장음표시 사용
181쪽
est verum,& consequens falsum , ergo consequentia non valet quod antecedens sit verum probatu est supra,sed quod consequens sit falsum. probatur, cuia seu contradictoriu est uerum. s. aliquis his animal est. Respondetur negado si arguatur per regula. Et tunc ad probationem,ibi arguitur negatione postposita. ergo arguitur per regula, argumentu no valet. sed oportet addere in antecedete,quddilla sint contraria, quilibet homo omne animal est, ct nullus homo animas est,quod eli falsum, qa paratum utrobiq; distribuitur dicitur ergo quod ista sunt contraria, quilibet homo animaI est , S nullus homo animal est, non tamen negatio postposita praedicato facit primam cum illa negatione aequi pollere secundar, sed oportet negatione postponi subiecto & praeponi praedicato dicendo, quilibet homo nullum animal est. ergo nullus homo animal est . Item si negatio postponeretur si no &non subiecto,non arguitur per regulam dicendo . nullus non homo est grammaticus. ergo quilibet homo eli grammaticus,quia consequens est salsum vequia seu contradictortu eli salsum saliquis non ho est gramaticus, oportet ergo negationem negatiuae teneri & postponi subiecto dicendo nullus homo non est gramaticus. er- bona. sed ans est falsu sicut est consequens. Tertia regula erat ista Negario praeposita & postposita facit aequa pollere suo subalterno. Contra arguitur sic, illa
consequentia no valet, non qu ibet chimera est nolio, ergo aliqua chimera est homo,& tamen arguitur , per regula,ergo regula falsa, consequetia tenet cum minori. quia arguitur negatione praeposita & postpolita & maior probatur. Nam antecedens est uerum,& consequens falsum,ergo consequentia non ualet, in
falsum, manifestum est sed quod antecedes sit veru,probatur,quia suu contradictorium est
182쪽
falsum. t. quaelibet chim era est non homo quia ex isto
sequitur quod quaelibet chim era est, a tertio adiacente ad secundum adiacens. consequens est salsum ergo & antecedens. Dicitur quod ista consequentia novalet,non quaelibet chim era est non homo, ergo aliqua chimera est homo, secundum quod probatur ar umentum,nec arguitur per regulam,& cum dicitur quod arguitur negatione praepsitta et postposita , etoo arguitur per regula, nego cosequentiam, quia non1lserit regula' quod qualitercunque praeponatur α ostponatur negatio faciat aequi pollerere suo subalterno, sed oportet quod praeponatur toti praepo sitio- ii,&postponatur immediate subiecto, ita quod praecedat verbum principale qualiter non fit in proposito,quia negatio secuda post ponitur copulae, propterea bene sequitur,non quaelibet chim era non est homo ,ergo aliqua chim era est homo,consequentia iam bona est, sed antecedens est falsum, quia suum contradictorium est verum , squaelibet chim era non est homo, quia nulla chimera est homo, quare &c.
