Innocentii Cironii Opera in ius canonicum, quorum elenchum sequens pagina exhibet Quinta compilatio epistolarum decretalium Honorii 3. Pont. Max. nunc recens e tribus vett. m.ss. in lucem data, & notis illustrata, studio, & industria Innocentii Ciron

발행: 1645년

분량: 275페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

201쪽

18 gQuinta Compilatio

COMPILATIONIS

DECRETA LIV M' LIBER OUARTUS

. De sponsalibus, & Matrimonio.

a Amalphitan. Archiepiscopo, s b Episcopo Rauell. CAPUT I.

N SINUANTE Sergio laico Scalen. ciue, nostro est Apostolatui reseratum, quod cum G. germanus suuSquondam Taram mulierem conciuem suam in uxorem per verba desponsauerit de futuro, eo mortuo dictus S id sibi licere existimans cum eadem T. matrimonium consummauit. Vertim cita postmodum didicisset eidem mulieri cohabitare licite se non posse, propter impedimentum publicae honestatis, ac propinr hoc diuertisset ab edi quia ven. frater n. Scalen. Epi copus ipsum,ut eam eciperet cogerς contra iustitiam nitebatur, sentiens super hoc indebite se grauari, nostram audientiam appellauit Quocirca fiat. vestrae mandamus,quatenus, sit est ita, denuntietis eis demS. 6 T. appellatione remota non esse matrimonium inter eos

. Α Μ Lp1 ITANOARer IzsIscopo.J Amfregno Neapolitano. Episcopo RAvELLENsi.J Rauello,ciuitas Epi copalis in regno Neapolitano,sub Salernitano Archiepiscopo. Est exempta in veteri CO-dice Preuinciali gomano.e SCALENsIs Episcopus.J nati in regno Neapolitano sub Archiepiscopo Amalphitano, in eodem vella d. Exsponsalibus de suturo inducitur impedimentum publicae honestatis propter rationet sillatamineat. ada dun m,apud Gregor. hoc

202쪽

quod in lege diuina scriptum sit,non lice- inc sentidGlossa in eap. Iteras. de restit. θobat. re iratri sponsam fratris in rem ducere, cuin Et hanc legis diuinae interpretationem ex tamen lax diuina loquatri de uxore, non de inore stomanae Ecclesiae descendisse conie-monsa, quia apud Hebraeos ex Iege, Mosis eiurae locus est, si verum sit quod ait Balsamo sponsalia pro nuptiis te tabantur, ut & Nο- in respons inter regat. Marci fratrem pollenella Alexi COmneni,& ita inteli igitur canon impune ducere sponsam fratriς antequam eum 8. Fonori 6. in Tristis, de sponsa quae bene- ea per bened/Etionem ιnitiaretur,. raMυ σε πρὸ νου

dictionem acceperat. Publicae holiti latis lim iuολιγηθάιαι μετ' ἀυγῆ:: quae initiatio, seu pedimentum ad sponsam interpretatiooele. benedictio sit clim fides datur, & sponsalia sis traductum est,&ita in priscis canonibus contrahuntur per verba de praesentit Et ita

Inueniri norat superscriptio cas. si quis. I i. x7.f. dicit esse consuetiIdinem in omnibuς fere Au biet. Quod etiam ei fecerunt Gregorius I. &Iu- Onetu partibus, . ἰς πάντα σχεδὸν τὰ α ρηeto, lius incan. si quis xorem, P seqv. ea . Et ide , 'νοτου, ψ νης άνατοληc. Hoc autem caput est Alexander III. in cap. i. hoc tit. in I. Compilar. circa primum gradum, ultra quem non oti reddita rationem, Quod eamniea obuiat rations tui impedimentum publicae honestat s ,&n permittas.Canonia ana rationem intelligit, ita concludit Concilium Tridentinum in eam.

quae desumitur ex allatis Cationibus. Hinc 3. 17. 2 . nisi tamen dispensationis causa le- notandum per hanc interpretationem gra- gitima subsit,ut in eap. 3. ibi . dicitur'quod dus prohibitos a lege diuina censeri,qui tame hic Honorius decer' i est iuxta stricti iuris re- non nisi constitutionibus Ecclesiasticis pro- gulas, non quod dispensationem excluserit hibentur; qtio sensu saepistinae usum suis e D. 1i petita suisset. Gregorium, S alios censentium yst, &Opti- . , .

