장음표시 사용
51쪽
quibus num. 3. unius assertione non ebntentus; qua de re videatur Mascard. de probat. conel. 629. is conia. 628. n. 6. Cravet. cons. I 66. n. s. dc Gabriel. Ibb. r. comm. vin. t. de probat. concI. q. Myns.cent. s. obf. 96. ubi plures citat , dc secundum sententiam Bari. ut communem
scribit judicatum in Camera . Aliquibus
tamen probata Harioli opinio in casu, quo nulli contradicant, vel dictum unius gravibus conjecturis adjuvetur. 38 Quaeritur denique , an sit de consuetudinis substantia non scribi ; Uti substantia legis non consistit in scriptura, sed in expressa sanctione: ita & consuetudinis in
tacita inductione, quomodo in scripturam redacta manet nihilominus jus non scriptum , cum scriptura ejusmodi tantum deserviat ad memoriam Ac probationem faciliorem . Unde Feudorum usus licet seriapti, jus scriptum non ponunt , sed manent in terminis consuetudinis, ut tenet Bart. in d. I. de quibus n. 8. Redacta inscriptis ab habente potestatem condendi I rem , posset videri desinere esse consuetudo de seri jus scriptum, modo ea suerit mens mandantis in scriptum redigi: nam aliaes retinebit vim consuetudinis. Quamvis etiam dici posset, eo casu manere nihilominus consuetudinem , inspecta origine: propterea quod non repugnet, esse quid inductum t cito populi consensu , dc lege simul proba
tudinem approbat , dc vult nihilominus eam servari: atque ita unum ct idem firmatur duobus vinculis , quae tendunt ad
eumdem finem, ut superveniens compatiatur prius argumento L. Ex contrario Iq.
instit. de legat. O L verbis legatis s. ad L Faleiae quatenus tamen consuetudo erat persecta : nam si per legem ejus introd catur observantia, pertinebit poιius ad ius scriptum. Positis praedictis requisitis consuetudo erit justa, de consequenter eumdem cordi sequetur effectum, quem habet lex , sculicet obligare ad sui Observantiam, ut patet eae d. l. de quibus. ω tot. t. de consuet.
F in 6. Ratio dc vis hujus ponitur in consensu populi; ouia an suffragio declar tur , an rebus ipsis di factis, nihil into est. Facit qucd consuetudo sit quaedam lex, ab eadem potestate & jurisdictione procedens , scilicet Principe dc populo, licet tu modo indicendi disserat, qui non variae
rationem obligandi. Nec recte quis objecerit, quod populo desit potestas ad istum effectum ex eo, quod omnem auctoritatem in Principem transtulerit, nam firmat hoc populi factum tacitus principis consensus , quem lassicit non contradicere , uti supra dictum . Non obstit etiam , quod dicatur com msuetudo in facto consistere , dc probanda' esse, ut non videatur ponere jus quod n torium est , & probatione non indiget: nam hoc verum est quo ad ipsum land mentum & modum eam inducendi, qui est facti, quo persecto ponitur jus, i. e
g. pen. hoc tit. Et hoc quantum ad subditos , nam ut 9 τIex extra territorium non extenditur, ita nec consuetudo ; atque ita regiae civitatis
consuetudo non obligabit reliqua oppida , quia respectu illorum non gerit se ut superior : quando saltem illi suam legem
aut consuetudinem habent, nam si ea carent, sequentur eam , quae est urbis regiae et Quomodo intelligendus s. quam D nali iussit. de satisdat. quatenus civitas potest vicina loca , quae sunt de ejus districtu , oblisare. Bart. ad d. L a. qxo. 36. ubi tradit, quid juris quando locus aliquis 'stea unitur civitati vel provinciae , an debeat sequi ejus consuetudinem Z t svi Et resolvit translationem factam a Principe facere, ut sequatur ejus loci cui unita est consuetudinem, quod translatio vide tur perfecte facta , ut quod est juris in principali, idem dc sit inacceebrio, L non tantum 7 I. in f de excusat. Secus vult, si translatio non sit sacta per Principem, nisi tamen transverit in districtum dc j risdictionem loci alterius. Vide Losaeus de
fure univers. p. 3. cap. Iq. num. xli. Ovcap. I . n. 2 r. Quantum ad . forenses,
bligantur eo modo servare consuet inem , quo legem . Obtinet & effectus consuetudinis in con- 9φscientia, ut habetur eaa. in his dist. it. ad instar legis, sub peccato etiam morω tali pro materiae gravitate. Habet etiam consuetudo Vim, legi non frtantum derogandi sed & eam abrogandi , sive sit civilis d. l. de quib. sive e iam canonica , c. cum tanto D. ii de eo. suet. cum nec desit p'I ulla ea potestas, nec voluntas. Prius patet quia ut habet potestatem ,ea1n inducendi, corus vente principe ita di
52쪽
abrogandi eius legem , ne iura sint in
incerto Posterius patet ex actibus , qui indicant voluntarium consensum , positis tamen requisitis, de quibus supra.
m Non obstat huic decisioni primo, quod
habet Isidorus ean. consuetudo 3 .dolina. I. scilicet, consuetudinem esse pro lege , ubi lex descit, quasi , quando leκ est super aliqua materia , consuetudo inducitisper eadem nequeat. Sed dicendum , illum Iocum accipiendum esse de consuetudine, quae praeviae legi consonat, qualis non statuit ius novum . Quando autem legi est eontraria, facit eam deficere, quia non versatur circa idem , sed circa Oppost uiri et vel ut tradit Bart. ad d. l. de qaibat Lect. 2. num. 6. illa verba accipienda de consuetudine per Iegem reprobata , quae legem non vincit: quod faceret, si non esset reprobata.
