장음표시 사용
51쪽
extrema propositioitum per se, necessa ut enim verba moius aut mutationi tetrii iam la .iboni o inexionem , dc semper eo pus, consignificant quo mensurantur pa-den in odos hiabent, quare non petunt, pro riter verba quietis nam priuatio,in labitus deterini nato tempore viiiii ideo ei rea illa eidem mensurae subiacenr. non exercet actum uniendi pro disserentia Vltimum etiam argumentum eadem' temporis, quam significat, sed ea coniun doctrina soluit : nam de participio dixigit, sccundum neccssariam connexionem, mus medium quoddam inter nomen, Ma teir porc bstrahens in ipso me uniendi vel bum tenere, i utroque extremo partici actu: viii itaque extrena simplici .er, sed pare nomine quidem in quantuin nana non coare at nicnem ad cierminatam rem signifieat. 5 eius subiectum con notat diu rentiam temporis, extrema polius uni squod concretorum nominum proprium i in propria relinc uens natura, Scondi est verbo autem nam res significara est tioni , 5 hoe est absoluta tempore: hoc item actio per modum actionis atque adeo ut
similes piopositioiles esse perpetuae veri certo tempore mensurata, quod in abii talis, quc madmodum eorum connexio trinseco consignificare tempus, vel aliquid neccssalia est, atque perpetua , 5 semper cum tempore. eodem modo se habens, at tripore proinde Quydici ode aliis nominibiis acti nenc nullani Ododcpcndetis signiticantibus con notando simul deternia natum tempus, in quo fiunt vide coena.
Soluuntur rationes Oppositae iuri prandio obiicitur, hae distinctione sol-
quaestionis. ccum est: connotare tempus duobus in discontingit, uno ab intrinseco, hoc est, ex Adm formam situ arinumenti, dum natura rei significatae quae non solum est
1 'μ leuiit eisuin risi, propositio actio, sed habens modum actionis tempore
α- nibus absolui a tenipote admitten ab intrinseco mensuratae, alio extrinseco. dum cst, negandum tamen quod infertur, idest, non ex natura rei significatae, quae licetereo non significat tempus, non enim ab sit actio non significatur perniodum actio- soluitur a tempore, hoc est a significatione is, nisi per modum rei aut formae, sed ex cum tempore, sed ibactu uniendi extrema hominum extrinseco beneplacito qui tali
pro determinato tempore, cuius exerci tempOseeam ex Osuetudine perficere concilium natura ipsa extreino tum impedit sueuerunt con notare i*itur tempus primodi vi hoc vel bo rem absoluamus, ex tribus Odo, idem est ac significare cum tempore, quae habet vel bum, nempe significare cum c consignificare tempus ut verbo attri . tempor . extrema unire S unire eadem uitur, unde per talem particulam etiam pro disserentia temporis consignificata, a ab his nominibus separatur, quae eum s diuinus absolui repuo nat cum sint essen lum ab extrinseco cin pus con nolent, nontiali. i. sed a tertio, quod est actus accidenta proprie dicuntur consignificare tempus. lis consignificationis circa extrema prout nec proinde significare cum tempore. Eteo. um tiatura postulat exercendus, abi Ol hinc' bes quo pacto intelligendum sit. ut orcst, c&vere ab luitur in piopositio quod a Magistro doto ubi supra, nonnul-nibus per se, aluin extremis petentibus, isque aliis Dialecticis dicitur, non scivi non pro tempore significato per opu idem connotare rempus designificare cum
laminiantur, sed secundum connexionein tempore, vel consignificare tempus iam intrinsecam importatam con notare tempus ab intrinseco . idem
adserenda Solutio secundi argumenti facile colli prorsus est ob extrinseco vero, diuersuuior uient git ut ex adnotata dolirina: dum enim di valde, unde si iuxta posteriorem sensuit. cimus vel bum cons gnificare tempus, qui accipiatur ut accipi ab eis credendum significat actionem tempore mensuratam est verum erit, si vero iuxta non solum de vera actio uet, sed de quo priorem plane fabcunque actu essendi, vel existendi,per mo sua udum actionis significa' intelligitur nec non de piluatione ei risdem actionis , quae tenaro e mei uratur, hi secus ac ipsa actim. QUAE
52쪽
yiImui inicium cibi attendainus videbi- Argitineati mus noli esse partem proposita onis, ct- eni in i ii propositio sit quoddam artifici is vii domus sic erit de partibus eius iudicandit in , ac de partibus do in iis,qnae suntii: na. clapides illud autem quo mediante coniungun: ur . non partis rationem sed nexu, partium liabet acieibi osticium est partis propositioiiis ni re dc quasi lietare, non pe subicctum,S praedicatum, ergo i ione ii pars, scd partium nexus. Et si dixeris, verbum etiam seni sicare actionein quam praedicat de subiecto, ut co- stat in propositionibus quas vocant de secundo adiacente, ut homo disputat homo loquitur, ratione cuius praedicatui propOsitioius eri , atque adeo eius pars verum dicis, scd considetatio haec vetes quasi materialis est di in qua conuenit piorsus in no mine unde eam attendens Aristot in calce
capitis protulit, eiba per se sumpta esse quaedam nomina, ex ea igitur solum habetur verbum male taliter acceptum, aqriam no Non partea propositi is esse, sed ad huc nodus argumenti, noncst solutus, otia ex tot mali eius officio, iron nisi pallium nexus quidam sit, in his adhuc propositionibus. ii qu: busic ab eo significata est piae&
x Arauar c d adhuc sub materiali consideratione, probatur secundo, verbum noncssi partemptopos: ionis, devcibo praescritin substani tuo, itulla in actionem significante, atque adeo nullam rem praedicante de subiecto Lis dicatur actum ciliandi, seu existentiam significare, velum dicitur, sed hanc non semper de subiccto praedicari probatur mam inpiopositionibus de tertio adiacente saepe contingit, non praedicari unum de altero,
secuti dum existcntia ira sed secundum essentialem connexionem, ut in his homo est animal, homo est rationalis tunc ergo nultu. veibi significatu, piaedic-bitur nec proinde vel ba:n ex parte rei significat laedica uerit:Aliquado etia irradditur eade ex-
di carnu', horia ocii existens titne ergo nihil ex parte verbi pr. aedicabitur, nisi bis velis idepi aedicatum nusatorie repetere.
