장음표시 사용
121쪽
qua posita et admissa propono tibi istam,tu es romae& baculus stat in angulo patet quod ista est neganda quia falsa non sequens deinde proponitur, nullus baculus stat in angulo si negas habeo intentum contra regulam. quia sequitur ex posito cum opposito bene negati. sequitur enim tu non es romae,vel nullus baculus stat in angulo. sed tu es romae per positum . ergo nullus baculus si t i n angulo. si ergo conceditur ista, nullus baculus stat in angulo, habeo conclusione principaliter probandam. quia sicut deducitur ita & quaelibet alia,dummodo suum oppositum coniungatur copulatiuae cum posito, quae copulatiua immediate postpositum proponatur. Responderiir concedendo conclusionem adducta, immo potest idem falsum & quodcunque deduci, dummo ponatur disiunctivae cum opposito positi. ver. g. pono tibi istam, tu curris. qua admissa propono tibi. tu no curris,vel baculus stat in angulo,aut aliquam talem. tu es papa vel episcopus, cocedenda est . quia vera & imperitiaens. deinde proponitu libaculus stat in angulo. oportet concedere, quia sequitur ex posito & uno concesso sequitur. n. tu non curris, vel baculus stat in angulo. sed tu curris perpositum,ergo baculus stat in angulo. Contra sexta regulam arguitur sic,pono tibi istam di suctivam, tu curris
vel rex sedet. qua posita & admissa propono ista, nullus rex sedet.& patet quod est dubitanda. quia dubia& impertinens. deinde propono tu curris, nega da est, quia falsa & impertinens. deinde propono iterum illam, nullus rex sedet. si negas vel concedis ea & prius dubitasti,ergo male respondest, tenet conna per una regulam obligationum, qui oes responsionis infra repus obligationis sunt retorquendae ad idem instans.
si ergo dubitas ista & bene respondes, illa non est a re neganda, & in repugnat posito & opposito bene
negati. Nam bene sequitur,tu curris vel res sedet. sed non curris ergo rex sedet. Respondetur admittῆ do
122쪽
proponitur ista, nullus tex sedet, Iii trius & illa negatur,tu curris,& cu iterum propo,itiinnullus rex tedet,negatur quia repugnat posito es opposito bene negati. Et cum dicitur, prius dubita- eam & modo negas,ergo male respondes,non valet argumentum,&ad regulam , dico quod intelligit: de responsionibus repugnantibus, sicut est c6cedere& negare. Item c5ceditur in simili casu quod aliqui propositio in uno loco est dubita da εc in alio loco est concededa ut pono tibi istam. tu curris vel rex sedet qua admissa, propono rex sedet,dubitanda est quia dubia & impertinens,deio de tu curris, neganda est,quia salsa de impertines. Iterum propono, rex sedet,& patet qubdest concedenda. quia seques ex posito Sc opposito bene negati. ut tu curris vel rex sedet,sed tu nocurris, ergo rex sedet. Contra septimam regulam arguitur probando, qu bd non ad omne impertines est respondendum secundum sui qualitatem,& ponoti bi istam, tu es romae qua admissa & c5 cessa, propono. tu es romae in hoc instanti demonstrando instas praesens, si concedis habeo intentum. quia ista est falsa Scim pertinens cum non sequatur nec repugnet. si vero
negetur cotra omne quod est romae est romae in hoe initanti, sed tu es romae. ergo tu es romae in hoc instati, maior probatur,na omne quod est romae est romae
in instati praeseti, sed nullu est insias praeses nisi hoc. ergo omne quod e si romae est romae in hoc instantis Respondetur admittendo postum, & cum proponitur, tu es romae in hoc instanti,negetur . & ad eius probationem nego maiorem,quia repugnat posito opposito bene negati. nam sequituri tu es romae & tu non es romae in hoc instanti,ergo non omne quod est
romet est romae in hoc instanti. Et ad probationem illius maioris,concedo, quod omne quod est romae,est romae in instanti praesenti,& nego minorem, scilicee
quod nullum sit instans p raesens nisi hoc,quoniam ex
123쪽
& oppositio bene negli,sequitur opposs-
