장음표시 사용
81쪽
rho, ad praelara nomen Sancto Paulo a Clitiasto Domino impositum, Uas electionis. Aci . . a Sed dum nomen Manetis elegit , attςnta eius derivatione ex graeco, cum Mania insaniam significat, aut certe,auctore Fausto, turispem laru m se insanum de mentecaptum, seu turpiter lauatum ostendit, ct talem se qualis reuera erat, representavit, ae ipse dum appe latus Manichaeus , quasi dictus insaniam suntor dens , vel seminans. Hoc autem dedecus eius discipuli aegre serentes littera mn, Domini addiderunt, videriuatam appellationem habes a Manna, vocaretur, Mannichaeus,quasi manna seminans. Verum non mannae, sed somniorum plusquam phreneticorum, &2ixaniae contra fidem seminator hic hqresiarcha perniciosissimus potius ab inseris , qua a Per side circa annum a TI. prodiens. perpetuo m sit; Atque haec de eius origine, ec nomenci tura libuit attingere .lox QMdiam de eiusdem inseminatione dicta.
rogressii, dc sectae ipsius duratione. Utru mq; taleolus verbo Manichaei complectens, tum quod Manes per se ipsum; tum quod persequaces ac minittros suos praestitie, paueis sic praestringit. Tam latri inquit, primum apud Arabas, deinde in Africa virus suum sparsit , idque tanto successu propagatum est, ut postea per annos ducentos ispiri non potuerit JHaec ille. Peculiariter vero quidam Acuas insignis , de satelles , dc discipulus Manetis Eleutheropolim primus Manichaeismum invexit. Hincque Manichaei appellati etiam sunt Acuani, ut cum Sancto Epiphanio haeres sis. δρin anaceph. testatur Baronius dicto anno a I. num. 'I. apud quem multo plura inuenies.
i , Quod si de progressu Sectae Manetis quaeras
quoad in ultitudinem, Sc grauitatem er . um, audi quid circa hoc in communi senserint Sactus Leo Magnus sermone 1. de ieiunio IO. mens ει Sanctus Thomas Aquinas a. a. q, I ar 6 nempe Manichaeismum omni errore imis pietateque an ecedente priorem esse . Immo contractam errorum impietatumq; omnium colluuiem , ut totidem verbis affert Gualterius cap. I9. secundi seculi. Sed iam in speeie errores eiu inspiciamus. ios Primo loco uti praecipuum sundamentum iactae Manichaeorum, errore omnes sere scriptores assignant, quod illi duos Deos aequὰ aeternos constituerint, unum bonum,alterum vero malum: illum bonorum quorumcumque Auctorem ; hune e contra Auctorem malorum. Ita Sanctus Epiphanius haere 66. Sactus Augustinus de haeres nil. 6. de Prateolus vertos Manichaei. Hanc autem haereticam doctrinam de duobus Diis oppositis, ut diximus in secundo seculo, prius tenuerunt Gnostici, 447 Cerdonistae, de Marcionilia. Quod vero ea dem usque nunc extat in Persiae, in Indiis, aliisque Prouincijs orietatibus, tradit ex Genebrardo in FoeIiee I. Gualterius sub finem dict. cap is . seculi tertij. Hinc miserae illae naiationes sitis in Templis, teste eode Genebra do, Idolum habent f mae illius, qua apud nos
solent Pistores effingere, Diabolum , cilicet
nigrum, cornutum, simum, eum dentibus id, uncis, ab Ore exeuntibus, dcc. aos Errauit Manes, quod duo ingenita esse Miscuerit, Deum, dc Materiam, ex quibus tuum Lucem hac Tenebras vocavit, dc lucem qu dem bonam, tenebras vero malas, di virumque expressit sub nomine arborum congrutes fructus serentium. Deum item longe a este a Materia, de hie rursus longius a Deo; hinc quod Deus orientalem, septentrionale, dc Occidentalem plagam obtineat; MaterIR . vero Australem; de alia plura deliramenta, isssimilia, silentio digna, quae de dictis Deo, di Materia portentosd confixit, inuen es apud Plateolum citatum ex Nicephoro lib. 6. c. 3 I.
2o9 Tertio. Taliter se Manes Apostolam Christi Domini esse iactabat, vi sibi instar Mont ni suisse datum Paracletum , seu esse seipsum Paracletum aflirmarit. Ita Sactus Epiphanius haeres66.Λugustinus de haeresnu. 6 Eusebiast
a Io&16 Quia omnes Manichaei glotiabantur se de Coelo illuminatos eri , & habere Spiritum sanctum, im psiamque impertiri. Ita Pra-teol us verta eodem z i inarto . Ad imitationem Chrisi Domini Manes, ut suam sectam Proinoueret, duode cim elegit, quos n. Apostatos, sed Asagisos
vocavit, deciniustertius erat ipse vocatus Princeps. Fuerunt ite electi septuaginta duo,
tu Episcopi ordinaria ministris, tum Presby teri ab Episcopis ordinati, cum Diaconis,
quos ipsi Episcopi habebant; reliqui ilἱius ADuctae vocabantur Electi. Praeter Rugultinum x Ia citatiam,affert Eusebius lib. 7 cap. as. Addit autem Nicephorus Iib. . cap 3 a. ex illis duodectin suisse tres magis insignes , Addam scilicet, Thomam, dc Hermam , seu Hermeam,ho'; peculiariter missos a Manete ad propugnandam haereticam docti inam, Addam in Syriam , Thomam in Indiam . de Hermam in Aegyptum: Sanctus Epiphanius ait Thomamissum fuisse in Iudaeamo qui inde reuersi, ut auctor est idem Nicephorus , testificati sunt, se post multos exantlatos labores neminem ad suam fidem adducere potuisse. L 13 Diabolum esse ex sua natura malum, tenuerunt Manichpi; idem affirmarunt de alijs creaturis, ac nominatim de homine, de
quod hic non a Deo bono, sed a malo fuerie
creatus, item quoad partem materialem seu eorpoream. Ita 6 Ansiis a Castro, .erbo, Diabolus , dc verbo ineatura, ac Prateolus ibide. Ai Sexto, fuisse conditum hominem in sermabestiae, atque Euam inanimatam . ac immo bilem esse creatam,asseruerunt Manichaei, ut refert idem Prateolus, de Feuard. in Append.
iis Septimo. Multa nutati sunt Manichaei et ea Solena, de Lunam, praecipui quod Solem , contra euidentes demonstrationes de glob sa eius forma, triangularem. duxerint et quod sibi suaserint Christum Dominum esse Solem materiale: quod cum Ethnicis idololatrando Solem , & Lunam adorauerint: quod semperflantes orarenti etsi oratio fieret inter. diu
82쪽
diu ab eis , ad Solem quacumq; ex parte esset. se conuertere consilieuerint: Ad Lunam verosa tis tempore fieret, dummodo ipsa appareret: alioqui in parte septentrionali, qua Sol ad orientem rediturus era oculos defigebat. Ita Sametus Epiphanius hire 66. Sanctus Autumnias de haresi num. 6. & contra Faustum
lib. Io.cap. I . ac Baronitis ibidem nu. 3 i.