Non obstat etiam , quod non possi te suetudo diei rationabilis quae est Iegi contraria ἔ quasi Loe ipso videatur esse
contra rationem , cum lex sit bona 6crationabilis, ut actus ei contrarii non possint non esse mali. Dicendum enim , contrarios actus videri malos, tanquam pr. hibitos ς non tamen eos concurrere ut
eausam, sed ut indicium voluntatis populi resilientis a lege priori dc judicantis eam
sibi minus convenire . Unde tandem refustat id, quod non est malum 1 dilicet ut sublata lege per actus sequentes inducatur consuetudo in modo quidem peccans non etiam in substantia. Castrens. ad a. Lae quibus, v. II. Vel dici potest legem esse rationabilem, non tanquam necessariam sed tanquam convenientem propter aliquos respectus a quibus non obstantibus abrogatio ejus per consuetudinem potest esse rationabilis , propter alios respectus honestos dc convenientes: quomodo de a ro alio legis prioris licet utilis 3c rationabilis , per posteriorem non tamen ideo dicenda irrationabilis.s8 Negotium videtur saeessere , L, consue- nardinis a. Cod. quae fit lo/ua eo suet. ubi conluetudo dicitur non praevalere legi aut rationi. Verum dicendum, Imp. ibi tinnide consuetudine non habente conditiones requisitas, ut sensus sit , consuetudo non est tantae auctoritatis , ut legem tollat,
nisi sit rationabilis & legitime praescripta:
quae exceptio colligitur ex d. I. a. in ver bis : non usque adeo Di valiιura m meu-
to, hoe est, vi sua dc potestate: de et
rius ex e. Cum tanto An. si de consueti ubi videtur Pontifex L I. I. interpretari lubjecta exceptione, nisi sit rationabilis ex legitime eraescripta . Cujus interpretatio vi detur potius amplectenda, quam aliorum interpretum , aasignantium alium dictae legi lenium. Vide Duaren. D. h. t. c. I a. ad d. l. a. Gregor. L ea. animad. iar.
lib. r. c. 7. ἐν 3. Non obest denique, I. s. s. Diυκι ins styde sepulta. Hoc ubi non valet statutum contra legem jam positam: quia ibi agiatur de statutis, quae fiunt ab inferioribus, quos oportet iuperioris legi parere , nil
autem contra eam statuere. Aliud est in consuetudine, cui rationabili, licet co tra suam legem , videtur tamen deferre legislator: per quam, cum tacite induc tur , minus peccatur ἰ quam ter statutum, quod expressam eontinet legis abrogati nem: non sine contumacia, quam non habet tacita inductio. Contingit enim expressa
improbari, quae non expressa admittuumtur, L nonnumquam 23. de cons. on dem.
Ad hunc essectum spectat praeterea , quod per consuetudinem induet possit, ut lex, quae non obligabat ad mortale , ad illud obliget et contra : potest enim legem ampliare, & ei derogare, quod mi nus est, cum possit abrogare ; fundatur enim in humano praecepto. Ubi quaeritur quantum temporis requi- reoratur ad istum effectum Sunt, qui requirunt immemoriale sine ullo tamen land mento: ut verius sit idem sussicere, quod ad inducendam , cum jura civilia nusquam distinguant , sed simpliciter ad valorem
consuet udinis requirant tempus congruum ,
d. l. de quibus. Et hoc ita in lege civili; nam quid in Metellastica obtineat, παῖ.tur tit. Meretat. i. de consuet. Quaeri hic posset, an consuetudo exten- Io rdi possit ad actus similes Si' quaeramus de consuetudine praeter jus inducente jus
novum, non minus ea extenditur, quam lex, arg. t. nam ut ait Medius I 3. b. t. ex ratione, L non possunt, ra. eod. Si vero de abrogante legem scriptam , neuti, quam ea extendenda est ad eatum similem ad corrigendum jus commune: nam ut Ieis gis correctoriae extenso non admittitur ad
casum similem, quod sit odiosa, de se strictii iuris stricteque intelligenda ; ita de conis suetudinis correctoriae extensio, minime
53쪽
admittenda in correctionem juris communis , per subauditos intellectus, ut recte tradit Ias. ia d. l. de quib. u. q. roa Est dc consuetudinis effectus , irritare contractus , inhabilitare perionas, impedimenta matrimonii inducere , & contra illa tollere, ut traditur lib. IV. Decretalium ἀros Spectat denique ad essectum consuetudinis inter retari legem : eum & tollere eam possit Ec de novo inducere. Hinc in L si de interpret. 37. h. t. consuetudo di citur optima legum interpres , dc in I. nam IN. 38. eod. IC. in ambiguitatibus, quae legibus proficiscuntur, consuetudinem ait vim legis obtinere. M Dicta de esse tu consuetudinis vera sunt,
quatenus consuetudo est in vigore, non abolita per desuetudinem , non reVocata per legem posteriorem : ut enim lex prior revocatur per posteriorem , ita Ec consuetudo per legem , L prater. y. s. Drvus
ros s. de sepulcb. violata, ' istam potestatem revocandi consuetudinem esse in principe,
non est dubium: dc vult m nisella ratio, cum consuetudo vires non babeat, nisi ex voluntate principis saltem tacita atque ut in ejus potestate suit consentire , ita di postquam tacite consensi dissentire . Deinde cum possit Iegem expressa voluntate positam revocare , quidni dc consuetudinem tacita voluntate introductam .io6 Sed objicitur cap. r. de Dudi eun. Ab. a. ubi dicitur , legum Romanarum non esse vilem auctoritatem , sed non adeo i i res suas extendere, ut usum vincant aut mores. Quem textum videtur Cujac. ibi accipere de consuetudine firmata judicio contradicto Verum minus recte, cum dc talem consuetudinem revocari per legem
inpervenientem nihil implicet , propterea quod lex etiam tali consuetudine sit potentior , nixa scilicet expressa voluntate Principis, quae potior est tacita secundum jam dicta. Lmo etsi consuetudo per Principem approbata fuerit, nihilominus abrogationi est obnoxia, uti lex ab eodem l m. Ne utiquam autem textus ille intelligendus est de legibus quae possent serri a luperiori potestate super materia seudati ;nam tales non minus tollerent consuetudinem priorem in ista materia, quam in Communi . Rectuis itaque cum Cujac. d. Deo, textum istum seudalem acceperis delasibus generalibus , quae licet aliter disposuerint in materia communi, non habene tamen locum in seudali , in qua p opriae suae sunt consuetudines eaeque servandae. Si e licet jure communi parentes succedant liberis, filiae una cum filiis, frater fratri,
non tamen ita, in ista materia, ut tradidimus alias in trad . de Feudis c. Io. uod dictum de revocatione consuetu- Iordinis , per legem msteriorem verum est non tantum si lex contineat clausulat
expressam , qua aboletur consuetudo , verum etiamsi non contineat; sit tamen talis, quae non compatiatur consuetudinem eκ voluntate legislatoris . Quomodo universalis leκ subsequens facit revocari universalem consuetudinem , ut patet ex cap. licet r. de constitui. in 6. ubi dum praesupponit Ponti f. se ignorare particulares consuetudines, indicat se scire universales, easque contraria lese tollere . Ubi nihil faciet, quod consuetudo sit immemorialis ,
quia ut talis non videtur habere majorem vim , quam habet lex posita; quae ut tollitur contraria lege, ita oc consuetudo. Disputatur autem hic, an lex genera- Iog lis subsequens tollat specialem loci co suetudinem, cui est contraria Amrmant
aliqui id procedere jure civili, u: videre est apud Bariolum , d. l. de quibus Leta.
