장음표시 사용
161쪽
cum quadam necessitate natura : per quem modum ex uno non potesF proxime si ada- quate prodire nisi unum . Vt enim exsole unum lumen: ex igne uno, una calessctio prodit : Ita ex uno principio, unus ordo, ct untucorporeus mundus.
2. Argumentum. Λ Ltera ratiosumitur ex materia, quae est
causa e qua nonis. Cum enim mundus ex tota materia constet: nec adsit mat raa,ex qua aliuου constitus valeat, necesse est ut unicus hic
nisi unum prodit. Si plures essent mundi: nullus Dei esset imago.
V conditio', uisit universum a Asolute, totum, perfecitura . Si mundi essent plur&: nullus esset absolute universum,nulim imago Dei. Hustus itaque esset mundus. uuare asserere mundos esse pluros, eis pugnantia preferre.
Um demonstrare non potuerit PI C- COLO MINEus , nonnis unum esse mundum: magna certe ejus est temeritas
& imprudentia: quando probare nititur
162쪽
LIB. SECUN Dus. mundum esse necessario duntaxat unum: ut non possit etiam Deus creare plures: si vel maxime velit. At forte non ex animo: sed ex Aristotelis sententia moliri hoc ausus est. Ita forte censuerit: quisquis P ICCOLOMINEuM magis, quam Veritate amat. Aliud tamen ejus verba docent : PICCOLOMINEu M videlicet Aristotelis probare sententiam : si modo haec Aristotelis fuit, quam stabilire nititur. Profecto si pius esset PIC COLOMINEUS: Veram,&Christianam Teologorum sententiam, ristotelicq non postposuisset. Quid ergo tanti est roboris 3 Uuiequid agit Deus naturae sua necessciter id nonnisi unum esse poten. Ita ego etiam existimo. Multorum enim contingentia est, non necessitas. Sed hoc suis tamen exemplis male probat PIC COLO M. Sol enim &ignis non simplici &absoluta: sed naturali agunt necessitate: quae & multorum est, & contingens. Quis etiam unum credat solis esse lumen: ut mundus est unus An non plurimae luminis solaris simi parte, o quarum una quaelibet lumen est 3 Ad alterum exemplum quod attinet: quamvis callide sophisticam exerceat PIC-COLOMIN Eus: facile tamen fraus, &erior qua animadvertitur. Ex uno gne
dos: suersiact dictu, Peripatetiacus mavult Accol. essea quam Chri istiam
Vnum es y Ucquid Deus agis necessano.
necessi su-nius iat ira Deus nonnisiuniussio pater
163쪽
peratio non sunt idem. Vnim ignis mutra calefacit corpo
una es E cale lactio. Aliud est ut ἐργν: alluc ἡ ἐνεδεγμα. Lumen antea positum fuit: non illustratio : jam vero non calor ponitur sed calefactio. Sed age. Calefactionem p calore sumamus. An unius ignis no nisi una est calefactio λ Nempe si rem no nili una calefaciat. Qiyd tum ergo si res mul iraS unus: calefaciat ignis Z Ut motus sit
unu&: rem etiam non nisi unam moveri oportet: si recte nos docuit Aristot.' am ex Deo pendet mundin cum quadam natura necesitate. Fessiim hoc est: ut
aliis cene docuimus. Sc d minor haec propoίitio ad exempla majoris accommode- Deus mun- l tur. SOL ct Unu lumen ct calorem ex un- . Nulla neces
dus a Deo pendet. dum noth cita ut uni,
dunt necessano. Sic ct Delmi e mundum hunc unum ex se producit quadam essentia γ suae nec itate. Solis nulla pars est, quae
non aliquid profundat luminis. Et Dei nul la pars est, quae mundum non produ- cat. Quid ergo causae est, quod una solum ex parte mundu m producat Deusὶ Sol ex- tra se cir naquaq; lumen fundit. Midni igitur extra se Deus circumquaq; mun- dos producat infinitos ξ Deum quis mundo neget esse majorem 3 A t lume solis ipso est solo multo maius. Exigui penape solis, tantum opus est: dc tanti Dei opus est tantulum. Affer quaeso Pi c c o L. hujusce ra- ltionem distrii inis. II. AD
164쪽
NE a Deus quam pauper sit. Non potest hic plures uno codere mundos: Nam materia et nonsuppetit: quae causa tam e est, sine qua creari mundus non postsit. Nescio quis iste sit Deus.Noster enim que colim', adeo magnus, & potens est: ut nullis egeat causis adjuvantibus. Falsum ergo est, &manifesta in Deum est blasphemia: cum ait PIC COLO MIN. materiam esse cam Iam ne qua Dem mundum procreare no possit. Cum enim Deus non materiam minus, quam formam faciat: qui matctiam ladanateris primam poscat generationem 3 lPraeterea si materiam ipse non fecerit, exqua. mundum creavit: unde lim ei subministrata est 3 Quis hanc alius fecerit Deus, qui . fuerit potentior λ Ab aeterno forte fuit, a nullo facta. Infinita ergo fuit. Infinitum enim est, quicquid factum, seu definitum non est ab alio: si quidem seipsum definire potest nihil. Quare igitur Deo suo materiae penuriam objicit Pi CCOLOMI
