장음표시 사용
171쪽
aut novem etiam annorum dispendio condemnatis. Puto formam totius
Lliquae Latinae a clari ingenii iuvene posse hora intelligi. mi se addi ita lii liae novae Institutiones admittat tur. Puto materiam facilius adquirendam, si etiam arte tradatur.
Hispanus sum,&quia Hispanis si ri-ho Lingua in Hispanam Latinae seu
Romane anteposui, non ut de alterius utrius excellentia Z primatu contenderem de hoc enim alibi sed, ut ordinem doctrina lenassequutus , eum qui maternam linguam per c gulas 4rtem didicerit facilius edocerem Latinam. Hanc nostri Gl,lcptem, Octo, aut tiam novem anim adquirunt, Graecam vero duo b .is vel tribus mei cibus &curim quia Graecaeli multo diuacilior Latma minime. Sed quia Latina addiscitur,rnis, Graeca posterius; nam ii invertorii aderentur ordi-nc in Graeca consumetentur anni multi, di in Latina menses pauci. Ergo tradatur prius Lingua materna ex arte
regulis, quam unusquisque addiscere posse videtur in alcbdomadc: xl hae semel alici calleat, poterit quodcu-que aliud ultorna adquitare uno aut altero mense. Et o QusNTi COR RuPTRI x. H esub rabo inititutiones Linguae Prisc , Molitando illam fuisse pulcherrimam regularissimam, omnesq; exceptiones Dirregularitate Daulatim irreptisse, non tam suavioris prolationis iudica . quam vulgi ignora Grais proici via. METAMha RiCA. Sic eam faculta.
tem dici colui, quae cli Metirica vulgata sublimior Inca varis , ubi foranes Labyrinthi in ipse di Regulari quod hir usque a nemine praestitum est, iii-busCamina Rcgrediemia, Reulientia Decidentia, Ascendentia , Circui. euntia Amabaea;item quibus P o os,
Martes, Soles, c. contexamus. Est opus omnino rarium . novum, quoamirum in modum auueri .exornari poterit, si funda in cnil posui, inii- statun RHETORiCA. Multa frice issima,
quae ex Veteribus deliinapi. ,tradeban tur,condem uat figur stropos que nostro aevo Mnataribus coaptat, lievissime oraturos , Concio naturos instituit , ut cum plausu authoritate eloquantur. MEMORIAE ARs Puto Artem memoriae altera indigere memoria interim quid alii dixerint docucrint ex mino, clamethodum commodissimani. trado, qua ossa iuvari mei noria.
1borumscripta, quisublin. s. Phil potia
comi emitum,cducitur. RIGONO MEI R. IA. Non line novi, Spicnis ingeni pracepit, ta- angulos univcisos silvit. LOGARITHMICA. In tres partes dividitur; in prima N pericii in Ie cunda Ulac quiana, in tertii ii aditur
172쪽
Erracinoivca, multo caeteris utilior&praestanti Dr.
Est Ars cui iosa, & Publicae Rei neces.saria. Illani in rectamin obliquam divido. De prior plurimos scriptili ereperio, tametsi multarn singulis p tuerint poni castigatius at de pol teriore vix ullum . Utraq; est valde utilisti necessaria, quartim,d praecipue posterioris neglectu, summos in summis Palatijsin Ecclesijs errores committi
RIS. Agit in prima parte de Forta iiijs, ex illis effossis tormenta, munitiones, tam lites addit, ubi multa quae eisdon propugnandis aut etiam expuglandis servient. Et in secunda longam mirabile in que obsidionem Pragensis Civitatis, itium tiro, sine milite, sine sulptuircpyreo, sine tormentis bellicis prodigiose defensae, ad rei milita
Asit ONOMIA Ostendit multa olim a tolomaeo, inulta ab Alphonso Hispaniae Rege, multa a Co-
pernico, multa a Tychone, ejus ADiectis Logo inonLano MKeplero, mutita a Lansbcrgio multa ab alijs supponi, quae aut demonstrantur esse talsa. aut non probata tu esse vera, ei tu ad causa Physica, oculos, ingula exacuissime expen .sit. Huc pertinent sequoties Libri.
