장음표시 사용
151쪽
non est ista , m nes la propositio est vera. ergo aliqua
propositio est vera;&. a. est Omnis propositio. ergo. a. es veru . Et prius dixisti l erat salsu. ergo contradictio. insolubile secundu quid est illud cui annectitur casus, quD admisso no sequitur cotradicti O,ut pone do ista propositio, nulla propositio est uera ,sit,a,St sit omnis pro potitio,& significet sicut termini praetenci ut, nsi ponedolypraecisae, isto posito dicitur φ, a, estralsu, si a significat se esse falsum. Et si arguatur sic,a, e falsu, ergo, a. s)gnificat aliter quam est, sed a. significat γ nulla propositio est vera. ergo no est ita ν nulla propositio est uera. Nego cosequetia quia debuit addi mantecedete dictio exclusiua uel ex carptiva. v δ. a significat praecitae Φ nulla propositio est uera, uel a. non significat nisi nulla propositio est uera, & hoc negatur laqua repugnas quia si poneretur cucasu.no admittere illii casu. His binistis diuisionibus pono aliquas regulas, quarti prima est ista. Omne insolubit e singulare sine pronomine demonstrativo ories ex actu nostro ad hoc ut sit insolubile simpliciter existi et res coditiones prima F una talis sit omnis talis. Se cirdas dicat uel inteligat tale propositione,& nulla aliae Tertia quod is a significet pcisae sicut termini praetendui. v. g. sor. dicit falsu, sit insolubile simpliciter isto modo, pone do quod unus sori sit omnis sori qui dicae asta propositionem & nullam aliam. Sor. dicit falsum quae significet sic praecisa: qu bd sor. dicit falsu, probatur hoc, nam admisso casu. sit insolubile, a. Et querinutrum,a.sit. uerum uel salsum,si dicitur quod uerum, ergo significat praecisae sicut est, sed, a. significat praxcitae quod sor. dicit falsum, ergo ita est quod sor. dicit talsu, sed sor. dicit nisi,a ergo, a. est sal sum, quod est oppositu coe essi. Si dicitur qu6d, a sit falsu, eraγsignificat aliter quam est, sed,a. significat praecisae,sor. dicit salsu ,ergo no ita e P sotidie it falsu,& sor. dicit solu,a. ergo,a no est salsum,ergo contradictio. Pre
152쪽
ma particula ponitur, quia si non poneretur, staret
quodi essent duo sor. quorum unus diceretur.a.& alter quod homo est asinus,& tunc. a. esset verum. Secuda particula ponitur, quia aliter staret quod ide sor. diceretur. a.& istam,hoesta sinus,& tunc. a. esset veru . Sed tertia ponitur,sia si no poneretur, staret quoda .sgnificaret lotumo quod ho est asinus.& sie, a. esset falsum,aut i significaret solumodo quod ho est ari 1 mal,& sic, a. esset veru,& nullo istoru modo ru esset ire solubile. Secunda regula est ista. Omne insolubile Goeulare sine pronomine dem Ostrativo, oriens ex actis Bostro ad hoc quod fiat insolubile secundu quid, ere igit easdem conditiones,praeter dictionem exclusiua ut posito quod unus sor. sit omnis sor.& dicam istam propositionem. quae sit, a. soridicit, falsum & nullam aliam, & sign: ficet sicut termini praeteudunt non Ponendo praecisae, isto posito conceditur. a.& dicitur Pelbfallani , quia significat copulativae, sicut & quodlibet insolubile.videlicet quod sor. dicit salsum, & wa. est verum, non ergo dicitur. a. falsum ratione primi signi sicati, sed ratione secundi. Et si arguitur sic. a. est falsum. ergo significat aliter quam est,concedo consequentiam,& nego istam a. significat aliter quam est sed . a. significat quod scit. dicit falsum.ergo non est ita quod sor. dicit salsum. quia debuit addi in antecedente dictio exclusiva vel ex caeptiva. Tertia' regula est ista. Omne insolubile non singulare seu singulare cupro nomine demonstrativo,oriens ex actu nostro , 'ad
hoc quod sit insolubile simpliciter, requiruntur duae conditiones solumodo. v. g. ad hoc qubd ista propositio, ego dico falsu, sat insolubile simpliciter, no oportet ponere primam particulam , videlicet qubd unus ego sit omnis ego. sed quod ego dicam illam, & nulla aliam, sic signis cando praecisae,& si debet fieri in solubile secundum quid, requiruntur & sufficiunt eadem codniones dempta dictione exclusiva. Exemplum de
