장음표시 사용
81쪽
- 72 referri ad illam generationem, qua Deus Pater ab aeterno Filium genuit. Subjicio hic locum Apostoli, quo lacilius intelligantur quae dicturu3 sum ... Qui. . . purgaιionem, ait, pecca torum faciens, sedeι aeteram majestatis in eaeeelsis it , tanto melior Angelis essectus, quanto disserentius proe illis nomen Mereditaviι. Cui enim dirit aIiquando Angelorum: Filius meus es tu, ego hodie genui ιe' Et rursum : Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in filium. Manifestum est Apostolum lauda o Ioco de Christo agere quatenus homo est. Christus, inquit, Angelis praestantior
EFFECTUS EST s graece γενομενος, b. e. siens, evadens , et praestantius prae illis nomen HAEREDITAVIT , h. e. obtinuit, consecutus est j. Quod dicit EFFECTUS EST, HAEREDITAviet, id profecto prodit eum de Christo loqui non ut Deo sed ut homine: nam tantummodo ut homo dici potest Christus EFFICI praestantior et praestantius CONSEQui nomen. Quid vero inde conficitur 3 Conficitur, quae assert Apostolus Scripturae testimonia ad probandum quod dixerat, ea pariter habenda esse tamquam dicta de Christo ut homine; nam alias nulla esset probatio. Consequitur ergo Paulum verba Psaltae : Filius meus es tu, ego hodie genui te, intellexisse tamquam dicta de Christo quatenus homo est. Id quo confirmatur vel ex modo loquendi qui occurrit in altero, quod ibi adducit, Scripturae testimonio ubi typice de Christo dicitur: Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in filium. Nam quum dicatur ΕRiT mihi in filium, profecto innuitur, sit venia verbo, filiatio quaedam FUTURA, adeoque non aeterna illa Verbi genesis ex Patre. Itaque jam hoc pro certo assirmare licebit, scilicet verba Psalmi: Filius meus, etc., interprete Paulo, non esse dicta de aeterno ortu Verbi ex Patre. Atque id iam docuit B. Τheodo- retus, inter Graecos interpretes, mea quidem sententia, saei leprinceps. Rus verba hic subjicimus : Quemadmodum, inquit,
minor erat angelis ut homo. . . ita postquam adscendit in coelos, lin Graeca rectius reddideris ita : Oui postquam purgationem pecca
torum fecerat, sedeι ad dea teram, etc.; nam Graece legitur partici p. aor. κἀθαρισμὸν πο 1σαμενος. Adde sessionem ad deaeιerum Dei subseeutam esse illi καθαρισμον.
82쪽
angelis praestantior esseetus est... Crui enim disit aliquando angelorum : Filius meus es tu, ego hodie genui te 3 et rursus : ego ero illi in Patrem, et ipse erit mihi in Filium ' Me autem rursus disiι seeundum humanitatem; hoc enim ofundit illud Eno in Patrem, et illud Eni T in Filium; sunt enim haec futuri temporis. Ouin etiam et illud ego hodie genui te, non inteream signifieat generationem, sed eam quin tempori conjuneta est. Tala esι illud: hodie si coeem ejus audieritis. Et eιiam quod ante disium est: nomen haereditavit, his consentit. Qui enim est natura Filius, non hoc accipit per gratiam; hoc enim habet per naturam. Sed ut jam disi, postquam divina docuit, quae ad incarnationem spectant eaeponit hoc loco, docetque omnium esseetorem esse ut Deum, et omnium haeredem ut hominem; et angelorum opisicem esse ut Deum, et eis metum esse praestantiorem ut hominem; et natura Filium esse, et id rursus accipere ut hominem, quod habet ut Deus il . - Ηactenus B. Theodoretus, in Epist. ad Hebr.