SPHAERA. Mulia nova&valia c- eludit, in arguine tuo ucteri Trad ido cir Urna communcin, qtiam Mediam vocitat illam Midi citiones Parallacti iac primunt;illam exaltant Refractariae: line quata notitia seultra ad scholas sublimiores proceditur. SOLI E ARTI ADuLTER l A.
Doctrina generali praemissa umbris imperat. miris linearum labyriiu his
horas communes repraeseruati URANIA Ruci Fixa Dat novas
di faciles hypotheses, in quibus motu
crucitatam, ona .ria, quaeque a Uuteribus, quaeque a Junioribus observata, salvantur. Hic omnis motus rectilineus, hic exclusi omnes circuli hincvmnes arcus; tamen salvantur ob scr-Vationes universae. PROTEu COELESTIs Demon strat omnia Pliaenomen quiescente incentro Mimdi Terra Luna, Mercurio, Venere,Sole, Mart edo ve, aut Saturno
salvari stando rationi mathesi co- Enosci veram Mundi faciem non posila Heliocentricam pulchriorem caeteris, at solam Seo centricam videri sacrae Paginae consonantiorem, &hanc ob rem Fini nemissimorum Cardinalium decreto Scholis orthodoxis peris missam , caeteris quibulcumque re-juctis. ARISTARCHus Libellus elisummo ingenio scriptus Mipsuis A istarchi, si Viris magnis, qui eum ediderunt, credimus. Nolis indigere fuit visus, id. o nos Id cas singulas speciali commentario illusti avimus. SELENO GRAPHIA. Est quaedam Astronomia Luna iis, oculo in Luna posito omnium Planetarum xsini eruin loca, si um4 motum apparent.m examinans. Eidem ad ungi debuit
a Plutarcho conscriptiam Ill ud ego Scholi continuis dilucido Mincipiis in-g.ilorum Philosophorrim sensa severidisquisitione ex ainino. Plic multa de Montibus, Vallibus, Continente, Oceano Insulis Nivvus Lunaribus:
173쪽
muha de Ventis &Procellis multa de Pluvia , Nive , Glacie; multa de Cometis evalijs diversis meteoris:mulista de Plantis multa de Piscibus, Feris , Avibus'; multa tandem de m minibus Lunaribus, quae a Luciano, Plutarcho, me plero1omniantur.
ARX ASTRONOMICA Est domus elegans sideribus observandis apta Talem PDaniae Rege justus eri-zer Tycho, Aulicam fabricatus est, eum sideream deberet. Nos ita aedificamus muros,ut&stat organa Gyganetae a,quibus podumus Corpora celestia observare. Hanc IN TRUM ISN-τIs variis Arce mi hanc SOLI MFl4sas, hanc FII MARI ADN F, nec non Aueto MATI Bus divertis ornamus.
Modum sic gula formandiis exarandi seribimus &multa nova hucusque non visa delincamus. MATHESIS AUDAX. Multum ipsa succrevit paucis annis; jam in ipsa uberius omnes controversiae Logicae, omnes Physicae metaphysici, omnes Theologicae , praecipue de gratia xlibero arbitrio, sola Regula circino dilucidantur. Haec huc videiaretur omnino pertinere, at ob rationes speciales Cursui Philolophico inseritur,sunt enim multae in Physica dit- ficultates, quae non aliter, quam mi eris xlineis expe
A Nars tiberam, an Mathematica Muscast mulis curisse requirunt, ingeniose exponunt. Et uo, ne inutilibus contrarer u impliceri seorsim enarmonica edissero, ct ad labrossiquentes reduco.
Tractat de figuris .charactaribus, Quibns utuntur Musici.
de corumdcm characterum notarum que denominatione &intres Partes sub dividitur. Prima estFER-Di-kΑN-Dus TE TI-us. Utitur istis voculis,4 compendio mirabiliArtem copiosussiliam traditi Srcunda, IIT,RE,MI, TA, SO . , . A BI: qiuarum notarum nomina volumas omnin5 retinum Tertia est apologetica L . mplectitur nolin ullas cruditas Epit a pro
Constabit ex Orthologia Artem, quae Ne boraad discet possit,tot elIctricis implicatam , ut vix annis pluribus soleat a totamque additione unius Notae reduci ad incredibilem facilita etem. Admissa est&practicaturn ahaec Musica praeterionis ratcialia Monasteria, in S.Crucis Abbatia, etiam in aliis Coenobiis , ubi summa Iuvenes iacilitateri ta licitate instituuntur. POETICA MUSICA. omnem Artem Metricam, omniaque Carminum Versuum genera adMusicasu damentita: ducit. Huc
174쪽
aae miro ingenio eas tantum Notas admittit, quae vocalius exilis correspondent. Hac Artemiciter como sitit nonnulla Romanus Michael, qui tamen syllabarum quantitatem negle xit, cujus Ego etiam rationem habui in nonnullis Concentibus , quae olimicomposui, & nunc etiam in lucem pro- Euco.
