장음표시 사용
81쪽
TITULUS L C. 3. II. De Iurisdictione .so MMARIUM.
a furiIdimo unde deducta . 3 Iurisdictio Ovia M.
s IuνUdictio nulla fine imperio .
Io Impe tum mixtam quod dieatur. ii In euectus f. imperium 3. h. t. ia Intellectus 1. q. eod. lita
31 Gladii nomine quid bie veniat. 16 Iatenectus I. autem damnum 3. 1. I. de poenis.
x Ad Jus gladii an ἐν quae parnae asiae
18 An is, deportatio, in metallum damnatio , ως. - Tutoris datio, an fit Iurisdictionis. ar Intellectus I. muto F. Tutoris , D. de tutelis. a 2 Intellectas L. Sed hoe iure institi de Attiliano tutore. 13 Intellectus I. I. h. t. M Merum imperium, an im qualiteν Mnnes solum prιueistem. 21 Fuit cor pener Dictatores, praefectam urbis, Oe. 26 Mixtum imperium , peneι quos D eus 27 Fuit O penesingsratam muniemalem 28 Circa meram imperium quid hodie obis
as Iurisdictionis causa efciens. sci Privati iuriμιβιonem dare non possunt: prorogare possunt, tacite vel expresse. 3r Intellectus I. si convenerit 18. h. t. 3 et Iuriseictio aequiritur is praescriptione. 33 Item donatione , ultima voluntate, Penditione ire. 34 Iurisdictio, an sequatuν venditum ea
36 Territorium quid. 37 Extra territorium Ius dieenti, impin
38 Iudex exeeuereJurisdictionem ut qua titatem praescriptam non potest. 39 Proro alio quoad summam majorem reae fit. Αο In causa reeonventionis aditas imdex , de quantitate maiori eun Dere potes. Inteluctus I. si idem II. h. t. 4a Iudex, ius a tir, non sibi dieit. 3 Iurisdictionem Iaam , vel totam, HI
M Iudicem dare Magisratus potest , εαι γ tedaneust. 4s Inter Iudicem datum is exi mandata est Deisdictio, disserentia . 6 Iurisdictionem mandare potest, qui eam suo iure habet. 7 Nisi uir a principe eam mandatam bais
48 Vel fit Iegatus troeonsulis. 49 MI eoaesa δει delegaudι potestate. so Iuνisdictio , cui mandanda .s i Quo causae sint delegabiles . 3a 3q Mandari non postum cassae mer imperis.
82쪽
sr Mixti imperii eausae , quatenus δε- Drabiles.ss Q id moribus obtiπeat.16 Iurisdictio Melesiastica , quatenus de . Iegari nossit. 37 Merum imρerium an Iare canonico delegabile. 38 Penes Ecclesiam non videri esse merum imperium. sy Removentur in contrariam ononi δε- λε a.
ει Traditio . quae fit braebio friuia i ,
απ arguat , penes Erctoam esse
ε modata Iurisdictio quando cesser.
61 ειν- in corruptores albi Praetoris .
x A Blolutis Magissratuum , qui judiciis
praelum , generibus d eorumque οὐ
scio: quo vocabulo continetur id , quod fieri debet: recta methodus postulat Iudiciorum , in quibus jus Omne vertitur e ationem: quae cum desiderent jurisdiactionem, qua continetur id, quod Iudex Brere potest, de ea primo subjicitur, &quidem de ea tantum loquitur haec rubrica cum in Codice ad unctum habeat: bis Dis compeιenti , propterea, quod haec sere sint conjuncta ratione perlonarum , inter quas Ius dicitur, adeo , ut vix inter se distingui possint. Est tamen consulto pars illa hie omissa ; quod de ea agatur in serius dae 3udiciis, ut patet ex rubrica ibidem r quamvis & hic nonnihil de
ω Nomen sum uictionia, a Iure dc ditione quidam a nystris minus recte derivant , quos ridet Alatatus a. dispunct. e. Ση. iustae , cum, vera ejus derivatio sit a Iurere dictione, sive Iure dicendo ut patetex' l. convenerit 18. b. t. ubi is, cujus est
iurisdictio; dicitur jus direre: is L haec
rib. ubi diditur mandata Iuri lictioneae ossitium juris dicendi transire. t Cui resin det definitio tradita a veteribus is Glori. ἐγ Dd eammuniter in I. ivr dicentis r. b. t. quod Iurisdictio sit potestas, publico jure in roducta, cum neces Isitata Iuris iacendi dc aequitatis flatuendae , de qua
vide Fachiri. In eo tr. ev. M. Alii desi niunt : Iuris dicendi potestatem, jure publico constitutam , ut unicuique , quod suum est, Iudicis ossicio tribuatur. Brevius cum Ant. Goveano de Iurisdict. Iib. a. n. 9. Potestas publica statuendi de civili vel criminali negotio . Potestatem publicam
accipe, quae publice, id est per populum
vel principem datur. Cusacius bye ad I. r. definit , esse notionem, sive definitionem causarum, mapistratui proprio jure competentem . Recte notionem ponit pro genere definiti, quia latius patet quam Iurisdictio, ut videre est ex L ait praetor s. infr. de re Jud. cum notionem habeat e iam Iude κ datus , qui tamen excluditur ab ista definitione, quod habeat eam jure magistrariis.
variae sunt Iurisdictionis partitiones . εNam alia est voluntaria , quae inter volentes exercetur, eaque explicantur manumisisiones, volentibus dominis ; ad acti trium parentum adoptiones , etiam eκtra territ rium , L stinuex 2. Dp. de oscio procons. Alia est contentiosa , quae in invitos, sive praesentes, sivdi absentes, per contumaciam exercetur , intra territorium . t Alia ite- ς rum est ordinaria , quae suo jure non alieno beneficio habetur L mors di. t. Suo jure habere dicitur is, cui ut propria concessa est a Principe, vel populo, vel lege. Alia delegata , sive mandata , quae non principaliter alicui est data, sed alieno habetur
beneficio, t. Et quia 6. b. t. cujus etiam nomine, non item proprio exercetur, Lquaecumque r. s. Qui mandatam D. t. es ε3. δερ. de ose eius cui mand. est iuri id. Alia item civilis quae in civilibus negotiis
causisque versatur; alia criminalis, quae ad maleficiorum animadversionem pertinet .
