장음표시 사용
241쪽
disi Elulantes similiter sunt Anabaptistae, quieetto sibi suadent, nullam esse deuotionem I eo aeque gratam, ac perpetuo lacrymari , ac eiulari. Cum Staphylo Prateol vem Eiulantes, ec cum utroque Guali cap. 91.
261 Batemburgi sunt filii ut Antilutherans,&Λnabaptistae i istorum Antesignanus fuit Ioannes Balemburgus miles vagus. Ab eo didicerunt, se eetteris seditiones praebe , Ecclesias diripere , de sacrilegiis omnia com maculare, Prat. vetb. Batemburgici,& Gual.
x63 Fuit enutrita in Anabaptismo secta P cilicorum, seu Pacificatorum; inde sic dicti, quod se palam inconcursu populi pacis
maiores profiteantur,re suam cabala vocent Domum pacis.Eam autem amplectuntur,do. nec in aliorum bona , vel corpora potestate acquirant, Prateol. verb.Pacifici,Sander.h
Ad Antilutheranos,ec Anabaptistas spetat secta Nudipedium, qui etiam Spirituales,ac Separati vocati selent;placuitq;eis sic appellari, ob peculiarem ipsorum vivendi
modum. Nam in Morauia imitatores viis Apostolicae habeti cupientes, relinquebant omnia, de uniuersis communia faciebant. 26s Relictis autem domibus, liberis, dc negotiis suis, per agros vagabat,i calceis abhorrentes, de populi aestimationem una cum . cibis , Be armis detestabantur, Prateol. vem. Nudi pedes, ec vel Spirituales,& Gual.c.61 266 Claudat iam praesentem Regulam dia . I.
id quod aiseri Gualt.c.6s.loquens de Ham Rediis.fit nomen,inquit, ερ origine sumpserunt ad Adriano Hamitedio, ex Selandia in Angliam proiugo; unde de postea relegatus est. Mens eius erat Anabaptismum Anglora errori coeiliare propositionibus sequutibus. 267 rn primis, liberum unicuique esse putabat infantes per aliquot annos absq: baptismo seruare, neq; hac in re posse ullius con-z68 scientiam ad certum tempus adigi. Seca do, non esse laudamentum ReligiqnisChristianet,sed tantum tandamenti circustantia, eredere Iesum Christum ex 'mina natum esse, ac nostrae carnis, de humanitatis factum 269 participem: Adeo, ut qui id negauerit, non negauerit Religionis fundamentum,sed sandamenti dumtaxat circumitantiam . ita ille de secta Hamiladiorum, cum Pra: verta
27o Λlterum est id,quod de Aegidianis adducit idem Gualter. c. 83. sie. Alia, inquit, Anabaptistarum turma, nomen sortita eth a quodam Aegidio Aquensi, qui prεtentos Anahaptismi Doctores videns maFnu quae
Runi sacere, Ec tres interdum aureos nummos ex rebaptizatione accipere, si initi cupiditate illectas rebaptizare eqpit. verum αγι postea ab eis exeqmmunicatus suit,ac ta- de Antuerpiae supplicio mortis addictus,abiuratis erroribus. haec Gual. cum Prat. verb.
Regidiani. Atque hactenus desectis An baptistarum : si quae alis sunt, eurabo infra
ρου ilium innittitis REGULA CCLXXXX.
z7, Α Ndreas Carolstadius natione Gemmanus, Uittembergensis Archidiaconus, primum Lutheri assecla, dc amicus admodum charus extitit; postea acerbissimae inter ipsios inimicitiae exarserunt. Inde earum sumpta origo, qnod ille circa annum . I antiquo Derengarii errore instaurato ,
realem Christi eorporis, ερ anguinis in Eueharistia praesentiam impugnans, Missam . abrogauit, Eucharistiam profanauit, Ima-273 gines Z Templis eiecit, 3 e. ae audiens Lutherus, qui tune sorte aberat, aegrὸ tulit, quod se inscio , Sc sine sua auctoritate essent ficta . Hinc diuersi mod8 , praesertim seriptis libris , dia perseeutus eii Caroli adiu .a7 Qui tamen in dictis, de aliis erroribus peris sisten , Sacramentarioraim sectam initituit. 7s Huius vestigia secuti sunt Ioannes Orco lampadius, Gai illi rimus Farrellus de alii qui
diuersarum sectarum sundatores euaserunt. 176 oncordane Scriptores eirca omnia
L , sese, quae de hoc nequissimo.& perniciosissimo haeresiarcha Andrea Carolsta dio traduntur, ei rea natione ex Germania, circa dignitatem,quam habuit, Archidiaco. natus Uvittembergensis, ει transitum ad
statum laicalis matrimonii; quippe ipse
primus qui ex elero apud Germanos uxores77duxerit. Circa amicitiam item cli Luthero adeo strictam, ut tanquam filius eius valde dilectiis, uti ait Staphylus, aut tanqua ad dicti silinus ipsius frater haberetur, vis ait Gual. . . cul. I s. qui addit talem amicitia vix per biennium durasse, c postea secutam fuisse inter eos capitalem inimicitiam. 278 Prateol. in suo Elencho alphabetico, ver Carol stadius, num. 8. hunc vicat virum insanum ; de qua insania, de nimia animi ferocitare,carenti. ,ingenij, dc doctrinae, notatur ipse non solum ab auctoribus catholi. 'eis, sed etiam ab infidelibus, seu haereticis . Audi circa hoe testimonium haeresiarchae famosissimi de quo insta peculiari Regula dicemus)Philippi Melanchthonis in epist la ad Fcidericum Micorium in hunc modii. a s Carol stadius, inquit, primum excitasti e- hunc tumultum, homo serus, sine ingenio , siti doctrina , fine sensu communi, quem nullum unquam humanitatis Offieium, aue intelligere , aut facere animaduertimus ;tantum abest, ut in eo manifestatio aliqua
Spiritus sancti animaduella sit. hse Melan,
chthon, quae reserunt cum Hosio , lib. I.de haeres nostri temporis, Prat. Sc Guali. cit.
18o Vnde mirabitur fort. qui s. quod cum liu
242쪽
tus imicitiam inierit ; cessabit tamen admiratio proculdubio , si aduertat, eam ab
isto fuisse directam ad propagationem --
thermisimi , de ad maioris tamae adqiusiti nem , atque augmentum gloriae popularis., 31 At ubi vidit Lutherus , hane sibi minui,& Caroli adio in dies excrescere per en γmlores ab isto introductos errores, & per facta horribiliora executa ; inuidia, At ira in eum excandescens, odio plusquam Vatiniano ipsum prosequi per multos annos non destitit. 121 De hoe dissidio inter Lutherum, Ae Ca rol stadium, de causa eius, de de essectibus
sequutis copiose tractant Scriptores, prε sertim Abrahamus Bhouius anno Isa . anum. 26. Sed aliqua saccine id dicta accipia-α83 musa Gualterio ubi supra. Huius dissidi, inquit, haec fuit origo, quod Luthero Uit temberga absente, Carol stadiiis illo inscio, dc repugnante, illic M.ffam abrogarit, habitum e eclesiasticum abiecerat , Eucharistiam prosinarit, imagines e Templis ablecerit. QEod post reditum indignissim E ferens Litrii erus, non tam propter ad inlisam impietatem, quam, quod , se inscio, auctoritateque non sua negotium transactum e Cset, rem acriter repudiauit, de contra eam
28 duos libros scripsit. Atque hic obseruandum est ex ipso Melanchthone Lutherano, ut odio Pontificis adductus omnia gessit Lutherus, quae gessit; ita Carolit adiuna non vlla plegatis opinione, sed Lutheri inuidia
factum esse Sacramentarium. haec ibi Gual.