ARITHMETICA MUSICA.Tonorum, Consonantiarum,&Dissonantiarum diste lentias numerorum appa natui dilucidat.
GEOMETRICA MUSICA. Eas. dem Linearum proportione exponit. LOG ARITHMICA M US L A. Et nulli bi liquidius quam nupse En-
armonicae proportiones minensurae
plures voces artificiose conrnciendi, compostortam vult us vocitat, dia me ad tantam reducitur tacilitatem, ut una
hora aret saltem die possit addisci. PRs UIGi A MUSICA. Comple, ur inger osa Vocum linplicationes, Fugas Insultus Labyrinthos,M. PHILOSOPRIA MUSi CA. Ab effectis regreditur ad causas ,ri vocis
2norae sientia ira, substantiam, Ouanta tartis, qualitatem relationes, propor-eiones, actiones, passiones, durat, Ones,ubicationes,lituationes,&habitudine peculatur.
MEDIClNA MUSICA. Ag t de Armonia troportione pulsuum,4
de morbis 'iri vocum consonantia. curantur.
ST qua pueri modo habere omnes sicientia in manu Z Illum dubia brevit ex Chirosophia, qtra nongam novas Artes tradit, sed veteres pugno comprehenditauisu partes sunt. CHlRol. OGIA: quae eloquitur digitis utriusque manus. CHIROG APRIA: haec manu varios charac cres efformat. Sed in quod .ssidet a Chirologies Explicabo.Clitis rologia iteras digitis exprimit, quavlingva solemus i at Chirographia inestabiles notas. delineat, ob oculos ponit. Illa ithographiam communem,ista Sinensem limitatur. CHi R - RHETORIO A. docet atten tos Auditores non tam verbis quam manu capi. CHIRO DIALECTICA. Est contentiosa di bellatrix Facultas,&verua tem propMgΠans manu Uausa. CHIRARITHM lCς manu numerat,&ditticiles computus digitis expedit CHIROMETRa A. Metitur digitis. terras, astra,vi omnia quae cest ambi
nu curiose delineat aconi plectitur. Hic multa invenlccnova, qua veteribus&jimioribus universis ignota. CHIROCHRO MICA. Tempora&aetates coordinat, AElas adjarticulos proprios reducit, mistorias expendit. Numeros omnes Ecclesiasticos: juxta stilum utrumque nimirum, au,
175쪽
Raecipua Autoris Quaestio eli, quomodo in tetiligenda sint verba Tridentini SeIII 4. o. I.
circumstanti-m Consessioneexplicanda Feri ste tempticari masaint. Vbi Autor multa subtiliter de specifica disserentia rerum: Ego pro Regula universali semper adhibui, docui hanc Ilia asserunt sterie, quadiderum quam numero ita tamen, si differentia plusquam numerica sit ac
Hinc aethiopsvi Europaeus differunt specie, sed accidentali maiori tamen accidentali specie disterunt, quam Italus & Germanus & hi maiore quam Bavarus& Saxo: quam Pragensis, Piisnenssa quam VeterO-Pragensisis Neo-Pragensis di a. Vnde cum Tris dentinum velit explicaris cumpeccati, dubitari posset an petat peciem accidentalem facti,an essentialem Verum non puto Quaestionem hanc huc revocandam esse. aut iuxta subtilitates specierum Logicalium aut Physicalium ex minandam quando enim de specie peccati est sermo, agitur de illa apparentia Maestimatione peccati, qua vulgo dicim us rem quampiam aliter narratam habere arumseciem, id est, aspectum, formam&considerationem in hominum aestimatione. Quid autem eius.
