장음표시 사용
171쪽
Da murus o ciis coniugum, Q. 8. I IS. Quia sicut prudes pater non verberibus statim pueros castigat inhumaniter , si leuiter peccent, sed verbis potius eos a vitiis amice dehortatur : cum virtute S in eos nondum perfecte cadere sciat. Sic maritus quoq; , qui nouit morales virtutes mulieri ita perfecte inesse non polle ut viro, condonabit aliquid fragilitati huius sexus, &nte- uos ab imbecillitate humana profectos prudenter tolerabit peccatisque leuioribus uxoris ignosce etiam si interdum voluntaria suerint: de aliis autem per ignorantiam factis peccatis placide v-xorern commonefac .et. 7. Quia maritus debet imitari partim medicos, qiii leuioribus morbis non continuo fottia mcdia prorscribunt; sed paulatim leuiter purga lo vitioso, huniores, aliaque mala extrahunt; interdum etiam Naturar&tempori permittunt: parti in Chirurgos peritos, qui non ad omnia vulnera caulcrium adhibet, sed emplasmatisca curare student. S. Quia amica&grauis admonitio mariti plus poderis habet apud muli et cm, quam pugn e & vel beta. Idcirco etiam veteres in Nuptiis Mercuitum iuxta Venere collocarunt, ut ostenderent Matrimonii unitate maxime oratione cgere: Idem Suadam & Gratias. ut docerent coniuges inuicem, quae vcllent imperare debere persuadendo, rio pugnando p. 4aia dura illa & iniuriosa tractat io uxoris omnibu, seculis displicuit viris prudciatibus. id crco M. Au
172쪽
meliorem. Idem innuere voluit sapies Rex Alphosus. Is enim cum interrogazetur,quomodo Paci fice in coniugio vir Sc uxor vivere polient,relpon' dit: si vir sit caecus, ta uxor muta.
ritum alere fraustentare debeat 'ST.ituitur prior pars qu stionis, posterior nega tur. Rationes iunt. i. Quia Paterfaruilias est maritus. casus ossicium est omnibus Bis domesti cis devictu de amictu prospicere. 2. Quia maritus est caput suae uxoris. Ideoq; corporis Cui curam ager tenetur. 3. Quia marito lege d: uina iniunctum est, ut laboret ,&per laborem vimina libistisq; acquirat, Quia coniugium vix potest esse felix, in quo maritus cx mulieris quadra vivit, ne que ipse cupit luis laboribus sibi suisq; ne cellaria vitae lilbsidia comparare. Proinde non probari potest institutum eorum, qui uxores opulcntas duiunt&quaerunt eo fine, ut ex illarum bcm s victitent, neque opus habeat grauem ac molestam rei alimentariae curam suscipere. Neque tamen etiam laudari potest quartii dam mulierum propositum, qui omnem victus comparandi curam a se in maritum transserunt, neq, quicquam sua opera & labore illum eain ie
I o ε- maritus iubeat uxoremsuam aduersiis susurias aliorum desindere ρSTatuitur thesis assirmativa. Rationes stini. I. Quia natura sexum virilem secit robustioreis; mulierem, imbecilliorem, ut hic ad custodienduin
173쪽
De mutuu ossiciis coni um. Q. I O. I ydum res propter timorem, ille propter sortitudinem ad propagandum magis sit idoneus. Arist. I. Oecon. 3. 1. Qia lex naturalis , diuina& ha - mana praecipit, ut maritus uxoris defensionem sit siespiat. Quia iniuria uxorum redundat ad 1- 1'psos maritos, ita ut dum uxor afficitur iniuria. non possit non affici maritus. q. Quia turpe & iniu- 4. 1lum est . a marito non defendi eam, quae a socopaterno ad aedes ipsius deducta est propriaque familia relicta in mariti stirpem nomenq;concessit. s. Quia turpe est agricolam defendere agrum s. suum aduersus vim hostium , & mori practiando malle, quam illius vastitatem perpeti; idque tantum Victus,quo corpus nutriatur gratia: maritu in autem pro uxore sua pugnare nolle , ex qua immortalia germina, fructuSq; sempiternos,nempe
liberos percipit: Praesertim cum eiusmodi pugna& mors prae aliis sit honesta,& gloriose. Aristotel.
