장음표시 사용
81쪽
sa. DE MUNDO contentum: quae consistens in primo m bili, suas inde vires in universum orbem diffundat. Ergone fatetur Aristoteles animatum esse mundum λ Utiq; fatetur: sed
unam duntaxat animam admittit. Errat certe toto coelo PIC COLOMINEu s: epsi planeta non est. Non enim hic ,&aliis in locis duplicem rejicit Aristoteles anima mundi, & unam recipit: sed simpliciter, dc absolute mundum negat esse animatu. Quod enim de igne, & aere dicit: de ca teris etiam omnibus mundi partibus est accipiendum et utpote quarum eadem sieratio. Ut ignis animal sit: una satis est anima. Quare igitur ignem Aristoteles 'nimal esse negat: si communem aliquam' mundi animam esse fatetur λ An mundus est animatus: si nec aer, nec ignis, nec ejus ulla pars alia est animata 3 Cum negat Ar Arelas ignem habere animam sobism ilia, rejicit animam : qua fit di m ab anima primi mobilis. Unde ad nos istae muscae asvolantὶ Ex Italia. mid quaeso non liceat comminisci: quando viri tanti, tamquae celebres talia audent asserere, quae sunt evidenter falsa 3 Non duas rejicit Aristot les animas: sed omnes absq; omni exemptione: ut ne unam quide admittat: quae cunq; modo sit. Si verba non curas Ari
82쪽
L I B PRIMUS. Ustotelis: rationem ejus expende. Nec aer animalest, nec ignis. Psellam igitur habent animano. Nullam dico: ne putes, hoc nonnisi de anima quapiam ab anima prismi mobilis distincta, osse intelligendum.
Qine autem est consecutionis ratio 3 Si quam haberent animam et essent animalia. Quid hic negas h nimaliaforte non seunt: luet anima habeant: Siapartessiunt unius animalis e mundi videlicet animati. . Neque plantasunt animalia,quamvis animat irata. Praeterea licet una comuniri is anima mundi totius: haec tamen non in immixta mundi partibus. sens hoc eis quod in veteribus r prahendit Arisorelas: οι τ μ. φαάν - τωολω 'M: in universo quι censuerunt ammam esse mixtam. .
Ad haec breviter proposita, breviter e iam respondebimus. I. Pon esse animal quicquid animam habet: duabus ostenditur instantiis: tum quia planta: tum quiapartα
animalium, licet animatastat, animalia immen non dicuntur. Ego vero plantas, antimam habere pernego: in quibus nihil est,
quod naturae vires superet. ma de re alias a nobis achium est copiose. Ad animalium vero partes quod attinet: harum lo-ge alia ratio est, quam partium mundi. Nam hae ccn inuae, vel adnatae non sunt:
licet animatae te an malia numenon sunt. Plumae non sunt anima
83쪽
missetur An mundi inima sit in I A primo
ut corpus unum, aut animal unum essic ant. Hinc in libello de mundo, recte mundus esse dicitur et ἱλ- ιπὶ λακοσμ η- ς: dolorum ordo pariter , S OrnatuSQuid vero discriminis s1t inter ταρλα , ταμερ=1, satis est conspicuum. Totancmmpe sunt, quae separata siuit: quomodo se paratus est aer ab aqua ' partesm caeteaeae a. ieinvicem. Praeterea simpliciter & nulla adhibita exceptione dicit Aristoteles abrisurdum esse: quisquis putet aerem anima habere: neq; tamen este animal. Κα μσλ ἐν ψιχῆς --ς , ατο v. Quod Ver
dicitur de anima mundi: hanc videlicet nulli corpori esse immixtam: nihil etiam ad rem lacit. Nam ut animal faciat anima: satis est si corpori, quod perscctiira est ita insic: omnibus ejus partibus vitam, Vixes'; suas conferre possit. Nulla hic opus' est mixtione. Dicatur etiam anima illa, quam a mundo r icit Aristote; les, ita inimundo esse: quomodo an1ma primi mobilis, in ipso est. Qui d tum amplius ZUna sorte adhuc effugiendi via,& ra tio est: si dicat Picco LO MIN. mundi animam nec in igne esse, nec in aere: sed in sola si1preir a sphaera: sitasq; vires per univcrsum orbem diffundere : quae cum anima ipsa non sint: cas quibu4 confer un-
84쪽