Episcopo Stetits Icen. C A p v T II. Onsultationi tuae breuiter respondemus muliercs quae de more veniunt l, ad valvas Ecclesiae benedicendae cumi pontis, ibi reclamantes affiimant se numquam in eorum imi limonium consensiste, audiri sponsis legitime probantibus contra itum non oportet, cum legi tunis N idoneis testibus non debeat illarum simplex assertio praeualere. Sane illis quae benedicti ope recepta mox a sponsis aufugiunt ante carni S copulam subsecutam, asserentes se numquam in illos veraciter consensisse, sed metu illato compulsas verba protulisse consensus, licet animo dis . . sentirent, non statim est audientia deneganda, sed de illato metu est cum diligentia inquirendum :& si talis metus inueniatur, qui cadere potuerit in constantem virum. erunt non immerito audiendae.

a Piscopo Τιεoica Nsr. J Sic in MSS. in vulgatis Bes guensi, corrupte. Si much in Cermania sub Bremensi Archiepiscopo. Hic Episcopatus cum alijsaribus in Cimbria Chersoneso, circa annum 948. sundati sunt

per Othonem M. Imperator m. h An v v As. IMOrcio notat quo sponse an tequam benedictioncm acciperent a valvas,

seu vestibulum sistebantur, ut fides earum exinploraretur 1 & quia iam sorte obsole uerri hic mos, Rai mundus in compilatione Decretalium haec verba, de more, omisit. Et quidem tune demum fide ὁata coronabantur a face dote, Si probatur ex vis. 3. Michaelis seru

203쪽

Quinta Compilatio

tur tenere coronas nuptiales s φαννι γάμων. me. διά ςεφανωματες matrimonium contra

de Matili. Blastares in rap. de matrimony d - tu docet. .

Episcopo Esculan. CArvet II L. VIS nobis litteris intimasti, quod P. ciuis Esculanus

matrem cuiusdam puellae, quae desponseta, & traductactiam ab eodem ante nouem annos ab ipso incognita debitum carnis exsoluit , iam secundo iurauit

ducere in uxorem mutuo interueniente consensu,

gummoddid posset legitime adimpleri. Vnde ipsiis a te contrahendi licentiam cum instantia postulantibus, 'per hoc nos consulere voluisti. Nos igitur consultationi tuae breuiter respondemus quod esse

non potest matrimonium inter eos.

rat, & traducta suerat matrem ducere possit qui illam desponderat. Traductio, seu deduinctio in domum, nuptiarum solennitas erat. Nonius dicit inmibere, at es transiue, tunc enim puella desinebat esse in patris potestate quod tamen non semper verum erat: nam si sponsalia non praecesserant, in domum deductio non sufficiebat . l. 8.1. de ritis nupti . ma i me si immatura esset,ut respondit Papinianus ex sententia Labeonis in ι. eum biesaim. f. si quis θ- . 1. de donat. t. ir.' κεν. Hic autem non quaeritur an verae nuptiae sint, sed

tantum sponsalia quae susticiuiit ad iustitiam publicae honestatis, quod tamen Concilii Tridentini decreto si iblatum est, nec oritur impedimentum, etsi per verba de praesenti sponsalia facta suerint ab impuberibus, ut Declaratio censuit ad cap. de reformat. s. aq. , T Ρι seopo EsevLAuo. J vel Asculano, F coli. Dubium an sit Astoli Marchiae An conitanae in prouincia Romana; an Ascoli, regni Neapolitani,vrbs suffraganea Archiepiscopi Beneuentani. Is qui desponsavit puellam , & deduxit in

domum suam,quae ante nouem annoS inco

gnita ab eo decessit, non potest contrahere matrimonium cum 'matre , squidem post septimum annum ex sponsalibus impedimentum publIcae honestatis nasi.tur, quia

tunc recte contrahuntur sponsalia c-. mea 3. q. I. & ante minor septennio censetur iudicio carere, in te spondit Alexius Patriarcha

mum eius dedacta sit. Vnde hic frustra qua situm fuerat an eius quae nouem annOS attige

204쪽

Decretalium . . . Ibi

. ' TITVLVS II. .

De Frigidis, & maleficiati,.

