Veterum Persarum Et Parthorum Et Medorum Religionis Historia

252쪽

Cap. as. VETERUM PERSARUM. 1 a

Notandum est quod Persae vulgo sunt proni ad pronuntiandum p prob, unde scribunt Paniam pro Ban , & De piast pro De badur: &sic D mmi, & D vadis. Sed ista non sunt imitanda. Additum nomen Teiad seu ut sonant Irita, in alibi Deum notat, huic vero Divum significat, vel Angelum, scit. synonymum τω Amsias is; ut in

Libro Satiar cap. XL, de coelestibus personis loquens, eas vocat

IA in Bineraris Indico, de veterum Persarum Religione tractans, Corinruptissima Angelorum nomina exhibet: miror unde habuerit. Et addit, quod Angeli XXVI servi Dei, uno generali nomine vocantur Gestio, i. e. Domini, quos credunt habere super Creaturas absolutam potestatem a Deo illis commisiam; quas ideo colunt & invocant, putantes quod Deus nihil illis negabit. Sic ille. Sed fallitur de cultu eorum: nam nihil divino cultu colunt nisi Deum ipsum. Veteres δε- dei, non serentes aspectum Angeli, nisi aliquando sub humana specie apparentem putarent esse merum hominem, J cadebant in facies suas, non ad colendum, sed ad operiendum & celandum vultum suum. At semel, quando aliquis procidebat culturus An elum, loco Dei,

ille Angelus prohibuit dicens, Ne facias, quia sum socia creatura scultu. Ille autem ex XXX, recte numerat tantum XXVI, excipiendo quatuor illos, quibus comprehenducitur nomina Dei, Hormis, De

b ur, Deseamiis, & Dybarin. Ex eis quae superius disieruimus, constat Epocham Gyranssi am in qua Menses veteres) durasse usque ad initium Regni ultimi Pcrsarum Regis Tradetheia; quae itaque apud Autores, tam Oricntilcs, quam Europaeos, minus recte audit Epocta Teia Derdaea, cum revera sit GP bido. Nam Trad etheia postquam in Solio bene firmatus esset, aliam novam instituit Epocham, a suo ΕνΘρονισμω desumptam, in qua Μenses la Dies excogitavit novos; quos, ipso defuncto, Persae pristinorum Rituum tenaces rejecerunt, ad vetera Mensium

253쪽

1ρι HISTORIA RELIGIONIS Cap. 3ς

& Dierum vocabula sa quibus Festa & reliqua Solennia pendebant redeuntes. Ea itaque Docta, quae Mensibus & Diebus Tead Derdaeis constabat, merito dici queat Intermedia, seu Interjecta ; quia paucis

tantum annis duravit, nec ante, nec post, ejus tempora a Persis usurpata. Videtur itaque quod multa in Religione innovavit, & quod Ecclesiae Festa & statorum Temporum observationes la antiqui Ritus,

illo imperante, interciderint, &, maxima ex parte, Cessaverint, Cum horum omnium antiqua nomina abrogata fuerint. Cum itaque antecedentium temporum Magi, qui talia omnia stricte observabant, ab Intercalatione metuerent, ne Sacrorum ordo interverteretur, ille in Intercalarem Periodum suo tempore incidens, Annum resormare notaveritus est, sed Anni Caput, vagum & procul a sede sua evagatum de remotum, in locum di sedem naturalem restituit, id in initio Martii esse volens. Is enim nomina ab Angelis olim desumpta quamvis Religioni damnosum esset,) reliquit, novas, eorum loco, Appellationes instituendo. Mensibus itaque imposuit Nomina naturalia, quae, ex vi vocum, singulas Anni Tempestates designarent. Diebus autem

dedit Nomina, vel ab Optim ostientia, vel ab infigni aliquo gaudio, vel a Ium d vindicta, vel ab aggresso praelio, vel ab alio memorabilicventu desumpta. Cum itaque sacra Mensium & Dierum nomina mutaverit, consectarium erit, quod sacras Solennitates ab eis pendentes abrogaverit, cum ne talium vetera nomina manere nec superesse permitteret : nam dissicile erat, illis abolitis, hasce conservare. Et in novacius Anni constitutione nullum, praeter novi Anni Festum, memoratur. Persae itaque veteribus suis Ritibus animitus addicti, eo mortuo, illum ejus Annum intercidere siluerunt, veterem Annum, qui ante

