Ubaldi Cassina ... De morali disciplina humanae societatis libri duo

91쪽

habebantur: nam iurium quorumcumque ia-ictura ad illam servitutem non absque infamdo humanitatis dedecore adiungebatur a). Utinam vero Romulea gens solum crudelia talis huius exempla dedisseti At sequentes etiam politiorum Omnium populorum aetates contaminavit ista contagio. Sic. apud

Turcas & Persas , apud Iaponenses &Sinenses, sub magno etiam Mogolis Imperio non solum oppressae generatim seminae b), sed omnium obtinet servitus. Servos pariter vidit cultissima haec telluris pars Europa vidit non ita pridem misericors & lacrimans nostra Religio . . Sed venio ad ius au

prie des Femmea .

c Qui potuit seribere Aristoteles acutus ille cognitor iurium humanorum congruenter naturae fieri servos aut nasci Vide Danielem Heinsium in D . ad Riehrarum ab Iamno Rutgerso in variis lectionibus editam. Qui venire in mentem Ictis potuit servitutem , tametsi contra naturam sit; a iure tamen gentium iustam fieri Vide g. a. Instit. de Iure Personarum . Haec duo non satis intelligo . Pauci ii intelligunt, qui veteris servitutis instaurationem totius Europae saluti necessariam non ita pridem pronunciarunt . Hos quasi decumanas cucurbitas irridere, aut spernere tam

92쪽

Necesshrio effagitat natura corporis humani res plurimas exteriores , quibus servet se ac tueatur , & quibus commodior Olciorque vita traducitur. At res, quibus tellus haec nostra copiosissime abundat, eae

ipsae sunt, quibus homo vivere, & beate

Vivere magna ex parte potest. Itaque iis utendi fruendique ius habet congruenter naturae , ut a suarum indigentiarum dolore

liberet ipse se, & congruis voluptatibuS pe

fruatur . Ad hominum commoditates O usus, vere aiebat Cicero de Legibus, tantam rerum ubertatem natura largita es , ut ea quae . gnuntur, donata consulto nobis, non fortuito nata videantur. Porro ius istud naturale δε- minium dicitur .

quam hostes generis humani quod fecerunt aliqui non decet; modeste & tranquille refellere, optimum est. Locus servitutis tactus est a Montesquieu. E prie des Lota lib. XV. , atque ab Heineccio in Θntagmate antiqq. Rommolib. I. tit. Hic tamen Romanae potius historiae, quam iuris rationem habet. a Sacrum ius istud, quod quisque habet natura, olim aucroritas , deinde proprietas appellatum . Initio debuerunt homines res a solo divelIere, easque absumere se tuendi serVandique gratia. Sed animadvertentes modo onustas esse fructibus arbores , necundas segetes, ornatamque floribus

93쪽

48S. XLVI.

Nemini sit illuc tactio . Etiam qui sub

imperio es, ingenito hoc iure. gaudeto . Cur ergo plurimi nuditate, inopia, fame conficiu tur , interea dum alii deliciis etiam & bonis omnibus redundant Z Cur a divitibus eiiciuntur superbe inopeS , etiam quum preciabus & lacrimis opem essiagitant; interea dum magnam ii pecuniae vim prosundunt in ludos, in theatra, in convivia, in scorta, in

ει herbis telluris laetissimam faciem; modo squalere paulla tim omnia, & quae ad usus vitae sunt necessaria deficere; providerunt in posterum, & collectos aestate fructus in hiemem servarunt . Aucto deinceps eorum numero nec percepti, nec collecti fructus ipsi sufficiebant : hine sola terrarum terminis positis custodire coeperunt, subegeruntquo arva sulcis, posuerunt vineas, insitionique arborum ' operam dederunt, caetera. En primigenii occupationum modi,

seu prima ratio non pariundi quidem dominii, ut aliqui censent, sed distinguendi. M Ut autem legitima diei agrim' alicuius proprietas posset non requirebatur solum , ut nultius 3, ager essee 3 sed ut ea tantum agri pars Occuparetur, quae

indigentiis levandis soceret. Quo enim iure protendi occupatio poterat, ultra quam satis erat , quum alii consulere sibi possent vacuae portionis adprehensione λ F, Deinde oportebat, ut in possessionem illius non vana quadam di, specie, sed labore o cultu occupans prosciseretur. Quo enim iure permissa esse poterat agri alicuius tibi inutilis , damnosa aliis occupatio contraci social chap. 9. Sileo caetera, quae ad hanc rem attinent, ne falcem mittam inferacissimam messem ICtorum .