165쪽
MVndi condatio e se uisit universum sis in solute. Velim homine philosophumasere, δc loqui consideratius. Quod qua so pst universem absolute i An non id quod omnia est absq; omni exceptione Z Quid
vero ad mundum incorporeae substantiae Zi sun ου est omnia corpora. Non ergo est. 3bsolute omnia: quando hinc substantiae amoventur incorporcae. Quin & probariboc volumus : mundum sic. absoluto omnia se corpora. Hoc enim id ipsum est de quo disputatur. Ita principium perpetuo petit PIC COLOMIN Eus. Neque mundum ob id inficior universum esse, rotu, dc per sectum: si plures alios dicam este mundos Iis enim corporibus constat omniseus,quae ad ejus periectionem requiruntur. Quid igitur obstet quo minus duo, tresve sint a illi mundi pariter ut iste est, perfectiὶ Si mundi esseniplareta: nustin esset absolute uni versum . At dixerim eso etiam,mundum bunc, si solus S unus sit, non esse tamen universum absolute: cum non sit omniapbsolute. Siq; plures sint alii mundi tales dc tanti: qualis & quantus iste est: quare non sit eurtim quilibet universum Mundin no Z absolute Mantia
166쪽
LT B. SECUNDUS. 137 absolute λ a. Nullus esset imago Dei. Miror. Homines enim vortuS quam mundus, Dei si int imagines. Hominem Deus, non mundum,ad sui creasse dicitur imaginem. At neq; sibi satis hic constat PICCo Lo-MINEus. Post enim longe aliter sentit :ut ex hisce videre est. Et dubitatur de ratione Platoni,sumpta ex idea, quam dicebat Alexander nec itate
carere: cum unans idea, variae numero po te se imitation dis, ta participatιones. Simplicius m pram. δε coelo exponens context. st a. nrtistir Instantia Alexandri satisfacere, I inquit, A per uni idea unam flectem resto λ
dere: at ea in Aternis servatur numero aeterna, ut in Sole & Lunae in mortalibus vero servatur aeterna successone individuorum .e t haec solutio nullius videtur roborD , cyma non GF dubitatio dejecie mundi, sed de numero. Valde simplex fuit Simplicitis,qui sententiam confirmat Alexandri, quam refellere vult. Non enim Alexander multas & varias species,uni d1Xit ideae respondere. Multorum hominum una tamen est species: Atq; licet una sit idea: multi sunt tamen homines. Quidni etiam multoum mundoru una species, de una sit idea λ. n aeternis forte unitas est: δc in corruptibilibus multitudo: quam individuorum nominest vere quammudus Dei si ni ima
167쪽
infert silccessio. Nempe si non sint etiam multae stellae: quassensent esse tamen ae
g. Ouare asserere mundos esse plures, eis pugnantia proferre. Violenta est conci sio. Non potest Deus plures condere mumdos: quia facere non potest ut simul vera sint contradicentia. Mundi no sunt mundi: si multi sint. Qiiamobrem quaesor uia mundum, ut sit mundus, unum esse oportet. Non enim est mundus: nisi o- Inma complectatur corpora. Non omnia absolute: sed omnia sua. Quomodo qui libet liomo suis constat membris ouanssi'
sua corpora, a ia: M Icontinere ne
y ti φ . uestuame per fiuntur. Mundum
III. Argumentum. quae vili unt, multa seu te quidni etians mustasine, qua praseMntioris synti'
SOLUTIO. Nidia ratio est. Nam quae vilia sent:
aliquam ex multitudine perfectio-Quae vero ex seipsis per
secta sunt: non est ut aliunde perfician- tu . Ita nempe mmdus luc est per se pela
168쪽
LIB. SECUN Du S. I 39 sfectus: ut nullam ab aliis mundis sortiatur persectionem: si forte plures sint. Bonoruni hic igitur observandum est discrimen. Quaedam enim quo pauciora fiunt: eo quoq; sunt praulantiora. Minus praestant reges si multi sint. Et praestantissimus in, qui omnibus imperat. Quaedam vero praeliat esse multa. Non enim bonum est, nonnisi unum vel angelum esse,vel hominem. Et est, quod unum sit necessario. Dei solius haec est necessitas. Mundum vero praestat esse duntaxat unum : licet hic nulla sit unitatis necessitas. Possunt enim, si Deus velit, ei te plures.
