장음표시 사용
91쪽
46 ' HISTORIA RELIGIONIS Cap. a.& multa sui vestigia sui dictum in ibidem reliquit. Neque filius ejus& Successor Ninus, vivente adhuc Patre, sinitio Imperii sui in videtur e Babylonia exivisse; cum ex Textu Biblico constet, Initium regni ejusfuisse in Erech G Babel in terra Shin'ar, ubi, decedente Patre, primo regnavit.
Graeci itaque recte statuunt Apstriorum Imperium fundatum a no: &, si is fuit Nimrad, tum eo inclius cum alia veritate Historica conciliabitur Orientalium Historia Abrahami. Nam Eusebitis in sua Chronologia ponit Abrahamum tempore Nini, qui vocabaturra Nin, seu Filius Beli: & addita terminatione Graeca, dictus cst Ni-. Iste non tantum Imperium ampliavit, sed & novum quaesivit& fundavit. Cum enim initium regni ejus fuerit Erech U Babel in terra Minar, ille id dilatare gestiens) e terra illa egressiis est in
Assur, & ibi aedificavit tam alias Urbes maximas, quam etiam Nineven, alias ab eo denominatam Ninum. Sic Hieronymus in Isaiam,
Ninus - apud Ag ios Ninum stii Nominis condidit urbem. Heic autem oritur Quantio de sensu loci Gen. X. II, ubi legitur, u=a grar RS' N renu E terra illa egressus es 4hur, c indiscavit Nineven. Sunt qui hunc locum intelligunt de egressione του ADur, alii de egressione τοῦ Nimrod. Qui dictum locum accipiunt de egressione τοῦ Nimrod in Assyriam, legunt quasi cum He locali, Αθ-riam versus, vel in Afriam exivit Nimrod: quo casu pro Apur, legendum est 'vitare, vel , me A uia, ubi Apex, abbreviationis Nota, supra Ryb cum sit exile quiddam,) censetur a Scribis omissus, uti & aliquando factum est in aliis locis Biblicis. Hi us interpretationis sequaces sunt tam alii quam 2 unius & Tremellius, & Ponthan sen Uzziel, qui legit, E terra tua egresus Nimrod regnavit in astria, quia noluit essentire rediscatoribus Turris, nec cum Hs consentire: ideoque Deus eum prinperavit; ta loco urbium quas reliquit, ei dedit alias urbes, A. Mnium, V Rrsen, U RAGoth, cI catach. Sed non
obstante Paraphrastae excursione, merito dubitandum est an Nimrod tunc natus fuerat, Cum Turris extructionem aggrederentur. Ideoque cessante illa ratione, Nimrod exivit in Assyriam ad ampliandum Imperium, cum esset magnus & potens Hominum Venator coram Deo, i. e. Venator maximus. Et talis videtur esse verus dicti loci sensus, de Nirurodi egressione in Assyriam. Iste enim locus non potest intelligi de egressione τὼ Ashur, cum is tunc non esset recensitus, quia Historiae ordo ad cum nondum venerat: is enim postea venit inter
filios Stimi suo loco, non autem inter filios Oi , de quorum numero
92쪽
non fuit. Quamvis autem ex Sacro textu non colligitur, omninδsupponendum videtur, quod Ashur antehac e Chaldea egresius fuerat
in regionem ab eo postea dictam Assyriam, ibique habitarat, dando nomen ei regioni. Si enim quaeritur unde illa regio dicta est Ashur, non potest alia assignari ratio, quam quod ibi habitavit Ashur qui eidem regioni nomen dedit. ' Nam cum omnes ex Arca exeuntes convenissent in Campo MMar, necesse fuit, ut paucis annis plurimi rursus inde exirent; quia crescentibus familiis, impossibile fuit ut omnes diu ibi simul consisterent te cohabitarent; praeterquam quM Dei judicio & decreto dispergendi erant. Ideoque inter alios exivit Assur. Prius autem quam exiret, videtur fundasse, vel Ur, vel praecipuam