Est & alia, quae specialiter lege, senatus
consulto, vel constitutione Principum tria huitur, alia , quae Iure magistratus eOm- petit d. I. I. in fine.
Dividunt denique Iurisdictionem in ge- rdere sumptam , in Iurisdictionem simpliueem & imperium, dc hoc iterum in merum & minum, ut velint tres species esse Iurisdictionis , imperium scilicet merum, mixtum, &Iurisdictionem, LI 'tu 3. h. t. qnae leκ Doctorum ingenia ulrra m dum exer it , dum Iurndictionem specialem a mixto imperio distininam esse indicare videturr uti & distinguit L Iubere A. b. t. in Iurisdictionem & Imperiti m.
83쪽
Et videtur sacere ratio , quod Iurisdictio significet notionem diversam ab imperio, cum M.od Iurisdictioni convenit, dici tiam sine imperio possit: atque ita definiri posset civilis causae cognitio, absque coercitione aut Imperio. 8 Verum , ut communiter Iurisdictio ab imperio habeatur distincta & partitio intres dictas species videatur recepta, rectiuStamen Neoterici, Alciat. 2. Parer. c. 7. S. ἐν Io. GOveanus & Cii jacius ad d. i. 3. Idem Cujac. 2I. Obs. c. 33. dc Donetl. 17. comment. c. 8. Iurisdictionem simplicem non agnoscunt , separatam a mixto ini perio, sed duas tantum specim ponunt, imperium merum & mixtum, quod etiam
et On merum appellatur , L mandatam D. s. mandato t. IV. de officio ejus , em manu.s is c. t Quorum ratio est , quod nulla detur Iurisdictio sine modica coercitione d. Dei. Unde in tes quaecumque I. in D. eod. tit. dicitur , imperium Iurisdictioni cohaerere & victissim isti imperio dicitur inesse jurisdictio d. I. 3. b. t. Ut, Cum non detur jurisdictio cerout volunt simplex sive specialis, uti separata a mixto imperio, mixtum imperium &Iurisdictio sinit o dicenda unum di idem . t Mixtum dicitur, quod non sit purum a Iurisdictione, sed quod Iurisdictioni cohaeret ; vel cui Iurisdictio inest, ut recte tantum duae sp
.i Non obstat d. I. I. in cujus fine videtur insinuati, Iurisdictio quid esse diversum amixto imperio, dum ibi dicit IC. Iuri iactio est etiam iudicis dandi licentia ; nam dictio , etiam , ibi posita, habet vim relativam. Ut sensus ejus lagis sit , sicuti bonorum possessio, ita etiam iudieis dandi potentia, mixti est imperii; cum judicem
dare quod ibi dicitur Iurisdictionis esse
ex imperio dependeat . Facit, quod non raro, quae mixti sunt imperii , dicamur reservata Iurisdictioni, uti jubere caveri,
men mixti imperii, L iubere q. b. t. να Nihil quoque facit d. I. q. nam in illa nihil aliud vult Ita quam quod eorum, quae mixti sunt Imperii quaedam magis ad Imperium pertineant sive magis snt imperiosa ἔ quaedam magis juridica : non tamen ideo extra coercitionem sive imperium, sine quo nulla Iurisdictio est : tu ista duo ne cessario vinculo snt conjuncta. Unde sa-ἀlum, tu nomine unim in aeta ju etiam alterum intelligatur, etsi inqui stam u- nuna magis emineat altero d. t. q. Mixto Imperio attribuuntur haee, dare possessionem bonorum, dare iudicem d. I. 3. Iubere caveri, in possessionem mittered. I. q. restituere in integrum , exequi suase sedato ni Iudicum sententias, mulctam dicero, jubere rem ratam haberi, judic
tum lolvi, judicio sisti, & similia. Merum imperium quod oc simpliciter igimperii nomine interdum venit dictum , quod si solum oc separatum a Iuri id clione, eamque non comitetur, nec ei cohaereat, hoc est, quod non competat j re Magi stratus, ut mixtum. Definit hoc Bart. in a. I. r. n. O. Quod sit Iurisdictio , quae officio Iudicis nobilis exercetur , p blicam auctoritatem principaIiter respiciens. Quam definitionem dc alii secuti sunt; cum tamen non explicet naturam definiti: ut recte eam reprehendat Anciat. Lb. a. Parad. 7. Alii aliter definiunt, commodior definitio tradi nequit ea, quam ponit Ulpian. I. rmperium 3. b. t. ubi ait: merum impeνium esse , babere tia- uti potestatem , ad ant,nadvertendum in facinerosos homines . Dicitur dc jus gladii , I. 1llieitas 6. F. Qui universas 3.sum de QR. prae M. Verum in ista l. 3. non tam defin rei inerum imperium , quam ejus
exemplum dari plerique post Bariolumi bi existimarunt, & non tam definiri periverba juris, quam facti, nec ea tam su stantiam res p cere, quam essed una et quasi Ic alia forent meri imperii, quam comprehensa sub nomine GIadii , qua de re mox. verum recentiores justam tradi de finitionem ab UIpiano ista in lege adserunt; Alciat. d. loco , eamque cum suo definito converti , cum quae sunt meri imperii , ii in jure gladii comprehendantvr : rejectis somniis eorum ti qui & jus,
