장음표시 사용
331쪽
tium durationis extra partes durationis est in idea durationis ut sic , & ratio infiniti, contrahens durationem ut sic , non excludit a duratione ut sc pluralitatem illarum
Primo quidem , postio partium durationis extrii partes durationis reperitur in idea durationis ut sc : nam , cum duratio ut sic sit quantitatis species , & quantitas sit amplitudo entis & copia , certe duratio ut sc dic t plures partes; cumque haec species differat ab aliis , certὸ partes illae debent poni extra se invicem , ut differat ab intenissione, debent poni successive, ut differata magnitudine , sive extensione locali, in
cujus idea reperitur positio partium permanentium exitii partes permanentes λ ergo duratio ut sc est pofitio partium durationis extra partes durationis. Deinde vel 5 ratio infiniti contrahens duis rationem ut sic non excludit duratione ut sic pluralitatem illarum partium : nam differentia contrahens genus non excludit genere quod est in ejus idea; v. g. ratio circuli contrahens figuram, non excludit aratione figurae quod est 1ia idea figurae; rationalitas contrahens animal non excludit ab animali quod est in idet animalis :atqui ratio infiniti est differentia quaedam contrahens durationem vi sic ad hoc, ut sit talis duratio, quae differat ab aliis dura
332쪽
torum , ergo ratio infiniti non excludit , duratione ut sc pluralitatem illarum partium ; imo addit durationi ut sic quod in id ea infiniti includitur, scilicet infin tam'
pluralitatem praesentium , praeteratorum 3c futurorum ; proindeque durat O infinita est successiva , & consequenter aeternitas..
Et certe illa duratio successiva est, quae talis concipitor; quidquid enim conc piatur, illud est certissimum : atqui aeternitas concipitur successiva ; hinc adversarii vulgo
admittunt ante mundum conditum dem
pora imaginaria , admittunt partes virtuales in aeteriaitate ; ergo aeternitas est successiva. Praetere , si aeternitas foret tona simul& non esset successiva, nihil ratione aeter
nitatis esset reverti praeteritum aut futurum
ut recte inferunt Thom istae: arqui absurdum est quod in aeternitate nitul sit praeteritum, nihil futurum, quod vere Deus creet mul dum , quem creavit iii principio, quod Christus veth judicet vivos & mortuos, quos Venturus est judicare ; haec enim a nemine intelliguntur , & tamen necessariti admitti debent, si aeternitas non sit su cessiva ; ergo successiva dici debet. Denique, si aeternitas non esset successiva , non esset in Deo praescientia , aut praedestinatio; nam praescientia & praedestinatiosivit de suturis : non serent autem sutura ,
333쪽
3 12 META PHYSICA. ergo nec foret praescientia, nec praedestinatio in Deo: atqui haec attributa in Scripturis , & apud SS. Patres Deo tribuuntur; ergo aeternitas Dei est vere successiva. Dices : aeternitas juxta Boetium est interminabilis vitae tota simul & perfecta ponsessio; ergo aeternitas est tota simul, nec est succelsiva. Distinguo antecedens : tui ut hae voces rota simul respiciant substantiam divinam . quae tota est pro quovis instanti, concedo: ita ut respiciant durationem ipsam, nego:
ergo &C. nego consequentiam : unde retineri potest definitio Boetiana , i ii tamen ut hae voces tota simul cadant in ipsam suta
stantiam Dei, non autem in durationem ;quapropter aeternitas accuratius forsan definiretur interminabilis vita , totiusque simul
At, inquies : quid respondes Damiano, Gregorio Magno, & aliis pluribus Patribus 3
Fatebor ingenue nonnullos Patres adversari nobis : quanquam, si propius inspi- Ciamus, videbimus ipsos negasse successionem in substantia , non vero in duratione :sed, utut est, stant pro nobis alii plures. OUARTA PROPOSITIO.
A1ternitas non est successiva realiter, sed tantum formaliter.
334쪽
METAPHYs Ie A. 323 probatur : nam illa duratio non est reain liter, sed formaliter tantum successiva, Cujus partes non sunt separabiles : atqui Partes aeternitatis non sunt separabiles ; imo necessario connexae sibi succedunt essentialiter; ergo aeternitas non est successiva realiter , sed est tantum formaliter. COROLLARIUM.
