장음표시 사용
161쪽
rem uti iusq; nimbibant, adduci potuit, ut fidem coniugalem violaret: tametsi Atlantis filia Uylsii immota alit. item;& Circe sociorum salutem promittorol. Maluit enim honeste agendo illa pro-m illa spernere, mortalemq; redire ad uxo temmam quam turpiter agendo fieri immortalem . 8. Quia coniuges sunt quasi una caro, hoc est,una pei sona. Idcoq; te mutuo honorare debent per pudoris &reuerent ae exhibitionem.Debet enim conrugium non tan tum amoris; sed etiam pudoxis & reuerentiaeelle speculum. Ideoque Agamemnon iure ab Homero vituperatur quod captiuam muliercula Claryseida suae uxori Clytemnestrae praetulerit . 9. Quia nullu amor consistea ''sre potest inter coniuges, qui se mutuo contemnunt, neque ullam vel reuerentiam sibi inuicem exhibent, aut verecundiam in verbis &factis abhibent. Quilibet enim honore suo debito se spo. liari grauiter ferre solet: nec tam gratum est nobis alienati bui, quam molestum cst, ea quae nobis debentur,adimi,ut tradit Aristoteles in appendice lib. I. Oecon. Cauendum tamen comtigibus, ne in amando & honorando sese mutuo modum excedant. Vterq; enim tam amor quam honor mu uus, ii sit nimius & immoderatus . est illicitus , & tanquam pestis Oeconomiae fugi
Q Tatuitur thesis assirmativa. Rationes sunt. i. Quia lex diuina hoorequiritur. 1. Quia Matri- Lmonii natui a hoc reqviIit, quae salua elle non po-
162쪽
i38 OECONOMIcAS Lib. 2. p. se test, nisi fides coniugalis seruetur. 3. Quia nummdiuinum negligunt&ostendunt fidei nuptialis violatores. Illo enim praesente nuptiarum sacra contraxerunt, ut docet Aristoteles in appendice lib. I.Oeconomicae. 4.Quia ut idem Philoseolius
eli, Casta 2 psae a mulieru maximus honor es, si videat maritum tuum ea qua a pudorem pertinet, baseruantem, nes vltam mulierem magis qua erasam
eώνantem sed prae omnibus aliisfarmiηu ipsam sibιρ Wiam cs fidelem emimam m. Et secundum Dionem in Oeconomicis, strama viram inorm est cas&ra . F.Quia quo coniuges in fide coiugali seruandam leon statiores, eo adamanduse mutuo magis magisq; exardescunt. 6.Quia nihil magis coiuges
castissima cohabitatio, reste ibidem Philolopho. . Quia non detat virum prudentem S c istu ira le-men suum in quamlibct immina proiicere, ne ex mulis & improbis liberi legitimis similes nalcantur: & sic uxor nuptiali piae mio priuetur. 5 libeti iniuria assiciantur, ipse vero ab his omnibus inta. una pariatur. lds: sco subiicit Oc praeclarum prae
ιεmperantia 2 modessarac in verbis quidem verecum iam, infacto iusimam es honestatem . raeconuicta fidelitatem ac frugastatem adhibere f. Quia adulterium est turpissimum peecatum, quod sugiendum l
163쪽
dum est omnibus coniugibus nisi iram diuina iri
velint aduersus se excitare,S poenam tam temporalem qua aeternam sibi sponte accersere f. Quia 'nulla iniuria lanctam connubii cietatem masis dirimit, cluam adulterii non modo deprehentio, sed etiam suspicio , ut ait Patricius lib. 4. de Re-
ra d beant, ct quomodo ' fi mari IN prima parte quaestionis statuitur thesis assiria Ratis.
malitia.Rariones sunt. I. Quia nihil est melius L&suauius , quam nuutia inter maritum &vxore oncordia. Et hoc testatur Homerus Odyss. Z. cum ita canit: i
Aon enim iEo, inquit, praestantius ct melius Quam quavia concordibud animis domum regaut me is mulier. In quam sentcntiam etiam Phocylides canit:
Ama uxorem tuam. QNidemm Dauim γ' melius suam si viro consentit chara uxor visad enectute Et maritussu a uxori ,.nes inter eos νucidat cotentio.