C A P. XIV. IV. & IX. Argumentum.
Λ bsurdum est in agro a Uimo nonnisi unam esse sticam. Et smιbter absur
dum est, in stacto infinito unum duntaxat esse mundum. GMetrodorus. Extra hunc mundum in sinatum est statimum quod ab aeterno mundos caper potuerit infinitos. Ab aeterno igitur cepit infiniatos. In at emis enim esse opust,
169쪽
dis non de- ξ. 'Ubium nobis certe non est : quin ut . uni mundo spacium non defuit: in- .finitis etiam esse postit. Cur enim non nisi hoc sit spacium , quod ab hoc mundo completur λ Sed hac de re post agetur: quantum res ipsa postulat. Qiyd igitur λ Si mundis infinitis spacium stippetit infi-
nitum: quid causae est, cur haec sola parare: hujusce spacti mundum habeat An non in aeternis est actus: quod nobis est poten- . tia 3 Spacium infinitum infinitorum capax mundorum, aeternum quiddam est. Ab
aeterno igitur cepir, quod capore potuit. Magnum &iniquu est postillatum: nisi recte intelligatur: in aeternis idem esse,potentiam Sc actum. Potentia namq; reru est i futurarum : non praesentitium no praeteri- tarum. Ergo neq; aeternarum est. At infi- nitum tamen spacium ab aeterno fuisse dicitur mundorum capax infinitorum. Ex- 2 pende hoc diligenter. Causae potentia, re- rbus etiam competit aeternis. Qui vero po, qtentiam sequutur effectus: aeterni no sunt Mundum ab infinito spacio,vel unum,uel infiniu)s capi: effecta simi, quae capiedi sequuntur potentiam. Non ergo ita po- tuerut ab aeteri; capi et ut ab aeterno cape- I
170쪽
L I B. sECUNDUS. IAIrentur. Non enim ab aeterno fuit: quicquid esse potuit. Spacium autem aeternu,&infinitum potentiam habuit quidem ab aeterno, qua mundos caperet: sed qua caperet tamen postea: cum haec potentiae sit ratioc ut esteini suo sit prior. AE terna igitur, ut cauta, non ut estem potentiam habent. At haec etiam potentia, & actus idem simi. Minime gentium. Rersm C nim est potentia quae nondum sunt: sedeste postunt: atq; ob id etiam harum actu prior est. Spacium hu)usce mundi, non imus hunc potuit mundum capere, quam a Deo conderetur. Proinde prius hunc capere potuit, quam caperet. Si vero causam quaeras, quare hujus infiniti spacii pars una duntaxat mundum ceperit ,& capiat: facile tibi respondebitur: at non ἀρπα δικως. Licet hujusce jacii pars unaquaeq; mundii capere possi nil ut mundum capiat tamen, mundum esSe oportet quem capiat. Ut Vero sit, a. Lob fieri necesse est. Ab hujus ergo Dei fiat Opi. Max. pendet hoc Voluntate: ut mundum vel unicum, vel plures crCCt.
no mundos capiendi, no ab aeterno
in mundiι capere potuit o guam ceperit.