장음표시 사용
131쪽
aduerte, poenam hanc incurrunt etiam clerici praedicta officia exercentes pro utilitate dominorum quihus serviunt: quia in hoc non habetur respectus ad eum cuius interest,sed solum ad eum qui talia officia exercet per se & publice secundam Bonifac.ibi.prope fili. post Pau.& Guliel. Quem etiam ibi vide prius innentem post λαψ clerici puniuntur praedicta poena,
quamuis non exerceant continue dicta ossicia. sed per dilucida interualla, dum tamen eo tempore quo non exercent desistant propter aliam causam, & non causa honestatis ordinis clericalis . Ut autem poenam hanc incurrent clerici debent nominari Proprio nomine & expresta in monitione illis facienda, per glo ibi, in verbo nominatim: quae quidem monitio debet fieri publice in ecclesiis per presbyterum Vel ptaec nem in scriptis, vel sine scriptis, vel in locis alijs pinblicis secundum Guliel. de monte Lau. ibi: quod i men videtur intelligere Bonifacius ibi prope n. quam do non possimi clerici apprehendi: nam si possent, monitio debet fieri in personis monitorum , quem etiam vide dicentem quod forsan sussiceret, si fieret monitio in loco habitationis, & vide Cardin. ibi, in 7. qu st. concludentem, quod quando monitio fieret
per circumlocutiones omnino specificas: tunc aequὸ fit certificatio, sicut per nomen proprium: & in casu nostro talis monitio sussiceret, dum clare constet de cibus fiat mentio: & idem tenent Tenete. & Petruse Anch.& Bonifac. & Imo. ibi: quos sequitur etiam Ioan.de Vanchel.in suo breuiatio, super dici clemen. licet Paul.& Ioan de Lign. teneant contrarium secumdam eum.Debet etiam esse monitio trina, adeo quod
132쪽
non lassiceret unum peremptorium pro omnibus, vino. eriam glo. ibi, in verbo Tertio. Et tenet Gulist de Bonifacius ibi. Cardin. autem in g. quaest. concludit unam monitionem cum tribus interuallis aequiparati in isto casu tribus monitionibus, & sic intelligit opinionem Zenae. ne contradicat Stephano: & sic vid
tur, v possit intelligi opinio Anch.de Io. de Imo. ibi, qui videnrur simpliciter tenere opi. ψ.dc Io.de Ligna.& Zenete. In arbitrio praeterea est episcopi in his m nitionibus statuere terminu quem voluerit, sed pota quam statuerit,non licebit immutare prius quam lapsus sierit, sed cum durat, prorogare poterit ex caesa. ita Cardin. ibi post Lau. in o. quaest. in fin.Et aduertequod inquantum supra dictum est, qudd reassiimens ossicium prohibitum ex pnedictis postquam dimisit, incurrit poenam: limitandum est, nisi reassiimens dumittat illud durante termino monitionum, ut declarat gl. ibi,in verbo resumpserint, qua sequitur Cardi. ibi post Laud. & Pau. in Io. quaest. Et idem sequitur Imolabi stiper eadem glo. Quod tamen optime sublimitat & declarat Bonis ibi, in col. . vers. Sed istud . Vbi dicit, qubd praedictam limitationem putat V ram , quando primb dimissio fuit facta simpliciterinam tunc, quia constat de causa dimissionis, de s
mus in materia poenali, intelligendum est prout placet ipsi monito: secus utem ubi constat de dimissi
ne propter monitionem praecedentem i tunc enim
monitio fuit sortita suum effectum, & sic amplius non potest dici quis i durat terminus monitionis: &ideo reassumptio per eum saeta nocebit ei, tanquam Iin , expirata iam monitione, licet postea ductus, a poeni-
133쪽
poenitentia quia reassumpsit, dimittat intra terminii Gibi datum in monitione. Item noti qudd si clericus utatur aliis vilibus officiis,ut puta ueptare pelles, vel si fiat lenones, vel balneorum publici custodes,non im currunt pmdictam poenam, licet videatur in talibus esse identitas rationis, & in aliquibus eorum maior ratio, ut colligitur ex glo. 4. in d. clem. & ex his quae no.ibi Card.quamuis contrarium teneat Zeng. ibi, quem videtur sequi Bonifa.ibi,in col. 2. ver. Cones ' cie, qui etiam addit, quod si clericus exerceret officia mundandi cloacas, quδd sellan haberet locum poena d.clem.quod ego non opinor verum,sequendo dictam opinionem Card. post glo. quia si lenones non comprehenduntur sub ea,quia non sunt expressi,multo minus mundantes cloacas. Crederem tamen quisd& si tales non comprehenduntur, quia ille tex. vide tur specialiter prohibere illa ossicia ibi expressa ex eo sorte quod in illa aetate frequentius peccabatur astibiis,secundum Card. ibi, Si clericus uteretur aliquo ex praedictis ossiciis, vel similibus vilibus, vel inhonesti , si monitus non desisteret, puniendus esset superioris sui arbitrio,attenta ossicii & personae qualitate,& temporis diuturnitate, & aliis quae infrὶ in arbitrariis cosideranda tradimus. Aleatores. cap. LXIIII.