aliquam Urbem in Chaldaea, uti colligimus ex EF in XXIII. ia, En terram Chaldaeorum I se populus non fuit: Assur fundavit eam pro Aricia s. Nempe non fundavit solum populum, sed fundavit urbem, cum fundandi notio sic potius intelligenda sit. Quin & fundarit quoque populum: nam si extruxit urbem, proculdubio id fuit pro familia sua, ibique reliquit aliquos de suis, qui talis urbis fuerunt primi incolae, quamvis ab aliis invaderentur postea. Sed quamvis Assur fundavit eam, illum tamen exegit Nimrad, quippe qui, post patrem, fuit primus Chaldaeae Rex qui primo solus regnavit in Erech U Babel,&c. 1 cujus persecutionibus fugisse videtur Aprur, Deo ejus egressionem partim per hunc modum essiciente. Sed nec ibi in Assyria tutus fuit, quin alter illum ibi etiam assequeretur, & illam ejus terram possideret, quae ideo postea dicta est Terra Nimrod: sic Micab U. 6, Gladio vaftabunt vi iam, terram Nimrod. Cum itaque ad is primo den minata fuit ab Assur, & dicta est Terra in ur, non est dubitandum quin Ghur e Chaldaea exiens dedit Nomen instriae, & sorte Urbis ejusdem primariae Fundator suit, quae probabiliter dicta fuit Assur, a Conditore. De facto etiam constat quod Ninus, seu Nimrod, postea etiam e Chaldea exiens, grassatus est in Ass id, occupando primariam illam urbem, & eandem augendo; quae ided, ut Imperii Sedes, a Victore appellata est ra Nin, seu quae a Propheta Inab stylo Biblico vocatur Nineve, pro 'u Nimneve, i. e. Nisi habia fatis r Unde meritb ut supra) Assyria postea dicta est Terra Nimrod. QuM itaque Nimrod, priusquam ex Chaldaea egrederetur in Assyriam, primo regnavit in Erech & Babel, ex sacra Historia constat:& Arabum Historiae etiam idem asserunt, eum scit. regnasse in obiuia lis Soetiad, i. e. Nigra- regione: sic Abu Mohammed Musa a reseri,
93쪽
acio annos. Sic ille. Et hinc est quod Chaldaea alias vocetur Nabathaea: ejusmodi enim Nominibus ab eis vocatur Ira, seu territorium Babylonicum. At dictum est Somari quia Scenitae Arabes ibi pasilindegunt in Tentoriis nigris, ex quibus eorum Oppida apparent nigra ;eodem modo quo reliqui Arabes habitabant in Up temoriis nigredinis: talia enim amabant. Fluvius Regius, Euphratis ramus, juxta quem habitabant Iudaei in ducens ad Paludes & ad Ariovi illam regionem secans & bacae pagas interfluens, in Epist. Baruchi p. S, vocatur Humius Gud, seu fluvius nigrae regionis &nigrorum oppidorum. Non ignoro quod apud Syros , a So- exponitur Samare d: sed hoc proprie est o ., Sora, nomen fluvii ®ionis in qua est Samarcanae At postquam Gen. X. enumerati sunt filii τοῦ GD, deinde seorsim additur, Et GD genuit Nimrod, quippe cujus Historia esset notabilior,
& magis particulariter recenseri mereretur. Is enim non tantum Aiasyriam, sed sui videtur) Mediam & Persiam & Bactriam usque ad Indos sibi subjugavit, ibique propagavit Imperium. Nam Diodorus Siculus fidem facit, quia is Nino tune in bello deSi crus es O vram Bactrianorum Rex ; sc. is qui ab aliis Autoribus perperam dictus est
. Nomen cs vrs in Media & Persia & Bactria ' la omnibus Regionibus ubi Lingua Persea obtinet, fuit plurium etiam Regum Nomen, seu Epictetum commune, alias apud Graecos itidem corrupte scriptum a quo dempta terminatione τυ, seu N, manet O άρω se. Sed cum vetustissimis illis temporibus, Lingua Graeca multum aestimata fuerit, ut ex multis instantiis colligere liceat, in Persicorum Nominum propriorum formae siepius ex illa lingua peti solebant ; ut in Isaia, id quod Punctatores legunt erria Coress, rescribendum est emta Κυμι: ut & in Ubera id quod legitur er ' Dar vess, rescribendum est aer in quae a Punctatoribus non fuerunt percepta. Sic cum apud veteres Judaeos esset Nomen Persicum 'TitanR OM i, seu Aesti , & apud recentiores