iis octauo . Delirium fuit maximum Mania chorum, quod confingerent Patrem in allia quo lumine occulto habitationem habere. . Filium vero quandam esse virtutem in Sole habitantem, Sapientiam in Luna habitare, de Sanctum spiritum in aere, tradit cum Sancto Augussino lib. I i. eotra Faustum Manichetum
ai T Nono . Secundum Epiphanium haeres G. Manichsi hunc mundum Paradisum esse cen .sibant, ει Christum vocabant Paradis arborem, qui bonum fuit cognitum : quanquam sieundum Augustinum de hqres nu. 6. magna
pars discipulorum Manetis affirmauit Christit
Dominum esse arboris serpentem. ai 8 Decimo. Tenuerunt Manicheti creatu esse
totum hominem a duobus principiis, seu Dijs; a boreo scilii et quoad anima, de a malo quoad
corpus; hinc ipsi deducebant in cotemptum, di contumelia , corpus omni esse lupitudine diis coinquinandum. Atque sie re ipsa exequi solebant. Nam in solemnibus suis vigiliis noctu conuocati suis electis, de extiactis tuminibus, eum taminis, quae aderant, belluarum more indifferenti commixtione copulabatur,itIata aliquando vi honestis sceminis,illic inopinato inclusis repertis, ut constitit ex alte itatione cuiusdam , quae inde sui praesidio elamoris euaserat, cuius meminit S Augustiniis lib.de moribus Manichaeorum cap. I s. di assure praedicta Baronius dicto anno 177.ι um. γε.x1o Vodeeuno. Docuerunt Manichai unam,ci eandem esse animam in quibustunque hominibus, animalibus, di plantis . At simul huius doctrinae immemores, apparentes in unoquoq;homine esse duas animas tenuerunt, na bono Deo , alteram a malo insulas . atqu hos Deos toties interis pugnare, quoties caro concupiscit aduersis spiritum, de spiritus 11s aduersus carnei'. Hi ne ipsi Manicho eoncupiscentiam , ut Deum adorabant. Ita Epuphanius haeres . de vitoque, de secudo Augusinus de hqres. aum. U. dc Baronius dicta
adia Duodecim Circa animam errauerunt etia Manichaei, quod Memerint, bonas animas e iusdem esse naturae, euiua es Deus; malam vero an ii iam ex duabus, quas in homine costituebant,esse ipsem carnia concupiscentiam. Primum expresse adducies. Augus unus de a refibus num. U. secundum tamen Alum. modo, iunxit, utrumque vero clara Gualte Gradiso cap. I p. seculi 3.num.26. εο 17.223 De notartici - Renouauerunt Manichaei antiquum errore de transnigratione anima.
rum, a Pythagora olim traditum δε a diaersis. ut vidimus supra, Heresiarchia postea reo plum. Addiderunt autem illi peculiariter, quod anima homicidae statim post mortena in
corpus hominis occis migraret. De hoc Diuus Epiphanius citatus, dc D. Augustinus d ii hqresi num. 6. item de omnes qui carnem nianducauerunt in easdem animantis transia
mutaretur,quarum carnes comederant .atque
idem indicarunt de comedentibus plantas, vel huctus aliquos. Hoc etiam praetor relatos
Epiphanium, dc Augustinum agit D. Curillus.
sis Decimo quarto. Circa eandem transmigrationem animarum errarunt illi, quod ex asse-elis Manichqiλι intra praetensa eorum Eccle. siam comprehensis.quos in Auditores, de EIectos distinguebant, animas auditorum tam pore mollis in ordinem electorum ingredi diacerent Iantaeas vero reliquorum hominum in belluas transirent, cum adiunctione tamen his, & illis concessa. transmigrandi poli mortem mares tu sceminas,& e contra taminas in masculos. Cuni D. Augultinode heret nu. Q. & D. Epiphanius hqre c. 66. amrt Gualterius ibidem num. 3 2. αῖ .
16 Decimoquinto. Stulti nimis , δι ridi euli fuerunt errores illi Manichetorum assirmantium bellos quascunque intelligentia, ratione, de iudicio esse priditas, plantis quoque sensum, ac dolorem tribuentium. Hi ne ipsi Μanwhei iudicarunx rem esse illicitam, dc uti homicidium, agros colere, Ec purgare:fieri tamen hoe licite,si inde quis eorum electos aleret . Ipsi autem Uecti ex magna supersticione, neque agros colere, neq; vitum fructum colligere, nec minimum arboris folium auellere udebant, id sibi illieitum existimantes exopectabant quousque Ductus sibi ad propriam
usum a suis Auditoribus darentur. Hεc --nia S. Augussinus numer. 6 dc ultimo. Diuus Cyrilliis Catech.6.117 Decimosexto. Vt refert D. Augustinus ibi-uem, de lib. de moribus Manichaeorum, ita tenuerunt suos electos a malo expiari per cibum corporum. Ipsi vero ciborum Creatorε calumniabantur; cum nihilominus optimos quosque cibos douorarent.Ita Diuus CyrilIus
intech.6.8c ex eo Batonius anno Ayy.nu. a13 Decimoseptimo. Maniuhpi tonitrua audie tςa, aut cernentes fulgura, eorum auctorem
blasphemare consueuerunt. Adducunt ijdem Cyrillus ibidem. 8c Baroniuε n aO. 119 Decimo octauo Existimantes Manichylegem esse malam, dc nςgantes vere a Deci Hic te datam, eius institutorem plurimis cotum liis assiciebat. Ita Epiphanius in Anataph. Diuus Augustinus d.num. αα Alphonius a C iso verbo , lex, heres ac verb. scriptura, hἔ-
a; o Decimonono. Reiiciebant Prophetarum scripturas Manichti, o quod non a Deo, sed ab aliquo dzmane edoctos fuisse tenerent. Muttinant etiam nouum Testamentum: ad uis umenim athinabantur. Quin in nouo Testamento impudenter Anteponebant quandam scripturas apocryphas,& prscipud Pseudoeuangelium ecund- Thomam, i quodaThoma vinetis discipulo editum. De Minultima
83쪽
ultimo meminerunt D. Cyrillus Catech 6. deS.Λugustinus De primo vero , de se- eundoptater Aligustinum, etiam Epiph. haeres σε. Baronius anno 277. numero vigemmo septimo. 233 Vigesimo. Diuersimodὸ errarunt Manteligieirea Christum Dominum. Primo, quod tenuerint no esse unam eamdemque letu Christi, fle Patris aeterni subitantiam; sed illius sub stantiam partem esse substantiae Patris aeterni isai de 'quo Baronius ann.r77. num. 37. Itemur rauerunt, quod consequenter tenuerint, posito suo falsis fundamento, ut iam dictum de fabricatione corporis humani per malua Deum, nempe demonem, nequaquam Chrisu in Dominum fuisse vere incarnatum , ve reque natum ex Virgine, sed solum apparenter, sint ili modo passum , & suscitatum appa.renter eum ludifieatione hominum . Ita idem Baronius num. 27. est D. Epiphanio haeres66. D. Augustino de haeres. nu. s. di Alphonfiisi Castro, verbo Christus haeres. 1.s3r vigesimoprimo. Redemptionem per Chri-uum animarum tantum , dc non corporum .