a. Quia concordia coniugii pia est mater & nutrix verae amiciti quae inter ipsos vigere debet. Vbi nim illa cst , ibi est idem velle .u nolle: ubi au tem idem ve te & nolle ; ibi vera amicitia. p. Quia est fulcrum & stabilimentum domus , quatenus animus coniugum ad unitatem salutarem redigit, aq'apcndet latus domus. 4 Quia rem famil ate conteruat & auget : omnemq; occasionem tum malignis semulis, tum inimicis praecidit nocendipo u ssionib.domesticis.I.Quia amicos lςtitia; ini-Dihili rodi, Corale
164쪽
micos risitia assc t. 6. Quia cum societaSGOmς- stica co iiug m sit quotidiana. nullum maius mal im & roria entum excogitari potest, quam illorum d scord a Haec enim est pestis amiciti te coniugat, genitii 3 inimicitiae ruina domus; tinea reis miliar s ob lictamentum inimicorum ε, tristitia ana corum,dcniis felicitatu domesticae interitus&mis, riae ortus. Porso m edia concordiae eiusmodi ineundae Aconserti. ndrsent. i. si conuiges non contentiant
inter se in rebus malis & turpibus, & a verecun-d a alienis;s d in rc bus bonis honestis&castis. a. si se mutuo colant ac revereantur. 3 si inaratus cognatis & parentibus suae uxoris: & vicissim uxor parentibus & cognatis sui mariti eum honorem exhibeam, quem sius propriis exhibendum putarent. . si communem curam samiliae Sr rei familiar s adeoq; tot tis dom gerant. S. si alter alterum studio & industi ia omniq; virtutum genere in domus a 'mimstiatione superare contendat, 6. si utrinqPeceposita omni superbia benignit lcm & mansuetudinem cum sedulitate coiit unctam colant. 7. si in rebus tam prosperis, quam ad te: sis alter altei i adcliter adst.
STa uitur iness assii irrativa. Rationes sent r. Quia coniti sui loc elatis&vnionis marrimo malis sunt quasi x na pcrsona. Ideoq; omnia intcr se communia h: bere debent non tantum bona, sed criain mala. 1. Quia secundum Graec
165쪽
quior est amicitia, quam ea, qua est intercon .uges. Namcicque parcntes, liberos; ine l l beii pΘrentes,neq; liberi inter se irate: e amant, ac tonis iuges probi S fideles sese mutuo. Hinc de Admeto legimus, quod cum hoc muneris ci diuinius offerretur, ut duplum aetatis libi destinatae viu ret, si quem suo loco mori tutum exhiberet: parentes quidem quant uiuuis decrepiti mortem quidem pro ipso stibi cede mctauerunt: Uxor vero Alci stis valde adhuc umenis prompta fuit ad inoi tendum pro marito. s. Quia ad consciuanda inter coniuges comordiam magnam vim l abet, si in tabus tam prosperis quam aduersis unu S alteri fideliter adsit, & tam Leta. quam titilla. rari dulcia, quam amara communia habeant. 3. Quia coniuges non imitari debent liriundi ius, qui hy-berno tempore ingruente fi linia avolant, & nidos suos relinquunt; aestitio verb solis calore ruge iccnte, redeunt. s. Quia in coni gio maximum solatium &lcuamen inde oritur, si maritu, v x ris,& uxor mariti adueisitates doloresq pro sitis habeat. 6. Quia ubi communio.ram bono i uiri, quam malorum abella coniugio; ibi an ina o limexistit diuortium, voluntatum disicritici; fortunarum inaequalitas, deniq; societatis couiugalis vinculum dissoluitur; quod in eo consistit, v t conluges sint quali una anima in duobus corporibus habitans,&quasi una persena. 7. Q ma, utc u LAS secundum Platonem beata est , in qua voces stae meum & non meu minime proserti audiuntur, ita etiam beata domus.