serendi leges ad merum imperium:res runt, cuin ea. res potius ad regalia pertiisneat; minime ad merum . imperium , dc Princeps, legem statuendo , minime dici possit animadver ere in facinoro s. Gladii autem nomine quid veniat , in I sdubium vocatur. Sunt, qui tantum eam animadversionem venire volunt, quae gladio insertur, non etiam securi ; suste, telo, veneno , secundum leg. avum damnum 3. s. Vita adim. I. ins de ρ nis . Quo facit, quod merum imperium
dicatur jus gladii d. s. sui viri versas ct alib
84쪽
di alibi gladii potestas : Verum licet per
eminentiam dicatur jus gladii & poteras, latius tamen ejus verbi tignificatio se e tendit . ut non tantum comprehendat modum , quo quis gladio consunt itur , verum & quo lecuri , di alio genere γ nete capitalis sive ultimi supplicii afficitur,
cum animadverrere proprium sit verbum
ultimi supplicii, quod variis modis a filigi
' 6 Nec facit d. I. g. g. r. nam quod i si dicitur , in damnatpm ut gladio in eum animadvertatur non etiam securi, aut aliter animadvertendum esse , hunc habet lenium , quod genus poenae sententia comprehensum augerit, aut mutari non pollit , vel quod minor potuerit esse atrocitas in securi, quae vetus & ordinaria erat poena, quam in gladio, quae nova . Quo facit dictum Caracallae apud Spartianum , . qui reprehendens carnificem , quod Papinianum securi percussisset, gladio inquit, non Iecuri exequi te oportuit iussum meum . Vide Coras. 3. Miseel. II. Petr. Fabr. ad I nemo N. de R. I. Cujac. ar. obs east. 3o
Fac hin. 9. contr. c. sq. ' Du. communi ter ad a. I. I. b. t.
17 Ad potestatem sive jus gladii aliae poenae videntur posse referri, corporales quidem , quae tamen vitam non adimunt ,
ut membri amputatio , perforatio, inustio, atrox verberatio per flagra, sustes, & similis major animadversio : qua corpus liberi hominis ob vindictam publicam cruciatu assicitur lv. si quid M. δερ. de officio procors ubi ejusmodi poenae genus iis , qui
provincias regunt reservatum , n m autem
Iegatis illorum , penes quos non est jus gladii dict. Ieg. it. Cum & Musmodi poenarum genera insint mero imiterio, quae olim adversus cives Romanos injussu p puli ex lege Porcia di rogationisus Sem proniis exerceri prohibebantur ; quibus , etsi vinciri aut in earcerem duci cives Romanos prohibitum fuerit , inepte tamen ejusmodi ad jus gladii pertinere , quis dixerit, cum non venia lar nomine supplicii, aut gravioris animadversionis. is De aquae & ignis interdictione: in eu-jus locum deportatio successit, & in m talium vel in opus damnatione quaeri posse set, an sub mero imperio comprehendantur Amrmat Cujaci in L. i. svp. de eo, cui mans. est iurisd. O in L 3. b. t. De quo tamen jure quis dubitaverit, cum aquae dc ignis interdictio, in metallum datio, ouasi in fraudem legum , quae injussu populi cives necari prohibebant: se inducta , ne scelera civium manerent impunita , eo quod non videantur necari, qui hujusmodi poena assiciuntur ; qui licet vitae aliquod discrimen subirent, carni κ tamen & gla dius & tormenta ab eorum corporibus a mnebant. Merum itaque imperium est ius , ac po- II
testas gladii , cum jurisdictione nihil habens commune . Mixtum vero in civilibus negotiis causis quae versatur, quod diximus non esse s ne iurisdictione; uti nee jurisdictionem sine imperio , ne alias sit elusoria & inanis deficiente executionis potestate reddatur.
Tutoris datio, quo reserenda sit, dubi- tatur. Eam nec jurisdictionis esse , nec imperii tradit Ulpianus in L mutuo 6. g. Tutoris et . in f de latet. sed ejus, cui lex, Sena in scon sui tum , vel Princeps nominatim dedit , etiam non habenti jurisdictionem. t Quorum verborum sententia est , tutoris ardandi jus nulli ex eo competere, quod jurisdictionem habeat Magistratum , aut Imperium , sed illi, cui lex nominatim concessit , etiamsi nec in Magistratu sit, nec Imperium habeat ; cum G privatis tui res dare, uti parentibus, lex I 2. Tabularum nominatim permiserit L lege duodecim r. ins de test. tui. Sic in urbe ex lege Attilia Praetori urbano dare tutorem permis sum, in provinciis Praesidibus , ex lege Iulia , dc Titia instit. de Attiriano Tutore. Nec contrariatur, quod ibid. Sed hoe HJure q. d. r. iustit habetur , Praetorem secundum suam jurisdictionem tutorem dare : tum non intendat ibi Imperator jurisdictionis praetoriae attribuere donationem. tutoris, sed quod Praetor tutorem dare non