94쪽

bestias .esqndas , aliaque generis eiusdem . Prosecto. omnibus modis paranda huic malo medicina . est non a privatis solum hominiabus , sed ab .iis praesertim, qui rem pubi Cam moderantur; secus ingenitum . dominii ius . tangitur . Atqui haec latius persequar

S. XLVII. Dominium Q, de quo laquor, ad IIo

hesianum itis in omnia referre potes, si alia ac ipse fecit ratione, illud. tibi placeat e

unicuique ius in omnia , hoc est in flatu α rurali unicuique iacebat facere quaecumque , O

a mrari licet, quae sint a Philosophis , atque ab ICtis de dominio animadversa, quae traditae obscurissimae, aut falsae notiones. Grotium, Pulandorsium , Κulpisium, Lo- cium , Gundiingium, ipsum non excipio , tametsi scribat meros λογομα κιρις his oeeurrere tino dominium Fc, altero aliaer dueniente. Iur. Nat. ae Gent. cap. XX. g. 4. Rem paullo orarius explicat Titius in in sero. in P end. de . Rom. O Gν. lib. I. cap. XII. observ. a 8. Crederem domi.. nil voeem iuri, de quo dixi g. XLV., esse eonformiorem . Ob hanc caussam dominium olim avictoritas vocabatur, ut iam docui Sic in Cap. XII. Tah. de Usuev. sancitum erat. M O auctorieoa fundi biennium iso a nempe bienni posses sione proprietas fundi aquiratur. M T, cive cap. I.

95쪽

in quoscumque libebat , O ptisdem , uti, fruι

omnibus, quae volebat, O Poterat . . Iure omisium in Omnia alter iure invadit , alter iure rasisit: ex quo oriuntur omnium adversus Omnes perpetuae suspiciones O sudium . Hinc . . . . negari non potes, quin status hominum nam

ratis . . . . bellum fuerit . . . . O bellum Omnium in Omnes

i, - S. XLVIII. i Atqui ius es quodcumque nullum est in confiinu iuris j alterius es aequalis sumtum. Ius . habes . repetendi 'centum nummos ab aliquo : si huic alios . centum , debes 8, mutua haec iura se destruunt . Iari Vero . eadem

cum Hobhesio instituenda oratio est . Ius omnium in omnia concessum cuilibet oppugnatur a contrario & aequali iure aliorum. Ius ergo inane est & commentitium , inquit Gerditius a). in quo tamen ipse Ηobhesius consentit Iam vero si res ita se habet aut reiiciendum ius in omnia, aut ad un versale dominium , de quo dixi, revocare istud necesse est is ,

96쪽

s. XL LX. . Modus autem dominii illius distingue di , in quo cardo vertitur dissicultatis, ho

minum indigentiis & fini , cuius caussa conditi ii sunt , accommodetur a). Terra cymmune es mortalium Omnium patrimonium , in- quit Antonius Genuensis Si quis . interroget , quo mihi calceos suam , aut vestem Diquantum communium pellium , lanarumque 1ac lcipere fas es: huic quae oni a natura i a exitus atque terminus es praefixus. Pedem i- delicet metitor corpusque et is , iuris Oeeupanssi terminus es, qui' corporis . ilatior s si atriceus aut vesis , O magno cum incommodo diffssuet , O eum aliorum aequum ius haben tium iniuria tibi induitur . Podagra , inquis , aut callo labor' r dissicilis sum respirarionis . Secato latius I nolo premaris p fed ita tamen ut calceus sit , non navicula: ut vesis, non aula . Nonne i intelligis naturami reluctari'. Ue

ss O bena sis haec illa tibi' parat , non ut sis obruaris .b Age nunc doceat Hobbesiti naturalem statum , . ut: Verbis: utar, quam

97쪽

tatissimis & suis, statum belli omnium in omnes esse. Quis ei concedet istud, quisque probabit λ