tu illius exceptiliae sequitur enim,omne quod est romae est romae in instanti praesenti, εἰ non Dinne quod
eit romae si romae in hoc inflanti, ergo aliquod est nitans quod non est hoc, od repugnat illi excarpti 'R. u est illud instans, dicitur , stat' od sit. a. vet. nec est determinanda in si disiucti uetexatis quaestio Cotra octauam regulam arguitur sic,&'. Pono tibi istam, homo est asinus,est tibi positum dc a te admissum,qua admissa & concessa,quia possibilis, .Pxopono,homo cli asinus,vel concedis,mel netas. Si
Cpncedis& bene respondes. habeo intentum, Icilicet quod propter possibile positum concedendum est im possibile per se. Si autem negas. Contra omne tibi positum dea re admissum est a te cone edendum, sed homo est asinus est tibi positum & a te admissum, ergo homo est asinus,est a re concedendii, tenet consequetia cum maiori, quia est regula,& minor patet, qura est positu, tunc arguitur sic homo ese asinus, est a recone edendum,& homo est asinus est impossibile per se. ergo impossibile per se est a te concedendu,& cosequenter necessarhim per se est a te negandum, quia suu contradictorium est necessarium per se,scilieet nihil quod est homo est a finiis Respondetur admittendo possitum, di eum proponitur homo est asinus. ne gatur,& runc ad argumentum, concedo quδd homo est asinus,est a te concededum de nego quod ho est asinus fit impossibilis per se tanquam repugnans viii eo nee Aquitur. n. homo est asinus, est a te concedendu ergo homo est asinus,non est, impossibile pers Sc si arguitur sic,h5 est asinuAestate concedenda α tu negas ipsam,ergo tu male respondes. nego Numentu:sed oportet addere,& tu non es obligatus. Cotra virim m r gulam arguitur,& pono tibi istam, tu
124쪽
tempus fiuitum, quin post illud erit aliquis homo quino aeternaliter, siue ab aeterno erit, ergo,&c Qvqcuq; dicta sunt de ly ab aeterno,& aeternaliter possunt dici de istis terminis, perpetuo,& in aeter ,l possunt dupliciter sumi , cnominaliter, dc adverbialiter, sicut in prioribus exemplificatum est. De lγ insimium. Cap. vida In Imm. ΙNFr Ni TvΜ dupliciter sumitur, scilicet eat f. 18 gorimaticae, & syncategorematicae Categore maricae
fot enim idem est,quisii sine fine,& sine principio, via est infinitum,id est .a est ne principio,& sine fine , & sic communiter sumitur quando ponitur a parte,praedica ti,ut exemplificatum est, aut quando limitatur in subiecto, ut dicendo, aliquod infinitum est huiusmodi autem limitatio fit quando adiectiuae vel substantiuae renetur. Sic autem tum edoly infinitu, solet dici quod nihil est infinitum,nec aliqua sunt infinita, quia nihil est sine fine nec aliqua sunt.sine fine. Sumendo autem ly infinitum, syncategorimaticae exponitur per duas
exponentes,secundum existentiam termini cui additur , aut secundam propriam naturani fingularis vel pluralis numeri. ut infinitu corpus est. sic exponitur. Aliquantum corpus est, & non est corpus finitum , quin isto maius sit, ergo, &c. Item infinitum corpus suit, sic exponitur, aliquantum corpus fuit,& non est, vel fuit corpus finitu quin illo maius fuerit ergo,&u In plurali autem numero non exponitur perly maius sed perly plura, ut infinita corpora sunt, sic Exponitur, aliquod corpora sunt, & non sunt corpora finita quin plura illa sint ergo,&c. Item de praeterito,infiniti homines fueriit, sit exponitur, aliquot homines fuerunt,& non sunt de fuerunt homines infiniti quin plures illis fuerint, ergo,&c. similiter de futuro,ut infinita in statiae rut,sic exponitur. Aliquot instantia erunt,& non sunt vel erunt initantia finita quin illis plura erunt,ergo &c. Est tamen alter modus exponedi, qui
125쪽
Tertia conclusio. Infinitus numerus est finitus, &tamen
126쪽