α8s Explicare statim expedit, quid significet, Carolli ad uam factum esse Sacraui en istarium , seu quinam dicantur Sacramentarij, ut de primo, de praecipuo eius Crrore constet, & alii, quos tenuit facilius expriamantur . Prat eo l. ex Undano, ver b. Sacra
mentarii, num 6 tradit egregiὸ explicationem paucis hisice verbis . Sacramentarii, inquit, sunt secta AntiIutherani, ad tertiam videlicet nostri teporis Euaneelicorum classe in . Hi, auctore iandano Dubitati; sui Dialog. r. ab Andi ea Carolstadio Arctii diacono vittembergen .originem ducunt, quod is, teste Melanchthonec commentario in epistolam ad Colora primum disputarit no esse prε siens in epita Orispus Domini, primumque de Eucharistia excitarit tumultum an . I si . verba Christi in hunc detorquens sensum e Corpus meum,
quod pro vobis datur, est hoc, quod hi eas-28 si det mens . hqc Prateolus , se eundum quem, Et secundum omnes, idem est fieri
Sacra metarium . atque negare r 'alem, flevera corporis , ac sanguinis Christi Domini praeser tia in Eucharistia. ae Misia sacrificio. x et 8 Primus itaq; ac prseipuus error Andreae Carol stadijς,δcasseclaru et iis suit quod negarent dicta reale praesentiam corporis,ac ian.
guinis Iesu Christi in Sacram. Eucharissiliae. 289 II tenuerunt sacrificium Misst nullius esse valoris. εe fluctus, ac proinde abrogando, aso sicuti abrogauit Carol stadius. III. Erra runt circa usum habitus Ecclesiastici, &T erarum vestium, quod sit abiiciendus. vel ab disi illo fuit abiectus. IV. Ud imagines Sanctorum non debeant adorari , sed potius iTemplis elici, quemadmodum ab eodem .ipi fuerunt ciectae. Quinto, esse licitum iacetis
dotibus ducere uxorem; unde ipse eum s mo stare lato aliorum eam duxit. De praedictis tradit Gualt. dici. cap. a. um Prat. verta Carolstadius,Sander. haereca os .Se cum alius. 293 Sexto Errauit Carolstadius, vi referunt idem Gualt. de ante eum Feuard.in Append. ad Castrum verti artes liberales, nempe Per.
suasisse multis c verba sunt Gualteru) nullas artes liberales , a at philosophicas set tias addiscendas esse, sed soli, nudoque Bibliorum textui operam impedendam: de eoas scholasticos Uuittembergenses adduxisse riseientiarum humaniorum libros comburerent, seque ad opificia exercenda co serrent , quemadmodum re ipsa factus est i pse agricola, non seciis ac Melanchthon eodem errore imbutus de repente pistor euasit. ita ille. 29s Ex isto autem sexto errore Carol stadii. quod soli, de nudo textui Vibiorum debeat quiuis operam suam impendete, fundata . est noua secta eorum, qui vocantur Biblistae, de quibus agit coualter. cap. ro 7. post Prateol. verb. Bibli istae, Sc ,ander. haeres. i 9 1. quamquam primus dii hi erroris a aetor fuit Lutherus, ut eum Florim lib. I cap. 1 F.ostem dit idem G ualter. apud quem plura videas. 195 Alia etiam secta ex eodem errore funis data extitit, cuius sequates nominati sunt Scripturarij, quia solam Sc tipturam adeo arcte profitentur, ut extra eam nullum admittant scriptum veterum Patrum . It post Prateo l. verb Seripturarii Gualter c. 79.
197 sseuli 16. addens ibi sic. Ex his, inquit
aliqui per Vattentandiam Paulinos se appellant , quod erga S. Paulum assiciantur.ec ad illum studiuiti suum applicent. Atque haee de duabus his sectis obitet sinitra.
298 Reuertamur iam ad Carolstadium; dictis unum verbum de eo addentes r nimiris ob ilios errores, εc obseelera eius enormisesima, ipsum multa mala in vita, dein morte passum fuisset in vita, quia Lutheras vix unquam destitit ab ipsius persecutione; pro
cuius exectitione quem lapidem non modiso uit E Saxoniae finibus, ve eiiceretur, aceκuI procul diu maneret, diligenter cura uit, obtinuit , ut nulli bi fides ei haberetur in iis,qnae docebat circa Eucharistiae Sacramentum, Imagines Sanctorum, d c. literas
suasorias scriptit ad diuersos, praecipue ad
Argentinenses. Vide haec copiose tradita apud Bet auium , dicto anno Isa . num. 29. 3 o Qui innien affiniat, nil m. . quod Carol
i ad ius Lutherum sibi offenium reconcilia uerit ; si ita est, crederem non fuisse dissicilem reconciliati m , dum in humili agriculturae exertitio aliquandiu mansit.
3oi Sed quaenam tandem mors haeresiarchn
243쪽
Carolstadii infelicissima, horrendissimata, Gualter. De eo , inquit , Cochlgus ita Actu pessima; ii ixta illud Psalin. 3 3. Mors mera- Lutheri narrat, cum scrotectum sanus p
torum pessata; quod si cuiusuis peccatotis dijsset, postero die mane in cubili mortuum. impquitentis, quanto magis istius adeo in- a praetenta coniuge repertum esset siue ipsa signis in malitia, iniquitate , obstinatione , eum occiderit, ut plorique. dicunt; stuc 3ox errorum, ει finali impε nitentia λ Fertur in ipse sibi manus intulerit, ut voliant aliti teneoncione viis spectro terribili, ab eodem . tortorem clςmonem habuerit. quemadna post triduum moriens raptus . Ita post alios dum scribit Lutherus in lib. de niti a pricitatus Baouius, de Gualteri in fine dict.e. . uatat multum Bezae contrarius, qui in suis Atque de Carolstadio Sacramentariorum. Iconibus ait, Oecolampadium sequent Ba Ante signano hactenus . leensium Ecclesiae restauratorem appellae,3or Agendum sequitur de iis, qui Sacrame. peste illic extimaum esse . ita ille. Vide,
tarianismo ipsi adhaeserunt, instituentes no- BZouium ann. I II nutu. II.
uas eiusdem sectas . Ac primo de Ioanne a 31o Quid de secta Guillelmi Farelsi, de se.
oecolampadio, cuius affectae ex cognomi- q uacium eius Farrellistarum p ex Prata ver ne ipsius oecolaitipadiani appellantur. Hie Fanellistae,num. .ec ex Horim. lib.7. de orig. similiter Germanus natione , &S. Brigittae haerescap. IT. num. a. paucis his loquitur quondam Monachus,3c Lutheri doctrinam Gualter.cap. I ' l. io. Vapinei in Delphiia per tempus aliquod ampIexus, tandem a natu ortum habuit,&Geneuam veneno filo Antilutheranus, de Sacramentarius famo- inlaete, antequam Caluinus eam attigisset,aci sus euasit. Nam statim post Carol stadium, qui tamen eam illi postea eripuit, adeo, venempe anno sequenti is et s. scripsit contra deinde Neocomensis minister creatus sit. realitatem Eucharisticam,exponens ste veri Diem obije, prout refert Beza In suis Iconi ha Christi, quibus Sacramentum conficia 3 II bus, ann r 63. Quod ad eius errores attiaeue . HOC EST CORPUS MEUM , idest. net, praeterquam quod Antilucteranus erat.
hoc significat corpus meum , vel hoc est fi- et Sacramentarias, Pauli Samotarent haere gura corporis in ei.Ad hoc autem clarius ca- sim in integrum restituit. doeens Spirituri: ε piendum, proponenda hic verba ipsius Oe. Sanctum esse quendammotiim creatum a b colampadii, uti referuntur a Prat. verb. Io. Qtia de is repetendum osteapue de Paulin Oecolampadius, num. 18. nianis , seu Samosatenis . EIbesaitarum a
3os Tempus est, inquit, ut accedamus ad ara quoque dogma remeae, dicens noue , t id, in quo status est sermonis: nempὸ, ut eos damnare , qui perieummim λrmidine probemus verba Cetnae Dominicae eodem . adducti, idem suam dissimulant,modo Ido. tropo dicta, quo illa, quae Apostolus dixit: lolatriam exterius non profiteantur- ita Petra autem erat Christus: hoc est, Petra . ille. t significabat Christum, vel erat figura Chri- 313 sectae item Valentini ramaldi, δι asse ira o6sti. Nam in hoc totum dissidium est. Si clarum eius breuissimam declarationem .i enim hyparticos,& substantiu eab'ite tro- tradit iis verbis, idem Gualter.cap.21.
