Diui Theodoreti episcopi Cyrensis, Explanationes in duodecim Prophetas, quos minores uocant, iuxta interpretationem septuaginta. Petro Gillio Albiensi interprete

31쪽

IN O s E E. xydum panissatietate aflectis plara apponuntur esculendi. Rursus eorum iniquitates commemorat, eorum vinolenαtiam criminans,er idolorum culti ,quem vocat fornicationem. Huc accedit ridTula uaticinatio,docens ut promtentibus se uaticinari dederunt operam restonfiam qu

secutis dantibus: In angurris,mqtiit, interrogabant,& in uirgis suis annunciabant ei.

Etenim,inquit,nqnnulli per auguria er significatisones quasdam agenda noscere exquirebant, dii uirgin quibusdam raudis adiutricibus usi, quae uolebant,enurici bant. Haec per se audebant,quod sententiam animi sivi fornicatoriam posiderent. Spirituam fornicationis uocata petituam, studiu in eiusmodi fornicationem,dilucidiusq; docuit,quam fornicationem appellaret,in subiunxit:

Et fornicati sunt a domino.

Ac modum ostendit:

Super uerticem montium sacrificabant, Rsliper colles immolabant sub quercu, di populo,& arbore umbrosa: quia bonum erat

umbraculum. Oblectantes enim sie arboribus ulmbrosis, non barium creatorem uenerabanturriat lam dei conditoris bis sacrita iri allerebunt. Quocirca,inquit, nullam de uobis curaritionem fuscipiam, neque desilijs uestris, neque de stonis sis propalam adulterutis ab inuadentibus uos,quae obscure,Cr occulte apud uos intentati sunt, hoc palam feripe tiam. Hoc enim ostendit, in dixit: quo

32쪽

Quoniam ipsi cu meretricibus miscebatur: ta cum initiatis immolabat: oc populus no

intelligens adhaerebat meretrici.

Fornicationem interdum appella procliuinum ad uenerem interdum impietatem. Istitutos uocat sacris implerimis deuotos,ac dedicatos. Num ut nos diuinis in terissornutos fideles vocamus, ita Graeci id est nitiatos nominauerat exactius ad suum impietate institutos. Ipsis in minatus est,rusus eis cosolutione adhibet:

Tu aute Israel ne ignores,di Iuda nolite inar gredi in Galgala,ne ascendatis in domu :oc ne iuretis uiuentem dominum. το αγμ,est nomen idoli in Bethel,non ut quidam opiis nati fiunt empiternum significat,hoc est xinentemsed

Hebraicum est non Graecum nomen. Hoc plurie nos dori erunt in pleris alis linguae Hebraicae interpretes,tum Aquila Cr Theodotio, Domu inutilem interpretui fiunt. Dinmuchus domum iniquitatis:quod utrans in hac rem conuenit. Nam qui illic praefuerunt, nullum modo quaesiis tum fecerunt sed etiam inde magnum damnum, Cr detri, mentum acceperunt iniqui,ingrati erga suum benesimis rem cilicti. Galaalu urbs est multis dedicata ac devoti Iosue. .b idolis,ubi Iesus plius Naue non circuncisos populi cuti Iosue 4.a tris lapideis circi cidit in hac eadem duodecim lapides reae posuit,quos ex medio Iordani alveo accipiendos iu ferat donutius,ut benefic accepti essent monumentum: atque per hos lapides posteri nosceret,uisiccato alueo,populus

33쪽

est urbe illam n qua tanta diuime benignitatis monumeri accepissent,impietatis esse mi metropolim. Hoc autem,

ne iuretis domnsi limente, no Us re uetat:.sed propterea,

quod qui ho I a adhaeserui,per hoc idolu iurabit,et uinente dominu id uocabit. Hoc aliside licet cognoscere: Si abstuleris,inqt,Baalim de ore tuo, Cr nominaucris,ulvat diis in ueritate. Hoc est, Si idolam deposiveris memoria, hi coledo dederis opera,er uiuente dirm me appellis iuraueris in ueritatis honore, π medaci detestatione.