i. n. s. in fine : dc probatur per d. l. 3. F. divus de Iepulcb. vi ολ quae dicit principalia rescripta peneralia esse , dc in om ni loco debere valere ; ut per ea reces tur etiam a statuto municipali, quod i . gi contrarium disponit. Potest tamen idem.. Barta in Lect. 2. 6 dem i. n. l. gener liter resolvit, consuetudinem priorem specialem non tolli per legem generalem subsequentem: allegans ad lae ac d. c. r. per quod patet iure Canonico per constituti nem generalem subsequentein non tolli
s ecialem loci consuetudinem: dc subjungitur ibi ratio . quod scilicet legislator non censeatur scire secta particularia, ad quae spectant particulares locorum consu
tudines: cum , ut ait Imp. I. tanta a. f. si quidem autem i q. C. de Tei. Jur. enucl.
omnium habere memoriam divinitatis in gis sit quam humanitatis . Ut non censeatur revocare velle nisi earum iacta exprese .sa mentione .. Ubi volunt etiam sussicere subnexam clausulam: non obstante eoAtraria consuetudine , Vel nulla in contrarium valente consuetudine , per text. in
54쪽
nia penisus omnium Deorum eoUEetudine . Supradicta ratio cum dc jure civili obtineat, eadem decisio etiam obtinere ea dieenda . Nihil obst ante d. s. divus , quia primo non laquitur de consuetudine , sed de fiat uto. Dande admisso, idem obtinere in consueredine , dicendum ibi agi , veI de ea, quam scit Princeps o
tinere, vel notius de ea , quam expresse Princeps voIuit tollere , ut ibi ex textu patet . vide Couar. Iib. 3. var. Resol. e. 3. n. q. cirra finem. Quod dimim de lege abrogante coa- fuerit dinem idem dandum contrariae conis suetudiui su pervenienti quod scilicet priorem tollat, legi enim comparatur, modo suas habeat conditiones. Ubi videtur sunficere tempus deceni annorum , quod satis esse diximus ad abrosandam civilem Iegem. Restaret aliquid dicendum de statutis, sed de iis agemus in Tit. sequenti.
rit. 3. De Legibus. I merator an recessibus Imperii solutus L sit vide Carpetov. in Capit. I ny. e. ra. n. s. tr feoq. quam allegat Beseld. in thes stract. V. Ad LXI. Regulae, quam supra n. I. d. I. dc I. posui , addantur sequentes Reg. r. Quando aliquid est jure civili definitum ἔ dc non jure canonico, standum est iuri civili etiam in foro canonico . Menoch. lib. 2. arb. Cas. I 33. n. Ia. Reg. 24
Cum jus canonicum & civile inter lepugnant, jus civile servari debet in foro Imperii , jus canonicum vero in terris Ecclesiae. Philipp. Dec. in e. clerici in
prine. de Iad. oc idem confit. a a. nu. 6. sed hane resulam tantum de iis causis dc rebus intelligere oportet . quae non concernunt animam :LDem de eo casu, quando utrumque Jus est ra 'onabile , & sitne periculo animae servari potest , ut notat
Modest. Pist. Con M. qI. num. 6. v. . I.
Aliud enim est , si tractetur de peccato vitando dc casibus conscientiae . Tunc enim quando est discrepantia inter Ius caronicum dc civile , potius stabimus constitutionibus Iuris Canonici, non solum in terris Ecclesiae, sed etiam in universo terrarum orbe: quasi hie cedant M. Imperii, sacris Canonibus , ut probat M
dest. Pist. cons. 49. N. II. via. I. Quamquam Petro Ferrariis in prast. Papiens in Qrma Respons rei conνenti , verta praescriptionis num. 8. Par. Edit Lugdu T. 's. haec ratio , quod ideo secundum Ius Canonicum sit judicandum quia agatur de peccato vitando , non pIareat, dicit enim: In contractibus, si intervenerit deceptio in re vel in pretio, etiam vertitur animae periculum . nec tamen ideo
in iis semper est sequendum Ius Canonicum , ως. Reg. 3. Si diversuin Ius statu tur in soro saeculari de canonico, Iudex saecularis servat suum Ius, de Spiritualis quoque suum . Sed si in altero soro jus
illud sit aeqilius, tunc etiam ad sorum d ducendum est . Ioli. Sichaia. ad L PIacuit n. 3. C. de iud.