Oecora. i.in apl'cdice.6. Quia turpe est bestias procopare fia ad morte usq; dimicare, maritum auto nolle uxorem suam defendere. 7. Quiam Deum 7. peccat, qui uxorem negligit, cui fidem in eius co- spectit, tempore nuptiatum promist. 8. Quia propterea maritus dicitur caput, dominus & tutor suae uxoris, t res ipsius curet . easq; aduersus . aliorum iniurias ecfondat. 9. Quia uxor marito 'est vitae, omniumque fortunarum socia, de quasi una cum ipso caro Ideoo; sicut iure naturali maritus seipsum Sc vitam tuam defendere debet ;ita etiam uxorem suam. Vnde recte Ouidius,
, era pro caro bella tuli e toro. Cauendum tamen ei est, ne in desendenda uxoro G Mtela
174쪽
rso Or co No Micae Lib. . aliquid commuttat, quod honestati, pietati ix ii 'stulae videatur repugnare.
de re debeata STatuitur thesis negativa. Rationes sunt. r. Quia mul ercs naturali quadam scicus sui propentione sunt loquaccs &gairi; lae. Ac licet unaatq; altera reperiatur . quaesit taciturna , & arcana suae fidei commilia commeat: tamen mille aliae repetiuntur, quae plenae rimarum hac atq; illac perfluunt: ita ut factius aquam perforato dolio tertia res, quam us arcana tuto ςommittere audercs. 2. Quia sunt quMdam arcana, quae sine leuitatis in signis nota , ac iane magno ac studeri ti periculo non pollunt uxori communicari, Cuius in odi fiant ea , quae salutem publicam concernum, & patefacta vel multa bor. a im sed iurat, vel multa, eaq; ingentia mala pariunt. Quia curationis infimi tas affectum desiderii frenare moro lst: hanc vero pio hibitio secretorum manifestandorum augeat: idcirco diutius itum intra se .se occultare nequeunt; sed ex abundantia CC dis ore effuti uiar,quicquid abseonditum habenti. Idcircd etiam quid impraecipitini mar to. si quid forsitan arduum uxori tuae reuelaue it, ne prohibean quo min has illud alteri dicat . cum prohibitio ei calcar sit ad proloquendum : eius vcro in te missio. ob coeessam libertatem, desiderium libus non ita intendat, Nam ut Poetac nJt:
175쪽
De mutuis os eiu coniugum. QV2. 11 vel laudis & gratiae apud alios aucupio, vel ex vi beneuolentiae & amore erga alios, vel ex ira aut odio, quo osten ἡ persequuntur eum. qui antea arcana iis d ixit. Proinde maritus suae uxori omnia arcana concredere non deb t. α An arum debeat se Relo πω ' pia
PRO thesi negatve videmur iacere haec argumenta. i. Quia ZClotypiasCcundum Chrysip- pum est aegritudo animi ex eo proueniens, quod timeas ne adiit alteri, quod cum nemine velis habet e commune : seu est, secundum Thomarn, ae- 1gritudo animi orta ex amore non patiente cosor tium in re amata. Talis autem aegritudo animi virum bonum dedecet. E.ctiam maritum. si vclitelle vir bonus. 1. Quia mater dc nutrix Zelotypiae
est dissidentia & Cispicio orta ex sinistro viri iudi- , cio. Eiusti odi autem d ffidentia & l ispicio indigna ist viro bono,& Ilias m .do una semper est habita. Ergo neq; in maritum cadere dcbet. 3. Quia zelotyp a honestae matrone e non latum est dolorificaci molesta, sed et a m niuriosi. At contra pro thesiasti imante adduci possint f
amat, ut sit sericitus, ne quis amore suo perfrua- I. tur Thiis autem dc bet elle maritus. 2. Quia zelotypia Dc o ipsi passim in scriptura tribuitur , praesertim inpiaecepto secundo Deci logi , ubi dicitur fortis etclotes. 3. Quia saluus ellet& ita honestus 1. maritus, qui alios etiam in sic etatem amoris sciens & volens adimitteret. & licvxori su aulam adstortandum & adulterandum pra bcrct.
