장음표시 사용
101쪽
Antillarum habitatores detecti a nostratibus sunt 8 Quae tamen .eorum ignorantia , Dii immortales t Omittantur ista invita qui'pe In hoc loco Versatur oratio ), concedamusque hominum illorum alios aliis esse s pientiores. Scire tamen vellem & discerem libenter quaenam sit haec iurium aequaliatas, de qua disputamus Θ Eorum nempe de quibus dixi. Ut autem sapientior aliquis sit, ab educatione habet . Igitur ab hac quaestione , quae . nunc est in m bus, ius
separare oportet sapientioris . S. LVI. . Aequalitatem istam ii etiam evertere conantur, qui ius & potentiam miscent, ab eaque ius existere secundum naturam putant. Atheniensium legati in concione L cedaemoniorum a aperte professi sunt rem esse perpetuo naturae iure constitutam, ut imbecillior qui sit a potentiore coerceatur .
Hoc crepant eius, quem Homerum dicimus, scripta, quae legum naturalium illius aevi complerionem exhibent, ut placet doctissimo Viro quem . laudavi, Iohanni Baptistae V
102쪽
eo O . In eadem mente suit Trasimachus apud Platonem O . Paucis ius potentia d
sinitum cernimus non a Graecis solum, : sed a Romanis etiam . Id ratum fixumque habere visus est Μacchiavellus O ; pro eoque pugnant Hobbetas io, Spinoeta o, Helvetius γ), aliique.
s. LVII. iDuas ego praecipuas caussas invenio, ex quibus essici sorte potuit, ut longe dateque Permanuet in gentes error iste insensissimus sociali iustitiae, totique humanitati. Rudes &robusti homines ad propriam utilitatem reserentes omnia , quum physicam vim aeque proprietatem suam esse ac reliquae omnes, animadverterent, & Noprietatem quidem addictam assertamque unicuique a natura eo adduci se noluerunt, ut crederent limitu
hus vim illam circumscribendam esse, eius. que regulam adesse aliquam, a. qua regem
103쪽
retur. Irehc agi iure etiam morali illud omne iudicarunt, quod ob solam vita physicam agebatur; proptereaque irridiculo habuerunt' preces & querelas imbecilliorum, qui se tuendi gratia laesum ius lamentaban
Alii agrestes item & barbari & procaces vel istis ferociores tametsi ad civilis vitae cultum traducti, quorum non ratio. non humanitas , non socialis virtus aliqua', sed libido . sed ' ultio, sed scelesta utilitas dominabatur , ' ea licere omnia quae libent , id aequius esse quod validius: Verbis opere commenti sunt. Horum dod ritia & exemplo niaxime quum plurimi si 'Deorum 'spiri-
tu assiatos dicerent ζ' ut omnium nationuni docet historia ; imperitum vulgus decepturi, illectaeque crudelissima titillatione gentes multitud1he innumerabiles; iique etiam . quOS strenuos, quos sortissimos, quos heroaS sum rum iurium ignari homines appellarunt. Quid igitur mirum, si adeo vesana opinio invaluitius, & potentiam non 'discriminari Θ Αiqui si factis iura convellunt adversarii, vastorumque aut immanium hominum exempla firmi
104쪽
9smis naturae legibus opponunt; id faciunt
Sane nisi universalis mundi lex quosdam iniiceret potentiae fraenos , omnia essent omnium, nihilque proprium cuique; & libertatem dominium & tutelam ludificans, nugasque agens natura concessisset: quo quid dici potest stultius 8 At enim, inquit Hobbe. sus; si duo rem eamdem appetant, ea sortioris iugiter est . , Hoc mihi cum illo comvenit , si factum non ius spectemus . At ille non facto, sed iure etiam sortioris esse ausus est dicerer quod nec mihi placere po-..test, nec ulli Philosophorum. Vis, inquit a ctor Iuris Polit. a , est physca quaedam po
testis , qua sola nulla moralis facultas gigni fur. Parere et O cedere, qui eogiti pi O minis , necessitatis es. non voluntatis atque sy cii. Sumamus punctum temporis verum esse
ius fortioris: θUd quum τi maiori semper respondeat; ibi eris, ubi pis maior; ibi desinet,
ubi vis defetet. Si fortior hostis tuus te im- Proviso opprimis , iure id facis: si vero benι
105쪽
prospereque tibi succedis , ut vi eum , superas. . in se traiicitur ius illius . Quare ut iure asquo gaudeas , illud unum ut fortior sis posmiatur. At quomodo vocari ius morale po
test, quod perit vi physica pereunte a ΘQMe quum sint nihil impedit quominus sta