ta me nullus numerus infinitus. est finitus prima pars patet,qm aliquatus nuerus est nuerus finitus & no est numerus finitus, qui illud sit nuerus finitus ergo &c. secunda pars patet quoniam nullus numerus finitus e sine fine. ergo εἰ c. Quarta ccincluso. Infinita sunt a finita,& tamen nulla finita sunt infinita prima pars Phatur,quia duo sunt finita,& tria sunt finita, S sic in infinitum. ergo secunda pars patet de se, quia nulla finita sunt entia sine fine. QSinta conclusio. Infinitis finita sunt plura. S tamen nulla finita sunt plura infinitis. prima pars pater, quoniam duobus finita sunt plur ,& tribus finita sunt plura,& sic in infini in m. secunda pars patet de se, quia suum oppositum includit in se manifestae contiadictionem. Sexta concluso. Infiniti erunt dies,& infiniti erunt anni,dato Im Aris τmundus sit perpetuus & aeternus, ista concluso pateto ualitercunque exponantur partes. Ex qua conclu-
bone sequitur quod no plures fuerunt dies quam anni,nec erunr, quia infiniti utrobique. . Explicit Tractatus Quartus de terminorum probatiqnibus. Incipis Tractatus binius obluatoris
Vid. ιι,. O B LI G A TI O est oratio composita ex ς-
inlo. m. fum Obligationis & obligato. ut pono tibi istam . tu es bl prima romae, tota haec ratio vocatur obligatio signa autem aula. m. DL obi gationis sunt istae dictiones. pono tibi tuam,depor 8 eo. 1 .ei istam, obligatus vero e illa oratio, tu es rom . igitur sunt species obligationis. videlicet positio β' es depositio. in quarum prima est primitu F instandum quasdam generales regulas praeponendo, quarum prima est ista. Omne possibile tibi positum est a te admittendum ver. g. Si pono tibi istam,tu es, admitteda
est etiam si pon tur suum contradictorium, tu non es
127쪽
re demeris possibilibus 'propositionibus. Secunda regula O. ane tibi positum & a te admissum infra tempus 'bligationis propositum est a te concedenduveng .pono tibi istam,tu es romae. qua admissa,quia possibilis. quotienscunque proponitur durante tempore obligationis est cocedenda. Et nota ter dLdurante ipe obligationis ga ipso cessate no amplius obligatur respodens ipsa cocedere. Et durat tepus obligationis abistati admissionis quc usq; dicat,cedat tepus obligationis, Iet quousq; opponens transferat sed ad
aliam materia vel poenitus dimittat disputationem. Tertia rcgula. oesequens exposito Sadmi per
se aut exposito cum concesso. vel cum concessis, infra tempus obi gationis propositum est concedendu Exemplum primi pono tibi istam,tu es romae. qua ad mili a vi pono,tu non es pari iijs concedenda est,sesequens ex posito per se admissa propono tibi ista,antichrinus est albus vel antichristus est n ger,neganda est qlibet illarum, quia falsa non sequens,deinde pro' pono antichristus est medio colore coloratus, concedenda est quia sequitur ex posito et oppositis bn negatorii. v t antichristus est aliquo colore coloratus & no est albus nec niger ergo est medio colore coloratus. Sexta regula est ista. Omne repugnans posito,scoppolito bene negati, vel oppositis bene negatorii infra te pus obligationis propositu est nega dii ut si in primo ex eplo proponatur tertio loco,tu es homo,negada est. quia suum contradictoriu sequitur. Similiter si in secundo ex eplo proponatur tertio loco. antichrist
non est medio colore coloratus,neganda est propter eandem causam, scilicet quia suum contradictori u sequitur. Septima regula est ista. Ad omne impertinens respondendum est secundum sui qualitatem. i. ,2 verum. 'Oncedendum est. si salsum,negandum,si dubium,dubitandum. Impertinens voco quod non sequitur nec repugnat. vn quaelibet istarum,tu es ho-
128쪽
ino. tu eurris,est impertinens isti,omnis homo eurrit quia non sequitur , nec repugnat ideo si immediate 'post illam,omnis homo currit, proponitur,tu es homo. concedenda est . quia vera & impertines. & s proponitnr. tu curris,neganda est. Pertinens est duplex , scilicet sequens S repugna ns unde concessis istis . Omnis homo currit,tu es homo,tu cnrris. est pertinens sequens,& tu non curris, pertinens repugnans .