AbLea quidem si Calepino credimus) ludus tabuo ita est, & omnis ludus in varietate sertunae consistens. Vnde aleator dicitur qui sepe alea ludit: ludere autem ad aleas & taxillos clericis prohibitum est, ut
134쪽
n cap.Clerici: de vita & honesta clari.quod ideo pro albitu videtur propter plura crimina quς in talibus udis perpetrari solent,quorum I 6.resert Host. in sua
luent.ubi dicit quod quot sunt puncta in taxillis, tot uni scelera in ludo, '& ponit a I. peccata quae in illoniae ueniunt, quae omnia ad literam transcripsit Potus de Rauen.in suo Alpha, aureo, in verbo ludus. na autem clerici publici aleatoris est ut repellatur δε obtinendo beneficio,etiam si nunquam fuerit molitus, ut desistat a ludo, probatur in c. inter dilectos.le exces .praela. iuncta glo. in d.c. Clerici in verbo ad Jeas,unde dicit Abb. in .l.c.Inter dilectos, quod cobatio facta tali, est nulla si de hoc constabat, tanquam acta vili & indigno , & si non constabat, quia erat cultus, debet irritari: quq vltima verba Abb. dis L erit. Nam si haec est poena aleatoris publici, quomo'lo occultus aleator illa punietur beneficio autem biento non priuatur propter ludum, secundumum,sed mitiori poena plecti debet, ex quo videtur
luod poena est arbitraria. Si autem monitus non seorrexerit, tunc potest beneficio priuari secundum euiui allegat tex.inc. I. 36. dist.que alias est 3 s.qui teri ioc expressἡ no dicit,sed φ clericus deseruiens aleae, ut desinat, aut damnetur, & non aperit quae sit pc a. Vnde ningis mirandum est ψ Domini. & Praepo. A summando text. eundem videntur tenere V per il-am textum rimponitur poena depositionis , quod tiani videtur tenere siluest. in summa, in verbo luus Uan yersi. . Quarto quaeritur,dum dicit quod pa-
135쪽
'itet esse peccatum mortale ludere in clericis, ex pana cluet est excomunicatio, vel depositio,ut dist. 3 3. Episcopus,qui est idem tex.de quo supHi, qui omnes Doctores totum ad hoc moueri possunt propter illud Verbum, damnetur. Et praedictam tamen opinionem Abb. sequitur simpliciter Ioan. Baptista Caccisuri in tracta.de ludo.in Ia quaest. licet non reserat Abb. sed allegat solum Doctores in d.c. inter dilectos , &idem fere ad literam facit Paris de Puteo in tract. de ludo,in colum. II. numero M. licet de Dominico &Praepo.nullus eorum meminerit. Ego vero in poena
huius delicti non facile opinor quod posset describi
certa doctrina , quippe cum variari debeat ex circumstantiis occurrentibus quae ad aggravandam vel mi nuendam eam animum iudicis inclinabunt: ideoque
arbitrari eum oportebit quanta sit consiletudo ludentis,& quae quantitas pretii, & qualitas personarum, qualisve exempli pernicies, & an in hoc delinquentes occasione ludi diuina deseruerint ossicia, quibus i tertile tenebantur, aut si sacramenta desierint minustrare. Et prout haec omnia accidisse compererit, sic Helinquentes in hoc punire debebit. Vnum pretiere semper aduertat Iudex, quod cum in his praecipuἡ regnis longe grauius puniant eoru leges ludentes ad taxillos, quos idioma Hispanum Dados appellat i re hoc genus ludi in oculis omnium detestabilius sit, sic debet ipse arctiori poena clericos qui in hoc delique rint coercere. Si vero cleticos proprio ludo id adiunxerit , quod aliis ludere voletibus mensam paratam habet, in quo alios ad ludendum prouocat aC recipit, tum qxudem grauiori poena quam in praedictis l
136쪽
casibus plectendus est. Admonitos praeterea velim in hoc articulo omnes Iudices, horum praecipue regno'rum,quod licet ex eorum legibus sancitum sit, quM post duos menses non possint Iudices inquirere con
tra luseres, nec contra eos qui duos tantum argeseos
