장음표시 사용
71쪽
GaFrustra tam in hemiplegia, quam in paralysi commotionem adhibuimus Lugdunensem ; frustra quoque s intillis paralyticos convulsimus musculos ;tandem vero casu, hinc inde supra paralyticum partem spatiola invenimus tam sensibilia , ut actio scintillarum vix tolerari potuerit. Quibus animad versis , haec unice loca scintillis adussimus electricis , & sic haud ita pridem in cive upsalensi paralysin quandam manus persecte solutam vidimus. Liceae igitur hoc in morbo suspendere judicium, donec ansa detur novum repetendi
QUARTANAEET paucis, quae capere contigit, experimentis . nihil certi concludi potest. Bis tamen vidimus morbum hunc lenitum in periodicas solum tensiones m tari , etiam semel expugnatas.
Duo solum electricitatem hoc in morbo experti sunt, qui per totum corapns scintillis percutiebantur electricis. In altero febris ad tempus sugata; in altero vero vis morbi in tertianam conversa est non sublatam. Dubium igitur electricitas sebrium intermittentium est remedium, nec adhuc satis exploratum.
Adductum de malo Ischiadico judicium hic etiam valet. Coronidis loco hisce sequentia subnectere liceat : I. In libribus intermitatentibus nihil valet commotio electrica. 2. In rheumaticis, arthriticis & side ratoriis morbis rarior sub usu electricitatis est allevatio sine indiciis retrogres.sus cujusdam materiae. 3. Magna inter morbos sideratorios & rheumaticos adest convenientia; vidimus enim rheumatismum cum surditate, tremore. decubitu & mobilitate dissicili unius ejusdemque lateris , nec non hemis giam , ubi scintillae electricae hinc inde solito majorem excitarunt dolorem, Se in qua restituto ad aliquam partem brachii paralytici motui successit opthalamia, qua frigidis ab aegro repressa , eadem iterum cepit brachium imbecilli tas. 4. In paralysi quadam digitorum annularis & auricularis, semel vidi scintillarum ex parte affecta eductionem non successisse. s. Omnibus sub usu electricitatis continuato accidunt tarditas alvi & aucta ciborum cupiditas, sine dubio ex inci emento perspirationis. 6. Eductis scintillis ex parotidibus, ut Rex partibus oris internis , inprimis linguae, augentur sputa. T. Si in odontatigia educantur scintillae ex stylo metallico nervis portionis durae septimi paris ad auriculam imposito, queruntur aegri ad quamlibet emicantem stam mulam de acutissima in afflicto dente punctione , ut bis vidimus. 9. Serpentes comisi mulium . cum summa post lethi serum ictum cor
72쪽
74쪽
s. I. Homo a prima origine. Vermis est , non absimilis illi, quem tolera
Mal Hiis vidit in ovo incubato, constans solo capite & carina. Id quod autonius Leeυevhoest & illustris Frid. Ru chiis observarunt. Dnim vero cum in una gutta seminis, multi vermiculi, omnem sensum sugientes , exacto tamen microscopio sacile deprehenduntur, patet hominem a primosiuo ortu aliis vix constare quam fluidis, &, ea coercentibus vasculis , ita tamen ut reliquae partes omnes in his contineantuta, non aliter ac in gemma , tota arbor. Rem totam accuratius concipies, si sumas tempore opportuno sperma ranarum, ipsum remixtum in vase vitreo ad solem
detineas, & sedulus notes, quid omni die eveniat 3 Quemadmodum enim hic ex tuberibus quatuor, pedes , ita hominis artus prodeunt , Et qua rati ne ibi reliquae partes omnes evolvuntur: Ita hic omnia fieri existimes. Adeo , ut pro figmento inani reputaveris singula , quae de ranis Americanis non scribuntur saltem , sed elegantissimis figuris delineantur ; utpote & analogiae & autopsiae contraria ca .