Tertio, in easdein resoluitur partes, quod 3. Arsum' cunque compositum ex quibuscosistit, sed propositio no resoluitur, nisi in subiectum&praedicatu, ut Arist. testis est lib. de priori te Aristox' solution cap. etiam r. ubi terminum describens ait,est in quem propositio resoluitur, taquam in subiectnm. praedicatuin ergo solum haec duo petries propositioni serui. Et confirmari potest,exca statim sequeti,ubi desconuersione propolitionum ages, turrisecilia dum rata ut itione praedicati, ac si1biecti fieri docet,verbo semper Macte non solum in eode situ, scilicet in medio propositionis, sed idem prorsus Officium exercete, uni edo extrema. . ergo circa illud nulla fiti rasmutatio, no erit pars propositionis, quae pertransmutationem parti uin conuertitur. Argumenta haec illi sententiae robur asiiciunt, quam quidam professi sunt alentes. nullum verbuin eis partem propositioni. sed parti uin nexu,atque etiam alteri,eo una qiii temperatius loculi, id de vel bo saltein substativo tenuerunt priorein retulit ac secutus est Magister Solus in prima editione simularum, posteriorem vero nostra adhuc tempestate, sustinet Villat pandus, de Suesi
nus vel b rationem, circa materia inacrinInorum clacidalites.
nisaris . Nihilominus apud praecipuos Aristoc
interpretes pro constanti semper' bi: una est, nomen, de verbui esse par te enunciationis, de verbum quidem praec puam.&quasi sorinalem materialem autem nonae, ita tenuere Pol phyrius, Ammo D. im . nius. Boc itis, D. Thomas in elucidationibus huius capitis, Albere. Magii. r. lib. de interp. elatione. tractat de verbo cap. i. ubi dignitatem verbi quinque piaedicabilibus ex eo
praefert, quod ipsum solum sit formale praedica: in piopositionis illa vero non nisi
materialia hos sequiitur posteriores. v M sister Solus. 2. lib. summularum, in secunda editione Loba: iienses, in scholiis huius cap. Card Tolet Mercatus, de quoiqii t. Arist. viva voceinterpretantur,quod o solum deve ibo adiectivo a stiolariau pam an soni
53쪽
extrema propositi otium per se, necessa ut enim verba motus aut mutationis tem-riama.ibent co inexionem, semper eo pus, consignificant. Qio mensurantur,ia demi odos habent, quare non petunt,pro riter verba quietis nam priuatio,inutissilius determinato tempore uniri ideo ei rea illa eidem mensurae subiacent. non exercet actum uniendi pro disserentia Vltimum etiam argumentum eadem temporis, quam significat, sed ea coniun doctrina soluit : nam de participio dixigit, secundum nec nariam connexio riem, mus, medium quoddam inter nomen, de a te inpore 2bstrahens in ipsona et uniendi vel bum tenere dc utroque extremo partici- actu: xiiii taque extrenia simpliciter, sed pare nomine quidem in quantum narii non coiarctar nicnem ad clerminatam rem significat S eius subiectum coi: t otat diuerentiam temporis extrema potius uni quod concretorum nominum proprium t in propria relinc uens natura, de condi est verbo autem nam res significata est tione,&l: Occst .ibsoluta tempore: l: citem actio per modum actionis, atque adeo ut
similes propositiones esse perpetuae veri certo tempore mensurata, quod est abii talis , quciar admodum eorum connexi trinseco consignifieare tempus, vel aliquid necessalia est, atque perpetua , 5 semper cum tempore. eodem modo se habens, at tapore proinde Quod vero de aliis nominibus ad ionei, nulla modo dcpcndetis signincantibus con notando simul deter-
mi iratum tempus, in quo fiunr, ut de coena.
