장음표시 사용
141쪽
a o8 De Summa Imper. Potesate circa Saera. ficiis: de attributis Deitatis, &c. sed & quae ad fidem ordinata, cum excitandam, ut Lavacrum regenerationis ε tum confirmδndam, ut Corporis di sanguinis Christi communior & olim victimae, tanquam typui magnae illius hostiae pro totius mundi iniustitia madandae r incultu etiam religionis & disciplina quaedam constituta sunt. ut estSabbathi lex,seu praeceptum de s*ptimo die in piet te di precibus sanctificando, omisib omni& hominum pecudum labore , & mandatum' συναγε e, qVad Christus Ecclesiae dedit, ad processum cum quiervandum , qui cum fratre suo reconciliari nolit. Praeter baec univerialia iura divina sunt etiam quaedam p rticularia, in eo quidem, cum illis comparanda, ut ex humano imperio nullam mutationem recipiant ἔ caeterum diversiain obligationis generalitate ἔ non nim ali in obligabant , quam quibus data erant. Erant vero data vel populo, vel singulis. Populorum omnium unus est Israelitidus , cui Deus
jura positiva in sacris & profanis rebus plurima praescripsit : Singulis etiam Abrahamo , Isaco, Iacobo , Mosi liisque Dei servis mandata quaedam leguntur, quae omnia in ordine ad homines immutabilia suerunt, adeo ut ne quidem Judae rum Regibus vel minimum in iege apicem corrigere licuerit. Duo obiter hoe loco monεda duximus: unum est, errare illos, qui putant, quondam extra Judaismum non milis Ecclesiam Dei,& omnes, qui ad illam aggregati sunt, universos etiam iudaici populi secros ritus suscipere, ademque necessario circumcidi debuisse : longe enim aliter
142쪽
CAP. IV De Anmus imperii circa Sacra. t dyaliter se rem habuisse iam luculenter Q Grotius
docuit. Alterum, posse omninti ea, quae a Christo praecepta sint , aliquo modo leges vocarie quod ideo addo, ne quis ex nostratibus nos ex
Socinianorum schola ideo prodiisse propediem
tradusiat, quod paulo ante ordinem illum in irr conciliabili servandum legem Voca vimus, quae calumnia bono Grotio ex eadem oco casione saepe injuriam fecit. Sane enim quam vis Christus non venerit in hunc mundum, ut
novum aliquod jugum hominum cervicibus imponeret, aut legem justificatoriam ferret, cuius impletione aeterna salus constaret e Sed potius ut ipsis legem Veterem pro nobis impleret persecto obsequio , per fidem deinde nobismet ipsis applicando : Quin tamen illa, quae a Christo aut noviter instituta, aut circa disciplinam Ecclesi sticam ordinata sunt, prbprin leges vocari liceat, non quidem meritorias , sed tales, quareXpret scripto superioris inferiorem obligant , nullus plane dubito. Eminet enim inter triplex Christi ossicium regium illud, quod per rerum naturam sine legislatoria potestate concipi nequite Et si in civilibus rebus, quod Principi placet, legis habet vigorem , quanto magis illud etiam, quod Regi Regum maximo, & Domino Domunorum placuit Τ quo sensu prosecto ego nunquam verebor sacrae coenae & baptismatis institutionem legem vocare. Baptizate , inquit Salvator, omnes gentes e sumite re edite, bibite ex hoc omnes. Hoc facite, quotiescuns feceritis, in mei memoriam : ct in aliis rebus etiam: ire im
143쪽
universum mundum espraedicateEvangelium, excludite eum a coetu . ost vobis ut Ethnicuo . ubique verbis praeceptivis , obligationem
necessarii obsequii ex superioris iussu inducensi. bus, in quo ipsissima legis forma consistit. 3. . His ita praemissis imperium summum in actiones tam dennitas quam indefinitas agere dicimus, sed inaequali libertate praecepti s nam
indefinitas actiones , quiesc ves aliter se haho, ant , ab initio nihil refert,ut ait Aristoteles,in utramque Contradictionis partem &vetantem,&jubentem inediscrimine flectit, prout sibi de Reipublicae commodum est : Hae sunt, quae ad instar tabulae rasiae se habent, m quam stylo licet
scribere,quaecunque volueris;aut informis cerae, ex qua artisex vel angelum format, vel cacodae. monem. Definitae vero actiones, adeoque quo