tiones. Quarum prima est ista Conuersio simplex est transpositio subiecti in paratu,& e conuerso, manente contra dissi eadem qualitate & quantitate, Contra arguitur sic alinitionem con propositio conuertitur simpliciter,& tamen mu-Mesonti sim latur quantitas,ergo disinitio salsa con 'equetia tenet pitcu. & antecedens probatur, Nam haec propositio, sor. est animal, couertitur simpliciter in ista aliquid animal in est sor. quia haec conuersio non est per ac cras .cu nulla sit uris, nec per contrapositione , propter carentia termini infiniti, ergo est conuersio simplex, & tamen mutatur quantitas, quoniam conuersa est singularis,& couertes est particularis. Eadem difficultas potest fieri conuertendo istam homo' est animal in istam, aliquod animal est homo,quarum prima est indefinita,
183쪽
& altera est pallicularis, ergo mutatur quantitas εο tamen est conuersio simplex,qilia non uidetur per accidens, nec per contrapositionem. Ideo respondetur quod argumentum procedit uerbaliter contradisfinitionem & non contra savum intellectum regulae,dicatur ergo quod quaelibet illarum conuersionum est simplex, S cum dicitur, quod ibi mutatur quantitas, dicitur quod verum est secundum commune modum sumendi quantitate, sed non secundum modu sumendi regulae,eo quod capit ibi quantitatem pro suppositione,ut ita glosetur diffinitio. couersio simplex est transpositio subiecti in praedicatum,& econuerso, manente eadem quantitate in suppositione ita quod si inco uersa aliquis terminus supponeret distributivae, determinate,vel discrete eodem modo in conuertente
supponit. Et si dicitur, quod exempla quae ibi assignantur sonant quod quantitas sumatur pro uniuersali, indefinita vel singulari,dicitur secundum qu bd ait Aristotiles primo priorum. Exempla ponimus no ve otta sit,sed ut consentiant adiscentes. Secunda diffinitio fuit illa. Conuersio per accidεs est transpositio subiecti in predicatum,& econuerso, manente eadem qualitate, sed mutata quantitate co Contra difrea arguitur sic. ista conuersio est per accidens, om- finition mnis homo est risibilis, ergo omne risibile est homo,& conueripertamen mutatur quantitast, ergo diffinito insufficiens, Muid . tenet consequentia cum minori ,, quia quelibet istarum est uniuersalis,& maior probatur . nam ista est conuersio, quia fit de subiecto praedicatum.& econuerso,& non est conuersio simplex,quia uniuersalis affirmativa.non e conuertitur simpliciter, nec per cotrapositionem propter earentiam terminorum inficitorum,ergo est conuersio per accidens.
Respodetur 2 conuersio praedicta est per aecidens
Et cum dicitur non mutat quantitas nego sumῆdo
qualitate pro suppositione,unde in couersa supponi:
184쪽
Iy homo,distributivae,& ly risibilis, scilicet eonsu saetantum. In conuertente; autem econuerso ly risibile,
distributivae.& ly homo,co suis tantum. Glosetur ergo sic diffinitio. Conuersio per accidens est transpositio extremorum manente eadem qualitate, sed mutata quantitate.i. suppositione, Ex ista regula sequitur primo, quod illa est conuersio per accides homo est risibilis, ergo omne risibile est homo,quia est conuerso non simplex nec per contrapositionem . ergo per accidens. Secundo sequitur quod iste versus. Feci simpliciter &c. non ponitur ratione veritatis sed magis ratione exempli, ex eo quod no solum' uniuersalis potest conuerti per accidens,immo indesinita,& particularis. Tertio sequitur,qubd sicut in couersione per accidens, conuersa est falsa & conuertens vera. ita similiter e conuerso,probatur,& facio duas conuersiones per antecedens. Prima est ista. Omne animal est homo,ergo homo est animal. Secunda homo est animal,ergo omne animal est homo patet quod in prima conuersa est falsa & conuertens vera, in secunda conuersa est vera,& conuertes salsa.Tertia diffinitio erat illa. Conuersio per contrapositionem est tra spositio lubiecti in praedicatu,& eco uerso manente eadequantitate & qualitate, sed mutatis terminis finitis in Coui dissi terminos infinitos, C sitra arguitur sic. ipsa implicat cotradictione. ergo ipsa est impossibilis,lenet,conseque' tia & ans probatur. Na si in connersa subiectu S paratu sunt termini infiniti, & in conuertente subiectum S praedicatu sunt termini infiniti, sequitur quod nulla lit coauersio,conscientia tenet quia terminus finitus non potest esse terminus in sinitus,nec eco uerso.