Ad n. LXII. LXm. Quomodo lex sit
interpretanda Et quid statuenaum de anistimoniis , tum in Iure Civili, tum Canon. vide ex aliis, eleg. Schol. iaeom. Iurid. pag. 26. dc 27. Ad I. ex quibus 32. h. d. haec addo estatuta & consuetudines locorum Ordin tiones Salutares, bonae ac honeste, mores, dc sincerae locorum Consuetudines, ad unguem sunt observandae re ad litteram, quod ajunt Dd. dc Bart. in I. omnes p puti de I. O L maximum Nitium N. Is . C. de Bber. praeter Alex. confiLya. u. .im cons. AI. N. 3. Uol. 7. O confiL I96.
n. a. Ab. 6. Et Iudices, secundum eujusque regionis, Ducatus, Comitatus, civitatis, aut loci singulares consuetudines & statuta iudicare debent ne contra faciendo intem faciant suam S in Syndicatu teneantur , in quod pariter Camerae Imperialis Assessiores curare tenentur . Auth. Iubemur C. de Iud. Gail. I. s. 36. . o. &I3. obf. II. n. a. Assessiores enim Camerae Imperialis. quando in numerum Assessorum recipiuntur, in specie jurare tenentur, quod secundum Imperii constitutiones secundum Ius commune, Ac laudabiles locorum consuetudines, iud itare velint, pr ut expresIe habetur in forma juramenti Ad forum, Iib. I. Ord. cam. tit. 37. quia consuetudines & statuta locorum pro Iure communi haltiuntur in illis locis,in quibus vigent. Gail. d. L T. σου. 36. n. II. Consuetudinis malae ac reprobatin varia exempla Tot Iesit Meh. in obL. Praxverb. Contuetudo pag. 23o. γ Icqq. ubi ville a
55쪽
De Constitutionibus Principum .
a Legem condere fetius es Pν incipis is Constitutionum principalium diviso .
eipe non recognoscente supera orem.
6 Requi a ad effectum sementiae 'primeipatis .io ri Edicta ἐν mandata Priseipum quae dicantur. 11 Legem interpretari quatenus dicatur
esse solius Prineipis., a constitutiones personales quae Leantur. 1 Ad earum De privilegii subsantiam,
an requiratur scriptura. 1, Trivilegis a quibRs concedantur. is Trivilegium dat consuetudo. idi Priviserium aliud Reale, aliud Pem fanale.,8 Pνivilegium in dubio quiae. , , Trivilegium item aliud perpetuum,
16 uectus constitutiollum perforatium, se privilegiorum. . , t Trivile is fricte interpretanda.di, Intellectur l. Beneficium 3. h. t. ,3 Privilegia personalia non egrediun- αν personam. 14 Εκtivusntur deficiente persona.
αε Privilegia quae perpetua. α Privilegia quando omittantur. dis Privilegium Deo defructo admittitur . 19 Priviugium extinguitur Iapsa tempo
ris in renun ratione. so Revocatione quatenus amittatur.
si Intellectus l. Omnes populi de just. dc j e. 3 a Statura condere qui piasnt. 33 taruta quid, qui iis obligentur.3 tatuta arbent esse rationabisia, nee
mata a Principe,an is quatenus possit a Mur rata municipati revocari. 36 Statvorum interpretatio quomodo faetenda . 37 Statuta quando obligare iseipiant. 33 Princeps an teneatur statutis municia
pii , in quo degit. SUb populo libero legibus ejus erat suavis di majestas ; quod enim is jusserat, ratum erat: verum ubi rebus sic dictan. tibus , per partes, id est , factiones, quae aliquibus Reipubl. invadendae locum de
derunt, L necessarium a. s. novissime Ir.
de ore. Iuris , in unius ditionem imp riumque concessit, in usu coepit esse haec pars, quae constitutiones Principum appellantur, penes quos solos erat potestas disponendi res urbis, ut quod constitia issent, jus ratumque esse dei, eret. Translata haec potestas in Principem di- Ieitur lege regia, quae de imperio ejus lata, L quod Priaripi r. b. t. de qua satis incertum , quae nam illa se erit, Ac quo tempore lata. Nam sunt, qui conceptam legem Volunt, non etiam latam. Alii mpinantur, numqΠam populum sponte, dc expresse in Caesares suam istam potestatem transtulisse, sed illos partim armis, partim astutia Romanum Imperium invasi si se . Uti & incertum , an ab initio lex una lata fuerit, quae omnem deinceps Imratorum potestatem generaliter firmarit, Imperium a populo Romano perpetuo in Principes transtulerit, quam sententiam asseruisse videtur Corac lib. 6. MisceV. e. 8. Cui videntur respondere tradita a I stiniano. Instit. de Iure natur. F. Sed ἐν quod Principi 6. ω d. l. 2. F. Novus- me II. sv. de origin. Iuris, item L a. F. sed is hoc eto. c. de Jure veteri enuel, Historiae tamen veritati videtur magis conis gruere , consuevisse ejusmodi legem in singulos Principes, mox ut ab exercitu co salutati Imperatores dc a Senatu probati essent, ferri, non quidem pristino more per tribus aut per rogationem populi,
nam studiis tribuum aliquid fieri jam desitum erat sed per Senatum ipsum,
uti apparet ex Tacito, Bb. II. Annal. in fine, ubi de Nerone consalutato Imperatore agens subjungit: Et fententiam miliatum secuta Patrum consulta , dc δεώ. 8.mm de Othone 3gens. Accurru t, inquit,
56쪽
Patret, decernitur Olboni tribunitia pote- flar is nomen Augusti , is omnes Principum honores. Maxime hane tententiam promovet Senatusconsultum de Imperio Uespasiani factum , cujus fragmentum adservari in aede Lateranensi notat A M. Augustinus, lib. de legib. Quo facit etiam, quod eκ Senatus sententia legantur plerique Principes constituisse , dc sua decreta a Senatu approbari curasse. Nec faciunt quidquam loca in contrarium allata: nam ea Videntur accipienda, quod institutum fum it lege ista, ut Imperatores perpetuo qui-rtem crearentur , qui Rei p. curam gererent ἰ non tamen per eamdem in singulos Imperatores jus potestasque tota coli Cata , quia non fuisset alias opus nova lege in singulorum temone. a Utut sit, solius est Principis legem condere & quod ei placuit, legis habet vigorem, uti habet L quod Principi I. h. t. Quod accipiendum de tali Princi e , qui se animum suum instituit, ut nihil velit, nisi quod honestum est, & ere Reipublicae futurum: cui nihil lubeat , nisi quod liceat, & qui nihil praeter jus aut sas edicat. Placitum etiam tale accipe, quod cum summa deliberatione conceptum : exemplo Alexandri Severi, quem tradit Lampridius νη eius vita , constiturionem nullam lanxisse, nihil adhibitis in consilium viginti Iuriseonsultis, dc aliis plurimis sapientibus disertissimis : quod justum rationabile ipsi populo utile videretur, secundum requisita ad legis justitiam , de quibus Tit.
