장음표시 사용
281쪽
Quaero, an PI,n non prave scribatur proprin ex similitudi
Haec Iudaei de primis sedibus decem tribuum, ubi &eas in secula subsequentia resedisse, adeo apud eos constitit, ut apud TaI-mudicos N I E Uzz: N 'I P π p, PIDUM Jevamoth,ubi
ante: Cavetur de desonsationibus , ne meantur cum ahquo is decem tribubus.
lis erant plurimi de decem tribubuι.
Et dum accurate provident magistri, ut conserventur stirpes puri sanguinis, nominantque loca plurima in Dablon a & regionibus adiacentibus, ubi erant familia: Imri sanguinis, & ubi non puri, digitum intendunt ut in alios; sic etiasti in decem tribus illic residentes, ut impuri sanguinis, & cum quibus non commiscendum. Jam vero si adeo notae fuerint sedes, urbes, regiones decem tribuum temporibuSTalmudicorum, multo magis temporibus Apostolorum, quae propius abfuerunt a prima earum captivitate. Non latuit ergo populus iste tunc temporis, in terra nescio qua incognita quod de eo nunc concipitur quin quod ad eum perveniret Evangeligatio Apostolica, sicut ad alias nationes. Indubitatu hoc dixeris , fide sancti Jacobi, qui ad totum Atii ον dictat Epistolam: itemque Apoc. ih ptae, apud quem obsignantur tribus duodecim c. p. r. Atque idem arguunt verbaSalvatoris de duodecim Apostolis judicaturiS duodecim tribus, innuentia, omnes cas duodecim Evangelii sonum audiisse,de cujus vel receptione vel reiectione futurum erat istud iudic in Disitigod by Coosl
282쪽
CAp.lv. DE PETRO IN BAn YLONIA. 26 iudicium. Sub hac notione, ni multum saltar, intelligendus est Apostolus agetis de vocatione Israelis fi m. ri non Iudaeorum solum, sed totιus Vraelu Δαλκαψυλου. Atque hoc est ut, sterium illud,de quo versas nempe quod obduratio Vel caecitas ι venis Israeh-μερους, partue vel div m. Excoecabantur primum decem tribus, de aliquot annorum centuriis post, duae tribus: & hae & istae sub isto statu, donec plenitudo gentium introiret, intrante iam Evange io, & sic omnis Israel Δωδεκά*υλ Sm, ii nempe qui λειααα erant καr' λα-γli vers. F. est salvatus. Nam Verba ista, Aχρις κτο πλη- α ἐθνῶν εἰnλλ non ita intelligenda fant, ac si expeditandas .ret collectio ultimi manipuli messis Gentilitiae, ante vocationem illam totius Israelis: sed opponuntur rarae isti acccssioni Ethnicorum ad veram Religionem ante praedicationem Evangelii. Nam tunc temporis guttatim tantum N rarissimis stillicidiis ad Ecclesiam sunt additi: Ast intrante Evangelio, pleno flumine confluxerunt, ημὶ Ci ολcii τα πληρωματι Ξ ἐθνων. Et sic quod grande mysteri-um ex coecatae primum gentes, di post eas excacatae duae tribus, submisera ista conditione succubuerunt, donec tandem omneS per Evangelium i luminarentur,& in unum corpus coalescerent. Et Apostolum de suis temporibus loqui, cum iam recens ad gentes perlatum foret Evangelium , ipse satis notum ratumque facit Pen verba ista: E. τύ ν- κουρῶ, Per L. F.
Perem evangelizans in Babulonia.
UNiverso itaque terrarum orbe ita diviso in Urael ar& Gent f 's, Israelitisque iterum in decem tribui & Judaeos, Judaeisque rursus in Hebraeos de Heli nisus, Hebrarisque in eos, qui intra terram fraeliticam habitarunt, Se qui extra. observari inde aliquid potest,quod spectat ad historiam Evangelicam, Apostolicamque. I. Atque hoc primum, quoad quatuor Evangelistas, scripsisse Ll 3 nem-
283쪽
nempe Matthaeum pro Hebraecis intra terram Israeliticam, & Θrtam Marcum pro Hebraeis intra terram in Bablonia & Assyria, ubi etiam decem tribus et Iohannem pro uesistis οῦ Lucam pro Gentilibus.