176쪽
. idit Orc CN Mic AE L Υ. Qip. 3Mio δε- Pro decisione quaestionis distinguendum esse p videtur in Zelotypiam moderatam & immode' ''-- ratam, seu quod idem est, inter honestam & tur pem iustam &iniustam Zelotypiam. illa est. quae mediocritatem virtuti oropositam, & a recta ratione psae .criptam obseruat,ponderatis & examinatis omnibus circumst. Iaciis. paerlertim obuectoi ει causa sius impul siua, siue hna i Haec est, quae a mediocritate esuis odi laudabili, vel ad excel- sim, vel ad defectum declinat. Prior marito est concella: posteriora item non. Et de hac intelligi di bent diebi sipientum , quando zelotypiam dicunt esse reri-rbationem truculentissimam: ita Vt praestaret potius mori, quam sub huius tyrannide vivere nec est ullum esse tormentum gravies siue apud viros, siue apud Reminos. Item
cum eam vocant modo calamitatem rem uxoriam maxime vexantem , & prudentem assiduo metu & continua uispicionum rectarsatione animum territantem : modo solicitudinem multarum in se discordiarum semina habentem ex dis fidentia & suspicione ortam: modo animi morbum proxime ad insaniam accedentem: m 4 riualitatem . propterea quod eiusmodi astemis, nisi rivalis timeatur, non existat: modo obtrectationem, eo quod is, qui tali zelotypia ducitur, v-xoris dicta& facta in deteriorem partem rapiatae interpretetur. Is An inor maritum pro capite re domino biso agnoscere dobeat,eis debuam obseruantiam Gobsequium praestare tCTatuitur thesis assirmativa. Rationes sunt.
177쪽
Ouia Iox naturalis diuina & humana id existit.
Quia maritus iti premi dominatorri Dei imagi- --iem &similitudinem refert,qua leniis imperium in uxorem exercer 3. Quia uxor non liberorum tantum pariendorum gratia facta, sed ut vir imperii iiii excellentiam in ea, tanquam in reliquis auimantibus praestantiore exerceret. q. Quia tem pore nuptiarum cum societas coniugalis fuit inita in conspectu Die fidem dedit, quod marito velit in omnibu, robus honestis parere. s. Quia in appetitus sensitiuus se habet ad rectam rationem: ita uxor ad maritum : sed appetitus sensitiuus ex lege Naturae debet subie et his esse rectae rationi. Ergo cita uxor marito. 6. qua uxor malito pra se m prudentior; conatur imperare, li gi naturae, diuinae & humanae est ad- Dei sa ,ut liquet ex QDaest. I 2. cap. l . lib. 2. Oecon.-mica . 7. Qtri .i coniugium, in qtio uxor maritum aspernatur, eiq; obi equi detrectat, est calamito- stim& infelix, plenumq; dissidiarum & contentionum, quibus totius domus regimen & sit labefactatur ac conuellitur. 3. Quia sicut L a, sole omnem lucem accipit: ita etiam uxor trinariato. Id coque eum reuere HS magni facere debet. s. Quia exempla honestissi inarum matronanuM. quae passim in historia tam sacra , qua profana extant, testantur illam subiectionem , quae marito ab uxore debetur. Hinc praeclare Martialis: inferior matronasivo sit, Prisce, marito: non aliter siunt semina vi q. yares. Et Euripides in Andromache: γαυ-6ς ἰδν. a
178쪽
mnae domin antur, viri autem paren ut ait Patri eius lib. de Repub. tit .F. I An uxor mariti sui morre re navos etiam di si
iaci equo animo tolerare debeat λ
CTatuita thessassirmativa. Rationes sunt. I. O Qu'a eiusmodi pytientia ad amorem εί concordiam coniugalem sonseruandam, maxime est cond aca bilis. 2. Quia quo maior erit uxoris in toleranda morositate & dissicultare viri patient a, eo maiorem ab eo gratiam in bit, ubi abiecta perturbatione ad sanitatena inciatis redierir, & virtutem suae uxori perspexciit./Quia sicut Natura impestatibus & euctibus proccliolis non renit ntur,c d ad vada tendunt patientiae anchoram in tuto figentes . donec aestus maris praeterear,&saeuire Neptunus , flare AZOlus , ac fulmina re Iupi ter desinat ' Ita etiam uxor affectibus Minoribus importunis & asperis reniti non debet , sed iis prudenter cedere. 