장음표시 사용
461쪽
exigere, si se obliget ad non repetendam fortem usque ad
Tertia, non est usura, si recipiat ratione periculi tantum, ut pretium periculi. Quarta, Nutris potes se ita securus, quin post aliquod intervenire periculum , vel saltem aliqua docubias , vel labor in re habenda. Quo fit ut secundum illam novam doctrinam semper licitum sit ex mutuo usuram percipere, & quidem majorem a pauperibus, cum pecunia ipsis mutuata majori exponatur periculo. t
Q. 2. Quomodo oequanda es bonitas rei reddenda cum bonitate rei mutuo acceptae, v. g. mtuo dati Aunt decem nummi aurei, vel totidem modii tritici, quorum valorsu ρretium postea crescit aut decrescit pR. Reddendum est juxta valorem aut pretium rei, quando accepta est: nisi aliter contrahentes justo pacto convenerint, ita ut si valor cujuslibet nummi erat decem libellarum , reddendae sint centum libellae; nec plus nec minus. Dixi: Nisi aliter contrahentes convenerim, si enim mutuans praevideret valorem nummi aut pretium tritici esse augendum, velletque propterea ista servare, non peccaret contra Legem Contractus& Iustitiae, si exigeret a mutuatario, ut tot nummos in specie aut modios redderet, deductis tamen expensis ad triticum servandum necessariis ;quia mutuans per hujusmodi pactum, nihil lucratur ex mutuo sed solum se indemnem reddit. Idem dicendum juxta Cap. Naviganti, Tit. de Usuris, si dubium sit, utrum valor nummi aut pretium tritici, crescet aut decrescet; quia aequalis est spes lucrandi in mutuante, & mutuatario aequale quoque poripulum incurrendi damnum. M
462쪽
R. Definitur ab omnibus sive Philosophis, sive Theologis & Canonicis, lucrum ex
mutuo immediate proUeniens. Dicitur P. Lucrum indefinitδ , sive immodi- .cum, sive modicum, sive sir nummuae, sive onus, mutuante impositum mutuatario, V. g. Ueniendi ad ejus surnum, denique quicquid est pretio aestimabile. Lue. 6. Mutuum date nihil inde Jerantes. Et eausa Ι4. quaest. 3. eap. I. Si mutuo de steris pecuniom tuom, a quo plus quam dedisti expectas,
non pecuniam solum , sed aliquid plus quam dedissi, sive illud triticum sit, Me vinum, me quodlibet oliud, splus quam dedisti expectes accipere, faenerator es, S in
λος improbandus, non laudandus. .
Dicitur 2. Ex mutuo proveniens, I. Quia comtractus mutui totus est in gratiam mutuatarii, adeb ut si mutuans principaliter intendat ex mutuo sibi lucrum provenire , usuram mentalem committat. 2. Quia si quis praeter sortem accipiat ratione lucri cessantis, aut damni emergentis , usuram non committit, cum ex mutuo non lueretur , nec fiat ditior propter mutuum ; sed damnum resarciat, quod ex mutuo patitur, V. g. Petenti dat mutuo pecuniam , qua vel censum annuum extinguere , vel agrum emere, Vel memcaturam exercere paratus erat, justo & absque usura exigit 1 mutuδtario ut refundat, quod ipse mutuando deperdit.
Ut autem justus sit ille titulus ultra sortem accipiendi, mutuum debet esse vera causa lucri
463쪽
cessantis aut damni emergentis ; si enim mutuans non habeat occasionem moraliter certam lucrandi ex pecunia mutuo data, Vel si sponte pecuniam ex mercatura, aut ex quovis lucrandi modo subtrahit; quia tutius aut utilius sibi existi. mat mutuo dare quam negotiari, fundos emere, contractum consignativum inire , usurarius est, nec potest praetexere lucrum cessans aut damnum emergens. Unde salsum est absolute licere mercatoribus lucrum ex mutuo percipere, etiamsi inde nullum damnum patiantur.
