장음표시 사용
111쪽
ante omne tempus firmum, aut omne instans, vel post omne tempus finitum, vel poli omne initans, & exponitur sic,ab aeterno fuit deus,ante aliquod tempus finitum fuit deus, ut nul l um fuit tempus infinitum, quinante illud fuerit deus, ergo,&c. Similiter de suturo,ut ab aeterno vel qternaliter erit aliquid, sic exponitur ,
post aliquod tempus finitum erit aliquid , & non est vel erit tempus finitum, quin post illud erit aliquid,e ego,&c. Vel sic, post aliquod initans erit aliquid,& noeli vel erit aliquod initans,quin post illud erit aliquid
ergo,&c. Et notanter dico finitum, quia aliquod fuit tempus ante quod deus non fuit, s. tempus infinitu a parte ante, similiter aliquod erit tempus post quod nihil erit,videlicet tempus infinitum a parte poli. Ex praedictis in sero aliquas conclusiones , quarum prima est ista. Ab aeterno tu illi, & tamen non aeternaliter tu fuisti, secunda pars est de se manifesta, quoniam ante tempus mille annorum tu non fuisti, sed secunda pars probatur, nam ab ilio tu suisti demonstrando deum. Et hoc est vel fuit aeternum ergo patet consequentia tenendo ly ab aeterno nominaliter. Secunda conclusio. Ab aeterno tueris,& tamen non ab aeterno tu eris , patet ista conclusio sumendo ly ab aeterno, in prima parte nominaliter in secunda ad uerbialiter, nec sunt contradictoria ex quo illi termini non uniformiter sumuntur. Ter-tia conclusio. Ab aeterno siue aeternaliter suit aliquid quod non ab aeterno siue aeternaliter fuit probaturinam ante aliquod tempus finitu sui taliquid quod non ab aeterno, siue aeternaliter fuit, & no est uel fuit tempus finitum quin ante illud fuerit aliquid quod n5 ab aeterno, siue eternaliter suit, ergo,&c. Quarta coaclusio . aeternaliter siue ab aeterno erit aliquis homo qui non erit aeternaliter siue ab aeterno proba inr, nam post aliquod tempus sinitum erit aliquis homo qui non erit aeternaliter,sive ab qterno, V non est vel eristi pas
112쪽
tempus si uitum, quin poli illud erit aliquis homo quino aeternaliter, siue ab aeterno erit, ergo,&c Qvqcuq; dicta sunt de ly ab aeterno,& aeternat iter possunt dici de istis terminis, perpetuo,& in aeternit,t post uni dupliciter sumi , cnominaliter, sic adverbialiter, sicut in prioribus exemplificatum est. De lγ infinitum. Op. is I M Ir N I T v Μ dupliciter sumitur, scilicet eat gorimaticae, & syncategorematicae Categorematicae
enim idem est, quoid sine fine, S sine principio, ut a est infinitum, id est . i. est sine principio,& sine fine , & sic communiter sumitur quando ponitura parte, praedicati,ut exemplificatum est, aut quando limitatur in subiecto, ut dicendo, aliquod infinitum est huiusmodi autem limitatio fit quando adiectivae vel substanti uartenetur. Sic autem sum edo ly infinitu, solet dici quod nihil est infinitum,nec aliqua sunt infinita, quia nihil est sine fine nec aliqua sunt.sine fine. Sumendo autem ly infinitum, syncategorimaticae exponitur per duas
exponentes,secundum existentiam termini cui additur , aut secundam propriam naturam fingularis vel pluralis numeri. ut infinitu corpus est. sic exponitur. Aliquantum corpus est, & non est eorpus finitum , quin asto maius sit,ergo, &c. Item infinitum corpus fuit, sic exponitur, aliquantum corpus fuit,& non est, vel fuit corpus finitu quin illo maius fuerit ergo,&u In plurali autem numero non exponitur per ly maius
