장음표시 사용
371쪽
368 HISTORIA RELIGIONIS Cap. et s
tellexit D. Mansisto, nec ex eo Herbertus, qui pro Anima in nube sursum volante cister Solem G Ignem, exhibet Serpentem ligno impositum ci involutum, ut solet esse aeneus Serpens Uraelitarum. In hoc autem pessime erratum est, insinuando quasi Serpentem adorassent: illi enim Serpentes maxime odio habent, & eos necata heatissimum pietatis opus ducunt. Ille autem quid esset nube involutum non distinxit.
Persae spraesertim ii in India) unt, quδd tandem intercessione Zer-dusito a Deo concessum fuit G taspi ut in coelum ascenderet: &filio natu maximo Pisistun, seu Bassuten, concessum, ut in hoc Mundo superesset Immortalitate donatus, idque in Ussim imm-m and monte, rectius dicto cin, o Dunb an ) una cum XXX Satellitibus pariter immortalibus, qui jubentur omnes alias creaturas arcere a beatissimo illo aeternigandi loco, ne forte ibi etiam evadant immortales. Ali Armendi dicit, quod ad summum ejus cacumen ancendi nequit, quia ibi extant vapores Salis Ammoniaci. Istum autem montem celsissimum sub nomine Damoac cum multa dissicultate conscendit Herberius nostras, p. IIa, qui dicit superiorem ejus partem constare nativo sulphure, unde noctu quasi scintillare videtur: laquod ab hoc monte, in communem usum, Sulphur ad omnes vicinas regiones deserri solet. Sic ille. Sed illius venia, noctu scintillatio, seu coruscatio, est potius a Sale Ammoniaco. Utcunque autem haec de Guste sint fabulosa, falso tamen huic fundamento superinstructa est alia fabula de ejus perennatione, at in alio diverso loco: sic enim lan Shabna Arabs,
Q . .' Gusi ase ille es quem supersitem esse eradunt in mu-
eander. At pro hoc vitioso loci nomine Halacander, legendum est Gaudia, ut recte habet Abul eda; de quo loco superius abunde diximus. Dictus Rex ut mox videbitur in in animo habens Indos subjugare, Navigationem eum in finem instituit ut puto) per Fluvium, ab eo itaque denominatum 'daspem, qui sec. Ptolem um)eX Imao monte scaturiens, influit in Zaradrum, qui mox in Indum, Plinio dictum Sandum, pro Sind, seu Sindus , unde tota illa Regio, huic flumini adjacens, vocatur Sini n4 seu Sindo-India: nam Indus est nomen ab aliis impositum, Incolis autem ignotum. Ptolemaeus ponit Indi sontes ad Longit. Ias, 'daspis sontes ad ia8, Gangis ad I O. At in Globo Gesano, Ganges est circa leto, bc in Libro Persico Mass-
372쪽
si mavisil est circa 1o7 : his ergo nulla fides. At dicente Herodoto p. 27o, de quo loco me submonuit Amicus, in Ille Rex mim Solae G alios ad peris gandum ubinam Indus in mare insueret. Et pos &rum navigationem, Darius 'staspes Iuris subegit, G eo mari potitus est. Scylax itaque V socii ὸ caseauro urbe et e terra Palia sucentes,
secundo flumine Auroram versus atque orientem Solem navigamum in mare:
U dehine per ipsum mare occasum versus ; XXX demum mense tenue runt eum locum unde Rex AEnptiorum eos Phoenices cui an ea dixi2 -- ferat ad L ibam circumnavigandum. Ille ergo ab Oriente, idem secit quod Pharao Neco per Phoenices secerat, ab occidente incipiendo. casurbrus cujus alibi meminit Herodotus, in Stephano est Indiae urbs Gandarica in litore Scythico. Estque Gandara Regio borealis, in qua sunt fontes Indi & 'daspis, M. multis gradibus citra fontes Gangis. Cum autem Herodotus non expresse dicat per quem fluvium instituta fuerit dicta navigatio, inde exurgit difficultas. Si Beriit Chartis Ptolem icis sit fides, huic navigationi Ganges, cursu tendens ad Notapelioten, melius quadrat quam Indus, aut 'daspes. Atqui Ganges, qui effunditur in Sinum Bevalensem, parum juvabat ad explorandum ostia