Ex ista regula sequitur corollariae quod omne falsum
non sequens est negandum. & omne verum non repugnans est concedendum. prima pars probat ur . nam si
illud eli falsun non sequens. ergo est impertinens vel repugnans. dc percosequens negandum secunda pars similiter probatur. nam si illud est salsum non te qu es ergo est impertines vel repugnas. & per conseques. negandu .sela pars smiliter Fbax. na si illud e verum
no repugnas. ergo seques vel apertines. et per conseques iuxta regulas dictas est concedendii. Octaua regula est ista. Propter possibile positum non est impo sibile concedendum, nec necessarium negandum. an ullum repugnans est concedendum,nec aliquod sequens negandum, sed omne impossibile,saltem per se est repugnaus cuilibet, & omne necessarium est sequens, ergo impossibile non est concedendum , nec necessarium negandum, quocunque possibili posito. Concludo ergo quod infra tempus obligationis quotienscunque & quandocunque proponitur aliqua i-sarum,deus est,homo est asinus. prima est concedenda secunda neganda Notandum quod duplex est necessarium,scilicet per se & per accidens. necessarium
per se est illud cuius adaequatum significatum no potest nec potuir,nec poterit esse salsum ut deus est necessarium . per accidens est illod cuius fgnificatum adequatum non potest esse salsum sed potuit esse fiusum. ut tu suisti. Unde solet regulariter dici,quba omnis aepositio vera, de praeterito cuius veritas non dependet
129쪽
pendet a suturo in terminis simplicibus est n cessaria. similiter Muplex impossibile,videlicet p se,&p acci dens,impossibile per se est illud cuius adaequatum si-
gnificatum non potest nec potuit esse verum, nec po terit,ut nullus deus est,impossibile vero per accidens est illud cuius adaequatum significatum non potest es- se verum,sed bene potuit esse vErum,ut tu non istiti. Vnde semper si unum contradictorium est necessariualiud est impossibile,& contra. intelligitur igitur regula ista de impossibili & necessario per se, quia ali- . quando propter possibile positu, est concedendu imp stibile , & negandum necessarium per accidens, ut pono tibi istam. hoc instans non fuit,demo strando instans psens admitteda est,quia vera,qua admissa,certum e et illud inflans pleriti,& tamen si ,ppono eande, concedenda est,& suum oppositum negandum, nota obstante quod sit factum impossibile per accidens, de 'suum oppositum necessarium similiter per accidens. Vltima regula es sta. alibet parte copulatiuae concessa concedenda est copulatiua,cuius. ille vel co similes sunt partes principales, & una parte disiuncti ue concessa concedenda est disiunctiva , cuius illa est pars principalis,probatur hoc,nam sicut ad veritatem copulatiuae requiritur & sufficit quamlibet eius par tem esse veram, & ad veritatem disiunctivae sufficie quod una sit vera,it ad hoc quod copulatiua sit co cedenda requiritur, & sufficit quamlibet partem esse . concedendam. Ex ad hoc quδd disiunctiva sit conce- denda sufficit unam partem principalem esse conce- ia jdendam,ver. gra pono tibi istam,tu es rome,qua admissa,si proponitur,eadem concedenda est. deinde tu es homo,conce denda est,quia vera & impertinens. Ultimo si proponitur ista copulatiua,tu es roma citu es homo concedenda est,quia partes sunt concesse
130쪽
V τ u A v Μ regularum veritas intensius innotescat,contra quamlibet illarum unam formabo obliga- tionem . Contra igitur primam regulam arguitur. pono tibi omne possibile , si non admittis arguo sic. Ego pono tibi omne possibile , bc non admittis omne possibile,bene respondendo,ergo non omne possibi te est a te admittendum, quod est contra regulam. si autem admittis propono ibi ista duo , tu es. ot tu nori es.si, eoncedis , tu concedis duis contradictoria.ergo 'anale respondes Si negas aliquam istarum, & qualibet istarum est tibi posita & a te admissa, quia possibilis, ex quo posui tibi omne possibile. ergo tu negas tibi positum & a te admissum,& per consequens male respoodes, patet consequentia per secundam regulam. Respondetur non admittendo positum,& tunc ad a gumentum pono tibi omne possibile, et non admittis omne possibile,ergo. non omne possibile est a te ad mittendum, nego argumentum, sicut non sequitur.
pono tibi utrumquae istorum contradictoriorum, tu es,tu non es,& non admittis utrunquae istorum ergo non utrunquae istorum contradictorioriim est a te
admittendum,sed solum sequitur qubd non est admi tendum utrunquae istorum,ita in priori consenuentia sequitur,quod non est admittendum omne poisibile, et hoc est verum, cum quo stat quod omne possibile' est admittendum. Contra secundam regula. arguitur se, et ponis tibi
ε et ista. Tu es roniae. est tibi positum et a te admissum,qua
ῖ propono tibi. Tu es romae negada e,quia salsa et impertinens. tunc arguitur sic. ista propositio e a te neganda,et eade est tibi posita et a te bene admissa ergo tibi positum et a te admissum est negandum tenet consequetia,quia est syllogismus resolutorius, et ma