장음표시 사용
281쪽
Scilicet, quivis Planeta vocatur tam proprio nomine, quam nomine materiae cui praeesse censetur, uti praeest Mercurius Aquin, Venus Auro& reliquis metallis, Pupiter Arboribus, M. Ille Character qui Tu, Mrchero sonat m. I. Pe, Alba- Tanu, ovis,st. Aries. II. Ain, Aureu Nim, Bos, Q. Taurus. III. M D, Duo Hiungri Fratres, scit. Gemini. IV. Mu, Magnus. Hai, cancer,st. Cancer.
Nis, Virgo, st. Virgo. VII. Tio, coeli- Tebino, Libra, Q. Libra. VIII. Tian, coe Me, Scorpius,st. Scorpius. IX. GFin, Hom
Ma, Equus, Q. Sagittarius. X. Mu, Montan Shien, Oως, st. Capricornus.
XII. SMnD, Du N, Pisces,sc. Pisces. Ex supradictis duobus Cyclis compositis conflatur alius major cyclus Sexagenus, seu Sexagenarius, dictus Ven, i. e. Compositio. Et quia LX partibus constat, subinde aliter vocari solet Lo Me ma Ma D, id est, LX Flores Ma siti, scit. ex minoribus Cyclis Ma & siti compositi
flores, sumpta denominatione a duabus vocibus initialibus praecedentium Cyclorum. Cumque ex duorum Cyclorum Compositione evadens Cyclus Sexagenus, fiat eorundem Nominum diversa positione, ideo ma, quod exponitur Flores, alias proprie significat divers posuit. Apud D. Cou et vocatur Lo Xe ma Ma, & exponit Sexaginta eo verssonum constructio. Pro Xe sonandum Sti. Is in Praefatione ad Chronologiam Sinicam, hujus Cycli insignem, in Re Chronologica, usum impense laudat. Iste Cyclus LX Annorum propria Nomina exhibet, & in Annorum computatione, sicut Rota, circumrotatur in perpetuum. Et non tantum Solarium Annorum, sed & Lunarium Mensium nomina circulariter exhibet, ut infra monstrabitur. Per hunc itaque non tantum Annos Solares supputant, sed etiam Dies suos dinumerant, atque Septimanae vicem quodammodo supplent. Imo, dicente D. Couinplet, non tantum Anni & Menses, sed Dies & Horae, sua cum proportione, per hunc Cyclum signantur per totum Imperium. Hunc Cy-
via. Innupta scemina, quae nondum ex domo parentum excesserit.
282쪽
Cap. I 8. VETERUM PERSARUM. clum instituit Imperator mangiari, qui MMDCLXX annis ante
Christum vixit. oeli Sexagenarii Paradigma Europaeum Sinita restondens, Autore D. Coti et
Istum Cyclum, tribus Nominibus, pro triplici ordine, distinguunt, qui sunt Mans Ven, i. e. Superior Compositio: & Testingi Ven, i. e. -- dia Compossis: & Hia V se, i. e. Inferior Compositio. Atque ita CLXXX Annis confectis, ad primum Compuli initium revertuntur. Si supra III Cyclos Sexagenos, Summo, Medium & Imum seorumve Systema CLXXX Annorum in procedendum sit, tum V , seu MFriade utuntur. In quovis Cyclo sinquit D. GOlius Auni Sesares Tropici Uurpansuras ingressis Solis in XV Aquaris Gradum. Et his constituunt Veris sui principium: V in XV Tauri initium AE aris: sic per aequalia intervalla reliquas Anni partes. Et principia eorum mediis nostrorum Mensium respondent. Sic se habet communis prinis. Sed D. Golii pace, dicendum est, quod hoc modo vix accuratὸ pr Cedatur, cum Sol non aequali semper tempore quaevis Zodiaci Signa percurrat; scit. quando Sol est in Perigaeo, paucioribus diebus abὶlvit singula Signa hiserea, quam quando est in Apogaeo absolvit Signa aestiva: nempe aliqua eorum XXIX aut XXX diebus, & alia eorum diebus XXXI aut XXXII: adeo ut quamvis totus CCCLXV dierum numerus inter XII Signa dispescatur, id tamen non fit aequaliter. Cum enim ABC
283쪽