admiserunt Manichaei, resurrectionem vero eproad illa,& Iudicium uniuersale fore quoad illas, prorsus negarunt. De priori circa resu rectionem S. Augustinus mim. s. citat; de posteriori, Epiphanius here 66 Castrus verb. iudieium haeres i. ci Baronius anno 277.nu
s34 Vigesimoseeundo, Sanctum Ioannem Bainptistam esse damnatum , ae in Christum Do minum nequaqua ipsum eredidisse peius eriminati sunt. Ita Alphonsus a Castro, verbo Ioannes Baptista.s3s Uigesimo ertio. Blasphemo, & Impiissimo
ore affirmarunt Manichaei in odium Martyrum, quoties honore debito sanctos Martyres, ae ipsorum r liquias prosequimur. Atque indignari consueuerunt contra Catholicos, quod festa illorum ι ae quaevis alia sacra etiam Pascha, de Pentecostes in memoriam mis eris uniuscuiusque, illic representati concelebret. Η vItimum affert S. Augustinus Jib. a. c. I N ia. eontra Faustum et Primum vero ipse a Augustinus lib. 2o. contra eundem Faustum a Manichaeum epist: ai. R ex eo Baronius anan 277. nu 3 o. I
36 Vigesimo quarto . Errarunt Manichtieire a Baptismi saeramentum ἰ duplicitet. Primo quod existimarunt bapti sinum aquae nullius esse fructus; tametsi ipsum in praxi seruabant. Secundo, quod Christianorum baptisinu in
quocunque modo collatum, ut quid execrabile censerent. Adducunt primum D. Augustinus de haeres num. 46. Et Alphon siis a:Castro, vetb. Baptismus haeres . seeundum vero solus Augustinus ibidem . 37 Vigesimoquinto. Maiiae dediti fuerat Maianie hqi, dc in suis pretensis mysteriise inuocatione dεmonum uteoantur, ipsosque dsm nes adorabant. Ita Epiphanius h ecss. ει Cyrillus Catech. 6. 38 vigesimosexto. Vt refert Prateolux verbo
Manichaei illi negarunt ex pane fieri corpus Christi, ει mutata Eucharistiae mysteria in semen humanum horrendum iactum a Gnosticis inuentlim, ut supra vidimus, hocque hi farinam effliso suos electos compei ere con .sueuerunt, communionam inde accipere. Afferunt S.Cyrillus Catech 6 &S Augustinus 23ς de haeresi, nu. 46. Qui ibidem addit enormis .illius foeditatis auctores, ac promotores, cum inde erubescere deberent, istinc ansam arria ruisse Catharilias , hoe est, Purgatores , seu Purificatores se appellandis constituta secta, duobus alijs distincta, quarum unam in charianoru, alteram Manichaeoru speciali ori denominatione vocitabfit. Ita totidem sere verbis Gualterius d.cap. I9. seculi terti j n. 7., o Atque adiungit num 38. cum eodem D. Augustino lib. ao. contra Faustum cap. q. quod Manichaei, altaria damnarant. , i vigesimoseptimo. Contra Matrimonium etiam erraueriint Manichaei, ipsum ex pecvliari odio altersantes, ac leges eius diabolicas esse sibi suadentes. Quod si contingeret at
1 1 quem exauditoribus eorum matrimonium. contrahere,conceptunis ac generationem impedire iniungebant. Utrumque tradit Diuus Ruguli inus de haeres num.46. Primum tantulib. 1 s.contra Fausia c. .ac 6. Prateolus verbo Mantehat, & Cardin. Baronius anno a a Z nu
x a Vitesimo octavo. Uti damnabilem vituperius prosecuti sint Manichaei Polygamiam Patriarcharum , Ec antiquorum Patrum vetetis testamenti, etiamsi illis a Deo permis suerit, ut aduersus illos abundd docet Sanctus Augustinus lib. 21. contra Faustum cap. . 3Ο. v. de FO.2εε Vigesimo nono. Quamuis Manich si in C tholicis dignitatem vituperio haberent,pror, susque damnarent, ipsi tamen Virginitatis amatores existimari cupiebant. Ita D. Augustinus lib. de moribus Manichaeorum cap. II.& cum eo Baronius dicto anno 277. nu
di s I rigesimo. Secundum D Athanasium epistola ad solitarios, multo post mediu, ω heodoretuna lib. I. haeret fabul. ex quibus adducit Batonius ibidem nurn. as. Manichaei detessebantur illos qui, eleetnosynam pauperibus
2 6 Trigesmoprimo. Peculiariter reiiciebant Manichsi legis decalogum, eo quod per ipsum cuiuis iniungatur unum Deum colere; eum ipsi non unum tantum, d Plures admodum Deos adorare solereat Ita Augustinus
47 Trigesimo secundo o. Fuit praeterea duplex error Manichaeorum . Auer. quod politica, de temporalis dominatio sit despicienda: alter quod bellum sit malum, ει illicitum proinde ipsi Manichsi Moysen ob impugnationem, &η oliationem Aegyptiorum. ineulpabanti Deutroque simul agit D. Augustinus cotra Faustum Manichaeum ea*6 dc de secunda πα-teolas verbo Manichari. ta . . s
84쪽
euirin non posse , neque originem eorum sumi Iitam arbitrio, sed i dsmone. Quin ptii,si ipsima liberum arbitrium abstulerunt homini, sic ς urius ors istud suum errorem osten--tes. Ir dunt panim Prateolus verbo Ma- aiebat. α partim Sanctus Augustinus de haec num . de Al sensus a Castro verb. pecca.
ducarunt Manichaei, nec vinum, nec mustum
ullo modo bibebant, asserentes istud esse fel Principis Tenebrarum. Ita D. Augusti is de haeres 6. di sustus Iliade moribus Haeseis
a33 Trigesimoquinto. Dein ipsi Manichaei panem , vetaliud alimentum i quovis oblatum animosine hilari reeipiebant; sed antequam
ori apponerent, in Creatorem, apparatorem que ciborum maledicta, & bjaspnemias in corde male affecto eructabant. Adducit ex Cyrillo eat h.6.Gualterius cap. Is.seculi terivinum. T as Trigesimosexto . Grave crimen reputauerunt uanichaei, carnes quouis tempore c--dererquin, Ee eorum quidam appellaei C
charime diuersi isti quidem a Catharis , seu
Nouatianis supra memoratis illieitum omnino esse tenebant, etiam quacunque vrgente. necessitate, aut lae, aut caseum manducare.
Ita D. Augustinus lib. de moribus Mantehaei, di de urin numeri ΑΔ, de Alphonsus a Castroverbo Cibus, haeres I. ,ss Trigesimoseptimo. Dicti Catharistae,seu Cathariabant, ut ex Manichaeis magis retarmati haberentur, quodvis iuramentum Christianis, etiamsi Iudex compellat ipsem emittere, esse prorsis illieitum, ac vetitum tenuerunt Tradie Prateolus suo in Elenebo veri Cath risiae, de Gualterius cap.ls. seculi tertii nu.76. sues Trigesimo octauo.Haeresiarcha Manes tres
ex suis discipulis Hieroselymam misit pro emendis sacris libris, quibus mysteria, de res omnes Christianitatis addisceret icque suum
BIsum dogma de duobus prineipijs, seu dijs,s posset,magis tabilire con retur.I in Sanctus Epiphanius λεο εc Barianius anno 277.
per Manes in mixtendisquis conquenibus ad suam sectam; aed sinebat praeterire oceasionem ullam id que di Sathanae animi
aliquam, ut patet exemplo, euius meminit Sanctus Augustin tract. t. in cap. I. Ioannis, in refertur ι Gualterio ubi supra num. 3. se 13squentibus verbis. Inuentum, inquit , tua. nete quendam Catholieum quit tum muleis pariebatur, de adductum esse, ut diceret
mustas non a Deo, sed a Diabolo fictas enita, dein vero a mustis adapes, ab vibus ad locustas a locustis ad la rima lacertis ad me ab auibus ad pecora, L pecorii us ad um. a bobus ad elephantes, ab elephantibus d
suque ad vim snullam iaceret. Sicque
tandem persuaderetur hominem non esse a Deo conditum, sed i diabolo. ΑΕrt etiar Cardinalis Baronius Runo 277. nu.4 .
xsa Udragesimo, Recusauit Manes cum ho. minibus doctis, ut cum Episcopo Archelao, disputationem inire ; libenter tamen disputabat tum indoctis, ut cit Presbytero Trypho ne magnae probitati viro, sed parum diserto. Ita Sanctus Epiphanius haeres σα dc Sanctus Cytillus Hieroin ymitanus catech.6.16o Quadragesimo primo. Hanc disserentiam . assignabant Manichaei inter se, di nos Catholicos, nimirum nos iuberi prius credere,quam rationem audierimus; se vero e contrario a nemine constrissi, ν quia credat, quin veritatem prids discusserit, ac struatus ruerit. Cum affa autem hoc hominibust dicerent. ae pollicerentur se modo quodam mirabili, de tamen mpliei ad Deum introducturos, erroribus omnibus liberaturos, de si milia,pro quiete, a cbono animae. De hoc artificioso se iactantes, tali hamo muItos sic inescatos capiebant, se ctaeque suae adunabant, sicut inescatus, captus, ει adunatus suit S. Augustinus , dum adhue adolesceret; quod ipsemet tradit , δι fatetur, de utilitate credondi eap. i. de lib. I. consesscap. 6 dc li, 3 cap.6. dc ςum eo Cardinalis Min nius anno a PT num. 3. Gualterius dicto cap. s. seculi tertii nu.8 I.