ad suam bonitatem vel malitiam immutabiles pro & eircase admittunt imperium t non etiam contra et Pro se, ut quod jam vel naturae lege , Vel divino iure positivo aut honum est , & factu ne, Cessarium , aut malum , & fugiendum , denuo Princeps suis edictis fieri iubeat valetque , unde novanastitur in subditis ad superiores obligatio, etiam in conlatentia, quamvis subordinata & minoris gradus , ad peccatum tamen augendum idonea. Ita si Rex in sua civitate legem ferat, ut omnes subditi Deum verum & unum rei glose colant: ne eundem blasphemiis dc deierationibus irritent, obsequium debetur imperantipontantum quod actio per se bona sit aut a Deo praecepta , vel mala & vetita. Sed di praeterea quod
Ethic. I. s. c. Id. . . . r. i
144쪽
CAP. III ID Finibus Imperii circa era. t tr' d Princeps eandem vel jusserit , vel prohibuerit,cui in omnibus licitis parendum est et adstringunthac γatione plura vincula sortius di continenaX civis, qui aut neglipit legem aut data opera
transilit, tam in ipsum imperium civile, quam naturam di Deum in iurrosus est y ' resistit enam divinae ordinationi e qui vero resistunt, ,-ὼῖς μου λήψο - , ait γ Apostolus. CDωρ admitatunt imperium definitae actiones, qua eius subsidiariam quasi opem in ulldi, externa & agendi modo imploranimam & quae fieri oportet,dc quae
Oportet non fieri, extrinsece mutationis sunt capacia, quam ab imperio humano accipere po sunt. Hoc actionibus debitis tempus , locum, modum S personas assignat, quatenus eadem ipsa per naturam rei vel legem divinam expressa non sunt: Hoc tollit actioni impedimenta, addit praemia bonise Coercet malos poeniS, aut culpae Veniam dat, vel nudum permittit factum ex necessitate moralicitra approbationem. I finita possent in hanc rem exempla adduci, PamCis noS contenti erimus. Lex divina est, &in primordiis statim mundi Adamo ut volunt, data,
septimum quemque diem Deo esse dicandum omisso omni labore perpetua haec obligatio sue, & omni tempore a vera Ecclesia agnita , in diei
tamen determinatione nonpihil variatum est
Iudaei enim ultimum septimanae sumpserunt: nos ex libertate Christiana & in honorincam dominiCae resurrectionis memoriam primum:actio intrinseca nullibi immutata et tempus Certum
additum. In illa ipsa deinde dominicae diei celebratione
145쪽
I ta De Summa Imper. potesate cirea Sarra. lebratione, & quae tunc fieri communiter i Oleucquantae imperantium parteS, ut Omnia ἐυκμόνως
ra est, qua ad laudes, preces & concionem convenitur e tum singulorum ordo, argumentum,
tempus durationis : In a novellis Justiniani constitutionibus plurimae in hanc rem leges inveniuntur , quae omnia nunc Pontifices Iui juris esse volunt: veluti, Baptismi & Sacrae communionis canones elata voce pronunciandos ut
populo exaudiantur. Sacra mysteria in privatis domibus non peragenda : nec litanias a Laicis nisi praesentibus Clericis canendast Circa per sonas etiam actis functionibus destinatas multa inveniuntur disposita : ut ne Episcopus ab Ecclesia absit, nisi summae potestatis consensu, &ne sic quidem amplius anno e ne EpisCopus ordinetur , nisi annos triginta quinque nabeat: alia. praeterea v summa potestate libertas religionis dependet, quam sub illius prauidio non tantum citra metum profiteri, sed & absque incommodo continuare licet, amotis impedimentis cum quae pietati externa vi ossiciunt, sicut Cyrus & Darius templum instaurari per milerunt cohibitis per sieverissima edicta adversiariis, cum pecuniarum ad sustinendas impen sas, pecorumque victimis faciendis idoneorum ex publico erogatione. Item Constantini & Licinii proposito mandato Christiani , α λασως ea facere licuit, quae religio Christiana desidearat: tum quae scandalo dato & vitio rei, quem
146쪽
CAP. III. De Finibus Imperii circa sacra. t Ia admodum piissimi quiqueJudaeorum Reges tuo.
