장음표시 사용
51쪽
g narratio in Ethicorum Aristotelis
coepisset,l. r. 6.D. f. de quast quique eum periculo silutis sua patriam
tueri, Lamissis de excuset tui. iidem & veritatem adserere non dubitent, cap. non existiment, ct cap. nobputare.c. I . q. s.
ropili cus geri. Hac igitur iustitia non αλ μάνη δεκου Ergo hae iustitia non vi pars virtutis,sed tota est Gr- - λώεν ρε tutis ars est, sed virtus πει-
Haestituriustitia, ctc. Haec verba confirmare illorum sententiam vi dentur qui dicunt, inter virtutemin generalem iustitiam nihil esse di ferentiae, cum ita concludati Ergo haec iustitia non virtutis pars est, sed virtus uniuersa nequc ei contraria, iniustitia, pars vitii est, sed vitium integrum atque uniuersum. Sed cum mox subnectat, hoc inter utitutem Iane iustitiam in terciso, quod eius essentia non sit eadem, verum quacum altero rationem habct sit iustitia, qua talis quidam habitus est. absolute cubvirtutem: Facile intestigimus Aristotclem loqui de virtuti bus,quatenus ad mutua iura conseruanda,& concordiam inter homines conglutinandam pertinent, cum sequentia declarent, quae genener liter ab aliquo pronuntiata sint Lucre. C. de iudiciis, i qumn mos deverb oblig. LI si mater.*siquis autem petat L A qui non militabat,sf. de heria, . . . praecedentia illa, qua sequuntur,c sub M. Venatus. . sitian cside certa. C. de transea L emtor. g. Luciuου, Τ. de paci cap.seda Dissilire by Ooste
52쪽
. 'Ad Nicomachum Librum Quintum.
a stoli: derescript Vnde insero.quod eum Aristoteles supra ostenderit, illam iustitiam dici uniuerlalem, quae a Legislatoribus considerari debet. quam sanctionum vinculis complecti solent, tale responsum inter' tationem ab eadem traditione rectere πω idua usem exsecutuι.
Dei filias iniustiti articulari
Mogumentumabenumeratione valet.
. isu renuem diuiseminecesse est, maliquod membrorum diuidentium dem conueniat, est eiusdem varia exempti. is definitioneiustitia, quaab iano vo est, ν -κ
u meum ex circumstantia elemotim corriguntum ι. - surdaopinio Antonii Coniungant eis tractam tum uniuersiem
53쪽
,o narratio Innhieotum Acistotelis
ιν Nullam esse virtutem,quaiustitia careat. ιδ H Legislatam iustitiam viuersalem a partis renominati vernne
a Formatisddserentia iustitia particularis. a Cognitium contrariorum es reliquum cognosci. as Ascura Argyropili translatio. a Quemadmodum iniquumsibinmsto, Ustecae comprehend tur,itvlu Ν quo eontinetur. - P ex oneribu minu quam par est si rapit, etiam iniquu cesserea Frincipia iuru niuerstiter ni ab e in isto reon ruta, an cum
so su- iustitia uniuersa essectussit.