iii periori . Nam ut nudae voluntati Principis attribuatur vis legis secundum illud vulgatum: Sit mo ratione voluntas, non
tam est boni Prineipis quam Tyranni lcui ut non est jus imperandi , ita nec ejus placitis est vis, sed tantum placitis
justis , ut quas constitutiones vocamus ,
quod nomen generale est , significans jus omne , quod a Principe statuitur. s Constitutiones istae principales, aut generales sunt aut particulares. Generalium tria sunt genera , Epistola, Decretum, Edimim, ut colligitur ex Ulpiano d. I. i. dum ait : Ouodcumque Imρerator pereps Olam is subseriptionem statuit , vel cognoscens decrevit , vel de plano inter- Iocatur est, vel edicto praecepit, legem esse constat. Epistolae sunt rescripta ad privatorum vel Masistratuum relationem consuetudinem-
ve, quibus interpretatur legem, vel suam Guel naturalem, aut statuit , quid in negotio aliquo aut dubio sit servandum: hujuς ordinis sunt vetustissimae quaeque comstitutiones , a Iustiniano in codicem rei tae . Habent autem eatenus Epistolae seu Rescripta Principis vigorem legis universalis, quatenus directe decidit dubium aliquod Princeps, constituens illud rescriptum , tanquam regulam operationis . Unde oportet , non sit conceptum in peculiarem alicujus favorem, quia soret instar privilegii , vel ob particuIarem aliis quam circumstantiam , quia nec tale rescriptum constitueret jus generale. Decretum est sententia, in alicujus cauis sta cognitione lata, sive ea sit definitiva, sive interlocutoria d. I. I. De sententia definitiva non est dubium , quin habeat vim legis generalis, etsi in causa particulari sit lata. Cuius ratio in eo consistit, quod sententia Principis sit veluti regula, ad quam omnes in seriores judices t
nentur se conformare. Neque enim exem-
tum & praejudicium principalis sente tiae , debet leve haberi; nee a judicibus negligi, si per obreptionem extortum esse dici non possir quae suspicio tunc subesse posset , cum absente altera parte quid est decretum . Vis ista lassicienter indicatur let. si imperialis mali Cod. de
legibus . Obstare tamen videtur L quae ex 2. 6
Cod. d. tit. ubi dicitur, statutum sive decretum a Principe generale ius non fac re. Sed dicendum, ibi agi tantum de statutis ab Imperatore per modum privilegii, vel in gratiam alicujus personae, propter peculiarem respectum aut specialem occationem, ratione temPoris aut loci, ut clare insinuatur in verbis : fed legem Deianphis dumtaxat negotiis is personis , pro quibus fuerunt promulgata . Et haec ita,
sive sententia sit juris dispositiva , sive d
An sententiae interlocutoriae prolatae r per Principem eadem sit vis , ut iaciat jus generale ; dubitant aliqui per L Ieger ut 3. C. de legib. quae habet, interlocuti
nes in uno negotio prolatas in commune nihil praejudicare . Idem tamen interlocutoriae attribuendum esse , quod dixi mus definitivae competere , paret ex qquod Principi I. g. quodcumque r. b. tin verbis, veI de plano raseris tus P
57쪽
eo nitione selli et praemissa. Nam , licet talis sententia sit interlocutoria respectu principalis , de qua agitur ; non est tamen minor illi vis, quoad id, quod Princeps per eam proxime statuis ae declarat ; ex
cujus voluntate prccedit utriusque sententiae essectus; licet facilius de mente Primcipis possit constare per definitivam, quam per interlocutoriam . Nihil faeit d. l. 3. Cum inquatur in nepotiis , in quibus ex speciali rauci spectasi ter quid est uatutum.1 Dicta habent locum non tantum in
Imperatore aut Rege , verum di in qu Iibet alio Principe non recognoscente superiorem: nam ratio effectan m illius sententiae non sundatur in Imperatoria aut
resia dignitate, sed in lagaestativa jurisdictMne suprema , ad quam spectat leges condere ; qualis ei iam est in aliis supremis Principibus . tino di idem competere potest Principibus inferioribus, vi alimsii periorem recognoscunt, si illi ea concessione superioris liceat te es serre, salva tamen semper lege superioris & jure communi . Senientia enim a tali Iata ponet vim legis, aut etiam interpretavionem te .gis prioris, modo non tangat legem sup rioris, quam non potest tollere aut laedere per suam sententiam.
I Atque haee de essi seu sententiae sac lius
procedent; Primo, si ex verbis ejus constet, voluntatem Pt incipis esse dicendi dc stabiliendi certum jus: praecipue quando per sententiam ccndit novum jus , quia sententia de la non est constitutiva juris, sed declarativa , cum de se cadat in sactum praeteritum aut jus ariuisitum . Se- eundo , si talis sententia ut sussicienter Noposita , sive publicata, tanquam com munis regula decidendi similes causas. U-hi videtur sumere, ne per publicam sa-mam sit vulgata . Extra omne dubium
est iententiae principali adesse vim legis,
fi eorpori Iuris inserta , I. I. s. pen. in fine de niso C. faciendo.
