장음표시 사용
201쪽
Hist. Serp. dc Dra c. Lib. I. Ips
Αdonias circa Nili ripas latibulantes,& ptyades quae sputo venenato animalia inficiunt. Τeti est res maiores praedicat, cum longitudincin quinq, cubitorum aequent,chclidonias colore nigro, & albo resertas delineat: ptyades vero cinereo colore, viridiq; ad aureum declinante conspersas describit. Ponaetius quoq; aspidem primo siccam,& Iongiorcm, nec non oculos, instar accensi carbonis, micantes habcntem exhi te deinde aliam caput cicuant , ac constrictis dentibus sputum venenosum eiaculantem : tertiam hirundincm ob coloris smilitudinem, cognominat. Harum igitur specierum icones, ad mentem Geruini, ante oculos linentium repraesentare non piguit. His addere etiam libuit duas aspidum icones,quarum altera alio nomine parua vipcra vocatur, estque coloris sti rugines, ahera vero colore subviridi maculoso est insignita,& interdum in nostris etiam regionibus reperitur, vulgoque aspido tormento appellatur; quoniam mor su Drsitan tormentum,& cruciametum, non autem interitum hominibus asserat. Legimus in historijs inpud Chiribrchenses diuagari aspides caudae aculeo strientcs: B tinnio caudae cuspide ab Incolis sagittae imbuuntur, ut vulnerando lethaliter seriant. Villa quaedam Bononiensis secus vaIles Ra, de Maialbergo nominata scatet copia aspidum varijs decoratarum coloribus: UU0611 vulgis dicuntur, qui dentibus vulnerant,& oblongo caudς ac uico ferire nituntur. Villici ab his saucii partem tumefactam ligant, deinde leuibus ad ilibitis praesidijs tridui spatio libet antur. Quamobrem lue aspidum species cum aspidibus aegyptiacis minime conuenire dicuntur: quemadmodum superius etiam adnotauimus.
GLOSSA in vigesimum caput Iob, aspidem paruum csse Serpentem, viperaque
prolixiori corpore diuulgati Belluacensis hanc Aram caeruleo colore exornata tam describit; eique dentes longos, di extra labia exporrectos, ad instar dentium apri, assignat. Plinius in hoc Serpente duos dentes in parte superiori, dextri ., laeuaq; more tenuis fistulae perforatos, vencnumq, ritu aculei scorpionum, infundentes perpendit. Agricola in libro de Animalibus su oraneis duo in hac I era, nempe tetria odorem, nec non longitudinem,& crassitudincin mediocris anguillae meditatur.Quamuis, ut notat Edoardus UuOt Onus, longitudo horum animalium interdum sit orgyiae, nempe senum pedum, & latitudo, quanta est venabuli, quo venatores ad tauros, lemne'; conficiendos uti solent. Aelianus, prolixiori oratione,aspidis descriptionem ante mentis oculos repraesentare conatur, dum hoc animal squamis rubentibus horrere, tr stibus tardis incedere, somniculosis oculis innuere,geminas carunculas callo valde similes in fronte gerere, ceruice squalida turgere, & in obvios, aut viatores anheIando virus ab Oic emittere asscuerat. At inter caeteros scriptorcs,Nicander dicendi maiestate clarissimus,& antiquissimus, ex quo caeteri authorcs mu ita desumpserunt, aspidem describit hunc in modum veri D bus in latinum sermonem sic translatis.
Tam Frocera, extensa P eunt quam brachia dura, Iaq; crasmira est, quantum missiletelum, aedisanciressastis Aeris ber expotit arra; Pro trucium horrasena taurorum, or caede leonum. Squamaeus interdum color albet, saepe virenti Cum maculis, saepe est Gneres imitante figura;
Idque nigra aethiopum subterra, quale re sis
Nilus sepe lutum, utranum in Nerea voluit. PraIcrea gemnae eata insta fronte earuncia Haraxmnuιncis scintillant lamina immu, Turgida siqualet uem ceruiae, graue utiat Usa Seria, dum ccrtam vomit m concita mortem.
202쪽
Aspidis tres differentiae chersa a nempe tertcstris chelidonia, idest hirundinam,& Piyas scilicet jucns.