Po exposuerimus: Est, asseremus Corpus lentinus, inquit. Crat Idus Sacramenta. t Christi in altari, non tantam sacramentali- rius, ur refert distipulus eius Ioannesia ter, ut vocant, sed tam vere, ac in coelo est, gus, nouam adinvenit explicationem yc t adesse; sin nostra conuenit expositio dε horum Eucharisticorum t Hoe est corpus transubstantiatione, vel de consubstanri, meum; docens illa sic esse disponenda.Co
tione suti liceat aduersariorum verbis δε- pus meum est hoc, videlicet, panis, & 3o spicandum nihil. Ita saepὸ ex minimis ver- bus spiritualis, qui de estodestendit. Huc-bulis ammae quaestiones emergunt. Neque usque Gualter. δι ante eu tradidit Sande in hoc contenderim , si quis per corpus ma- haeres a II., gis figuram corporis intelligi, quim verbu , si Praeterea Boquiniorum secta instituta i est, velit per significat, interpretari. Nam fuit a Boquino Ministro Saeramentario, qui id ipsum mihi arridet; utrumque tametata eos docebat duplicem errore. Primo, C, probo, eo quod eundem sensum reddit;siue stum Dominum non esse pro omnibus peci est, significat, interpreteris , siue corpus fi- catoribus crucifixum, sed tantum pro fide guram. & Saeramentum eorporis. Nos sen- Iibus ,& probis. Secundo, istos solos co
sum , non verba quaerimus. Hucusq; Oec pus ipsius manducare. Ita Praeeta. ver BO- lampadius. Et ex eo Prateolus. quinii, dc Gualter. cap.61.3o8 Αlijs etiam erroribus Oecolampadius, 3 is Auctor suuenΚstidian rum extitit Gadi sequaces sectae ipsius Oecolampadiani in- spar SuuenΚfeldius, cui inter alia, haec falsa secti fuerunt. Nempe, negabant, licitum dogmata tribuuntur. 'esse Christianis hellum gererer Item in ho- Primo, Uti Sacramentarius peruertebat mine arbitrii libertatem tollebant: minis ordinem verborum' uibus fit Augustissima Sanctos non esse tinuocandos,neque hono. Eucharistia, sicque glossabat di Meum corrandos tuebantur. Ita ex Castro. verb. l- pus est hoc, idest panis, vel eibus.lum. &verb adoratio. ex Prat. ciet & ex Sa. 3 is Semodo, Quod humana Christi Domi r der.haeres hio tradit succiiictὰ predicta om- ni natura non sit ereatura Dei, sed Spiritus nia, Gualter cap. s. 8cul. 6. Sancti gemeum quasi quid medium in 3ος De morte Oesolampadii sic addit idem ter creatorem Deum , de creaturam homici
244쪽
nem ι Ita tamen, ra eadem Christi humani. tas post ascensionem eius in celum omninosir Deus effecta sit. Hinc addebat ille eorpus Christi Domini praesens equidem esse in Eucharina, nunc tamen illud esse ipsam Dei essentiam. Tertio, od homo quivis eadem sapientia. iustitia, charitate, ae omnibus alius virtutibus. quae in Deo essetitialiterexistuti praeditus sit I de quidem pari modo, ac dignitate ι immo quod per hanc eandem na. turam diuinam sit Deus. 3ry Quarto, RIod omne verbum scriptum, Et quoduis eius ministerium sit repudiandum, uti repudiabat cum Anabaptistis ipse SuuenΚfeldius , asserens stripturam notia esse vel buni Dei,de Fidem ab eo no pendere, atque Fidem accommodandam non e ad bcriptui am, sed Scripturam ad Fidem. 3io V. Quod Christus Dominus eorpus salide coelo attulerit i quae est antiqua Valentini h resis, & deliratio. 31i UI afirmabat, energiam, in verbo Dei praedicato inest,esse ipsem hlium Dei,de Verbum. Ita eum prat. .SuuenΚ Didi
dianos in varios item ramus diuidi, scilicet Uuratist aulansium, sui duicensium ,&GI 323 Muiensium. Cui nam harum semiudiconueniat, quod de: SuuenΚfeldianis dicitatur, baptis num ab illis vocatum esse , SmL- δώ- ,haud satis scio. hactenus Gualterius
3a Tandem claudamus prvientem Regulam exposim una tantum sedis c de diuersis aliis insta Saeramentariorum, nempὰ Campanistarum, qui sie appellati Campanistae ab eius auctore Ioanne Campano. Circa ipsa compendiose in huc modum Gualter. c. 32s elutiem secul. i 6. Alia est, inquit, Antii thetanorum secta, de qua illud tantum v- niuerse legi, peculiaris eam suisse opinionis
circa Coenam,non modo Luthero contrariς, verum etiam a caeterorum Sacramentarioru3 is opinione dissidentis . Ac praeterea Campanum neutiquam eredidisse.Filium,de Spiritu iactum esse duas personas a persona Patris distinctas . Me ille. Vide Prateolum, Verb. Campanista, &Florim.litia caP-I6.nu.7. Zianssis qualiter Meramosaruιρὶ qualiur
V stantiensis,prius Lutheri discipulus ad scholam Carolstadii transiit, tamque i
signia Merament rius e&ctus est, ut inter ipsam. de Magistrum suum Lutheriun non exigua dissidia emetierint, seque inuicem seditis ab utroque Ebria acriter oppugnarint. 313 Perstitit tamen Zuinglius, ει eius secta . ex Sacramentarianismo,ει ex aliis erroribus sis formata. Dein Martinus Bucerus, Ordiisne S. Dominici, quem professus fiterat, derelicto, piaus Luctero , postea Luinesio, a que huius morte audita, iterum Lucteroiahqrens, nec utriusq; sectis sui factus, tertiam erexit,quae cum Lutheranis Sacramen 33otarios coniungeret. At Ioannes Alalcus, de alijsemel Sacramentarianisinum amplexi
in eo , di in propriis ciusdem sectis perman
331 o Carolstadium, de incolampadiux Lucteri discipulos, ad defendendum
praecipuumSacramentarioriun errorem,negantium realitatem Eucharisticam, prodis eodem anno a sis. Uricus eu sui alij v cant Husticus Zianglius Canonicus Conissa, stantietas. Qui cum in distipulatu etiam Mineri aliquandiu permansisset, & eo retiacto, doctrinam Carolstadii. quoad dictum
sutim errorem Sacramentarianisini, amplexus esset, hine hostis ilIius Merbissimus euasit, hine ingentes, de implacabiles inter Luritherum, & Minglium. tum verbis prolatis tum editis libris excitatae disiensiones. gunt de his SandeLhaeres xv. Genebrata.ux Leone X. &in Clemente Vil. εο prae cateria eoptasE BEouius anno 231 .nu.3 1 sic. 3 3 3 Zuinglius , inquit, interim non conten tus a Luthero diei Lutheranus, sed ipse potius de suo nomine sectam auspicari cupiens non solum catholicos transsibilantiationis asteriores, sed etiam Lutherum ipsam,inaeum pane, de vino verum Christi corpus, de sanguinem in Eucharistia haberi dicentem 33 oppugnare coepit. Hoc quidem pessimε habuit titherum, & haec res Occasionem praebuit atrocissimae inter Lutheranos, de Zuinglianos digladiationi, quae in hunc usq. diem componi non potuit. hic ille. ερ statim sic.