ejus Imperium obtinuerat, tunc sui dictum) resumentes. Iste ejus Annus erat Solaris, Intercalatione sui videtur) fixus, contra quam Persae voluerunt. Et istum Annum, ab initio Arietis, secutus est alius Annus, a medio Ρiscium, ut supra diximus. Mensium autem& Dierum Neet lener orum nomina quantum Exemplaris Pharohaeth Gil dethiri impersectio patitur,) sequente modo mox subjeci. Sed quia tam haec Epocha, quam altera recentior GDLlaea, in Persarum Libris vocatur Melioren, seu Meli rea, i. e. Regia, dum utraque Epocha, a respectivo suo Rege denominata, gaudeat vocabulo nullum distinctum Regem notant ; ne fortὰ aliquando oriatur confusio, oportet i iic notare, quod Epocha Melica a recentior quae etiam Ε- poclia Melissabina, & Suhamea, & Gyelia ea subinde vocatur,) dcnOminata cst a --O Jl ' Sulla u

254쪽

Cap. 16. VETERUM PERSARUM. 19ue Stiluis GPAT An Meliest Illis Ap Arsan Sel clii, qui postquam

in Perside aliquot annos regnaverat, tuin deinde anno Nezigheia

CCCCXLVI, ne CCCCLXX, Chrisi MLXXVII, in veterum

Persarum Annum Solarem reformavit, eumque Intercalando, ab ulteriori vagatione restrinxit; Saracenorum, seu Arabum Epocha Lunari quae tunc plus quam CCCC annos, simul cum Persica, in Perside obtinuerat, in non abrogata, sed pro Saracenorum Musimorum Sacris reservata; dum interim pro rebus civilibus commodior esset Persarum Annus Solaris fixus, in usum vulgi: nam Astronomis Intercalatione opus non erat. Epocha autem Mellarea altera vetustior, Persis dicta in Docta Regia Naigherdura, seu simpliciter Docta Metilina, i. e. Regia, cuius etiam Menses & Dies vocantur Lo υ Dies ta Menses Melitiei seu Regis

NMegberduei. Haec visum est praemittere, ne sorte quis Orientalium Libros evolvens, istis nominibus decipiatur. Oportet etiam scire quod dictus Titulus AP Arsan in Lingua Turcisa idem sonet quod in Persica Erotiri seu ArdeshD, i. e. Strentius Leo. Tali enim Titulo gloriabantur tam Persae, quam Orientales Turrae. Illi autem qui in Europa, non utuntur.

C A P. XVI. Moses ME A seu Remi Darigherdici, oui jam primo Europam vident, eum suis V in is cibus.

255쪽

1ύ6 HISTORIA RELIGIONIS Cap. 16.

X. Mab-a Eun, i. e. Nocte augens, scit. December. xxx. XI. scit. Januarius. xxx. Ita, XII. MLUMun, i. e. Annum-augens, scit. Februarius. XXT.

Mensium septimi & undecimi Nomina in Exemplari Persico desiderantur, & ea alibi hactenus invenire non potui. In eorum Libris C Mn alias exponitur Autumnalis quadrans, & Autumnalis menses, vel ejusdem meno XVIII 'με dies. Autumnalis quadrans alias Persice voca-Pddita.

XXIV.

256쪽

XXIX.c si XXX. I ba,i r, i. e. d AK e.

Quibusdam horum non adjunxi Interpretationem Latinam: nam cum esset dubia, satius duxi eam intactam relinquere posteris, qui sortὰ certiorem inveniant. In vitioso Exemplari Persico, per Scribae err rem, Diei VIII ' tribuuntur duo nomina, scit. Hiar, & i, -HAEMELMAD, i. e. Ope largiens. Et eodem modo Diei XI ' duo nomina, scit. -υh- bruet, &-em Rezmethis, i. e. Praelium-capessens. Utrum horum mavis accipe. Sed in hisce respectivis Diebus