Episcopo, s Magistro P. Canon. Amblanensi.

I T T E R IE vestrae nobis exhibitae continebant, quod

cum causam matrimoni j, quae inter Nati lda mulierem,S Albeii cum virum eius Attrebaten. dioecesis vellitur, vobis fuisset a bonae me moliae Innocentio Papa piae decessos e nostro commissa, dicta M. proposuit colum vobis, quod cum iam octo annis elapsis dicto A. fuisset matrimonialiter copulata, oc diu cohabitas et eidem , numquam tamen licet esset viri potens ab eo cognita fuerat, sed adhuc integra pei manc bat, eo quod praedictus vir eius non habebat potentiam coeundi. quare' petebat inter eos diuortium celebrari. Praedictus velo A. nihilominus fatebatur quod numquam illam cognouerat, licet ad eius obsequium se facilem exhibuerit paratam, sed tamen se habeiae potentiam cognoscendi alias assercbat. Vos veto ne id forte confitere tui in flaudem, a matronis bonae opinionis, fide dignis ac cxpertis in ope te nuptiali dictam fecistis inspici mulierem, quae peihibuerunt testimonium ipsam

adhuc virginem permanere : postmodum per presbyterum, de cuius parochia vir praedictus extitit, fecistis diligenter inquiri, utrum vir ipse ali 'am cognouinci, nec per inquisitione ni ipsam vobis constate

potuit aliquam ess e carnaliter cognitam ab eodem. Ipsis aut cin vii ore muliere frequenter comparentibus colam vobis, ac mulie te in stan ter diuor tium requirent e dc dicente, quod mater esse volebat, dc filios procreare : viro autem dicente qἡod paratus erat state consilio,&voluntati Ecclesiae, iniunxistis eisdem, ut humiliter recipe ient N agerent penitentiam de commissis, si folle placet et Deo, qui mali imoni j fuit institutor ec autor, ut opus matrimoni j consumma lent, qui post plui est uiminos ad commanendum sibi a vobis indultos, ad vestram reuersi praesentiam consona voce dixerunt, quod non poterant carnaliter c misceri, propter quod de ipso tum consensu caustim huiusmodi Apostolico duxistis iudicio relinquendam. Unde vobis iterato per Apostolica scripta mandamus, quatenus, si recolitis 1 em talit ei se habere, NDiqili cu by Corale

205쪽

rali Ecclesiae Gallicanae consuetudine, ut est in integra Decretali eap. s. eod. quam non etiam integram Compilator apposuit in ea . a. apud Gregor. Laurentius vero Glossator ut tueretur morem Romanae Ecclesiae, eundem locum habere contendit ubi dubitat ut de frigiditate, & tunc qui non potest habere ut uxorem, habeat ut sororem, quod consilium non praeceptiim esse dicit Glosia: saltem tri nium exspectari debet, Noaelia Iustui. aa.

I92 . Quinta Compilatio

vobis eonstitit, vel adhuc constiterit praefatos virum S mulierem in fra praedictos octo annos per continuum triennium insimul habitasse. ipsis eum septima propinquorum manu iuramento firmantibus, se. ne qaluisse carnaliter commisceri, proferatis diuortij sententiam in

ter cos.

PRopter frigiditatem,vel male scium solui

matrimonium tandem decretum est :quod primum Ecclesia Romana non probabati ita ut frigiditas nee impediret, nec solueret, quod abrogatum est per can. si per βον - ἡ.M. 33. q. I. si nempe impedimentum sit perpetuum , alias non: quae suit opinio Hugolini contra eos qui Romanae Ecclesiae consiletudinem tuebantur, in cap. a. & 3. huius tir. in I. eompilat.quae duo capita ideo in compilatione Gregorij praetcrmissa suerunt, recepta gene

TITVLVS III.