enim Terra non sit sita exacte in Centro motionis Solis, Id sane necessario efiicit Apogaeum & Periginum, ita ut Sol, in hisce positus, nobis videatur eccentricus: Cum revera respectu sui motus, non sit ita, sed tantum respectu nostri, qui propter nostrum obliquum situm aliter judicare non possiimus. Solis itaque motio, respectu sui, est semper aequalis, quamvis nobis res aliter esse videatur. Et quamvis Sol ab Horologiis nostris aliquando differat, vel horius haec ab illo differant, in in fine anni utraque inter se aequantur. Ide6que mihi videtur, haud satis consulto factum fuisse in Globis dividendo Eclipticam, seu Zonam Signorum, in XII aequales partes, cum non tam aequalitati divisionis quam rei veritati considendum sit. Si igitur Signiferi in Globis divisio non esset aequalis, sed potius vera, secundum verum Solis m
tum determinata, tum non opus esset calculandi Tabulas aequationis,
ut hodie fit ; sed Temporum & Solis motus cum Horologiis & Sci teriis coaequari possent per Globos, absque ulteriori molestia. Ex dictis
constat quod Sol H me sit nobis propior, & A late a nobis quasi
majorem Circulum aut Arcum describens,) remotior in Apogaeo, Persice dicto DI Aus, i. e. Ab is, Latino - barbare Aux. AEstate autem plus calcscit, quia sumus pene sub Sole, qui tunc magis perpendicularis est nobis, quam hyeme, quando est proprior. sed ad pensum re
OBD Belo accurate docet modum temporis in hac Epocha putandi: & in D. Gravisi ibidem Tabulis, in tribus distimuis Columnis computati visuntur Anni Cycli simplicis Sexageni, & Anni Oeli e- siti e fribus ociis Sexagenis, & Anni Epochae chalaia Solares a medio
uarii: scit. Anni τῆς ran seu M riadis) 8863 labentes. Nam. Creatione Mundi ad Annum Hesrae DCCCXLVII sive Chrisi
MCDXLIV in juxta Charaiorum sententiam, em uxerunt Anni Solanes completi 88 639,86o. Hanc autem enormem eorum Chronologiam confutavit D. Golius in Calce Atlantis Sinici, bc D. Cou et in Praefatione ad Philosophiam Sisicam: illorum enim ignorantiam prodit talis Computatio. D. Gravius minus bene legit ubique Vm & Venni, proran k Vanni, i. e. 'rias & M iades; cum Ren aliam habeat significationem, ut supra dictum.
284쪽
Cap. 18. VETERUM PERSARUM. a a Talutis XII Merarum seu XXIV Se --Umm Solarium MLaitarum. I Ver. III Autumnus.
Primus Semi- mensis Ue-tciain ubi Nullitates Oo, . , O, complet num ad numerum CCCLXV cum Fractione. Exprimitur autem Aratthos, quia nullus tunc integer Sem, mensis elapsus st. Reliquas Tabulas quae ad hujus Epochae Calculum pertinent, heic addidi sie, nimis prolixum fuerat: idemite eas ex Olugh Bestia, Editionis D. Gravit in Doctis celebrioribus, petendas relinquo. Nominum autem Chataicorum quae apud eum male leguntur) soni upri, ex nostra Cyclo-
285쪽
rum &c. lectione addisci, & apud illum corrigi poterunt. mae Anni Solaris divisio in usu est etiam apud Indos, testante Curtio, qui in Libro VIII de eis refert, Menses in quinos denos describunt Dies: Anni plena spatia servantur. Qui quidem locus ex supradictis lucem sceneratur. At praeter istum Solarem annum civilem, quem etiam habent Turrae, sane tam Turcae, quam Indi, praeterea habent Lunarem annum Ecclesiasticum, ut notavit Mab Chia i supra p. 2o I. l. 2o. 2I. Quam quidem lectionem nos emendavimus p. 2IS. l. II. I a. Uterque ergo ut solent autores,) imperfecte loquitur; Curtius quidem, non agnoscendo etiam Indorum Annum lunarem, & Mab Cho se, non agnoscendo quoque eorum Annum solarem. Ex Apironomia minensium squorum pessimi imitatores sunt Siamenses) aliquantulum illustrari possit confusus & imperfectus ille Siamensum Computus apud D. Laiserum, in quo explicando, Doctissimus Casini sequo successu laboravit ac si illius regionis homines ad albedinem lavare tentasset. talorum CFlo duodenario p. 2I8. praemisso, respondet Orientalium Turcarum, seu Talarorum, sequem ocius, ex tot Animalium nominiabus confatus.
Nomina Tareitonsariea. Nomina rataica.