possit , nisi iis , qui sunt suae jurisdicti
nis di territorii. Posset videri obstare L iur dieentis I. 23Me tit. quae dum dicit, latissimum esse jus dicentis ossicium nam & bonorum ponsessionem dare potest, & pupillis non habentibus littores constituere ) videtur iiDsinuare , tutoris dationem ei competere , lui possessionem bonorum dare & in posis emonem mittere potest : qualia sunt
miκti imperii, ut di ab eo dependeat tutelae datio Verum notandum , jus dicentem interdum sua ac propria uti potestate interdum adventitia. Haec u satur circa
85쪽
ea , quae sunt sipra ejus jurisdictionem ,
aut quae Privatorum. homirum , non Il risitatus respiciunt curam dc GFcium : cujus ordinis sunt , tutelae datio , alienatio praedii minoris alia, specialiter tamenti attribuuntur , qui jus dicit , ut tradit
V Caetermn merum Imperium penes Principem ess vhi Olim penes populum erat, sine cujus ivssu , non erat consulibus licentia animadvertendi, in caput civis R. mani r non cst dubitandum . An autem sit solii in rcnes Principem, exercitio sive executione dumtaxat ad Magistratum pertinente , an vero & jus imperii sit penes Magi matum , altercatum olim fuit Bon triae inter Lotharium & Azonem . Ille prius adserebat, hic posterius , dc sponsi ne equi facta , res ad arbitrium Henricit perat. dela a, qui secundum Lotharium pronunciavit: solum exercitium penes Mariis ratum esse, penes Principem jus : quam lententiam laudat Alcia us. l. 2. Paradox. c. 6. . V uni Lothario cessi quidem equus ex sportione ; ex communi tamen calculo DO 'orum Aro aequunν tulit id est Raonis sententia iudicata verior: nam irsum meri uiat Imperium, non solumi exemcitium ejus Magili ratibus attribui passim legitur; ut coriam sit proprium, licet non tam. jure Magistratus habeant , quam ex speciali concessione . Zas. ad i. 3. nu. 36. hoe tit. Miscron. tract. de Furi . xu. 33. Gudeli n. de iure novius lib. I. c. I q. circa finem. M Imperium hoc penes consules non videtur suisse Ieg. necessarium 2 1. Exactis I 6. p. de orig. Jur. attamen fuit penes dicta- rores, quibus erat lumina potestas, ut paret ex d. heg. 2. F. Populo deinde ro. Pr secto urbi fuisse merum Imperium insinuare videtur, L omnia I. βρ. de officio Praefurbi, quae Omnia crimina praefectum v
bis sibi vindicas e tradit. Quaestoribus parricidii merum suisse Imperium indicare videtur, Z. I. a. F. Et quia, a 3. ubi iam quaestores Parricidii, qui capitalibus rebus p estent, a populo constituti dicuntur , quod Consulibus non esset lege permissum , injussu populi de capite civis Romani jus dicere.Praesides Provinciam ni ius gladii habuisse ratet ex L ilhcitas 6..1. Qui universas d. IV. de ossic. pr. d. quam via deportare iisdem fuerit denegatum l. rei m
illud. minus sit 2 unde non procedit semper argumentum a majori ad minus. C Iac. ad I. 6. F. Gus , qui 7. ins de injustaxapt. Fuit de Procontulibus merum imperium L solent, ς supr. de o c. proci Mixtum Imperium, olim penes eos erat, 26 qui magi stratum gerebant , vel Ordina rium , vel eκtra ordinem ἔ vel urbanum, aut provincialem , quorum erat curare Rempublicam in jure dicendo,. ut consules , Praetores, Quaestores, Praesides, Pr consules . Tribuno elebis in interdicendo maxima erat auctoritas ad arcendam in ysiam , si quae coram fieret , non etiam
tir jure dicendo : & hoc in principio rnam dc postea eos 1ura reddidisse indieat
d. l. 2. L Ergo ex his 3 . fustr. de ore. iuris . Penes Magistratum municipalem, 2 nec Imperium , nec Iurisdic tionem suisse quidam volunt, quod potius in municipii re,administranda cura ejus vertaretur , quam in Iure dicendo I. quid ergo I. I. Lucius a I. ad municιρ. Verum & illi sua erat Iurisdictio atque imperium, quod illam perpetuo comitari supra dictum ς eraceptis tamen iis , quae sunt magis. imp rii , quam Iurisdictionis , dc quae sunt majoris cuilis dam potestatis de quibus L ea quae 26. in f ad munici ρ. quae majori potestati , puta Praesidi provinciae erant reservata . Vid. Longe vall. Irassi de iurisd.
Haec ita de jure Romano, quo merum 23: imperium nulli competebat, nisi cui ip cialiter esset concessum . A quo mores h dierni recesserunr, secundum quos merum
imperium est pars ordinariae Iurisdictionis,
ut merum imperium , . mixtumque dc mmnia sere quae praesidibus olim dc m joribus Magistratibus tribuebantur speci liter competant magistratibus etiam in nicipalibus , dc defensoribus civitatum .