Itaque multae parvitatis homo a matre susceptus, calore solus , evolvutur ac explicatur, ita tamen, ut quoad partes firmas singulas, membranas, carnem, ossa, cranium, non sit, nisi contextus vasorum minimo. rum , id quod Anatome Embryonum & artificiosa injectio monstrant. ι
Linquo libenter omne id, quod nobis caro audit, cum omnIbus ejus integumentis , saltem ut ad scopum propius accedam, dc ossibus verba faciam, utpote corporis nostri sulcimentis. Haec Clopton Hoen, Anglus, . primus & sere persecte descripsit. Consideravit ille os homogeneum, quod nec apophyses nec epiphyses habet, viditque illud conifare ex plurimis la- mellis , quae in cylindraceam figuram contortae, & sibi impositae, cylindrum unum faciunt. Animadvertit praeterea lamellas has omnes ita sibi appositas esse, ut inter singulas duas haereat membrana, quae vasa arterio sa& venosa sustinet. Hunc in finem os injectione tam artificiose praeparavit, ut dissectum , tam transverse, quam per longitudinem, in omni puncto, liquore injecto scateret.
a Vid. pecul. tractat. super hane rem AEFerii Ieba Ams elodamensis, qui est additamentum libri Meriari in sol. ubi asseritur, ranas Americanas pedra retrotrahere in corpus, tumque degenerare in pisces.
75쪽
. ' g ' Ι V. Ista 3. 3. dicta quadrant apprime ad cranium. Hoc enim in prima origine ex ramis minutis arteriarum durie nratris producitur, qui aliis occurrentes plexus subtilissimos constituunt ι dum intelea rami alii carotidis externae , integumentis cranii extemis, ut A crunio ipsi prospiciunt di, atque sodecurrendo dant vasa lateralia, quae rursus aliis Occurrentia, plexus alios sormanti hinc in craniis embryonum quasi liratum supra it matum membra' narum tenuissimarum conspicitur, quae per durae matris, ut & reliquarum arteriarum pullum ad invicem coguntur, lamellas Arinant, in quarum medio remanet plexus vasculosus , sed ex eadem causa numerus lamellarum sensim evanescit, donec in adultis craniis , unum solidum os appareat, ex duabus tabulis constans. & in medio sui diploen habens , quae eli congeries cellularum medullam gerentium , oriturque ex vasis laterulibus utriusque tabulae cranii, recta via huc tendentibus, non alio modo as carotis interna ad solum cerebrum recta via pertingit.
Ex hac oranti physiologica Analysi, patebunt multi morbi, ips accidenates. Ex laeso enim per externam vim tabula ejus exteriori, lamella mox subjacen S comprimitur ; intermedia membrana vasculosa quoque t hinc accidit morbus mollibus partibus similis: Uuluus, inflammatio; & si humor vanculosus exeat, putrescit, lamellae superioris elevatio et si idem lamellae subjacenti, tertiae, quartae &c. ad Diploen usque contingat, earum exsoliatio, quae male caries quibusdam audit. Lassia Diploe, laeditur tabula vimque aranii in sua flexibilitate exarescit sequitur caries diphes & exfoliatio tabularum. Pinguedo enim ibi secreta facit, ut partes terretires firmiter cohaereant, quae secus ab invicem secedunt. Quodsi laesio penetret ad tabulam ejus vitream , fiunt omnia dicta, sed eo notabiliora, quo laesio cerebro & medullae ejus propinquior. Si cranium laeditur ita , ut pars ejus intro premitur, sequuntur pro Uarietate loci pressi, pro varia magnitudine , profunditate, hebetudines , pores, Vertigiues, tinnitus , caligines , deliria , vomitus bilis, dolores capitis, con Vulsiones , paralyses, apoplexia, lotii fiacumque spontanei eriitus, epilepsia.
Est autem intropresso seu depressio cranii ista ejus conditio, qua per fio. scilitatem suam obitaculo externo cedit, absque fractura , fiisura , allisque. S. V II. Patet hinc homines huic morbo eo obnoxiores esse, quo nativitati suae. ' . . sunt
76쪽
sunt propinquiores. A deoque insanies prae aliis. Vidi ego infantem decem septimanarum ex fimbria linteaminis capitis , quam mater imprudens crassiuscule consecit, hacque caput ejus fortiter constrinxit, totum convulsum ;convulsio mox cessavit , linteamine, me jubente, amoto. Non minus immunes sum ab laoc malo adolescentes, quippe hominis viventis offa decuplo flexiliora sunt, quam defuncti; in primis, si verberibus rudi ter tractentur , aut per petulantiam contra solida corpora capite allidant. Adultis vero morbus hic non est proprius quin, potius fissurae, fracturae coibtra fissutae iis contingant.
g. VIII. Mitto iam morbos reliquos ex depresso cranio provenientes , & f. s. notatos , dum mihi suis ciet dirissimi mali, epilepsiae, ejusque naturae, phae
Quotiescunque homo subito prosternitur amissis sensibus externis, interni ite, cum concussu Violent O, in voluntario mulculorum omnium vel ali quorum , reciproco, alterna cum requie, & no Vo paroxysmo, dicitur es s. lepsia, απο του ίπιλαμβάνεσθου, apprehendere , corripere, supervenire.