s e n idem se virum bonum est ciuem bonum esse. sa eo Ba argumenta exquibus Eud videatur collyri. D e fetumentacontra Partis, interesseister virum bonum, est tinua
s Distincti Francisci Homine . si In re =Veient in quasi-tpermisnu, reorumuris ofectum visi invenera Mabefessuiustitia neriaud ferre. D meresse inter bonum ν-- bonum ciuem,nedum in repubbe depra uam,sed etiam bene instituta. Eomem virum o bonum emesia comparata esse, rexcedentia inexcesse,s Celebre dctum satonis. o siuem bomum mul uapraesemia eorrigere ais plurimωmia occurre
- c sentio Ciceroniscum fatone. . In eis sa religionis ιmmoconnivendum ιω
54쪽
Translatio Argy Textus grae Translatio Eucin-ropiti. cus geri ci
55쪽
3α narratio in Ethicorum Aristotelis
δει , aut qui pecuma non estatum opitularus obuliberab- uua ---tem, 'e.J Hactenus Philosephus occupatus sui in exponendis meritis iustitiae iniustitiae uniuersalis, nune autem de particulari iustitia disserere constituit. Quae aut ni differentia inter haec duo interluceat, illa, quae superius copiose digolimus, fatis expedicnt. Θ, currit in alia inspectio hic ab auctore praesentis operis adscripta, quae iniustitiam generalem ab iniustitia speciali separat, quod is, qui a taliquid corum, quae ad cetera vitia pertinent, iniuste quidem facit, sed non plus quam oportet capit, ut qui clypeum prae timore abiecerit, peniat. F. de re militini, aut qui exacerbatus alacri nialedixerit .sinon conuitu.Cd iniuriis, aut qui ex illiberalitate, alicui impartiendo fortunae bona, non subuenerit, is cap. nonsimcap. estprobanda, cap. con crania capituli od si M. L . f. de donat. LI. Q deconar intervis. O uxor. At is, qui iniuste quid sibi vindicat, atque plus quam parsit, in se tram fert, is quoque se certa labe inquinet, non aliorum vitiorum,sed quae iniustitiae pi opria est,
56쪽
rauitate. vituperaminenim . υτα -ο ειαν tamen perceae Nam est
e si eum quispiam, Ocit Hoc loco exponit PhiIosephus, quid iniustitiae particularis proprium, ut scilicet plus adserati sibi, quam pariti ostendens, id fieri posse, ut nulloaliorum vitiorum secictate se contaminet, aut sane non omnium, hunc iustitiae nomine vituperari, veluti si id fiat in distributione honorum, pecuniaru,vel illarum commutatione, L . C. ut in ignit ordoseruetur is 6.rapes. f. de muneri est hononi rescripto. af Od ut Lis. g. in honorarivss de extraord cognit Lb.F. de contrah.emnit infra haec exactius cum Aristotele exscquemur.
ropiti. cus geri. Est ergo alia 3uadam in αρο γέ ni Est igitur asia quadΜm
Esset Oalia quadum,cte. Collectio tempestiue Mordine sumta. Qu'd si obtineant, quae sunt posita, conscctarium esse, ut sit alia quaedainiustitis, tanquam uniueris iniustitiae pars, item iniustum quoddam, ut totius parsiniusti, eius scilicet, quod contra leges committitur. Haec argumcntit ratio, cum superioribus comparata, enumerationici accepto ferenda csse videtur; ut cuni constet tale laetum iniustitia acce-cepto rcserendum, cu non incidat in nome timiditatis, inclementiae, illiberalitatis, nec aliorum,hiorum, quae generale inius litiae nomen agnoscunt, inserendum videri,ut ininsutiae verbo in specie, quod reliquupartitio sexisse videbatur,adscribatur. Quae ratiocinandi formn& nostris usitata est,etu, M .F. ιμ- stri . heria inst. dum Tryphonius in visceptatione, an testamentum iniuis,quod iurenuu Diuitia i Cooste
57쪽
s Drarratio in Ethicori Aristotissis
militate desiisset: Eae collectione utitur. Non quidem adoptauit, nee hodie natus est illi filius nec priori subducto de potestate, suo berede vlterior successit, sed tamen in potestate habere coepit, quem non habebat: simulque paterfamilias nimis est,&filius sub eius recidit potestate. rumpetur ergo testamentum tandem progressionem facit Imperatocidist in princip. de obes qua ex quasi docti nascuntur, uem Gai cs.st det eis obeat. . si iudex, dum remotis ceteris obligandi caussis. contractu, quali contractu, delicto ostendit, iudicem ex quasi delicto obta strictum. Idem in supellectilis descriptione seuenis. quam Iuriscontatus, . . Labeo. g. r. f. des Vesiect legat declarat esse instrumentum quodda eruad quotidianuisum paratarum vin alia specie,si caderet,
