장음표시 사용
151쪽
separatum est, ita se habet: ut hocq uideto agere possit: aliud vero pa
ti. Magna haec est dii putatio : quam Deo volente suo tempore discutiemus. Ut moveri pollit qhidpiam , Aristoteles duo ad minimum requirit: quonim hoc
moveat, dc alterum moveatur. Quod vero continuum est,& ejusdem naturae:
cum partes non habeat divelsas, a seipso pati nequir. IRecte hoc quide: si passio sit omnis motus. Quod ex seipso movetur: id nos absque passone per se,&non ab alio moveri pntemur. Nihil enim est eraeter lapide, quod ipsunt moveat deorsum: Sed ipse cx seipso movetur abso; al1o m O-
Quatenus animal non est proprie corpus continuum . Equidem totum animalis corpus, e si seipsum movet: Instrumentis tam cia utitur ad motum necessariis: qua instrumenta variae sunt partes, non con tinuae, sed contiguae. Jam Vero nerVus quispiam compunctus seipsium movet: quamvis conti nuum, &similare sit quidpiam. Cujus motus ratio magis hic manifesta est, quam in lapide. Vis enim hic est animalis, quae nervum movet. In lapi
152쪽
LIB. SECUNDUS. 123 Sic etiam mundus expa) te ultimae firma. Mysicria loquitur Pi CCOLOMINEUS: vcl aenigmata potius. Ego ad dicere velit, non intelligo. Alii forte intelligent, quibus plus est ingenii, quam mihi. Conjicere tamen liceat, quid dicere velit. t undus hic propterea δε itur continum: quod vis quadam a Deo, catasupremi motu, per universe m orbe diffundatur. Atq; si hac Dei virnute, mundi partes omnes, & uniantur, & continuentur: quomodo anima corpus animalis continere dicitur. Quid autem de mortali orbe dicitur 3 Super u Iatιonabim esse continuum.Nimis obscure. Num corporum coelestium motuS, Orbem universum facit continuum Z Tομ
imu continuatur universum: quod ejus partes omnes sint sphanicae. Nam v sphaerico est continuum: id etiam est sphaericu. Iaec formor, dc figurae similitudo multum ad unitionem: sive continuationem facit.
virtus a mundum unimia. . Angma. F. βο
153쪽
Cum vero spatium extra coelos infinitum sit: etiam corpus infinitum
esse videtur, Δί mundi. Cur enim potius in hac vacui parte ξ aare si ubi moles Corporea sit: etiam ubiq; esto necesse est. Simul autem si vacuum , & locus est infinitus: etiam necesse est corp'esse infinitum. Nam intex posse & otae discrimen aeternis est nullutata. DISCUSSIO.AD hoc argumentum , ipsiim velim
Aristotelem respondisse. Licet enim extra coeltim neque locum, neq; Vacuum esse censuerit: certum est tamen si locus
non sit physicus, spacium cse, neq; plenuneq; physicum: quod sit etiam non minus atque locus physicus, physici corporis ιρο pax: qua de re paulo post agetur. CUitaque hujiuscemodi spacium extra coelos infinitum sit: mundos etiam oportet esse infinitos. Nullum enim corpus est, quod se corpora.inon vel in hoc,vel in alio mundo sit. Co
154쪽
pora autem oportet in infinito jacio esse infinita : quod duabus demonstrari potest rationibus. i. Si vacuum sit spacium: locus est : quid enim piaeter locum vacuum s1tὶ Locus autem nullus est, quino aliquod in se compraehendat corp'. Ut enim corpus nullum est, quod no sit in loco: ita etiam censet Aristoteles nullum esi se locum in quo non sit corpus aliquod. a. Cum in aetornis idem sit esse, Sc posse . quidni spacium illud infinitum ab aeterno mundos ceperit infinitos: quorum ab aeterno capax filii λ Haec certe ratio est gravissima: quam salvis Aristotclicis princi piis, ex hypothesibus, nemo diluerit.
In primis autem,& maxime, id quod duditatione movet omnibus cum Loom abs
que corpol re nullus est. Ab aeternosti m est. quicquidset eri potu L
155쪽
Mundo nondum existere: stactum fuit: quod
enim animo compraehensa magnitudo, nullum progredientibus finem praebeat: nUm rus etiam infinitus esse videatur, &mathcmari acae magnitudines: etiam id quod ex tra mundum est spacium, nullis continetur limitibus.