Edictum ab edicendo dictum est , quod
princeps suo .mo in ad honestatem dc uti-sitatem subditorum , more solemni, ut omnibus innotescere queat , observandum ponit: cujus appellatione Orationes in Sm tu haberi solitae contineri videtur .
Dissert a Rescripto , quod ii Iud legem generalem ponat, hoc non semper , sed II plerumque sit perionale . t Posset his addi quarta species, sciMet Mandata Priscipum, quae Praesidibus Provinciarum da bantur , secundum quae provincias gubernarent . Horum in surdi frequens est me lio, Ac Tit. in cod. de mandagis Pνine
pum ,- velia 17. Itaque , quod Principi placuit legis ha- ix
bee Vmorem , es usque voltus in legem se
ro: uti de illius esse dicitus , si quid BDtasse obscurius in lenibus possitum est , pis,lefacere, I. Leges sacratis mae. s. c. derii b. di isto Imperatore dignum esse, interpretari legem , habet L si imperiatis . ia D. C. eod. tis. Quod non ita acinc piendum , quasi non Iiceat Iudicibus aud utis Multis legem interpretari , aut Mefaciendo in I gislatorem , aut ejus Maj statem quippiam attentarent , cum Uerba legum plerumque nisi commodam in te pretationem ex aequo hono recipiant, aut
si minus stricte accipiantur, injustitiam generent, juxta illud: summum iur, fumana iniuria a sed accipiendum de tali interpretatione , quae sit authentica , & habeat vim obligandi , ac necessitatem inducat ita intelli hendi lepem, etsi legis latae mentem egrediatur. Vide Gudet. de iure nomistib. s. e. a. dc Franc. Suarea, tib. e. da legib. e. 6. in D.
Perlonales constit ut iones nihil aliud sunt, is quam jus quoddam singulare, incertae per, ae , au certae causae gratiam a superi re eonstitutum , aut est lex privata speci
te quid concedens , unde cc privilegium dicitur . t Ad eurus substantiam non dein r*sideratur laeti plura, cum sit lex, quae scimptura non indiget, & nullum sit jus po iitivum, requirens scripturam , lassicit enim voluntas concedentis . Ad cujus t men probationem scriptura requiritur east. Porro T. da riviI. cum non credatur iis,
qui privilegium sibi concessum adserunt ,
tanquam in propria caiisa, licet verbo tani tum concessiim certo sciens , secundum illud agens, tutus sit in foro conscientiae. Conceduntur personales is, constitutio- is nes per eos , qui leges ferre possunt.
Nam cum sint privatae leges unde dc privilegia dicta in inon possunt nisi per eum , qui potest legem condere universalem, i cab illa recedere ; quod solius est Princupiε , non etiam alterius . nis ex Prinei piscommusone. Hine eertum est, summim
Pontificem di supremum loci cujusque Principem posse indulgere privilegia, Conia leges a se statutas, dx con ra ius cuin
58쪽
mune ; uti di adia beneficia conoedere: cujus ordinis fiant induciae salvendi , sive
Iittera: usu frequentes, quibus datur ege-
is debitoribus d natio Blvendi ad annum,
hiennium , quinquennium , quas morat -- rescripta vocant, de quibus plura dicemur infra vir. de exemt. Similiter & il imum Prineio relaxare crimina , com nare poenas , I. rescripta 7. Cod. de
praeibus μ'. offerre. Est & potestas con- cedendi privilegia Principibus inserior bus , propori nata suis legibus , si quas
serre possunt. ιε Consuetudini idem recte attribueris, perrexi. in c. Novir de ma vi I. in verbis: Vsfaree iuri commune vel μν oeeriae strivi-
fit δεσνactum : ubi aequiparatur consue
do speciali priuilegio, & per text. ἐ. eamonquestuT 8. IX. quaest 3. Alex. cons. 6..ol. 1. Fain ratio, quod consuetudo legem roget: in multo magis possit ei in pam e 'raevalere , di dare licentiam agendi uia contra jus positivum , etiam sine cientia Principis : quam ne quidem adeonsuetudinem legi contrariam et uiri dictum est ante . Priscriptioni idem dari Posse videtur , ut per eam privile a acquirantur , postquam & alia hac via aequirantur, ut iurisdictio, ire. ε7 Sum autem Privilegia alia Realia, alia Personalia, ut apex e colligitur ex L priviseria Isε. M. fr. de R. I. ubi Privilegia alia dicuntur esse Causae , alia Personae. Quae vivisio lassiciens est, non obstante , quod principaliter omne privilegium re ratur ad verionae alicujus usum atque ut titatem. Neque enim semper immediate datur vel competit personae , sed non raro ae primario rei vel eausae: vel ejus tantum intuitu personae . Ut Reale privs gium sit, quod immediate de direcie ali
cui causae . res , loco, muneri , Conditionidistincte a persona est concessum , uti eastro , oppido , Ecclesiae dignitati, incio . Perlonala vero , quod immediate da um
Perlonae ratione sui, eique cohaeret: eurus ordinis est beneficium competentiae , quod habet maritus, patronus, parens . donator . Et hoc ita , si verba privilegii sint absoluta, specialiter directa ad pertonam aut et . Nam fi quid addatur, per quod distrahatur verborum si is fio , poterit ea mutari ἰ vehi I i si detur Iera o Epist.
m. dc Hreces ibus ejus, erit tale prse
Megium competens . Sed eronem s Episcopo alicujus loci detur saeuitas aliqua , ratione eminentis scientiae aut m dentiae , non reala licet concedentis no
mine dignitatis sit ustis sed personale erit privilegium propter admncta , ut recte
tradit Abbas in c. Maudata 6. n. I. R
de praesumit. ' M dubium fuerit reale , Ilan personasse in , sidendum, an sit odi
sum , contra jus commune, aut tendat in
alterius eraejudicium: & censendum persi nate , quia odia sunt restringenda, ut se
non excedat perionam. I. Praeror a. s. siquis a Pν incipe I s. ivs me quidem in AeoνώbL Si vero favorabile suerit, continens beneficium, Ilius ius laedens, censendum erit reala, oc permanens.