M, Qui duo addunt, ille num. & hic nu.82.sblitos sitisse Manichροs euulgare libros sui Magistri Manetis prςclaris titulis ornatos, mellito sermone suratos, de persiasibilibus
verborum aculeis fraudulenter interpunctos.
163 chradragesimosecundo.Maximus error Bit
Manichaeorum, quod tenuerint, ut quid indifferens, posse unumquemque libere amplecti Religionem, quam velit. Quippe senti bant Christianos, Iudaeos, ac Ethnicos unumquid esse, unumque Deum adorare. Ex Epia phanio hqres .adducit Gaulterius d.cap. s. 16 seculi tertii. Et quidem videtur coincidere cum eo errore, quod unusquisque salvetur in
sua Religione, siue secta. Iudaui in Iudaismo, Christianus in Christianismo, Mahometanus in Mahometisino, dee. de quo alibi nobis
16s mydragesimotertio. Perpetuo ex ore Manetissolum Christi nomen audiebant, ut ait ibidem S. iphanius, ςum Mihil penitus de Christiamsi odiaberet nunquam e sinu E. Christ tua, Me hvinatus, itae Baronio
anno ITI. num 6. Et tam ipse, quam sui sequaces Manichsi, Graecis impuritate, Samaritanis Atheismo, Iudaeis impletate aequales ce--entur, ut Author esto Cyrillus careeli α-6 Quadragesimo quarto. Tandem cum sis riaretur Manes se habere Paracletum, δέ consequenter dona eius, peculiariter donum
ni tum ; cumque Regi Petiarum promisissetis filio eius grauiter aegrotanti seditatem restituturumi stante hae: promissione, dimissis omnibus Medicis, non solum non restituit,sea etiam ipsum nee te; ob quam cauum M nes in vineis ae eontinua, evineti ter ipsem
85쪽
dem sententia iuxta Iegem Persic m,excoria tus fuit arundinei ἐκ corpus reliquum tradi . tu .n belliis deuorantium, utis vero paleis expleta viris instar ante portas Vrbis suspensa. Ita eu Spiphanio hqres.66.3Gyrilio datethatier Gualterius citatus, num 8 . ει ex parte Baroniu4 d.anno num ειεῖ n Manetem impiissimam hominem, Maniciiqorum ducem horrendo mortis genere demortuum,dc extinctum; Sed numquid eum ipso demortua etiam, &extincta eiusdein secta nequaquam sanE, imo aliae ab ipis tamquam germina quεdam statim pullularunt, praecipue illae tres Apocratitarum, Dichastitarum, & Barchitarum. de quibus Glialteriit si68 cap. ao seculi tertii breuissimἡ sic: Erant. inquit, hi omnes quasi Manetis propagines, multi' ie in rebus cum Gnoliteis sentiebant. in multis perci cum Manichεis. Vnde ex simili necessitudine sant cum Caluinianis olli gati. Haec tantum illo, adiuncta etiam cum Caluinis inocollatione more suo. Paula Iunia. extensias de his tribus sectis agit Praiecius verbo Apocratitae , verb Barchitae, & verbo. 6pDichanitae. Qitibus adiungit ipse Des alias, uri germina etiam p. edulitia exsecta M . nichsolum verta argOdrog ti, vem. Thesali et, re verb.Tarria est de quibus omnibus sexiit mentio C. de hqreticis, dc Manichsi nobis attigisse sit latis;cum solum quoad denominationem a Manic is differre videantur. Pe s o euliariter ex vinete,& Manielietis, ae simul ex Gnosticis. ducit originem secta Absit aentiunt. telle a. Philastrio, quo cum ait Pra eo Ius veris. Abstinentes, istos viguisse in Gallia, Hispania. Et riqinitania circa annum Domini 48ς. falsisque insignes his tribus prso puὰ eria
roribus. Primo ,piritum sanctum esse creatu ram , ac nou Deum. tenuerunt. Secundo, ei. hos qua sit diabolo creatos condemnarunt. Vnde aliqui ex ipiis eibum cum alias hominibus saniero renuebant . Tertio , Contu ma omnino improbarunt . Propterea latriai uita consueuerunt disiungere . ita Λuctores
t vltima secta seculi tertii suit illa ulerae a.
rum , seu Hierarchitarunt, qaorum dux fuit quidam Hierax, aut Hierarchi vocatus, secu. dum D. Augultinum de heres nu. 7. Hos Ba ronius anno 388. permiscet cum Abstine libri proinde ex eius mente probabile eit vlto': 71 ex Manichwrum colluuie dcr uari. Hieraueitis tamen illi errores, Ut magis propriit buuntur. Primo, errarunt circa aequam Filii Dei natiuitatem, de circa unitatem essentiae cum Personarum distinctione , ut Auctor ests73S Hilarius 1:D. 6. de Trinitate. bccundo, ,acramentum extrems unctῬDIS reiecerunt,uti in otile, Fe non a Deo institutum . ita Prat εο- 17 lux verti. Hicraeiel. Tertio affribant ex cludi Regno Coelorum infantes, emuod ni .hil promeriti essent, ac nihi decurtassenr. ι7s Quarto , despexeri. ni mair monιa a hii.c insitam prςtensam Ecclesiam nullum conruge tum, sed solii Monaeos , de inconiugatos ad nittebant. Astere hunc.& pr edentem et-
Carnis resilirectionem neg irunt, ut ait Sas,
x77 Hactenus de sectis at tuo modo derivatis tempore seculi tertis a Manichsorum siecta. cuius iamosi propagatores in quarto, & quinisto ieeulo varii extit tunt, prie puc illi duo/Faustiis scLicet, de Manichelis, circa annum Domini 4o7. natione Aser, coi ita quem . S Augustinu, multas habui conceitationes, de varios tractatus scripsit. Alrer fiat Foeli. Manichaelis Aser, siniit iter, homo versutus altimodum, sed ιneruditus, prodi It circa annum os Contra hunebria hi D. Augustinus duos 278 libros conscripsit. Hic pecu iariter asserit esuuin Magistrum Manetem, ex Pr mi isone
Spiritus sancti Apothesum Christi filista
Atque haec de utroque obiter sint dicta; istate alibi plura de eis dicentur. Interini vidia Prateoluiri verbo Faui as Manichstis, & vembo Foelix Manichgus, ut ipm pisdictis conte. ei finem tertio secuso, dc capiti septimo imp
B Eltum inrens, fleatrocissi intram ut vidimus prςeedenti capite, fuit perpetuo illatum tempo , o Siculi testi E clesiς atholicae prodestruenda eius fide . Diutina ab lipetari bis potentis hinis, di perniciosissimis, vel piar ipsosmet immediate, et per eorumdem sequaces, seu discipulos. Verum,qiiod Deo sit gratia, non des erunt tunc Viri Catholiet , onini virtutum. de scientiarum genere valdd insigno qui illis incessanter obstiterunt, fide Cue nostram sartam tectam eor sera uirunt, ut testantur, di exprimunt in praeeipuis eius veritatibus Genetimidus, Si Gualterius sub finem rem iii eentenarii: nimirum in prseipua fidei veritate circa wtismi Sacramentum, ex Diauo Cypriano b. a. eput. ix. & de duplici Martyr.ac lib. 1. de baptis ox Cornelio apud Eusibium .l hs eap 3 Pati modo circa Confirmationisoac ramentum, ex eodem Cypriano d/nctione. Chrssimari , 8e epissiad Stephanum Panam . atem in magis praecipua fidei veritate ei a vi tigustissimum Misit bactificium, ac Eucharisis sacramentum, Clementa AlemGrino Stroniat. lib. e.