modi species Φυ in mimportet aut velit, optime discernunt Iuliastae medici, quorum similitudine utor, quia Confessarius Viri usque personam sustinet , sicut poenitens personam retia infirmi. Sicut ergo ludex reum homicidii aliter iudicat si homicidium factum sita semipoto,a stulto,ab irritato, a defendente se , ab invadente legitime hostem Rei p. si commissum per assinatum , per lastrocinium si in personam Regis, Patris, Uxoris si per procuratum abortum c. singulae enim hae circumstantia mutant streumfacti, etsi ubique sit violatio.praecepto, ita iudex in Consessione petie explicata circinstami-clsamurantoreis' per u , nec enim potest condonare, nisi quod ubi est cognitum: prout est cognitum. Si-
176쪽
mili modo agit &medicus nec enim satis est ei dicere MIeo caput. sana me; sed requiritur,ut explicet an dolor sit ex febri, excatarrho,ex crapula,ex eiunio,ex percussione an dolor inveteratus,
an recens y Imran rari facile fanahit,l isi medicus habeat , ut loquia
mur,ocularem inspectionem status infirmi sui, saepe enim detegit
circumstantiam maximi momenti, quam infirmus putaret esse mi
Idem esto iudicium desacramen tali Confessione ubi aperuit. se infirmnatem sanari est, accedente voluntate sanandi in medico spirituali. Hinc sacerdotes veteris legis in ordine ad remissionem peccati comparantur iudici Levit sius, anima qua peccaverisse offire arietem degrege , est dabit eum sacerdoti, iuxta astimationem mensis-ramque delicti, qui rogabitpro eo. Iosephus'. 3. Antiq.Cap. IO. quisciens, inquit leccavi nemine conscio, arietem eri Ergo sacerdos occulti peccati debebat facere iudicialem aestimationem teste Iosepho , qui praxim legis optime sciebat; sicut& Philo eamdem Iegem accipit deperiurio occulto Ergo periurium occultum debebat explicari sacerdoti, Momnes eius circumstantiae ab eo aestimari. Rursus Deuteron.IT. v. 8 iubetur sacerdos iudicare intersnguinem orsanguinem, Ipram est lepram. libi iubetur inspicere locum, capillos leprae, pannos menstruatae&C. quae omnia ex mente SS. Patrum tamquatypi sunt sacramenti Confessionis. Hinc sicut isti infirmi iubebantur ostendere se sacerdoti,sic peccatores iubentur explicare omnia ινι rvm habent conscientiam his enim verbis utitur Tridentinum, quis auremdubitet,quin alia conscientia sit eius, qui peccavit cum matre,quam Cum scorto id hoc enim forte gloriabitur palam, at illud secretum vix sibi ips credet. Unde patet quid dicendum sit ad . priora quaesita Autoris rnam illa sunt aperienda, quae Iudex aut medicus iudicarent mutare streumfcti aut Iuminsrmi. Similiter ad quintum quia species facti alia est, quando extendit se ad s. occidendos,quam ad unum,explicanda erit; etsi ignoret poenitens habu critiae s. actus in unum, aut auille unus actus sint s.
177쪽
niversalici num est ex integra causa. Talis ergo ac bis semper dicendus est madus. Sicut non potest eadem linea esse rectat curva quin totum absollite sit curvum. An autem, quod 14. quaeritur , possit peccari intra I gem humanam, non peccando contra ruinam , eicio an satis intelligam. Potest enim quam r. an omni legi humanae potui---- scriptae sit annexum divinum praeceptum trusio responderi potest, annecti quia 4 praeceptum Decalogi mandat ut obediamus Praepositis nostris. 1. Quaeri potest ut verbis Autoris utar an dentur humanorum actuum sonormanuulge , coatya qua euarerissim noveccando conva legem divinam
Et Respondeo dari praeter legem divinam,legemNaturae.scio quosdam studiose agere ut legem naturae evertant, it omnia revocent ad legem divinam positivam , de qua deinde dubitabunt, an, ubi, quando Deus locutus sit M. huc videtur euriosus noster Quaesitor maxime collimare. Dico igitur Deo nos obedire , quia Lex natura prius praecepit Deo obediendum esse , quam legem nisi habuisset, cognovisset Adam , quom do iudicasset se debere abstinere ab esu ligni Sicut ergo natura dat lumen , quo cognosco Deum esse, meum mihi revelate quidpiam aut loqui, sic eadem natura dictat debere meam voluntatem executionem voluntati eiusdem divini numinis esse eonformem. Et illa eadem natura dictat quid cuivis naturae sit aequum aut iniquum. Utque in simili rem explicem , ex maturae respondet axiomatibus Philo hiet , quae partim vocamus a tot saeculis hamine Naturae nota nam quando Logicus facit syllogismum in rurba . V. multa quidem ei praecepta observanda sunt, sed in omnibus dirigitur ad praeceptorum illorum observationem a quodam proepto universali Naturali: Si sum eadem uni tertioμην earim interse, quod nulla ratio, sed solum Naturae insitum dictamen persuasit. Et ut finiam,fieri potest ut quis solam Naturam ostendat ignorans omne praeceptumidiqinum positivum , sicut fieri potest, ut aliquis sit bonus Io-
178쪽
179쪽
UPos Libros starios, diversio typo
forma, prout tempora tulerunt , edd..