sed perly plura, ut infinita corpora sunt, sic Exponitur, aliquod corpora sunt, & non sunt corpora finita quin plura illa sint ergo,&c. Item de praeterito,infiniti homines suer ut, sit exponitur, aliquot homines fuerunt,& non sunt de fuerunt homines infiniti quin plures illis fuerint, ergo,&c. similiter de futuro,ut infinita in statia erui, sic exponitur. Aliquot instantia erunt,& non sunt vel erunt initantia finita quin illis plura erunt,ergo &c. Est tamen alter modus exponedi,qiu
113쪽
communiter sustinetur sapiens quodammodo naturam lingularium, ut infinitum corpus est sie exponitur. Aliquantum corpus est,& duplum ad illud, & triplum ad illud, S sic infinitum,ergo &c Item in plurali numero, ut infinita sunt sic exponitur duo sunt. Scaria sunt,& sic in infinitu, ergo Sc. Quilibet istorum modorum bonus e si ad pretens. verumtamen primus est formatior, licet forte secundus sit intelligibilior. Ex praedictis infero aliquas concinsiones, quarum prim e si ista Infinitum corpus deus potest producere, non tamen potest producere corpus infinitum .prima pars probatur. Nam aliquantum corpus deus poteli producere. & non est vel potest esse corpus sinitum quin maius illo deus possit producere. ergo &c. Vel aliter. Aliquantum corpus deus potest producere,& duplum ad illud, & triplum ad illud,& sie in infinitum. eigo &c. secunda vero pars patet de se. quoniam deus non potest producere corpus, sine fine.eo enim quod aliquod est corpus , ipsum est figuratum. ergo. termino vel terminis clausum, & per conseques s nitum. ergo &c. Secunda conclusio Infinitum te pus eis elapsum, & tam e nullum tempus elapsum fuit infinitum. prima pars probatur quoniam aliquod te pus eli elapsum.& duplum ad illud, & triplum ad illud,& sic in infinitum, ergo Sc. secunda pars etiam probatur ex hoc . quia nullum tempum elapsum fuit sine sine. quodlibet namque terminabatur ad aliquod initans. Sed hic dubitatur . Nam in altero capitulo dictus est quod aliqund fuit tempus infinitum .a parte ante. ergo ab quod re pus elapsum fuit infinitu, Dicitur quod ibi loquutus sum de infinito secundum
quid quod non habet principium , sed finem, sic uetempus infinitum praeteritum, nunc autem loquor de
infinito simpliciter quod non habet principium neque finem. Tertia concluso. Infinitus numerus est finitus, &tamen
114쪽
ta me nullus numerus infinitus. est finitus prima par, patet,qm aliquatus nuerus est nil erus finitus & no est numerus finitus,qui illud sit nuerus finitus ergo &c. secunda pars patet quoniam nullus numerus finitus e
sine fine. ergo &c. Quarta c6nclusio. Infinita sunt a finita,& tamen nulla finita sunt infinita prima pars Phatur,quia duo sunt finita,& tria sunt finita, & sic in infinitum. ergo secunda pars patet de se, qu a nulla finita sunt entia sine fine. Quinta conclusio. Infinitis sinita sunt plura.& tamen nulla finita sunt plura infinitis. prima pars patet,quoniam duobus finita sunt plux ,& tribus finita sunt plura,& sic in infini in m. secunda pars patet de se, quia suum oppositum includit in
se manifestae contradictionem. Sexta concluso. Infiniti erunt dies,& infiniti erunt anni,dato Im Aris. mundus sit perpetuus & aeternus, ista conclusio patet qualitercunque exponantur partes. Ex qua conclutione sequitur quod no plures fuerunt dies quam anni,nec erunt, quia' infiniti utrobique. Explicit Tractatus inartus de terminorum probatiqnibus.