Indi, nisi per totum continentem Iniure circuiendo redierit occidentaliter ad ostia Indi: quod vix credibile ; cum is tum esset hujus regionis ignarus: id autem fecisse requirebat ut esset harum partium valde gnarus. Praeterea si ille occupaverat regionem Gangeticam, tunc erat in Meditullio Indiae, nec opus erat ulterioris invasionis: cum nec Alexander ultra Gangem unquam processerit. Cum itaque per Indum
navigando, & Indos subjugando, eo mari potitus est, intelligitur illud mare quod est ad ostia Indi. Is enim Indos subjugavit, post illam navigationem, non ante eam. Ulterius ergo disquirendum, annon potius navigaverit per Indum ipsum, aut per 'dassem, qui ut dictum)in Zaradrum, qui in Indum influit i Huic quidem sententiae aliquantulum obstat, quod in dictis Chartis si integra eis fides,) ambo isti
Fluvii tendant plane australiter: adeo ut dissicile sit statuere quo modo per horum alterum ad orientem Solem navigaverit. Merito autem dubitandum an Chartae recte horum fluviorum cursum dederint, cum eorum flexum & divertigia saepiuscule Ptolemaeo aeque ac nobis ignota suerint. Nam certissime omnis Fluvius aliquas flexuras habet: PI umaeus autem 'dasti nullas tribuit, nisi quδd ejus Commistionem cum Zaradro & Indo ponat ad locum ipsis Fontibus occidentaliorem; quod contra nos facit. Sed per quantum orientalem circuitum prius quod pro nobis faceret illuc forte redierit, non dicitur. Adeo ut, quamvis
373쪽
sio HISTORIA RELIGIONIS Cap. a a.
quamvis is non notavit, sortassis 'daspes in Meridie tandem desinens, antea habuerit tales flexuras quae per multa Μilliaria orientaliter tetenderint, ut si per 'daspem navigaverit in ex dicto Herodoti loco
necessario colligendum & concludendum. Ex hac itaque suppositione, illum in nominatum Fluvium, per quem navigavit, fuisse 'daspen probabile faciunt sequentia : viz. primo ; quia 'daspes non est nomen origine Indicum, sed plane Persicum: unde a Persis videtur inditum propter aliquam causam notabilem, utpote quia H daspes Rex per illum navigaverit ad invadendum Indos. a. Quia apparet quod iste Fluvius erat navigabilis, cum Arrianus p. ias dicat 'daspen nulli hi angustiorem esse XX stadiis. 3. Quia erat commodus ad invadendum Indos, quod comparet ex Stria me, qui asserit Agexandrum, Indos invasurum, naves suas construxisse ad H, pen. Dictus itaque Persarum Rex, cupidus explorandi ostia Indi, videtur suam navigationem instituisse per istum Fluvium, ideo ab eo denominatum 'daspen, influentem in Zaradrum, qui in Indum, cujus ostia exploranda erant. Et dicta urbs Cassatyrus videtur sita ad ripam 'daspis in ho- reali parte Indiae, ut ex Stephano, & alio Herodoti loco colligitur. Haec est mea sententia, quam ut mihi probabilem) modeste propono, nemini autem eam impono, meliori informationi libenter auscultaturus rnam semper volo ut cuique liberum sit judicium. Iste itaque potentissimus totius orbis Monarcha, Pisiduno & Alexandro haud impar, suum Imperium dilatavit in ipsam Indiam in Orientem, & ut vult Herodotus,) in occidentem, sumendo vindie tam a S this, qui antea Persiam XXVII annos occupaverant. Et quando iste Rex tandem Indiam possederat, scientiae adipiscendae ergo, Brahmanos consuluit, ut
M. Marcellinus docet; 'staspes prudentissimus, Darii pater, qui cum superioris Indiae secreta Mentius penetraret, ad nemorosiam quandam Uenit solitudinem, cujus tranquinis ficientiis praecelse Brachmanorum Ingenia
potiunIur: eorumque monitu, Rationes mundavi Motus U S erum, pure que Sacrorum Ritus squantum colligere potuit,) eruditus, ex his quin didicis aliqua Magorum sensibus infudit. Hac plane significant eum Mathesein rudimenta didicisse ab Indis. Bundari alicubi ait Zersistitim se Gusitaspi applicasse anno ejus II,
si verum sit. Hoc autem non consistit cum eo quod Zeiausit fuerit servus Prophetae Israelifici, quod omnes de eo assirmant. Alibi, Buniari dicit rectius, post annum Regis tricesimum accessisse Zerdu=t.