bilita . fixaque sit iurium aequalItas. in statu naturae r siqua vero differentia cernitur, eapbsca est, non moratis; eX eaque ius nullum existit, quo homine homo praestet . . LX.Lara isa aequablatis sacra sunto . Inee finperiores ipsi sarta tecta famantor . Saepissime tamen qui praesunt aliis , quasi non homines hominibus imperarent, eos inhumane excipiunt, aut acerbius, quam par est, cum iis
se habent. Similiter qui est in divitiis vel dignitate fulget aliqua, elatus & superbus
a Pauea haee eontra Hobbesium, qui ut Principum gratiam inverecunde aueuparetur, ea oommentus est, quae iura labefactant omnia goneris humani . Cumberlandus , Cud Worthus , Samuel de Cocceis , Pulandorfius, Daries , Boeh-merus, Heἱneechis , Genuensis, Gerditius , alii latiori eum oratione refellunt . Audivi ego quosdam qui Hobbesio suo- censebant ob invisum Philosophi istius nomen e dicebantur ab iis multa & magnifica, sed pauca ad rem: nec enitit aperire poterant quod perceptum, quod cognitum, quod com prehensum non habebant.
106쪽
profecto aequalitarem illam naturae. Quae est ista , humanorum iurium: obliviosa gloria tio umbrarum eorumque omnium. consectatrix, quorum unum iundamentum opinio pRidiculum & seminarum ac puerorum pro prium hoc est; nec decet honestum. Virum,
nec decet Philosophum ca). Videsis de laBruyere b) . Itaque si alium alloqueris; si
alteri imperas aut praees, tros rutulusve
stat, illud semper menti obversetur te i qui , imperare te & praeesse homini, c ius similis natura, cuiusque aequalia sunt iura. Quid non essiceret boni inter hinnines iugis haec cogitatio l
Quae scripsi in hoc capite, ea satis ostendunt magnam esse vim decretorum Moralis Philusophiae: nullum est enim eius placitum, θεινρηπικον licet, quod viam non aperiat multiformi veritati, quae
H Iura aequalitatis iniriMe' erilisisse stimus' summum illum imperatorem Traianum, qui ςomitem se ob hanc sgus sam praebebat omnibus, ut Plinius refert . b Lω Caracteres. ou tes Moeura de ea Meti ; Chap. νη
107쪽
62 honestatis iustitiaeque normam consermat .. Sed hoc pacto rem persequi sere infinitum
est, nec oportet: nam turbatur Ordo e
rum, quae docere institui γἐνεσεως idearum secialium placidus investigator, & sectator patientissimus vicissitudinum humanarum. Quoniam ergo dixi de primigenio statu hominum, qui . socialis est; & de iuribus eorum cognOVi, quae sunt aequalia: visum est mihi non modo opportunum & fructu sum, sed . omnino; necessarium praecepta mox tradere, & in unum locum colligere, quae natura praescribit, ut aequalitas ista servetur,. & maneat constituta inter homines cessitudo & copulatio.
Juum sint a natura effecti homines ad is cietatem , in qua iura cernuntur , ut dixi, ει sunt. aequalia; hoc quidem est perspicuum nec eam stare diu, nec ista diu ferre posse
108쪽
aequilibritatem suam, nisi, contineant ipsi se
abstineantque actionibus, quae sunt i communi. Omnium copulationi contrariae, aut constitutam inter omnes aequalitatem Vioriant. Porro areonum huius generis declia
nandarum necessitas a metum dicitur; de
is propterea ossicium facit duce quidem ac iubente natura qui eas declinat ). i f Habent item homines a natura,' quod pluries docui, ut necessario asciscant doloris Vacuitatem .declinentque dolore .: tam
ius .etiam habent spectati: ex cap. V. ne iis sine gravi & iusta caussa
a Latet in hae necessitate moralis obligatio, ut in morali hominis disiplina explicabo . Evolvi id iam explicavique ioci gratia in opusculo quodam Venetiis editor Fussperiodiei. Risinone prima di Filatete su gli servolos. Sed incoepta prosequi multae gravissimaeque causae prohibuerunt .cb Frequentissima apud Stoicos ossicii vox. Nam huius festae conditor Zeno Cittieus librum de meis scripsit Diogene Laertio auctore in Vita Zenonis. Sed vocis illius significationem non in eamdem ego ac stoici sententiam ac-ςipio, ut satis testantur quae Samuel Rachelius ad Cic. lib. I. Om Iustus Lipsius, in ManvLa. ad Phia. Stoicis lib. III. diis. 3. dc seqq. stripserunt. Porro cognitione ossiciorum, de quibus est sermo, ea scientia continetur, quacus naturati foetale vicitur : Dei aia , inquam, ut tuu st R. Pri vito distinguam, cuius alibi mentionem faciam.