204쪽
mundit in ne suo haec VHoraret les I. Quamobrem ex Nicandri carminibus longitudinem aspidis unius ulnar, & crassitudinem, qua telo missili est similis, intelligimus; necnon colorem animalis aliquado siqua Tulerenti lidum saepe cinercum cum multis maculis: immo quandoq; instar coloris Soli, in quoa ιώ νιλ ut pIurimum haec bestia stabulatur. Insuper author gemina tubercula in fronte,oculos instar ignis micantes,&ceruicem turgidam contemplatur. Tandem qua tuor dentes pelliculis quibusdam obductos, visionemq; humanam effugientes huic Fcrae assignat, ex quibus postea morsit disruptis, venenum stillat.
ΟDo contemplantibus omnia quae natura his animantibus ingenuis,primose se offert ponderandummum si x erum assicitum Isidori,quod hoc anima
lis genus, ad primam magici cantoris vocem, alteram aurium ad terram premat,alteram vero cauda obturet, ne cantionibus auditis,ad excantante confugere
cogatur: squidem id fieri ab hominibus scribit Albertus Magnus, quoniam in capite Li. a huius animalis, lapis pretiosus custoditus, a multis, lucri gratia, expetitur. Hoc autem -- a veritate alienum esse in primo capite huius libr i ubertim docuimus. Si properemus ad alteram aspidis proprietatem, Plinius diuulgauit id a natura hu-Ao ρηρ iusmodi animantibus congenitum esse, ut nunquam mas, nisi comite tamina, a specur se eerediatur: propterea Reusnerus in paradiso poetico hanc proprietatem sic decan
tabat. Non prius inues vj seu truculenuor afflu
is, quam comisem sem esse l. GImmo addebat Plinius, quod si harum Ferarum altera occidatur,tunc superstes iniu-Visus imis riam non impunitam relinquens, sociae consortis occisorem in numerose etiam homuolus θι- num caeluinucstigare audet,ut illius vindictali suscipiat. Praeterea aspides visum im-ώ, ct cui. becillum,incessum tardum, & audi tum subtilem sibi compararunti Visum horum anumalium hebetem callosa quaedam tubercula fronti adhaerentia,Oculo',comprimetia με fιμε reddunt; idqmaturaebcneficio, multi factum autumant: quoniam si vinonis acumine Pia δε haec bestia polIcret, proculdubio maximam caeteris animalibus noxa esset allatura. At postmodum ingeniosa, & prouida natura, ob imbecillam visionem, hanc Feram aure vigili remunerauiLQuapropter Ia uissimo audito strepitu, quasi a quodam expergefacta somno, statim sese erigit. Hsc Omnia Nicander expressit hunc in modum.
At simuI ac Laestisne obseruaueris aure Vel mimmumsre tum,segnes e corpore somno Excutit, es teretem sinuat v. ox affera tractum Horrendum caput, porrecta A pecora tollit Ira Mias Tam procera, extensa queunt, cluam bracira dura.
aren,iij. Et quamuis poetae cuiuscumq; Serpentis in iracundiam praecipitis tumidum collu Li. yρh- describant: nihilominus liaec nota aspidis propria esse perhibetur. Id colligendum est chri ex Plinio, qui aspidum colla in tuu escere 1cripsit, cui fauet Lucanus hunc in modum
Itaq; aspides duabus potissimum proprietatibus gaudere dic situr, quibus alii Serpen- es carent: cum ceruix horum animalium late tumet cat, & corum venenum una cum ν sapui c
205쪽
Hili. Serp. dc Dra C. Liber I. Iup
A sopore artus patientis occupat Scribebat Dioscorides, quod virus Aspidis,& Basilisci
more taurini sanguinis, in arter ijs vulneratorum, sanguine cogit. His addit Volateria ranus a puctura aspidis ranam depasti vulnus immedicabile eri: propterea, cx Arnoudo, pcrcussi ab aspide , duarum, vel triuin horarum spatio intereunt. Nec praeter rationem: quandoquidem Ioannes de Vigo narrabat referente Parco se Ilorentis noui sic circulatorum, qui ut melius propria pharmaca populo venderet, d igitum aspidi mordend um porrexit, & post horas quatuor inter ij t. Habent praeterea aspides hoc peculiarc, ut mordendo tumorem non indicant: deinde cu dentibus adeo exilibus, &mebraiiula