Soluunta rationes oppositae vitis prandio obiicitur, hae distinctione sol.
quaestionis. cdum estis connotare tempus duobus in discontingit, uno ab intrinseco, hoc est, ex εδω- resormam is, itur armimenti dum natura rei significatae, quae non solum est
1 R blustii ut eauim iiij spiopositio actio, sed habens modum actionis tempore
crucibus absolui a tempore, admitten ab intrinseco mensuratae, alio ab extrinseco. dum est, negandunt tamen quod infertur, idcst, non ex natura rei significatae, quae licet ergo non sunt ficat tempus, non enim ab sit actio non significatur per modum actio- soluitur a tempore, hoc est a significatione is, nisi per modum rei aut formae, sed ex cum lcmpore, scd ab ac uiniendi extrema Oininum extriιa seco beneplacito qui talipto determinato tempore, cuius exerci tempore eam ex cosuetudine perficere concilium natura ipsa extremorum impedit, sueuerunt con notare iῖitur tempus primo
vi hoc vel bo rem abibluamus, ex tribus modo, idem cstae signiticare : a tempore, quae habet vel bilin, nempe significare cum c consignificare tempus ut verbo attri temporc extrema unire S unire eadem uitur, unde per talem particulam etiam pro disserentia temporis consignificata, a ab his nominibus separatur, quae eum s
duc bus absolui repuo nat, cum sint essen luna ab extrinseco tempus contiolent, nontiali . . sed a tertio, quod est actus accidenta proprie dicuntur consignificare tempus. lis confunificationis circa extrema prout nec proinde significare cum tempore. Et
eorum itatura postulat exercendus ablol hine habes quo pacto intelligendum stiui motcst de vere ab luitur in piopositio quod a Magistro roto ubi sit pra, nonnul-nibus per se, aluin extremis petentibus, sque aliis Dialecticis dicitur, non scivi non pro tempore sanificato per opu idem connotare rempus. significare cum laminiantur scd secundum connexionem tempore, vel consignificare tempus iam intri:iseram importatam. Onnotare tempus ab intrinseco . idem
ad unda se Solutio secundi argumenti facile olli prorsus est is eretrinseco vero, diuersuuiarauuienti itur ex adnotata doctrinacidat enim di valde, unde si iuxta posteriorem sensui nicimus vel biim consignificare tempus. qui accipiatur ut accipi ab eis credendum significat actionem tempore mensuratam cst veru in erit, si vero iuxta non solum de vera actioue sed de quo priorem plane fal-cunque actu effendi, vel existendi,permo suuia
dum actionis conificaelo intelli itur, nec non di priuatione eicis dem actionis , quκ
54쪽
QUAESTI II ex parte verbi praedicabitu iis bis velificu
Sitne verbum verasarspropositi Tertio in e em resoluitur partes, quod Arsum'
onIs cunque compositum ex quibuscosistit, sed - proposition sire luitur, nisi in subiectium de
Negniuapententia detur praedicaiti, ut Arist. testis est i lib. de priori re iρ' Gr
Si osticium cibi attendati us videbi solution cap. etiam r. ubi terminum descrimas non ine patiem propositionis, et bens ait,est in quem propositio resoluitur, enitri cum propositio sit quoddam arti taquam in subie in m. praedicatum ergo fici tui vi domus sic erit de partibus eius solum haec duo pzrtes propositionis erui Et g Fludi ..in diatra, ac de partibu domus,qnae sunt confirmari potest, exca statim sequeti .ubili Oira, clapides illud autem quo mediante de conuersione propositionum ages, solum coniungun: ur . non partis rationem .sed secundum rasmutatione praedicati, ac subnexus paritum habet acie ibi ossicium est lecti ficta docet,ve ibo semper manete, non partis propositio iii unire .in quas i rare, solum in eoderitu, scilicet in medio propo- nempe subiectum,S praedicatum, ergo non sitioni sed idem prorsus officium exercete, eii pars. sed partium nexus. vniedo extrema. . ergo circa illud nulla fit Et si dixeris, vel bum etiam significare a trasmutatio, n6 erit pars propositionis, quae ctionem, quam praedicat de subiecto vico pertransmutationem parti uin conuertitur. stat in propositionibus quas vocant de se Argumenta haec illi sententiae robur ad cundo adiacente, ut homo disputat homo iiciunt, quam quidam professi sunt alentes. loquitur, ratione cuius praedicatum propo nullii in verbum esse partem propositioni. sitionis eri , atque adeo eius pars verum di sed parti uin nexu,atque etiam alteri, eorunacis, scd coliti delatio haec ei quasi mathri qui temperatius locuti, id de verbo salten alis est di in qua conuenit piorsus cum no substativo tenuerunt: Piorem retulit, ac semine unde eam attendens Aristot in calce cutus est Magister Solus in prima editione capi Iis protulit , verba per se sumpta esse simularum, posteriorem vero, nostra adhuc qu*dam nomina, ex ea icitur solum habe te in pestate, sustinet illat pandus, de Suefatur Verbum inate ii aliter acceptum, aquam nus, ve ibi arionem,circa materiam terminini en partem proposita is esse , sed ad notum cl. acidantes. huc nodus aro umenti, non est Oturus, mira m. - ... ,- ca
ex Ormali eius officio, non nisi pallium he Tqmtμ secutidassententia, sequasti
xus quidam sit, in his adhuc proposi ioni visarisset.bus, tuqu:busrcs ab eo significata est piaedi ia 'hilominus apud praecipuos Aristoti, interpretes. pro constanti semper ha-x. Arru Sed adhuc sub materiali consideratione, 'bitum est, nomen. verbii esse par- proba ut secundo, verbum non esse partem te enunciationi ac verbum quidem praee piopositionis, deve ibo praesertim substan puam,&quali formalem materialem aut tuo, nullam actionem significante, atque temnonae, ita tenuere Porphyrius, Animo D. adeo nullam rem praedicante de subiecto Et ius, Boctius, de D. Thomas in elucidationis dicatur actum essOidi, seu existentiam si bus huius capitis, Albert Maon. r. lib. dein-gnificare, velum dicitur. scd hanc non sim te p. ecatione tractarde verbo cap. i. bidi- perde subiccto pr. aedicari piobatur: nam in nitatem verbi quinque piaedicabilibus ex eo piopositionibus de tertio adiacente saepe prαfert, quod ipsum solum sit forinale praeconcingit, non praedicari unum de altero dica: u. nil positionis illa vero non nisi secundum existentia in sed secundum essen materialia hos sequutur posterior .v Ma tialem connexionem. vi in his homo est a gister Sorus. 2. lib. summularum, in secundanimal, hotri est rationalis tunc ergo nul- ditione Lobanienses, in scholiis huius cap. tum cibi sigiti sicatu impiae sicabitur nec Card Tolet Mercatus, in quotquot Arist. proinde vel ba: n ex parte rei significataepiae viva voce interpretamur, quodno solum dedica uerit:Aliquado etia in additur eade ex Veib adiectivo actionc. au pas an sioni-
55쪽
OVAESTI I. ex patre verbi praedicabitur, nisi bis velisi se
praedicatum nussatorie repetere.