II. Deinde, cum celebrentur tres Apostoli circumcisionis, Iacobis, Petrus & Johannes, Gal. 2, 9. hinci Dioecesin unicuique bene distribuas: Patisinam & quae ei contigua & connumerata, Sser am Iacobo; Rabloniam & Assyriam Petro ; S Hellenisus, Asianos praesertim, ulterioresque Johanni. Bubloniam, inquam, & Moriam Petro: quod & ipse firmat, ctim epistolam suam primam dictat a Babylone, &in secunda 'in pulvid Md shin fol. 7i. a. idiomate, utitur Bablonico. Cre de res vocem Bosor prolatam Pro Bror cap. 2, Is vel soloecism um Petri fuisse, vel errorem librariorum; sed Chaldai um sapit, & plane docet, quaenam ea Bablon seret, ubi jam tum Petrusi' Chaldaeis vulgare erat Uinu immutare,& vice versa vin II: ita in P, ut EAU Shephan in N DIU Apamiam Num. 3q, II. la. ubi iavid. Targ. Samarit. Hieros & Ionathδ libosius contractutim in 'x apud Talmudicos: & varia istiusmodi. Et vin 'ia aut , ut in v testis N et , he tantum interpollitat& V usiret 'Simaratis in rin: pari iraterpositione. SI cp ν ἀνidere est etiam pno, & rva, maxilla est etiam rid ,: & plurima ejusdem variationis, quae obserVata palam testabuntur, Petrum In Babylone Chald ira fuisse, Se Chaldaice loquutum fuisse, cum diceret n)ΣΩ pro ' VP RU'r pro Beor. Nec erat in toto terrarum orbe regio ulla,in qua congruentius,& officio suo consonantius, evangeliZare potuit magnus ille Circumcisionis Apostolus, quam in Rablonia de locis adjacentibus, ubi He-bγii purissimi sanguinis, & ubi decem tribus, Circumciso pleno nomine.
Hucusque investigavimus Hebraeos, vel Judaeos istos, quibus vernacula lingva erat Syra Vel Chaldaica, Patisinos scilicet Syros, Assvrios, Bablonios de Mesopotamianos atque infinitum numerum Israelitarum de decem tribubus inter hos sparsorum eadem lingva etiam utentium. Videamus jam breviter, quorumnam Bibliorum usus in horum SynagogisZ CAP.
284쪽
Biblia Hebaea lecZr in Synagogis Hebraeorum. Esuerunt, inquiunt Hierosolymitant, Taantu sol. s6. I. Res rvinqve sub Templo fecundo, quae adfuerunt primo e Ignis docaeo, Arca, Urim π Thummim, Oleum m. ctio; is, o Spiritus tinctus, vel spiritus Prophetiae: Addatur etiam, s lyra Hebraeis, lingva Prophetica. De spiritu Prophetiae haec etiam Babylonici Solis sol. 24 2. A morte Prophetarum poster Iorum Hazgaei, Zacharιae re Maiachiae, cessivit ab Israele Spiritui nctus. In prima quidem generatione a reditu e Pa sine,, viguisse dotem propheticam
testantur satis isti Prophetae, &quidem quamplurimi alii, si magistris credimus traditionum: nam sic illi, Hieros Megill. fol. 7o. 4. Inter o loginta si niores, qui dimicabant coninu flatutum Ephrrae sMardochaei, defeso Purim , ac si foret innovatio in Lege, plures quam trusem erant Prophetae. At extinctia ista generatione, evanuit etiam donum Prophetiae, nec apparuit amplius ante auroram Evangelii. Huc spectant illa Johan. 7, 28. ουπω lia πνεῖμα ἀγιον. Act. I', Σ. Αλλ ου δεώπιε α αγιον Gν δεκουσαι θ . An continuatus fuerit vernaculus usus lingvae Hebraeae in prima ista generatione, prout continuatum est donum Prophetiae, non