tectis sint praediti, ut a multis dentibus, carere credant uo tam exiguum foramen vulnerando formant,ut visionem pene effugiat. Hac de causa multi Cleopatrae interitum cognitu dissicilem fuisse arbitrantur, quae morsu aspidis vitam terminauit; quemadmodum ex Galeno in libro de Theriaca ad Pisonem colligendum est. Nam cum Augustus, superato Antonio, vivam Cleopatram tanquam faeminam praestantissimam in triumphum ducens Romanis ostendere B decreuisset, studiosus seruandam curauit. At illa malens Regina ex humanis deccdere, quam captiua Romanis esse spectaculo, hoc Serpentis genus,ut, citra suspitioncin, ibi inferrct mortem, elegit. Duabus igitur fidissimis mulieribus, Naera scilicet ,&Ca Gmione in dies operam sini Reginae praestantibus iussit aspidem v uis, ficu busq; contecta ad falledos custodes in calatho deferri. itaq; facto in praedictis Leminis periculo, num Serpens illico perimeret; unde statim atq; Cleopatra illa cxanimes conspicata est,eo dem mei animali sibi exitium attulit. Haec sorte aspidis species fuit chelidonia, quae nulla interposita mora morsu venenans,illico percustas vita priuat. Hscetiam specjes instinctu quodam naturali ducta, cum libenter circa Nili ripas moretur, per dies triginta, ad loca alta properat, antequam flumen, Solum Aeg pti, alluvione faecundet. Chersea vero aspis non confestim, sed interposita quatuor horarum mora, in animalium perniciem operatur. Demum aspis p tyas praeter morsum saliuam habet venen sana, & adeo tenuem, ut angustissimos etiam cutis porros facillime penetrare possit. Qiiamobrem Galenus, scribens de Theriaca ad Pilonem, tradebat ptyadas aspid chC exporrecta ceruice, & merita interualli longitudine, instar rationalis cuiusdam animal ih venenum in transeuntes expuere .Quapropter Porphyrius non immerito scrip
. Nimirum Serpentes, qui in Aegypto sunt, sputo utuntur, unde & spuentes vocantur, & inuadentium oculos excocant. His addendum est assertum Avicennae, qui solo serpentini huius sputi odore animantes perire existimauit. Naturae etiam horum anguium meminit olaus Magnus dissetes de aspidibus aquilonaribus, quae eleuat s supra pcetus incedunt, sputumq; venenosum in gutture collectum, in resistentem,vel obuium eiaculantur, deinde celeri cursu ad antra,& saxo i umcauernas sese recipiunt. De natura autem Ouorum aspidis recitat Barth Glomaeus cognomento Anglicus, quod haec parua,rotunda, liuida,viscosa, faetida,summe venenosa, & fila mentis quibusdam conglobata sunt, quae si contingat, ut inuenta a Rubeta, vel ab alio animali venenoso foueantur, tunc vermis procreatur, qui visu, & halitu, more Basilisci, primo fouentem,deinde alios etiam animantes perimit: Deniq; de tempera-Dtura aspidis, si lector multa scire desiderat, confugiat oportet ad primum caput huius libri,ubi prolixiori sermone de temperamento anguium agitur.
ASPIDES nullas in Gallia diu agari Bellonius attestatur: quana uis ibi multi versentur serpentes, qui vulgo aspides nominantur. Insulae quidem Hispaniae, ut recitat Christophorus Andreas in Oecolatria rescrete Pareo aspidibus omniq; venenato Ferarum genere redundat. Neq; hoc a veritate recedere videtur;cu calidiori regione deIectentur. Etenim Aristoteles in historia animaliu tradidit aspades gigni in Africa, quarum tutus omni praesidior u generi reluctamur.Sed animaduerteduex Ioanne Bohemo,quod Africa producit etiam Ichneumones,qui malitiam aspidum Li.8.c. 29. repiti
206쪽
reprimunt,atq; castigant. Lucanus etiam promulgauit ab hoc Ferarum genere locata, Ediligi calidiora quapropter Africam,&potissimum Aegyptum,ripasque Nili tanquam I . . peculiarem propriumq; locum incoli: unde si accidat, ut huiusmodi Feras in frigidio , i ribus Iocis conspiciantur, illuc delatas esse Lucanus arbitratur, dum inquit.