Sit ne verbum verasarspropositi Tertio in easdem resoluitur partes, quod 3. Arsum' onis cunque compositum ex quibuscosistit, sed - propositio nore luitur, nisi in subiectium de Negarina entia detum praedicatu, ut Arist. testis est l. lib.deptior ire Miρ' ur
Si ossicium vel bi attendamus videbi solutione, p. etiam . ubi terminum descri-irius noti esse patiem propositionis, et bens ait,est in quem propositio resolui titi. enim cum propositio sit quoddam arti t aquam in subiectnm. praedicatum ergo fici tui vii donitur sic erit de partibuα eius solum haec duo pzries propositionis erui Et Fludi .inditur, ac di partibus dona iis,qnae sunt colafirnrari potest,exca statim sequeti, ubili 2na,&lapides illud aute in quo mediante de conuersione propositionum ages, solii in coniunguntur . non partis rationem . sed eoindum rasmutatione praedicati ac subnexus partium habet acie ibi officium est lecti fieri docet, verbo semper manete non pax iis propositionis ni re dc quasi ligare, solum in code situ, scilicet in medio propo- nempe subicctum,S praedicatuin, ergo iion sitionis, sed idem prorsus officium exercete, eii pars.scd partium nexus uni edo extrema. . ergo circa illud nulla fit risi dixeris, vel bum etiam significare a trasmuratio, no erit pars propositionis, quae ctionem, quam praedicat de subiecto, ut co per transmutationem partium conuertitur. stat in propositionibus quas vocant de se Argumenta haec illi sententiae robur ad-cundo adiacorie, ut homo disputat homo ictu iri. quani quidam prosesIi sunt alentes. loquitur, ratione cuius praedicatum propo nullum Verbum esse partem propositioni. si ionis erit, atque adeo eius pars: verum di sed partium nexu, atque etiam alteri, eorunacis, scd considetatio haec vel bi quas mattri qui temperatius loculi, id de verbo salten alis est: in qua conueniti tot sus eum no substativo tenuei uiri priorem retulit, ac semine unde eam attendens Aristot in calce cutus est Magister Solus in prima editione capitis protulit, vel ba per se sumpta esse simularum, posteriorem vero nostra adhuc quaed/m nomina, ex ea i; itur solum habe tempestate, sustinet Villat pandus, de Sue
rit Verbum materialiter acceptum, a iam nus, Veibi rationem,circa materiam termi- nomen, pari cara propositionis esse, sed ad norum et Midantes.
ex tormali eius ollacio, non nisi partium ne
xus quidam sit, in his adhuc propositioni vis osset.bus inqu:bus i csabeosgnificata est piadi thilominus apud praecipuos Aristoti tu in literpretes, pro constanti semperii a Ruum Sed adhuc sub materiali consideratione, 'bi: una est, nomen. de verbui esse pa
probatur secundo, verbum non esse partem es enunciationiς,5 verbum quidem praecis pio positionis, deve ibo praesertim substan puam, Squali formalem materialem aut tuo, nullam actionem tignificante, atque temnonae, ita tenuere Porphyrius, Ammo D. ad conullam rem praedicante de subiecto Et ius. Boctius, de D. Thomas in elucidationias dicatur actum csClidi, seu existentianis bus huius capitis, Albere. Magii. r. lib. dein-gnificare, velum dici iur scd hanc non se in ter p. ecatione tractat de verbo cap. t. v bidi- perde subiccto praedicari probatur: nam in nitatem verbi qui ncpie praedicabilibus ex eo piopositionibus de terito adiacente saepe praefert, quod ipsum solum sit formale prae- contingit, non praedicari unum de altero dicatu: pio positionis illa vero non nisi secundum existcntiam sed secundum essen materialia hos sequutui posteriore .ut Ma tialem connexionem, ut in his homo est a Sister Sotus 2.li summularum. in secundanimal, hoino est rationalis tunc ergo nul- ditione Lobanienses. iii scholiis huius cap. Ium ei bi significatinii aedicabitur nec Card Tolet Mercatus, Sc quotquot Arist. proinde vel ba: ex parte rei significataepiae viva VOCC interpretamur, quodno tu ridedica uerit: AliquadOeii ix additur eade ex Veibiadicctivo actione. aurpam, ne sit, ni
56쪽
7. cante actum esci di intelliount modo. quasi praedicaeum sor male, assi rimat Quibus ni Coeteium . quia in vel avo considera, Sed duobus modis contingit vel buin rem
tur Plinio quod rem cum tempore signifi- cu: a tempore significatam applicare subie Im,. tacet, actionem, videlicet,vel aliurnatium per cto uno quidem nudaria. aut sola, Vt in pro ι ii fie etiimodum actionis. quod eam cum subiecto positionibus de ceundo adiacente, horrio copulet: m Odcini quidam .dequoris numero currit, aut dii putat, in quibus sola machio- est Magister Masius qu. 3. huius cap. conc. etia nem a se conificatam in subiecto compo-3. Quasi midia quanda inuenciunt viam in nit. Altero, in odificatam per aliud praedicatci Laec exta cina asserentem vel bum rationae tum ut in propolitionibus deterito lio morei significa aec se partem propositionis, ne est risibilis holito est albus in quibus no repraedicarum. sed inquam uin exirem aco solum, esse, quod vel bum significat, enun-pida: non pati cm, scd n cxum, quod pri ciatur, scd sinu cum albedine aut tisibilis n. um di secundurn algum eruuin nostraui tale nam sensus earum est homo est illud videatur conuincere. enti quod risibilitate, aut albcdine assicitur, seu ens risibilitate, seu albedine affectum.