86쪽
serE initio,&lib. prope finem. Ex S.Cornelio Papa, di martyre epistoIa ad Cupiemniti Viennensem, apud Baronium anno as .num. 7. Exo Cypriano liv.de Coena Domini, de sit pius alitu. 3 In veritate dein fidei circa liberum arbitrium, ex Clemente Alexandrino lib. stromatum paulo ante medium,ex s. Methodio in sermone de Resurrectione, ex S-cypriano epist. ad Corneliu, Ne. Atque sie de reliquis fidei dogmatibus tempore seculi tertii impugnatis, ac defensis, legas silubet, apud citatos authorest nobis hie sinciat quisi digitos ad fontes intendissidi, ut iaci, qualiter praedictum bellum ab Haeresiarchis quarti secuti sepius instauratum , hoc cap 8. inspiciamus. Sem Donancta tran, et assa Mea demasae, ausquouis modo an sina , quatile se bab ηι λ
ποῦ X Nouatianis in tertio seculo iam ex-
positis tamquam ex trunco, seu prima
radice prodijt Ramus iste Donastitarum , seu Donatianorum , qui nomen istud non a Donato dicto ex loco Casis nigris , primo schismatis eontra secilianum Episcopum Auctore , sed ab illo Donato eiusdem schismatis, eiusdemq; Donati Ηtreston insigni , de perni.s ciosissmo propagatore sumpserunt.Ab utroq;
itaque ortum , de progressum suum habilit secta Donatistarum ant.quis, Ze nouis errori-σ bus Ratim indicandis coadunata . Ex tali autem ramo variae propagines in quarto seculo pullularunt. Nimirum secti Maritanorum, Circumcellionum, Campatium, Rogatistam,di Parmenias arum, de si quae sunt aliae , illico
T Ullum dubium, quδd Donatistae germi-
A v na sint Nouatianorum,seu in erroribus contra fidem catholicam ipsorum hqredes, ut eos vocat cum x Augustino prseipue lib. aduersus Donatist. post Collat. cap. I. Barcinius
anno 3 3. num .66. per sequentia verba. Ecce,
2 inquit,tibi cuiusnam sectς,cuiusnam communicationis sit auctor, qui hse scripsit: se lauia Palam prodit, de quam intelligit Sanctam Ee-elesiam , quam seruare tradit Martyrum sanctionem , de non communicando cum Tra.dioribus , veI cum ijs, qui illis communica sent,aperte significat: nimirum Conuentum , Donatistarum, qui penes se esse Ecclesiam . arrogabant, quique eos quos arguebant Ia-psbs, traditione librorum, ac denique omnes, qui illorum suissent sententis , vel leui communicatione coniuncti, ideo execrabantur, ut nec per rinitentiam expiatos diecrent admittendos r ut pland ex ijs intelligas quod
S.Λugustinus saepe in eos inuehens inculcat Nouatianorum fuisse Donatistas h redes, ab illisque mutuatos esse venenum. J Ita ille alludens ad praecedentia aIiqua, qui omisi, quod non sint nostri instituti, de attingens aliquos eorum errores , illico magis expria
9 Est autem non nihiI dabit citra denomin
rionem sectε Donatistarum. Pro euius deci-tione, ut sicilius de origine, de progressu eiu ndem sects simul patear,prs mittendum primo
id, quod ex optato Mileuitano lib. t. contra Parmen. 6t Zosimo Histor lib. a. Eusch. lib. s.
cap. 23. D. Augustino contra Creston. lib. . aeap. 27. Ec ex aliis affert copiosε Baronius an no 3O S. inum. 18. concessa scilicet Ecclesiis
ubique pace , in locum demortui I Iensurii Cecilianum Diaconum, susscagio totius populi , ve dignum electum ab Episcopis vicinioribus, non expectatis procul exilientibus
Numidis, Episcopum Carthaginensem fuisse
Io ordinatum. Quod aegia ferentes diuersi, prσ-cipuὰ Brutus, ac Celesius, qui ambitionis a dore flagrabant,ingens. ac immane schisnia . excitarunt, nam conuocatis ex toto Numidia Seeundo Tigiritano primate,ac multis Prς.- Iibus . urgente essicaciter vi pecuuiarum Lu- eitIascemina potentissima, de ditissima, ut ait Theodoratus hqretic. sabul. lib. I. quod ei di'ctus Cicilianus esset lauisus , contra hunc Carthagine is it coactum Concilium serma II To. Disicoporum. Ini ei tantes ipsam , dc intra terminum non com parentem , Ob varia ierimina salso eidem attributa, maximὰ quod Martyribus in custodia constitutis victuma
ferri prohibuisset, iniuste condemnarunt , ac deposuerunt, seu altare contra altare erexerunt, Maiorinum quendam Pseudoepiscopum creantes, sicque praedictum schisma maiores vires sumpsit. xx Eius autem sectatores non Maioriis eae a Maiorino, ut notavi e Baronius d anno Iosinum. nec Tigiritanitae a Tigiritano Primate , nec Brutilae a Bruto, nec glesiani a C3lesio, c ut videbatur magis congruum appellari deberequandoquidem primi exercitatores dicti sichismatis, & haereseon explicandae fuerunt, sed a Donato Donatistae appellatixa sunt. At a quonam Donato Hoc punctum
dissicultatis, pro qua expedienda praemittendum feeundo, plures suisse Donatos atroces Sanctae Eeclesiae hostes. ut taceam nut cviijs,virtute,&scientia prεditis, eiusdem strenuis defenseribus, praecipue duos ad T m praesentem spectantes: quorum alter ex loco, ubi natus , dictus Cas nsis , seu i Casis nigris, accersitus ex Numidia in illo Coneilia. bulo 7o. Episcoporum , se animosiorem, Scerudeliorem eontra Caecilianum praebuit, Et institit 'magis prae caeteris pro eo deponendo, de Maiorino Pseudoepiscopo creando; hinc Auctor dicti schismatis, de erroris communi-IA ter est habitus . Alter vero Donatus post mortem Maiorini adi Pseudoep scopatu ascedit, qui summa, quia pollebat, eloquentia, Nessicacitate , ipsum .schisma, de errorem longe 13 lateque propagauit. Hoc sie prςmisso, ne in aequivoco Iaboremus, sicuti aliquando labo inrauit S. Augustiuus, ut ipsemet fatetur Retract. lib.cap. 1 i. assirmans id de uno Donato.
87쪽
quod est propriam 'alterius, Ecariri Bato.