disputabimus: hoc certe praeterire non possumus, libros istos sacri Canonis, qui scripti sunt in ilia generatione, Paralipomenon scilicet,Erra, Nehemiae, oherae, Hauxi, Zachariae, Malachiae, paucis tantum in libro Errae exceptis omnes scriptos fuisse HebraicP. Fueritne lingva Hebraea tunc temporis lingua vulgaris, necne, absque omni dubio seculis subsequentibus, Sstra, vel Chaldaica illis suit vernacula & in Babylonia & Palaestinat & tamen Riblia He-byaea lectra sunt in eorum Synagogis, non intellecta a vulgo, at reddita in lingvam eius vulgarem Chaldaicam, ab interprete. In prima ista generatione ita factum fuisse asserunt Gemaristae, dum verba ista Nehem. 8, 8. sic explicant, Metili. sol. 3. I. Nedarim
285쪽
In seculis omnibus subsequentibuS haec obtinuerunt. Mailsech S ph.ir. cap. I. hal 6. Si quis Frabat libros sacros quavis lingv. vel quovis characitere, non tamen leget in iis spublice in Synagoga TUN et 'U v nisi seribantιν He
II eros. Migilt sol. 7 ν. 4. R Samuel bar Rabb I ac ivit in Θna 'o im, π υι it ministrum istum interstretantem , non qu mpis ei aseantem pro interprete. Dicit ei d Prohibitum hoc G6 est; nam IA ut lex data es per mediatorem , sic etiam tractanda est cum mediatore. Hinc tot & tam accurati Canones de interprete in Synagogi S, . . 'Bab. Megisi. sol. 13, 2. . vi legit m lege, non legat interpret linvice Ana , qvam versiculum unum. Glost. ne erret interpres.ώια sol. ΣΤ, r. Factum puben legitur, at non interpretatur. p ssivo sensu vocem adhib eamus. Factum Tamar legitur er ιnterpretatur. Historiastrιma de vitulo aureo legitur π interpretatur e secunda legitur ,sed non ιnterpretatur.
Glost. Historia ista, quam ipse Aaron refert is vitulo, vocatur hiasoria υιtuli secunda: In ea sunt haec verba: ryn N oe prodiit hic vitulus. Non ergo inserpretatur ista historia, ne erret vuleus re dicat quid rei erat, quod ex sei o prodiret. Sed testim textum Hebraeum non intellexerunt. Notetur illud. Pergunt Gemaristae: R. Chan/nah Ben Gamalietiyit ad Chabui, at ove a /deris illic ministrum Ssinagogae legent m verba sis, μ' Gen. 33, ai. dixit interpretio Sile, σ ne interpreteris, s laudarunt eum aptentes.
Plurima istiusmodi possent proserri, quibus planum evadit, textum Hebraeum lectum fuisse in Synagogis Hebraeorum, hoc est
Babuloniorum & Palaestinorum, SquorumcumqVe lingva vernacula erat Syra vel Caldaicae Sed an in Hellensarum, ulterius quaerendum. CAP. Diuitigod by Corale
286쪽
' Αnones isti, de lectione ac interpretatione, quos citavimus, man Judaeos, Palaestinaeos& Babylonio, solum obligant, an non & Judaeos alios totamque gentem ubiqVe sparsampIn utroque Talmude sunt isti Canones; & prout aliae omnes traditiones in isto codice compacta totam gentem obligant, nisi ubi ratio temporum & diversitas Iocorum dispensant; sic quare non hae etiam de lectione legis & Prophetarum in SynagogiS ex textu H braeo pZelo & veneratione summa serebatur universa gens Iudaica, erga textum Hebraeum, quem negligere in Synagogis allis erat religio: Iectus est iste in Synagogis Hebraeorum, & redditus frequen- timime ipsissimis verbis Oη et 3e sonathanis: & cur non potius Targumistae ipsi lecti &res acta per pauciores λ Quia nullo modo negligendus est textus originarius: & quare in hac refrigescerent Hellenissae magis quam Hebraei Z quis dixeriti Quo magis ergo zelo & honore prosequebantur textum Ηebraeum , eo minus grata illis versio ejus in linguam aliam. Nam tantum honoris, virtutis & dignitatis a textu sacro decessisse sunt arbitrati, in quantum recessum est ab ista lingua, aut ab istis litteris.