153쪽
in Blubili n5 singulari ut falsum dicitur, Hic no oportet ponere secundam particulam. videlicet quod aliquis ilicat illam & nullam aliam, sed susticit ponere quod ista sit omnis propositio, quae sigmscet praecisae sicut termini praetendunt,& tuc est insolubile simpliciter,fiet autem insolubile secundum quid, remouendo dictionem exclusiuam Quarta regula est ista. Omne insolubile oriens ex proprietate vocis ex igit duas conditiones solummodo, vel tantum unam, volo dicere quod insolubile oriens ex proprietate vocis exigit duas conditiones solummodo,&aliquod tantum unam. Exemplum primi aliqua propositio est salsa. ad haec quod fiat insolubile simpliciter, oportet ponere quod illa sit omnis propositio, & quod sic significet praecisae,& remota dictione exclusiva fiet insolubile secundu quid. Exemptu secudi, hoc est falsum, seipso demonstrato. ponendo solumodo quod sic significet praecisae, fit insolubile simpliciter, & secundu quid
remouendo dictione exclusiuam. Eo de modo dicitur de ista hoc non est veru, seipso demonstrato. Quinta regula est ista. Omne insolubile quod non est insolubile sine casu,dimissa aliqua conditione requisita est, pellus dubitabile. v. g. positis omnibus particulis praeter primam huic sor. dicit saliam, quae sit, a. dubitatura.& etiam an sit veru, vel ,a sit salsum. Nam stat cu ea se quod sit veru,dato quod unus sor. diceret illam , ca.& alius quod deus est. Stat etia quod sit falsum dato quod unus sor. dicat, a.& quilibet alius sor. v deus est. Eo de modo si dimitteretur secunda vel tertia particula quia staret, a. esse veru,&. a. esse falsum, ut exeplificatum est supra. Et notanter dixi omne insolubile quod non est insolubile sine casu. quia aliquod est insolubile cu casu,& aliquod sine casu, Exemptu primi, omnis propositio est falsa. nulla propositio est uera, quarum quamlibet dico esse salsam, & insolubile trullo casu posito. Exemptu secundi sor. dicit falsum,
154쪽
Tractatus. tu intelligis salsum, nulla istarum nuneupada est insolubilis sine casu Ideo in casu insolubium deficiente aliqua particula necessaria,dubitatur utrum sit vera, vel utrum sit salia, quia cum casu staret, qu bd esset vera , S cum eodem casu staret,qubd esset falsa, ut patet in tuenti. Ex praedictis regulis sequuntur duae conclusiones, quarum prima est ista. Nunquam admittedus est casus a quo trahit originem insolubile simpliciter, vesi poneretur quod illa,omnis propositio est falsa,esse eomnis propositio sic praecisae signincas, non est admittendus casus,quia sequi tur contradictio, probatur, nast insolubile .a. Sc quaero si a. sit verum, si dicitur quoase,ergo fgnificat precisae sicut est, sed a significat praecisae,quod omnis prositio est salsa, ergo ita est, quod omnis propositio est falsa, sed a. est propositio,ergo a- est sal sunt. Si autem conceditur, quod a. est falsum, ergo a. nificat aliter, quam est. Sed a. significat praecitae, quod omnis pro postio est falsa ergo no est ita, in omnis propositio est salsa,& ahqua propositio est ergo aliqua propositio est vera, sed a est omnis propositio, ergo a. est verum, quod est contradictio. Secunda conclusio, omnis casus ex quo originatur insolubile secundum, quid ,est admittendus,& conceditur inὶ
lubile propositum,dicendo ipsum esse falsum,ut ponendo quod illa propositio, hoe est salsum, seipso demonstrato significet sicut termini praetendunt, qua sta. tunc admittatur casus,&concedatura.& dicitur
quod a. est salsum, Et si arguitur,a est falsum, ergo significat aliter,quam est sed ,a. non signifieat nisi quod hoc est salsum, ergo non est ita, quod hoc est falsum , nego minore,& si dicitur. Q iid ergo aliud significat
Dicitur, qu bd significat a,esse verum, ratione cuiu a
est salsum, unde dictum est quod quodlibet insolubile secundum quid , significat copulariue. s. sicut termini praetendunt,& quod ipsum est verum. De
155쪽
i De obiectionibus contra injolubdia. Cap. a.