vid. ιι, O B LI G A TI O est oratio composita ex ς-
inlo. m. fiir gnis obligationis & obligato. ut pono tibi istam. tu es ,l fima romae. tota haec ratio vocatur obligatio signa autem auli. m. obligationis sunt istae dictiones. pono tibi litam,depo
quasdam generales regulas praeponendo, quarum prima est ista. Omne possibile tibi postum est a te admittendum ver. g. Si pono tibi istam,tu es, admitteda est etiam si pon tur suum contradictorium, tu non es Incipis Tractatus οἷl gatoris
115쪽
Misi demeris possibilibus propositionibur. Secun ida regula omne tibi positum & a te admissum infra tempus obligationis propositum est a te coi: cedenduveng .pono tibi istam,tu es romae. qua admissa,quia pollibilis. quotienscunque proponitur durante tempore obligationis est cocedenda. Et nota terdξ,durante i pe obligationis 'a ipso cessate no amplius obliga intur reli dens ipsa cocedere. Et durat tepus obligationis ab istati adimilionis quo usq; dicat,cedat te pus obligationis, Iet quousq; opponens transferat sed ad aliam materia vel poenitus dimittat disputationem. Tertia rcgula. oesequens exposito&admi per se aut exposito cum concesso. vel cum concessis, infra tempus obi gationis propositum est concedendu Exelmplum primi pono tibi istam,tu es romae. qua admissa ,ppono,tu non es parisiis concedenda est, ga ser se.admissa propono tibi ista, anti vel antichristus est mger,negandae it qlibet illarum, quia falsa non sequens,deinde propono antichristus est medio colore coloratus, concedenda est quia sequitur ex posito et oppositis bn negatorii. ut antichristus est aliquo colore coloratus &no est albus nec niger. ergo est medio eo lore coloratus. Sexta regula est ista. Omne repugnans posito,&opposito bene negati, vel oppositis bene negatorii infra te pus obligationis propositu est negadu ut si in primo ex eplo proponatur tertio loco, tu es homo, negacaest. quia suum contradictorius equitur. Similiter si in secundo ex eplo proponatur tertio loco. antichrist non est medio colore coloratus,neganda est propter
eandem causam, scilicet quia suum contradictonu sequitur. Septima regula est ista. Ad omne impertinens respondendum est secundum sui qualitatem. i. ci est. si salsum,negandum,si dubium,dubitandum. Impertinens voco quod non sequitur nec repugnat.vn quaelibet istarum,tu es ho
116쪽
mo. tu eurris est imperimens ilicomnis homo eurrit quia non sequitur, nec repugnat ideo si immediate poli illam,omnis homo currit, proponitur,tu es homo. concedenda est . quia vera & impertines. & si proponitnr. tu curris,neganda est. Pertinens est duplex , scilicet sequens S repugnans unde concessis istis . Omnis homo currit,tu es homo,tucnrris. est pertinens sequens, Sc tu non curris, pertinens repugnans .