sacrι positiunt manus, qVo, ut attint, dignitas istorum Iibrorum astr itur , si fiat aliqua immutatio lingvae vel characterum, in tantum eorum nobilitatem diminutam credunt. Disim cap. 4. hal. F. Nam Detuis si scribatur Hebraice,'Hebraea si scribantur Targumice , Aiptura Mansuriana, non posivunt manin e re quidem libri si non polluuiit manus , nisi scribantur Hebraree. a. Disputatur in Schabb. sol. ii 3. r. An liceat librossacros eripe
ee ab incendio Sabbato, cum illud fieri non potuerit absque aliquo labore λ Et eos Hebraice scriptos eripiendos esse, concluditur
287쪽
CAp.VII. 274 absque omni scrupulo: at vero si alia lingua, vel aliis characteribus, tum dubitatur. Imo R. JUe aecit: non eripiendi sunt omnino. 3. Disputatur ulterius, N, - EN si libri sacri ita scripti ad manus tuas pervenerint, num liceat propria manu perdere, vel dillecando, vel lacerando , vel in ignem immittendo;& concluditur quidem negative: quod tamen idem valet ac si assi mativum determinaretur: Reponantur, inquiunt, in loco aliqvofoedo, ubi a seipsis absumantur. Et narratur de Rabban Gamaliele primo, quod cum ad eum asserretur mi Id Liber Dbi Targumizatus, iussit ut substrue lapidum supprimeretur. Quod & exemplum urget Rabbinus quidam postea ad abnepotem ejus Gamaliclem, ut & ille Librum , Dbi Targumiratum, quem in manibus habuit, defoderet etiam absumendum.
Liber Iobi Targumiratur erat liber iste versus in lingva Chaldaicam ; lingvam gentis vernaculam, lingvam in qua reddebantur Lex & Prophetae in Synagogis, etiam linguaista editam,nuIIo modo tolerarunt, multo minus toleraturi versionem Legis & Prophetarum in lingvam remotiorem & magis ethnicam. Hisce perpensis suspicari merito licet, Judaeos non adeo honorifice de versione aliqua sensisse, ut abiectis Bibliis Hebraeis eam eorum vice sibi desponsarent: Et quid illis de versione Graecam LXX. ut vocatur, videri potuerit, vel visum fuerit, paucis, quantum fieri potest, investigemus.
qva apud Ta udicos. REcitatione opus non habet histo Iaqvae apud Iosephum & Ariosi m omnibus. satis nota. A qua immane quantum distata,
288쪽
: decim loca in ea immutarunt.
Pari modo historaam narrat Talnaud Babylonicum in Meginh , hoc tantum excepto, quod non sit mentio de quinque Presbyteris et ut & quod desit haec clausula, scripserunt ei Legemper fer m. I. Splendida loquitur Iosephus de litteris a Rege datis ad Pontificem interpretes accersentibus, de donariis ad Eleazaru missis, aliisque sacratis Templo, de plurimis talentis a Ptolemaeo profusis in redemptionem Judaeorum, de honorariis in interpretes coL,
Iatis, quae Omnia, secundum calculos'o ιι & Amsaeae, ba tantam summam allurgunt, ut cum ratione credas totam Bibliothecam Alexandrinam tanti non constitisse, imo totum annumra oeugaI Hrupti Vinvaluisse tanti. P .