Dictus Rex G H ρ regnare coepit anno Mundi MMMCDLXXXIV, ante chribsum DXl X annis. Et regnavit XXXVI annos. Disitigeo by Corale
374쪽
Quia vero Persae erant Sagittarii optimi, ergo apud Mausoleum Per- spolitanum, in Regum manibus tenetur Arcus, cui innituntur, 3 ut Persarum Insigne. Et apud Strabonem in Darii sorte Hi stastis) Sepultura ponitur Epitaphium ; Amicis fui tetrarε ' Horis Eques G Sagittarius optimus, venatores fugavi, et omnia facere potui. Et dicente Plutarcho in Moralibus p. a II, Persarum Numi a Daricum Sagittaris Agnatum fuit. Talis Nummus, vel apud Spanhemium, vel apud GAIzium videri potest, ubi Rex altero genu flexo jaculatur. Et, si recte memini, Suetonius, in caligula, ponit in Parthorum Vexillo Draconem, & in eorum Vexillo regio Arcum. Fortassis propter praedicta fabulosa, quae superius reseruntur, sactum fuerit, ut isti 'stasti, a corruptis Christianis, longe post Christum, assingeretur aliquis Liber Remelationum de Chriso, cujus meminit ustinus Mari , qui etiam, hujus Libri delusionibus deceptus, eundem probat, & bonus ille vir dolet ejusdem lectionem tunc fuisse prohibitam. Vide ejus Apologiam p. 66 & 8a. Iste 'staspes apud Lactantium lib. 7, cap. Is, vocatur 'daspes, de quo ibi narratur ;'daspes, Medorum rex antiquissimus sa quo Amnis denominatus - -- ticinantis pueri ad memoriam posteris tradidit, Sublatum iri ex orbe Imperium, Q. Romanum, &C. Et cap. 18, eundem cum Vatibus daemo- nurgis numerat. Erratur autem in nomine, cum nullus Medorum Rex
unquam recte dictus fuerit 'daspes, sed tantum 'siastes. Iste autem, ut vides, a quibusdam corrupte dictus est 'daises, unde facta est unius fluminis in India, & alterius in Media, Denominatio.
Ut quid sit Δ riuo, seu Nomisma Persicum Sogittario sgnatum, melius eompareat, dedimus ex Doctissimo vanhemio talem T.ξλέ- Sagittariam Genu flexo jaculantem ι qui quidem mos etiam Graecis non insuetus, ut ex Gottaeis constat. Eo enim modo semper utebantur Paris ibi & Peuae, ut, inter laeulandum, Genu dextrum humo applicarent. Arcus quidem tensus est, ut viὸes t remissus verδ in contrariam partem re ertitur, hae Forma C, uti constat, tam ex Areu Persico quem penes me habeo, quam ex plurimis stliis quos aliquando vidi.
375쪽
CAP. XXIV. Zerta hii seu Zoroastris Vita.