Ex hac data morbi descriptione , dissert epilepsia a convulsione, atrocitain te Se magnitudine sympto malum; a sphsimis , quod hic proprie non sit alte ne repetens contractio musculorum, sed eorum rigiditas , sensibus adhuc ii
Ita autem scenam suam ludit: antecedunt capitis dolores , vel gravativi , vel simul aliquando vertiginosi ι ear dialgia & anxietates maxime praecordio rum , quas interdum ita increvisse scio, ut patientes auram trahere vix potui sent. Observantur homines praeterea solito tristiores ; pallet eorum vulatus , ut & extrema, quae plerumque simul frigent vel tremunt, imprimis fingua vel ab extremis auram veluti acrem si igidam ve cerebrum versus elevari sentiunt. Nonnulli saepe de nullo, ante instillum, conqueruntur sym plomate, nisi quod tristiores solito, & ingenio & judicio ob ultores, ac subinde non nihil, absque cephalalgia, vertiginosi existant. Quidam vero solummodo gravitatem occipitis molestam ; Alii vero nil nisi visus quandam obscuritatem , scintillas oculis obversantes immediate ante in sultum unimadvcrtunt. Illi, qui malo hoc aliquoties laborarunt, saepe novos paro FLmos incurrunt, quando amici dolorem suum aegrotis manifestant, aut fient, aut si cantus religiosos ejusque uilectuosos canunt.
g. X I. Praesente paroxysmo, alii sensim, alii subito cortuunt. Alii in gyrum agun I a rug
77쪽
tur aliquoties , antequam in terram concidant ι Hinc epile a rotatoriae nomen. Alii currunt velociter oc subito cadunt, jam eum , jam absque alvinarum iacum , seminis ac lolii excretione ; alii terrae assident & corruunt inlidam una cum paroxysmo vociferantur; unde , er irrabet mis ein Hasin. Fere omnibus pollices in pugnum imprimuntur. Concurrunt communiter oculorum linguae & labiorum torsiones , stridor dentium , & respiratici sonora , cum clamore sepius ingento. Item violentae artuum , immo totius saepe corporis jactationes & concussiones. In quibusdam caput perpetuo agitatur, ut sortissime illud, ad sanguinis usque prosulionem. terrae allidant. In quo gravi insultu lensibus tam internis quam externis pro tempore privantur, ita, ut vellieationes , solutiones , inustiones licet profundiores, doloresve ipsius partus haud percipiant, omniumque actorum plane immen ores sint. Quid dicam Morbus hic tam mirabilis apparet aliquando, ut Diis. daemonibus , irae Divinae, incantamentis , & similibus caulis, naturalibus mojoribus, adscriptus saepe fuerit.
F. XII. Saepe insultus hi horrendi post se relinquunt sitim vehementem, lassitudinem, languorem iiiii versi corporis ingentem, quia valde illorum corpora, parteique illius pena omnes praeternaturaliter motae , horsum vorsum conistractae & convulta fuere ; dolorem omnium pene artuum vulgo ossifragum , ob vehementem membrorum conquassationem ; nonnulli de vigiliis nimiis, i lassomniis plerumque horrendis , memoria nonnihil & pius valde laesa , nec non de manuum podumque, immo totius corporis tremore querelas fundunt ι saepe de terrore quodam subitaneo conqueruntur , quare levissi. ina ex causa illico horrescunt,f. XIII.
Inde ob tavisam symptomatum & curationis dicebatur olim Morbis comi tialis, quod concidente epileptico comitia mox sol verentur. Vocabatur praeterea morbus contagiosius, hinc eo correptos rus ablegabant, ne familias aut alios inficerent teste Apuleio b). Nominabatur morbus Herculem , ob atrocitatem L magnitudinem teste Galeno, & quod Herculeo labore opus sit ad eum debellandum. Itidem morbus sacer audiebat, ob eandem causam, magnitudinem scilicet. Apud Poetam enim sacrum idem est quod magnum, quemadmodum apud Virgilium ce : Auri sacra fames; aut quod ab irato& sacro Jove immissum malum crediderit veneranda antiquitas ἱ Aut quod caput, veteribus partem sacram, invadat, causa nave ejus, utpote penitus ignorantes, Το λῖον vocaverint, teste Hippocrate d . Dicebatur
78쪽
insuper morbus Caducus ob lapsum subitaneum ι Lunaticus, quod lapius circa lunae phasos ingravescat; Puerilis denique, quod huic aetati inprimis
infeltus sit, & familiaris. 3. XI V.