Quonia,sicut vacca asilo percussa,inueniuit Israel nuc pascet eos dominus sicut agnum in spacioso.

Oe brus siue illu4 uulgo tabanus,musta quaedam est vaccis infestifima, cuius morsius tanto fensiu doloris extristit ut uaccae,quibus admoti fuerint eius stimuli, no uoce bubulci reuocari posset,nes in reliquis uaccis copascit, sed interdum praecipites aguntur. Iis,inquit, assulis est Ephraim,quae idoloru coledom oestrκ fu cepit. Ephraim decem tribus,ut supra diximus,nominat. Eos a me etsi ita alborretes,mme no sine cura pactoritia relinqua, ed per me captiuos fictos bonge lates dilberga,ut ab agno erarate,C ubera matris requirete nihil di irrit. Haec perpetietur Ephraim,quod ultulos reliquam idola tanq impedimenta offensionis plena, Cr laqueos sibi propones cananeorum impietatem sit imitata,superbus cotra me utens idolora obseruantii mei cultui, uenerationi antetulit.

Dilexerunt ignominiam ex fremitu eius. Sed ob id ipsium

Turbo spiritus sibilabit in alis eius.

34쪽

3t D. THEOD. COMMENT. Vt Harum commotione aerem aves cum sono quodam dissecant haec ita, Iuttulam n alienam terra arripietur, tanquam turbine ire meae subtrahente eam, issici; com αmorari cogente, haec perpetietur ex idolorum altaribus. fructus percipiens. I ta uos sacerdotes bus mirus attenditare,omnisq; populus, Cr in ausis principum uitam agetes attentis animis Oste dicta excipite.

C A P. V uos enim est iudicium,quia laqueus se cti estis speculationi,& sicut rete expansum stiper Ita rium, quod qui capiunt, uenas

tionem confixerunt. Omnes uos in iudicium meum adducim, nam omnes

mille mala in meos prophetas intendistis,inflixistisq;: Crinsidias uestras tanquam retia quaedam contra eos expliacastismec aliter,quam qui in In rio monte, uenationis uarie te pleno,uenandi instrumenta defigunt insidiarum machines molimini,Cr confiuitis in prophetas,uestrae fari latis causa a me misos. Speculationem prophetam, colle EVAE gii. 'concilium uocat. Ezechieli Axit: Speculatorem dedi te domui Israel Eam ob rem dicit, Ephratim Cr Israel,id est,omni populo correctionem afrum.

Etenim semicatus est, & commaculatus,&defecit meo cultu: oc non dederut cogita

tiones filias, ut reuerterentur ad dominum

deum suum: quia spiritus fornicationis est

in eis,dominum autem non cognouerunt. Nam cum rationibus absturdis uterentur, a uera dei notione aberrauerunt,ac ad idola curanda st dederunt:quo

35쪽

I N O s E E. 33',ut pro b c contumelia poenas deo persolutini indipata uidentes qui pietam fructus.

Hoc enim dixit in facie eius fraes 5c Ephraim infirmabuntur in iniquitatibus sui infir

mabitur Iudas cum cis. QMa decem tribus priores mancipat Cr in struit rem adductae fuerunt, iure prius rara meminit, Istrael eis appellans Cr Epbriam. Iuda uero accommodate posuit extremum,qlloniam post Issos struitutem Austinuit. P0ξ docet,ut eodem modo uitulis Cr ovibus acceptis sacra cosciant: Perquirentes dominum, er non inuenient eum, num declinauit ab illis. Et causam ostendit, in subiunxit: Quia dominum reliquerunt. Quod illegitime ex mulieribus externis, quas accepeαrunt,uberos si ceperunt:hoc enim explicaui ci dixit:

Quia filios alienos genuerunt sibi, nuc deo uorabit eos rubigo di cleros eorum.

Vitium id,quod ex coeli intemperantia terrae frugibus accidit,rubiginem vocat:tropice uero ex adumbrae horistes,rubiginis more,omnes corrumpentes. Hoc lucidissinterpretatur,cum adiungit:

Clangite tuba stiper colles, sonate super excelsa,praedicate in domo ἄν, mente excidit Beniamin, Ephraim in desolatione factus . est in diebus correptionis, in tribus Israel ostendit fidelia.