33s Reω hoe permisit sipiens. Et bonus
Deus, ut Lucteri arrogantiai pmptio discipulo comprimeretur. 6e mortales Omnes intelligerent rectissimὸ dixisse S.Hieronymur scripturas non in legendo, sed in intellige do eonsistere Ab utraque enim parte isti sectarii verbum Dei erepant. Scripturas cer tatim proferunt c tamen eum certissimumst, non posse virosque verum docere, dum 336 contraria dicunt: At nihilominus alii alijs cedere nolunt, de utrique praua diuitis seri- Prurae interpretatione, de se, de suos omnes miserabiliter perdunt 3 cum virosque recte iam olim damnarit, hodieque damnet catholica fides, qua certissime credimus, in
Eveharistia sub speciebus panis, ει vini, post Christi verba in saerificio prolata ipsissimum Christi corpus , de sanguinem substantiasuercontineri, etiam extra simptionem. Ita
Betouius, apud quem plura ad rem inuenies. 337 Ex dictis vero iam patet, quam inimici de discordes inter se fuerint Lutherus, N
245쪽
ZuingIlus; nec unquam in concordiam potuerunt adduci, rametsi non desuerint, qui id diligenter curarint. Videamus quod uia partisulari circa hoc affert Genebrard. in
3as Eodem,inquit, anno iustu Philippi Haiasiae tandemuit it conuentus Marpurgensis ut Lutherani, de Zuingliani inter se agerent de concordia Religionis; sed cum decreuisissent, ut a seriptis famosis utrinque abstineretur quod Melachinon violauit anno pro ximo re infecta discessum est, Luthero recusante Zuinglianos fratrum loco haberriliacet plurimum hortaretur Landigrauius, de Zuinglius palam cum lacrymis eorum Lan-digrauio , Nouinibus rogaret, ut saltem stater appellaretur a Lutheranis . haec G nebrard.exsiuio in histor.&ex Brentio in append. 33s Verum de insetissimo, dc auersissimo I. Geri animoaduersus Minoium, de sequaces eius innotescit clarius ex verbis ipsius Lucteri, quae adducit Gualtericap 7. seculi i6.
primo in asiertione 17. contra articulos Lo-
nos, oc omnes Sacramentarios. qui negant
corpus, de sanguinem Christi ore carnali suis mi in venerabili Eucharithia . ita ibi, dii Epistola ad Iambum Presbyterum Eccietas i Bremensis doctorem. N ibi, inquit, funeri iram προιὼ - ο isa Matuaeso. Beatus vir, qui non abije in consilio Meramentariorum, nee stetit in via Zuinglianomam, nee sedit in Cathedra Tigurinorum . Habes quid sentiam. hue usque Lutherusinc
Qui optime addit ibi. Ita Eeclesiae, inquit , hostes, dum se inuicem rostris, ungui hus, de pennis'acerant, spiritus perdition:s imitantur, seq. iam in interorum suburbiis habitare docent, ubi confusione atque horrore perpetuo plenissima omnia. scripturet esse testatar. hec ille. 3 3 Duo autem notantur peculiaria,in quia
bus Zuinglius circa errorem Sacrametariorum, prae interis excelluit, Primum, via
quo ipla valde gloriabatur, quod erilius ilis
laminatum se erederet in modo desendendi illum; vel potius, quod Daemon ad rem adeo execrabilem eidem arma suppeditas. se te pietur clarius auditis verbis ipsius ha-resiarcha Zuuiosi, quae ex Serario in opust. de Magistro Caluini affert Gualter. in I. veritate a seeuli S. et .vbi sic.
3 Denique Zuinglius idem illud de se i
se, licet fluctuans,eon firetur in lib. de submdio Eucharistiae . Cum enim anno 1 2s. scriptis euiusdam Bataui didieisset, in ver. bis Christi. Hoe est corpus meum est commutare eum significata; exemplum tamen ex sacris uteris non suppeteret, ubi parab licus sermo non esset , suam ipse hasitantia, Hlumque patefecit his verbis.
adhuc non innimus conatus, quo scilicee
exempla proderemusquς nulla cum para--Iaconiuncta .rent.Coepimus Omnia cogitare et attamen aliud nihil exemplum o
currebati vera nateto, adeoque vera,vice Iare volentem conscientia cogat effundere
quod Dominus impetide. no ignorans qua 3 6 tis me contumeliis, risibusque exponam. Cum tredecima Aprilis appetere visus sum mihi in somno,multo eum taedio denuo co- tendere cum aduersario scriba. ibi tanquam e machina visus est monitor adesse ater saeis rit, an albus, nihil memini, somnium enim
narro qui direret. Quin ignaue respondes ei, quia in Exodo cap. 12 LribiturEstcnim Phase, idest, transitus Domini Protinus,ut hoe Phasma visim est, simul expergefio, Ece laeto exilio . haee Zuinglius. 3s Sed non est, cur gloriaretur ipse de dicta visione, uti a Domino immissa, eum daemoniaea, di non diuina,merito ab omnibus iudicetur, a Gualterio citato, a Prateolo, etb.Zuingliis, cum Tilmanno Heshusio, se ex ea Lutherus, de discipuli eius sertissima. sumant arma contra illiim . Ut haec innote-, scant, audiamus con Iusionem Gualterij quam ex verbis Zuinglij dict F.2. circa medium eius in hunc modum deducit. 3M Ex quibus, inquit,perspicuum est, non abs re Lutherum, euius verba in S. 8. transcripturus sum, diabolicam censere penitus hane aeramentariam Zuinglii doctrinam pneque abs re Schluvlbumum Lutheranum indi Theologiae Caluinianae libro, sic e M. 349 de re loquutum. Universae, inquit, Eccle-sis Dei ianotestat, quis nam sit ille spiritus a quo Zainsani suam opinionem sacramMtariam hauserunt: nempe spiritus iste tenebrarum ater. qui noctu ob ambulans lucem
fugit. Ηie spiri-LIIax sua altariassimnia Zianglio somniatori inspirauit. ita ille.