94쪽
subinde addendo terminationem Graecam, legebatur, ut apud profanos Autores, Ur nκ Cμορος, vel o υάρος, vel Acsuaros, seu ut apud Biblicos Αασουρος : sed Punctatores id non percipientes, praescripserunt legendum Ahas, resi, seu Achas verosi, pro eo quod melius esset Achstares, seu Achsureos; & abjecta rursus terminatione, γὰρ, seu Ob . Et sane mirum est per quot corruptionis gradus hoc Nomen transiverit, dum corruptio unius est generatio multorum rnam Arabes constanter in Libris suis id Nomen scribunt per Ze, 6clegunt Aries ir, unde & Judaei aliquando habent in Libris suis Nemem A essse,) pro eo quod a Persis aliter semper recte scribitur Arde P, seu is da ire unde ab Agathid 5c quibusdam
Graecis factae sunt adhuc aliae hujus Nominis formae, scit. Αρ- ρας, Αρτοδ α π, & Αρτοι ἐρbς: atqui abjecta rursus terminatione Graeca,
restat A δερ, seu Ariobar. His addenda est alia hujus Nominis corruptio sui in Libro Nehemiae) dirimi A πα- α ς, seu Anah has, uti ut in Αρτια ρ) litera ς tam forma quam situ & sono respondet inverso Hebraico : Κ Arabico Ibin , & ut ex analogia liceat conjiacere) in aliis originitus ita sonuisse videtur. At quia Graeci, ad instar Ephraimitarum, non sonabant Ib, ideo pro posse suo paulo aliter so nuerunt. Vel forte talis fuerit Cadmi Dialectus qualis erat Ephraimi-tica. Nam Graecarum Literarum originales soni colligendi sunt ex Phoeniceis Cadmeis a quibus accepti fuere: ideoque Q Theta quae tam Alphabeti ordine, quam numerali potestate, respondet Hebraico u &Arabico L & Samaritico v, in non sonanda est per Th conjunctim, sed ad instar dictarum literarum divisim, T'heta. Et hoc modo enucleatum habes corruptissimum illud O artis Nomen. Supradictus Ninus apud Eusebium perhibetur regnasse annos SI, apua Si onum fa,) oc ibidem Abraham ponitur in ejus Anno 43, apud Si onum nostratem in ejus Anno ultimo, quod forte minus bene. Nam Doctissimus Maliger, in suis ad Eusebium Notis, plane monstrat Eusebium in multis errasse, imo sponte & ex industria, contra Africanum & contra Codicum suorum quos sequi praetendebat
fidem, annorum numerum voluntarie mutasse ι & particulariter Abrahami Nativitatem I aut Is annos ultra justum tempus promovisse. Secundum hunc censum, Abraham revera fuit circa Nini
annum tricesimum. Et, si ita sit, tum id quod orientales dicunt de Abrahami in Ignem projectione per Nimrodum, ut in sequentibus docebitur,) de Nino intelligendum est: quod notandum duxi, ut haec res ulteriori aliorum peritiorum examini submittatur. Et qui-F a dem
95쪽
ιι HISΥΟRIA RELIGIONIS Cap. r.
dem ΜΘ nai Mohammedanus in Chronico suo ait, suta Ag hami nativitas fuit in Ciltha in regione Babel in teria Abde fecundum sensentiam maxi, 'infrenaam,2 in tempore Nim 4 ut postea dicetur. Ea autem persecutio quam Abraham passus est sub Nino, seu Nimrodo, erat et o aut forte muli pluribus) annis ante Abrahami pugnam cum 4 Regibus, quae fuit aliquot annis postquam venisset in terram Canaan. Et ut semper essent memores istius contentionis Abrahami cum Nimrodo, inter Mohammedanorum Praecepta ad suos, jubetur, ut mites ει pii sint sicut Abraham erat contendendo cum Nimrod, ut Turesce legitur, Uil PH,les 1l Nimrod ne oti, sed Abraham eso : A, ham oppressus ne esto, sed Sapiens eso. Nempe esto mansuetus ut Abraham, non rebellis in Deum & violentus in homines ut erat Nimia rod ; quod dictum est, ut contraria inter se Comparata magis elucesicant, ex istorum contemporaneorum collatione.