ut, verbi gratia penum, veste, argentu, ornamenta,irrstrumenta agri aut domus.Sunt multi nostrorum interpretu, t Mynsingerus indefinitione iustitiae, inst. de iust stiire. Balduinus,mdobrandinus, Schneideuuimis, item Corasinas, de iure civili an artem reaegendo, pari. r. cap. as qui contendunt, legsexta.1 dci .rer iuri particularem' iustitiam definiri,qui bustamen assentiri non possum, sed, nacta Hopper Phristo, de arte iuris M. in uia is iustitia, item Angelo Matheacio, qui id aperte dese dit, in tract de viso rationeium, M., cap. V. n. q. legitimam atque adeo uniuersalem iustitiam describi existimo. Primo, quod absurdu videatur, quod cum etiam, teste Aristoteis,praesenticapite, versis Mam hoc, m σfectione, quoniam aurem eum qu contra υχω Legislatoris sit, de omni- ις bust rebus ita loqui, ut communem utilitatem spectet, vitam beatam eiusque partes ciuili *cietate concillare, Meonseruare possit, id est, de legituna illa iniuersali iustitia ponamus t conditores iuris, non hane sed particularem iussitiam definiuisse. Enimuero idq; secundo cum verba detinitionis ita comparata sint, ut generaliter concepta ad uniuer salem iustitiam merito ferenda sint,cum adducti,circa quod particularis iustitia potissimum versatur, causiam restringi non possint, ratio nurula est, quoa illam ad particularem iustitiam de ectamus. Tertio, si aliquid ambiguitatis in verbis esse ima inaremur, cognita iure nostro illa decisio est, quod in obscura aut ambigua oratione 4d debeamus anta plecti quod rei, de qua tractetur,magis conueniat, L quotiens. F. de reb, 8 dub c quotiens.=de vers. ob . quoiumss deret iustilens, ait Iurisco-sultus, unus & idem sermo duas sentetias exprimit, is excipientus est,qui
rei gerendae aptior est. Quis inficiari potest, in proposita controuenis
58쪽
Ad Nicomachum,Librum Quin rem n
eo Igmentius eenseri, quod architem iuris nostri ad uniuersulam Illam, atq; legitimam definitionem respexerint, quam specialem, quod eun men illud euincat,& ratio materiat atq; tituli in quo versintiar, υιππ- rato fdem Hem addictione. Quarto eum nedum iuriseontatusae t. s.f.nfisi .est iuri statim post de hionem, sed etiam imperator Inst. δε-φ. 'di iuritria illa praecepta iuris,honeste vivere,areminem laedere,ius unicuiminim tribuere, item duo uniuersalia ossicia legum aequum ab inimio se- eernercilicittim abillicito separare,ad quae, taquam principia, quaestiones iuris reuocandae sunt, subiiciat,ecquid i concedemusnedum inconside 'rate talem desinitioncm iurisconsultum concinnasse, quae non solum illa principia non aequaret, sed ex tribus inserioribus priceptis,uix unum complectoretur. Cum iustitia particularis per omnia membra ultimi fraecepti se minime rundat neq; optatum illum exitum,qui legibus propositus est,comstituar,ut D. II om.u commemoraI.asecundamss. ut scilicet ciues bonis iustitiaetiorentes in unum reipublicae .rpus coalescere posesn ed praesidio uniuersatas iustitiae eo res perducatus. Quod aurem in P. distribatione iuris nonnulla versentur, quae ad particularem lustitiam referri nequeant,ec stabit,ibi per vestigia dolarinae hoc libello comprehensa decurrentes singulum embris singulas iuris decisiones contribu
rimus. Definit autem: Franciscus Picolomineus ρυά .ea, δ. hanc par ficularem iussitiam, ciuod sit moderatio appetitus irascendi, ut in omni eommutatione uiatributione externorum bonorum aequum e&id, cydeeet,expetamus,ae constanter praten gamusa qua descriptione offendit tamen,quod illam potius ad appclitum irascendi, ut subiectum,quod restaenet4 cui inhaercat videatur referretae quare alibi disseruimus.