109쪽
inseratur dolor a) . Hic aut a proximo ali
quo motu in sensu oritur, aut a cogniti ne , vel . praesensione inopiae tum rerum quae sunt necessariae, aut asserunt iucunditatem; tum eius ex toto quod sperari omnia
mode exigique ab iis potest cum quibus f cietas coniunctioque servatur. Dolorem sane ciens cognitio vel praesensio haec est: cum utraque enim tristissimae eae imagines ac Drmae copulantur, quae ob respectum alligationemque idearum minime ab intima in piae eiusdem perceptione seiunguntur . Priumum illum voco dolorem sensus et hunc est rum ideae dolorem dicor intellectualem alii, alii moratim appellant. His positis quomodo
ex duplici hoc doloris senere ossicia manent omnia videamus b .
pi m fit S. XLII. . Intusa ergo quaevis actio est, ob quam alii dolent alterutro dolore . Contra qui nihil facit eorum quae alienum ius violanti hunc iustum vocant . Imria ergo nihil est aliud nisi habitus actionum huiusmodi declinandarum . Soeialem nam iamque iustitiam intelligo , Cuius haec mea definitio. ab illa Ulpiani non discrepat Iib. X. ae de Ius. O Iure r 'Iustitia es eonflans O perpetua Voluntas ius suum evique tribuendi . Quod ferme dixerat Cicero de Fin. lib. V. m. lib. I. & lib. III. ad Herennium. b Heie illam mihi videor videre opinionum struem,pso quibus veluti pro aris & focis doctissimi etiam viri Au
110쪽
At enim. subtilius evoluta sunt ista; sed 'serte reddentur incerta . Quippe si res ista
gustanae praesertim Confessionis digladiati sunt studiose inquirentes principium, ex quo ea fluunt Omnia quae conveniunt naturae , aut ab ea dissentiunt. Adeo ne inficere ingenia potuerunt veterum scholarum reliquiae , aut matum furor , ut docto hoc saeculo obstrepere inanitatibus
istis debeant literariae palaestrae, di caelum ita me Dii ament quaestibus impleri Adso hebetes sumus, ut spissa voia
Iumina Iegamus verborum plena faciamusque iacturam temporis quantivis pretii Poenitet me dudum iis legendis navasse operam , quae ut dediscerem coegit veritas coegitque amor rerum illarum, quas nullo amiciunt velo praestigiae voeabulorum. Neque ego' is sum ut 'res vetustate robustas calumniando, irridendoque vesim pervertere . Crede enim mihi longe aberras a proposito , si in fidem tuam & tutelam
xancida haec sumis . Scrutare, quaeso, ea , quae libris exarata super hac te innumeri Scriptores . reliquerunt. Istos aut nihil aut falsum reperies dicere, vel quod satis non est, aut praestituto fini assequendo inutile. Collegit eorum sententias, ut duos nominem, Samuel a Cocceis Proemiat. XI. eumque imitatus est patie ntissimus: Finetii. Res tota paucis & clarius absolvitur. Humanam nempe naturam &qui sint varii eius respectus diligenter investigato . Investigatio haec diversa pariet ossicia. Quae te si unum, aut plura principia ponantur Abstractas barbaras teruncii faciendas disputati Mes omitte, quae veritati, quae literarum gustui spiritum Praecludunt Securior caeteris haec via. Audis subitasti murimos Taee. Caeliinnis & sibilis exciperis p Dissimula. Contra te calamus sumitur tibique convicium fit Ride. Si secus facias, tenebrae, ut aiebat ille, conduplicantur , noctisque , O nimbum oecaecat nigror σ