Ut autem aliquantulum prosequamur Successionem, in Chronico Alexandrino p. 89 legitur, Nino successi Murras, cui Zames Pater meae frater, ' Martis nomen indidit, a Planetd: ω - δρῶ ἀri σαν
πρωτην τὸν λην ei Ao ριοι, f - Θεον προσεκυαν αὐτον. ' Fortassis Mamtis nomine innuatur alius Successor Αρε-, de quo mox dicetur. Secundum Eusebium & alios, sub matris suae Semiramidis regentia, Nini filius & Successor is fuit qui Eusebio dicitur Zαρ ς Nι , ricans Nιν--Horum nominum Notatilionem recte statuere, est perquam dissicile. Si tamen conjecturae locus sit, sorte Nινυας sec. aliam pronuntiationem sit 'u'a Nιώi, seu nomen urbis in qua habitavit. Nisi velis m- factum fuisse ex No-qος Nini filius, sicut reverasuit. Altera nominis pars ta μης est adhuc magis peregrinum ι nisi sorte sit pro GυN: nam υ Zo inter antiqui fimorum Regum in illis partibus Nomina occurrit. Vel alias ceu rab quod vulgus sonat Z , est secus, scit. nomen duorum Fluminum Assyriae, a quibus fortassis denominatus fuerit. Sed post haec omnia, alias forte den minatus fuerit a ra ram urbe Μesopotamiae tunc sub Nino, eodem modo quo alii Regum filii, illis temporibus, nominati fuere ab urbibus in quibus nati sunt, ut Narses a Nars, seu Ners, & Vologeses arillem, & Pacortis a Pacoria Babyloniae urbibus in quibus hyemem transigebant Persarum & Parthorum Reges, & ibi Reginae puerperium
96쪽
Qualiacunque vero fuerint haec nomina, iste Rex, ratione temporis,
debet esse ille qui alias in Libro Genestωs vocatur is PN Amraphta Rex SUUar, quocum pugnavit Abraham: fuit inquam Rex s ni arinon quidem in Chaldia, seu Bassinid quae nimis distabat ab Abrahamo, sed τῆς mitior in Mesopotamia, quar magna urbs ad radicem montis 3 diebus a Mauφι) hodie Arabies scribitur Siniar, Ptolemaeo Singara. Is inquam est cum quo bellum gessit Abraham, quod Eusebii Chronolohiam in hac parte justificare videtur. Illo
autem tempore, Assyria a Nino ejusve Successore abrepta, εο ad Persas, seu Medos translata apparet; cum eodem tempore quo Abraham dieto Bello interfuit, omnes vicini Reges confoederati fuere cum Rege Elam, cujus nomen chedor omer, ei parentes & subservientes. Cum
itaque Chodorlaomer Persiae & Assyriae & vicinorum regnorum quae antea sub Nino fuerant,) esset Monarcha, & duo Monarchae in eodem loco consistere non possent, satis planum est quod, vel Ninus exclusus fuit ex Assyria & in Chaldaeam, unde primo venerat, retrusus,
vel saltem quod idem faetrum fuit ejus Relictae Semiramidi, filii min rennis Rectrici ; quae ideo ex Assyria exclusa, in sola Babyloniae regione floruit, & inter alia magnalia Babelem moeniis cinxit.' Cum inquam tam potens Rex Persicus praefuerit regioni Elam, quae Assyriae ad ortum confinis est, tunc certe Monarchia ab Assyriis cessavit, & ab eis plane ablata, ad Elamitas translata est. Nam ut nullum violentum
est perpetuum, sic Ninus obiens, Ninram filium minorennem & impuberem reliquit; a quo itaque & a matre, male partae & injustae iniquissimi Patris Acquisitiones ablatae sunt, eadem vi abreptae qua ipse ab iis rapuerat. Eidem bello etiam interfuit, Rex Ellasar, Arioc, qui est Eusebii Αρμος, q. d. Martius, seu Martialis ac bellicosus vir ; de quo Nomine, seu Titulo gloriari solebant. Et haec forte sit verior Chaldaici Nominis scriptura, cum Arrioc quantum scimus nihil significet: sed Martis notatio apud eos fuit celebris, ut in seqq.