Haec omnia eis per prophetis praesignificanti mihi sedes no habeturigera bubcbitur post pericula rei Minim

36쪽

ntes, scrbera corrigens, prophetae praedictionem aerum Hlandam. Scite ridet,er pulchre ludit idolorum mis'militem: clangite,inquit,in domo , excitate in uuae xilium eos,quibus honorem habetis:cessere Iactant, quas Ofligationes uobis instro. comprehendite edit imos colles,in quibus omni cultu idola curastis, impuniunt vobis temporibus necessarijs suum subsidium. Caetcrisnprobe de Beniamin mention strit, quoniam contingit

memoriam Iuda.

Facti sunt principes Iuda,quasi transferendites terminos:Bper eos effundam impctum meum sicut aquam.

Nam perinde legibus meis impudenter praeuaricatur,ac qui turpiter finitores lapides agrium ab agro diuidentates,loco mouere ac transstrre aggrediuntur. Quamobra remini, torrentis poenarim aceruos in eos CX aggerabo. cum Beniamin commemorat,patet quod tribum I urida complectitur. Rursus cum Iuda accusat, Beniamin sim militer coniungitinam sub uno regno uixerunt. Eod modo cum Ephraim dicit,decem tribus Istaetri nominat, cumq- Istuet commemorat,boc idem gniscat.

Oppressit Ephraim aduersarium suum:conculcauit iudicium, quia coepit abire post

Hana. - . . . '

Quod idolorum obstruis fuerit,inquit,caut ι eius viri iuriae extitit, si quidem notionem mei habuisset, ex meis legibus ad bonestum decorums institutus fuisset

Et ego quasi coturbatio Ephraim di quali

37쪽

stimulus domui Iuda.

Hoc est, Hostium conturbationem in eos instrum, Cr quam stimulo quodam pungam,Cr stimulum, uideliacet ultionem,per hostes eis admouebo.

Et vidit Ephraim infirmitatem suam, & Iu

das dolorem suum.

Nam ex periculo mulorum causam didicit.

Et abi jt Ephraim ad Assyrios.

Nam cum Sγri ei bellum intulissent,Phoa rege Assγ-riorum infuium subsidium acoersivit. Et misit legatos ad regem Iarim, di ipse nopotuit liberare vos,nec cessare faciet a uos bis dolorem. cum rusus Afγrij bellum contra uos su ipsent, de

auxilio petendo legatos mittetis ad Iarib regem Aegγὰpti, unde tamen non mittetur uobis sub dio, ut liberari positissed dolorum ac o cumuedimini. Quod autem Iarib rex est Aegγpti,ex hi quae sequuntur, facile cogitoficitur. Et erat Ephraim quasi coli ba inserptens, non habens cor, Aegγptum inuocabit, Cr in Afγrios abierunt. Nam cum a me peti oporteret auxilium, quod satis est ad eum defindendum, Cr est ei uicinum prox

nium: huc illuc circum reges externos .non cessat con cursare, Cr tamen ea auxilia, quae petit, nulli erunt ei adiumento.

Quia ego sum,inquit, quasi pather Ephra' im,di quasi leo in domo Iuda:& ego rapiamta uadam,& tollam: oc non erit,qui eruat.

38쪽

u D. THEOD. co MMENT. Nini quis in eis Assis se opponere posset, quis eos. qui a me plectuntui liberabile Ibo & rcuertar in locum meum, donec dis spereant.