Dicitur 3. Immediatὲ ς quia usura debet provenire directo ex vi mutui, nam si secundarib,& mediante solum liberalitate aut gratitudine mutuatarii proveniret, non esset usura ex Glossa in Cap. cinctuluit, Tit. de ininis , & ex S. Thomacit. q. 78. art. 2. Si accipiat, inquit, aliquid b. modi, non quasi exigens, nec quasi ex aliqua obligaitione tacita vel expressis; sed scut gratuitum donum, non pe
eat. Exponit autem S. Antoninus 2. parte, tit. I. cap. 7. parag. I. quandonam mutuans cense
tur non intendere principaliter gratuitum donum ex parte mutuatarii Τ Clan , inquit, etsi sperat mutuam aliquid Abi dari ab eo , cui misuavit, ex sua liberalitate, tamen non illud eum movet ; sed magis beneDolentia , ita is etiamsi non crede rei sibi aliquid dari ultra Artem , adhuc immen mutuaret. Unde patet merito damnatam fuisse ab Innocentio XI. anno 1679. & 1 Clero Gallicano anno 17oo. han propositionem, quam Clerus vocat cavillatoriam, .& usurarum palliativam : Usura non es, tam ustra fortem aliquid exigitur tanquam ex benevolentia S gr
464쪽
Q. 2. Quo jure inum esprohibita R Prohibita est I. Jure naturali; quia tollit aequalitatem, quae competit contractui mutui, ut constat ex ejus definitione. 2. Iure divino, EZech. I 8. ubi de dante ad usuram & ampliusquam dedit accipiente ait Dominus: Cran universa haec detestanda fecerit, morte morietur. Et Lue. 6, Mintuum date, nihil inde sperantes, quibus verbis' prohiberi usuram definiunt Concilium Latera-nense III. generale, referturque Cap. Quis , Tit. de Guris , Concilium Lateranense V. Alexander
. III. Cap. Super eo, Tit. de inuris Urbanus III. Cap. Consuluit, eodem Tit. Quin Concilium Viennense Clementina , Ex gravi , statuit eum
- vel ut Haereticum esse puniendum, qui pertina- citer assirmat usuram non esse peccatum. Ergo adversus legem prohibentem usuras non praescribunt spatia temporum , non privilegia nationum , non patrocinia personarum , non judicia hominum. Caelum terra transibunt; ait Dominus Matth. 24. verba aurem mea non proe
Ergo sicut mentiri non licet pro alterius vita, inquit Alexander III. cit. Cap. Super eo, ita nec usuras exercere pro redimenda vita captivi, mul' ito minus pro augendis aut fovendis bonis pupil' .lorum. Et S. Thomas opusculo 73. cap. 6. Sic ut non licet furari ad augendum patrimo nium pupillorum, sic nec inuras accipere. Regula generalis apud omno Doctores Mec 'ma esse debEt. Hanc secutus est Conventus Mediolanensis anno Is79. & Concilia Me
diol. primum, Burdigal. primum, & Μεchlin. ubi expresse probibetur, ne pecuuiae pupillorum den
465쪽
Dices r. Deus ipse Deut. 23. permisit Iudaeis
usuras accipere ab extraneis: Ergo. Nego conseq. Quemadmodum enim Deus, utpoti supremus rerum omnium Dominus, Judaeis concessit vasa pretiosa AEgyptiorum,sic in eorum dominium transtulit ea quae Cananaeo- frum erant. Ita sanctus Ambrosius lib. de Tobia cap. 1 f. Dices et. per Legem in Regno universaliter' acceptam licet recipere ex mutuo denarium vigesimum: Ergo.
Nego anteced. imb omnes Christianissimi nostri Reges hactenus ab octo saeculis id constam ter prohibuere , ut Videre est in nostro Tomo . saepius citato Cap. de Usuris. Defendons a lov. tes perfomes, inquit Ilenricus III. in Comitiis Ble- sensibus, de quelque qualitὸ qti elles solent δ' exercer u fure pare eux, Ou pmr gens introposea. In quem locum Bochellus in sua Bibliotheca sic habet ' citis proposition d' inure portee par la Loi de France est gene' rate, Et ne rectit limitation pour is favetar despupillas ouautres persennes. At in fuseit jugὸ pam Arres sur Hai Fr is 13. Dur de Din , is Coin flante mus Augustinc ' ' / Lex itaque civilis in Regno permittit solum ex contractu Consignativo, Gallico, Contraa de
Constitution, lucrum percipere , olim ad dena. rium . decimum quartum , postea ad decimum octavum, nune verb ad vigesimum. Porr6 Con tractus Consignativus non est mutuum, sed vera emptio; definitur enim ille Contractus, Temditio & emptio juris quoad solos reditus singulis annis certisque temporibus ex alia re vel persona solvendos.