Ea Regina, ut obiter moneam, videtur orta ex Persia linne sub mariti sui ditione j ab ejusdem nominis urbe Semlaam, quae hodie parva est, inter I ahan & ni Σ. Et eam aba beta suit Bro Arabs, is in illo nomine lut & in paucis quibusdam aliis Persicis &Talaricis in errat, praescribendo ut legatur Arabum more Somairam, quod lillius veniat fieri non potest de Persica urbe, nee datur talis lectionis exemplum in quovis alio nomine Persi. oper totam Persiam. In Globo Caesiano alio situ male legitur Samiros pro Somnem) in AdiAberia ad Long. 83ο, Lat. 37 a Vide ea quae supra notavimus de Nini Successore, ex Chron co Alexandrino.
97쪽
46 HISTORIA RELIGIONIS Cap. a.
Deinde oritur Quaestio de prima Abrahami Religione, an stil. ille
semper fuerit verae & orthodoxae Religionis Cultor ; vel annon prius Idololatra, & postea per Dei gratiam & cordis illuminationem conversus t Ut itaque haec Quaestio rite solvatur, praemittendum est, Abrahamum prognatum fuisse a Siam, squi tunc adhuc in vivis,) qui proculdubio veram Religionem tenuit: nam ut supradictum in is est qui alio decoratus Titulo audit Malchisedest, qui in occursum venit Abrahamo cum pane & vino, eique benedixit post dictam pugnam ; eique, ut summo Dei Sacerdoti, spoliorum Decimas 1olvebat Abra
Deinde Stimi filius fuit Arpάυῖάδ; qui genuit Melach, cuius filius it Eber, qui genuit Pelegh & y tan. Et Pelegb genuit Reu, cujus
filius fuit Sereth. Iste genuit Nachor, cujus filius fuit Grach, qui Pater Abrahami. Et quidem Abraham a Cananitis squamprimum eum viderent,) dictus est 'ν Ibri, seu Ani, i. e. Ibraeus, seu ut vulgo effertur, Hebraeus. Aliqui propter Nominis consonantiam,)eum sic dictum volunt ab Eber, quasi is fuerit reliquis Patriarchis notabilior propter ejus in vera fide firmitatem ; quod idem etiam de posteris ejus insinuare volunt, haec colligentes ex loco de Mem, qui pater omnium Iliorum Eber. At cur istius Libri Scriptor anticiparet mentionem Patriarchae Eberantequam Historiae ordo ad eum duceret, nulla sane ratio quatenus vidi in datur, praeter illam de pietate Eberi: quae cum aeque vera sit de aliis Patriarchis, non erat causa cur ille, tanquam egregius, distincte memoretur extra ordinem suum. Cum enim Gen. Cap. X. agatur de Sedibus Gentium, eorumque per terram dispersione, subi Mem vocatur Pater omnium Bene Eber,) scopus loci dictam quorundam Interpretationem de Generatione Iliorum Eber non admittit, sed
plane alium poscit sensum, qui potius spectet Habitationes Iliorum
Eber eorumque Sedes per terram. Ideoque huic occasioni magis accommoda est Interpretatio Salomonis Parchi & aliorum, quod 1 C.
Bene Eber sint Filii ustrajecti, seu ulterioris partis fluminis, simili ratione & loquendi sermula qua populi Orientales vocantur 'da Bene Redem, Ilii Orientis. Diecta autem vocis Eber mentio & signis ficatio, ad hoc non sufficit, quippe quae sit nimis areta & restricta, possitquc respicere solos illis Shemi filios qui ultra Euphratem &Tigrim in Mesopotamia & Elymaide tunc degentes seniores, qui pauciores ; omittendo reliquos citra Euphratem in Arabia dcgentes, qui . numero erant plures. Igitur quaerenda est alia magis suiliciens Interpretatio
98쪽
terpretatio quae complectatur omnes Bene Eber, Ilios orae, scit. Shemi filios & nepotes qui vixerunt, partim citra Euphratem, & partim ultra Euphratem & Tigrim, quia ille certe fuit Pater omnium tam ulteriorum quam citeriorum qui juxta illa flumina habitarunt. In hunc finem perpendendum est, quod quamvis Vocula Eber, plerumque
notet trans, seu ulteriorem partem, aliquando tamen notat citra, seu citeriorem partem, atque etiam juxta, seu ad transitum in utravis parte.