Causa phaenomenorum 36. Io. II. I 2. in nostro casu est Depresso cr nil. Ratio vero effectuum phy lica haec est. Cranio intropressio , premitur dura & pia mater, cortex cerobri, ejusque medulla , nervorum origo. Hinc praecise in hac parte cerebri, in qua premitur , semes semper haeret ; qui a causa quadam physica , eaque minima, in actum deductus, nervos iam ciendo suum sortitur effectum. Et initio vertiginem , sensum aurae frigidae , scintillarum in oculis , paralysin , apoplex iam , ex compressio cerebro oriri, probant experimenta Virorum mepseri & Ρejeri in canibus facta; ut 9 illud recens Lutectae parisiorum observatum: fuit ibi homo stipem ostiatim petens, oui magna pars bregmatis casu ablata erat. Huic si cerebrum paululum premebatur, dicebat sibi scintillas ex oculis egredi; ad paulo sortiorem compressionem, dicebat se tinnitum aurium percipere. Post observabatur Vertigine ; tunc sopore corripi; postremo cecidit a poplecticus ; ubi vero sibi ipsi relinquebatur, & presso remittebatur. sensim restitutus cernebatur. Id quod quilibet quovis tempore experiri poterit. si ad consilium mepseri, cani vivo. cerebrum denudet, istudque successive premat leviter. Ast motus epilepticos ita physice concipies , si cogites , partem cerebri in aliquo ejus loco , compressam, reliquam omnem tu conditione vigiliarum . seu , quod idem est , liberam ita, ut spiritus in tanto majori copia per aliqua loca fluat. Sed simul admittas oportet, medullam oblongatam en originem nervorum, essieque canales infinite parvos , tamen pervios , per quos fluunt spiritus, quos corpora impetum facientia, dixit Hippocrates; ut & illud , quod solerti indagatione observarunt celeberrimi viri Wi sim & Heusseritur, nervos quosdam ex theca vertebrarum retrogredi in cranium , ut se junganti nervis cerebri & rebelli. Ita enim omnes motus, quos in epilapsia miraris, facile explicabis. Medullam autem oblongatam non esse nisi congeriem canaliculorum infinite parvorum demonstravit anatomicae scientiae hoc seculo facile Princeps , clarissi Diare. Eti chiis , Prosessior Amstelo da mensis , dum enim ille portiunculam medullae, eamque in aqua tepida reponit granum sabuli haud excedentem assumit, tum illa putrefacta & in aqua agitata , in centenos flocculos dissilit. microscopio conspiciendos. Porro assumit fibrillam nervi non nisi ad illapsum solis conspicuam, hanc capillo suspendit,& arte sua ita praeparat, ut itii penda certa ratione in plurimos flocculos dissiliat, halitu evanescentes.
Sed canales hos pro fibrillis haud perviis existimaveris , nisi assertiveritatem evinceret celebcrrimus, multisque mihi titulis colendus Ηι' munus Boerhaaυε, Professor Lugdunensis clarissimus. Lege ac relege
79쪽
parvitas fecit, ut ridicula appareat veritatis simplicitas. Sed qui anato.
