장음표시 사용
291쪽
268 Iuri Nar. 9 Cent. Lib. I. rum tamen restitutionem nullo colore detrectare potest dominus , quia alias peteret fructus, quos cura atque industria sua non pro
duxit. g. CCCXII. 3o. Unde Flebrari
ψ α σερον sis Θρωπον , durum se austeram hominem, loquutione proverbiali descripserunt, θερ υντ α, ε που ἐκ σπειρε , B συιάγωτα , ζΘεν ου διεσκορπισε, qui metat , ubi non severit, colligatque, ubi non sparseris. Matrώ. XXV, 24. Luc. XIX, 21.
Pcrc pii .Quumque accessio naturalis, cujus de dctinui . mino non constat , tamquam res Dullius oc- ei b. f. cupanti cedat , neque de fructibus civilibus Possesso' alti,d sit statuendum: f. CCCXII. consequens est, 3 ut fructus percepti merito relinquendi sint bonae fidei postes ii quicuIturam & curam adhibuit, nisi 3s ) iis i euis si locupletior . 's s. CCCXII. 29.)
' Sequuntur hoe principium iureconsulti in
hereditatis petitione. ι..23 . f. II. O s. 1 f. t. 36. g. 4. l. 4o. g. I. D. de hered. pexit. Contra in rei vindicatione fructus perceptos indistincte addicunt bsnae fidei possetari , neo- quidquam interesse putant, locupletior iis iactus sit, nec ne . l. q. f. 2. D. . regund. ι. 48. pr. D. de ad .. rer. dom. sed ratio discriminis plane eivilis est, nec . ex recta ratione potest derivari. In hereditatis enim petitione,' tamquam tiniversali judicio , pretium suecedere dicitur in locum rei, non in ludieiis sin- gularibus . Ius naturale autem hare procul: dubio non distinguit e ae proinde aequissimum est, pereeptos fructus , quibus quis locupletior factus, indistincte vero domino restitui.
292쪽
t v. m. Da iuribus se ossiciL cte. Σόρ. Quod & in foro hodie observari , testatur Stryh tas hod. bges . VI, I. II. g. CCCXV. Ex iisdem regulis , quod bonae fidei pos- An b. f. sessor pro domino est, nec tamen cum alterius Possessbrdamno fieri debet locupletior, g. CCCXIL ar. 29. inserimus, 36 eum, si rem bona pereuri' fide consumserit , non magis domino ad re ris , vel stitutionem obligatum esse , qdam , 37 si , ζi, res apud eum insu perierit ; reneri tamen tionem eumdem , 38 si rem nullo, vel minore pre-PyRste tio adquisitam , carius vendiderit , quia siccum alterius damno fieret locupletior, si lucrum sibi retinere vellet: contra 39 cessare hanc obligationem , si dominus jam rei sua aestimationem fuerit ab alio consequutus , partim quia tunc bonae fidei posktar locupletior quidem factus est, sed non cum domini damno , partim quod dominus.non de lucro eaptando , sed de damno vitando , certare
g. CCCXV I. . Quia denique haec omnia tantum ad bo- 's nae fidei possesΙorem pertinent e Contra malae νις fidei posses res nec loco domini sunt , nec sessor ra. illo colore , quod de vero domino sibi nonc stiterit , uti possunt, adeoque omnes ra- ' 'tiones , cur aliquid ex re vel fructibus lucrari debeant, cessant: facile patet, o) eos
abscisse ac restitutionem non modo rerum e
stantium, sed & iusti pretii consumtarum de
alienat rum , multoque magis 4r ad fructuum omnium , quos vel perceperunt, vel percipere saltim potuerunt , aesthnationem - . M 3 pr
293쪽
r,standam , esse obli Fatos , simulque εα palam omnem ferre debere . '