cidunt lucos, amovent excelsa et confringunt statuas, idola, etiam res antiquitate εἰ miracu lorum recordatione Consipicuas et ut serpentem
aeneum , a Mole quondam erectum , quod ei a populo superstitioso adoleretur: Paganica templa Christiani imperatores claudi iusserunt, ne
recens conversi per mores inveteratos reciduvam paterentur. De poenis in sacrilegos , in blasphemos constitutis, de praemiiS item, honoribus, privilegiis ac indultis sacro ordini ab Imperatoribus profuse concessis quid in tanta luce
multa dicere attinet S. s.. Sed non admittunt imperium actio. nes definitae contrase, nec actus imperii imp rabiles sunt , qui repugnando naturali vel dia vino juri actionem ipsam intrinsecus immutant et ratio est, quoniam quod superior potestas duratura semel lege definivit, id in seriori non licet rescinderet: dependet enim inserior causa hsuperiore, a qua vim suam habet di essentiam : sed
contra Ordinem moralem est, ut majus imperium a minore, quod ab illo dependet, elidatur. Ut Uicarius in Provincia nihil contra, Domini tutam decernere potest,ut patrisfamilias in ux rem , liberos & servos potestas in civitate a Cuvili absorbetur et ita divinum imperium longe eminentius omnia humana complectitur , quihus contra illud ne mutire quidem licet, a quo solo,omne quod sunt, habent. Egregie hic A gustinus. Si aliqui jusserit Curator, nonne faciendum est ' non tamen, si Proconsul jubeatemn utis continnis potesatemsed eoru masori
147쪽
1r4 De mma Imp. potestate ei a Saer semire. Rursms ipse aliquid iusserit Proconsul, aliud jubeat Imperator, nunauid bit --ν isto eontempto isti esse viendum ' Ereo si liud Imperator, aliud iubeat Dem, quia jω-
auatur ' major potesto Dem, da veniam omperator I Cum vero definitorum ante humanum imperium duo genera sint, alia iusta, &alia vetita e duo etiam sunt genera actuum imperii extra ius imperantis positi, jussa a Deo v
stare,ct vetita jubere et nam neque quod divino imperio factu necessarium est, imperio humano illicitum reddi quit. neque quod illo vetitum.
hoc honestum. Ita in sacris ut maneamus,nec Evangelium, nec ministerium nec sacramenta eo modo subsunt imperio, ut intrinsece mutari possint: quamvis in externis circumstantiis varie illis imperitetur. Quam non Ecet Imperanti sa- Iutarem verbi divini praedicationem ,5 administrationem sacramentorum efficaciter prohi- here,ut nimirum propter imperium illud fas non
si Pastoribus officio suo defungi , di oriculis solatium accipere e sicut in aliis rebus, quae in iure Prificipum existiant, gravissimhisti peccantiqui adversus iussa superiorum aliquid faciunt. Nam quin vi mera & nequiter adhibita potentia
interdum Evangelii cursus retardetur, dubioc ret. Deindeformulae v Deo verhi & Sacramentorum ministerioprancripta mutationi humanae non sunt obnoxiati m denique in univerium,
quicquid ad fidem pertinet, & in sacris oraculis
divisae gratiae consequendae idoneum instrumentum commendatur , necessario tenendum
148쪽
CAP. III De Finibus Imperii Arcasae . a Itest, nullo Principibus in fidei articulos aut divi nos cultus arbitrio relicto, quia non potest fidei articulus esse, nisi coelo exierit, a quo solo, quid ad salutem credi fieri ve debeat, patefactum est: nec in bonam partem Deus illum se colendi m dum accipis, qui humano ingenio excogitatus a vera luce ad gravissima summiNuminis censura ubique perstrictas abducit. Eadem ex contrariis S vetitorum ratio est, quae in sacris non mincis licita summis potestatibus fiunt, si praecipiantur, quam incestuosum illud matriamonium, quod quondam apud Persas per leges Iublicas inter parentes di liberos contrahere