Pentitit in comparatione,cum inquit,ut panther, Crim eis ero:apposite adiunxit, Reuertur in locum meum, donec dispereunt quoniam mos est his siris,cum quiddam uenatae fuerint,in pristina lacu redire, ibis se recreare a labore,quem ex uenatione fusiceperint. Ego,inquit,moα re pantheris Cr honis,per hostes ubi vobis bellum in tu serii apud me in reliquum ero, nullam pro vobis curam suscipiam. cmbae inquit,fient,meum curationem requirent:inter sese adhortabutur ad supplicationes,nr ι corarectiones inducent sciendas, ut eorum uulneribus comα modum medicinam adhibeam.

cap. vi Quia ipse uerberauit,&sanabit nos:percustiet,& curabit nos. Et compendium medicinae ostendens sanabit nos. Post duos dies in tertio resiIrgemus. Non enim temporis ambitu indiget, sed multiplicem sanissem astiret. Per haec designat,post tres dies fctam

construatoris resi rectionem,quae publicam resurrectiois nem conciliauit,omnibusq; nobis stem immortalitatis deaedit ingeneratam ex dei cognitione. In tertio, inquit, diere urgemus, Cr vivemus coram eo, Cr cognoscemus. L cor. 3.d Post,inquit,rsurrectionem Apostolas cognoscam, sicuter cogntussium: nunc cognosco ex parte, tunc autem cognoscam, cui Cr cognitus sum. Tunc, inquit, rerum notio

39쪽

r N Ο s E E. 3 notionem Astipiemus, nunc persiequemur ut cognostarimus dominum. Studiose,inquit,er prompte requiremus. Nam quasi mane paratum inueniemus em Nam ut diluculum noctis tene u ssotis,cte ine in nos intentata pericula repellet: Cr suae proindentiae raridios nobis affiret.

Et veniet nobis quasi pilauia temporaneae

diserotina terrae. Omnium bonorum copiam nobis siciet post in melius conversionem,Cr mutarionem, trunquam pater quiliam liberorum amantii mus ad eos uerba mit.

Quid faciam tibi Ephraim quid faciam ti

hi Iuda misericordia autem uestra quasi nubes matutina, & quasi ros mane pertranssiens. Ego,inquit,omni misiericordia commoueri in uos et pio: Cr vestra poenitentia as tempus fit, Cr purum diu permanet, rori exiguo persimilis,qui scisse a solereboritur, Cr nebulae quae mane prosticitur, er a solis rata dijs disipatur.Poenitentia metitur m fericordia, a menomni cuma uos prostequi persi rem sic lectos,ut moratis antores meorum tis prophetarum: nam ad uos instita

tuendos eos mittens,eis mortem a uobis concilitat. Haee ostendit,cum dixit:

Propterea succidi prophetas uestros,occis di eos in uerbo oris mei,& iudicium tuum quasi lux egredietur.

40쪽

s D. THEOD, COMMENTNam es omnes prophetis tollatis de medio, non tramen prophetiam ostendere Alsam poteritrimam tanquans lumen quoddam ueritatem eius oncndam.

Quia misericordiam uolo,& non sacrificiti: scientiam dei magis quam holocausta: ipsi uero sunt,sicut homo praeteriens testamen: tum,ibi enim contempsit me.

sacrifchs,inquit, quatiuis no egeo, Ausicipio tamen uestitie mentis infirmιtati asseruiens. Haec duo expecto, eraga me amorem,ergas proximum dilictionem. Haec duo E pratia pose cum leges ponerem Diliges dominum de

tvim ex toto corde tus,e I ex tota anima tua, Cy ex torita mente tua,Cτ ex totis uiribus tuis: Cr diliges proxi,

mum tuumsicut teipsum. Atqui haec cum lege sanxissent, uos similes fcti estis homini, qui frangis pactiones, quascum quopiam scisset. Similiter bi patientiam meam cotii nentes,seges eis impositas uiolauerunt.

Contempsit me Galgala ciuitas,quae operatur uanar& conturbat aquam, oc sortitudo tua uiri piratae.

Huius urbis etiam siupra mentionem fecit,ut idolis deis dicatae, Cr multos ad impietatem prouocantis, Cr conciturbare eos aquam,inquit,quae nimirum dei notioncm purum s ordibus inficit: piratae eorum fortitudinem comae para,quod praestigiarm plenis machinationibus, ex fllarijs quibusdam idola moueri facerent. Etenim ut pγr tic μὰntes occidie nautica rem exercentcs adoriuntatur