Ipsu calaris egens gelidum non transset in orbem Spontes , Nilom tenus metttur arenas. Sed quis erit nobis lucrἡ pudor 8 ιnde petuntur Huc Librae montes, o fecimus adtri merces.
Quamuis Strabo quodammodo dissentire a Lucano videatur, tum propriam speciem AEgypto assignat,praeter illas,quae in alijs diuagantur locis:vnde statuere videtur alis etiam in Iocis aspides procreari. Salinasius tamen in Solinum sententiae Strabonis quodammodo sauens,de alijs Libyae locis sorte locutum lui sic Sti abonem pronum. ia-uit . Vetercs enim aspidum patriam Libyam, te AEgypti fines circumscripserunt: nam st Uς' retulit Nicander suliginosam aspidem sub Etlayopum gleba ab unda Nili in mare ve- m delitescere ,& per hane speciem, ad mentem AEt ij, aspis chelidonia Nili ripas in- FU colens intelligenda est:quandoquidem colorem hirundinum tui cum esse omnibus co-Po stat; cum etiam gemina chelidoniae ab eodem colore denominentur. Itaq; inter aspi-- g I dum tres species nominatas,chelidoniae Acgypti peculiares esse feruntur. Et eo magis, quoniam Olaus Magnus aspides in plaga Septentrionali licet quoad venenatam na Mo rip f. tutam Africanis debiliores obseruauit, quae pariter scabrosa cute,cinereo colore iam T 'i φ oculis scintillantibus, & Iongitudine trium, vel quatuor cubitorum, morsu feriant, cui pii a Lπ' presentissimo occurrendum est remedio.
AM V L TIS animantibus, & plantis aspis dissentire videtur, dum primo ii
od tu Ichneumonis rapitur: quod Nicadro non fuit ignotum,quando in The- Griacis cecinit his versibus in Latinum sermonem translatis.
Solus eam otis in Ichneumon vincere 'diem, Cumgrave cautus et Eum parat, edit' , 'ua, auariuet in Mia brum homιnum insuperabile letham Omnra fracta teras, mordacta. dente Iarassit.
Bellum quoq; Ichneumonis, & Aspidis eleganter explicauit Lucanus his carminibus.
pides ut Pharaas eam Volerator hostis Lisdu es Varas incerta prouocri zmbrae, Obbqua . capus vanas Serpemrs in auras Esses tuto comprehendit guttura morsu. LGM ram citra saniem tune irrata meis Exprim/tur iures nutitereunte veneno.
P terea aspis acri odio quosdam angues Argolas nuncupatos prosequitur: quandoquidem ad illius internecionem a natura procreati esse videntur;cum scripserit Suidas Hiussu Alexandri Magni, hoc Serpentis genus Argo Pelasgico Alexadriam,ad perimendas aspides, delatum fuille. Item aspis Ranarii haereis cauda insignes prosequitur;quod Agricola in libro de animalibus subterraneis annotauit. Amplius cimices aspis ab minatur; ideoq; contra eius morsum valerc dicuntur: nam gallinae ex Plinio, qua diecimices ederint, ab aspide non morderi perhibentur Sunt praeterea nonnullae plantae, a quibus aspides naturaliter abhorrent. PrimitusAri radice omnes Serpentes,& potissimum aspides fugatur; siquidem eius fumo adeo inebriantur,ut, ex Porta,torpidae interdum reperiantur.Plinius addit naturς aspicium halicacabum ita aduersari,ut radice huius planis proprius adinota,aspis soporetur: id autem mirum non esse tradit Cardanus, cum huius plantae radices, & semina homini bus quoq; soporem afferant. Ex altera parte loca opaca ab hoc animali ita diligi, vel potius odio haberi astersit,ut proprium sit huius Ferae in umbra tantummodo exurgere ; unde scriptum res iquit Seneca : sicuti taurum color rubicundus excitat, & vrsos,
207쪽
A bouesq; mappa proritat, ita aspis ad umbram exurgit. Insuperaspides ob sympathiam quadam Astis,& Syris minime obesse diculur: qua simithia de causa praedicti populi proprios filios, vinarrat inccntius Belluacensis,ijs obhciunt, si quos si laeserint tanqua,n adulterinos respuitiat, sin secus eos tanquam legitimos nu- iis , mittunt. Verum id non de omnibus Anis, Se Syris,sed tantum de Psyllis Libyae populis non intelligendum est, de quibus, in historia Serpentis in genere, actuin fuit. Tandem animalia eiusdem speciei tam singulari amore se inuicem complestuntur, ut nec viperae viperam, nec aspis aspidem laedat. Haec fuit opinio Galeni in libro de inaequali intem
perie, quando haec verba protulit. Ita et /q; ct ficorpram necauens Fieiuvus uti inspurixis. At non homo homisem morsa interimit, nec vipera viperam, nec aspis aspidem e siquidem quo mile est, i congruum amicumr; est, qu=d coutrarium, immιcum, o nonum.