16 Prateolus verbo Donatisis, asserit fuisse iu- disdirenter ita nominatos , vel a primo , vel iposteriori Donato. Donatistet, inquit, seu Donatiani, a Donato quodam Casensio, qui
contra Clellianum bellum mouit, primum dicti sunt; vel ab alio Donato Carthaginis Episcopo, qui tempore Constantini Imperat toris, &Liberii Papet fioruit. Verum Baronius, qui multo exactiust res huiusmodi expendit, duplieem assignat causam, cur nona primo, sed a secundo Donato sim appellati Donatistq:utramque propriis ipsius verbis accipe. De priori, anno 3Ο6. num. 2. sic habet. t 8 At refugiebant, inquit, Donatistpdenominari priori Donato , quem conflaret cleste D. Augustino in breuiccollat Leat . 8a Meuehiade Papa esse damnatum . Vnde potius a Donato postea Episcopo Carthaginensi nomen se accepisse dicebant, quem pm magno
habetiant, atque ab omni labe purissimu in . defendebant. Qiranti autem fecerint hunc D. Augustinus fragment. cap . edit. Plantin. 19 tomo io. his verbis significat; Donatum Donatistρ pro Christo habent: si audiant aliquem Paganorum detrahontem Christo, Brsitan . patienter serant, quam si audiant detrahentem Donato. 3 Hactenus cum Augustino B eo ronius , qui ita de secunda causa: Sic igitur, inquit, Donatus a Casis nigris, ac proinde filius tenebrarum, primus auctor habet ursichiiamatis Donatistarum.Quod veris Donatus Epi. seopus Carthaginensis nome potius schismaticis dederit, illam asserunt eatisam, quod sci l icet viribus eloquentiq, qua polic bat, erω- rem labentem firmius stabilierit, sicque non ipriore Donato auctore , sed a posic riori propagatore secta illa nomen fuerit consecutarde eum de utroque alit Augiis inus de hstes mimo .is. testatur sic dicens. Huius haeresis Principem accepimus Bisse Donatum, qui de Numidia veniens,& contra Cqcilianum Christianissimum diuidens plebem, adiunctis sibi causa em laetionis Episcopis,Maiorinum apud Charthaginem ordinauit Episcopum,eui Maiorino Donatus Episcopus alius in eadem divisione successit, qui eloquentia fila sieconia firmauit hae hqresim,ut multi existiment propter ipsum potius eos Donatistas vocari.JΗete 1: eum D. Augustino Baronius Quς tradita a nobis non tam pro decidendo dubio, a quonam Donatiste nomen acee perint, cum parui
momenti sit, quam pro exprimendis qualitatibus, & conditionibus utriusique Donati,origineque, ac progressu secti eorum 1 verum iam in particularidieti Donati, suus liisuia in quasnam hqreses, iuxta morem sic hismaticorum conuerterunt serima herelis Donatistarum suit , quhd nulli ossent mali in Ecclesia, sed tanti im boni. Ita Augustinus de hqres rati m.69. Alphonsus a Ca-ifro verru Ecclesta , heros. ει Baronius anno
. in Secunda sitit, quod ex nimia excitate , illi
ut certum tenuerint, Ecclasiam ubiqtie terrarum esse extinctam, prsterquam apud se, Magantes etiam loco, ac temPore uniuersalem
esse , vel duraturam usque ad finem mundi a sed quamliu soluin authoritas Donati in suis
sequacibus vigeret. Pater ex D.Gregori in Psal. mni optato Mileu .initio lib. 3.& bad. hqres s.s I. rc III. as Tertia. Assirmabant Donatistae Filium esse minorem Deo Patre,ac Spiritum sanctum m norem Filio, nequaquam Vnam, eandemque esse trium Personarum substantiam admittebant. Ita D.Augustinus de hqresi num. 69.&Prateolus verbo Donatistet. 26 Quarta. Ex pridicto errore insqualitatis Divinarum Personarum, vi referunt iidem . Augustinus, de Prateolus, locis citatis , dedu.cebant illi perperam alium, nempe baptismuChristianorum esse irritum, ac nullum, cideo credo, quod forma notiri baptismi, aequalita. teni illarum videatur exprimet 2 unde soleis
hant iterare baptismum quibuscunque, qui inobi. ad iplbs deficerent. α7 Quinta. Secundum eundem Augustinam lib., contra liti Petiliani Donatist et cap 31 de Feuata. in Apped. erbo Bapti sitius. hqres. I. Christi Domini Baptismum Donatis p cunia
Baptismo Ioannis confundebant . 18 Sexta. Cotemptui semper habuerunt D natist sanctum Chrisma , imo conlpuendum, ae pedibus conculcandum iudicarunt. Vnde extat cotra hanc hqresina insigne miraculum apud Sanctum Optatum Minuitanum lib. 2. aduersus Parmenianum Donatistam , q icideius verbis refert Gualterius seculi quam c.i. 29 num. .nc. Ampullam quoque, inquit, chr iamatis per senemam, ut frangerent i 1 taue. manti di cum casum adiuuaret abi cti . no
defuit manus angelica , que ampullam i pirituali subuectione deduceret, prolecta casum sentire non potu. t, Deo muniente i Ipsa inter saxa consedit 3 lia Gualterius, qui cum Pr
teolo citato dictum errorem Exprimit.
3o Septima. Teste eodem Gualterio ibidemnum. 8. Ex S optato Mileuitano lib. 2. contra
Parmen. Episcopi Donatist et iusserunt Eucharirili iam sverba sunt ipsius optatia canibus fundi, non sine signo diuini ludicij. Nam ijdem eanes accensi rabie, ipses dominos suos quasi latrones sancti Corporis reos, denis. vindie , tamquam ignotos , fle inimicos i niatierunta 3 autem Rissione manifeste
apparet illos Episcopos habuisse hqresim co-tra reMem prssentiam Christi Domini in M.
chamento Eucharistis. Octaua. Donatistet non solum eorporalia, vela, libros, Et alia Diuini cultus instrumonia,
qui re Ecclesia utitur, eripicbant , Altariaq; radentes deturbabant a sed etiani CMice i litisti sanguinis portatorios sic eos ν a
S Optatus frangebant, ac vendebam. It Gualterius citatas num. 13. 36. & II. ς ipso S. Optato Mileuitano lib. ε. initio, amem dium, de post medium.
3 3 Nona. Η-sis Donatistarum fuit. secundun Aiigustinum epist. II s. cap. 18. R c.uestς- rium relatum num. I .quod a sererent Catho,
88쪽
licos mala iacere quando concinunt diuina cantica ex Prophetis desuinpta,ideoque ipses reprehendebant. 34 Decima . Vt tradit optatus Mileuetanus
lib. xxontra Parmen. Donatistε consileuerunt Presbyteris caput radem, Ut eos .hoc modo
3s saera Unctione denudarent. Et sacris vilianibus , as Sanctimonialibus caput reuelare, ut istarum prosessionem ea ratione irrita . redderent. Ita cum dicto optato Gualterius
36 Undecima. Quamuis Donatus, ut adduximus supra cum Prateolo, de Baronio , a Melchiade Papa fuisset condemnatus, de ipse ad
Imperatorem appellasset, ut notarunt ijdem Baronius anno 3 i 3.num.3o dc Sanderus lib. T.
3 de visibili Monarchia haeres sue. Nihilominus Donatistae adeo perstiterunt, it multiplieati
sunt, ut etiam Romae extra muros cauernam
quandam haberent, gradibus circundatam, in quam statis temporibus conuenire solebat; Hine ipsi Romae Montenses vocati sunt. Ita 38 optatus Mileuitanus lib. 1. Qui ibi duo prς-eipu e exprobrat,de opponit Donatistis:alteruquod ante ipsorii in dissidium , una extiterit Eeelesia in Africa, licue & in aliis prouincijs ralterum, quod in sua lecta quinque solos haherent Episcopos, qui illos antecessissent. Λddueit Gualterius ibidem nin I a.dc II.
3s Daodecima, & vltima haeresis Donatistatu, praeeipue Petiliani adnumerati inter eos, sui quod tenerent eoς esse veros martyres, qui sis ipsos praecipites datent, ut mortem sibi ali. quo modo i nferrent, vel ab aliis, ut a viatoribus armatis, i Iudicibus per publicos carnifices, aut similibus sibi inserendam curaret, maxime si id facerent pro defensione, vel ob o seruatione suae sectae. Hanc haeresim, quae tempore D. Augustini valde viguit cum rati inis humano laia, ipse erebro impugnat; ut affert Alphonsus a Castro verbo Martyram hqresa. Vide plura circa hoc apud Prateolum citatu, exosio lib. i derigres. r Restat nunc exprimamus, quae N qualiterermina aliarum sectarum ex secta Donati arum pulIularint decursu quarti seculi. Pullulauit primo secta Assiaritanoru . His Prateo. Ius verbo fissuritani, tres tribuit haereses ; sed non diuersas a declaratis cum propriis Donat istarum, nempe prima, tertia, de quinta. Eois εχ rum meminit Sanctus Augustinus lib. 3. contra epistolam Parmeniani, nullum ipsis in gnans peculiarem errorem , neque ullus striaptorum tradit, undenam Asiaritani talem denominationem sumpserinet Gualterius ta- tum ait eorum sectam esse ramum Donatismi. Vnde non est cur hie amplius immoremur.
3 Dein pullulauit germen sectae Cireumcel. Iionum, qui de Circei Iiones, aut Circuitores dicti sunt. De his agit. S. Augustinus supra psalmum 33 a. atque inde indicat etymol
logiam nominis,quod circum cellas vagarentur, additque Iib. de hqres num 6o. eos pertinere ad Donatistas, & sub istis militare. San- ctus veris Philiastrus in Caten. haeretic. ut refert Prateolus, verbo Circuitores, sic de ii Tom.II.