v. g. omnis homo est animal,habet pro subiecto ly ha S pro praedicato ly animal. sed illa. oe non animal est no ho non habet pro suto neq; pro praedicato aliquε illorum terminorum,nec sibi similium, ergo nulla est coueruo scdae cu prima. Rndetur negando quod prae
185쪽
dicta diffinitio implicet contradictione.& tunc ad argumentu negatur, cosequentia quia no dicitur in dissinitione,qubd subiectum fiat paratula ut e conuerso,sed quod fiat transpositio terminoru vel extremorii,unde
potest trasponi subiectu in paratu absq; hoc,quod fiat praedicatum , S praedicatum potest transponi in subiectu absq; hoc, quod fiat subiectu unde ad hoc quod subiectum transponatur in praedicatum,sufficit,quba sat praedicatum aut pars prςdicati, modo debito,& regulari,qualiter fit in propositio. Ex praedictis sequitur, quod nulla eo uersio est uniuersaliter consequentia formalis praeter conuersiὀne simplice,probatur,quiano couersio per accides, quia aliquado couertes est vera, & co serua falsa,& eco tra, rio,vt ostensum est, nec etiam conuersio per contrapositionem, quia aliquando conuertens est vera,& c5 uersa falsa,& econuerso,qiiod probatur sic. Illa est vera chimera non est animal,& sua eo uertens est falsa. aliquid non animal non est non chim era , quia suum
contradictorium est verum. s. omne non animal est nochi mera,vt patet per exponentes, Similiter ista est falsa,omnis chimera est animal,& tamen sua conuertens est vera,scilicet omne non animal est non chimera,vt patet per suas exponentes, scilicet aliquid non animal est non chimera,& nihil est non animal quin illud sit non chimera,ergo omne non animal est non chimera,quare, &c. Obiecta contra regulas cap. 7. Cap. s. I N materia hypotheticarum inserebantur aliquae regulae, quarum prima erat ista. Ad veritarem conditionalis affirmativae requiritur, quod contradictoriuconsequetis repugnet antecedeti, ex qua inferebaturalia, ν ad salsitate eius requitur,& sufficit,qubd cotradictoriu eonsequetis stet cu ante Contra quas regulas arguitur sic, aliqua est conditionalis vera affirmativa cuius contradictoriu consequens stat cum anteceden
186쪽
ebes a rem te,ergo regulet falsae,consequentia tenet, Stantecedεseoudiit. --Cuiuscunq; conditionalis affirmativae ante ' cedens est verum,& consequens falsum,contradictorium consequentis stat cum antecedete, sed aliqua est conditionalis affirmativa vera, cuius antecedens est verum,& consequens falsum,ergo aliqua est conditionalis affirmativa vera, cuius contradictorium consequentis stat cum antecedente,tenet consequetia quia est syllogismus in tertio primae figurae, probatur maior,quoniam si antecedens illius conditionalis est verum,& consequens salsum,tunc contradictorium consequentis est verum,& antecedens similiter est veru , sed omnia vera stat simul, ergo cuiuscunq; talis conditionalis contradictoriu consequentis stabit cum antecedente,minorem ego probo. Nam haec coditionalis est affirmativa, nisi tu es animal tu no es homo, pater, qudd:antecedens est veru, stu es animal,& conlequc Stillam,stu non es homo. Respondetur, qudd regulaedate de veritate, & falsitate conditionalis respiciunt solummodo conditionalem denominata a ly si,& nona ly nisi. Ideo bene probatur, quod aliqua est conditionalis vera, & affirmatiua cuius contradictori u consequentis stat cu antecedente, scoditionalis denominata a ly nisi,sed de tali no est mentio ibide, imo de solaeoditionali denominatata ly si. Secuda regula erat issaeotra privim ad veritatem copulatiuae affirmativae requiritur,qubdrar. cetnlati quaelibet pars principalis sit vera, Ex qua inferebatur uarum . quod ad falsitate eius sufficit unam partem esse salsam contra quas arguitur sic. Aliqua est copulativa a iur-m aliua vera cuius una pars principalis est falsa, ergo regula falsa, tenet consequentia,& antecedens probatur, ista est copulativa vera,& affirmativa,aliquod animal est & si tu es illud, tu es asinus,& secuda pars principalis est salsa ergo,&c. consequentia, tenet probatur Prima pars antecedetis,hoc animal est,& si tu es illud
tu es asiaus demonstrando brunelium , & hoc estaliquod
187쪽
quod animal,ergo aliquod animal est,& si tu es illud.