3so A :terum peculiare, quo excellit uti Sacramentarius, Zuinglius, est, quod loco s erae Eucharistiae, de Misis,quam prorsus ab
Iere,iam communem , de celebrem, quam
priuatam cuiusuis sieerdotis curauerat, Nobtinuerat, maximὰ apud Tigurinos; ne reducti homines ad atheisinum viderentur,eia Comam supposuit, de certos ritus pro eius
celebratione instituit. De utroque multa is Brouius anno dict. Is 1 . mασε3cos. qu
ad ritus Coenp,aecipe ab eo pauca.3 x Finita, inquit, eoneione, mensa insertur.& munda mappa insternitur i huic imponitur canistriam pane azymo plenum, catini quoque di pocula lignea nihil enim hie perieuli est, ubi nullus est sanguis Domini . sed vinum quae vino implentur. Α cedit ad mensim Ecclesiae minister curru
adiuuis,& totum coetum ad attentionem
3 Fa excitat. Mox invs ex adiuuis subiscit institutionem eoenae Domini ex episti ad Co- nth. c de qua tamen institutione , de eius ritibus ipse dicit Apostolus eodem locor
quam copiosius Corinthiis traditurus cetinnae peragendet ritum ; quod isti, quia
246쪽
tembergae anno as 36. cum multis aliis a Zuinglianis ad Lutheri partes transsit Func. in Chro.& Αlan. pus dies cl. Iauatheui hist. controuersiae sacram. idein etiam testatur eius Synodi acta publieE editast praecipuos divis errores Zuinglianorum reuocans de baptismo paruulorum, quem negant esse 3 et necessarium t hoc enim ipse antea scripserat in Matth. cap.; quosdam insantes sine baptismo aeternam vitam consequi, quosdalicet baptizatos delabi in infernum. Se do Coena. ipse in Commen in Ioann. cap.6.8 373 Matth. 26. ubi veniam precatur a Deo, Niaelesta,quod multos Zuinglii haeresi faicinauerit, quam tamen antea scripserat in epist.ad Norimbergeses esse diuinitus a Christo traditam , & Lutheri doctrinam esse n uam , ει cum sacris literis pugnantem timmo in Epist. ad Eltingenses vocaverat Lutheranos phanaticos, suermeros,suriosos,&e. hucusque Genebrard.376 Diuersi errores haeresarchς Bucero assi,
I. -d Christi Domini corpus, & sit quis in Eucharistia adsit prpsens , dum recipitur, alias tamen nunquam: in quo praeci puὸ erranit Lutherus . Ita Guali. cit. cum Sandero haeresa is.
377 ll. tenuit, quod sensus verborum Christi Domini inEucharistia Hoe est eo para mea. iste sit legitimus, hoe es prandatis infriais henaseisrum αι. Ita idem Guali.
i cum Prat cit. 1 378 tu. Errauit, ut iam dictum, assirmans,, quod pueruIus infans etsi baptismo initiatus ι .sit, non salvetur: quamquam alibi ipse eonia, cedit baptismo peccatum originale deleri. Cum cit. Pratabid. Gualterius.
3 9 IV. isquis habet solam fidem histori, cam nempe illam,qua ereditur veritas my- , steriorum Religionis Christianae in Eucha- . ristia nihil aliud accipit, nisi signum corpo ris Christi. Pratabia Sander. haeres. χοε. dc: GuaIterius.
38o V. Ait cum errore, quod haud deleani tur omnia peccata; quia concupiscentia eatis nis non extinguitur, quam esse peccatum ., iudicat, tametsi a Deo non imputetur. Ita . . ubi supra Prat δι Guali. 38i VI. Quod nullum detur peccatum modi tale, praeter incredulitatem ; in quo errore, sequutus est Lutherum primum eius inuenisi torem. Iidem Prat.& Guali., 38 yli. Quod non obligentur Sacerdotes, caelibatum seruare; unde ad ducendam Hxorem eos non solum hortabatur, sed etiams quem caelibem permanere videret, ipse Bueerus reprehendebat. Prat δι Gualdi ibid. 383 VIII. Gravissimὰ in hoc errauit, asserensqnod homines etiam quibuslibet sceleribus admissis, debeant firmiter credere , se per Christum esse Deo gratos . de acceptos. Pra-3 84 teoI. ει Gualte loc.cie. um de eius morte& sepultura affrmant,quod fuerit defunctus in AngIta anno iss i. de quod ibi .eius ossa sint combusta anno II T.
381 Addit autem idem Gualterius ex Posseu. tib de Atheismis haeret. cap. 8.quid valde notabile de pessimo Bucero, per sequentia verba. Dicitur in morte, inquit, Iudaismum prosessus, di negasse Messiam adhue venisse. 386 Qis res Beetam deterrere debuerat, ne euQaudibus est,rret suis iconibus, diceret que inter Mia, omistum ingentinosm Bu- rara m ruram apud se Eois derire . hue usque Gu est. 387 De Ioanne item Attico, parente Alastonorum, pauca occurrunt notanda. Hic natione Polonus , cum ad dignitatem Episcopatus filisset euectus, in Lutheranismum inde lapsus est sed statim ad Sacrametarios Zuin-glianos trasiit, Be sectam peculiarem ex duplici errore praecipue instituit. Ita Prativerae ΛIastonii,sander.hqresao7. dc Guale cap. 13. 388 Primus error fuit circa verba eucharii li- ea, Hoc est eo us meum ; Quippe ne suis Magistris ingenio cedere vidercturi praete alias duodecim falsas eorum interpictationes , nouam sic finxit: Hoe, inquit, ides , non panis, sed uniuersa hερ coenς actio, est 389 corpus meum. Qirant interpretatione,ait quidam V vestphalus, a Caluino traditam esse, negat tamen BrEa. ita Pra: loc. cit αGualtilbid. 39o Secundus error fuit circa Bapti simum,de quo tam malὸ sentiebat, ut ipsum reiiceret& esse eonuersum in idololatriam assirmaret nouus hic haeresiarcha Ioannes Alaucus, de 39i quo addit Gualter. dict. cap. 23. quod aufugerit in Angliam anno circiter issi. διibi obtinuerit a Rege, ut Ecclesiae peregrinorum curam haberet, atque quod ibidemiserit mortuus mense Ian.anno I 6 . 39, Citea haeresiarcham Petrum Martyrem quid de eo nihil Prateol.aliquid alij,ut Sa- de Rhaeres. 2I8. Florem de Orig.haerest ib.3.c. .num . . Ec 3. Onuples anno is s. de Gene brard in Pio IV. sed audiamus Guali. c. 21. 393 Petrus, inquit, Virmillus Florentinus, qui Martyris nomen sibi arrogauit, ex Canonico Regulari , factus est Saraitae tubicen anno circiter ε 3 9.Eo particulatim nomine infamis, quod contenderit non posse Deumessicere, ut Iesu Christi corpus in pluribus 394 simul locis existat,etiam sub speciebus p
nis consecrati. Caeterum, tametsi Sacramen
tarius fuit, fide tamen a Caluinismo discrepabat; quandoquidem auditis in Pomacen si colloquio Caluini ministris asseretibus,Iesii Christi corpus realiter in Eucharistia sumi
licet realiter in ea non existat λ contrarium cum exclamatione testatus est: sicilicet, neque illud in Eucharistia esse realiter, neque in
393 ea realiter accipi. Et vero non sine veneni a Caluinistis propinati suspicione extinctus est eo ipso tempore,quo se se & ad Bre-tiu m Vbiquerariorum parentem, di ad praedictam realem asque reali existentia receptionem ab Hugnosticis inuectam resutandam accingebat, anno nimirum I 6a. men
se Nouemb hactenus illet neque de hoc limresiarcha quidquam aliud occurrit. 3y6 unum
247쪽
asiis Vnum tamen verbum de haeresiarchia Henrico Bullingero ex Onuph. anno x υ.& ex Sander haeres13 3. a Gualti prolatum. 3ς Circitereundem, inquit, annum I 9. stetidas falsae doctrinae suet merces exposuit Henricus Bullingerus Zuiglianus, eo inter alia mendacia, nomine damnatus, quod in ptaefatione suarum in Apocalypsim homiliarum scripserit,non alium Antichristum in mundum esse venturum , quam quil iam ve-3ς8 nit in Romanis Episcopis; quandoque per
intolerandam calumniam S Ioannem Euan
gelistam IdoloIatriae ob honoratum Ange lum incusarit. homil. 8 . & 7 in Apocal. 3ρ' Brentio respondit anno 1363. dc diem ultimum Tiguri consecit anno x 7 . de coplura Florem. Raymund. lib. 3 de Orig.lures.
cap. . num. I. buc v Gualteri quibus finita ista Regula manet.