proculdubio alterum dictorum nominum censeatur pertinere ad alium

aliquem Dierum XX, XXI, aut XXIX, ubi nomina desiderantur. Anni NMegberriri V Dies Appendises. I. Apheris, i .e. Benedictio seu Salutatio, in initio Appendicum. II. Greuis, i. e. Felicitas.' m. His , i. e. Victoria. IV. mmisit, i. e. Contentatio. ou a V. Durud, i. e. V dictio, in fine Anni. mmisit est idem quod Romi h seu in i , i. e.. Comtentatio, quies, uti quando ex cantu U musica animus demulceri solet, ii exponitur in Libro Ph. S. Et tandem Durud est Valerictis totius Anni, i. e. ejusdem finis. Nempe secundum vim vocis, mrud est precatio-boni; quae si sit a Deo erga Homines, tum nomine Diarud subintelligenda est Misericordiar si ab Angelis erga H mines, tum significatur setavia Remissio seu cinduenalis: sit Hominum erga seinvicem, tuna est l. q. tao ρrecatio, seu Apprecatio boni quae inter valedicendum adhiberi solet. Et Durti I Avium Bcstiarum, est Laudiatio. Ita varie usurpatur vox Duriau, uti 5c Arabum for

mula

257쪽

mula Rul ceVis Precario, seu Benedictio Dei sit super illum, ut

a CommentatoriDus corianitas exponitur. Hoc modo vides, illius tempore, Persarum vetus Calendarium reformando prorsus abolitum; non tantum Novi Anni, seu Anni Capitis situlat lc nomen mutando, sed & veterum Μensium ac Dierum n mina delendo, eorum loco nova nomina substituendo, & Festa ac Solennia omnia Ecclesiae Magorum abrogando: omnia enim simul uno impetu sustulit. Adeo ut, ipso regnante, tota Ecclesiae Magorum facies videtur prorsus immutata, & tota Disciplina Ecclesiastica &Festa atque Solennia omnia neglectui habita. Nam si veterum Sacrorum Nomina diutius superesse noluerit, proculdubio si quid posuit, in is nova Sacra eorum loco instituerit: rerum enim ejusmodi veterum nominibus non existentibus, impossibile ut Res ipsae manserint; eodem modo ac si in Calendario nostro omnia Dierum Dominicorum &Festorum nomina omitterentur, necessario sequeretur talium omnium neglectus & intermissio ; cum ex Calendarii directione statorum tem- Porum observationes retineantur, quae alias in oblivionem irent. Iste autem Ecclesiae status eversus haud diu duravit. Nam, isto Rege defuncto, omnia in pristinum statum restituta sunt, & sic restituta ad hodiernam Diem non obstante Mohammedanorum oppressione) rata& firma manent.

Quando nostrates aut alii loquuntur de Dochd Nezigherdaea, si volunt tantum Epocham Temporis, seu Computationis, ab ejus Inauguratione sumptam, recte se habent. Si autem volunt verum Annum Teia glarduom, falluntur, cum ille non usus fuerit eodem Anno

quem illi supponunt, qui ut dictum) revera fuit Annus Θ μι- aeriis.' Epocha vero & Anni forma, qua usus est Tmiserri fuit propria & sibi peculiaris, a Gye hidred prorsus ut vides) diversa, nullis hactenus Euro is & paucis Astronomis orientalibus nota. Ideoque novum & curiosum est quod nobis exhibuit tin Phaereddis An ou Ind Persa, in Libro suo Pharhaeth GU NIri, unde nos verae ejus Epochae M Anni notitiam extraximus. SMb Cholitis enim sui insequente capite videbis,) quasi nunquam audivisset de mutatione Calendarii per NeZdegherri loquitur de Persarum Anno cum illo desinente & eodem modo hucusque manente, nullam lactens mentionem peculiaris Anni Tezigherdari quem nos exhibuimus. Nec si recte m mini) apud alium aliquem, pneter dictum autorem, ejus mentionem

inveni.