Est & priviletium aliud PerpetΠum , quod Is
haeret rei de se perpetuae . vel fine tem
poris limitatione conceditur: dictum ita, non quod anniti non possit , sed quod d
se duret . quamdiu non Tevocatur. Aliud Temporale , quod ves personae conceditur, cui tantum competit, &cum ea extinguitur, uti mox dicemus : vel datur ad certum definitumque tempus, quo 'apso fin tur, L. Quotidis 2. cap. de precib. I . olfe . aut ad conditionem , in ejus eventum aut desectum . Sic concessum a a Principe , quamdiu vivit , ejus morte revocatur, quod voluntas eius ultra se non κemendat. Mem est in clausula: Usque adbereepflacitam meum, nam & haec virtute ineludit confimonem dependentem a v
luntate concedentis , quo mortuo at v
luntas non est, ita & cessat dependentia, atque ita Ac pririlegium. Aliter se res habet, s concedatur ad beneplacitum Sedis rquia cum Sedes si perperua , dicendum etiam perpetuum esse privilegium, donec revocetur , ωρ. Si gratiele s. de referi t. π ε. Effectus constreinionum Personalium , in quas Privilegia vocamus, sive beneficia , est quod secundum sermam eorum pro
cedatur , etiam eum derogatione juris,
lias Erent inutilia , etiamsi Illius der gationis non faciant mentionem ; facienda enim interpretatio: ut constitutio p tius operetur, quam sit esusoria, L mua eipem I. νη νη. 1 r. ad municip. Nisi i men jus commune resistar , cu us juristum iacienda mentio, vel in specie, Vlsub clauiuia generali sussciente ad der gandum dii jiui. Cata. ω Clem. I. q. y. de
59쪽
ce b. Et hoc, ne praesumatur privit
pium per iradvertent iam indultum , aut per importunitatem exortum.
21 Ad interpretationem Privilesii quod attinet , ea fricte sacienda: ut soli illi personae aut causae competat, cui concessum , di nequidem eκ rationis identitate extendimisit ad alias personas aut causas, nec prosit etiam quidquam ad extensionem ratio correlativorum : propterea quod em-cacia privilegii non sit posita in ratione, sed praecipue in voluntate concedentis, si aliud non pateat, vel ex causa , vel exa a verbis, vel ex juris dispositione. ' Cui rei videtur obstare I. l Beneficium 3. b. t. quae habet: Beneficium Imp. quod a divina ejus indulgentia proficiscitur, quam plenissime interpretandum esse. Verum ista lex procedit , quando privilegium spectat ad purum nescium, quod cum sit favorabile, venit late interpretandum, maxime Principum , cum id ipsum congruat eorum liberalitati & nemo per ejusmodi interpretati rem laedatur. Eo iacit communis regulas avores esse ampliandos , non tantum in Principibus, verum in omnibus, qui b nescia largiuntur . Neutiquam d. l. 3. accipienda de privilegio derogante juricommuni, quod illud regulariter odiosum reputetur , ut interpretationem' strictam sortiatur : uti & illud, quia continet tertii praejudicium, cujus juri non praejudicat Princeps, nisi ex magna ct urgente ex causa. Ostat. O Dd. ad d. I. 3. Bald. in leg. si quando 3 s. numer. I. C. de i es'. testam.
23 Sortiuntur itaque privilegia strictam interpretationem secundum quam personas comprehensas non egreditur, adeo ut nequidem ad haeredes aut succe res transeant. Quod omnino procedit in privit giis illis, quae sunt personalial, d. I. pri-wilegia I 6. de Reg. Iur. In omnibus enim causis, ut Paulus ait id observandum, ut, ubi personae conditio locum facit beneficio , ea desciente Beneficium 24 quoque deficiat, L in omnibus 68. d. t. 'I'ersonalia enim extinguuntur deficiente persona, L exceptiones p. ins de except.
Sic privilegium pupilli nec haeredi ejus
datur, non procuratori in rem suam, Lex pluri I 2. ins de admin. Iul. quod non causae, sed personae , quae privilegium meruit, succurratur. Similiter, quamvis patronus , ex debita parte institutus a libe
to, fidei commitam a se relictum praesta
re non Cogatur, ne pars edi legibus ver
cundiae patroni debita minuatur, L fi p
tronus 2 . de donat. ω tamen instituti
nem omittente, is, qui partem illam vii dicat , fidei commissum praestare cogendus,
I. cum patronus 28. de legat. a. quoniam,
ut ait Marcellus, quod illius personae praestatur , nequaquam hoc ad alium debet pertinere, ' nisi tamen Imperialis heni- 2s nitas liberos comprehendat, ut factum in I. a Palatinis l. c. de prav. eorum qui in Deris pal. lib. I a. ubi patri data immunitas extenditur ad liberos & nepotes: uti ad uxores ac filios Medicorum & Pr
sessorum vacatio a muneribus extenditur,
L 3. Coae. Theodos de Medicis Profess. Similiter beneficium competentiae patrem concernens, licet ad haeredem non transeat, I. Maritum ra. ins soluto matram aliis tamen competit ex alio matrimonio, L etiam filios.i8. d. t. si praerogativa concessa mulieri in bonis mariti, ante alios creditores hypothecarios , etsi haeredi non competat, filiis tamen est concessa, I. asesidui ii. Cod. qui pol. in pen. bab. E dem ratione, qua ad haeredem non transit privilegium personale, ita nee fiderunsor eo utitur, d. I. I . de except. I. etsi 2q. cum l. seq. eod. quia personam transiret contra d. t. i96. Et haec ita in iis , quae personae intuitu dantur.