Ioquitur. In Asriea, inquit, sunt, qui Circuitores dicuntur.Hi circumeunt terras, dc quos
inueniunt in via cognoscunt, ut in t Miantur ab illis,dieetesse desiderare pati martyrium,& stib hae causa multi latrocinantur interdit. vitam autem ex his Birthenati metiuntur, sese dantes in praecipitium , diuersumque subeunt calamitatis interitum.J Hactenus Si-ctus Philiastrus tribuens illis peculiariter haeresim Donatistarum a nobis loco ultimo
1 De eisdem item Cir meellionibus eum
Sancto Optato Mileuitano lib. r. Baronius an .no 33 I. num.f. sic loquitur. Αe de eo, inquit. quois spectat ad nomen, eos tamen a Donato Agonistrios,&eotum praefectos, Duces Sanctorum nominato 3 esse optatus testatur lib. I. Erant hi sectae defonsores, qui auderent Pri . sectis quoque resistere, quique per nundinari villas, visosque circumvagantes, praeseserebant, se esse publicae iustitiae Vindices ; quo praetextu , ω seruos vocabant ad pileum , fleoppressos aere alieno a creditoribus libetabie, minaees litteras ad eos scribentes , quibus
mortem minarentur, ni expungerent eorum
debita, atque chirographi delerent, quibus tenebantur adstricti. J omnia haec ex Optato 6 Baronius . Gualterius de ipsis Circellionibus asserit, quod fuerint etiam appellati Motopitae, sed non adducit fundamentum talis appellationis , nec eius affertionem apud alium scriptorem potui h1ctenus inuenire.
7 originem etia sauipsit ex Dona istis Iect Campasiam. Isti vix differunt a praecedantibus, de Romae pecv:iariter Montenses appeti
Iabantur, ut ait Praeeolus Uerb. Campases: adiadens sic suifrappellatos a D. Hieronymo in
epistola aduersos Liiciserianos; ubi eorum 48 meminit. -Idem Prateolus tres errores ipsis tribuit ex variis per nos sectae Donatistarum propositis. Primum de martyrio, inserendo sibi,aut procurando mortum, proprium sectae praecedentis. Secundum, de eo, quod in Ecclesia nulli cssent mali,sed boni tantun modo.
Tertium , quod penes ipsos solos Ecclesia, de
49 Ptet terea fuit progenies Donatillarum secta
Rogatianorum, seu Roga istarum, qui ducem habuerunt Rogatum quendam. ut ait Prateolus orb. Rogatiani. De hoe ramo Donatis mi Baronius anno 39 . num. 4ι. simul attingens se alios eiusdem ramos, sic testatur. vides, in
quit, ex his, Schismaticos ab Ecclesia Catho lica primitus separatos, inter seipsos pluribus esse partibus scissos,le ab Auctoribus sci illanti
nomine nuncupatos, utqlii primo a iisto
dicti sunt Donatistae, eorundem alij a Primiano nuncupati suerint Priinianistae . dea Maia. miano Maximianis aer. sed de cvt in recitata sententia viditnus)alicis a Claudio appellatos Claudinistas,& rursum aliosi Rogato Rog titas, de quibus S. Augustinus contra litteri Petil. lib.1. cap. 7. ait: Multa has passos esto ab aliis Donatistis, quod cum aliis conuenire noluissent, de quibus ide pluribus in epist. 8.ad Vincentium. IIta ibi Baronius H α s I Τλn-
89쪽
s I Tandem viguit in Africa ut germen Don tismi,secta Parmenianistarum,quorum ante signanus fuit Parmenianus Carthaginesis Episcopus, homo non tam doctrina, quam seditione, dc ambitione excellens, circa annum
Domini a 89. ut assirmat Prateolus verb. Par a me nianistae. Quibus tribuit ex erroribus Donati statum supradictis , istos quatuor praecipuos: nempe illum de in qualitate diuinatu Eersonarum, licet sub eadem substantia. Secundum de extinctione totius Ecelesiae , nisi Penes ipsos. Tertium de puritate sequacium talis sectae, quod nulli sunt in ea mali . sed omnes boni, ac innocentes, seu Cathari,sicq; appellari volebant, ut diximus seculo praeces; denti de Nouatianis. Quartum circa vilipendium rerum sacrarum cum fractione altariu ,
ruptis etiam Calicibus Sanguinis Christi potatoribus. Uide plura de Parmenianistis apud Sanctum Philiastrum lib. de hqres apud sanctum Hieronymu in Chronicis, ubi eos vocat Montenses, seu Montanistas ,&apud D. Augustinum contra Cresconium cap. 3.&ψ.Nobis dicta sint satis pro eis, de pro praesenti regula, nee diutius in hac immoremur .
ni o deri ιιι, via ei coniunctis.
3 Irea annum Domini 3rs .prodijt uti mo- O strum valde horrendum , ac suis haeresibus toti Ecclesiae perniciosissimum , Arius Presbyter Alexandrinus, cum prius interpretationem sacrarum litterarum Alexandriae
publicὰ professiis suisseti quem tametsi Concilia, pricipue Nicenum, lapius hqreticum
declararint, doctrinamque ipsius erroneam condemnauerinnsecta tamen Arianismi adeo in dies prsualuit, ut duratione, ec Propagatione omnes praecedentes,ac subsequentes sius I perasse videatur. Ex parte autem aliqui haeresim Arii circa consubstantialitatem diuinarum Personarum feeuti, Semiariani hine vocati sunt, sectamq; peculiarem constituerunt. 36 Adhaesit etiam Atio MeIetius,& ab hoc secta Meletianorum producta. Diuersi item rivulis 7 ex mari Arianismi dimanarunt, nimirum sectae Aracianorum, Campensium, Marcellianis
starum, de aliae, statim aliquantu u indicandς.sgo Vis, de qualis fuerit Arius, antequam Iaheretur in heresem, dc post lapsum,oecasionemque labendi, in primis egregie pertingit Theodoretus lib. 3. cap. 1. dc 3. v v resert Batonius anno 3 3 .num. 24.adductis proprijs 'eius verbis in hunc modum. Arii vero, inquit, laphus occasionem repetens Theodoretus hgeatur Per id. m tempus Arius, qui in numerum Presbyterorum adscriptus erat, cuique sacra rum litterarum interpretatio concredita, cuiuvideret Alexandrum ad Episcopatus gubernae Lia etesignatum inuidiς flammam, qua I
cendebatur, minime reprimere, sed ea vehementius inflammatus materiam contenti
nis, Et distordiae in dies arcupari laborauit rae tametsi inprqstabilem , eximiamque Nexandri uiuendi rationem aciem aci iter intendendo, nihil ad salsam criminatione . contra eum confingendam potui omnino reperire, tamen aestus inuidiae eum quiescere 6o non siluit. Istum igitur cum hostis veritatis diabolus nactus esset, eius conatibus Eccle- fiam procellis miscere exagitareque instituit. Nam persuasit illi , ut Apostolicae Alexandri doctrine aperte resisteret. J Haec eum Theodoreto Baronius: at quibus hqresibus restiterit doctrine Apostolicet, paulo post indie
si Perniciem autem ingentem toti EcclesigCatholicς ab hoc horrendissimo mostro Aria fuisse eerto illatam, innotescit elard vel ex .et bis illis Christi Domini ad Sanctum Petrumartvrem Episcopum Alexandrinum. Cum enim ad hunc iam capitis a Maximino dam
natum in carcere Alexander, de Achilles presbyteri deprecatores pro Ario venissent, ut hie denuo ad communionem fidelium admi teretur, quibus cum fingebat bene sentire; reia
spondit ille. noctu apparuisse sibi Iesu ni velle discissa,caustamque rei sciscitanti dixisse, Arius vestem meam, quq est Ecclesia, dilacerauit Ita de hae Christi apparitione. &responsione
in illius vita, de affert ex Surio tom.6. die x s.
Nouembris, Baronius anao II . u. .