De dote post diuortium restituenda

luerendissimus in Christo filius n. H. Rex Anglorum illustris olim nobis suam quelimoniam destinauit, quod

cum nobilis vir Hugo de Lesiniano, Comes Marchiae quondam iurallet, quod sororem suam quam cit nubilis effet, duceret in uxorem, ac interim ciuitatem Xa

ton. dc insulam oleronis, cum alijs terrishredditibus, quos clarae memoriae I. Rex Angliae pater eius cum ea sibi tradiderat, fideliter custodirci, nec umquam aliquid faceret, per quod posset huiusmodi mali imonium dis baii; idem contin suum, & aliorum qui super hoc

iurauerant, veniens iurametarum, d matrem praefata: I. quondam reginam Angliae, quae sponsalibus contractis inter eos consenserat, sibi sicut fieri potuit matrimonialiter copulauit, nihilominus praefatam filiam eius cum ciuitate detinens, ac alijs supradictis: unde nos ipsi Comiti dedimus in praeceptis, ut restitueret ipsi Regi sororem suam cum ciuitate ac alijs supradictis, necnon cum fructibus quos perceperat ex eisdem

206쪽

Decretalium.

Pιscoso XAuro ususI. J sic legendum, C. Henrico 39. Episcopo. LEMovIcENst Episcopo. J Ioanni de Ueyrat, et, Verac, Sue. Episcopo, vexato a Rege Angliae, vel,Bernaido de lauena,icu,Saucria 3 f. Episcopo.Q HvGO DE LEςIMIANO COME Rcni Αε.J Hic Iocus est singularis, plene enim historiatia nobis exhibet de spontalibus Ioannae filiae Ioannis Angliae regis cum Hugone Comite Narchiae & eius circumstatu ijs quam Matthaeus Paris tantum delibat sub Ioanne Pal. Iry. edit. Tigurina: resert enim Elum dictum Ioannem scripsisse iustitiariis suis de scaccario:

Quia pri.s t patiatum erat inter nos er Comitem

Ma Miae de sua nos a Ioatina , filio suo danda in

xorem, ideι concessimus. In hoc tamen discrepat ab Honorio,quod Ioannam pactam fuisse filis Comitis dieat, Honorius vero ipsi CO miti,nec ullus alius Historicus Angliae, quod iam, hanc histo iam attingit. Porro hoste Ioanna nupsit postea Alexandro Scotorum Regi.

lismae, quam Ioannes rex Angliae duxerat uxorem, celebrato diuortio inter eunt, N. Hau visam Comitis Globurniae sitam, eo quod aisnes essent : & quam idem Comes Hugo cognomento Bruntis Conacs Marchiae per verba de prauenti in suam receperat, antequam regi Angloruin desponsaretur, cui

postea hae de causa suit publicus inimicus, ut reserunt idem Matthsus Paris sub Ioanne tu. I9a. dicta edit. Tigarinae & Guill. Brito phitissidos bb s. Post mortem Ioannis dictus Comes Marchiae spreta Ioanna sita sua sabellam viduam eius matrimonio sibi copulauit, quae fax fuit belli inter maritum, sanctum Ludouu m, & Henricum lil. Angliae Regem.

FINIS LIBRI si ARTI

207쪽

QVINTAE

COMPILATIONIS

DE CRETALI V MLIBER OUINTVS

TITULUS I.

De Simonia.

VNIVERSIS ABBATIBUS, ET FRATRIBUS

Cisteretensis Ordinis. CAPUT I. R E Dci Ecclesiam quam lavit propito sanguine Iesus Chri stus, macula foeditatis coinquinet, ruga duplicitatis dedi formet ; cupiditatis spurcitia omnium malorum radix, dci i ut Venalitatis deformitas,quasi ruga sub consuetudinis piaetextu contracta, eliminandae sunt penitus ab eadem, ut dispensiatiomvsteriorum Dei, & ipsa mysteria gratis accepta, Giezitica prauitato prorsus abolita, charitate gratuita conferantur, quae vendere, seu emere qu am detestabile,quamve periculosum exsistat liquido perpendi potest, ex eo, quod Dominus vendentes Sementes oves ta boues eiecit de templo, 6c cathedras vendentium columbas euertit: in eiectione denique vendentium lc ementium facinoris inquinantis virorumque exprimitur detestatio ;& in cathedrarum euersione mo- stratur cui poenae subiaceant, hi qui praesunt, vendentes Dei dona NEcclesiae sacramenta. Vt igitur huiusinodi facinus quos coinquinat, ocaequat praelatos dc subditos non possit inficere, quoquo modo auctoritate Apostolica districtius inhibemus, ne quis Archiepiscopus, vel Diuitiam by Corale