S. L. Esset, ut ipse dicit, si solum spectantes

facta, ius ipsum naturae negligeremuS . Sane quid docet aliud tota serme nationum historia Θ Iacere videmus leges, & homines quasi a fluctibus . tempestatum a permotionum impetu laetatos spirare iram, caedeS, ruinaS,

si quid est huiusinodi. Ultores fuisse sciamus a) populos sere omnes Europae imperirio a' gentium & urbium domitoribus adiectos, qui nondum sub imperii alicuius iugum missi fuerant, aut iug' imperii ipsius

aliquantulum colla eripuerunt . Bella pariter horrida bella iamdudum fecerunt Vagae L iii & Graeciae gentes, secerunt Graecae & Romanae respublicae . Nihil ut dicam de Genuensi, de Florentina, de Pisana caeteritaque huius Italiae nostrae , quarum quum legit' p ullo idissitas historias vere socialis homo, non temperat a lacrymis. Remota com

a Veterum Seriptorum plurimi ultionem . iuri n t alis esse docuerunt 4 Ε memorat Grotiua deo P. lib. II.

98쪽

memoro, ne latum magis & altum vulnus. faciat propinquiorum narratio. Sed explican dum tertium ius est, quod quaerebatur.

S. LI. Essent iura, quae habemus libertatis, Mdominii inutiliter data, si defendi non possent. Quis igitur dicat iustum non esse ill tam luribus nostris. vim pari vi propulsare Zhaec non scripta, sed nata δεα , inquit

Cicero ca) , quam non didicimus , accepimus legimus I . verum . ex natura i a arripuimus , hausmus, expressimus . Ius autem istud con mune hominum generi , ius naturatis tutelaa

dicitur . . , .

S. L IL

Itaque nemo hositi aliquid in iura alem rius aggreditor . Salus tui sues , nis iure emcidas , suprema lex e . II besana sunt haec, inquis. Egone Hobhesii placita adsciscam, qui serio quod iocans ridens. que aetate nostra alius facit iura sui vertit omnia Θ Audi Hobhesium ipsum lo-

a Orat. pro Milone. b Intemeratas volo exceptiones omnes, quas dare hic potest Relisio et de quibus h eologi .

99쪽

quentem ca) Iuris naturalis fundamentumes; ut quisque vitam O membra sua , quantum potes tueatur. Quoniam autem ius ad em frustra habet , cui dus ad media necessaria denegatur; consequens es ut unusquis que ius etiam habeat utendi omnibus mediis, O agendi omnem actionem , sns qua conseria

pare je non potes Nilii cum Hobhesio id conveniret , si sententiam suam in ossicio continuisset. At latior, quam par est , &saepe iniusta eius illatio, ex S. S. XLIII., &XLIX. Νulla esse potest iurium pugna in natura.

Libertas , stominium, tutela iura sunt i genita, quorum aeque participes nos omnes facit natura. Nulla sunt alia huiusmodi, quae conveniant omnibus. Relinquitur ergo aequalia esse omnium iura in primigenia condia

S. LIV. . Inaequalia dixit recens quidam Scriptor b fidem servans cineribus Platonicorum 0.ca Cit. cap. I. da Cive . b DelPineptialita naturaia fra gli uo-ni e) me arbitror ius esse naturae , eum videlicet, qui me-ὶior prudentiorque fit, imperare . Plato in Gorgia.

100쪽

Hic quum doceat secundum, naturam esse , ut excolatur at nobis ratio, 'cuiuS praesidio b na a nialis distinguimus , dignoscimusque quid iubeat; quid vetet ' nostra omnium i s licitas ; ob hanc rationem. concludit oporto. re ut ii, qui rationis cultum nec inire per se , nec perficere valent , doctiorem adeant . a quo erudiantur. Huic itaqde ferit eoruns

erudiendorum iust secundum- naturam. i

Sed vereor, ne dum iura primigeniae conditionis expEcare adgressus est, homines

ad adscititiam quamdam ae prima illa iam admotos inconsulte consideraverit, in quo peccant plerique Terum 4starum Scriptores. ut

dixi capite primo. Revera quum humanas praesertim cupiditates specto . arbitria tamdiu perseverare homines , posse ili statu naturae . quamdiu eorum aliquis ita doctibrsat, ut ignaros instituere iure S merito pot

sit. Quibus enim rationibus' pe suadere Versarius Vult toto eo temporis spatio qdod ad perseetiorem hanc humanae mentis ieVmlutionem .desideratur. nolle 'libesines 'a' naturali illo statu discedere Θ Quam provecta aetate mundus, quum primum Brasiliae S