Aliud juris est in privilegiis, quae locis asaut civitatibus sunt data generaliter, quia ea se dantur, ut ad posteros transmittan tur, L a talem 3. in fine L. forma q. s. Quamquam 3. in D. de cens b. cum loca non extinguantur . Idem dicendum de privilegiis datis alicui dignitati aut ossicio et uti di in iis, quae data sunt rei aut causae , nam haec ad haeredem transeunt, d. I. I96. cum ut recte ait Paulus, d. l. 68. ubi genus actionis beneficium desderat, ibi ad nuemvis persecutio ejus devenerit, non descit ratio auxilii. Hujus ordinis est beneficium S. C. Vel triani , quod mulieris gratia introductum haeredibus ejus adversus creditores datur, leae..Haeredes 2 . C. ad S.C. Veluian. Cujus etiam ordinis est S. C. Macedoniam beneficium di quod datur minori circumscripto, d. I. 7. de ex cepi. ubi di fide umoribus ejus illud accommodari dicitur. Sic & tempus, quod judicato , id est condemnato datur , cum causae magis, quam personae praestituatur id
60쪽
Mnesimum : haeredibus , & eaeteris qui
in locum ejus succedunt, tribuitur, L m-pus 29. ruf. de re Iudie. Dicta de essectu Privilegii obtinent, donec integrum fuerit, non amissum . Ami titur variis modis, de quibus late Fel in. d e. eum aere sent de eonfit. Sc Sebast. Medices de eonserv. possus. Gl. 2. . num. 13 3. O seq. Veluti in primis extincta Persona ejus , cui concessum : quod verum est in privilegio personae dato: neque enim hoc perisnam egreditur. Quod datum est rei vel causae , Obtinet , donec res vel missa superest. Idem dicendam de loco , cui coneenum privilegium , durat enim , 28 donee Iocus stat. ' Quod si locus fuerit destructus per habentem potestatem ex Woposito, sublata spe restitutionis , salvum esse nequit privilegium, utpote su lato eius iundamento. Aliud erit, si hostili manu destructus suerit, aut Casu corruerit ἔ cum spe restitutionis, quae ei salvum faeie privilegium , L aede Iaera 73.
concedentis non videtur extingui, quia per eam semel gratia obtenta non ces- lat. e. si cui naua 36. de praeben. in o. Peregri eo f. n. v. 4 l. vat. a. Carol. Tinpia ad L. . de constitur. prine. M. a. c. 3 29 n. a. Hatiquor. με. Extinguitur & purlapsum temporis, ad quod restrictum, ς. de cavsq. is de ine. delet. nam ad tem Pus concessa, eo Iapso, videntur denegata & revocata. Idem de modo oc condi ione adjecta defieiente. Per renuntiati Rem , sive expressam , id est voluntariam abdicationem juris concessi, sis tacitam, quae colligitur ex non usu dc usu contrario : per abusum enim privilesium minretur amittere, qui eoneina sba abutitur
dinis l. D. de nundin. GI. i. e. Abbari 1. Sareiani ibi. Abbas eirea M. de V. S.
Decius cons. II. n. 37. via. a.
O Denique per revocationem ejus , qui concessit, sive is sit supremus Prineeps , sive inferior, cui eadem potestas circa rivilegia a se eoncessa , atque est sup riori. Et hoc quando privilegium omnino gratis est e cessum ; nam ista con cessio dependet a mera voluntate, Fella. ad c vit. n. ro. e Iudie. Quando item concessum subito, nam tum m Zosi coram. in Pasdect.
net in pura ratione privilegii, id est, facultatis dc licentiae praeter vel contra jus
commune, quale cum non transeat in
dominium subditi, semper pendet a voluntate Principis , quae potest mutari. Ut s eus dicendum sit, si transierit in contractum , quando scilicet pretio accepto est concessum , quia per illud aequisitum est jus lubdito, quod alli non est auserendum; cum Principes adstringantur observare suos contractus, etiam eum subditis initos , uti dictum titulo Iuperioisi . Idem dicendum
de concesso in remunerationem meritorum, vel obsequit; nam ec hoc censetur concessum per modum contractus . Franc. Marcus ενα s. ι a. p. I. is quaest. 92O. p. a. Amict. derisi M. Menoch. cons. II a. T pia late ad d. c. . cap. 9. n. I. ω θε. Non revocatur etiam privilegium concessum non subdito , cui jus acquisitum non potest auferri per alium Principem. Per gin. M iure fisci Ab. I. l. 3. n. 28. 29.IO. haec ita, nisi causa subsit, uti publica utilitas quae facit, ut Princem aliquem suo jure privare possit, ut etiam justam facit privilegii revocationem , uti tradit
Felin. εα c. Quae in Eeclesiarum v. 17. Ude eonstit. Quo tamen casu Princeps ten ri videtur compensare jus , quod aufert, per aequivalens, cum bonum publicum non postulet, ut quis gratis cedat suo juri. F. Λη. d. loco n. 23. De natutis.
Non erit abs re, post Leges, con
stitutiones, & consuetudines, is jungere aliquid de statutis locorum ; quam materiam Nerique tractant ad L omuer ρ puli s. fv. G justu. is, jure : alieno certe loco, ' cum quod a. l. omnes habet, Omnes populos partim proprio, Prtim communi omnium jure uti: ipsi trahunt ad e pulum alieno juri subjectum , quas ct illi per legem istam permissum λret statuta pro libitu sacere: cum lex ista tantum agat, dc sit intelligenda de populo libero , cui est auctoritM faciendi leges, non etiam populo subjecto , qui jurisdictione earet propter imperium omne translatum in Principem, non cumulative, id est , r tenta etiam sibi mitestate , sed privat Lue , id est , nulla sibi retenta sine qua ut nulla est lex , ita nullum statutum .' N que pro istorum sententia quidquam facit,