ηoo Irea annum Domini Is 3 prodiit ex Vrbe Noviodunensi Prouinciae Bi-
eardiae cunctorum hontinum pessimus, ac prae caeteris hς resiarchis quorumcunque pe nὰ errorum contra fidem diuinam inuento aut instaurator pestilentissimus, nempe I or annes Caluiniis. Hic ob iii uenilis aetatis
improbitatem a patria sua, imo a tota Gallia exilium pati coactus est utinam tunc coactus suisset pati ultimum igne suppliciti,
uti pro suis nefandis sceleribus merebaturne tanta equidem Ecclesiae catholicae detri menta intulisset de Gene uam, ut ad locum
pedem fixit, & qua dogmata se alia spa
gendo, qua Rem p. illam in spiritualibus administrando , primas semper tenuit, atque nouam Caluinistarum sectam instituit,comprehenderem propὰ omnes quarumlibet sectarum haereses, quibus uniuersam pene Galliam , di alias Europi regiones valde infecit, neque infitere, quod magis dolendu,
3 Piteton, summi, appositum a nobis
Ua in titulo Regule merito tribuit haeresiarehae Caluino Prateol.verb Caluinistae. num . . Caluinistae, inquit, . Ioanne Caluino nostri seculi summo haeresiarcha, Pica
do natione, patria Noviodunensi, dicti sunt o3 Quippe iste cum suis asseclis ad summum
peruenit nequitiae, falsitatis, dc corruptionis Sacramentorum, diuinarum scripturaru , ac sacrorum rituum , quo perueniri posse videtur, ve sigillatim ex dicendis apparebit. Αο s De eo idem Prateo I.quoad nequitiam . salsitatem .ae incostantia in ex testimoni Ioannis Vaequeri , in lib. de tentationibus,
sic ait : Eundem nempe Caluinum nou runt inter dissolutos suae Urbis viros ditatu tissimum , inter inconstantes, & fidi fragos inconstantissimum . ita ibi: dc paulo post ex Lindano Dubitantii tui Dial.x sie. o6 Hic igitur Gallicani ingenu iami, vanae que eloquentis cothurno, ac doctrinie suae opinione eum idus, primum Basileae delitescens, tum Argentorati exulans, ac pros
gorum ibidem iactus concionator, post Geneuensis Ecclesiae arrepta contra Dei legem, pilla Vicecomite,& Episeopo, gubernati ne, non modo Sabaudiam, sed totam adeo Galliam suis iniecit, euertit, perdidit blasphemii propter nouum sue Coenae figmentum , quo Christum, licet absentem, im ginatur sua tantum vi, & essicacia presentemper metonymiam. haec ille , ex quibus nonnulla de contentis in Regula aliqualiter innotescunt.
or Non est nostri instituti multis vitam, mo res, ac res gestas huius pessimi hominis Ioniagῆ attexere: id praestiterunt diuersi, ad istos lectorem remitto tum ea catholicis nostris, ut Ioannes vetus, de Claudius Sancte-sius,ac cum utroque Praeeol. lotacidi vers sed
Caluini vitae t tum ex contrarijs infidelibus, Og maxime Theorus Beta. Q studiose cauit ut ait Gualtericap. I s. ne facinus pro
deret, quod Illiarum Caluinum Gallis finibos egredi compuIit, prout refert Hieronymus Bol secus in vitae Caluini cap. 3. Et vero tam spurcum illud est, de a natura alienum, ut me ipsum quoque enarrare pudeat. hacteianus verba Guare.
ος Quod autem per fugam i rina ultimi supplieii tali facinori debita se Iiberauerit,
adducit breuiter cum aliis hue spectantibus Genebrardin Marcello II. Ioannes Callainus, inquit, ex matre pontificii sacrificuli concubina, Canonicus Noviodunesis ν --
restere, de de sori rabula Theologus de re pente prodire, ubi ad poenam quaesitus eum quodam Cato tune Acadetviae Parisiensis rectore, Regii Magistratus manus subdol Eeflugisset haec ille.
Io Effugerat autem, ut dictum, primo Basileam , ibique Iatuit; postea Argentoratum quas urbes iuxta Rhcnum flumen licet Ge mani habitent ; sunt tamen sits intra confines Gallis r proinde pro maiori securitate in Italiam venit, ae inde non multo post rediens, Geneuam ingressus,pro sua, dc ali rum commoditate hanc Ciuitatem elegit 4 II ut sedein propriam. Ubi statim applicatus est ad contionandum, & docendam suam praetensam Theologia. formamque consessionis, aedisciplinae una eu suo cathechismo
componere non tardavit. Ita ex relation νBehae Gualterius.
I 2 Dixi pro sua, Ecaliorum commoditate; nam ibi pro sua ad attrahendos multos id neos,pro instituenda noua haereston secta nihil commodius. Audi Prateolum ex L
Ar 3 anne vetere ubi supra circa hoc. Vbi primum, inquit, Caluinus fuam illam impu
248쪽
dentiae , ae impietatis scholam aperuisset, &ad eiusdem sceleris societatem nonnullos, quos sore utiles sibi , ae idoneos arbitrabatur, verborum blandat ijs, magnisque pollicitationibus pellexisset, tunc homo vafer, &astutus, qui nobilitandi sui n0 minis, ει proin pagandae iactionis ardore incendebatur. la. queos complures struxit, quibus incauti, semidocti , di sibi minus cauentes facile i retiti caperentur. haec ille. 434 Pro commodo item aliorum, nihil eo m- modius , nihil opportunius Geneven si urbe ut ad ipsum Caluinum in ea residentem v
deeunque effugientes, & exulantes recurreis rent. Vnde idem prat. cum dicto Io. Vetere
i s de illo sie ait. Quod ipse sese a*lum i
proximis Galliae finibus constituisse, aemu niuisse, ad quod exules , damnati, aborigines, εκ omnium ordinum, gentiumque per
diti , ae deplorati greges suis finibus ablegati confugiant, & in quo tamquam intritissimo portu placidὸ conquiescant, significat. ita ille. ΦI5 Sit perest, vide qualitate Caluinis arum secis agamus: &quidem, quod superet qua-
Iescunque sectas multitudine, ει grauitate errorum contra fidem ea tholicam, omnino extra controuersiam mihi videtur, nee vllus i7 credo, ibit inficias. An autε quotquot hereses extiterunt decursu praecedentium saeculorum, &in praesenti existunt, ex quibus reliquae sectae fuerunt institutae, in hac una Caluiniana comprehendantur dubitabit forte aliquis; sed non, ut iudico, noster Iaco-4i8bus GuaIterius. Cum hie in suis tabulis chronographicis a Christo nato ad annum I 63 r. adiuncto Appendice, in singulis se eulis , & sectis eoi Iatione veterum errorum cithaeresibus Caluini ang sectae percurrat, & in partem assirmantem, manibus Pedibusque omnino inclinare videatur.