Imo dc quibusdam pagis est sua jurisdictio , sive justitiae, ut vocant I non tantum infima , quam Bassam vulgo V cant, cui ea, quae alii nudae Iurisdictionis dicunt , adscribuntur & specialit in competunt, verum media , ad quanta spectantea , quae sunt mixti imperi ira interdum& atia , ut vocant , Iustitia , qua designatur jus gladii , quod exercent .. Qua in re cususque loci consuetudo attende
86쪽
da. Vide Gudesin. AER. Lib. 3. eapit. II. in D. 29 Haec de Iurisdictione , cujus causa eL sciens est lex vel populus, in cujus locum
successit Princeps , universitas, penes quam id juris , Ae consuetudo , eum sit alteraso juris natura legi sequi valens . Per privatorum pacta jurisdictio dari nequit, quia Iudicem privati non constituunt L priva-Mrum 3. cod. de iuri . omn. Jud. possunt
tamen privati Iurisdictionem habenti pro-
Togare cum tacite, tum expresse. Tacite;
Π ndo quis patitur se conveniri coramice quidem , sed incompetente , Cinram eo respondendo , omissa exceptione declinatoria , litem contestando, exceptiomem dilatoriam proponendo , secundum Bart. in I. si convenerit l3. h. tit. quem inter alios sequitur Felin .in c. inter ΣΟ. n. q. is, seq. 24 de sentent. Θ re iudie. clare tradens eum , qui omittit exceptionem declinatoriam , in judicem consensisse videri , neque enim postea eum recusare pintest . Expresse , quando partes expresse C sentiunt in Iudicem non suum I. consen
si e r. iur. de Jud. Si tamen sciant non
tuum d. I. a. errantis enim nullus est conis sensus L si per errorem I . b. t. Ubi oporistet secundum eonventionem partium com sensum permanere: nam ab ista recedere licitum est , non tantum ante aditum πι- dicem , verum & postea ex utriusque tamen consensu Lboc edicto t. f. Inde quae rit vis r . inf. de που/ ver. nunI. non etiam alterius tantum, ne praetoris majestas et di videatur . Antequam adeatur Praetor,
tali conventioni nemo sare cogitur d. l. 18. quod constet ex nuda di simplici conventione non nasci obligationem effracem , sed demum , ubi conventio ex re
ipsa , aditione sciliret Praetoris , sumpsit
s t imitare videtur L si quiι pen. cod. de pactis, ubi, qui in instrumento renuntiavit fori praescriptioni , declinare sorum nodi potest: qua aliqui censent correctam d. l. IS. Verum minus recte eum in ista lege penult. non sit tantum nuda conis ventio , verum & agatur interesse ait rhas , qui aliter non contraxisset , nisi praescriptioni lari alter renuntiasset , qui proinde poenitere non potest. Govem. ad
3 a Praescriptione acquiri iurisdictionem , h, Me communis opinio, & de imperio mix-
to, & de mero Ias in L. imste Ium I. meto. h. t. dc quidem etiam contra Principem, ut tradit Guarta adc. possessor p. a. f. 3. Ubi suaeritur de tempore requisito . Si territorio cohaereat , sussiciet longum tempus, quo se. sum it ad ipsum tetrit rium acquirendum . Citra territorium mpus esse volunt longissimo tempore , quod requiritur ad praescribendam rem inco poralem , qua de re latius infra titui. de Uuc. Advertendum autem hie non aliud praescribi , Iuam possessum , ut per exemeitium iurisdictionis , v. gr. mediae non censeatur aequiri alta , sive merum imperium , cum , qua in specie exercitium habuerit , aut quam possederit legitimo praescribendi spatio , in ea tantum obtineat. Videtur tamen in una specie exerincitium unius actus recte extendi ad alios actus ejusdem speciei , ut , si quis exerintuerit actiim unum mixti imperii ucquisivisse , dicendus si etiam jus ad alios actus ejusdem speciei. Alex. cons. 68. n. IS. voL 2. Et hoc nisi penes alium sit ali rum actuum possessio , aut actus aliquis specialiter si exemptus . Baldus de prae
Requiritur & iurisdictio donatione, uL 3Itima voluntate , venditione, permutatione, aliave cessione etiam per Prindipem inferiorem , sue cum territorio , sive ab que eo.
Ubi vuIm quaestum , an rastro , vel I loco vendito, censeatur simul vendeta iurisdictio 3 Causa dubitandi est , quod Iurisdictio communiter non eenseatur esse de pertinentiis castri, sed potius concessa per sonas. Dicenduin , si personae tantum competat jurisdictio , aut sinitis qualitas ,
neutiquam eam transire cum concesso ter
ritorio ; cum si separata ab ipso castro, quod donatum vel cessum d separatorum autem uno vendito non potest diei aliud venditum , s hoc actum non sit. Si veroeastro , vel loco adsit jurisdictio , quam
tanquam castro cohaerentem exercuit transisserens , illam certe transcriptam , seu translatam videri non est negandum. Ratio est, suod concessa re principali, censeatur etiam contem ei cohaerentia , quae sine principali non subsistunt, hi si aliud actum sit. Probatur hoc per textum L omnia
87쪽
concessa urhis administratione , censetur& jurisdictio ei cohaerens concessa.. I in manus cons. Mq. n. I. OV. pract. q. c. r. n. IO. Quod & idem videtur procedere in casu , quo a Principe castrum vel Iocus , in quo exerceri solet iurisdictio. ceditur, ut & isa videatur translata; ex dicta ratione, quia sit accessoria, atque ita suum sequatur princi sale : praecipue cum hoc sit beneficium Principis , ejus tantum, non etiam alterius praejudicium concernens, & proinde latissime interpretandum , juxta in. beneficium pen. fust.
de constit. princ. Cov. d. loco Menoch. 3. praesumpi. c. 27. n. Iq. Fach. T. contr. c. 69.-tib. I 3. c. s.
3s Ut autem finis juri lictionis , qui est
tranquillitas provinciae , obtineatur , diligenter eam exercere & exequi ejus est ,
qui illam sbi commissam habet & hoc
36 intra territorium , ' quod est universitas aprorum intra fines cujusque civitatis; dictum ab eo, quod Mahistratus ejus I ci intra eos fines terrendi , id est , submovendi jus habeat, L Pupiuus 239. 337 territorium pen. ins de V. S. ' Extra illud Ius dicenti impune non earetur , Lextra D. h. t. etiam a subditis extra illud existentibus , qua de re actum δερ. rit. de legib. n. II. Ratio est, quod Iurisdictio tantum sit conclusa territorio ἔadeo ut ne quidem sententia ad verius aliqueri' lata , si post eam dictam forum mutaverit, executioni mandari possit per
judicem, contra condemnatum, nisi qum
ad bona ibi sta. Si nulla ibi habueritis , qui Iuri silictioni , cui subjectus esse coepit, praeest jussu Principis , sententiam
exequetur, I. a Di το Pio I . F. Sententiam r. de re ivdie. Hine manavit origo litterarum , quas vocant requisitorias.