Expenduntur constine rσει- tu i a primum emit modum tota lepraedi PRIV. tamen quam nostram prosera catum est significatum vel bi, iuxta seeun-inus sententiana , duo in vel bo inuenta du:n partiale, sed iuxta utrunque materies; diligentius expendemus primum qui &, cibum formale. dem. quod rem cumrcpore significet, quod NAM c-- . seri
Donis him in raron ostione habet sede ira Propria sententia profertur. noli solum in propositione habet sed extraii l. m, curio en in etiam per se sumptuin VIRUS ita expensis. Vnie assertione G ctionem uirendi significat, connotans te explicatur nostra sententia vel bum ., ii ita piis praesens, quo mensuratur,&in quo sit, , quodcunq; siue substantivum. siue ad i. e..i.5 hoc modo siqnificandi separatur ano iiii iectivum sit, nosbium est pars propositionisne, quod rem incrempore significat, habet inquatum ac :onem, vel re malici incunas ecudoc setiolam corum qi d altero prae tempore significat sed loge melius inquandi cani ut vi cibis Aristotclis utamur qiro tu in eam viri t. aut componit cum subiecto: non .st aliud quam esse signu in coinposi haec est absque dubio communis se intentia. tionis praedicati cum subiecto sceiarm rein sic ab uniuersis interpretibus, quos pro ea r cum tempore significat, ut eam simul appli tuli inus intellecta qua in hunc sensum egre-cci alteri, ut curio in iracpi Oposti onc, o gre explican D,Thomas, Albertus Magnus. mo ciuiit, sic actioncm currendi significat A noui sit me Doctor Toletus. te lupore praesenti factam, ut eam si inuti probatur prima pars aduersus primam riadnunt applicet, cum haec applicatio sit sor sententiam: nam,cibum quodcunque,ut ex rati.inalis compositio,vel buin ab Rite dubio co eius costa dc finitione est vox significatiuatili et, siqnificat sorinalem compositione ad placitula cum tempore, eroo aliquid ex praedicatur itaque cursus deho:Dine com propria coditionesioni fieat illud autem deponitur cumio, scdicibum curro est,quod subiecto praedicat, ut in Ochi propositioni- illuni di ho init: e praed cat, cum homine bus cernimus, ergo saltem ratione rei signi-
componit cursus est quod passive, c quasi catae praedica: uest propositionis semper:
materialiter clauiiciatur: vel bum qii Od quasi totale quidem in pro potitionibus de secun- activem scrinaliter eum de homine enun do adiacente partiale vero in propositioni-eiat cursus demum est praedicatum, quod bus deterri, atque adco eius dein proposi-
cum de coiam homine enucietur, sed curro tioni pars.es quasi praedicatum quo cum sit ratio, d Secuindo specialius probatur primo in
quassorma unctandi, viadcfit cursu ira, de verbis adiecti uis actionem vel passionem qualicunque a. na,quae dc subiecto ei iuri significatibus, quom subiecto propositioniscini tu esse, interiale praedicatum, Verbum applicant dum dicimus homo cui riti homo formale bene i rgo D Thoin. verbiai non disputat, de substantivis vero non minus solum ratione ici significatae se tenere ex euidenter probatur mam dum dicimus horai lepra J sali, ide subiecto illae nuncie moest, aut homo existit verum, aut falsu n
57쪽
Hii in compositi Oile, qua nuru Malieroen unciatur, ergo constituimus coni positionem. Vnum de altero nunciantes, de nihil est aliud, quod de homine enunci tur praetcractum essendi, a v existendi vel botionificatum ergo significatum vel bi, absque dubio praedicatur, atque adeo verbum ratione illius eriti dicatum, d pars propositionis.