208쪽

Decretalium. l9sypiscopus , Archidiaconi, vel officiales ipsorum a quoquam in Ab

batem cleeto pro benedictione, seu instat latione, vel recipienda pro ieisone , ab co, sub eonsuetudinis praetextu cuiusquam, patefit dum, seu aliud quidquam quocumque nomine censeatur, exige te, Vel ex-ioiqueic praesumat; vobssque sub praetextu huiusmodi exacta taliterne pMiletis interdicimus, quum non solum a malo, sed a mali sit specie abistinendum. Instat lationis quoque solennitates fieri pio hibentes ad ij cimus, ut Archiepiscopi. ec Episcopi ea sint forma pio fessionis contenti, quae ab origine vestii ordinis noscitur instituta, cuius teno-acm ad maiorem euidentiam huic nostrae paginae duximus in se tendum: Ego frater Abbas, Cisterciensis Ordinis, subiectionem reuerentiam, s obedientiam a Sanctis patribus constitutam, secundum re

gulam Saneti Benedicti, tibi Domine Episcope , tui que successoribus canonice siubstituendis , s sancta sedi, saluo Ordine meo perpe

tuo me exhibiturum promitto.

H Vius capitis pars quaedam resertur apud ctiones, Veredari; dicebantur ,παρι ποι in ιGregor. Vetat Honorius pro instat latio- li. c. eod. I. o. C. Theodos eod. apud Symmacie Abbatum Cisteretensum Palestidum, ves chum Epist. t . bb. 7. quod probat Cuiacius quid aliud exigi. Idem de Praemonstratensi- ex Epist. Iuliani Aesis viseopo, ὀχημα bus Innocentius III. Q. I98. Sc 328. lib. I. Quid νι δημοσίω μέχρι του τρανοπέδου του ἐμου, εἰ sit Palafrcdus, & unde descendat,oon moror. ἔ, παρι πιν:Id est: Vteris aurem dehiculopublico A Paraueredis deduci docuit Cinacius ad vi ead nostram cohortem,in no Pa ippo ἔ&Vt Tit. d. de cursu publico. Erant Veredatij, qui omittam locos innumeros capitui. EM tegum cursui publico destinabantur equi minores & antiq amm,ac Cassi odori s. a r. certum est Velociores; Paraveredarii vero maiores & veram essu distinctionem Culacii, nam&Ia agminales qui quando assumerentur ad eue- dic maiores equos vocamus,vulgo Palefois.

ῆ Sancti Petri Qui, Senon. Abbati, Conventui. C A F vT 1 I. Vpiditati quorumdam, qui quas columbas in templo ven dentes facere solent exactiones, dc extorsiones turpes ocpiauas pro consecrationibus Episcoporum, benedictioniabus Abbatum , dc ordinationibus cleticorum, prauitatem huiusmodi intendendo defendere per consuetudinem longo tempΟIe obseruatam , tam in Lateranensi, quam in generali Concilio fuit salubriter obuiatum, consuetudine huiusino di, quae corruptela magis dicen, da est, penitus reprobata, o statuto, ut nemo pro his siue conserendis, siue collatis aliquid quocumque praetextu exigere, aut extorquem praesumat. Nos igitur utriusque Concilij constitutionibus inhaerentes,

autolitate piae semium firmiter inhibemus, ne quis pro benedictione, b b a

Non poni

tura

209쪽

is 6 . Quinta Compilatio

siue installatione Abbatum, qui ad monasteri j vestri regimen fuerint

assumendi praesumat aliquid a vobis exigetes aut praetextu cuiusquam consuetudinis extorquere ue vobis nihilominis indulgentes, ne quid inuiti ob causas dare teneamini supra dictas.

A Ba ii S. Par RI Uivi. J Hulderico, vel origo. Beneria. Quς pertinent ad hoe cap. II. Hugoni Abbatibus huius nobilissimi late discussimus in eap. a aximitam.sup d.

Monasteris,ordinis S. Benedicti,fundati anno e uetad. O . a Theodechilde. Uide Mirarum cap. 23.

Pisoriensi Episcopo.