Ast apud Talmudicos de hisce omnibus altum silentium: & tamen non solent illi vel animis vel elocutione carere, cum aliquid enuntiandum est in gloriam propriae gentis. Non silent illi de donariis , Monobazi & Helena, Nicanoris,Beninitis c. de donis Principum M m a Raz
289쪽
176 Ap ENDIT CQ.VII. Rabbinis suis vel datis vel missis, at de immensis hisce sumptibus Ptolemaeι, ne syllaba quidem una. II. Apud Josephum accersuntur interpretes per literas, idque 'sub ea notione,ut interpretentur. AstapudTalmudicos convocantur, ignorantes prorsus quid ab iis agendum. III. Apud Josephum vertunt Legem saltem) Graece, apud Talmudicos in obscuro est, an verterint omnino. De quinque Presbyteris quidem dicitur in terminis, quodi an zm transiri erunt Graece, id est Verterunt, ut vox qVae sequitur ima irin, satis explicat: at de LXX nihil tale: verum hoc tantum, v- P Av-dtransire serunt Legem
per seipsam, re tredecim loca in ea immutarunt. Est quidem in introductione Babyloniorum ad narrationem suam, quo cogites, eos innuere LXXII. vertisse Graece. Metili. sol. s. r. Magis i nostri inquiunt9 non permiserunt, ut transcriberenturLibri sacri nisi Graece. Et es traditio. R. Juda, disit :Cum permiserunt Graece, non permiserunt nisi de libro Legis tanti m mn 'u, UE idque propter quod occurrat apud Ptol. Regem. Vel esto,ut redditur a nonnullis, Unde es ortum opus apudPtolemaeum Regem.
Verum si dixerit quisquam, transcripsisse quidsm eos Graece, textum scilicet Hebraeum literis Graecis, & non tertisse, ex Tataudicis vix refutaveris : praesertim csim distingvant illi alibi inter exscriptionem p v, CP Scbabb. sol. iis. r. avis lingna, id est characteribus cujusvis lingvae, & exscriptionem I . --22 npre versionem in qνamvrs lingvam. Cumque exhibitio & editio duplicis textus Hebraici in Hexaptis & Octaplis origenis Epiphan. haer. Q.) δἰ g αiκοῦν Q gALDGιων --Mων videatur exemplari suo non camille, in quo exscriptus fuit ipse textus Hebratus literis
scripserMnt Legem per seipsam P vel hoc certe : Transcripserunt Legem tantum ,& non reliquos codices; vel potius , Transcripseruntis ipsissimam Legem Hebraicam Hebraice, & non Uerterunt. FriRsierunt, inquiunt, Legem per fer rm; at tredecim locata sin eί immutarunt. Posterioris clausulae examen lucem praebebit , ' . priori,
290쪽
C ν. VIII. I g TREDECIM Loe Is IH uu TATIS. 27 priori, de suffragabitur dicenti, quod apud Ialmudicos non patet quod I.XX verterint omnino sed quod transcrip ierint solum Hebraica Graece.
De tredecim locis immutatis.l Almud utrumque, ut & alii Rabbini, qui historiam narrant ae de LXXII Senioribus, hoc semper addunt, qu)d tredecim
in Lege 1mmutarunt, quae enumerant. Jam vero cum
non inveniantur variationes istae in vorsione Graeca, a pleri que explosa est historia ut merum figmentum ἔ cum qVider immutatio non seret in versione, sed in transcriptione He
Res ipsa loquatur. Scripserunt, inquiunt, 'in ta m -- Deus ereaPιe inprancipio, Gen I, 3. non N ta Ne Leeret Rex, Reresbith es Deus, re duae potesates erant, sprior creavis posteriorem. Vide Gloss. in Meti . sol. s. r. Jam vero in versione Graeca impossibile erat, ut oriretur talis scrupulus, sed solum ex textu Hebraeo. Et necesse est,ut immutatio emendans reputetur esse in ipsis vocibus Hebraeis. Scripsierunt: p p 7 pnium D risit Sarah inter propinquos suos, Gen. 38, Ia pro 'ta pI intrasti am. Scri erunt: DesiderabHeia, vicqvam ab iis non abstuli, dium. 16,iF. pro InN n asinum
Iam quisnam dubitaverit,immutationem in ipsis verbisHebraeis suisse factam λ In priori ex assinitate vocum, in posteriori ex similitudine literarum.