Sed quominus verba Filius meus, etc. de aeterno ortu Verhi ex Patre dicta putentur, obstat etiam contexta Psalmi oratio. Psalmus II, ut constat, propheticus est, in eoque praedicuntur,
ut docet Τheodoretus 2ὶ, Christi Domini eruciatus regnum-
83쪽
que, eι vocatis gentium. Itaque impios Regis Messiae persecutores compellans Propheta exclamat r Quare tumulιuantur gentes. . . et principes conspirant contra Iehonam et unctum 6 id icen tes: dirumpamus vincula eorum, et projiciamus a nobis ju-
sum ipsorum sit. Mox in scenam productus Iehova seditiosos illos uitatur : Quid molimini, scelesti, inquit, Ego Iehosa, ego
eum, quem aversamini, Regem constitui. Post quae ipse Rex Messias loquens introducitur : Enarrabo, inquit, Iehon e statutum, quo scilicet me regem constituit : Iehona dirit ad me :Filius meus es ιu, ego hodie genui te. Posιula a me, et dabo tibi, etc., ubi Christo, utique ut homini, universale in orbem terrarum imperium tradendum praedicitur. Sat patet, ni salior, contextam Psalmi orationem obatam quominus verba: Filius meus es tu, etc. referantur ad aeternum ortum Verbi ex Patre. Neque enim de Christo ut Deo, sed de Christo ut homine, perpetuo ibi sermo est; nec ut Deus constituitur Rex, sed ut homo. Itaque concludere licebit, in praedicti Psalmi loco Christum ut hominem vocari filium, ut hominem ibi etiam dici genitum. Atque hanc interpretationem pOStulat
etiam vocabulum hodie sol Π h ο , quod nuspiam in
Scriptura Sacra optemitatem notat. Nec vero licet pro arbitrio novas vocabulis astingere significationes. Dicat quis : ergo-no de humano Christi ortu ex Boatu Virgine verba Psalmi sunt intelligenda 3 Id equidem non putem ;nam et huic interpretationi obstare mihi videtur contexta oratio. Accedit, ne recte quidem Christum secundum humu- nam ejus naturam dici posse genitum a Patre.
Itaque superest ut, sanctos austinum aliosque Patres secuti,
verba Psalmi: ego hodie genui te, ad metaphoricam quamdam
genituram reseramus. Existimo autem ea verba ex mento Prose
1ὶ Cf. Aet. Ap. e. IV. v. 24-28. Domine, tu es... qui spiritu 3aneιo peros patris nosιri David, pueri sui, disisti: Ouare fremuerunt gentes, et populi meditati sun ι inania' adssiterunι reges terrae, eι principes convenerunι in unum, adversus Dominum et adversus Chrisιum ejus 8 Convenerunι enim vere in civitate ista Ierusalem ὶ adversus sanctum puerum tuum Iesum, quem unxisti, Herodes eι Pontius Pila sus, eum stentibus eι populis Israeι, facere quae manus tua et consilium tuum dcereverun ι steri.
84쪽
phetae dirigi ad Iesum Nagarenum mundo ut promissum Me stam palam exhibendum, et Israeli suscitandum; qnod quidem factum est , postquam Iesus in Iordane baptizatus esset a Ioanne, quo tempore voce delapsa e caelis declaratus est Filius Dei, qualem fore Messiam Iudaei erant edocti. In diebus autem illis, ait S. Matthaeus, Cap. III, venit Ioannes Baptista praedicans in deserto Iudaeae, et dicens : poenitentiam agite, appropinquavit
. enim regnum coelorum.... Tunc exibat ad eum Ieroso*ma , eι
omnis Iudaea, et omnis regio circa Iordanem. Et baptizabantur ab eo in Iordane confitentes peccata sua... Ει disit: ego quidem baptizo vos in aqua in poenitentiam; qui autem post me venturus est, fortior me est;... ipse vos haptizabit in spiritu sancto et igni. . . Tune renit Iesus a Galilaeil in Iordanem ad Isannem, ut baptizaretur ab eo. .. Baptizatus autem Iesus confestim adscendit de aqua; et eωe aperti sunt ei eoeli; eι τidit spiritum Dei descendentem sicut columbam, et venientem super se. Et ecce vctae de coelo dicens : me est filius meus dilectus, in quo mihi complacui. Ergo solemni hac occasione Iesum Nagarenum Deus suum palam nuncupavit Filium, ipsoque illo die eum genuit, hoc est, in publicam lucem protulit, in hominum conspectum pro- durit, hominibus palam eaehibuit, manifestavit, denique, quem patribus promiserat prophetam Messiam , eorum poSteris misit, SUSCITAVIT τ .ιν, ). Atque in hanc sententiam praesentem Psalmi locum jam acceperunt, ut supra adnotavimus, interpretes antiquissimi, sancti Justinus, inquam, et Methodius. In eamdem sententiam Psaliae verba etiam interpretata est Glossa Τalmudica ; nam verba : ego hodie genui te, ita reddit :=aa IriRet re ab ri,aκ zyn, h. e. hodie ostendam hominibus se esse filium meum lApud Iosephum du Volsin in observati. ad Raym. Martini Pugionis fidei, Part. 5. Dist. l. cap. VIIIJ. Obiter hic adnoto verbum Ibi etiam Prov. XVII, 17, ut