Et hoc argumento impugnatur etiam secunda sententia, negans ciba substanta uaesie partes propositio ais.1 rara Ff becunda pars nostrae sententiae probatur, uri aduersus tertiam sententiam mediam ait - L inobe vel bis Aristo in calce textus, ubi explicans quid sir, verbum esse notam eorum quae de altero praedicantur ait colo positione ni significale, quam sine extremis non, stintelli rere, sed compositio est pars sor malis
enunciationis, ergo crbum, inquantum
tradicatum cum subiccto componit pro-atur minor, nam partes mateliales compositionis sunt subiectum. praedicatum :
plicatis alteri,ergo in vel bocii formalis ratio compositionis. cibum est'iiod formaliter componit, Midcirco, quod formaliter praedicatur a oc est, tanquam ratio componendi, a qua composita a cuntur subie itura.& praedi Ium. Milo. ccundo probatur, nam partes propositionis non uniunt ut materialiter pervcr-bum, sicut lapides luto aut calce ad constitutionem parietis aut ligna: clauo ad constitutionem cathedrae, scd formaliter ab eo quod eorum unionem , 5 compositioneni
significat ab eo qliod per modum signi ea componit ergo in eo consistit ratio sormalis compositionis, praedicationis, quare, si id quod materialiter piaedicatur par Spropositionis est,perfectiora longe modo pars eius
erit praed: catum formale, noccst id, ratione euius de altero praedicatur.
Et haee ratio nisi fallor deceptionem
huius sententiae luce clatius ostenciit, ideo verbum, ut copulam partem propositionis esse negantis, quia illud quod partes viriti non est pars, sed paritum nexus, quod verum est in eo, qui materialiter unit, sed plane falsaria in eo qui formaliter, hoe est, unionein ipsam significans, continens formaliter, quo pacto vel bum venire,ex-uem docuit Aristoteles, d nos x.1P
suta et nunciati ovis natura ostenda
Et si sorte dixeris praedieatum se habere, o, terri
ut sormam in ptopositione tinxta omni uiri s opinantium consensum,4 proinde formalem partem propositionis esse, o materialem, ut profitetur nostra sententia, vel buin formalein partem efficiens. Respondemus praedicatu, esse sormam, solutῖ si eum subiccto conseratur quod ab I quedi bio determinat, si vero utrunque in vel boconferas, ad totam propositionem coin- lares, inuenies esse partem materialem. i roia atur euidenter nam si praedicatum est sor-nia subiecti in axime, quia per coniti ictio. nem illud determinat, ad talem colla positionem constituendam, sed verbum, est, quod forinaliter continet sigilificat: efiicitque talem compositionem ut iuraque copulan*,ergo ipsu in est forma totius coiri positionis de ex consequent i subiecti, ac, taedicari,c quirum coni positio ie rc saltat propositio: n cessario igitur fatendui est, uti unque se habere, ut in ateriam, si eum eo conseratur, de ad totam piopositionem Oinparetur.
'inissententi argumentu respondetur.
RiMUM argumentum procedit de ii Ad prima. .gamento uci nexu materiait, quod fatemur non esse priricaa rei artes actae: negamus tam sic se habete verbuni in propositione, scd vi continens, atque significas totam co rapo si ionem ex remotum itide in ipso est sorni aliterco, positio, qua sub tectum,&praedicatum ratio iem coruposi. D. tionis participant ac propterea pars formalis, ac praecipua propositio ais est, ut nota eorum quae de ali cro praedicantur, quasi materialis vero ratione rei significatae, nee ta-nien existimanduin est rationem materialem vel bi esse significare actio tetricii rite pore, uia per eam amo ni ne distinguatur essentialiter sed formalis cst abs tu ab o. quanquam coni paratione cius, quod est esse notam eorum, quae de altero p. aedicantur, materialis vocari possi Vndelice ra. io .ie rei si nificatae. qua in p. aedicat de sub ecto sit quasi eius socina si tamen cum se net ipsis conferatur, ut est nO a, ii ter. aerario te ii habebit, . tu partis narcites. ,si in il cum ii nunc, ut expositum est. AGIM
58쪽
Ad Etun Ar ririmentum s cudii ii develbo substa- dum titio, tilii aut est procedit, citius significa. tum est ei .in hoc praedicat de tibi cito, in propositionibus quidem de secundo adiacete solum de tatuqualia praedica una totali', inpiopoliti ollibus de tertio modificatu ab altero desid olan ii iam praedicatum partia- 'α sed cum ens non soluin actu in existentiae, Odcisentiae importet, nuta, aut alterum
praedicat, itista exicentiam ex . remoruiν.
nam si praedicatum quod lubiecto coniugi . Perse respiciat subiccbim aut essentiali cnon eo Nponit illud cum sui, lecto mediciami existentiae, sedcssentiae.ut in his propositionibus contingit. Homo est anim al.homo est rationalis quia hoc modo coniungi perit: si vero accidentale sit ceu dum actum existetiae coniungitur, quia actitatem inhaerentiam in si ibi ec Operit nul l .ii connexionem intrinsecam cum eo habens, Ialiquando ex parte praedicati exprimatur actuali existentia, in haec eadem sub ignificatione verbi cadat non est distinctu praedicatum ab eo, quod per verbum significatur, sed idem, 'iare non cogimur praedicatum nil gat Orie geminare. ai sui Testimonium denique, quod extremum aroumentum obiicit, non habet diffieilem
solutionem: terminus namq; , quem eo lo-
eo definit Aristoteles, non comprehendit Omnes, partes propositionis sed solum extremas, ut vox ipse indicat, videlicet subiectum. 5c praedicatum, de adhuc inter has c5- numerandum est vel bum tanquam praecipua cum ratione rei significatae sit praedic tum integrum, aut saltem partiale propositionis, atque etiam in quantum nota, tenet se ex parte praedicati, cum sit formale praedicati. , de quo: unde licet materia- sitet non si textremum, quia non est quod praedicatur est tamen formaliter, non enim coniungit subiectum, iraedicatum, sicut punctii in partes lineae sed tanquam conti-m nens, d significans eorudem extremorum eompositionem, ut docuit Aristoteles Ex
quo habet esse praecipua propositionis partem, licet medium locum secundum situm materialiter tenear, nain formaliter v. ne D. Thomas semper verbum se tenet ex parte praedicati
Moblea Quod denique de conuersione obiicitur.