Sic Deut. I. I, & III. 8, phrasis illa D ri Niva in transsu 'Irdanis, seu ad transuum, vel juxta Pordanem indefinite, respectu Palaesinae, erat ultra Drdanem, at respectu Sacri Scribae qui loquebatur in Deserto Arabiae, erat citra Pordanem, prout recte ibidem se habet Anglica Versio. Et hoc magis clare elucet per ortum Solis ex γέ I. I , Is, ubi, dum essent in Deserto, dictum est tori midi in uri Mameitra Pordanem ad ortum Solis. At I Reg. IV. 24, Salomon dominatus est in totum 'nari flatus fluminis, st. in solam citeriorem partem
occidentalem: nam ultra Euphratem nunquam dominatus est. Sic in
Heb. Gen. L. Io, II : at Anglica Versio heic recte legit bepoma. Adeo ut, tota re bene perpensa, Videatur quod per Filios Eber notentur ii quorum Sedes fuerunt ad oram, seu tractum fluminis in utrovis laterernam talem situm habuerunt Shemi posteri omnes, st. vel in hac parte,
vel in altera, haud procul a fluminibus illis. Indefinite ubique legit Versio Persea in transtu, scit. juxta transitum, vel ad
transsum. Eodem etiam sensu usurpatur eadem VOX Eviar, seu
Euro apud Syros, ut habet MS Lexicon Syr Arabicum Baria Bahlial beta, ira, Euro de Pamo est littus maris. Et mox - - , Eure sunt orae, Tractus seu latera. Et rursus, i, Evir dargiata es Latus fluvii, scit. hoc latus, seu citra. Et sic in Bibliis ut supra citato loco Deus. I. I, sim: Gabriel Momita recte vertit cis: & in Lat. Versione ad Taetum Ponathan & Hierosol. in edit. Gnae recte legitur citra : sic
nempe emendavimus: nam in Parisensi Edit. quam maxima ex parte secuti sunt Londinales, in legebatur ultra, seu trans. Ut itaque melius contemplemur Interpretum pugnam, nam contraria non possunt esse simul vera, in notandum est quod Graecus incuriose in hoc loco legit περιαν, Vulgatus trans, uti etiam legitur in Latina Uersione quae ad Chald. & Samar. & Arab. Et sic Deut. III. 8, Sioni a incaute legit trans: at in hoc loco in Versione Lat. quae ad Targ. Jon. recte legitur citra: Arabs autem indefinite O in latere. Et eodem
99쪽
modo ab Interpretibus in diversum itur, I Reg. IV. 2 , ubi Vulgatus legit trans, Gr. - του -οιμ: at Syr. & Arab. cis: Chald. V in omni loco trans Perath, male: Buxt. melius vertit in omni latere Etiphratis. Mox in eodem Versu Qx di Nomnibus Regibus citra Perath, bene. Ibidem Syr. s, in tota citeriore parte suminis, bis, & quidem recte. Tanta vis tantumque pondus est in parva hac vocula, ad cujus verum sensum non satis accurate attendebant omnes Interpretes Latini. Cum itaque Eber sit aliquando citra, & aliquando ulrra, quivis Latinus Interpres debuerit diligenter perpendisse utrum horum verus cujusque loci sensus deposceret. Cananitae sui videtur in in loco de Abrahamo, tunc accipiebant pro ultra, aspicientes eum ut advenam qui ab ulteriori parte Euphratis ad cos veniebat, ut constat ex Gen. XIV. I 3, Et venit major Q. Cananaeus quidam) G nuntiavit Abrahamo ha-Ibri, scit. Ibraeo, seu ultrajectino. Iste nuntius de eo sic loquebatur recepto more, hoc Titulo ab omnibus prompte intellecto.