ΡErsarum Propheta Zersisti, seu ut semel cum vocali Damma scriptum vidi,) Zorduisti, idem est qui Graecis sonat
seu aliis Zωροαπις in casu recto. Is in hominum ore vulgo perperam sonat Zoroaster, cum apud Graecos non detur talis hujus nominis forma. Ideoque miror cur Doctissimius Maligerus, supponendo illam sormam, etymologiam dederit per nn WVir, verba nihil Hebraice signi- sicantia, sed tantum Hebracis literis scripta ; & nomen Zωροαρον interpretando rivum S us & ΑvοΘυάαν. In haec animadvertere visum est, ne aliquis tanti viri salias doctissimi) autoritate seducatur. Autores avide arripuerunt Zoroasris nomen : de ejus tamen seculo& patria errando, unum eundemque hominem in plures multipliacando, ut videre est in Patritis Zoroasre, & ut mox heic etiam videbitur. At quicquid dixerint, ille suit tantum unus, isque tempore Darii 'staspis, nec ejus nominis plures unquam extitere : nam antiquissimus ille Bactrianorum Rex qui eo nomine appellatur, a Diodoro Siculo rectius m nuncupatus est, ut supra monuimus. Nominis Zoroastris scriptio vitiosa est apud Graecos, qui solent pleraque nomina orientalia vitiare: idque partim, quia talium nominum Scriptores saepe eorundem sonos, non e Libris, sed e vulgi ore accipiebant; partimque, quia Gr corum literae non sunt ad omnes sonos orientales bene accommodatae, praesertim deest sh ubique, & h in medio vocum desideratur. Deinde rursus, Graeci praesertim Medici aliquando e male scriptis libris Arabicis, aut Perseis, hauserunt nomina, quae rursus nobis dederunt corruptiora: ut pro I mala- patra, videntur legisse- Mαλά θλα, aut τὰ Mαλοι Θρο, --
gium, non a necandis Pulicibus, sed ab orientalis nominis corruptela ortum. In his litera DEt oblongior, propter figurae similitudinem, a Scribis mutata fuit in Ldm ; eodem modo quo factum fuit in nomino Tadmur, mutato in Palmur. Ex ejusinodi in Arabum libris
376쪽
Cap. et . VETERUM PERSARUM. si a
libris vitiosa scriptura orta sunt corrupta nomina Antimonium, Mani dragora, &c. explicatu prolixa, quae non sunt ullius Linguae voces, quas tamen in criticorum malam crucem paravit veterum Incuria. Alia errandi ansa fuit Orientalium Nominum scriptio cum solis Consonantibus sine Vocalibus: adeo ut vocibus per se αφω ς, pro libitudederint sonos, uti & nostrates aliquando faciunt. Ut itaque in aliis multis, sic & in hoc nomine Zωρο-m pariter errarunt, ubi a pro qua ratione, melius scripsissent Ζωάμ κ. Sed
apud Orientales, literae nu & DA MS sunt sibi invicem similes, ut pro Zordus, seu Zardas, facile legerint Zoroas. Scri- hae alius error est apud Theodorum Mopsuesiensem, scribendo ΖΔ ρα ,
redundante ir: & apud alios ZAρατρο, redundante ς : id enim melius scripsissent iam , seu potius ZLατιμ , vel Zάμιτω , nisi quod δ προ 3- vix satis eis videretur Terminatio Graeca. Hujus nominis scribendi Formulae apud Orientales sunt variae, quasi alicujus in Religione Protei nomen ηπολυμο φ . Usitatior ac verior forma est Zerdusit, quod tamen aliquando apud Poetas sonatur Zerridusit: & deinde sequentibus modis quandoque scribitur, Q.