tu es asinus,consequentia patet, quia no ridetur aliusmod us probandi illam copulativam, secunda pars antecedentis etiam probatur. Nam ista propositio sitis es illud tu es asinus, non videtur assertivae significare
aliud, quam,quod si tu es animal tu es asinus:sed hoe significatum est falsi qubd tu es animal tu sis asinus ergo secunda pars principalis est falsa se Dicitur,qubdista copulativa est vera,& secunda pars est vera, sic ue
t prima sed nego,quod significe e modo dicto, squis a
h tu es animal, tu es asinus,quia tunc relatiuum staree consula tantum,& antecedens determinate, cuius o positum dictum est in materia relativorum. Dictu est etiam,quam licitum est loco relatiun rum ponere antecedens, ubi scruetur eade suppositio, sed ly animal in prima parte stat determinate,& positu locum relativi stat confusae tantu,ideo inepte assignatur significatum secudae partis,dicendo ipsam sigmlicare, quod si tu es animal,tu es asinus, debet ergo conuerti relativum in suum antecedens stans determinate, dicendo secunda partem significare, quod aliquod an, mal si tu es, tu es asinus,& hoc est verum,quia hoc si tu es, demonstrando asinum, tu es asinus,& hoc est aliquod animal,ergo aliquod animal, si tu es, tu es asinus, tenet consequentia resolubiliter Tertia regula erat ista, Ad possibilitatem copulatiuae requiritur,quamlibet part n esse possibilem,& nullam alteri imcompossibil ex qua
Inferebatur, P ad impossibilitate eius requiritur et siisti cit unam parte impossibile, vel una alteri incompostibilem. Contra quas regulas sic arguitur. Aliqua est copulatiua affirmativa imposi: bilis, cuius quaelibet , pars est possibilis,& nulla alteri repugna t. ergo amberegulae salsae,consequentia tener,& antecedes proba -- ς0pulativa est impossibilis, omnis homo currit,& tu es homo,& tu non curris,quia ex duabus primis partibus sequitur contradictorium ter- tiae
188쪽
tiae, in tertio primae figurae, ut bene patet intuenti, & 'tamen quaelibet eius pars est possibilis , ut patet, α probatur, quod quaelibet cuilibet est compossibilis . Nam istae duae sunt compossibiles, omnis homo curri t,& tu es homo,& istae sunt compossibiles, tu es h
mo,& tu non curris,acetia istae, tu non curris,& o nis homo currit, ergo quaelibet cuilibet est compota is bilis. Ideo dicitur, quod istae duae regulae date non re spieiunt nisi copulatiuam factam ex duabus partibus, qualiter non est in proposito, quia assignatur copu- latiua facta de tribus partibus. Si ergo quaeratur re gula generalis possibilitatis copulatiuae dicitur, quod ad possibilitatem copulatiuae requiritur quod quaelibet pars sit possibilis , & quod nulla alteri, vel aliis sit incompossibilis, qualiter non est in proposito , quia licet istius copulativae, quaelibet pars cuilibet sit compossibilis, non tamen quibus libet, Unde ista,
omnis homo currit, non est compossibilis, istis, tu es homo,& tu non curris, similiter illa,tu non currris , non est compossibilis istis,'tu es homo, & omnis homo currit,quia ex illis duabus singularibus sequitur, contradictorium uniuersalis,nam sequitur, tu non curris,& tu es Itomo,ergo non omnis homo currit Quarta regula erat ut a. Ad necessitatem copulatiuae requiritur quamlibet partem esse necessariam, ex qua inserebatur, quod ad cotingentiam ipsius sufficit una partem esse contingent em,& nullam alteri in copossibile. Contra secundam regulam procedit argumentu factu iam. Sed contra primam sic arguitur,aliqua copulatiua est necessaria cuius una pars est contingens, ergo regula falsa, consequentia tenet antecedens probatur. ., Et capio istam copulativa non nullus deus est,&tu es' . , με homo ista est necessaria, quia suum oppositum est im possibile, videlicet nullus deus est,& tu es homo, quia
non verius datur cotradicto diu quam praepone do negatione toti, quod aut altera pars sit.c5tinges patet de ista.