VESTIGIA ichis aspidum tam obscure apparent, ut aciem etiam oculo
rum aciem cffugiant, & eo magis, quia tumor circa vulnus non eminet obveneni tenuitatem, quod mirabili celeritate ad partes intimas penetrat,idemque cutim subiens ita ad puniciora delabitur, ut vel parum, vel nihil in superficic cutis uis, e . mineat. Hac de causa mors Cicopatrae cognitu fuit discitis, & nonnisi scro ab Octa- , Dianis,ex duobus paruis punctis deprehensa. Vnde non iniuria sic canebat Nicander in
Theriacis. citis eo ni- Net tamen ulla vides impressi vulnera morsus, MNee dignus fatu tumor ictum corpus adurit. Sed qui lae is Lomo est, citra omnem, Lata laborem Claudit, Cr Couo moraeos corpore Lausit.
C Haec& alia signa huius veneni diuulgauit Lucanuς, dum interitum Levi morsu aspidisperempti enarrauit hunc in modum. L. 9. PM . At tibi Leue miser fixus praetoria pressit sac liacaSerpente cruor nulloq; dolore Te status mors is subita caligine mortem Accipis, se suetas omno destendis ad vinisas.
Non tam vesici corrampum pocula letho Sigite, quae Hro virgas mentita Sabaeas Toxica Latium carpunt matura sabaeo.
Per Neliacum Serpentem a poeta hoc in loco aspis intelligitur: cum libenter circa ri- δεν Zns Nipas Nili versetur, citiusq; dicitur hoc animal morsu interimere, quam toxicum arboris baras qui. apud Sabaeos populos nascentis. Reusndrus quoq; in Paradiso poetico meditans omnium morsu aspidis inductum, pronunciauit distichon huius tenoris.
Huius etiam symptoniatis meminit Georgius Pictorius in Lerna malorum,dum cecinit. Aspidis or morsu laesum Granire tentur In mortem, antidotum nec vatirasse frunt. Itaque cum alias exaratum fuerit venenorum alia viai, alia alteri corporis parti pecu- s m amiliarem afferre noxam: poterimus :n praesentia pronunciare virus aspidis principaliter iis missis cerebro aduersari , quemadmodum ex enarrantis symptomatibus hunc morsum hisias M.
concomitantibus colligendum est: veluti sunt sopor, & oculorum nictationes. Scribe E s e. 16.bat enim Dioscorides, quod statim post ictum aspidis, caligo oculos obumbrat,nullus pene conspicitur tumor, mediocris insurgit stomachi dolor ,& vulnus est adeo exiguum, ut ab acutissuna acu factum esse videatur. Addit postea MatthioIus in com Loco est. mentarijs ad Dioscoridem , quod ictum aspidis consequitur stupor, pallor, stontis restigeratio, hiatus assiduus, palpebrarum nictatio, colli inclinatio, capitis grauitas, segnities, lapsus in prosundum somnum, & tandem conuulsio. Immo addit quoq; eFmorsu
208쪽
morsu aspidis chelidonis pres 'iissimam esse necem,& ex icta cher, nonnisi post spa. Etium quatuor horarum accedere: cum ptyas multo tardius interimat. Avicennas au tem signa moesus aspidis chelidonie,necnon a spidis sicce, seu chcrisae eadem esse assis mala harum namq; alterutra, si mordeat, accidunt,ut inquit ipse,frequentes singultus alteratio caloris, stupor,& frigus membrorum,& somnus profundus cum pulsus vehe mentia. Sic mordeat Hyas, idest spuens: tunc patiens, ad mcntem eiusdem Avicenne, sensu, & motu pene priuatus, post continuos saltus soporatur: cum torsione colli, spa sino, pulsu inordinato, & absq; dolore, vita priuatur: qtiamuis ab initio dolorem inte stinorum senserit, & ad vomitum prouocandunt, digitos in guttur introduxerit. Actuarius quoq, patientis colorem in viridem, & herbaccum permutari asserit: de. inde in reliquis symptomatibus assignandis, sententi Nicandri,& Avicennae adstipua latur. Tandem Ponrettus non modo symptomata icitus aspidum, scd etiam corum cauasas in medium asscrae conatur,dum inquit nigredinem quandoq;circa locum assceium, dimanare a nimia caliditate veneni pariem adurentis ,& Oculorum obscuritatem a vaporibus venenatis oriri attestatur, qui interdum capitis dolorem afferre solcnt. Postea phumores in stomacho vcnefica vi insecti agitantur, & vomitionem pronccant: immo saepe conuulsionem, quoniain tunicae stomachi contrahuntur,&coarctantur. Denique materia descendens ad intestina dysenteriam, syncopcm, & interitum procreare dicitur.