38 Advertet α Iudex , ne supra Iurisdictionem suam Ius dicat, id est, ne excedat modum quoad quantitatem praescriptam: veluti si tantum iit ei permissi, indicere jus usque ad centum aureos, supra dicere non poterit, aut si dicat, sententia erit irrita ; adeo ut ne quidem sustinenda veniat, si intra summam centum aureorum superfluo detracto aut circnm- scripto pronuntiaverit , quae & summa, quae petita una est, eaque invito actore dividi aut scindi non rotest. Quamvis econtra si cum major summa deber
tur, minor infra iurisdὶctionem pet Ita se
rit, valeat super ea sententia , quia non ejus quod debetur, sed quod petitum, habenda ratio, L eum quaedam pen. in fine
ἐν I. si idem ii. b. t. Ubi quaesitum dem, qui contra eumdem , pluribus acti nibus agebat, quarum singularum quantitas est intra iurisdictionem judicantis ,
acervatae vero excidunt, an recte coram
eo agat, quod placuit ex eo quod dive is snt actiones, licet inter eosdem ecfngulae rer se spectentur . Aliud soret , si
una tantum actione ageretur , quia tum summae coacervatae excederent modum R. I. Ir. Uti & modum excedet una aes iocommunis plurium personarum , uti communi dividundo, familiae erciscundae, quia in ista non spectandae singulae partes circa jurisdictionem judicantis , sed tota res aestimanda , quae tota in judicium venit de vel uni adjudicari potest a I. I . in D. Quo facit, qucd non sit spectandum, quid debeatur, sed quid petatur d. I. pen.
Tuta autem hic mi ilur, &si excedet mmdum , cessit iurisdictio. Dicta patiuntur exceptionem ; Primo si 39 partes consentiant : qui consensus sicit Magistratum etiam de summa majori e gnoscere posse, L de qua re 74. 1. Judex I. in s. de tu . . interi 28. i0. ad mun/eip. Liberum enim est alterius jurildictioni se subjicere, eamque in se pror gare,
L fi se l. ins de iud. secundum dicta
fust. n. 3o. ' Secundo , in mutuis petitio- qunibus: nam si provoeans ad judicem petierit ouantitatem , quae est intra modum jurisdictionis, adversarius ejus vice mutua petat uuantitatem majorem, quae sit supra iurisdictionem aditi Mapistratus, audietur,& utraque causa apud eumdem judicem finietur ; non etiam adeundus erit judex eius, qui vice mutua majorem quantitatem petiit, ut male vult Ant. Vacca a d. l. r. ' Nam sensus istrus legis est, si giunus petierit quantitatem quae si intra iuri silictionis modum ; adversarius autem vice mutua majorem petat; aditus Mapi stratus etiam super majori copm,lcet iub-juncta ratione, ne in potestate calumniosa adversarii mei , id est actoris sit, an apud eumdem judicem litipare possim et nam alias distrahat in aliud sudicitim cinram eo scilicet judice, qui potest copia scere de majori summa. Atque ista exceptio recte proponitur ab eo , quod hab
88쪽
hur in principio istius I. M. quod se; lIcet actio prius instituta, intra modum jucl dictionis , trabat alteram , quae modum
a Iurisdictio itaque est penes Magistratum,
qui jus dicit non tamen sibi, non uxori, non libem , liberiis, dc caeteris, quos secum habet, sed alsis, L qui Iurisi ro. b. t. Et hoc , sive per se , sive per alios , quibus suam jurildictionem mandavit, id est, quos quasi vicarios officii sui, diste-ptandis ac dijudicandis ei vilibus causis su η; nituit. t Quod permissum erat Magistratui, imo & ratio interdum postulabat, si
forte in lite mota alterius fuerit advocatus L prator I r. h. t. Improbum enim in eadem causa ius dicere & consilio jus dicenti adesse, qua de re infra de judiciis. Tametsi enim irequentius observatum videatur, ut generaliter in omnes caulas, aut in plures quasdam ejusdem generis personas , uti meri atores, mandetur jurisdictio, tamen re ad unam caulam tantum ἰ atque inter Cer tos litiga ores . puta Lucium dc Titium , iuril dictio mandari potest.
Potest & Magistratus dare judicem, penes quem notio tantum, sive cognitio sit, non iurisdictio , qualem Pedaneum Communiter vocant ex eo , quod plano pede stans, non pro tribunali sedens judicet cautas humiliores L quaedam M. c. de pedan. iudicib. Inter hunc di eum , cui ad unam
causam iurisdictio est mandata , nihil in-reresse, imo & istum dici datum judicem
63 vult Alciat. 1. Parer. c. I. in fine . t Uerius est, multum hos inter se distare, cumdatus judex nullam jurisd ictionem habeat, sed tantum cognitionem & facultatem pronuntiandi I. cum scimus D. Cod. ubi is apud quem i,c. non etiam executionem , cum sententiam eius eAequatur Magistratus, qui eum dedit d. l. a divo Pio i . tapri c. in . de re iud. Nisi sit datus a Principe , qui habetur loco ordinarii propter potestat . ii dantis La ires1ce q. C. de iud. cum ei . cui mandata est iurisdustio , omnia censeamur mandata , sine quibus jurisdictio exerceri nequit L ut iurisd. a. b. tit. unde dicendum . competere illi imperium, sine quo iuri Idictio eu uulla L mandatam L . fusi. de M. Hui, cui manu. est iur D. Lla illi etiam lit executio e us , quod pronuntiavit ἱ ut omnia exerceat , quae lunt
juiis dictionis mandatae, non quitam suo, 1ed vicario ejus scilicet, qui mandaverit ,
nomine l. solet r6. b. t. Ubi non distinguiatur in eum , eui universa iurisdictio est mandata, & eum , cui una species tantum; ut etiam hic judicem dare possit , quia est pars jurisdictionis l. imperium a. ire eb. tit. quod idem non concessum judiei dato. Deinde mandare iurisdictionem . est vice sua alium constituere , qui exerceat , uuae sibi jure Magistratus competunt, yeneraliter, si sint commissa generaliter; specialiter, si commissa specialiter arg. l. quae de tota 76. ins de rei vindie.