39 Verum quidquid sit de hoc dubio, cuius
decisionem iudicioso lectori libenter relinia quo, modum illum loquendi moderatum ipsius Gualterii valdὸ approbo , nimirum iocum dict. cap. I s. secul. 36 sic ait. Eosy ctat uniuersa, quae mihi ad manum est, praecipuarum blasphemiarum . ac falsitatum enumeratio cloquitur de falsitatibus Caluianianis , quas Satan iIlis pro veritatis, Sc sapientiae axiomatis venditat: prpeipuarum
dico, quod omnes enumerare nequea, par tim ut me promissae breuitatis memore pre bea , partim quod numerus sit propemodui infinitu Quandoquide, vi nihil de ijs dicam, qui de iiudiosius perquisierunt, Sc accuratius recensiuerunt, illud asseuerare auissim . neque in symbolo fidei articulum esse
ullum . neque ullam in oratione Domini ea Petitionem, neque ullum , siue Dei, sitie Ecclesia mandatum, neque Sacramentorum Ulum, aut ceromoniam saeramentalem esse, quam non illorum mini stri veI exterminauerint, vel mutilarint, vel deprauarint. haec
ibi, de addit statim augendo. a Quin etiam verum dixero , si dixero,ia
here me unde illis demonstrem complures vel in unum Apostolo tum symbolum erro-423rum centurias; quorum quinquaginta
nimirum, ipsum primum symboli verbum, is, impetunt, hoc eit, fidem uniuerse acceptam ; siue necessitatem, uti ita te, naturam
obiectum , esse ista que eius peruertendo; si ucteius adipiscend ε modum, ac druturnitatem ignorando; sue eius contraria , vel regulam
atque adeo symbolum ipsum . quo illa summatim comprehenditur, prςpostere intelli- gendo Ira ille. En qualis lecta Caluiniana. Fn quam abundans, de superabundans erroribus t quid igitur λ percurrendi ne omisnes, 3e sigillatim indicandi Id quidem nimis prolixum, Ee attenta ingenioli nostri tenuitate,sine dubio adynalon. Inhaerendum
itaque quoquo modo Gualter ij vestigijs,qui immediatὸ post ultima eius verba adducta,
ε 3 Ex hoc ingenti, inquit, ae prope infini-
to errorum numero, centum nunc dumta
xat eligam , quibus quasi perspicuis notis facile erit deprehendere prodigiosos pesti lentis illius hydrae sinus,quam reformatione
416 vocitant. Prius tamen rogatum lectorem velim, uti documenti initio a me traditi non immemor sit; mirandum utique non esse , quod in recensendis Caluini, ac similium erroribus, nobis interdum obiiciuntur quaeisdam alia eorum scripta, in quibus contrarium asserunt; de quidem non raro in uno eodemque libro, ae nonnunquam in eodem capite. Haec enim excusatio adeo illos non excusat, Ut manifesta contradictionis accu-
27set. Et vero tam solemne est haeresi secum ipsam pugnare , ac se inetipsam delirae reia , quam naturale est veritati, spiritu amoris, unitatisque sustentari. hqc Gualt, 18 Qui deinde ostendit, qualiter sancti Patres, ut D. Ireneus, D. Basilius, D. Epipha nius , D. Gregorius Nazianzenus. D. Augu llinus, ic alii consileuerint uti hoc modo eo nuincedi h reticos sui temporis per propria eorum testimonia, de verba ex ipsorummet libris,aut scriptis desupra: sicuti Sanctus Rex David I Ren i 7. Goliath proprio ipsius 13 gladio gloriosissimὸ inter Deit. Idem promittit Gualta ipse se prςstiturum in exprimε- .dis dictis centum erroribus Caluini, de scistae Caluinianae, statque promissis, ctiam syllabatim verba ipsius inimici h resiarctae de- ao scribens: In qua deseriptione, d. lndicatione errorum abundantius, di prolixius se gerit, pluribus testinioni js, vel locis in probatione adductis: nos ab huiusmodi abundantiade prolixitate in eisdem cetum erroribus indicandis quoad poterit, abstinc bimus, uno, vel altero loco contenti ex rei
tis ab ipso Gia ait. 3t Primus error Caluini sint, quod fides nosit una, neque suturam esse unam usque ad finem mundi. Eundem tenuerunt ut vidi.
Ilis artim, Manicheorum, Rhetorianoru- 33 ει Mahometarum . nam Mahometes in suo
249쪽
1 6 MFER III. DE MATERIIS FIDEI
suo Aleorano docet, Sc Iudqum, in Ilidaica, Ze Christianum in Christiana, & Maho- metanu in Mahonretana fide, seu religione posse saluari. Ita Caluinus multiplicem esse fidem tenuit, ut refert in eius vita Bera, quisiit in se eius eodem errore , ut magis de v-troque ex Regula sequenti patebit. 33 Excelluit in praedicto errore post Calui. num ,&BeZa, quidam Sebastianus Castellio
Geneuensis , qui inter haeresiarchas reponitur seperatim a Gualticap. 22. secul. I s. ubi
de eo sic ait. Ludi magistrum Gene uae egit, qui teste iris Beeta in vita scilicet Caluinia rem indifferentem ducebat, eam sequi Re-43 ligionem. quam quisque voluerit. Excelluit etiam in alio errore idem Sebast. Castellio , quod cum Ana baptistis defenderet
Canticum Canticorum esse colloquιum, vel cantilenam prophane amatoriam, atque
impudicam Salomonis eum amasia quadam 3s sua ; adeo ut, eodem Beza teste, palam iusserit illud ex Canone abradi non finia, atrocibus in eos conuicijs, qui obnitebantur . ita cum Sander. haerest' o. idem Guali. 36 Il. Error Caluinisini est, quod fides semperi ne redulitate sit permixta: haec autem permixtio dissona, de repugnans est, ac si calidum frigido. humidiim sicco , auditus surditati, visiis cicitati coniungati ir ; nihi- Iominiis ita docuit Caluinus lib. 3 suae insti- 37 tur. cap. a. F. . In cunctu, inquit, sempermixta est δει 3nero oras; de infra adducto 433 exemplo Dauidis: Nuuum, inquit , slustriae s. viam tu memorabin exemplam sirit proponi criptura, quam in Dauide, praesertim, si continuum vitae cursum spectes; ille tamen quam non semper pacato animo fuerit, innumeris querimoniis declarat, ex quibus paucas eligere stafiiciet, dum animae suetturbulentos motus exprobrat, quid aliud. quam suae incredulitati silccenset Haec Cal. ii in iis scilicet.
3s Sed postea ibid. g. 11. sibi ipsi contradi
gnat increduIitas, sed solis oppugnat. 3e S. 27. expressὸ affirmat, a tirrore inere luatia D ἡ difννι Melium ιι morem . ita ille a se ipso cum manifesta contradictione alienus. o III. Error Caluini,quod fides semper sit conlucta cu dubitatione te incertitudine, de exterminis ipfis clare patet distinctum esse praecedente errore ab isto tertio; que docuit i manifestὸ Caluin. lib. 3.c. a. S.IT. Dices. ΝΟ eert. dumissim docemur esse debere certam, ac securam, non ceriirudinem ahotiam imaginamur , que nulla tangatur dubitationeis; nec securitatem, quae nulla sollicitudine 4 a imperatur. ita ilIe; Be vult talem suisse fidem cum dubio eo diunctam, sanctorum Patriarcharum Abraham i, Isaaci, Iacobi, Iobi, Dauidis, Scc. 4 3 Verum quis non videat, quod suum. praedictum assertum destruit id e Caluinus, quando indicto eap. a. F. 7. sic ait. Excludenda est dubitatione mixta intelligentia, quae
non solici sibi eonstet, sed ipsa secum disce- ptet. dc sic g. io. Summa haesi, ubi pri. mum v I minima sinu Na momibus nostris instillata est, iam faciem Dei plae idam, Feserena, nobi Rite propitiam eontemplati incipimus, procul id quidem, & eminus , sed
ita certo intuitu, ut sciamus nos miniis al- Iucinari. ita ille : vide plura apud Gualter. 4s Iv. Error, quod fides sepὲ,imo,&semper,sit erroribus permixta;profert eum Calvinus lib. 3. institui cap. I. g.q.& 32. Nox Nero, in quit , sdem quanditi in mundo peregrinamur , implieitam σὲ emeerimus, non δε- iam, quia nos muIta adhae latant, sed quia munis erorum nebuδει eiscumdati non omnias quimur. ita ille. Sed spiritu vertiginis agitata lingua ipsius oppositum statim ibi
' asserit , ab im Spiritu Dei prosectam
reuelauonem , vel mendacii, vel ineertitudinis, vel ambiguitatis insimulare, horrenis dum est sacrilegium. haec Caluinus.