ropili curo geri. Traterea, si quidam lu- πει ό μ ν κερ- Fraterea siqui quae
59쪽
ratis in Ethicorum Aristotelis
matertisquidam lucrandi, cte. Persipicuo exemplo ostendit diffeta. rentiam inter iniussitiam generalam&specialc Da in caussa adulterii il- Iam enim, quae quaestus caussa adulteriumn committat, est mercedem terat,&aliam, quaelibidinis caussa id faciat, nullo emolumento proposito, non in eadem conditione esse nane enim intempreantis esse, illaminiusti, quod id, quod non deceat capiat: diuersi enim ratio atque forma iniuriaecauu a discemit, ἱππ-.edic qui iniuria.f. desuraul. I. stro Lucde Opubbraicomparatione facta cum titulo scquenti de vi priuata, L. aue Dela Τ de poenis. Dubitari autem non conuenit, qui utrumque fa- tum iure nostro coerceatur, quod, ut dixi praesidio iustitiaegeneralis. quod vitii hoc modo contractum sit, corrigere,in emendare let, L ' quamuis a C. de ad eriis L mater s. muberi f. eoae tit quam uic circumstantiae pecuniae acceptae tanquam deliberatione interposita faciant. ut tale admissum grauius puniatur, argument. ι terstitiena miri . scis
60쪽
Insiper aliaqMdem omno, oro Id quod supra proposuit,aliis ex-rsis illustrat, ut quae peccata ad aliud genus improbitatis referri possint. illa ad iniustitiam particularem deflecti non debeant. Adulterium enim di stupriim ad intemperantiam, factum aliquem in acie deserentis,ad timorem, iniuriam in pulsando aut verberando admissam ad iracundiam. sed si quaestum fecit ad iniustitiam referri dedere. Quae distinctio refellit opinionem Antonii contii, qui negauit, se in tractatu iuris nostri,vni I uersialem illam iustitiamposse conspicere,quod ut recteAngelus Mathe cius illum perstringit, cum vespertitionibus ad solis in toto iure ciuili refulgentis splendorem caligaret.vel potius caecutiret. Quis enim negare sotcst& his delictis, quae iniustitia uniuersali expensa referuntur, Legis-atores nostros occurrere, iam admissa in exemplum vindicaret aut ἔteria supra, . quamuM. s. de adulteriis est l. mimus eod. it. g. item lex
Asia. f. de publicis ιudiciis ιι. F. de extraord crimis timiditatem , vita. F. de remEuan. l. omna ct L antepem eod. it tot tis deseenisus Syria . culinpam per iram verberando admissam, Litem lex ornelia .dermur. συμ-os libet Isinon conuitii Cericis'. Quibus exemplis finitima illa esse ponstant, quae supra cap. t. is vetis mediocratin copiose disserui. Illud ingenue
fateor, me nane particularis uniuersalis iniustitiae distinctionem,qua 1ς iure nostro disertist verbis comprehendatur. ron inuenire sed satis est hane doctrinam, statim ab initio, teiprima g.primosi de iustitia o iure, insinuari, dum edocemur,regum & iustitiae munus m hoc con sistere, veaequum ab iniquo separarent, tritum ab illicito distinguerent, ut prius membrum particularem, aliud autem reliquam prouinciam uniuersalis iustitiae sustineret. Dixi Guam,quemadmoaum enim lex, generis &specie partes ex caussis, quas supra retulimus, luctur, ita eadem lex, quae iustitiam uniuersalem cornplectitur, duobus principiis siue fontibus, unde uniuersum ius manat, dusterminatur, uno, qui nomen proprium habet. Alio, qui generis appellationem, contractiore tamen significatio-ndretineat. Deinde id coarguit - . θ.ut omnes, ediant, quae