MULTI, antequa prauidium aliquod ad prosigadum aspis virus, praescribant,
vitae aegrotantis periculum iaci cntcs, centaurium in vino tritum propinant; nam si pliarmacuin cuomatur, patientem periturum, sin secus, victurum. Gesse pollic tur. Aristotelas tamen,in historin animaIlum, aduersus ictum aspidis Afri canae nullum valere praesidium attestatur. Quare hinc colligere possumus, pro castiga. do aspidum aliarum regionum veneno,inedicinam aliquem habere locu unde Di scorides, ad aspidum virus,remedia in capite de Ceraste proposita commendauit. Plianius unam tantum opcm, nimirum partis mutilationem inueniebat, cui sententiae Pamius Aegineta subscripsit. Aelianus quoq; non videtur recedere a praedictorum virorum opinione,dum inquit: Serpentum venenum pestifcrum est, sed pestilentius aspidis:vim ,& alioru anguium morsus non carent remedio, aspidis tantummodo ictum curari non posse intelligo. Mercurialis tamen admonet curationem huius veneni esse sollicitandam , conseque icini ad plagae exustionem deueniendum esse, vel podicem galli, aut columbae vulneri esse applicandum. Et quoniam vulnus exiguum csse solet,scarificationibus,aut sicysium appositione dilatandum csse docea.Amplius,ex Parco,quoniam veneno aspidum, sanguis in venis, &arteri S congelatur, medicaminibus calidis, & tenuium partium , nutendum est: veluti sunt magna antidota, scilicet theriaca, & mithridatium, quae in aqua vitae dissoluta intrinsecus, & extrinsecus, adhiberi possunt. At si accidat, ut pars Lesa nigricet, satius esse putat Pareus, si vires strant, partcm esse amputandam. Caeterum, ut in his praesd is proponedis ordinatim inccdamus, a simplicibus per os sumeAdis exordiemur. Flac autem a plantis, animalibus, ct lapidibus desumuntur. In primis nonnulli origanum vircns,ad Vomitum excitandum,cum vino tritum propinat, deinde antidotis feliciori cum successu utuntur. Olaus Magnus allijs tritis, cum uetho adhibet. Plinius clemat idcin argὶ pilain contra Serpentes,&potissimum aspides ex aceto eficacem praedicat. Deinde anisum,lupinum,necnon hyosciamum contusum in vino praebet. Ponχcitus Aristotcchiam cum rosis,& semen apij cum mero, item carpobalsamum,&puluciem gentianiae cum vino, vel modico meiathar succo commendat. Pariter mira vis citri aduersus aspides, apud Athencum Icgitur. Scribit enim pLedones quosdam ultimo damnatos supplicio tanquam Ferarum cibum in theatrum a militibus
209쪽
A introductes, & ab aspidibus pereussos nihil passos fuisse. Ickx, Princeps id admiratus,
de cibo reorum militem custodem interrogauit: sed statim atq; cognouineorum cibum fuisse citrum, postero die talem cibum uni, ineri vero nequaquam dari iussit: unde qui citrum non comederat, arim incolume, ab aspidibus pusiot interi t. cibi Praeterea in hoc casu multum adiumenti incit acetum , & praxipue acerrimum, cu- ii, Mis ius tanta quantitas sumenda est,donec qualitas aceti circa dextram praxordiorum par- riia,tem ab aegro percipiatur: Hepar entin in morsu aspidis sensu priuari aiunt. Ad confir- Aistitiis mandunt, & octodendum hoc priesidium , addere possumus historiam cuiusdam tam iis, iis is minis a Plinio recitatam, qui utrem aceto plenum strens incaute caleauit a idem, a quo suit vulneratus, & quoties deponebat utrem, toties su ese sauciatum sentiebat; ' sieq; remedium huius morsus acetum