466쪽
Instas. In Comitiis Aurelianensibus sic st, .
tuit Carolus IX. articulo 6o. Contre les condamnea, a paFer certaines Lmmes de denters dus par cedulas ouobligations , semoni adjugea les dominages S interesti re quis pour te retardiment si poement, is compter si Jour de I ajor ement: & ejusmodi statutum serva- . tur in omnibus Regni Tribunalibus : Ergo Lex Civilis permittit accipere lucrum eX mutuo. Nego conseq. Laudatum enim statutum nullum lucrum concedit mutuanti propter dilationem solutionis ; sed solum decernit certam summam propter damna quae praesumitur incurrisse ob moram mutuatam, ut perspicuum est ex ipsismet verbis statuti: Seront ad Uea les dommages S interesis requis. Ergo si nullum 1;t damnum aut interesse lucri cessandis, mutuans nihil potestac - .cipere supra sortem principalem. Ergo usurarius est ille , qui dat mutuo cum intentione lucrandi auctoritate Judicis , cujus sententiam mavult obtinere , . quam pecunia .
Dices s. Iustἡ quis percipit lucrum ex re sua locata, puta ex equo, domo, Sc. Ergo & ex pecunia sua alteri tradita.
Nego consequentiam & paritatem. Disparitas, est quod in locatione retinet quis dominium rei suae locatae , ac proinde ex ea fructum juste Percipit; res enim perit aut fructificat domino .i suo .' at per mutuum transfer dominium pecuniae suae in mutuatarium: Ergo pecunia mutuo data, perit aut fructificat soli mutuatario.. Q. 3- Licetne pecumiam accipere sub usurar Respondet S. Thomas secunda secundae q. 78. , art. q. Licitum esse, si mutuans sit in gravi mutuan-
467쪽
di necessitate; sectis si non indigeat, sed ex mera cupiditate mutuum petat. Q. 4. Qisomodo diriditur Uinast R. Dividitur I. in apertam & palliatam seu velatam- aliquo honesto titulo, puth donationis, cambit, societatis, venditionis, ut si quis Vendat supra pretium rigorosum ob dilatam solutionem, aut emat infra pretium infimum ob anticipatam solutionem. Dividitur 2. in realem & mentalem. Realis, quae in mutuo deducitur in pactum, sive expresso , sive tacite. Mentalis, quae per mutuum principaliter intenditur, sed in pactum non deducitur. Q. f. Mne Obligatis restituendi pro usura etiam. mentali P .R. Assirmativε, ita enim Jaabetur Cap. OUuluit, Tit. de inuris. Q. 6. Haeredes inurarii obliganturne ad restituem
R. Obligantur ex Cap. Tua nos, Tit. de Usuris. Difficultas solum est, an obligentur in solidum. Canonistae assirmant , arbitranturque id colligi ex citato Cap. Tua nos; sed eorum senten- . tiae non favet. Quare communior est Theologo rum sententia negans; aequum enim est, inquiunt, ut qui tantummodo commodum ex parte percipit, onus quoque duntaxat sentiat proportione serva- , i ta. Si tamen res per usuras accepta extaret in sua specie apud unum haeredem , teneretur eam integram restituere , sed actionem haberet de evistione contra caeteros.