In Beresith rabba Seet. I. prope finem, dictus Evaser perhibetur fuisse in Rex Bassian, qui cupiens uxorem ducere Saram, nuntiavit Abrahamo de Captivitate Nepotis, ut iret ad bellum & ibi interficeretur. Deinde ibidem adduntur de Abraham Ir cur sic vocetur in tres sententiae: I, squia ab Eber pars, seu latus, sit Bri partialis, seu lateralis,) R. Dia dixit, Totus Mundus fuit ex una Eber, seu parte, G ille fuis ex alum Eber, seu parte: sc. ille fuit contra totum Μundum eorumque Idololatriam, & ii contra ipsum. a. R. Nehemia dixit,auod ille fuit ex Iliis Iliorum Eber, Q. Patriarchae, '. d. Eberinus. a. Rabbini nostri dixerunt, Quod ille fuit ex Eber fluminis, tutanisse loquebatur lingua laris: scit. ille fuit ex Eber,
seu ultrajecto fluminis, & loquebatur lingua Arres, seu ultrajectind. Heic objiciatur quod Lingua ultrajectina, seu transfluvialis, non fuit
generaliter Hebraica, utcunque eam calluerit Abraham in colloquio cum Cananitis: ejus enim Parentes squatenus scimus,) utebantur lingua Chaldaica, seu Aramaed. Sed cum Abraham fuit magnus Princeps, illius educatio & cum aliis nationibus conversatio eum duxerit ad cognitionem linguae Hebraeae. Et praeterea peculiari providentia, seu Dei praevisione, factum videtur, ut primitiva lingua apud Patriarchas & in Abrahami familia retineretur, etiam inter ipsos Chalda)os, tam ut Abraham posset commodius colloqui Cum Cananaeis, quam ut continuaretur ea lingua in qua postea Biblia Sacra, Dei oracula, erant exaranda & cum humano genere communicanda. Et quidem
100쪽
si Lingua Hebraea continuata fuit in tota linea Patriarchali, quod ex ipsorum filiorum nominibus constat, Linguarum diversitate suborta ex nepotibus, seu crescente familia, in tum non erat ut quidam sentiuntὶ peculiare in Ebero eam contervasse, uti nec erat peculiare in Abrahamo eandem intellexisse. Sed disquisitio nostra est de solo N
mine, an sc. ab hoc, vel ab illo, desumptum, & quando impositum fuerit Z Et sanὸ quM Lingua Hebraea in Abrahami familia fuerit, constat
tam ex ipsius nomine, quam quia Nachor Abrahami stater Gen. XXII. ai, M.) filiis suis in Chaldaea natis, imposuit Nomina Hebraica ; quae itaque videtur junctim cum Aramis obtinuisse in urbem ubi vixit Abrahami familia. Abrahami autem Epitheton ha-Bria Cananaeis impositum videbatur propter aliquam distinctionem, vel Linguae, vel Gentis Abrahami. Non autem opus erat ut, quasi pro discriminatione, acciperetur de Lingua Abrahami, cum illa videatur tunc fuisse eadem cum Cananitica: nil igitur novi, ea in parte, nuntiasse videbatur ille Evaser. Cum itaque ea Lingua Cananitis tunc esset communis & vernacula, illud Abrahami Epitheton pro aliqua discriminatione non sufficiebat. Nam si ante Abrahami adventum, linguae His in nomen alicubi extitisset, tum videretur quasi den minata ab Eber Patriarcha, quod aliqui volunt, insinuantes quasi is fuerit de vera religione plus quam alii Patriarchae eisque pientiori quamvis alii etiam ex eis essent Fideles aeque ac Eber, nec de eo sciatur hodie plus quam de aliis, praeter nudam ejus sui putant) mentionem, male fundatam, in illa plaria Bene Eber. Cum itaque planum sit quod Abraham Gente erat Transeu rataeus, qui ad Cananitas transfretabat, magis probabile videtur quod eo Epitheto significaverint
eum fuisse s prout erat in Ultra vialem, seu ab Eber fluminis, potiusquam de Gente Eser Patriarchae. Et proculdubio subsequentium temporum Ilraelitae maluerunt Linguam suam denominari uri a Patre suo Transfluviali, potius quam ab Eber Patriarcha: & plane noluerunt eam denominari Cananiticam, utpote quae tunc erat in Canaan, cum illis temporibus Canaan esset Idololatrica. Longe autem aliter se res habuit posterioribus temporibus, postquam Canaan evaserat o thodoxa, a Fidelibus occupata Israelitis : tunc enim non sine honore memorari solebat Lingua Canaan, ut Issa. XIX. I 8, & alibi. Nostram deductionem ab Abraham ha -Ibri, confirmat Hi filius, Ehεἰ, vivαῖος' o Em Et sic in Eusebianis, ubi agitur de