mihi quidem videtur, ita interpretandum esse, ut notet man fe3tare, adeoque gignere metaphorico quodam sensu. Sic ibi
85쪽
- 76 verbis expressa videtur sententia haec : Amicus, qui vero amicus est, Omni tempore amat, sed amico suo tamquam fratrem se manifestat, se quasi revelat ΠΝ ) in
angustiis frinae, ). Vulgata dicendo : omni tempore diligit qui
amicus esι; et frater in angustiis coupnon1Tun , vocabulo Π, ν
eamdem notionem subjecisse videtur ). Sentio igitur sanctum Paulum, Act. Ap. Cap. XIII. 15, ubi dicit, datam patribus promissionem Deum adimplesse suscitando Iesum νηυας 'Iησῆν vid. Supra pag. 66, Sqq , sicut et in Psalmo secundo scriptum est: Filius meus es tu, ego hodie genuite, Sentio, inquam, Apostolum haec verba Psaltae habuisse pro uno ex divinis oraculis demittendo Messia, quod ibi docet adimpletum suisse in Iesu Nagareno, qui, voce delapsa e coelis, coram magna hominum frequentia declaratus suerat Filius Dei, qualem futurum esse Messiam Patribus promissum nequaquam ignoraverint Pauli auditores; quos ob famam rei publicam etiam latere non poterant quae circa Iesum gesta erant ad ripas dordanis; quare nec necesse habebat Paulus ea commemorare. Scilicet Apostolus sermonem ibi habebat non ad gentiles, qui sane aliter docendi erant; sed populares suos adloquitur; nec hos nova docet, sed quae ipsi optime noverant
in eorum memoriam veluti revocat, ut animadverterent, quae de Messia erant praedicta, eventu suisse comprobata in IesuNazareno, atque adeo hunc vere esse Messiam patribus suis promissum. Huc tendunt etiam reliqua duo quae ibi recitat ora- lὶ Rabbi Levi ben Gersom I albasὶ voeabulo Π,ν pariter tribuit sig-
nisi eationem metaphoricam. Sie enim scribit ad Prov. Cap. 17. v. 17 in
loci sensus hic est, ut dicere velit amicum amico suo devinctum esse Sem per, ita ut cum eo laetetur de rebus ejus secundis et in adversis opem ipsi serat; fratrem vero in rebus fratris sui secundis non facile eidem euilaetari, sed quando adversis premitur tum excitari ad opem ipsi serendam , et e. o
86쪽
cula, quibusque probat Messiam, quem Suscitaturus esset Deus postquam pro peccatis posuisset animam Ies, Cap. LIll. 10ὶ, fore
redivivum, nec amplius moriturum; quod profecto negare non poterant Pauli auditores eventum suum habuisse in Iesu Nazareno, quem et a mortuis resurrexisse noverint et in coelum adscendisse. IQuod ero attinet ad epistolam ad Hebraeos, ubi Paulus his profert verba: Filiu8 meus es tu, etc., jam Supra probare conati sumus illud oraculum ab Apostolo non allegari scap. 5ὶ ad Christi sacerdotium prohandum, adeoque dici non posse eum putasse illa Psaltae verba dicta esse de Christi sacerdotio. In primo autem ejus epistolae capite adducit verba : Filius meus es tu, ad probandum Iesu Nazareno Messiae it , quem illud Psalmi oraculum spectare non negaverint ii ad quos scribebat, nomen Filii Dei obtigisse; unde ibi inseri Iesum tanto
praestantiorem angelis suisse esseclum, quanto praestantiusquam illi nomen erat consecutu S. Rev. Pater Patritius verba Psalmi: Filius meus es tu, etc.,
referre videtur ad divinam Verbi originem. Sic enim scribit: Diphae sensus si is verbi si inesse dicitur, quod Paulus iis usus sit ad hoee tria eonfirmanda: Christum esse filium Dei, internum
ipsi eo iacessum sacerdotium, eumque post mortem revietisse. Nos tamen putamus verba Psaltae nullum alium sensum continere praeter primum eae hisce tribus. - Verum, mea quidem sententia, nequit is Psaltae locus referri ad divinam Verbi originem.
Obstant nimirum, ut Supra jam notaVimu S, tum contextu Psalmi oratio, tum Paulinae concionis contextus, tum etiam Apostoli in sua epistola argumentatio, quae omnia postulant ut verba : Filius meus es tu, etc., ad Christum ut hominem reserantur. Sed haec hactenus. Ad reliqua properamus.