Mandare jurisdictionem potest , quisquis ηοeam suo jure habet, non etiam alieno beneficio L. mand. D. de UM. Hux , ,e. I. more 3. b. t. cum talis propriam Iurisdictionem non habeat, sed alterius nomine eam exerceat De. quaeeumque i. g. qui mandatam D. a. tit. Quod rationem habet rquomodo namque quod tuum non est, sed commissu in tanquam vicario exercendum
alii mandare possis. t Excipe eum , cui q7 mandata jurisdictio a Principe, quod talis pro eo. cui proprio jure competit, habeatur d. I. a iudice . t Quod & videtur con- 48ossum legato proconsulis , qui propriam
jurisdictionem dc suo jure exercere videtur, nil satis colligitur ex . Legati r3. Iv. de ose. procons ubi dicitur, nibi proprium habere ni mausetur a proeousust , ergo ubi mandavit , proprium habet . Nec o stat. quod proconsul ei mandet: nam non eligitur a proconsule , sed datur Senatu consulto α cogitur proconsul ei mandare. Hinc a legato appellatur proconsul Lappetiari 2. in . quir is a quo sρρeu. cum ab eo , cui est mandata jurisdictio , non appellatur ad eum, qui mandavit L quod dieitur i. in fine d tit. quia ab eodem ainpellari videtur, cum ut dictum, ipse sungatur vice mandantis . t Excipe secundo, o nisi sit potestas tu elegandi concessa: quo
casu non tam delegatus, quam ipse dei gans mandare vide ut . Gl. D. in c. Is, qv de M'. deIeg. in o. Vide Fach. lib. I. c. q . O seqq. & hronch. re ut. I. assert. 2 t.
Mandanda jurisdictio idoneo, neutiquam so
specto, non minori zo. annis, nam i
lis ut Iudeκ non est nisi datus a Principe L quidam 37. ins de reJvd. ita nec reis: e ei causa delegatur : Sit delegatus sub Iurisdictione delegamis, mecne, non vid tur interesse: nihil obstante L. ir usarum unica C. rui pura sua Jvνi . quili tantum vult , aliam causam delegasi non posse , quam
89쪽
quam quae pertinet ad jurisdinionem o legantis . De persona , cui mandatur jurisdictio ; nulla ibi mentio. Non cogitur tamen persona non subjecta suscipere causam au. I. extra D. b. t.
a Delegari potest quaelibet causa delegabilis subjecta jurisdictioni delegantis , non
etiam aliena d. I. ranie. Unde ea mandari possunt, quae jure Magistrariis competunt L quaecumque r. in princ. suo de o M. Durisc. cujesmodi sunt ea , quae antiquis institutis & more civitatis ad ossicium alicujus Magistratus pertinent , uti jurisdictio super civilibus causis non secluso imperio , quod ei cohaeret, d. l. t. in fine . His consequens est , ea quae sunt specialiter legis, Senatusconsulti, aut Principis providentia Magistratui injuncta, mandari non posse , nec mandata juri lictione transire d. l. i. in fine , quod ejusmodi non habeant ur jure proprio, S ita more m . mrum comparatum esse tradit Iulianus L
32 Hinc ea, quae sunt meri imperii, neutiquam mandantur, nee mandata Iurisdictioine trani eunt quia speciali lege, Senatusconsulto , aut Principis constitutione sunt concessa d. l. r. is l. nemo potest 7 de R. I. Cujus rationem c quamvis parum
attinet eam quaerere argum. l. nou omnium
eto. δερ. de leg. Jeam recte quis arhi trabi- tur suisse , quod legibus, Senatusconsulcisae constitutionibus , gravissima quaeque concederentur, intuitu industriae personae, quae non est eadem in alio: aut si eadem iit id dijudicandum non illi, qui concentit : ut ejusmodi concesso non egrediatur
97. Et hoc ita in iis, quae sunt meri imperii . 3 Ea autem , quae sunt mixti imperii possent videri citra controversiam mandata
jurisdictione transire per d. t. r. sust. de efficio elui, cui ire . in cujus principio dicitur , ctuae jure Magistratus competunt , mandari is L mandatam M. eod. tituLquae habet , mandata jurisdictione imp rium , quod non est merum, videri mandari . Quod tamen ita accipiendum , si j re Magiitratus competat, ut habet d. LI. non etiam si specialiter lege sint tributa: ut Papinianu libi non tantum agat de moro imperio , sed generaliter de iis , quae leM , Seu li Romulto , constitutione iuntributa. Ut si ejus ordinis aliqua sint mi ti imperii , recte dicantur non transire mandata jurisdictione: ex ratione, quod non alia censeantur transire mandata jurisdictione , quam quae proprio sure Atinentur, non etiam quae specialiter mandata quia proprio jure non competunt. Et ita tradit Alc. 2. Parad e. i. si quae inmixto imperio posta specialiter committuntur , ea non transire maneat a jurii dictione , pr pterea quod gravitas talium negotiorum non permittat , ut eorum cognitio transeat personam , cuius industria est electa. Exemplum est in L mandata 2. f. Si tutores 1 'ρ. de Olficio ejus, exi maπ.tibi alienatio praediorum , non Canta cognita feri jubetur , quae cognitio specialiter ipsi Praetori & Praesidi data , ideoque
nequit demandari: dc train lactio luper alimentis testas nento relictis vetita, nili in-
terposito Praetoris in urbe , Praesidis in Provinciis decreto , quibus nominaum ejus cognitio ex oratione Divi Marci conceditur, & mandari nequit L eum hι 8. f. Sed nee mansare i8. ins de tra fact. Suntdc quae nec imperii, nec jurisdutionis iunt, di tamen non mandantur, uti tutoris datio I. s. in f de tutorib. dat. quod ea se cialiter committi soleat. Et hujus opini nis sunt Castat. Ant. Vacca , Cujac. G
vem. aliique recentioris ad I. s. h. t.