4. Quia ut pulue rem tormentarium lac extinguit: ua silentium sceminae iracundiam viri sedat. s. Quia selix iudicatur illud coniugiam , in quo uxor Oportuno tempore est c.rca, surda dc muta. hoc est, neque udet,neq; audit omnia,qua a marito iracunda , ὀ istici li& moro om domo litant , neque ad omnia respondet. 6. Quia ut sol suis radiis lucul ntis nebulas & in vulas dissipat, acremque turbulentum csscit serenum : Sic uxor patientia sua cum humani rate & com te tem-rerata iracundiam , moro si talem & disti culta. rem mariti disiicit ac propuiar. Idcirco Ari
179쪽
stoteles lib. i. Orconom. in ius appendice recto&prudenter ad eiust nodi patientiam&humanitatem uxorem hortatur la sverbis: Mulier beκe instituta ex Itimabit mrriti morci sibi esse exemplar vitae sua,'segem per nutiarum coniugationemo beommunionem a Deo rauste imp uam . Si enim sibi
rersuaserit illos aequo animo esse tolerandos, Ctiam ea, quae ad domum pertinent, facili me administrabit: Sin veto non , difficilius. Idcirco conueniens fuerit, non solum illam in rebus secundis mariti sese erga illum udern & obe- entem praeber Dariia, in in rebus adiret Acetum necesi Ari irum pex aria auc ita aia QI Q ris infirmitas, aut chementior animi perturbatio , hi maniter ea serre S cedere marito , si non rei prati iud aut indignum metit.Si vero ex affectu vir aliquid delinquit, eius non memin: sse, sed
aut morbo,aut ignorantiae ascribere. Quo enim iccuratius tunc obsequetur marito, eo maioremipli gratiam habinit, ubi a morbo liberatus sue m. Si vero ipii turpc aliquid mandanti non obtemperauer l, ipsi postea melius id esse, cognoscet. ubi ad sanam mcntem redierit. Decci igitur uxorcm haec oblei uantem multo magis pra bc re seipsam morigeram, quum si forte empta in domum venistri. Empta enim est magno pretio, nempe visae societ te, ela liberorum procreatione, quibus rebus res; mali's, ncq sanctius quicquamelle potc st. Hactenus Aristoteles. Ide innuit Plit tarchus in praeceptis nuptialibus, cum ait: c Mu
res um vero illi silenta, eos allarui es consolando mit Iare debent .
180쪽
Is uxorprecari ρ o marito debeat, ne ei κλuersi accidat: s si quid aduersieuemae,plane eadem με ths af esse erga istum , quc fuit in rebus atma. secundis λο Tatuitur thesis a stirmativa. Rationes sunt. I.
O Quia maritus est princeps totius familiae, a cuius salute ommium domesticorum salus pendet. a. Quia est fundamentum domus, quo stante stati pia domus, & quo inclinante de collabascente i pia domus ad ruinam vergit. 3.Quia quod in naui est gubernator; in eurtu auriga , in choro coryphaeus; in cillitate sex; in ex citu duae; id Pateri nullas est in domo. Sicut autem bene sese habet nauis,currus,chorus,ciuitas & exercitus prς sen te dc vigente gubernatore,auriga,corypharo, lege reduce;male vero absente rei languente: Ita etiam domus bene sese habet, praesente&vigento P. trefamilias; male vero absente languente. Quia quod sol est inmundo id est maritus seu P1terfamilias in dorno. Sicut autem sol oriens&praesens radiis suis mundum illuminat. omniaq; disciis sis tenebri &nebulis fouet,laetificat& co
seruat: occidens vero dc absens tenebras securutrahit, quibus omnia inuoluuntur & contristantur:Ita etiam maritus seu Paterfamilias, quamdiu prae lens est. vigetq.& floret totam domum susterat, fouet, protcgit 3c exhilarat; ubi autem abest, aut saltem male sese habet, totam domum tristitia & penuria nauadit. 3 Qu a quod caput est in corpore humano, id ist Paterfamilias in domo.
Sicut autem vigente capite totum corpus viget, de languente languet: lia Patresimilias vigente, tota domus vigesi& languente languet.Imo siclu