286쪽
Cap. 18. VETERUM PERSARUM. et is
Ratrica nomina, ornatus causa, adjecimus, ut fecit D. Golius in Append. Att. Sinici. Ea enim non invenit in aliquo Cyclo, sed ex suis Glossariis Sisicis petiit, ut posset ea accommodare nominibus Tur Iris. Pro me quoque, quasi curiositatis causa, ea scripsit Ginensis viser; qui etiam primum nomen sonavit GHι, vel alias Sta, eodem charactere. Eorum itaque Astronomi, non istorum, sed aliorum nominum cyclo duodenario utuntur, qui in antecedentibus praemittitur. Persica etiam a Shah Chol is transsata sunt ad rem demonstrandum : adeo ut, inter haec omnia, sola Turcisa sint quae usitatum Cyclum Astronomia
Quoad supra dicta nomina Turcisa, quod primo loco MMDu, est in genere Mus, in specie Glis. At in Timuri Historia Zamamn a
Persice conscripta, secundum Mogia fium computum, Tamerianes dicitur natus istaeest a Anno Muris, ubi incipit ocius amurum -gulensium; qui coincidit cum Anno morae DCCXXXVI, Chryli
MCCCXXXV. Est autem Such in in linguae Tataricae dialecto rus licana, pro quo Turcae Europaei elegantius proserunt Sitchan, Mus. Et sic pro Tausitan, elegantius dicitur is a B DusMn Lepus. Secundo loco, Oud pro Bove, alias vocatur is didit oliua, GSinis, vulgh GDD. Tertio loco, Pars pro Noe, alias vocatur A. NE. Loco septimo pro Tunc alias dicitur TunIr vel alio diverso nomine usi at. Loco octavo Loi, rectius & elegantius dicitur Θ, Rodiun, seu Rodiis, ovis. Si autem sonatur Κssen, est alias juxta pectus Sinus vestium, a tMmal, ponere, q. d. Rodiis sit repositorium: nam supra cingulum ad latus corporis in tali Sinu stbe ' Bolanie
Reculas suas secum portant orientales, ibique ut in marsupia reponunt, vel forte in Recularum theta ibi condenda. In loco du decimo pro rusticana voce Tonguet, alii elegantiores scribunt
righuz, seu Dosus, & sonant Domuz. Inter Chatrica, tertio loco His revera est Tigris, Turcice pi . At ab his longὸ diversum est Leopardi nomen Sinice Pao. Quarto loco quid voluit D. Golius per T'u, Chinensis meus non intellexit. Lepus, seu Cuniculus .major, Sinice vocatur Tu sic, quorum posterior vox est expletiva. Pro undecimo Keu, canis, etiam alio cha
Dicente Martinio, per hunc Tumicum Cyclum rustici Sine es &Nomades Turcae Tatarive computant Horas & Dies & Annos solares suos: imo & literati Indo-Persae, ut supra ex Zapta n a Ostendi-F f . mus.
287쪽
216 HISTORIA RELIGIONIS Cap. i 8.
mus. Et ista Doricasaeteride numerando peracta, eandem repetunt& numerato rei terant in aeternum. Isto, inquam, Cyclo utuntur Turcae
orientales omnes, presertim notante D. Golio,) c , .c GO MUG-Sinae, G Sapientes campesris-regionis, o Turcae Tamgύ , i. e. regionis Ginae, quales etiam sunt Mogoh- Sinae, seu Mogia. Ues, qui mixtim cum Ginensibus vivunt. Per Campestrem-regionem, ieu campestria, intelligitur ι dio Campus τοῦΚσούβ, quae Haisbom cumanis in scit. tota planities quae ab extremo Oriente in occasum supra mare caspium & usque ad Ponti fines exporrigitur : hoc est, tota Turcisania, uti dicti sapientes, seu Astronomi, superius vocantur Sapientes Turcisaniae, qui hujusmodi Annum constituerunt.