Ad hanc demonstrationcm I. assumitur haec A positio. Extra mundum siccisi quod dam esse infinitum. Quod negati nequa quam potesti Nam prius quam mundus crearetur: inane jacium erat: ubi nunc mundus est. Quis vero cogitet si acium illud solumfuiste: sc. extra quod aliud similiter inane non fucrit 3 Infinitum id utique fuisse: potest huic intelligi: quod aliter quam a recepto corpore definiri non potuerit. Deinde quid causae sit a quod hic ubi mundiis est, duntaxat hujussicemodi fuerit spactum : & alibi fuerit nullum. Spacium corporis capax qtiidnam sit aliud praeter nihilum Z quod cum sit nih1l: nullas ctiam di fierentias: nullos ipsiim habet terminos : quibus definiatur. Tu vero cogitas nihil, nudam esepo lentiam: ita ut corpus redipo e non pot-
sit. Nulla hic opus cst potentia. Scd la tis est: modo nihil sit qliod eorporis im-
156쪽
L 1 B. SECuo Dus. I 27 Pediat praesentiam. Non ita nos hoc ni hilum este dicimus: ut suam dicit Aristo-l teles materiam: cujus sic. virtute forma physica sustineatur ut este possit. Corpora namque sua virtute dc essentia perfecta subsistunt : neque ullo ut sint subjecto indigent. Dacium illud inane si quidestet vere si1bsistens: vel corpora impediret: vel non juvaret. Ut vero juvet: non est opus: quando substantiae omnes suum in se habent subjectum e ut Vere etiam ob id in seipsis este dicatur: quod in nullo latio sint. Unde satis intellicitur Anaxagoram erra ste: quod hoc soli tribuerit
infinito. a. Et hoc etiam assumitur: Infinitumst. illud stactum omni ex parte corporas esse l. capax. Et merito quidem. Cur enim Mus pars aliqua mundum capere potuerit : & reliquae partes nulliti, lint oerporis capaces
ad Gus Anem pervenit. Quaenam ergo sit adeo sit btilis alia ratio : quae adVeΓ-sus eam cogitationem : ejus spacii terminum aliquem demonsti et Z Talis sorte cogitatio , phantasia est,
mra vacui, corporis eis capax et matotum eis. ad ens coliatori nullum extra mundum invenit. terminum o vis
157쪽
cui. Numerus advectione crescit in in-βήmtuno.
est, ferumque conceptus: quae non sint. Nequaquam certe vel Omnis, vel talis tinaginatio fallax est. Nam cxtra mundum,
vel est aliquid necessario: vel est nihil: U- trumvis esse dixeris: infinitum est. Quid
enim sit quod terminet ξ . Κώ ο Ouis numero crescentisinem imponat, ' Veluti numerum quem vis datum, augere potes alium adyiciendo. Sic & jacium illud extra coelum, semper longius extendi potest.
es mathematicae. Q nis enim hujus termis num aliquem invenerit Z
MODO EXPOSIT G rum alia solutio.
158쪽
Consecutio nulla est. QIpcquid enim
asserant Peripatetici: materia neque multitudinis, neq; varietatis rerum causa est: cum & indivisa per se sit, & omnino indifferens : ut in Alpibus caesis adversu'CAEs ALPINu M ostendimus copio S C. Multae hominum formae, homines ex una materia multos faciunt. Unam vero dicimus materiam, quae prima est, & omnium expers forinstrum. Haec enim per se una,& continua est: sed a multis, variisq; formis dividitur, & fit multiplex. Neq; Ob stat quod ab Aristotele dicitur: homines
equidem esse multos, sed unam tamen omnium esses retenta. Haec enim dum in ment est, non singulare quiddam est, scd universale: quo multae, sed ejusdem tamen naturae, multorum indivisuorum formae designantur. Atq; ita nullum universale, vere unum est. εν, ἁλάροτον. universale , multorum est in quae dividitur. Praeterca species hominis, mente concepta, nullius nominis forma est. Singularium enim singularia sunt principia Quin &de multorum hominum materia,
idem quod de forma dici potest: si mente similiter, ut ipsa forma percipiatur. Ita
159쪽
materia, mente conoepta etiam una HE. Genuc magis est unι- versale, quudi ferentia. Forma qua damsi multasint: --
enim etiam universalis erit, & una. Sinamq; omnium hominum una est differentia : genus etiam unum est: ψ eo quo ἔmagis unum est, quam differentia: quo magis est universiale,pluribusq; competes. Non ergo materiae causa mudos necesse est esse uno plures Quin potius ex munudi forma, de qiuestione propolita serendum est judicium. Si namq; talis sit: ut plures pstet esse, quim unica: tum demum susticiens haec erit ratio: plures esse muri dos. Hominis forma & natura est ad soci etatem comparata: & ob hoc etiam, ad multitudinem. Mundi vero forma, & essentia suum ut assequatur finem, nulla indiget societate. Siq; plures sint mundi: magis quam numeri, erunt ε Kσηλωδεις. Nullus enim erit, qui ad alterius perfectionem quicquam conserat.
II. Argumentum. ILure sunt mundi sive a natura: Aue ab aliquo alio sint opifice. SOLUTIO. B hac disputatione removenda haec est pi opontio. undum hunc, u- recta
160쪽
.re e alios, a natura esse: qua de re jam satis alias est actu. Pars igitur altera sola sumam r. Mundum qui fecit unu , Hurta velfecit,vel'cerepotuit. Utiq; potarit. Nequaqua tamen sectile hunc oportuit, qdquid face re potuit. Finitanainq; voluntas, infinitam restringit agentis liberi potentiam. Quod vero audet asserere P I CCo LΟΜ I N E u S , & impium, & absurdum est. Deum Grilicet nessi potuisse, neque posse murisfacerepturos. Quid enim causis sit, cur ejus ad opus unum astricta sit potentia :quem Constat esse omnipotentem Θ An ei. materia desit,aut virtus An est,quod plures volentem facere mundos impediatZ
DOS PROCREARE non posse. P I C C O L O M. Cap. 9. amus itaque mundum, nec esse, nec ef seposse multiplicem, quod praesertim ex
tribuό conspicue elicitur. I. Argumentum . Rimo, ex modo quo pendet ex Deo , ex