CONTRA praedira obiiciam,& soluam,ut insolubiIium difficultates melius menti innotei cant. Pono er . .. - .go primo, quod unus sor. sit omnis lor. & dicat ista si rom IO nulla aliam quae sit a. sor. dicit falsum, quae significat sicut termini praetendunt, no ponendo praecisae quia casus no admitteretur illo posito, quaero de a, utru sitiveru,vel fallam,& responsum est, quod est falsum, quia significat significatu salsum, videlicet, quod sor. dicientsu,&-a est veru cuius, significationis secunda pars est falsa, sed probatur,quod ipsum, a sit verum,& proho'sic, omne dicens,a dicit falsum sor dicit, a ergo sori dicit salsum ista consequentia eii bona quia eli sylloia
eis mus in tertio primae figurae & antecedes veru,ergo& c 5 seques, e veru sed coseques est,a. ergo, a. e verv. Secundo arguitur sic falsum dicitur,a. sor ergo, sor. dicit falsum, tenet consequetia a passiua ad suam activa S antecedes est verum, ergo,& cosequens est verum sed consequen est,a,ergo, a, eis veru, quod anteced cssit veru probatur,na, hoc dicitur,a, sorte demonstrandoa,& hoc est fallum, ergo falsum dicitur,a, r. pate eco sequentia a resoluentibus ad resolutum. Tertio ar- Tertium guttur sic, contradictorium, a est. falsum, ergo, a est verum tenet co sequentia ans probatur. Na hoc e salsum
sor, no dicit salsum & hoc contradictorium,a, ergo c5 tradictorium,a, est salsum, tenet consequentia cum minori,& maiore probo, na sor .dicit salsum, Se haec fori non dicit falsum significat praeci sae,quod sor. no dicit falsum,ergo ipsa est falsa, patet co sequentia a simili. N a Sequitur tu curris,& haec tu no curris,significat pcisae, quod tu no curris,ergo ipsa est falsa, Ad primum re Spodetur cum proponitur a cὁ cedo,& dicitur quod e salsum,& tunc ad ratione cocedo c5 sequentiam,et con Seques,et nego, quod cosequens sit a sed est unu
156쪽
sinite.a. Et si ponitur quod co seu ues sit a vel eo uertib te cum a. dico tunc, quod conlequentia non valet,
nec est syllogi sinus in tertio primae figura . quia syllogismi in tertio primae figurae coaclusio debet solum modo categoricae significare. sed ista conclusio significat hypotheticae quia est propositio in sol lubilis. Ad
secundum cum dicitur. salsum, dicitur a sor. ergo sor. dicit salsum, concedo consequentiam & consequens, dicendo quod est verum, sed non est. a. nec secum conuertibile, si tamen hoc ponatur in casu, concedo iteruconsequentia, sed dico quod non valet. & tunc ad rationem. a. passiua ud suam activam valet argumentia,
dicitur quod verum est, sed ista non est sua activa quia passiva significat solummodo categoricae,& activa hypotheticae. Et si queratur. quae est sua activa, dico Pista, sor. dicit salsum. prolata a te vel a me, quae non cconuertibiliscum.a ed solum similis, a. Ad tertium dicitur quod contradictorium, a.eli verum, sed non et istud, sor. non dicit salsum, sed illud non sor. dicit sal sum,quod est verum, quia significat disiunctivae quod
sor. non dicit falsum. vel quod. a. non est verum cuius
significati secunda pars est vera,& consequenter totum significatum disiunctum, quare & propositio dicta est vera, cuius illud est significat una. Et si dicitur, quod in singularibus non refert praeponere negatio nem vel post ponere. dicitur quod in materia insolubilium nullum refert, & in materia quarumcumque hypotheticae significanini m. Eadem est retinenda se tentia in insolubilibus singularibus habentibus origi nem ex proprietate vocis ut hoc est falsum, hoc non est veru, dic ido primi co tradictori u non est illud,hoc no est falsum. sed illud, non hoc est falsu. Nam primuinsolubile significat,quod hoc est salsum, & hoc est veru, dem 6iirando idem insolubile,ideo contradictorium significat disiunctive quod hoc non est falsum , vel hoc non est verum. Similiter contradictorium secundi