f. 6. . Hucusque limites summi imperii in sacris patent: Hi aggeres sunt positi amplissim
potestati, quos Princeps cum laxat, extra suam jurisdictionem ius dicenti impune non paretur, deficit enim obsequii necessitas, cum peccatum est in mandato. Tenendum tamen serio est, ab obsequii negatione non dari transitum ad resistendi licentiam , si eo nomine subditis vis ins ratur , quod noluerint libidinibus & injustitiae Principis velificari es quamvis enim actus imp rii, qui fertur ad illicita, careat effectu suo, id est,
obligatione, manet tamen ordo civilis inter imis perantes & parentes , quo stante princeps maj state sua defenditur, quam vitia nec inquinant nec fugant. Itaque si imperans iusserit, quod
Deus Vetuit, cave ut moveare. Si minis ficta respondent, si exequitur tyrannus, quod iracunda aut serina mens suggerit, cave, ut resistas. Patientiae hic clypeo opus est, non gladio, non Ve-
149쪽
i e m summa I . Potestate circa saera. ineno, quod nonnulli liberaliter suadent. Sed reclamant Parricidis illis civiles rationes, oracula lacra & exempla piorum. Civitate semel imstituta ad tuendam tranquillitatem, perit singu- Iis civibus naturale illud resistendi ius, quod aclarcendam injuriam habent, & absorbetur a publico fine , quem non licet consequi, salva resistendi eis, qui prae lunt Reipublicae, licentia. Diastinctae sunt imperantium & parentium functiones, quibus confusis incondita & dis ociata multitudo fit, ut Cyclopum illa,ubi ' ουδιο
non societas ad juris participationem ordinata, qui praecipuus est scopus in Rempublicam coeuntium 'r quemlibet decet curare , quod sui est muneris & officii, non alienum invadere. Qui imperioso maiestatis e haractere pollent , sum-
imam rerum arbitrium a Diis accepere: aliis obsequii gloria relicta est. His Princeps ut instrumentis utitur, ad procurandam civilem salutem, propediem impediendam , quando Causae moventi restiterint: nec gravate conditionem suam serre debent, quam sibi ipsis fecerunt. Haec
enim est consensio eorum. qui Civitatem constituerunt , ordine publico animatam; ut apud quos rerum summa est , non tantum suprema
lubendi vetandique potestate polleant, sed & sacrosancti lini Sc ab omni iniuria defensi , ut eo maiore & auctoritate & fiducia Rempublicam administrent. Duobus his munimentis semel
perruptis solvitur societatis operosa compdes.
150쪽
CAP. III. De Finibus Imperii tana Saera. Ir & incerto obsequii imperiique Iure , cui plu quam Troianorum Palladio tranquillitas omnia iam nititur, inter factiones & ἀν- χίαν miserε iactatur publica navis: illustris est hanc in rem pud Dionem Cassium locus, quem hoc transcribere lubet. ' ου μντοι ἐγω, inquit, .m σαως
Nec rem aliquis objecerit, boni alicuius & justitiae fruendae causa homines olim aliis se subjecisse , non ut ad injurias & infamam eorum paterent, quos tueri oves suas oportet. non deglubere e cessante itaque fine illo cessare etiam obligationis necessitatem, tanquam ex conditionis defectu , sine qua nunquam in societatem itum fu i siet: nam uvis inest huic argumento, illa tantum erit,ut si in omnium certissimam perniciem Rex seratur, omnes etiam sibi consulere possint: non vero etiam si unum alterumve ex universi
multitudine petat. Procul dubio enim satius est obligare aliquem Civium ad tantam patientiam, quam singulis eoncedere , ut de damno &iniuriis sibimet ipsis caveant, perniciosissimo e empto , quod mox aliis velum fuerit improbis cupiditatibus tegendis: nec est tanti unius salus,