riuntur sequentes Formae, quas etiam, una cum supradictis, Lectori in hoc loco exhibendas censui: sunt autem
Zaratu tra, &Zaratu lam. Quin & hoc nomen sui supra monui,) in Lib. Nim. scribitur etiam Zordussi, sub Ordine Vocalis Damma, cujus Interpretatio R r Scribarum
377쪽
114 HISTORIA RELIGIONIS Cap. et .
Scribarum Errore, datur Antisci Amium, perperam pro Antisti Magorum: ideoque tales Libri ΜSS infinitis mendis scatentes, peritum Lectorem poscunt. Iste idem est qui apud Pre dirium legitur Zώρατο , seu Z quem othagoras consuluit: nam 'thagorae praelegisse Zabratum meminit Porph ius. Sic etiam Apulejus in Floridorum II; clunt Pythagoram cum inter ea i- vos Camblisis EF Dum adveheretur,) doctores habesse Persarum Magos, ac praecipue Zoroastrem, omnis divini arcani Antisitem. Clemens Alexandrinus mendose legit Othagoras discipulus Nazarari AE ii, pro quo melius dixisset Zarati Pers Medi. Et hujus Praeceptor fuit Hostanes, seu Sosybenes, sive Zo ianus, cujus Zoroastres fuit Nepos. Hoxime quid hoc nomen Grammaties & ex Ui vocis significet, disquirendum. Bar BahLI Syrus hoc nomen seq. modo exponit,
Du i seu Debussi es Regnum, Arabice Dahab Ainuia: A enim e ponitur, Aurum Regni. De Zarsisse in Libro Paradisi dicitur, bis
Zardusit es qui tradidit Mustrationem Magorum. At sec. morem N minum quae in Exoticis Linguis usurpantur, ran weamus Zardusit. Acis Perse, sed Zara dusit: si curi non vocamus Misse, ad insar Hebrae
rem. Ied Musse; puta se pulchrum os rectum es in Libris S iacis.
D. Here. Loia, Mercatoribus Anglis olim in India Sacellanus, ab aliquo Persarum Sacerdote refert, qudd Zerdusit sic dictus fuerit,q. d. Q 1o azer-rius, i.e. Igais Amicus. Sic etiam Texeira a talibus Sacerdotibus edoctus. Haec autem Elymologia, eorum, in hac parte, ignorantiam innuit: cum EEN longum, Media notatum, maeresis raro aut nunquam patiatur. Praeterea Dubi non potest esse idem quod Doui. Sed non sunt omni culpandi, cum hujus N minis originalem significationem exquirere, fit plane dissicillimum: nec in Lingis Persica rimando, ullum unquam commodum ejusdem sensum appellativum invenire potuimus. Est quidem D Zer Persire Aurum, seu in genere Pecuniat &-O D N exponitur di δ
378쪽
Cap. 24. VETERUM PERSARU Μ. ars
Hamus, Malo-aspectu, deformis Persona aut Res 1 q. d. Aurum pravum seu deforme quae quidem significatio non multum quadrat. Propius
oia,t Ze U-holai, quae exponuntur Aurum purum seu sincerum, scit. Ob zum ; Sed haec etiam non satisfaciunt. De ejus ortu & Ρatria apud Europaeos dubitatur, & in diversumitur. Apud Suidam memoratur . Ζωρομά ς, Chaldaeus Sapiens, qui scripsit Mathematica Pisca. Is videtur idem qui apud eundem Suidam audit Ζωροάσου, Pres Medus, caeteros intronomos sepientia superans. Cedreno notatur Zoroasres, nobilis apud Persas Apronomus. Alius meminit Zoroastris Proconnesii circa Tempora xerxis. Dicente
cremente Alexandrino p. 223. Zoroasrem Magum fuisse Persam P thagoras ofendit. Et p. 426, Plato in X LV. de Republica meminis Heri Armenii, genere Pamphili, qui de se scribit, Hinc serusit Zor astres Armenti Aius, genere Pamphilus; In bella occisus cum e stem, apud Inferos is Diis hoc didici. Hunc Zoroasrem, cum XII die ps mortem in Rogo esset positus, Plato dicit revixisse. Is alias audit, raraa es Armenius. Zostriani Nepos oe familiaris Pamphilus Cyri, seu Zoroasres Pamphilus, Ostri familiaris. Annotator Arnolianus habet, Zoroastres Arismenius, Zosriani filius. Quia vero Zoroastres asserebat Oroma en MArimanium, erant qui horum utriusvis filium eum nominilrunt, sub inde etiam scribentes Armenium. Sic dictus Clemens; Ζωροάς ς ὁ Αρμε-ήιου ; & Agathias; Ζωροά- ὀ-Hi autem omnes sunt unus