258쪽

Cap. 16. VETERUM PERSARUM. a m

Epochae Tm Derdicae initium a plerisque recte statuitur anno irae XI, Junii XVI, Feria tertia, scit. Bicornis seu Alexandri anno DCCCCXLIV, Grisi DCXXXII, ut D. Gravius, vel DCXXXI, ut Erpentus. Sic OLD Beub, & ctu la Milaeus, & Alpherganius,& αcificorea, & alii, ab T desciat Inthronizatione numerantes. Alii vero perperam hanc Epocham ab ejus morte numerare praetendunt, & tamen eandem cum praecedentibus computationem faciunt, cum revera intersit XX annorum disserentia. Sic ex Hai Mne subicap. Is, Teiaegbeia vocatur A aioribίὶ facit Iris/--us, & ex eo Petavius, dicens, Teaigberd proelio casus Anno Gripi DCXXXII, 2 quo tempore AEra Teadegeta incepit. Ab ejus morte numerare praetendens itidem errat Libri Sad-der Autor in Initis Libri, ubi Epocham scriptionis Libri denominat 4- αλα- .s es ab obiatu Teaigheta DCCCLXIV, i. e. chrisi MCDXCIV: at in culce ejusdem rectius notatur Epocha Hemrae Statur, seu DCCCC, qui annus plane coincidit cum NMesredi Epocha in initio Libri sui

praetenditur) a Morte, sed revera ab Athronizatione sumpta. Error itaque non est in temporis notatione; sed in denominatione terminia quo, plane erratur, cum inde magna exurgat differentia. Nam Historici orientales sui cianimis Persa & Abu Mohammis IIus sis Arabs, & Elmacinus,) diserte asserunt Tezigber lium na Farregnasse XX annos, eumque interfectum fuisse anno Hem. XXXI. Cum itaque ejus Ε, Θρονισψος certissime fuerit anno Hem. XI, Gripi DCXXXII, si his addantur XX Imperii ejus anni,. tum obitus debuit esse anno Hem. XXXI, Christi DCLII: at si a morte cjus numerant, tum DCLII debet esse Epochae initium, quod absiti Cum itaque notissimum sit eum regnasse XX annos, miror quemnam secutus est Doctissimus Peravius assignando ei tantum III Annosl Si autem Vir ille Doctissimus, extra Literaturae Europaeae limites egressus, forte erraverit, non est mirum; cum aliquem in peregrinum orbem fortuito illapsum & commodo duce destitutum, ab affectata via facillime e rare posie, compertum sit.

259쪽

a I.ege nam Errorem esse sexibae Perses monet Auctor ipse, ut postea videbimus.

260쪽

ntis Solaris merus est a tempore discestis Solis a puncto initii Arietis que ad regressum pus ad idem punctum; quod es CCCLXV dierum cum suadrante, miniti uia factione. Sed de istas fractionis quantitate es diversitas, pro ratione cujusvis Compuli seu Flochin L Nam pro ratione Compuri Ptolem ita, annus J consae CCCLXV diebus cum XIV minutis XLVIII secundis. In Computo Ichanico es CCCLXV dierum eum XLV minutis N XXXII secundis diei, ea suppositione qua *Athe-

meren haletur consare LX Minutis. Et Mensis Solaris communis es. Aut Menses Persarum ta Graecorum. Et Annus Solaris communis est juxta talem numerum quem secundum quantitatem veram pomni, qualem Ibi adoptarunt Perse ει Graeci, Annus vero com Mus talis es quem Annum Lunarem ese reputant, ci Menses Lunares sunt, Aut es annus Turcarum V Indorum. De δε in Annis Solaribus veris, propter Fractionem quam habent, quibusvis quaternis aut quinis annis unus Dies superadditur: quo in casu, talis Annus erit CCCLXVI dierum ι qui quidem Annus dicitur Annus Embolimaeus, S talis Dira dicitur Dies Embolimaeus. Deinde annorum Solarium verorum Dies Emboli mini CXX annis erunt XXIX dies. Et dies Embolinuei XXX annis lunaribus erum XI dies. Et in Anno tam sito culi inter Solarem θ' Lunarem erit disserensia fere XI dierum. Et tum in quibusvis binis aut trinis annis, erit unius meses disserentia equem quidem mensem talis Anni mensum numero superaddunt, ut eorum Annus annis laribus coinquetiar. Et talis Mensas vocaIur Menses Embο- sinistis. Et si qui Annis compositis utuntur, talem Em liminum Men- Iem peculiari nomine vocant; Indis enim dicitur Adimas, Arabibus Nesi

a ι υ RUM est Osreatis Coissis, vel Epαha super eadem landata. vel Computas talia: ideoque per has voces indifferenter exponitur.