87쪽
αὶ Eae v. 4. Huc redit argumentum quod ex illo Isaiae loco ducunt Fulgentius Bottens aliique bene mulli : Verba Isaiae cap. 55.
dit : languores nostros ipse tulit, et dolores nostros ipse pO tavit, ad literam, inquiunt, intelligenda sunt de poenis peccatorum nosisorum a Messia luendis; idque assirmant constare ex versione LXX Interpretum et Vulgata, tum etiam ex interpretatione Sancti Petri it Ε p. Cap. 2. v. 24ὶ et Pauli si Ep.
ad Corintli. Cap. 15. v. 5ὶ; atqui, ita ratiocinantur, eadem illa Isaiae verba sanctus Matthaeus sCap. 8. v. 17. dicta esse docet de morbis corporalibus, adeoque habent allata illa Isaiae verba duplicem sensum litteralem. Ego vero non video quo jure adversarii nostri assirmentallata Isaiae verba de poenis nostrorum peccatorum a Messia luendis capienda esse secundum versionem Vulgatae. Ita ibi legitur : Ianguores nostros ipse tuliι. et dolores nosιros ipse pomtavit. Peto, nonne vocabula Ianguores et dolores satis recte indicant morbos corporales illos de quibus agit Matthaeus LXX Isaiae verba in hanc quidem sententiam reddiderunt Vertendo : οἶνος νας ἁμαρτίας ἔριῶν ἐρώνh. e. ipse peccata nostra portat eι pro nobis dolat. Sed, ut Palet, non in graeca verterunt verba hebraica, sed tantum graece expresserunt quomodo ipsi hunc Isaiae locum intelligerent il); ut udeo versio septuagintaviralis hic urgeri omnino non pOSSit. Quamquam, ea-ne est graecae Versionis auctoritaS, ut, quas ipsa vocabulis hebraicis notiones subjecerit, ese tamquam indubitanter verse omnes sint habendae 8 Ergo-ne graeci illi interpretes non fuere homines, qui in uno alterove transset sindo vocabulo labi potuerint'
l)Jam ualdonatus id monuit in Matth. VIII. 17): Sepιuaginta, inquit, εensum non verba reddiderunt. Di iligo: by Corale
88쪽
- 79 Quod autem addunt, praedictum Isaiae locum a Petro sΕp. l. 'Cap. 2. v. 24ὶ referri ad poenas peccatorum nostrorum a Messia luendas, in eo omnino saliuntur. En verba sancti Petri : Qui peceata nostra ipse pertulit in corpore suo super lignum, ut peceatis mortui justitiae vivamus; cujus liuore sanati sumus. 'οι νῶι
ἰάθητι. Atqui haec Petri verba recte quidem dixeris spectare quintum illius Isaiae capitis versiculum, in quo reapse de poena peccatis nostris debita sermo est il); Sed cur ad quartum trahantur, plane nulla est causa. Adverte verba Petri, cuius livore sanati sumus, esse ipsa postrema quinti illius versiculi verba; reliqua autem Petri verba : qui peccata nostra ipse perluIit in corpore suo super lignum, haec inquam, perspicue reserunt id quod deinde in eodem illo Isaiae capito v. 12 dicitur : tradidit in mortem animam Suam, eι cum sceleratis reputatus est; eι ipse peccata multorum tulit. Sed ut ad oculum pateat non recte conserri ab adversariis verba Petri cum quarto illo Isaiae versiculo : languores nostros, etc., quum ApostoluS non hunc versiculum sed quintum respexerit et duodecimum, subiicimus hic o regione sibi opposita Isaiae et Petri verba :
v. 24. Qui peccata nostra ipse pertulit
per lignum, cujus linore sanat i
v. 12. Et ipse peccata multorum tulit; ibid. tradidit in mortem
animam suam, et eum sceleratis re putatus est;
v. 5. Et Iinore ejus sa-nuti sumus. Quintus ille versiculus totus hie est: Ipse autem vulnerasus esι propter iniquisates nostras, atιriιus est propter feelera nosιra; discipἰina pacis nostrae super eum, eι livore ejus sanaιi sumu8. Disit ed by Corale
89쪽