Quaestio est, an dicta de iis, quae sunt 1
meri imperii , quod sc. mandari nequeant, indistincte procedant 3 Sunt, qui putant ,
ea exceptionem pati in casu, quo is , cui contingit eorum eκercitium , proficiscitur& abesse coeperi t, quasi tunc ea demandari possit per d. I. l. f. t. vers. harvs rei, δερ. eiur, cuimana. est 'urisd. Ex quo textu communiter receptum generaliter eine ea , quae sunt meri imperii, mandari in isto casu. Minus recte, cum IC. ibi tantum cone tur ostendere ea , quae sunt meri imperii non posse mandari, hoc argumento , quod
nominatim iit cautum lege Iulia de vi , ut Magistratus , qui de ea quaerit , si peregre proficiscatur, polli t alteri mandare . Unde caeterarum rerum quaestio mandari non poterit ab abii e r quod dicendum ut bonum sit Iurisci argumentum , quod frequens est , & pro quo facit regula ju- 'ris , quod exceptio firmet regulam in non
exceptis , praeterea male nam natim ea
tum in casu legis Iuliae de vi , generali-
tr exciritur re extenditur ad inerum im
90쪽
Perlum , quasi δc illud a proficiscente ma dari possit , quia legis issius Iuliae poena
non erat gladii animadversio , ita publiacatio bonorum cum relegatione , vel deportatione ter qui dolo io. ia fine i . ad ut DL de vi pab . quae res longe mitior est, quam ultimum supplicium , ut in illa statutum non possit ad hoc emendi , uti recte tradit Cujac. ad L L I. IV.
Is Haec ita jure civili. Moribus aliud ob tinet , quibus ea, quae sunt meri imperii, habentur pars ordinariae jurisdictionis: uem dari & possint , dc mandata rurisdictione in vicarios, quos Ballivos Drossam eos , aut simili nomine vocamus , transeant, quoad exercitium . 6 Iure canonico jurisdictionem luam Ecclesiae esse suo jure, non acceptam ab Imperatoribus , ut somniant nostri sectarii , non est dubitandum ; eamque competere Praelatis di aliis. Delegari posse. non debet vocari in dubium propter textus Varios , qui illam delegationem admittunt ,
Episcopus 7. de incio ordinarii in s. Exceptis iis , quae specialiter aliquibus lunt cominissa e. quoniam D. F. sin κ de ine. dele . quod non habeantur suo jure , sed alieno benescio, electaque videatur , pers nae industria. Nec facit r. bis quibus fin. a. de pse. ordin. ubi ea, quae concessa specialiter , uti absolutio ab excommunicatione incursa propter violentam injecti nem manuum in Clericum , competens Episcopis , ab iisdem demandari aliis posse videntur . Nam primo dici potest, eamdem ordinario iure competere Episcopis , cum d. e. n. dicat , ex oscio iis eo etere . id est ordinario, ut ibi liippleti GI. Secundo . admissis qucd competat ex sp ciali concestione , dici potest cum Couar.
3. var. refol. e. m. nu. l. delegationem ibi
permissam esse per Carone in , ob favorem animae , ne scite delegatione negata pereat , ad imitationem juris civilis , quo contra regulam , quae specialiter mandata
transferri impedit, propter aliquorum tamen utilitatem transferuntur . ut in L eo-
37 Quantum ad merum impexium res est controversa , an Iure canonico mandari
alteri possit , aut mandata Iurii dictione
transeat 3 Afirmat communis schola . Gl. ad e. quod sedem Io. ubi Ahbas, Felin. de alii M de inela ordin. Ale κ. O. Dd est
muniter ad I. i. D. de osc. Hur, cui masLest iurisa. Longovall. in Repet. I. I. b. t p. 3. c. q. Quam in rem varii a variis , eam opinionem propugnantibus , adducuntur textus , quos late examinat Alciat. ad ἀ
eos parum vel nihiὲ facere probat, eamdem refutans e quem sequitur COVarr. d. c. 2O. cum textus allegati non agant de imperio , quod jure singulari competit ; vel, si agant, ejus delegatio per Rom. Pontificem ex causa sit permissa. Unde Felin. ad d. e. QMd sedem, post allegata quaedam oro pri re opinione iacientia , dicit , suae m no periculo sustineri posse , non disserreae in parte Ius Canonicum a Civili, aeque ita secundum regulam, collectam eae e. intes ximas I. u de novi operis nunt. In dubio Ius canonicum & civile eo cordandum , nec facile inducendam interea diserepantiam . Unde negantium opunionem recte tenet Alciat. & Cov. d. I es : quorum responsiones ad argumenta communis scholae transcribere non vacat, ne alienis nostra impleamus de cum sine passim in manibus, penes eos videantur. Eamdem opinionem cum illis tenet Muscorn. de in Od. nu. I 32. is seqq. Menoch.
o. 93. I t. Stephani de iuri . Rom. Lib. t. r. l8. n. q. θ' seqq. Uerum cum in omni disputatione hoe uesante omnia veniat advertendum , ut res, super qua movetur controversia , subsit ,
ne sit de lana caprina, ut dici solet,&disceptantes jure rideantur , inquirendum sieprimo, an penes Ecclesiam sit merum imperium ferunt passim, quos vidi, auctores Λc Alciatus , Couar. Menoch. satis admittunt, dum delegari id posse negant. Penitius tamen inspis ienti sit pace e rum diectum apparebit , merum imperium non esse penes Ecclesiam . Quod vel ex eo solo ostenditur , quod penes Eeel fiam non sit gladius, de quo in L imρe-νium 3. b. t. ad animadvertendum in saeunorosos , can. inter 6. 28. q. a. qui dicit, Ecclesam non habere gladium nisi spiria tualem, non Occidere, sed vivificare. Quo
facit, quod passim Leelesiae sit maditim ,