Quamvis enim casus nemini imputetur regulariter: g. CVI. 27. ) ea tamen regula non valet, si per agentem steterit, quo minus t te quid contingeret, Ibid. n. qi.) quia tune non casus, sed simul culpa adest. Iam malae fidei possessor poterae ae debebat rem suam domino restituere, idque si iecisset, per eum stetisset, quo minus res apud se periret. Ita- . que & casum ferre tenetur . Unde recte tu reconsulti praedoriem &' larem easum ferre debere ajunt, quia semper in mora sint. l. 8.s. I. D. de eondict. fortig. CCCXVII. Effectus Et haec quidem sunt-jura , quae ex rerum dominio prono veluti alveo fluunt . Quum restein ero juris civilis sit , actiones indifferentes gunxur saluti cujusque populi & rei publicae attempe-
rumque expediat, ne quis re sua male utatur : g. r. Inst. de ἔis qui sui vel alieni iuri fune , non mirum est , 43 dominium ali. quando arctioribus limitibus circumscribi a rectoribus civitatum , ac proinde ) aliquando liberam dispositionem, aliquando As ius possessionem adprehendendi, aliquando 46 ) jusvindicandi dominis vel plane adimi, vel non nisi cum aliqua restrictione concedi. in
sie animadvertimus , leges ei viles isteram rerum dispostrionem adimere pupillis , suri
sis , prodigis , minoribus . Eaedem legatari: rium , quantumvis dominium , rei legatae: ssessionem adprehendere non patiuntur , &
294쪽
adversus eum, qui suo arbitratu illam Oeeuis' pastit, heredi dant interdictum QTIOD LEGATORUM ron tin. D. quod legar. Denique notum est, eum, cujus tigna alter iunxit, quamuli dominium materiar non amittat , non tamen tigna ju acta posse vindicare per leges X1Ι. tabularum . g. 29. IV. de reri divis. I. I. D. de adqrs. rev. dom. Adeo nullus sere est
dominii effectus , quem semper & ubique omnibus salvum & integrum es patiantur leges ei viles , si aliud exigere videatur salus reipublieae , quam sibi supremam legem merito statuunt imperantes, iis in rebus, quae ad ius naturae permissivum pertinent . Quum enim iuri naturae permissivo unusquisque recte renunciet: g. XIII. Io.) ei etiam renuniactare potuit populus, qui in civitatem eo luit, eique re ipsa renuntiavit, dum summa potestatis legibus voluntatem suam submisit.
Quumque .& domino , tum inter vivos , Aliquantum mortis caussa , de rebus suis disponere do per
liceat, g. CCLXVIII. & tunc tantum ad
alterum transmittatur, quantum is, qui alie-tiones nat, transmittere voluit: g. CCLXXIX. 41. Pti
facile patet, Α ) etiam pacto & dispositio etes '' ne prioris domini restringi posse dominii es.sectus , ) & tunc 48 ) plura sibi adrogate non posse possessorem, quam a priore domino accepit , nisi 49 is . cuius in favorem restrictio illa facta est , ultro iuri suo renui ciet, vel so is plane in rerum natura esse desinat , vel f i jus suum ex iusta caussa
295쪽
DomInsi neminem in niarii suae in; uria impedi.
re , vel ex damnum thferre debere.
et a Iur. Nat. Θ Gent. Isb. I. , nem utilitatem e re sua percipiendi ,. si alteri in illa ususseuctus, servitus, antichresis con
stituitur. g. CCLXXXII. seq. Aliquando
. libertas disponendi, destruendi, alienandi d mino ei ipitur: si illi tantum dominium utile conceditur , f. CCLXXXIX. seq.) vel si res fidei eommisso oneratur , cetera . Constituto Porro ususructu, etiam ius possidendi, quod domino alias denegari non potest , restringitur, quemadmodum dominio utili alicui eon cesso, domino superiori vel frecto nee rem possidendi, nee, quod ad dominium utile attinet, vindieandi jus est. s. CCCXIX. l.. Et hactenus quidem de 3ΠRrum , quae ex dominio oriuntur , quantum satis est , diximus. Quum vero correlata sit , 3m & oaLr-GATIO, ac proinde, posito jure, ponatur o
ligatior f. VII. 3 consequens est , si ) ut
quot sunt e fictus dominii ratione domini, . totidem aliis incumbant obligationes erga dominum. Quia ergo domino LIBERA esse de- .