Hactenus de eorum Anno Solari: jam proxime de Anno Lunari dicendum restat. Orientales Astronomi sere toti sunt in describendo Κataiorum Annum solarem: obiter tantum & obscure Anni Lunaris mentionem fa- facientes. At D. Martinius in Myaria Siniel p. 18, de Anno Sinico agens, eum quasi hybridum, inaudito vocabulo, Annum Lunae olarem vocat. Qu4d sibi voluerit hoc monstroso nomine, si aliquid voluerit, in ille melius noverit: nos enim ignorantiam nostram aperte profitemur. At quia Sinensium vulgus circa Annum Lunarem praecipue versari solet, fortassis D. Martinius etiam Lunarem Annum iu intellexerit. Ille autem sparsim aliquid in medium adducit de utroque Anno, quem unum simplicem esse putat, nesciendo minenses duo Annorum genera habere. 'Utcunque tamen sit, Ego solari Anno, in superioribus descripto,& Turcarum ac Rataiorum Astronomis relicto,) Lunarem Annum Sinico-Talaricum describere aggredior, ex utriusque Gentis Calendariis lunaribui quae penes me habeo, ex quibus constat, in vulgari & populari usu adlitheri solere Annum Lunarem. In orientalium Turcarum ΜS Calendario lunari praemittuntur Solares menses Gyelasei assi ingressu Solis in Arietem: id autem, non quasi per illos Menses computaretur Annus Turricus, sed ut inter utrosque fiat collatio, & ut ad Solarcs Menses commode, per Hos haphaeresin, reserri queant menses Turrici Lunares, qui in eodem Calendario in suis locis e regione inseruntur. ut Anni Tumici norma & mensura, & ibidem sequentibus nominibus vocantur. Quinetiam, in quibusdam orientalibus Calendariis, item copiorum & aliarum Gentium, Menses subinde addi solent, ut omnes inter se conserantur, & inter horum ac illorum Annos disserentia a
pareat. ι Vid. Append. N'. VII. Mensum
288쪽
Mensium Truaritarum Nomina, prout in eorum calendaris V apud OBD-Belbum leguntur.
u B Birin iranti, i. e. XI . Qi, Tebiadaba, XII v, q. d. roralis Mabat. Horum mensium omnium Nomina, excepto primo & ultimo, sunt Nomina ordinalia, appellativam habentes significationem et , 3η . &c. Horum Nominum quaedam, praesertim Om vj & Biris issem, plane rustice efferuntur secundum Dialectum Orientalium Turcarum. At a Birinii rem, apud Olub Belbum, putabam esse Scribae errorem, ideoque correxi. Horum singulis subjungi semper solet di, ut ι J oly Aram AZ Turcarum, seu Talarorum & Ratri rum Annus est idem, eodem tempore incipiens; ideoque, de utriusque Anno dicturus, indifferenter & promiscue loquor, eo ordine quo Autoritates se mihi obtulerunt: quod praemonendum duxi, ne confuse
Pessime errat Scarlavius, Anni Sinici seu Calaici Lunaris initium ponendo in Novilunio Martii, ut & Missus, idem ponendo in N vilunio quod Nonum Aprilis proxime praecedit, vel sequitur. De Anni Lunaris initio disserit D. Martinius in Hist. Sin. p. 6o. IN. Tanghinitium Anni Lunaris primam conjunctionem Solstitio 'emali vicini rem habueri voluit. Et p. 2I, 22 ; dicit, quod Chuen-Hio Imperator
289쪽
2:8 HISTORIA RELIGIONIS cap. 18.rium toto regno publicatum receptumque habuit. Ser fis etiam Ephemerides V Planetarum, quos, dum imperabat, omnes in Caeli conjunctos via
dis eadem die. Et hune diem, Primum illius Anni esse voluit, prout Autor Synicarum rerum, in Consellatione She dicta, indicat, quae nunc circa Gradum XVIII Piscium incipiens, ad quar tim inque Arietis eritenditur. Hic ergo Imperator, primum Anni Diem, G Mensem illum, sinceps haberi voluit, quo Luminarium conjunctio decim quinto Gradia uarii proxima fieret, quod etiamnum observatur a Sinis. Si loquitur de Anno Lunari, uti debet esse, si pendet a Luminarium conjuncti ne, in illud ejus initium non etiamnum observatur a Sinis; ergo fallitur. Nam pro Decimo ρuinto Aquarii, D. Cou et in Chronologia Sinita dicit Ruinio Aquarii. Locus sic se habet. Imperator Chuen-Hio principium Anni stafuit is Novilunio, principio Veris proximo, quia respondet in Sina minio Aquarii gradui; quis ratio temporis stibinis fuit immutata, V uno alterive Mense anticipata, ae tanaem sub V familiae HanV Imperatore Hia Uu revocata, inque hodie observatur. Ea, de qua loquitur, Anticipatio videtur respicere aliud Anni initium in