189쪽
ista tu es homo quae est secunda pars eius. Respondetur quod ista regula sicut & qualibet alia data intelli tist i με. gitur de copulatiua affirmatiua & non de negativa secundum quod in illo ca est expressum . Quinta regula fuit ista. Ad veritatem disiunctivae affirmatium
sufficit unam partem est Ererant. Ex qua αζ .
quod ad falsitatem eius requiritur quamlibet partem esse fallam. Contra quas regulas arguitur sic. Aliqua diu unalua est falsa,& tamen una eius pars est vera,ergo ambae regulae falis , consequentia tenet antecedens probatur,ista est una disiunctiva salsa omnes homines sunt asini vel homines & asini sunt asini, & tamen una eius pars est vera,ergo regula falsa . consequentia tenet antecedens probatur , & primo qubdissa sit una disiuncti ua,patet quia in ea coniungutur plures categoridae per notam disiunctionis. quod autem ipsa sit falsa probatur . Nam quaelibet eius pars principalis est falsa,ergo ipsa est falsa, consequentia tenet, antecedens probatur. quoniam ista est salsa.
Omnes homines sunt asini, & ista similiter,homines S asini sunt asini,& istae sunt partes principales ut patet intuenti,ergo &c.qubd autem una eius pars sit vera probatur,quaelibet istarum est vera.omnes homines sunt asini vel homines quae est una eius pars.& similiter ista,asini sunt asini. ergo una eius pars est ve-ra. Respondetur cum praeponitur. O innes homines ,
sunt asini vel homines & asini sunt asini,virum opponens velit eam habere pro copulativa vel disiunctiva Si pro copulativa vera est,quia ambae partes principales sunt verae. & tunc ad argumentum d Lil, non est
ad propositum. Si vero habeatur pro disiunctiua,negatur ista,quia ambae partes principales sunt falsae, sicut
probatum est. Et cum dicitur una eius pars est vera concedo nulla tamen pars prinςipalis est vera de qua intelligit regula,conceditur ergo conclusio in aliquacisiunctiva est salsa.dc tame una eius pars est vera.sed hoc
190쪽
hoe non est cὁtra regula,quia intelligit de principaIi
qualiter non eli in argumento assumpto. Sexta regula fuit illa. Ad possibilitatem disiunctivae lassicit una partem esse possibilem,& ad impostibilitatem eius,requiritur quamlibet eius partem esse impossibilem. Contra ambas regulas arguitur se aliqua est disiuctiva affirmativa impossibilis, cuius qnae libet pars pricipalis est possibilis. ergo ambae regulae falsae, consequentia tenet,antecedens probatur. Nam contingenter tu es, vel tu non es.supposito quod ad uerbium determinet totum,& tamen quaelibet eius pars principalis est possibilis,er, o &c consequentia tenet. prima pars antecedentis probatur,quia suum oppositum est necessarium valet necelsario tu es vel tu non es. secuda pars etiam patet,iquia quaelibet istarum est possibilis,tu es,& tu non es. Ideo respondetur quod regula intelligitur de disiunctiva affirmativa hypotheticae Probanda,& non categoricae, qualiter non est in proposito. eo quod quaelibet istarum contingenter tu es vel tu no,es necessario rex sedet, vel ii ullus rex sede eest exponibiliter probanda sicut iste,contingenter tues, necessario deus est. Septima regula erat ista: Ad necessitatem disiunctivae affirmativae sufficit unam parrem esse necessariam, vel omnes inuicem contradici. Ex qua sequebatili quod ad contingentiam eiu dem requiritur quamlibet partem esse contingente , S nullam alteri repugnare. Contra istas regulas arguitur. Aliqua est disiunctiva necessaria. cuius quaelibet pars est contingens, &nulla alteri repugnat, ergo. ambae regulae falsae consequentia tenet antecedens probatur. Nam ista di suctiva est necessaria, antichristus non est albus,vel antichristus est coloratus,& quaelibet eius pars est contigens & nnlla alteri repugnat. ergo&c. antecedens Datur pro qualibet parte.& primo quod ista sit necta