D nostram noueris audientiam peruenisse, quod cum olim inter conuentum monasterij Sancti Bartholomaei Pistoriensis ex parte una, ec' Abbatem sancti Ioannis Parmensis ex altera, super eo quod dictus Abbas praefatum monasterium sibi subesse dicebat, coiam Archipresbytero e contudicibus suis a toritate Apostolica quaestio verteretur; nominatus Abbas, pendente lite coram iudicibus memoratis, omne ius quod asserebat in praedicto monasterio se habere, ac idem monasterium tibi de facto, cum de iure non posset sicut conuenit, non attendens quod Ecclesiastica, ac monasteria distrahi nequeant sine vitio simoniae, tamquam vile ali quid pro certa vendidit pecuniae quantitate, in ipsorum, & eiusdem monaster ij praeiudicium non modicum S gravamen. Postmodum ve-

Io tu, unde miramur plurimum oc movemur, non considerans, cum

quanta seueritate Dominus de templo expulerit vendentes pariter oce mentes, occasione huiusmodi venditionis a piae misso conuentu iuratoriam dc fideiussoriam cautionem per violentiam extorsisti, ut venditionem latam haberent eamdem, oc contra eam de cetero non ve nirent, in eos qui contra venditionem ipsam venirent, seu consilium, vel auxilium super hoc conferrent eisdem, excommunicationis sententiam temeritate propria promulgando Quare fuit nobis humiliter supplicatum, ut sicut venditionem sancti Thomae Pistoriensis, sic S istam irritare misericorditer dignaremur. Nos ergo fraternitati tuae deferre quantum cum Deo, dc honestato possumus cupientes, deuotioni tuae madamus, quatenus his quae per te minus provide facta sunt in hac parte reuocatis, prouide perte ipsum , saepefatum conuentum a iuramentis, ta fideiussores eorum a fideiussionibus quas ab ipsis propter hoc diceris extorsisse absoluens penitus, ic praefatam excomis Duili os by Corale

210쪽

Decretallum I97

municationis sententiam sine qualibet dilatione ac dissicultate relaxans, ipsos occasione huiusmodi de cetero non molestes.

. A Ba T. M S. IOAxvrs PARMENSIS. J Cele- Ioannis Euangelistae, ordinis sancti Augu- rebris Abbatia in ciuitate Parmensi S. stini.

TITVLVS II.

De Magistris.

VPER specula. s infra. Cum itaque de singulis prouinc ijs puellae speciosae ac virgines pro rege Assueroci qui beatitudo dicitur, per ancillas quaeri debeant, & aciduci ad arcem dc moenia ciuitatis, dc per manum Aggei mundum muliebrem accipere, necessariorum videlicet fulcimenta volumus Sc mandamus ut statutum in Conci Ilo generali de Magistris Theologis per singulas metropoles statuendis inuiolabiliter obseruetur; decernentes insuper de consilio fratrum nostiorum ac distri iste praecipiendo mandantes, ut quia super hoc propter rarita tem magistrorum se possent forsitan aliqui excusare ue ab Ecclesiarum Praelatis & Capitulis ad Theolo iae professionis studium aliqui docibiles destinentur, qui cima docti fuerint in Dei Ecclesia velut splendor fulgeant firmamenti, ex quibus postmodum copia possit haberi doctorum, qui velut stellae in perpetuas aeternitates mansuri ad iustitiam valeant plurimos erudire, quibus si proprii prouentus Ecclesiae non sussiciunt, praedicti necessaria subministrent. docentes vero in Theologica facultate, dum in scholis docuerint, & studentes in ipsa, integre per annos quinque percipiant de licentia sedis Apostolicae

prouentus praebendarum ,& beneficiorum suorum, non obstante aliqua contraria consuetudine vel statuto, quum denario fraudari non debeant in vinea Domini operantes. Hoc autem inconcuse volumus obseruari, firmiter disponentes quod ' feriamus poena debita transgressore S.

ΗVius Decretalis tres fiant partes , una in

eap. sisper hpecula, ne cleri 'velm uisebi. altera in M. .&3. insea,tit. iis Pri I Hoc autem capite Honorius respicit tam Concilium: Lateranense habitum sub Alexandro IlI. quam Concilium generale sub innocentio III. etiam Lateranense dictum, quae tamen nominum distinctio vulgo adhibetur ut iam notaui , ut constat ex eap. a. supra, de simonia. Hic Honorius quod hisce Onetlijs de doctoribus Theologis nondum erat plene obteruatum, ut in-

SEARCH

MENU NAVIGATION