tur partes, animalia non faciant. Neque nobis hoc est satis. Non enim per omneSanimalium t artes extensa est anima: quae Pari s tamen animatae sunt. Neq; ob idiotius cordis anima est,sed totius corporis. At unumquodq; tamen animal, suam habet animam, quta non sit alterius. Licet ergo adir,&ignis animae communis vires habeant: animalia tamen non simi: cum Propriam no habeant animam. Equidem si non nisi una sit anima: non possunt ani-qmalia esse plura. Sed unius tame animalis partes animatae sunt complures, in quas ejus animae vii es distribuuntur. Aer igitur animatus est, & Unis: neq; tamen animalia sunt. Perinde absurdum cst: sive animalia : sive uiua animalis partes dicas osse. Si namq; praeter rationem est, acrem lesse animat: etiam rationi minime est consentanquin, totum mundum esse animal. Hoc etiam velim expendas. Si aer, & ignis propterea non sunt animalia: quod propriam non habeant animam: malὰ veteres refutavit Aristoteles : utpote qui non hisi unam rotius mundi animam esse statuerint. Denique cum mundi partes non sinrita compotine: ut unum corpuS, dc u nurn animal sacere possint : ut omnes, dcs nsulae possint animari & vivere: vel tot
Si adiri an νmal non est: neque totus munduε M. Aut mustas oportet esse animam ν
85쪽
versa conveniunt corpora. Anima com
oportet este animas, quot mundi partea sunt: vel unam oportet este animam, qu . per totum mundum diffusa sit.
mam recepturo nihil amplius definiunt ; atq; si, prout in fabulis habetur Pythagoricis, quodlibet corpus quamvis suscipere possit animam . Suam enim speciem, de formam habet unumquodque Si recte Pythagoricam Aristoteles ideo
repr*hendit με μια-n.: quod diversi animabus diversa quam conveniant co rora et quanto magis ii repra lensione digni sunt: qui torram, ignem, astra, sphaerasq; ccxlestes ulcant esse animatas ξ LN onis corpus si non sit ad suscipiendum asini anim in idoneum: ad aliquam tamen animam est,pbe comparatu . Aer autem, δί sphaerae coelestes, nullam in seipsis habent particula,quae ullius sit antirae capax.
86쪽
Nulla namque est: anima, quae vitam ulli corpori conferre possit: nisi competentia vitae praesto sint instrumenta. Nulla itaque mundi pars est,quq sit vitς capax. Non es existimandum, vitam quae corpori ab anima communicatur, esse caloris instar: qui facile in quaevis corpora sese insinuat. Parte hic opus est aliqua non fluxa, non mobili: quae firmam praebeat animae sedem. Cor nos hanc dicimus: quod vitae fons, S officina est: necessaria. anguinis arteriosi, spirituumque vitalium . Aut certe partem esse necclle est: aliam: quae cordis loco sit: ώτ καρφαμερος ἀναλιγγον. Quin &cum hac ipsa parte caeteras omnes animati corporis partes oportet cohaerere firmiter: ut firma etiam carum vita sit. Nam quae a voto pars avellitur: diu nequit esse superstes. Qui possint crgo mundi partes, animam vel sit scipere vel retinere: quae vel admodum & dense& durae sint: vel nimium tenues&suxae
87쪽
vivere multis dicatur modis: si quis ex hisce sit unus, vivere id dicimus. Cujusinodi mens est, sensus, motu&. Iocalis, & is motus , qui nutrimenti est, vel ad tabem, vcl ad increme
Viventium het sunt actiones.Licet enim vita, quidpiam sit aliud: nihil vivit tamen, quod non vel halce omnes, vel ex hisce aliquam possit exercre. Quis ergo Irum, dum vivere dicatili nulla ejus pars ulla hujuscemodi vim obtineat Z Nulla certe nutri tu ulla sentit: nulla intelligit. Ad mo-
tu vero localem l attinet: nemo est adeo rcru imperitus,aut impudens: qui motum elementorum neget csse naturalim. Demota corporum caelestium,idem suo loco dicetur, &demonstrabitur. At neq; est, qui clementis ullum rationis usum adscribat. Falsiim ergo est totum mundum VbVere. An Vero corpola vivant coelestia, alias exquir tur.