bet de rebus suis dispositio: f. CCCVI. r. 13 INJusti ΑM illi faciunt, qui eum in disponendo, fructibusve percipiendis impediunt . s DAMNUM Vero dant , qui quid rerutri
eius fructuumque & aceessionum corrumpunt. Quumque, qui, quod ad alterius felicitatem perfectionemque pertinet , alteri intervertere vel corrumpere non dubitat , eumdem . proeul dubio laedat, g. LXXXII.) nemo autem laedendus sit: g. CLXXVIII. 8.) merito ins rimus, s s nemini per impedimentum liberae dispositioni ejus objectum faciendam esse injuriam r- nemini damnum dahdum, ac
296쪽
c. v. KII. et suxi is insciis oec. 1ν3 proinde s si quid eius generis factum sit,
auctorem injuriae damnive merito & ad reis sarciendum damnum, & ad poenam teneri. imustrau enim & ICti Romani non solum
vocant omnem contumeliam, verbis vel factis alicui illatam , verum etiam illud factum , quo quis alterum re publiea vel sua uti prohibet , vel in re aliena sibi liberam quamdam dispositionem adrogat . Hinc injuriarum ex lege Cornelia tenetur , qui cujus domum vi introiit, i. s. pr. D. de injur. qui quem prohibuit in mari piscari, vel everticulum, quod Graece σαγυάου dieitur, dueere, vel in pubi cum lavare, vel in eavea publica sedere, vel in quo alio loco agere , sedere , eonversari non passus sit , vel qui nobis RE NosTRΛ u Tanon permiserit. l. I 3. g. 7. D. eo ,
g. CCCXX. Quandoquidem deinde & PossEssro ad eL Nee eius sectus dominii vel jura domini pertinet : poss*m - g. CCCVI. 2. consequens est, s 8 ut no--χ1trum sit rem quemque suam quiete posside- indirectere pati, neque 3 93 cuiquam invito possessio-inx xve nem vel directe, vel indirecte, eripere. so Ut , si quem tale quid feci isse probari posse sit , ille , tamquam laedens , non solum ad omne damnum resarciendum, sed & ad poenam, quam commeruit , subeundam obstri4
DIRECTE quis alterius possessionem intem Direa vertit vel per vim apertam , vel per abla- id fit peitionem clandestinam . Posterius faetiim v z. α' Μ s c
297쪽
27 Iur. Nari di Gent. Lib. I. Catur FURTUM, prius, si in re mobili admi etatur, RAPINA, sin in immobili, vis vel vio- LENTA DEIECTIO FURTuM ergo est ablatio
clandestina.rei alienae , inscio & invito domino , lucrifaciendi caussa facta : RAPINA ablatio violenta rei alienae mobilis , invito domino, & lucri faciendi caussa, facta: vis denique dejecto alterius violenta de possessione rei immobilis.
si enim eontumeliae eaussa quid auferatur,
erit INJURIA, sin, ut res eorrumpatur 3 -- titio M. Sie apud Homerum Iliasiis A. v. a. Pq.
Ninerva Chryseida Achilli auserri ait u λιιι
ει νεκα, eontumeliae caussa . Injuria ergo suit , a non furtum vel rapina . Damnum potius dedisse, quam iuratus esse dicitur, qui, us ait Horatius , Serm. I, 3. V. Dis. Teneros caules alieni infregeris horti . Denique verum furtum proeul dubio secie Cacus, quis uatuor a stabulis praestant; eossore tauros Ανertit, totidem forma superante Jmveneas , Axque hos, ne qua forenx pedibus sestigi ανect s, οῦ cauda in peluneam tractos, versisque viarum Indiciis, raptos saxo occultabat opaco. Virgil. AEn. VIII. v. 2o7. seq. Ceterum quam- 'vis veteres & rerum immobilium surtum fieri posse statuerunt: vid. l. 38. D. de usum. O vos. Geli. Noct. Ait. XI. i8. Plist. Hist. nar. 16 68. Gronov. Observ. I, . p. εχ. seqincommoda tamen, nec admodum recep ta est . haec vocabuli notio , adeoque ab illa merito
298쪽
Cap. XIL De Iurnus is inficiis ΘΔ Σ stilis possessio, si quis verbis factis lue fraudu- siugillo
lentis cssicit , ut alter possessione sua exci-nem. dat , id quod DEFRAUDATIONEM Vocamus . Quum ergo & hoc modo quis laedatur, nec
tamen quod sibi quisque fieri non vult , id alteri facere debeat: f. CLXXVII. 6. ) per
se patet , 61 non minore quam fures vel raptores, crimine se obli ringere, qui verborum insidiis alterum rebus suis emungunt, 'γvel 52 termino moto , falsoruin ponderum& mensurarum usu, ali que hujusmodi tactis dolosis , ex alterius patrimonio quidquam
Conveniunt enim haee erimina fine, dum &sur, & raptor, & defraudator id agunt, uealios rebus suis spolient γ Conveniunt caussa impulsiva, puta dolo m ito. Conveniunt esse ictu, dum omnibus his factis alius fit pauperior. Quin aliquando defraudator vel in eo fure ae raptore deterior est , quod amicoamaxime sub amicitiae specie eireumvenit , ac proinde multo dissicilius nobis ab eo , quam a iure vel raptore , cavemus. Recte ergo hareerimina e jungit incomparabilis morum -- gister, Euripides in I lena v. so9. dum scri
parta labore quemlibet possidere jubet , non rapto νίνere. Repudianda intubia se turpH Uu- .. lentia . Ad quam injusta in turpemque opulentiam vel maxime pertinere id omne , quo quis alios dolo malo emunxit , nemo ne-. gaverit . .