csse intellexit. Id rursus stabilire potest casus cu- Ggri ., iusilam pueri,qui cum latus estet ab aspide ob ingentem aestiim siti premeretur,alium--, que non haberet humorem, acetum, quod forte secum habebat, hausit, & liberatus ni est. Cornelius Celsus credidit hoc accidisse, non quia acetum facultatem restigeran- risistim2 di, sed quia vim dissipandi possideat: ideoq; verisimile est hoc praestidio, humore uias Ibri, misintra corpus densatum distini, & sanitatem restitui. His addatur urina impubium puta , rorum , quam non infrugistram , in hoc casu, Plinius existimat. Vertun Mareus Varuro octuagesimo nono vitae anno tradidit, ictus aspidum sanari, ipsa percussorum Wina, quod postea confirmauit Quintus Seren his versibus. Uri,aim
Vrinam creaerens propriam conaeucere fletu, iuravi. Varronis fiuitia sinissentenna, necnon ranius is memoraιJμπιι muas ι Amber aceti. Duendam est.
Ab Animalibus etiam homo percussus ab aspide non mediocrem fractum est consecuturus. Ponretus, ad mentem nonnullorum, stomachum ciconiae cum vino tanquam
singulareauxilium extollit. Plinius sel mustelarum, quas Gratri tido vocant, contra sumissis, aspidum punctiones utilissimum; immo urinam testudinis ci cibus tamen admi tis ciabis.c oscacissimam esse iudicat. Vnde postea Κiranides non solum testudinis urina, sed ma- ν, ,. . rinaequoq; tcstudinis sanguine hausto, omnes stremorsus, sed praecipue aspidis sanari - 'opinatus est. Tandem Orpheus in libro de Iapidibus , corallium in pino potum ab asi a. h.-pide punctis quamplurimum prodesse fitctur. Item in Pam prouincia Regni Malacen-1 , ina .ss inuenitur quandoque in selle histricis lapis, ob raritatem alicuius aeris,coloris est di- slutioris purpurae, amari gustus, & tandem leuis ,&instar seponis lubri S. Et quam toti si uis in Malaca lapis bertar sit frequens;nihilominus Incolae lapidem hunc in sella histricis Malacensis romitum, ad rusili dum cuicumq; veneno longe praeferunt: Macerant enim lapidem in aliquo liquore cardiaco, vel, hoc deficiente, in aqua communi , quam postmodum paticntibus propinant; unde stomachus roboratur,& venenum eis nihil obest. Si ad composita alexipharmaca mente comicitainus. Primo incidemus in theriacam Gamagnam Andromachi,que venenatis non mediocriter consereptopterea Galenus in li- medicamenbro de usu Theriacae ad Paniphilianum iure habet dii cuilis a vipera ulneratis a Ser - ad modit, te, tis ab aspide,commorsis arabido cane, demum tris ab aliquo animali, quod Mn. Da Aspira.tibus, ulm,ves contactu venenum relinquat,recens theriaca satis superi: emcax rem Theriacadium est Recens autem est, quae sextum, de trigesimum annum nondum attigerit a- mago Ampropicr Septentrionalem plagam incolentes, si ab aspide demorsi fuerint , ex theriaca dromachi
Venetiyilhic vecta salutare r edium percipiunt.Ηanc autem deficio testeolao Ma- πιμgno, allium contusum, & in cerculsa dissolutum bibunt, & aliud smiliter supra inum collocant, & liberantur. Succedit antidotus Antipatri, quae &theriaca nuncupatur trihac autem sinriptaante, Spost ktum aspidis non parum utilitatis patiem estpta priM Z a.de Amrus. Recipit igitur, Galcnotasse, gentianae unciam da diam, radicis trisbiij tantum naetii dem, eminis eiusdem drachmas duas, polij drachmas tres, aristolochiae tenuis drac, Antidotas nos duas, radicu mucedaniolgalbani intumdem,petroselini drachmas quarum,rum Antipares,sγ luc stris drachmas tres, pyrethri drachmam ,herbe pedicularis tantumdem, radicum qua ree unas albe drachmas duas, leucopiperis rimumdem, acori drachmas tres, thymiam, pius m vis drachmam ,&obulis quatuor; votasti, chamqptios , eharrietes, marrubi , conire, cia. cymini