luserint procedere: ipsi tamen contra clericos & post dictum terminum, & infra pr dictam quantitatem poterunt & debebunt procedere,ex ratione r quia calonge inhonestius, de magis prohibitum si clericis quam laicis vacare ludis, non videtur decens esse ductarum legum sanctiones in clericorum ludentium
parrocinium admittere. Atque ex ea crederem rati
ne posse sirmari,qudd licet eaedem leges patrii bre
terminum prς fixerint ad repetitionem amistarumet ludo,etiam eo lapso danari poterit clericus ad restitis. tionem eorum quae lucratus est,eo qui amiserit repetente. Et quod in hoc attendendum sit tempus a iure communi p finitum ad repetitionem predictoritu, de quo in auth.Alearum usus.Et per Abb.in d.c.Clerici. le vi.& honest.cleri. Non solum autem Iudices eo
Hesiastici in puniendis clerieis lusoribus debent eici peruigiles, sed & inspicientes, & participes tanta etia. punire debent, poena quae ipsis condigna videbit '. Imperatoriarum legum gelum imitantes, qui cleri cos ad tabulas ludentes,vel participes ludentium, aut inspectores tribus annis a ministerio prohiberi iubesct in monasterio redigi, ut in auth. Interdicimus. C. de epis& cleri. & in 3. Interdicimur. in auth. de subctis. episcop, colla. 9.
137쪽
Bona ecclestis dilapidantes. Cap. LX ms quis dilapidator est bonorum ecclesiae, I cc est mnifesta& rationabilis causa quare potest a dignitate remoueri, probat tex. in c.2.de stat.mona. Circa sin&vide tex. in cap.Siquis presbyter. 3 o dissiquem si summat PCepo. Presbyter vel diaconus vendens sa cra vasa ecclesiς deponendus est, poterit tamen episcopus cum eo dispensare: qui text. etiam probat quod clericus in hoc committit sacrilegium. Patronus vero clericus qui res ecclesiae alienat, vel illis damnum inseri, si requisitus non restituit suspenditur ab ossicio α beneficio donec emendet, & si adhuc noluerit emgdare, debet deponi. ita etiam disponit tex. in l. 3 . situ. IS .parti. I. Et nota, quod in isto casu dilapidationistria specialiter reperiuntur secudum Anto.post Host. in c. Licet Heli. de simon. pen.col. primum quod a
sens & contumax condemnatur etiam lite non conte
.stata.Secundum quod propter solam suspitionem su- .spenditur ab administratione is contra quem fit inquisitio.Tertiu quod quilibet auditur accusans: quae etiam tria specialia refert & sequutir Ana. ibi, in col. 6. Prius tamen admittendi sunt quorum interest. I 6. q. 7. p. Filijs. & 2. q. 7. Quapropter. Formavem procedendi contra dilapidantem est,quod Armentur duo procellus, primus de suspitione dilapidationis, in qua iummarie procedi debet: quia timetur ne is contra quem est inquirendum de veritate ossiciales corrumpat, &inquisitionem veritatis impediat, in qua Procada Potest summatim,& sine scriptura ad effectu . utprin
138쪽
ut probata suspitione detur sibi coadiutor,& interdicatur utrique ouine genus alienandi, & tunc probata suspitione licet leui per coniecturas debet suspendi ab administratione, quae suspensio operatur efΠ-ctum,quod solum perdet potestateio administrandi in temporalibus, non vero in spiritualibus. Secundus processus de veritate dilapidationis in quo proceditur plenarie,& inuenta veritate deponitur ab administratione in perpetuum, taliter φ quo ad actum&quo ad ius remoueatur ab administratione spiritualium & temporalium, licet non degradetur ab ordine : & sic eiicietur dilapidator ab ecclesia, dc alius praeficietur, &eiectus remanebiti in ordine, sed non habet ordinis executionem, cum sit effectus infamis per sententiam. Quς omnia colliguntur ex Arch. in