468쪽
De Contractu Societatis. Q. I. Uuid es Contractus Sociatatis p
- R. Est conventio duorum vel plurium ad commune lucrum & damnum , secundum proportionem rerum contributarum. Dicitur 1. Ad commune lucrum S damnum, quo distinguitur Contractus Societatis, T. a Contractu locationis; qui enim locat suas operas , non venit in partem lucri vel damni, puta gregia querapascit; sed solummodo accipit stipendium debutum suo labori. a. Λ Contractu mutui ; namque mutuans cum transferat in mutuatarium rei mutuatae dominium, ex ea non percipit lucrum, sicut nec venditor ex Q vendita. At qui socie- tatem ineunt, retinent dominium rerum qUM eo ferunt , & ideo res illae singulis sociis vel fructi sicant, vel Pereunt. Dicitur 2. Secundum proportioriem rerum contribu-.tarum; in hoc enim servatur aequalitas & justitia. si is, qui plus ad societatem confert, sicut majus damnum pateretur, si quod confert, periret; ita etiam majus lucrum ex ejus fructibus repeteta Ergo contra justitiam S contra naturam h jus contractus peccat, qui ea conditione societatem init, ut pecunia vel animalia, quae exponit, non sibi, sed sociis pereant, quamvis ex eorum. culpa. Consuetudo Bituricensis , Nivernensis& Borboniensis vocant Leoniam Haemodi socie tatem. Sixtus V in sua Bulla Defessa Elis, eam. damnavit anno 1s86. Et Acadomia Parisiensis anno 1663. sequentem propositionem falsam α scandalosam declaravit : Si contractui sociatatis sim
469쪽
per addamtur Contractus assecurationis capitalis s venditionis lucri increti pro lucro certo, ex vi horum licitumes exigere lucrum certum salva forte. Lipet tamen addere contractui societatis Contractum emptionis lucri incerti, modo non asse- curetur capitale , dare U. g. Vaccas , aut apes in societatem, ita ut si pereant sine culpa conferen
iis operas , pereant danti; sed hac conditione quod quamdiu vivent illa animalia, is qui eorum curam gerit, singulis annis solvat pro vacca, aut alveolo certum quid aequalitate servata; quae enim sunt in spe, minoris aestimantur, quam quae sunt in re, V. gr. spes capiendi decem pisces ex uno jactu retis , non tanti valet, quanti decem pisces jam capti. Unde quo majus est periculum non lucrandi, minus quoque pro spe tueri solvi debet. Sed ista fusius & accuratius explicantur Tom. 4. Cap. de Societate. Banquier, Campsarius Vero , qui ab ipso pec niam accipit., Dicitur a. Pecunia pro pecunia; quae vel statim reddenda est, ut in Cambio manuali , quo pedimutatur moneta, V. g. aurea pro argentea , ma,
Ora pro minoribus, unde dicitur Cambium mi. g. V.
R. Est permutatio pecuniae pro pecunia cum legitimo lucro.
Q I. id est Cambrum PDicitur 1. Permutatio ς Cambire enim idem estae permutare; Campsor est nummularius, gallice; nutum
470쪽
nutum : vel alio transferenda, quando V. si datur Lugduni, ut recipiatur Lutetita. Dicitur S. Cum legitimo lucro, . quo Cambium
differt' mutuo, in quo reddendum est nec niustnec minus, quam aceeptum sit. - Q. 2. Cambium estne licitum P
. P'r se est licitum; quia praeterquam quod
Musmodi Contractua est admodum utilis & necensarius Reipublicae, Campsor multa sustinet ons-ra , paratam debet habere Pecuniam, coacervare pecunias diversarum specierum . quas alici quin negotiationi exponeret. Praeterea suscinit onus pecuniam transferendi proprio periculci iri
eum docum; ubi Campserius iis indiget. Ouod
si aliquando non transferat, sed per Procuratores solvat, id tribuendum est ejus industriae, quae in Mercatore est pretio aestimabilis. Ergo qui ossicium CampiriS non exercet, nee ad Cambium pecunias negotiationi subtrabit. sna iusto titulo lucrum percipit. Dixi Cambium per se esse licitum, ut innum rem per accidens fieri illicitum. I. Si quis Cambium non exercet, nec sua interest habere malo rem vel minorem monetam , sive Lugduni ubi manet , sive Lutetia: , quo negotiorum causa transmittenda est ipsi pecunia , adeo ut occasio Cambit ipsi sit commoda, nedum Onerosa & ita absque justo titulo lucrum perciperet. 2 Si absque authoritate Regia Campsoris ossicium exer.
ceat; id enim prohibitum est Edictis Regiis iit Ludovici MI. Henrici II. Caroli IX. um
propria authoritate Campsorem se constituerittantum lucri percipit, quantum Campsores testi timi, cum enim pretio magno coastet ejusmodi Ff a Ossi-