Ex ista regula sequitur corollariae quod omne falsum
non sequens est negandum.o omne verum non repugnans est concedendum. prima pars probat ur . nam si
illud eli falsun non sequens. ergo est impertinens vel repugnans.& percosequens negandum secunda pars similiter probatur. nam si illud est salsum non seques ergo est impertines vel repugnas. & per conseques. negandu .sela pars similiter Ῥbat. na si illud e verum
no repugnas. ergo seques vel ipertines. et per conseques iuxta regulas dictas est concedendii. Octaua regula est ista. Propter possibile positum non est impossibile concedendum, nec necessarium negandum. an ullum repugnans est concedendum,nec aliquod sequens negandum, sed omne impossibile,saltem per se est repugnaus cuilibet, & omne necessarium est sequens. ergo impossibile non est concedendum , nec necessarium negandum, quocunque possibili posito. Concludo ergo quod infra tempus obligationis quotienscunque & quandocunque proponitur aliqua i-sarum,deus est,homo est asinus. prima est concedenda secunda neganda Norandum quod duplex est ne- celsarium,scilicet perse& per accidens. necessarium
per se est illud cuius adaequatum significatum no potest nec potuir,nec poterit esse salium ut deus est necessarium . per accidens est illud cuius significatum adequatum non potest es e salsum sed potuit esse falsum. ut tu suisti. Unde solet regulariter dici, qubd omni ppositio vera de praeterito cuius veritas non dependet
117쪽
pendet a Naturo in terminis simplicibus est necessaria. Similiter e duplex impossibile, videlicet p se &s accidens,impossibile per se est illud cuius a qua nisi-Yificatum non potes ec potuit esse verum, ne podeus est,in possibile vero peraec de
T significatum non potest esia
verum, ut tu non se uti, contra. intelligitur igitur regula ista de impossibili εt necessario per se, quia ali- concede du imp iii trile , & negandum necessarium per accidens, ut ubis, an ' ''I' R00 fuit,demo strando instans psens admitteda est, quia vera,qua admissa,certum e ' illa d inflans pleriti,& tamen si Ῥpono eandeconcedenda est,&iuum oppositum negandum noti obstante quod sit factum impossibile per accidens, α suum oppositum necessarium similiter per acci ens VItima regula est ista. Qualibet parte copulatiuae
similes sunt partes principales, & una parte disiuncti ue concessa concedenda est disiunctiva, cuius illa est Pars principalis,probatur hoc,nam sicut ad veritatem
Copulatiuae requiritur & lassicit quamlibet' u na rem esse veram, & ad veritatem disiunctivae puta 'φ-δ4 hQς quod copulativa sit con
requiritur, &fussicit quamlibet partem esse
concedendam. Ex ad hoe quδd disiunctita cie' I
dendam,ver, gra. pono tibi istam,tu es roma qua ad . missa,si proponitur,eadem concedenda est. deinde tu est,quia vera & impertinens. si ista copulatiua,tu es rom dinitus, a *β qvj- p rtes sunt concessedi ita de disiunctiva suo modo dicatur.
118쪽
V τ u A R v Μ regularum veritas intensius innotescat,contra quamlibet illarum unam sormabo obliga- tionem . Contra igitur primam regulam arguitur. pono tibi omne possibile , si non admittis arguo sie. Ego pono tibi omne possibile , dc non admittis omne possibile,bene respondendo,ergo non omne possibi te est a te admittendum, quod est contra regulam. si autem admittis propono ibi ista duo , tu es.& tu non es. si eoncedis, tu concedis duis contradictoria.ergo 'male respondes Si negas aliquam istarum, & qualibet 'istarum est tibi posita de a te admissa, quia possibilis, ex quo posui tibi omne possibile. ergo' tu negas tibi positum & a te admissum,& per consequens male respondes. patet consequentia per secundam regulam. Respondetur non admittendo positum,& tunc ad argumentum pono tibi omne possibile, et non admittis omne possibile,ergo. non omne p. ssibile est a te admittendum, nego argumentum, sicut non sequitur.' pono tibi utrumquae istorum contradictoriorem, ea 'ea,tu non es,& non admittis utrunquae istoriim ergo non utrunquae istorum contradictoriorum est a te
admittendum,sed solum sequitur qubd non est admi 'tendum utrunquar istorum,ita in priori consequentia sequitur,quod non est admittendum omne polribile et hoc est verum , cum quo stat quod omne possibile
v I regula arguitur se, et pono tibiu ista. Tu es rome. est tibi politum et a te admissum,qu, admissa propono tibi. Tu es romae negada e,quia falsa et impertinens. tunc arguitur sic. ista propositio e a te neganda,et eade est tibi posita et a te bene admissa ergo cibi positum et a te admissum est negandum tenet consequetia,quia est syllogismus resolutorius, et ma
119쪽
admittendo positum,et cum proponitur tu es romae, negatur,et tunc ad argumentum,nego maiorem, ex ieo.quod repugnat posito,na seqv tur,tu es romae esse tibi positum et a te admissum, ergo tu es romae,est a . te concedendum, quod repugnat huic,tu es romae, est: a te negandu. Otienscunq; ergo proponitur ista negatur,et cum dicitur, ista est a te neganda, iterum ne-.