eandem fere solutionem habet nam ii verbum sit rationcrcisgnifica ae, Praedicatum, periberm au. Ita
ex parte illius cita i variatur proposito ut dum conuertimus halnei orosii otiem, lim
conuersio i. O . per in a. ionem omnium Parcium,s de circinorii Lia materialium.
VN mi aesupponit titulus quaestio Explicatio.
nis . alii idqiiaerit. pia Dponit illud, quod zpud Aristor, intinc, indubita ium cst videlice vel bum infiici uiridati sicu nomena statim namque ac definitione in vel biicis ccitis: isto elas vel bum iisM Linfinitum ab ea his verbis excludit: Nauti m nou lasora neu verbin dico liquisicus enim e vi, in emper de aliquo est disserenita tim butc., inpositiam non est. ea infuit kri verbMin ii. c. Et ipsiusmet, e ibi natura postulat, ut infinitum fieti possit si ei negatio
ad: ungat ir, non secus ac natura no in inis,
nam cum rem sicut nomen significet per ad iunctam negationem, negabitur ab co expinsitum o de quibuscunque entibus, acta senentibus dicatur,cum possit talis negatio eius rei, quMai significat cunctis conuenire ut cudicimus, non curro, non disputo, infinita haec vel ba efficimu , cum poli in quibuslibet entibus, aut non entibus conuenire comedete enim vivere, aegere, chamera, dchiteoceruus sunt, non disputare, Sc non currere vel bum itaque secundum se sumptu in infinitum esse posse nemo via qua diibriavit, Sed an inpiopositione offici uin tibi exercens possit esse infinitum . hoc est quod quaestionis titulus sciscitatur.
Pars negariua probariar. PAR TE M negat tuam tenent grauissimi
interpretes Aristotelis ut Boetius in comentariis huius loci, Nbertus Magianstra tu de verbo. cap. 2 cap. t. secunda libri de interpretat. ubi etiamD.Thomas,ean D. Tu Mdem videtur adittere his vel bis, Di nuum
59쪽
verba id ιικBauperaddi .ionem in inita vir quam e scitu propositio infinita, sem-t eula, que uidem addιta verbo per Ie dicto, id per negati δε ex consequenti nec verbum,e'. extra enuntiationem posito remoue ipsin cui proxime adiungitur negatio. ias luto.'Maddita nomini remouet formara Probatur tandem de verbo substantivo, arrisi. m uis absolvie, in ideo extra ras ciationem po sum, vel in cuius significatu non est minus rei Melpi verbismius tu per moum vnιuidi uniuersale, aut trans endes, quam significa-ctimis muccin nomen infritain, sed Pandove tum entis, sed ens no fit infinitum intra. nee
rati additur verbo in exanciatione polito, Ia extra propositionen .ergo nee in sinitabitur tu illa reminet erbaab alio . sitfati m-- umquam cibum substantivum salte inplociatiouem negatiuam, quia non aecidit ex parte positione. - na enim nrtiatio es tarnegaιινε.
in verbo. ideo verb-ιημι - , -- ci iis munii . . re ρυι-fι verbam negatiuam. Quibus plane sentit, quoties verbo aditingitur negatio in PPOsIT A M sententiam.ouod Propositione toties esse iugatum, Ic negara . Verbum non solum extrapro inlitum uam propositione constituere atque adeo nem,sed in ea positum, positetae tirnunquam ese infinitum finitum ex duobiis locis Arist. euidenter col-M Aidat. u' Aristot etiam sentire videtur. 2. ligo.Prior est cap. praesenti, ubi haec verbale. li huius operis,cap. I. ubi enumerans pro Uinus. Non alet autem ' non laborat,n3 reis positiones de subiecto & praedicato infini bum diericosigniscat enim te m. sempertis, non meminit, topositionis de vel bo in de aliquo est. Quibus aperte docet verbum i finito unde sequitur nullam talem apud i p. finit uin de quo loquitur, eum neget esse ab- . sim reperiri nam si da intur absque dubio solute verbum dc consignificaretempus Miecensuisset de aliquo nunciari, quod non contingit,ni ε Et videtur ratione conuinci, nam id est si in propositione aiiirmativa, sentit igitur discriminis inter negationem neganter in propositione posse collocari eamque an infinitanter sumptam quod haec nunquam si malitiam efficere, non ergo negatam sed propositionem negat, cum vis eius non se de verbo infinito. extendat ad totam propositione, nisi adi Sicandum testimonium habetur. .li de his,/.-lam vocem, cui proxime adiungi rite, sed Le post res fa in.:e cap. to ubi ostendcs demin ealitioni
pu na negarionem in raro strationem. wap. ocedere abesse Lic iei-pogtione quin canti H et . . IL, dies Thoo tibi licum causa ad ipsam mei causa , Η. .re ergo repugnat infinita ter te,'ri,a que adeo demoastrationem in prima figura collitui'. v. eibuni in ea posituri infinitum reddere stellae non scintillistes sunt prope noasPla- Piobatur ni inor RepugnM negationem Ne non scintili int ergo sunt prope noui adiungi verboqui: allud orctair, sed negata autem primae figurae inuiol. abiliter se uau- pula, satur rota propolitio, quon. odo da est,quod minor non sit negati. talia loricula lucta habeant extietna,et ci emperne vitiosus redditur syllogis intis: minori inutz.ilio verbo p. rio itionis ad uincta efficit ea praedictae demonstratio .iis videlicet plan nra rem, atque ad -nuliquana veibum in tae, non scintillant, non potest esse negativa.