Sagittario, de quo postea. Quod autem Anni principium statuatur XV vel V Aquarii, fides sit penes Autores, qui debuerint hoc novisse meliusquam nos. Sed necesse est alterum horum esse salsum. Aut forte neutrum horum fit verum, & pro auinto Aquarii, voluerit Quintum Piscium, qua ratione, ejus regula effet vera. Nam cum Aquario respondeat Ianuarius, quem D. Gu et alibi in Praefatione diserte assi atesse Anni Mensem ultimum, non est cur Mic ponat eundem esse primum. Nostrae sententiae astipulatur D. Martinius: nam in eidem pagina ubi ponit Anni initium in XV Aquarii, ibidem pauid ante s sibi non satis constansὶ id ponit in Piscibus, seu Februario, his verbis, Nam XII Signa Zodiaci se ordinata Iunt, ut Pisces semper in primum Mensem, Aries in secundum, &c. incidat. Ille autem, qui unam tantsim Anni speciem agnoscit in china, eamqne hybrido & inaudito nomine Lunae solarem vocat, in vero Anno statuendo planὸ confunditur, miscendo jam aliquid de Anno Solari, jam de Lunari: & hoc modo, paulo ante ponebat Anni initium in XV Aquarii, quod ad Annum Solarem spectabat; jam vero mox addit, Pisces semper incidere in priamum mensem, quod ad Annum Lunarem spectat. Ille autem, inter duos hoste Annos non distinguens, rem falso & confuse tradit. Si
vellemus aliquid in illius excusationem moliri, quod posuerit Anni ut supponitur in Lunaris initium in medio Aquarii, diceremus, in Anno Lunari, Intercalationis omissionem, in Biennio, posse Anni initium
290쪽
Cap. 18. VETERUM PERSARUM. et et
retrahere in aliquam partem yanuarii: non autem ad Quintam. At tum deinde, per Intercalationem, tertio anno fieret restitutio in medium
Piscium. Ille autem suo modo paulo post pergit, Non negaverim apud Sinas non idem Anni fuisse semper initium, sita pro variorum Imperatorum voluntare varium. Tria autem universe illius initia agnovere: tria
namque praecipua Puncta in Horarum circulo pro ill bioribus habentiscit. Mediam merem, in qua caelum; primam a media nocte horam, in qua Terram ; secundam denique is noctis medio, in qua Hominem natum mem rant. Mediae nocti Caprum asinant, primae Amphoram, secundae Piscem. Sed, bone Deus, qualis eth lim fabula, quantum est hoc delirium, Anni Initium elicere ex Cyclo Horario qui ad eam rem nullo modo spectati Scilicet, quia illa tria Signa praesunt dictis tribus Horis, ergo non ab illis Signis, sed ab illis Horis, anni initium deducit,
quasi a media nocte, aut prima, aut secunda hora, inchoandus esset Annust Eum certe in Labyrintho suo involutum, ibi inter annum Solarem & Lunarem incerto palantem relinquemus; postquam ex eo tantum recitavimus, quod, de Anni Initiis agendo, reseri, quod ad Lunarem conjunctionem in Sagittario Anni initium rejectum voluit Imperator xi pronuntiato ni qui familiae Cis pronuntiato T in
primus, circa CCXV annis ante Christum, quo tempore ipse Murum Ginensem extruxit. Forte hoc vult ras Griacus Arabs, dicendo, modAnni Turcisi initium sis Conjunctio Luminarum, quae acciderit in Sagittario. Sed ex eo tempore quo nuperius reform tum & emendatum est rataiorum Calendarium, Anni Lunaris initium promotum est ad Novilunium Februarii, quod etiam observarunt Tatari horum sequaces. Ideoque potius audiendus est M. Paulus V netus, in Tatarorum in Sinas expeditione comes, qui Lib. II, cap. I ,rs, ait, In die Calendarum Februarii, initium est Anni Tartariei. Nam de Triarico & Sinita anno promiscue loquor, cum idem sit. Is veritati propior est, quamvis fallatur statuendo hoc pro generali Regula. Sed quod res est in tunc forte fuerit Novilunium eo Anno quo is ibi fuit: nam Novi Anni initium non est certo die semper fixum, sed mobile,
quippe quod pendeat a Novilunio. Veriora docet Alexander de Rhodesu maritis in Hist. Tunchisens, Lib. I. Cap. 3. Apud TunchinensisS Gnenses, Novi Anni initium respondet Quinto Februarii, mota sit
Novilunium. Nam alias, erat alio die, quando alio die esset Novilunium, quod debuerat dixisse: alias enim ejus Regula est imperfecta ecfallax. At cum Alexander de Rhodes fuerit ex Missonariis qui semper utuntur Stylo novo, suspicandum est, eum voluisse Quintum Februarii