Ad appetitum quod attinet: si natur iis sit: ad motum videlicet naturalem comparatus: nihil ad vitam affert. Si vero viri T. r quidam sit: vel eo sum si quitur,
88쪽
L I B. ΡRἹMus. S vel intellectum: quib' sublatis, aut no po- sensium, vel sitis: appetitus fiam hujuscemodi est nul- intelletitumius. Errant ergo turpiter, qui rebus ne- se curique sentientibus, neq; intelligcutibus vi talem tribuunt appetitum. IV. Argumentum .
modo finis. Duobus eni- modis id c mus gratia dicitur.
Inter caeteras quibus utuntur rationes, ut mundum vivere ostendant: haec etiam
una est. Id videlicet quod vivit, este non Vivente praestantius. Haud equidem hoc inficiamur. Mundum vero multis viven-ribus cilc praestantiorem, merito negave rim. Non enim hic splendor ves amplit do magis est spectiunda, quam actionum propria rum, finisi praestantia. Certum autem est postrem im finem omnib' praecedentibus este meliorem. Quin & in confesto etiam est: si ibstantiam hanc esse praestantiorem: cujus finis est potior. Po-
89쪽
tior autem finis ilic est, qui magis ad postremum accedit. Et vice vetia minim C o rmnium nobilis ille, & praestans est: qui plurimum abest a postremo. Cum itaque finis noster: sive beatitudo nostra, sit intexomnes omnium fines, postremus: merito etiam nos omnibus praestamus. At veto brutae animantes caeteris perfectiores, ad nos proxime accedunt: quas etiam constat propter nos esse condiras.
Et quae sunt hisce imperfectiores, propter has ctiam sant. Plantas autem quis dubitet, propter nos ,& animalia caetera crescere, δέ propagati Z Quis plantarum gratia terram esse neget, caereraq; elemen ta ξ Deniq; coelestia corpora manifestum est, propter elementa, resque caeteras es haentares, dc esse, &moveri,& agere qui quid agunt In hisce autem multae stan quae non vivunt omnino. Cum itaq; praestantius id sit, cujus gratia est aliud: mundus varii generis lapidibus, & metallis, Aptantis minus & nobilis,& praestans est. . Quis ergo mundum ob praestantiam sitam vivere credat: si praestantiora simi alia, quae non vivunri tamen
90쪽
ET QMNTITATE. Duplex hic est quaestio. Prima est: qualis hujuste mundi figura sit externa. Sed quia haec ex supremoccido est petenda: merito hanc qu stionem ad primam particularis physicae partem , quae de coelo est , rejicimus. Ut & alteram de mundi magnitudine: finitane sit, an infinita. Nam ex coelesti motu facile haec dis, cuti potesti ut suo tempore ostendetur.
PIC COLOMINEUS de mundo Cap. IO. ΡRopterea dixise nonnulli, mundum non vere esse unum, sed flum esse unum per
eongregaraonem, non secus ac exercitus situ nus: qua opinio in pracedentibus rejecti M. 2 tam unum per congregationem est unum