ne cursus, vel labor, sed nega a ctione vcse rem aliquam, aut si iii fida 's . bide subiecto ei licitur propositi negativa, de eo negari potest:&nc illec os cuius sensus est,cursum atat laborem homini et verbii, vide quibu lii ei di
60쪽
eas idem retinet significationςm erto simili modo poterit infinitum effici adiuncta
rusolutum Et si sori dixeris,diuersam esse rationem
in propositione, desextra: nam licet uti Ob: que eandem significationem rctineat cae-tetiit in propositione officium, verbi exercet copidans praedicatum cum subiecto vn negatioci adiungatur necesse erit ut tuique negari, significationem,& conivuctionem hac autem negata propositio negans cfficitur undepure negatum erit verbit, non infinitum. Quod autem necessariusit, trunque iugari patet: nam eo ipso, quod negatur verbum,.ut copulas negatur subinde significatum eius, ergo eadem erit conuersaratid: qtiodsi negatur significatum . negabitur etiam coniunctio. In oppositum est, quod se duo distincta sunt in vel bo esse vocem significativam cum tempore. Messehona quae de altero praedicantur nota, bene igitur potest negari primuin absque negati csecuudidi. Quod ex eo suadetur, quia negatio infinitanter sumpta, solum negat significatu, cis, cui adiungitur nec vis eius teri transit, minime tatnen secundum,nisi negato e iam secundo quia dum negatur composilio per vel bum significata negatur propositio, id co regatio neganter accipitur: sic autem accepi malignam is naturae vocatur scstiu-cns, quidquid post se inuenit. dc oppositum reddens hoc st, negans totum significatumque proinde vel bi simul cum composi
rat: Π Hane igitur parrem tenentiam cum Am mon. nanc moderni interpretes, Sticsanum, letus. Masius, in expositione huius capria sagister Sorus de Mercariis.. z. tibi Osu:i mularum,capite2.de verbo: Nota in quo discrimen inter has duas sentciuias couentant percipiamus, adnotandum est in eo conue-
et ita nite, quod verbum illa duo habet sub inrrinseca ratione, si gnifieare acti Oilein, scuali. qiud per modum actionis cum tempore, deesse notam eorum, quae de altero praedicantur hoc est coinpositioncm e tremori, continere.ae significare,&quod exh b:is primu dumtaxat extra pro se uione inhab t: nam tunc non copula xt cima, is proindusis nificat eoru imo in posset ne, sed tam ct ponem οὐ nipore, qua ira p. o- positio. alicui subiecto,sic ideo v
Sec do conueniunt extra propositioii set an in infinitari posse, eum possi perne lationem Quenim adiunctam significatuin eius negari. Ictalem negationeii dumtaxat significans declictis entibus de non entibus dici. Disserunt autem cite considerationem Daec ve ibi in propositione existentis. si cum c positionem extremor si sieni ficet,a ibi iratur prima sententia non posse negatione ei conivnsi,qui ii copositio negetur,quo supposit euidens est non iii filii tari nam copOctione negata,narim propositio negativa fici ruta atque adeo de vel bo negato, licti, fitiato-α negato quide non solum se dum copositi-one, sed etia secundum rem significata, quaecum ex parte praedicati se teneat neetatione etiam afficietur. Posterior autem sententia. non putat necessarium quod composirio negetur, sed fieri posse, ut negatio adiuncta verbo solum cadat supra significatum et iis, quod proinde neget, non negata compositi One, ut res signiticata .heat locu in praedicati relinquetur piopositi afticinati- u demirdicato infinito.'
Cuius undamentum duplex est unum i s si quia duo haec in verbo distincta sunt nempe .is ' significatum. compositio unde fit nega seri miritionem possc supra illud cadere non negata cimum. compositione,quod est infinitum fieri. Secu dum .nam verbum in quantum no Secundu inest eorum, qua de alicio praedicantiir. lactest capax infinitationis quaelibet siquidem compositio extremorum limitatur ad duo illa extrema, nempe ad tale praedicatum, de tale subiectum,qua proinde negata tota pro sapositio negati uacsiicitur non infites potest enim p:opositio esse de subiecto infinito, veno homo disputat, atque etiam de praedic o infinito, vi tomo est o leo sed pDinaei propositio item esse infinitam Y abnat . pr. compositionesilon. ii qua iri ne in est
poricionem potest sin i finitum, quia vir bique potest Unificatum eius negari: ita ut negatio iis Vis vltctius non transeat, pari r taone verbum extra. dc intra propositionem. iii finitatur absque, to praeiudacio compolitionis siguificatae quam non est necessia