61 Nee miretur quis, quod deprecatores pro eo accesserint Alexander, oc Achilles; quia tunc tantum agebatur de Ario reconciliado,Nabsoluendo non ab aliqua haeresi per eum inuenta, aut propalata, sed ab excommunicatione incursa,eo quod cum Meletio Schisinatico, de quo plura infra communicasset, &cum isto in excitato schismate conuenisset, ut bene notauit idem Baronius num. 4 cum ci-63 lato Surio. Uerum Alexandro post Achille ad Episcopatum Alexandrinum assumpto, si-euti Sanctus Petrus martyr utrique praedixerat, fore sibi in eo succetares, ubi primunia
Arius venenum suorum errorum euomuit,dicta dilaceratio. seu scissura indumenti Christi
Iesu magna apparere caepit; ad quod non solum resarciendum, ne scissura excresceret, sed etiam omnino reparandum vigilantissime, ac ε citissime manum admouit. Nam illico post praemissam multoties monitionem, Arium hς- reticum declarauit , di a gradu presbyteri do posuit; post, coacto Alexandriae Cone illoc tum sere Episcoporum per ipsunt, maiori cum auctoritate idem praei litit, ut testatur Baro
63 Dein congregata sunt alia diuersa Concilia. praecipuὸ duo illa celeberrima, nempe Nice. num 3 18. Praesulibus constans, instruite dicto
Alexandro, & concurrente auctoritate Sanincti Silues ii Paps, praesenteque Imperatore Constantino; ac Romanii,in qno interfuerunt 28 a Episcopi ad condemnandum Arium,doctrinamque eius Icp: ob dqui iri fides Catholicae
90쪽
σε si omnino oppositam. Conspirarunt etiam multi ex Sanctis Patribus cotta Arianisnium, uua libris editis; in quo vald8 excelluetur Sactus Athanasius, & S.Hilarius , qui duodeeimseripsit libros de Trinitate eotra Arianos;qui disputationibus publicis , quas ipsi Ariani extimore aliquando refugiebant, ut contigit tunc, cum idem Hilarius Ursacium, & valentem Episcopos Arianos coram Constantino Imperatore , qui iam ad Arianismum decilia
nauerat,dc ipsis contra Catholicos valde fauebat, ad disputandum prouocauerat, ut habetvr in eius legenda: aliquando veto disput tio iam designatii , praevisa, non profutura Christianis a Deo opt. Max. miraculose impediebatur; ut euenit, quando praedictus Sictus Alexander Episcopus Alexandrinus corania eodem Constantino eum ipis Ario disputaturus erat . Nam praemissa ab illo per totam no . ctem seruentissima ad ipsum Deum deprecatione ; mane dum sub horam eonstitutam ad locum designatum pergerent, coepit Λrius inter eundum,ventris dolore laborare, & exonerandae alui causa, latrinam ingressus est, ubi praeter omnium opinione fataliter illico obiit, de animam diabolo reddidit. Ita Prateolus verti. Ariani. En infelieissimum,de monstruosissimum Arii finem : nihilominus tam ante,quam post eius mortem, perniciosissima Arianismi secta profundiores misit radices, in diesque multo maior scissura indumenti Iesu appararit. Dmpriss mum enim ille prima vice ab Alexandro fuit condemnatus, & Sacerdotii depositione punitus, ad Eusebium Nicomediae Episcopum perfugie, qui Arid partes, de primus, Sc usque eo pervicaciter amplexus est,ut Ariani nominati etiam suerint Easibiani, quod totidem . verhis refert Gualterius cap. 3 secuti . Ex Diuo Epiphanio hires. 68. de 69. ac ex Baroni anno numer. I p. Vbi eiusdem Epiphanii verbis indicat modum, quo Arius ad suam peruersam doctrinam homines attrahebat, Manilium, ac progressus in tali attractione ex quouis eorum statu . τα Dulcis, inquit, erat in colloquio, persuadens semper animos, ac blandiens : quapropter valdὸ cito septingetas virginitatem proiecis in unum eontraxit, di fama est ipsum etiam presbyteros septem, Ec diaconos duodecim abstraxisse. Sed di venenum ipsius, statim usque ad Episcopos peruenit. Secundum enim Pentapolis Episeopum,de alios persuasit. vi simul eum ipso adducerentur. θ Haec ille, addens intelligenda de tempore, antequam dictus Alexander Arium agnosceret hereticum, de damnaret.
TI Uerum deeursu temporis, etiam post Arii
obitum, adeo excreuit Arianismus . vi teste
S.Hilario lib.contra Constantium Augustum relatione Prateoli verb. Ariani, lo3. Episcopi fuerint, qui sis perfidiam sequerentur, atquisne dubio multo plures huiusmodi dxtiterunquandoquidem ut ex D. Hieronymo resertur in lectionibus sancti Damasi Papae, ingem,scens Orbis tera rumde Arsanum esse mir in
Tor . est, & non soluin totum orientem Arianismus peruasit; sed ad partes etiam qirascunque Occiduas, Africae, Galli e , Italiae, Hisipaniae, dcc. 7a ramos suos extendit, Hispali penὰ ultimae Oecidentis Urbe, S.Herminegildus iussu Regis Leouigildi Ariani patri sui erude Iiter in . teremptus, de gloriosissimo martyrio coronatus ; eo quod nollet Arianismum amplecti,de communionem in festo Paschali ab Episeopo73 Ariano accipere. Qiramquam postea frater Sanctissimi Martyris Reccaredus Regni si cessor,tali perfidia abiecta, fidem CathoIicam amplexus, Episcopos Arianos, eorumque sequaces persequi numquam cessauit, ut resere I Cardinalis Bironius tom. . ad ann. I 8 . Ex quo elato deduco, hanc pestiferam sectam sub
nomine Arianismi maiori trecentorum annorum spatio perduratis, cum ipse singulis i mis suorum annalium Ecclesiasticarum 1 teristio usque ad octauum diuersa de Arianismo
7s Sed videamus iam in particulari, quaenam, dc quales sunt lipreses, quibus Arius per se ipsum, de per suos successores sponsam Christi Domini Sanctam EecI am, tamdiu, ac tam 76 longe, lateque vastavit. Prima, ac praecipua haeresis fuit circa consebstantialitatem diu
narum Personarum, negabant enim prorsus Patrem, R Ilum, Et Spiritum sanctu esse unius eiusdemque naturae, substantiq, seii essentiae , quae a Graecis vocatur nec amittere ullo
modo volebant sanctissimam Trinitatem esse u ων idest consubstantiaIem , sed Filium esse Creaturam , ac Spiritum sanctum esse
Creaturam alterius erraturae, videlicet cre
tum a Filio affrmabant. Ita banctus Epiphanius h res68.&69. ac in an ceph. S.Augustis nus de hs resi num. p. de Alphonsus a Caluo verbo De us, haere si s. 77 Secunda. Crediderunt Ariani Filium solumodo esse seruum patris aeterni, Ec ob hanc eausam sic credentes appeIlati sunt Duliani euTheodoreto lib. haeressabul. affert Guali rius ubi supra. a Tertia. Posuerunt illi diiunctionem inter Uerbum,ει Filium,ita ut dicerent aliud esse Dei Verbum,aliud Dei Filium;quem volebat non esse verbum,sed qui sit factus per verba ipseque non nessi abutiuὰ sit Verbum. Ita ex
epistola quadam dicti Sancti Alexandri Episcopi, quam affert Socrates lib. I. cap.&e D.Ambrosio de Incarnatione Domini cap si contra h res ianotadoM deducit Baronius vanno 3I8. num.6 I. Addens ibi in hunc moiadum:Αd hse,inquit, spectat, quod Athanasius postquam plura verba Dei poni ab Arianis demonstrauit, sic ait: At illi porro quis sit Dei Verbum,non inficiantur , sed id pro Dei Filio
non agnoscunt,&e. Aliud nimirum iactantes.
esse Filium Dei Christum, a verbo DeL 3 H
go Quarta Arianorum hetresis suit, Filiu Dei carnem solam assumpsisse absque anima, & so eo huius illam habuisse informationem ,.ες
vitam a Diuinitate, vel ab alio, quod misit ita consequentiam. licet ipsi non exprimant. Hari s sanctus