Culta scripsi, quae nondum lucem Ideo possiep desse videntur. Novam
omnium editionem exorno; re, ne Libros separari continiat, magnaisios artessudio concateno; ita utposterior frequenter Lectorem adpriores remittant, siterum adillos reducant; ut omniLuce eatur careretic tu Caret aliquo. Clarata tu eos majoris gratia ad novem Classes redigo, s noSem Cursus I. Liberale, , II e athematicum III Musicum, IV Chi soph cum V Philo ophicum . VI. Theologicum cholasti cum, VII Moralem Philosophicum, VIII. Mora lem Theologicum IX. Scripturarium It situo: in liuos ob oculos
180쪽
Inertis aut nesmaias expugnat Inter eximim praecipue iudicantur. URTHOLOGIA: De varia pronunciatione litterarum , ubi multis consultis nationibus, multis aetatibus plurima earmis ext enduntur.
ORTH o G RAPN I A:De varnis figuristiteratum, quae in Orbe terrarum hodie a ud varias nationes lunt in uni. P LYGRAPHIA. De transfigura tionei orarum,&earumdem potcstate secreta . st Liber summe neces artus Princio, ibit te phras multas4 valde
STEGUNO GRAPHi A. Est Scientia Polygraphia nobilior, ita secretiorem scribendi methodum romovet, ut ubi maxime secretum est, nulla ibi videatur suspicio secreti subeue.
Hac arte, ut de rebus arcanis amicos admoneamus, quamcumque Ciceronis aut a terius Authoris Epistolam ad quemcumque muttimus, intelligimur; illi ad nos aut eandem, aut aliam re mittunt,inritatelliguntur. Hac arte ad integrum Senatum unicam Epistolam scribere possumus, in qua unguli diversa, quae volucrimus, exacte caprariri, di tamen non se intelligant
Mi habilis olim fuit Joannis Trithemtjabbati, in ei phris inveniendis
.fesicitas, isque mira illius aevi ignorantia condemnatur enim a multis, a quibus intellectiis non fuit. Hocfuit aetatis priscae ingenium: hoc estra ostres p.raca legere,pauclara intelligere,omnia aurfere damnare. At ante annos vigintx strinxi calanium Trithemtu tutatus, Steganographiam non jam inertiam nigro manticam, sed ingenuam xliberalem artem esse ostendi. Hanc nunc Apolysin multum auctam exhibeo, mirabilia arcana in genere literario produco. NOTARDA ARs. Quantum distant Notiae a Literis explicat. Ponit Notas artificiosas, quibus quis uti possit, ut uno solo charactere quamcumque diactionem scriba Hic scribendi modus adhuc eli in usu apud Sinas, quorum omnes facultates N Scientiae videntur est eAbccc dariae,& in Legione illa docti uni mi, qui melius scribunt aut legunt. Posset ad methodum regulas reduci
.haec facultas,&tunc non deberet contemni. Dum tu alias notas breviores dimeliorcycrrormas, meis invenusini eis
Te, Nomnia calamo, qui lingua sit velocior, scribes. GRAMMATICA His PANICA. Ο-stendit Hilpanorum Idioma frustii Tmcusque ad Latini leges coactum, a liter doceri debuisse. Multa hic Ger manus,Belga, Gallus Italus, multa alij.
unde possint propriae Linguae institutiones reformam. GRAMMATICA LATim A. Hanc