Sed haud mirum est si Europaei hoc modo dissentiant de homine peregrino, cum illius populares Orientales etiam de ejus prosapia dubitent: at de ejus tempore Concordant omnes, unum tantum Constituentes Zoroastrem, eumque in eodem seculo ponentes. Sunt ex
Indo-Persis qui suum Zetausit, seu Zoroastrem, ex Chiis ortum diacunt, Patre E plataman & matre Dodo. Haec autem nomina non sunt Sinica, & eorum soni ea lingua exprimi commode nequeunt. Alii ex eis ab altera Μundi extremitate arcessentes, eum in occidente, vel in Europa cretum volunt: sorte intelligunt Palaesinam. Apud AEAlphedam Vol. 3. p. 38, Zerdusit dicitur ortus ex x mi, stu mia, quae occidentalissima Civitatum Aderba ita, in montibus Gordiris. Metiri & alii Historici eum ex Patisina venisse as- firmant, ut supra dictum. In Libro Phars. Θ. ortus dicitur ex Pro- sepia Regis Phriam in Persia. In Libro Muti. sol. 22 .a, ponitur
379쪽
316 HISTORIA RELIGIONIS Cap. 24.
2,4 D Zerdu*t situs Sadsum . Sed forte Sal vin perperam sic scriptum fuerit pro is . . Spintaman, qui
revera fuit Zersisti pater. Et quidem certe ex sequenti ejus genealogia ερ parentum nominibus planum est, eum fuisse genere Persam. Et hoc non obstat quin in junioribus annis fuerit Prophetae Israelitici servus, suae fortunae faber, cum ejus parentes fuerint pauperes. Nam quod die Ani, sin ex occidente prim5 venerit in Merba aman, habendum est pro Testimonio valde authentico. A talis Prophetae Miraculis fuerit stimulatus ad similia patrandum, & proinde multas astutias studuerit, prompto Ingenio & sorti Imaginatione & naturali Audacia & Confidentia adjutus: nam si non fuisset audax & intrepidus, totius Nationis Religionem suo modo reformare non tentasset. At quoad veram ejus Prosapiam, ea in Libro radiare, optima autoritate,
Libro, brevitatis causa, scribitur . MOLLI Zeratusti τοῦ EF istam , q. d. Filius Elpiniam , qui tamen non tam Pater quam Tritavus fuit. Sic tamen est loquendi mos apud eos. Et aliquando ipse Zerdussi vocatur Elpintam simpliciter, & eo solo nomine intelligitur. Et hoc modo, propter insigne patratum facinus, paternae Genealogiae istius hominis, alias obscuri, memoria usque ad finem Mundi continuabitur. Et ut de Patre conveniunt, sic inter omnes convenit Matris ejus nomen fuisse Dethdu, quod liquescente gb ut in vocibus Anglicis bigia, migbip. &c. apud eos plerumque sonat
Dodu ; nam sonus Garn in medio vocum fere evanescere solet. Hocque nomen innuit quasi Decunditate ea similis esset ejusdem nominis Gallinae Indicae, cujus Icon apud Herbertum in Itinerario extat sub nomine Dodo, cujus etiam Exuviae farctae in Auditorio Anatomico Ox-miens servantur. Est autem Dori magna Avis, parvis & exilibus Alis, quae ad currendum juvant, sed ad volatum non serviunt ; unde nec Volucris dici queat. Corpus est rotundum & pingue, ponderis L librarum. Cibus pravus, stomacho nauseam movens. Hujus aVis vultus prae se fert Melancholiam. Sinciput nudum, occiput lanugine
tectum est, ut & totum corpus. Rostrum a naribus ad mucronem
leviter virescit, admista Tinctura sublutea. Reliqua ex Icone dignos