nerabili. de ossici teleg. dc in c. Licet Heli. te simo. de ex Io.de Ana. ibi,col. 3.&ex Abb. in d.c. Venerabili: complectendo substantiam dictorum suorum: Abb. tamen ubi supra,in hoc secundo processu quando de veritate agitur quoad poenam imponendam conuicto de dilapidatione distinguit, ψ aut fuit actum criminaliterindebet deponi, allegat tex.in c. Apostolicos. &C. Monemus. I a. quςst.2.cuius opinionem sequitur in hoc Propos .in d.e. vobis,prope fi.Aucidit bactum ciuiliter, Sc debet solum remoueri a beneficio& alius est ad illud promouendus, allegat tex.in d.C. Licet Heli. quam distinctionem habuit ab Anto. ibi licet eum non reserat,qui etiam plus dicisim debet deponi etiam ab ordine: & vide eundem ibi , Ac in d elacet Heli. testen te u uod si praelatus non' potest cou
139쪽
uinci de dilapidatione,de est infamatus, debet se purere. Et aduerte φ Ablain d.ca. venerabili. dicit mic processus de quo supri habet locum,quando proceditur per viam inquilitionis, seu denunciationis: sed si accusatur quis de dilapidatione, non est necesse ut prius inquiratur an sit suspectus, sed potest proc
di super veritate. Quum autem totus hic noster libetitus in denunciatione fiscalis, & non in accusationas detur: per hoc constat ψ debebit in nostro pror sito sermari duplex procesilis. Crederem praeterea quod licet verum sit quod Abb. dicit, quoci accus tionem non est necesse praeced re inquisitionem de suspitione. Si tamen accusator peteret pendente a cusatione accusatum se endi ab administratione, tunc necesse esset saltem lummariὸ de tali suseitione
cognosci, dc illa probata posse procedi ad suspensi
nem,Vt supra: quia sola penclentia accusationis de dilapidatione non sufficeret ad suspendendum reum
ria huius nostri civide Abb.in d.c Licet Heli.pen. l. ubi dicit in velitate super modo procedendi contra dilapidatores iura loquuntur vario modo: quia principaliter habemus textiin ista m teria ibi, in d.c. Licet Hesi. dc in d.c. Venerabili.& in cap.Vobis .dc in cap.Vulteran . I a. qu stio. a. cum aliis: dc videtur φnon possint recte reduci ad concordiam, nisi unum
suppleatur per aliud. Vnde putat ira propter hanc
iurium varietatem esse committenaum iudicis arbitrio iram viam debeat accipere, de ideo considerata
140쪽
qua habetur,quandoque iudex , principio interdiciti potestate alienandi, prout sactum suit in d.c. fin. de accusa. quandoque interdictione non secta procedit super sulpitionciri ibir & probata suspitione poterit secundum eius qualitatem & quantitatem in partem, vel in totum suspendere,vt ibi: vel dare sibi coadiutorem, ut in d.c. Venerabili. & q, sic possunt reduci ad concordiam iura & opiniones plures, quet versantur in hoc. Cuius opinionem videtur quodammodo se, qui Fel.in d.c.venerabili.dum in nostro proposito,dein matella dilapidationis videtur se remittere ad doctores,ibi,maxime ad Imo.ibi,& ad Abb.in d .c. Licet Heli. Et nota quod dicit Anto. in d.c. Licet Heli. inpen. l.q, dicitur probari suspitio dilapidationis,si reclesia habeat magnos reditus, & nihilominus prael tus e st magnis debitis obligatus , & q, non poterit se excusare obtentu nobilitatis,quia quantuncunque sit nobilis, debet se restringere, & temperare ecundum ecclesiet facultates. Quod non videtur simpliciter tenendum,quia si pretiatus dilapidat reditus annuos ecclesue ad suam tantum mensam pertinentes, non dicetur tunc dilapidare bona ecclesiae, sed reditus suos. Propter quod non videtur esse procedendum contra eum, tanquam contra dilapidantem bona ecclesiae.
nisi intelligat Anto. quando debita quibus erat obligatus prietatus essent contracta ratione ecclesiae: nam cum ad illa etiam teneatur successor iuxta tex. in c. I.
de soloe dicetur tunc dilapidare bona dignitatis, quu per superfluitatem suorum sumptuum obligat succes