men callet, omnia ficillime comprehendit. Uerum dices I. Nullus oculus, nullum microscopium praesentiam Dirituum docet. Hoc magis meam sententiam firmat. Fieri non
poteli , ut crasso sensui haec subtilissima corpora patere possint; Si
enim acutiis mam visus aciem non refugerent, non essent spiritus , &tunc plane convicti essemus , nos male assertere non eos spiritus epe γnon quidem sensu metaphsico , sed longis abhinc annis recepto medico. Non vero inde statim neganda praesentia eorum , quam oculo alle inequimus. In hoc mii Leo, ubi nunc sum , nec aerem, nec aqua conspicio, quis tamen audacter pronunciabit Ergo nec aer nec aquam ad inest. Conltat enim, adhuc plura corpora aeri inhaerere heterogenea
II. Inquies e ligatura iniecta nervo, inter cerebrum & ligaturam eurr intumescere debere. Iy. Qtii libet nervus bene nudatus & dein ligatus aut
intumescit aut non. Si tumet, argumentum hoc contra nos non mi itat γsin minus , confirmat potius sentenilem nostram , quam destruit ; indicavcnim, ne quidem vasa sanguifera , seri fera , lymphatica , quae quemlibet nervum ambiunt, semperque & simul cum nervo ligantur , turgere. An idcirco illa non adsunt, liquidumque non serunt, ad quorum praesentiam demonstrandam certissima nobis suppetunt argumenta st Cum ergo nec ab illis longe crassoribus , quando motus illorum L filaminatur , t gestentia fit, longe minus haec a spiritibus expectanda crit. Bolanici docent, ingentem liquidi copiam continuo per pedunculum adscendere ad cucurbitam
Italicam, Pepo major falcata forma I. R. dictam. Verum inter ligaturam
pedunculo injectam , & terram , pedunculum minimc intumescere. Quando eucurbita recenter abscissa ponderatur, ' post 24 horas ad lancem revocatur, multum ponderis amisisse observatur. Sed quod, dum terrae ad huc adhaeret, aeque ponderosa maneat, ac ante, non obstante ligatura stratio haec est : e terra tantum liquoris iterum accipit, quantum amittit. Ergo pedunculus licet non intumescat, humorem tamen non transmittit. Arbor plurimas libras succi sursum vehit, quas e terra recipit , ligata tamen nullum tumorem exhibet. Chirurgus, dum venae sectionem instituit,br.ichium ligat, tunc quidem venae majores non vero minores, id est ultimae , initimescunt. Ρlura adhuc adsunt argumentum hoc confirmantia , sed omnia hic recensere velle, praesentis non est instituti. Ex superfluo. tamen illud sti, biliunt : corporis nostri in origine, progressu, operation bus . excretionibusque , ratio ; inlectorum fabrica ; ea , quae mani se tillime accidunt plantis.
Adsunt vero praeter causam f. I 4. Causae aliae plurImae , epiIepsiam producentes , quas singulas , ordine decenti, ex observatione propria es ali
80쪽
rum. accurate collegit, laudatus Clari T. D. Herni. Menaaυε e , dum upi d alios spartim solummodo , nec , qua decet, attentione recensitas inve
Prognoses quoque, pro diversitate causae , institues. In nostro casu , non eli, qui metuas 3 prudenti enim manu chirurgi, morbus, licet horrendis symptomatibus praeditus , intra aliquot dies curabitur, nisi sorte cum intropreiso cranio, simul Ibi iras ejus advertas , quae perserando duram & piam matrem, ipsum cerebrum ejusque medullam , cerebrum inflammatione , suppuratione , gangraena , fungo , haemorrhagia, corrumpunt 3 unde hebetudines, sopores, vertigines, tinnitus, caligines, deli-ria , vomitus bilis, dolores capitis , convulsiones, paralyses Sc. producuntur. Atque tum pro diversitata circumllantiarum, mali eventus judicabis.
Liquet insimul, non uuam essc epilepsiarum f. I curam , adeo , ut is an is sit specificorum in epileptia jactatio. Ille vero solus morbum curabit, qui ejus causas cognoscit; nolle enim causam morbi, es nosse arcanum. Et in calu depressionis cranii, sola ejus elevatio feliciter curat. Reliqua , quae aegroto propinantur , dantur symptomatum mitigationis ergo. Elevatio depressi carnii fit solo dropace applicato, praecise in ea parte , ubi est deprelsio. Cognoscitur locus applietationis ex solicita pervestigatione capitis, derasis capillis ι quam adjuvant fovea cranio impressa ; dolor capitis praecisse in uno loco; dolor punctorius capitis ex morsu nucis juglandis , aut alius corporis duri. Loco depressionis cognito, emplathrum ex pice, aliquando colophonia remixta , in medio sui ausam habens ex filo triplicato , forti, pro divertitate depressonis & cranii imponitur; emplastrum per sesquidiem applicitum manet; tum adveniens chirurgus ansam trahit sursum, vel sola' manu , vel bacillo serreo inter duplicaturam an sic immisso. Ania sursum tracta , trahitur emplatirum , & quia integumentis capitis sortiter adhaeret, sequuntur illud cutis, musculi 2 cranium. Succedit curatio aliquando simplici vice, aliquando emplastrum bis, ter, aut quater est repetendum, donec plenaria cranii elevatio eveniat. Adultos , quibus raro depressio sola
accidit, sed juncta potius cum spinis . fissuris, cranii trepanatio juvat. Quae, quid ut, & quomodo instituatur , ex chirurgiae libris petendum.
f. XVIII. Atque ita rem bis mihi per Dei gratiam in praxi mea successisse, gaudeo.