Ergo ante mundum conditum extitit duis ratio positiva, non imaginaria tantum , ut quidam docent; nam ante mundum con
dirum erat duratio Dei, qua ipse permanet inesse suo, & post destructionem mundi intelligitur ea stem duratio : porro duratio Dei non est imaginaria tantum, sed positiva; ergo ante mundum conditum erat duratio positiva. . Et certe notio durationis infinitae tam facilis est, tam clara , tam persecta, ut du
rato intelligi non possit, quin subito concipiatur infinita ; nam, statim atque dura tionem inteli gis, si terminum ponas, statim ante & post concipis : v. g. s horam intelligas, si mensem , si annum, si laeculum , &c. semper concipitur antὸ & post;
Unde concipitur repugnare terminum induratione , quin concipiatur alia duratio; ergo datur duratio infinita, aererna, ne
cessaria, quae Praecedit Omnia tempora r
335쪽
3α META PHYSICA. quae ab omnibus creatis est independens , ut jam probatum est , ex eo quod , si desintrueretur mundus universus, posset a Deo post aliquod intervallum reproduci; ergo foret aliqua duratio inter annihil ationem& reproductionem : illa duratio necessaria foret; non foret alicujus creati, quia nullum existeret creatum; ergo foret substantiae necessariae, infinitae, aeternae ; igitur debetrat haec duratio.
De Infinitate Dei. Infinitum dixere quidam id cui nihil deest i sed ista definitio non est infiniti, est totius & persecti. Infinitum definitur id quod non habet existremitatem & limites: v. g. linea , quae non haberet extremitatem , diceretur infinita.
. Duplex distinguitur a Philosophis; aliud
Categorematicum, aliud Syncategorem licum.
Categorematicum dicitur illud quod desa cho continet partes infinitas adhu ; puta si daretur linea constans actu pedibus
Syncategorematicum illud dicatur, quoa non habet partes infinitas actu, sed tantum potestate, quia potest crescere finite in infinium; ita ut nullus possit assignari finis incrementi, v. g. motus potest augeri in
lap de finite in infinitum, & minui.
336쪽
META PHYSICA. 3 2 si . Deus est absolute infinitus in omni genere persectionis; nam ex dictis est subia tantia necessaria, & quaecumque in ipso ponuntur perfectiones; concipiuntur aliae ultr1 possibiles; in necessariis autem existere con junctum est infallibiliter cum esse posse. 2'. Nulla creatura est, aut esse potest i finita in omni genere persectionis; cum enim sit substantia contingens, ac proinde suum esse habeat ab alio, certe in suis persectionibus limitatur.
Supponimus hic quod jam probatum
est, dari infinitum actu in magnitudine, sed increatum, puta infinitam immensitatem; dari etiam infinitum actu in duratione , sed increatum, puta divinam aeternitatem. D sticultas igitur est, utrum dati possitens creatum , Quod sit infinitum actu innumero, magnitudine eu duratione : entia Creata non sunt prosect3 infinita actu induratione a parte ante, quia fides & ratio volunt omnia creata habuisse initium rquaestio utrum potuerint esse ab aererno tractabitur in Physica; ergo dissicultas superis est de numero & magnitudine. Vulgaris est Philosephorum opinio non possie dari aliquod ens actu creatum ,
quod si infinitum adhu , in numero Scmagnitudine : contra sit
337쪽
326 MET A pHYs Ica PROPOSITIO Praeterquam quod demonstrabo in Phy-sca existere actu, dc de facto numerum infinitum actu in extensione & extenso ;jam id unum dico nulla ratione demoniatrari posse infinitum adhu creatum, tum in magnitudine, tum in numero, esse impossibile, quia nulla omnino potest afferri
repugnantia; quod ut pateat , rationes
quibus utuntur adversarii adduco, & ipsis facio satis. Objectionum Solutio.