157쪽
eundi insolubilis non e it illud , hoc est verum, sed illud non hoc non est verum,ita quod semper praeponatur negatio sicut contradictorium illius, tantum tu non es homo,uon e illud tantu cu es homo. sed illud, non tantum tu non e S ti Omo. . I, Detisset, lilipor:iculari uel in finito . ia
Dicio de insolubili singulari, nune de particulari vel indefinito id cendum restat. Pono ergo quod haec sit omnis propositio particularis,aliqua propositio particesar s est salsa, quae sit. a. quae significet sicut termini praetendunt,non ponendo praecisae, quia non admitteretur casus ulo posito. a.est falsum ut patet ex dictis. Sed contra hoc arguitur sic. Omnis propositio particularis est falsa. eigo aliqua propositio particularis est salsa illa consequentia est bona ab uniuersali ad suam subalternam. & antecedens est verum. ergo &.ςonsequens sed consequens est .a. ergo a est Verum . qu sed .utecedes sit verum probatur. Nam politio particularis est falsa . & nullae si propositio particularis quin illa sit falsa. ergo omnis propositio particularis est falsa tenet consequentia ab exponentibus ad expolitum.& antecedens est verum, ergo αconsequens. - secundo arguitur sic . Propositio particularis est falsa. ergo aliqua propositio particularis est salsa tenet consequentia ab indefinita ad suam particulare.& antecedens est verum. ergo & consequens. Et consequens est a ergo. a. est verum. qubdantecedens sit verum patet. quia suum contradictorium est falsum ,
videlicet nulla propositio particularis est salsa. quia iam concessism eii quod . a. pro sipotio particul iis est salsa. Tertio arguitur sic. Hoc est falsum demonstrando.
158쪽
a.& hoc est aliqua propositio particularis. ergo alia
qua propositio particularis est salsa, consequentia tenet a resoluentibus ad resolutu.& antecedens est verum. ergo & consequens quod est, a. Ad p rimam respondetur concedendo istam consequentiam. Omniypropositio particularis est falsa. ergo aliqua propositio particularis est salsa. quia ante casum concessisse eam. tamen dico quod non valet. nec arguitur ab uniuersali ad suam subalternam vel siram particularem quia uniuersalis solium modo categoricae si a nificae, Scparticularis ista significat bypotheticae, videlicet maliqua propositio particularis est falsa,& q, a. est verum Et si diceretur quae est eius particularis, dicit ues no habet aliquam ex quo positum est quhd illa sie omnis particulatar,veruntamen ista eadem foret eius particularis, dato quod non esset insolubilis. Ad secudam rat: onem rei pondeo similiter concedendo con sequentiam & negando ipsam esse bonam,& tune ad argumentum dico quod ista non est particularis isti indefinitae, quia particularis est insolubilis. hypothe..ticae ligitificans,indefinita vero no est huiusmodi eiusdem tamen foret seret particularis, si neutra harum foret insolubilis. Ad tertiam rationem conceditur cosequentia & negatur ipsam valcre, nec arguitur a resoluentibus ad resolutum, quia particularis vel indelinita insolubilis, non est resolubilis, quia significat hypotheticae. sed probanda est isto modo, situm principale significatum est verum ergo ipsa est vera.& paret quod antecedens est fallam. Et si arguitur sic Ista propolitio particularis est falsa. ergo aliqua propos Do particularis est falsa tenet consequentia ab ins riori ad situm superius affirmative & sine aliquo signo impediente. Dicitur quod consequentia non valet ab inferiori ad situm superius, nisi propositio inferioris S propositio superioris uniformiter signiscet videlicet cates oricae, qualiter non est in propositio.