4 et V. Error, quod fides simplex, et implicita non sit, nisi commentum, Ac crassa ignorantia, &quod vera fides claram eo gnitionem requirat . Inter errores Petri Λbai lardi reponitur iste, ut vidimus. in secul. Ia. Caluinum eum renouauit , ut patet Iib. 3. p. a. S. a. ubi loquens de eatholicis sie 8 alti Commentum fabricarunt implicitae fidei,quo nomine erasiissimam ignorantiamo mantes, miserae plebecuIae cum magna pernicie illudunt.
ως Sed hanc implicitam fidem admittit, ut
necessariam, Caluinus sibi ipsi oppositus --rijs in locis, praecipue A.4 dict. cap. 2. via.
Equidem non insev qua fumos gnorantia circumsepra quin plura nobiι imporita ncc ι, , etiam 3 Diura, donee deposta earnis mole propitii ad mi praesentiam aeeese so serim m. ita ibi, & S. 4 addit. Nos verὁ
fidem , quandiu in mundo peregrinamur, implicitam esse concedimus. uet VI. Error, quod fides non aliud habeat obiectum, aliumve seopum, nisi bonitatem Dei,& indubitata specialis singulorum fidelium callitis promissionem, de quod integra fidei definitio in eo sita sit, ut certo credamque 2 me saluum suturum. Atque hic est caddens inquit Gualter. apex, de quinta, ut sic loquamur, essentia Caluinitat, ut scilicet populo credulo persuadeatur, se planε securiim esse de suasa Iule, imo tam securii, quam ipsum Christum Dominum: quantuis nec credat Deum esse , nec scripturam veracem existere, siquidem Caluinus conce piis verbis assirmat id nullius esse momen
et . ita ille. 33 Qui circa prae licta citat Caluinu Iib. 3
cap. a. S s. io ubi sc ait circa vltimum . eripe, inquit, certe urimor Deum, Etian-
dientiae speciem praeseserunt. Verum h cfidei la
250쪽
fidei seu umbra, seu imago, ut nullius est momenti, i indigna est fidei appellatione.
mi l 36 At circa primum audi eundem Caluinu
uitis, inquit, beneuolentia, qu et respuere dieitu pias, intelligimus salutis, ac vim aeternε possessionem obtineri. de S. xs Fidei sundamentum .iscimus gratuitam prominsionem, quod in ipsa propriὰ fides consistat. 4 37 3c statim. Fides propriae a promissione i cipit, in im constat, in ipsam desinit. item x 43. Fidei unicus est scopus, Dei misericordia n quam utroque ut ita loquar eulo respicere debeat. ac lib. cap 3. S is. Proprium sidei obiectum est Dei bonitas, qua peccata remittuntur. Tandem de fidei 'I 8 definitione lib.3.eap.a. Κλ sic. Nune in
camus Ura diuina erga, tisi Mouolentia si mam, certamquae cognitionem, quq gratuitae in Christo promissionis veritate sundata ., per Spiritum sanctum,& reuelatur mentibus nostris, di cordibus obsignatur. En qualiter Caluinus de natura, obiecto, ac definiatione fidei loquatur.
439 Verum idem Caluinus suo se gladio i
gulans lib. .cap. 1. 3 7. sic ait.Non negamri
is .ctum esse Dei veritatem . siue minetur,4 o siuespem saetae gratiae. Atq; S.3o. Nos immerito grauant calumniatores, ac si negaremus, fidem habere respectum ad omnes
verbi Dei partes. ita ille. 641 Vll. Error, quod fides non possit ei a sine spe, immo quod nihil aliud sit fides,niis si spes , seu fiducix Tradit expressὰ Caluin Iib 3.instit.cap. 3. g. s.vbiate; si eo demes. Et in epis .ad Rom. Io. sie: m-ωμmam ε .in sicaram si eram. Item dia
Ua δε- ein, quam fidei alimentum, de robur, sest firmitatem, εe perseuerantiania. ita ille a.
na vel unico Apostoli testimonio , I. CO rinth. I 3. Nane -- moeni fides.spes cha ritas,tria Mer maior autem horum est charitasac D. August.in EnchLcap.r ubi optimEdistinguit de fide. &spe, τti de duabus rebus, quod illa feratur in res bonas, de malas, ac praeteritas, quas credimus; spes vero in solas bonas,de suturas,quas desideramus, Invenies plura apud Gualt.
vi II. Error, quod sola scriptura sacra ita ad salutem sussiciat, ut redetendum sieverbum non scriptum, quod eatholici voeat Traditionem. Eundem errorem, ut vidimus tenuerunt multi ex haereticis antiquis , ut
Valentiniani, Marcionistae, Manichet,Arria vi, Zec Renouauit ipsum Caluiaus, ut patet Tom. H. 63 lib. instir.eap. 8.F. 8. ubi. Em, inquit, δυ -um axisma, non aliud habendu esse Dei verbum. cui detur in Ecclesia loeus, quam quod lege primum, ac Prophetis, deinde
seriptis Apostolicis evntinetur. Item cap. Lo. 466 F.3o. de scriptura loquens, ait, Dominus ac totam verae iustitiaesummam, dc omnes calintus numinis sui partes, Ecquidquid ad sal
rem necessarium erat,sacris suis oraculis,lii fideliter complexus est, tum perspicue ena rauit. haec ille, quibus excludit quodcunq. aliud prsceptum in scriptura non coatentum,ac quancunque traditionem.
7 Auditamen, quam manifestia contraria Caluinus proserat lib. cap so. i. s. Et si, inquit, leges singulae s loquitur de humauis
conscientiam non attingant, generali tamepraecepto Dei tenemur,quod inagistratuum auctoritatem nobis commendat. En eiusderei assirmationem cum negatione copulata, contra primu Arist. Metaphys cap. . ario-
68 ma. Qui enim fieri potest, ut leges humanae constientiam non ligent,si Dei praecepto ad eas obseruandas aditimur Et vero quo- ad Traditiones, Ecce quam manisesse eas
6s Testatue eas demum humanas constiti itiones se probare , quae 3e Dei auctoritatelandatae, de ex striptura desumptae, adeoque prorsus diuina sint. de statim subiungit:exeis plum sit in genteulatione, quae fit, dum solemnes habentur precationes Q Fritur sitne humana traditio, quam repudiare, vel negligere cuiuis liceat Dico sic esse humanam, ut simul sit diuina. Dei est, quatenus pars est decoris illius , cuius cura, ερ obsese uatio nobis per Apostolum commendatur. I. Corinth. i Omnia honestὸ,de secundum roorcinem fiant. Hominum autem , qu tenus specialiter designat, quod in gener fuerat indieatum magis, quam expositum . Ab uno exemplo aestimare licet, quid do toto hoc genere lit sentiendum . haec ille rex quibus de dueit Gualterius, Quas,inquit, non videat hae GIuini consessione omnes Ecclesiae traditiones non scriptas confirmati λ471 IX. Error, quod ex lacro Canone stripturae sanctae debeant abradi libri Tobiae, Iudith, pars Esther, Sapientiae, de Eeclesiasticus Salomonis , Propheta Baruch, Pars Danielis, de libri Machanorum, tanquam apocrysi, ut Calviniani ministri proclamant, 47a ει tales eos iudicant, ut patet ex ipsorum Bibliis editis anno assi. absque ullo di istum librorum, contra communem sensum
sanctorum Patrum, ec decisionem sacrorum Conciliorum,pueipue Tridentini, sess decreti de Canonicis stripturis, ubi dicti libri sancti, de Canonici declarantur. ε 73 X. Error, quod Veteris Testamentis.
Ius teκtus hebraicus sit authenticus, noris autem versio vita . Est manifeste contra
decretum Concilii Tridentini sess ubi .ersio latina antiqua, qua exemplo sanctorum