166쪽
C Tatuitur thesis astimativa. Rationes luo Quia eiusmodi tolerantia est verum philtrum, quo coniuges in vero tui amore retinentur&proficiunt a. Quia est fomentum& alimentum concordiae coniugalis 3 aest calcaria incitamentum ad fideat matrimonialem,& legem tempore nuptiarum,a Deo marito dc uxori imposilam , eo firmius de alaetius te ruanoum. Quia facile reddit domus adminalbationem, eiusq; curas de labores immiarii it&mollit,gratiores li&iucundi res ei licit. s. Quia contraria intolerantia am rem &concordiam inter coniuges imminuit,an sana praebet ad fidem coniugalem violandam, mq; domus gubernationem dissiciliorem ostiorem essicit. auendum autem est coniugibus , ne inrolorandis moribus naeuis ρli erutrius aliquia coniittant & ficiant quod cum honestate & piet ta pugnet. Idcirco et amunus a terum amice remo deste clun dcbita reuerentia admonere debet ut praui mores corrigantur. Et hoc etiam docearis ths af
re vult Aristoteles in appendice lib. I. Oecono. micae, cum inquat: Decet maritum paruis deli iis uxoris quantumuis Voluntariis venia dare; ignorantiae autem peceata admonendo corrigere 6 An conluci communem domin curam h
bere debeant 'STatuitur thesis assirmativa. Rationes sunt. I.
Quia hoc exigit finis coiugii, qui praeter sobolis
167쪽
D. mu uio coo 'Am. c. p. lis procreationem & educatione est mutui auxilii in administi ada domo praestatio. 2.Quia ad amorem & conco diam inter coniuges alendum M conseruandum plurimum mometi habci,si inter se curas de labores domesticos partianthir.3 Quia 3. regimen domus minus difficile &molestum redditur si curat & operae ad id obeundum ab uxore simul& marito con elantur, . Quia inaequalitas vi. curariare ' laborum domesticorum inter conii rues di xcitat, magnum i detrimen- tum .onrili asteri.
In im tarmen in partiendis curis des aboribus Cani t dometticis excitanda cst animaduersio coniugi- bus ut bai,caturr.uio decori S iustitia, distributa. uar ne maritus proprice. , litae Uxori conuemunt; aut uxor ea, quae maritum proprie decent, i ulci piat dc agat. Sunt enim secundum Dionem in ' Oecon alia opera propria viri, alia mulieris, alia vixique communia ; alia viri potius , quam mulieris hamulierispotius, quam viri. Hinc Ar,notcle, ina, pendicclib. I. Oecon. docet marito potius externa .pera , quam interna conuenire: contra vero uxori potius int na , quam externa. i Neq; tam virum dedeccre corum, qu C in domo 4 , . , fiunt,aliquid iuse pere&agere, quam mulierem, ea, quae extra domum geruntur curate Et Hi l roeses m Oeconomico, citante Sto osesin. 83. recte ait: Ope a quib- dιmus administratur, ιtadiisus utur , υt viro opera rustica, forensia ct ciuilia tria .
iioc est, stumenii apparatum atinent, omnia denta Τοῦ opera domes&ca Non tame alter ab alterius operio. omnino immunis osse debet. Nam de mulierem
168쪽
-- aliquando deccoit , ut rus egressa operariis pKelit,& Patrisfamilias vices gerat. Et contra viro re rum domellicarum curam habere laudi dabitur, partim sciscita do, partim ea, quae fiunt inspiciendo Sic enim mutua commutuo magis stabilietur, si necessarias curas inter se commula Icent. Pro tho af
γ εκ xmartim iuben te regenda ta curandaxore magnam Hlgentiam adbibereaebeat 3s Tatuitur thesis affirmativa. Ratimnes Iunt. Quia uxor est quotidiana&iudiuidua vi ae loci a. a. Quia est mater & nutrix sobolis quae t. lis erit, qualis erit ipla uxor. Non enim e squilla rosa nascitur aut hyacinthus. 3. Quia sicut agricola grum bene excolere debet, ut optimum & saluberrimum fructum inde percipiat : ita maritus suam uxorem bene regere&instituere debet , ut
inde liberos optimos suscipiat, qui pabulum sint senectutis,& utriusq; praesidium ac cItela, adeoq; totius domus sulcimesum. 4. Quia uxor bona est custos de administratrix domus, virtuti S penu,
solatium in rebus aduersis, praelidium cstoeta: i nectae. s. Quia incuria circa rcgendam uxorem cedit ad magnum contemptum diu mi nummis, quo praescia te sacra nuptiarum facta & uxor ducta est,& quo audiente omnem curam fidemq; maritus uxori promisit. 6 Quia a recto uxoris regimine,quod omnium primum et pendet totius domus regimen & salus : sicut contra a prauov-xoris regimine,praua totius domus glibernatiode tandem interitus existit. Porro media bene regendae uxoris sunt, r. si
169쪽
Praeeat. Nam,VL Poeta canit. Tunc bene fortis equin reserato carcere c.rrit, Si quos praeceiu quoII, sequa ur, habes.