159쪽
unde li naec propositio,homo est animal, sitnificaret principaliter i homo est animal, & quod homo est
afinus, tunc non valeret aliqua iliarum consequentia
rum,hoc est animal,& hoc est homo. ergo hozo est animataste homo est animal ergo homo est ammat 'α hoc ideo quia consequens significaret copulatiuae S antecedentis nulla pars sic significaret. & si allega a regularum, respondetur ut drcium est. Et dicitur etiam ut in alio capitulo qu5d c5 tradictorium istius. aliqua propositio particularis est propositio particularis est falla. sed illud non aliqua propositio particularis est falsa. Et si dicitur quod illae aequi ualent propter neeationem propositam. Dicitur quod illa regula habet veritatem in solis categoriuir, categoricae illummo do lignificantibus,qua iter non est in proposito. Idem
est indicium de illis aliqua propositio particularis noeit vera Aliqua propositio particularis significat aliter quam est ac etiam ita de infinitis . ut propositio indeunita est falsa,propositio indefinita est non vera. ne laselubili uiuuersali. q. Nu Me de insolubili uniuersali ess dieendum,po ndo quod hec omnis propositio x niuersalis est falsa sit omnis propositio uniuersalis, quae significet sicut ter
mini praetedunt, quae sida .non ponendo praecisae, e casus non admitteretur. isto posito dicitur quod. a. e
fallum quia talsificat seipsum. Contra hoc arguitur. Aliqua propositio uniuersalis quin illa sit salsa. ergo omnis propositio uniuersalis est falsa . & nulla est propositio uniuersalis est falsa .renet eonsequetia ab expunentibus ad expositum & antecedens est verum. ergo S consequens. Secundo arguitur talum falsum est propositio ynnuersalis.
160쪽
uersalis . ergo omnis propo Iitio uniuersalis est salsa etenet consequentia ab exclusitia ad suam uniuersale determinis transpositis,& an recedens est verum .ergo re consequens,quod est . a. quod antecedens'verum. probatur. Nam falsum est propositio uniuersalis& nullum non falsum est propositio uniuersalis,ergo tantum saliam est propositio uniuersalis tenet consequehtia ab exponentibus ad expositum antecedens everum. ergo & consequens.
Tertio arguitur. hoc est salsum demonstrato. a. Sehoc est omnis propositio uniuersalis ergo omnis propositio uniuersalis est falsa. ista consequentia est bo-ζa.& antecedens est verum.ergo S co sequens, quda conlequentia sit bona paret a simili, hoc currit, Sehaee est omnis homo,ergo omnis homo currit. Con firmatur destruendo primu casum& ponendo quod illae sint omnes propositiones uniuersales. Omnis propositio uniuersalis est falsa, & omnis homo est asinus sie significando, isto posito arguitur sic. Ista propositio uniuersalis est falsa,demo nitrando primam,& ista propositio uniuersalis est salsa,demonstrando secundam,& istae sunt omnes propositiones uniuersales, ergo omnis propositio uniuersalis est salsa, tenet consequentia a singularibus lassicienter enumeratis adsta uniuersalem,& antecedens est verum,ergo,& consequens. Ad haec respondetur,& primo ad primum cocedo insolubile,& nego ipsum esse verum,& tunc ad rationem,concedo consequentiam, & nego ipsam esse bonam, & tunc ad argumentum ibi arguitur ab exponentibus ad expolitum. nego, qu ia .a. non est propositio exponi bilis nisi significaret categoricae solum unde si iiia,Omnis homo est animal signis caret principaliter,quod omnis homo est animal, & qu bd tu es alanus,luc patet, quod illa cosequetia no valeret,homo est animal,&nihil est homo, quin istud sit animal ergo omnis homo est animal, quia antecedens est verum