210쪽
mini aethiopici, succi papaueris, castorei, seminisi seniculi, vici, casta ruis, si, E
rum iunci odorati, sici, singulorum drachmas duas, datici cretici drachmam, & obulos tres, opopanacis tantumdem, sagapeni drachmas duas, & obuios tres, abrotoni drachmam, & obuios tres, dictainni, & styracis tantumdem, cinnamomi drachmas uautitas tres,nardi tantuindem yrrhae unciam dimidiam,thuris di a limam,ani tum,&succi seu Dosis cyrenaici tantumdem, coaguli hinnuli drachmas tres,croci unciam,& mellis attici, praevictae quod satis cst: dcinde ad nucis auellanae magnitudinem exhibetur. antidoti. Neq; omittenda est thetiaca ad internos dolores Euclidis Palatiani, quam ut ipser L. 2.de is serebat, aduersus aspidum morsus composuit. Recipit autem, ut videre licet apud G ructa I . lenum, castorei drachmas sex, opopanacis, sagapeni, seseleos, cachryos, chamaedryos,
cham ityos, Marrubisi singulorum uncias duas, styracis, bituminis iudaici, myrrhae, singulorum drachmas heptem, succi papaueris unciam, de inellis libram. Percussi a Se pentibus prius vomere debent: dende huius drachmam, cum succo fraxini , vel cum
vino bibant. Praeterea recitaturetiain a Galeno antidotus Dainocratis, quae inmO
sibus aspidum non vulgariter potest prodesse his versibus. F
Nunc auIem tradere me ιι mas et ois .etua morsius tantum Tenenatos finem
Cornutae, viperarum, astris chers ridIctus Ferarum,st puncturas quo sum, vesparum,si sy, salarigg. Hac arae struas. Iridis bis quatuor Assime aera hmasprinu- r tum aingueris Succi panacis , G sueti papaueris, Ra Dum libanotidis, si uiri 6 μβ creticum ιamen brs quatuor. uini uolochiae longam dico, se rura Agrestis seminum drachmas duoderam. Raditum vitis albae sex, oe decim
mora vorris, at Vsurgido colo, Et quitas incerta cava qaicquam do t.
Item Christophotus Andreas in Oecolatria referente Pareo praeter theriacam,propo. Ηnit ad morsus aspidum , fingulare praesidium, quando ait. Insulaes Hi sipanta aspidibus,
Dinniq; venenatorum animantium genere abundarc, & aduersus eorum ictus , incria.
in postposita, sequenti antidoto,talici succcsIuvit,quae vires insgnes,& adeo multiplici experientia comprobatas habet, ut Incola non dubitauerit se quantumlibet efferar asioseam ' pidi mordendum offerre. Recipit autem hoc medicamentum folia taxi barbari cario-ρ phalatae, leucia rubri par pondus, quae in aceto a minon urina sani hominis, pro fo- HE - tu liis partis seruere debent. Sed satius esse existimat author, si patiens ieiunus tr um-m. cias huius declinionis, duabus horis ante pastum, hauriat. Olim ctiam quidam circumforaneus mcilicatam venditabat aquam, qua pota , d Aqua cuius morsi ab aspide sanabantur: eo potissmum tempore, quo Pompeius Rufiis Romς sdilidaris circu- tium munus obibat; quamuis postea hic circulator, permultis, qui candem factitabant Ionia vlcm circumstantibus, ad suain ostendendam virtutem, & ad specimen de se praebcndum aspidem brachio admouerit, sed cum propriam sorbere non potuerit aquam,RUQ