Objicies iv. Creaturae, ut creatura est, repugnat infinitudo; ergo, &C. Distinguo antecedens : infinitudo arguens persectionem , quae non possit conciliaricum essentia creaturae, concedo : quae possit conciliari, nego. Itaque omnis infinitudo non arguit per fectionem in re infinita : v. g. infinitudo in numero; nam, si infin ludo in numero argueret persectionem, deberent esse in divinis infinitae personae, non tres : sed de fide est quδd sint tantum tres perlonae;
ergo infinitudo in numero non arguit Pe sectionem in re infinita numero; arguit ruidem persectione in in causa, quae pro-uxit infinitum a ii, numero; cum infinitam secunditatem potentiae producentis
338쪽
META PHYSICA. 32 arguat, quae numero infinito exhauriri non possit. Objicies Σ'. Ita se habet infinitudo aADeum, quomodo se habet fin ludo ad crea turam: atqui finitudo nullatenus potest com petere Deo; ergo nec infinitudo creatura . I'. Retorqueo argumentum, & quidem selic iis pro nobis : se habet infinitudo ad Deum, quo modo se habet finitudo ad creaturam : atqui finitudo in numero non tantum potest competere Deo; imo competit ; est enim unus numero DeuS, nec sunt infiniti Dii; sunt tres tantum personae, non infinitae numero; ergo infinitudo innumero non tantum potest competere crea turae; imo competit.
Syllogismus est in forma : major est, ex adversariis : minor de fide a judicent de consequentia. 1'. Maior sic debet intelligi : it se habet infinitudo in persectione ad Deum, quomodo se habet finitudo in persectione ad creaturam et quia infinitudo in per se stione bene conciliatur cum essentia Dei, a qua fuit : non potest autem conciliari cum essentia substantiae creatae; quippe, cum sit Contingens & limitata, nunquam infinitas habere potest perfectiones: mob nullatenus finitudo in persectione potest Deo compe tere , sed finitudo in numero competere
Potest; proindeque nec infinitudo in nu-
339쪽
impedit quominus infinitudo in numero& magnitudine competat creaturae : scilicet illa infinitudo nullam arguit in creatura persectionem, sed potius in Creatore; arguit enim infinitam fecunditatem in causa productrice. Objicies 3'. Omnis numerus est nume rabilis : sed numerus infinitus non est numerabilis; ergo, dic. Distinguo majorem : finitus, concedo:
infinitus, nego : itaque, cum numerus
omnis dicitur numerabilis, loquimur definito; scut cum dicitur par vel impaT,
quia numerus est multitudo plurium unitatum e porro necesse non est ut illa multitudo certis contineatur limitibus. Objicies '. Ille numerus non est infin1-tus, quo dato, potest dari major: atqui, dato numero quovis, potest dari major : V. g. . dentur infiniti homines , erunt plures manus quam homines, plures digiti quImmanus; dentur infinitae exapedae, erunt plures pedes quam exapedae. Nego minorem : nam adversarii fatent
esse possibiles infinitos homines; nec tamen 1 plures manus sunt possibiles quam homines, plures digiti quam manus; quia nimirum nec in hominibus possibilibus, neque in manibus, neque in digitis numerandis po
test inveniri finis : porro quoties in rebus
340쪽
META PHYSICA. 32s numerandis nullus invenitur finis, toties unius multitudo dici non potest major alterius multitudine, nec minor, sive res illae considerentur ut possibiles, sive considerentur ut existentes.
Itaque, posito quod existant infiniti actu
homines, non erunt plures manus quam
homines, licet quilibet homo habeat duas manus , quia plus & minus non inveniuntur in numeris ad se comparatis, nisi finiti sint illi numeri; quemadmodum nec in numeris infinitis invenitur ratio medietatis, dupli, tripli, &c. paris, imparis; absurdum enim est hujusmodi rationes quaerere, nisi in numeris finitis : patebit istud ex eo , quod , licet ab Orbe condito ad haec usque tem-Pora extiterit ingens hominum multitudo , dici non possit qualis sit pars hominum possibilium : haec multitudo , an centesima, an millesima, &c. nec etiam dici posssit imminutum fuisse numerum hominum postabilium , quia spectatur ut infinitus.
Praeterea idem patet ex eo, quod dici non possit quot sint in aeternitate partes effluxae, quot supersint excurrendae : imo, licet infinitae transierint partes , Numerus transeundarum non est imminutus, nec pars aeternitatis dupla, tripla, quadrupla, &c. est uxit; ac proinde rationes istae, plus, minus, tot, quot, par, impar, duplum,