- 80 Ex his, opinor, satis constabit non posse illa Petri verba adduci tamquam argumentum ad probandum quae in quarto illo Isaiae versiculo leguntur, languores nOStro8, etc., Secundum interpretationem Petri sumenda esse de paenis peccatorum a Messiu luendis, aut, quod alii praeterea volunt, de peccatis ab ipso auferendi S. Quod vero citant Paulum dicentem l 2 Cor. Cap. 15. v. 5ὶ: Christus mortuus est pro peeeatis nostris secundum Scripιuras, ad probandum locum Isaiae : languores nostros, etc. de morbis spiritualibus sive peccatis capiendum esSe, hoc sane maxime ridiculum est, nec resutatione indiget. Itaque adversarii nostri nullum asserre potuerunt argumentum, quo reapse probaverint Isaiae verba languores nostros, etc. de peccatis a Messia auferendis aut de horum poenis ab eodem luendis esse capienda. Nostra vero sententia est, in praedicto Isaiae loco lv. 4ὶ sermonem esse tantum de morbis corporalibus a Messia auferendis , ut adeo Matthaeus Cup. 8. v. 17ὶ unice vero et germano sensu Isaiae verba intellexerit. Non me latet esse interpretes qui dicant : primo, licet Matthaeus Isaiae locum de morbis corporalibus Cap. 8. v. 17 dictum putaverit, Prophetae tamen verba ita graece in ejus Evangelio esse reddita, ut ad morbos corporales significandos vocabula, quae ibi leguntur, commode trahi nequeant; secundo, i Salae verba hebraica aegre sumi posse tamquam de morbis corporalibus dicta. Sed si haec ita essent, jam periisset argumentum qu0d ex praedicto Isaiae loco ducitur ad defendendum multiplicem in Scripturis sensum litteralem. Num si Isaiae verba hebraica ad morbos corporales non recte possint referri, profecto de duplici verborum Isaiae sensu litterati amplius sermo esse nequit; Matthaeus vero dicendus erit verba Isaiae, quae de morbis spiritualibus seu peccatis dicta suisse intellexerit, ad morbos corporales accommodasse, ut sentire videtur Mal donatus l . Quare si cum illis interpretibus facere velimus, jdm cauSam nostram vicimus, nec amplius urgeri poterit
90쪽
- 81 Isaiae locus : languores nostros, etc., tamquam exemplum quo probetur multiplex in Scripturis sensus litteratis. Verum salso putatur, aut Isaiae verba hebraica, aut graeca Matthaei, non posse recte Sumi tamquam dicta de morbis corporalibuS. Consideremus primo loco graeea Mattia. Ei : ἔπως ,
ασθενε&ς ἰλαβε , και τας νοσους ἰώ Gris. Quae in Vulgata redduntur ita: ipse infirmitates nostras accepit et oegrotaιiones
nostras portavit. Prohandum est vocabula νοσος et α Sisaia notare utaritudines corporales, et verba λαμβανειν et recte sumi
posse in significatione auferendi. Probamus autem ita : vocabulum νοσος in graecitate novi Τestamenti non dicitur nisi de oegritudine eo morali; quare ex lege parallelismi in hanc significationem accipiendum est etiam vocabulum ασΘενεώ, praesertim quum sero non nisi de aegritudine corporali dicatur, et bis tantum de aegritudine morali sive peccato dictum Occurrat. Porro verbum λαμβι ιι, in graecis novi Τestamenti libris notare etiam auterre, inter alia plura docent etiam haec loca : Matth. Cap. V. V. 40. ... σῆ λάβειν, Vulg. tunicam tuam tollere auferre ; et Apoc. Cap. IlI. v. l ... Da
λαβη τον στεφανον σου, Vulg. υι nemo accipiaι i. e. auserat coronam tuam. Caetera mitto.
Quod vero attinet ad vocabulum , illud etiam dici pro auferre, removere, docemur ex Joan. Cap. XX. 45, ubi Maria : inquit, εἰ σῖ ἰβά νασας αὐτὸν, Vulg. si tu sustulisti eum. Item Ioan. Cap. XII. V. 6 : Καὶ τα βαλλομενεβοι, ζεν; ubi βαστάζειν pro auferre accipiunt Origenes, S.Io. ChrFsostomus et Nonnus Panopolitanus, ut docet Κlee 2ὶ.
Eadem significatione vocabulum illud adhibitum legitur, teste Κuinoet R, etiam ab Apollodoro Bibl. 2, 6. 2ὶ, Flavio Josepho
het lectio ελαβε. 2, commentar liber das Evangelium nata Joannes. i. h. l. 5ὶ In Evang. S. Io. ad Cap. XI l. v. 6. Disitigod by Coos e