Et nulla re felicius, quam exemplis reguntur mulieres : praesertim cum propter naturalem iudicii infirmitatem lexus muliebris propriam rationes dextre intelligere& capere non possint. Ideirco etiam Aristoteles libr. i. Oecou. pracipit marito, ut eum uxore sua ita conuertctur, ut appareat in ipso temperantia ; in ductis, verecundia; in factis, iustitia &honestas:in conuictu, fidelitas & frugalita,ianimus deniq; ad ignoscendum propensus.1. si ab initio statim matrimonii animum uxoris sibi conciliet, eamq; totam sibi propriam & addictam reddat, & sic ad lensum dc mores suos paulatim assuefaciat. Id quod facilius. ccinsequetur, si primum virginem a bonis parentibus ortam, &aetate iuuenculam duxerit. Tales enim marito primum nubentes facit c secti&institui possint: adeoq; addiscendum, leuercndum, amandum'; virum sunt promptae, ut docet Callicratides Pythagoricus in libro de familiarum se licitate, referente Stobaeo serm. 3s. Deinde si uxorem genera& opibus superiorem non duxerit. Talis enim in maritum plerunq; imperiunt sibi sumere conatur, tantum abest, ut eius imperio parere velit, ut idem Callicrat.ibid. 3. Si caueat, ne animi sui imis portunitate eum metu uxorem suam ad ossicium eiendum compellere vidcatur; sed cum humanitate&verecundia allicere Si uxoris sitiactat quam vasis infirmioris ratio habeat, eiusquanaeuos &imbecillitate. niriebres aequo animo
170쪽
serat . nec illam duriter & iniuriose tractet. s Si et iam uxori in domas administratione aliquod imperium relinquat, suo tamen sub ordinatum. 6. Si non tantum a molli de delicata vita; sed etiam a nimio corporis vcstitu & o. natu uxore iuco lubeat: prasci tim cum modcstia&mentis &vestis mulierem deceat,&ornatus co citis bonis
STata itur th sis Negativa. Rationes sunt. I. Qu alex diuina exigit, vinia citu, non sit Leo in aedibus suis, Sirac. . nec amarus Erga vXorem, Cololl. 3. sed cum ea cohabitet secundum coa- scienti im, e. qcle tanquam vasi infirmiori honorem tribuat. l. Pra. s. a. Qipa Natura subiecit uxorem marito , non ut seruam , sed ut sociam vitae dc fortunarum. ideoque eam non ieruiliter sed cur liter regere debet, quemadmodum in , r. stocsAtia Magistnitus piae est ciuibus, ut docet Aristote l. lib. I. Polit cap. Ia. 3. Quia lUX communis Pyth igori corvi nexig Gut omnis iniuri exvrolentiae opinio ab ea absit, quae silpplicis institcst,dccan quam a soco pacerno ad aede, nostras de-d icta, ut citatur ab Aristote l. lib. I.Oecori. P. M. . Quia iniuria&contumelia uxori illata redun-d.It implum maritum: cum ambo situ una quasi ciro S. Quia ut Poeta canit,