' Postremum , quod domino in re sila com- no reiu g. CCCXXIII. c. Μ s
299쪽
Iur. Nat. Θ Gent. Lib. I. petit, Ius VINDICANDI non potest non pro. ducere obliga tionem , REM alienam vero Do-MINO REsTITUENDI . Ex ea vero colligimus ,
οῖ unumquemque, ad quem res aliena etiam sine crimine pervenit , operam dare debere, ut illa in domini potestatem redeat , ') adeoque ε rem istam non occultandam
celandamque, scd 6s indicium ejus publi
ce facie dum esse, ut dominus , ostensis do. minii argumentis, eam repetere possit: Deue. II. I. seqv. l. 43. s. q. D. de fur . multoque
magis 66 promtum esse debere possesh- rem, ad rem restituendam , si ipse dominus eam requirat, vel publice per prae conem la- cturam suam denunciet. Ubi tamen utco Facasu εχ ipsa aequitas suadet , pa: tim ne iIla restitutio bonae fidei possessoris impensis fiat, partim , 68 ne hic ex re aliena fiat locupletior . g. CCCXII. 19. ' γ Attamen & liare obligatio , ad rem ver
domino restituendam , non semper locum potest habere, quuna aliquando ipsa recta rari. illam restitutionem dissuadeat , aliquando ιeges eἰviles possessorem ea restituendi obligatione solvant . Prioris exemplum dabit suriosus reposcens gladium , a se depolitum , de quo Seneea de Benef. IV, I . Cicero dε6 Io. III, as. Similia exempla attulieri prosi de osse. I. ult. Ad posteri orem exinae, nem pertinet UsUCADIO & PRT SCRIPTIO . Eam enim ignorare ius naturae , tam certum videtur , qram quod certissimum . Nam rempus , quod in sola relatione eonsi- sit , dominium suapte natura nec dare eui quam , nec adimere potest . Quumque iam Dpra ostenderimus, non aliter transire in al-
300쪽
ietum dominium rei nostrae, ae per tragitionemr facile patet, nee quemquam sine fae domini illud adquirere, nec ipsum dominum, istud sine facto suo amittere posse. Itaque legibus civilibus originem debent usucapio &Praescriptio, quae utramque bono publieo introdukerunt , l. I. D. de Q.V. O usuc. Pamri in ut finis esset sollisiiudinis perietili l
lium , Cie. pro caeein. cap. XXVI. partim uehomines negligentiores ad res suas eo matu- . rius vindieandas impellerentur, si meliorem. vigilantium, quam dormitantium , conditionem esse , animadverterent . Quamvis ergo velo scripserit Isoerates in Archidam. p. 334.
α τυτες ἄνα νομίοσιν , possessiones si ve privatai , sive publicas , praescriptione' longi temporis o eonfirmari , O patrimonii loeo habenda esse , persuasum esse omnibus: non tamen sequitur , ut quod persuasium est pluribus , illieo pro juris naturalis praeeepto habendum sit. Quod ideo monere visum est , ne quis miretur , nos in explicanda doctrina de dominio nuialam plane usucapionis & praeseriptionis rati nem habui se .
Ceterum , 69 si non adpareat Verus dΟ- praetera minus , qui rem reposcat , illa nullius esse qu m
intelligitur , g. CCXLI. ac proinde a o zmanu,
merito cedit bonae fidei possessori. s. eod. ias d-37. Et quamvis ii, qui id sibi negotii cre P dunt solum dari , ut hominum conscientias consiliis & praeceptis regant , suadere soleant, ut res, quorum de dominio non con-