satur,et conceditur quod est concedenda,et si argui tur sic, ista a te concedenda , S tu negas eam. ergo male respondens. negatur consequentia sicut no sequitur.tu concedis. a.propositionem, & a propositiό est mia,ergo tu Tle respondes. dato qubd. a. sit unu fallum sequens, sed in qualibet illarum consequentiarum addendum est in antecedente , tu non es obligatus quod negatur tanqua salsum & impertinens. ContrItertiam regulam arguitur sic,pono tibi istam, tu cur- ibi .etuo
ris,& tu non curris,est a te concedendit,casu, est pota e , gnia sibilis,quia possibile est quod tu curras, & nubdista
tu non curru sit tibi posita&ate id mi ita, et Eba
curris,non est a re concedendii,& tu curris. sequitudex posito&admisso tanquam a copulativa ad alteram parte mergo non quodlibet sequens ex posito & ad misso est concedendum,consequentia tenet, & prima pars antecedentis probatur,nam tu non curris est a te soncedendum per positum,sed tu non curris contradicit isti,tu curris,ergo tu curris non est a te eoncedendum consequentia tenet, quia si unum contradictoriorum est concedendum reliquum est negandum. Reipondetur admittendo positum,& tunc ad argumen um nego istam, tu curris,non est a te concedendunt. ad probatio'em nego minorem,videlicet tu curris contradicit isti,tu no curris,non tanquam falsam, sed φanquam repugnantem duobus concessis , sequitur '
120쪽
non sunt contradictoria si tamen sieret calas isto tho, do,pono tibi istam,tu curris,et tu non curris, eius c5 tradictorium est a te concedendum admitto casunt,et concedo illam,tu curris quotiescunq; proponitur , et nego quod sit a me concedenda tanquam repugnans secundae parti e uiatiuae. positae. nam sequitur,tu no curris,contradictorium eius est a te concedendiim,et tu curris non est a te concedendum, et si arguitur 1ic,tu curris non est a te concedenda et concedis eam ergo male respondes,nego consequentiam. scut non sequitur,tu negas. a propositionem, et ipsa est vera, ergo male respondes,sed oportet addere in antecedete,et tu non es obligatus,et hoc negatur tanquam falsum. Contra quartam regulam arguitur probando quod repugnans,posito est a te concedendum et po--
. no tibi istam, nihil est tibi positum qua admissa quia possibilis propono ribi istam, aliquid est tibi positu si
. - , , concedis,et bene respondes,ergo habeo intentu,quia, . . illa repugnat posito. Si negas, contra , ego posui tibi, istam, nihil est tibi positum , et ipsa est aliquid. ergo . . aliquid est tibi positum. Respondetur negando istam. aliquid est tibi positum, et tunc ad argumentum,n
fo maiorem,videlicet ego posui tibi illam,nihil est ti i positum tanquam repugnantem , haec enim repui gnant,nihil est tibi positum,et posui tibi istam. Et si arguitur positum repugnat tibi posito , ergo aliquidi est tibi positum,negetur antecedens,quia repugnans,
et quetlibet alia propositio ad quam sequitur δiquid esse tibi postum. Consimiliter respondetur si ponatur te non esse admittendo et concedendo idem, et si dieitur,tu concedis istam, vel respondes nego qualibet talem, quia ad ipsam sequitur te esse quod est opposita
positi. Contra quintam regulam arguitur, nam da, ea veritate istius sequitur quod admisso quocunq; continMnti falso sit quodlibet aliud cotingens falsum co cedendum. probatur , et pono tibi ista tu ea tomata quax