장음표시 사용
171쪽
p. III De Finibus Imperii cirea Sacra. Is
Judaeorum sapientes necessariam ducerent nisi illis, qui in f dus cum Abrahamo percussiim cuperent adoptari. Caeteris
sussicere visa septem illa mandara , Noae posteris post terram adiluvio purgatam data, inter quae illud de suffocato de sangui . De relatum est. l d prolixius . Grotio explicatu r, cujus e de re haec verba sunt in cap . de Imperio Summ. Potest. circ. Sae. s. r. SicWin ilia Apostolorum, Seniorum V fratrum Epistola ad Ecclesias Syriae s Cilicia serba bae ε τί3 ιμι βαρ γ μ
nili modo sunt exponenda : non enim nosum onus imponitur
Chri yianis, alioqui enim se querepur Aortari ante hoc decretum licuisse,cum ejus qu s rei a bstinentia iisdem oneribua accensea- rurissed declaratur quodsit Christianorum ossicium ex lege dipiana , qua alliones libera. ad aciorum Ialutem promosendam
suu dirigi, s ossenta cula anxie sitari. Jam Fero Ράahquan quom proselytor propiore quodam Us etu amplexabantur soliuramen, ut ex tuorum libris apparet, perre etiam alibos ex 1 ent hin, dummodo ea influta ρν rent,quae Dem dederat Noa μliis, in e ui bin s hoc erat comprehensum , ne quis fissocato aut sanguine s. seretur. Contra Ferd si quis Ea praecepta in commune data bumano genera contemneret, um omnes hostem --cebant publicum , cum quo nihilsibi ne humani quidem juria commune exissimabant. Nam Cananaeos quos ta Furnos inis
populos internecione desolos arbitrabantur non a. iam Ob causem, quam quod isti vi generis praecepta piolassent. Suara s
Vol rum aso cum luem ritualim abrogatam ἀCbrisfo nraninae impossent inteFuere Iudaei, aliter existimare non ρotuerunt, quam gentes illis ceremoniu, qua toti humano generi praescriapta erant, non min- quam se Israeliticis legibin obligari: Meos ab iis institutis reι edentes hostiliter erant aser saturi. Auod cum ma num esset futurum impedimentum propagando EF--
gelis, tenebantur sane gentiles eam re iuria obsequii : ideo postquam dessera e coepit de p. erus Iudaeorum ad Chri 1 adducendis, Boc onuo sine ulta abrogationedontes ρι r occidentu Ecelsa, esanuit , quia scilicet su obligandi non nisi milia, quam diximuι disina, lue ρνndebat , quoἀ θeciatim inicausa idolothriorum ad Corinthios e pucat Paulus. fg 4. Rehitit enim divinae ordinationi. J Recte Augustinus: Num s apud homines poenas luit ista apud Deum stontem non habebit, qui . cfacere noluit, quod ei per cor RegM a seritas iussit. Item: Hoejubent Imperatores quo ub t sor
172쪽
I Summa Imper. potesate circa Sacra.
I erat Fere unusquisque Liberis es uxoribua.
μιν τοι κνη εγὼ.J Neque ego per se bonum auι pulchrum Uy arbit Or, si Princos asubditis in ordinem redigatur et ne salutare quiae fieri posse unquam ,si quod orrinatum est δενFire, Eominari isii, id est Principi) eonetur. Considerate sera --δει in domo sit ordo futurus , eum , qui injusentute seunt , s
niores contemnunt Z aut quatis schola um, si quis equentant, Praeceptores flocci faciunt 2 uuae itemsanitas aegra tu, qui non in omnibus sequuntur Medicos P Et qua nasigantibus securitas, quando Magi tris nauta non obediunt e Natura enim hac duae in hominum genere ut necessaria resalutaria ordinata sunt, Anc imperare, illine parere. τὸ μ ιν vis κοινον.J Publicum enim stipat citatatu, pri-- sum confiessit. At tam publica quam prisata rei plurima interest, ut magis publIcum bene δε habeat quam pri tum Γαυε δε πιλήμω ων.J Auieuns in beri miles aise μου Imperatorιm seaeitiosus fit , ariemus suam ipsius Ialutem tumultu
bis V t ἡγοῦμαι. J Ego enim ita rensio , risitatem istam quin in communis recte habet , magis prorisse prisatu etiam, quam quae adsingulos ciris demerenaeos sertur: itμ ει publi- sibi nocet. δεμ enim domi sibi foli felix pessum eunte patria una nMilominus perit. Sed qui incolumi ρublico pri tim ρο- ritur, multo metu feriatur. Cum igitur Cisitas ρε itatas quia Eem coamitate er e possit: singuli sero publicas OFitatis nompossint, cur non omnes oporteat huis auxiliari s non, quod Fos nunc facιtu, domesticis malis obruti, publica rei salutem ne
si rare Ps In quo omnium populorum. J poliarchus apud Barelatum
in Argenide. Nec me alitiae Meleandri partuus unxit, inquit, quam quod istius calamitri omnibus gentibus abominandum exemplum est, qreae quietem nunquam agant , si ritus Principis
irasci serrat es insidiar bonitati. Γανον δὲ νικνJ Disfais est genua regium,
Cecidere.. Γει Si, qui imperium babνt, percusserit, noniti repercutieudis es.
173쪽
CAP. III De Anibus Imperii circa Sacra. I x
Principes sent, oberiendum igitur, quianit ου-Nequejustum eis, num congruum Regis
Τριν etiam Rex ta nu i obnoxius --
τὶς τῶν κρατῶντων.J Imperantium insicula ferenda et Prudenter sapientes observarunt.J Conser exempla apud Forstnerum in not. Polit. - Tacit. I. r. e. I. ad Ferbeum occa-μ Caesar aliis ρε imum aliis pulcherrimum facinus Fiderraurin M. J 89- es principatu injusto bellum cisiile. 7. Ominu anima potestatib- superiora
subjecta esto : quia non est Iotestas nisi ἀ Deo, qua Fero Iuni potestates , . Deo ordinata ount: quare qui re, it potestati, ordinationi HFinae resistit. At qui refraruis,si ijud
Cum invassoris periculo.J Grotius in cap. s./. deImper. Summ. Potest. cire Sacr. inquit : Nes jubentia neque satantia praecepta obligant ad agendum omittendumse aliquideontra legem Deistae nam lem'e m Nam et sed duntaxat ad patiendum : ids tkm demum, ubi poena initari nip si προ- sita non potest. πάντεσ-οἱ λαβοντεςJ Omnes enim,quitiarium sumunt, peribunt gladio. τοῦυ γ e χαρισJ Hoc enim est gratia, si quis Dei causa peris fert jnjuriaW, i justὸ pati M. Auae enim gisria, quoae ob ste cata assectistiuu toleratu, siae cum recte faenιespersertu is ιιν , hoc est aratia apud Deum. ἡ Γεις ἀτs vae εὐ-λτMJ In hoc enim socati su , quod Christus passus sit pro Fo , reιinquens Fobis exemplar, ut sequamini sequia ems, qui non Iecit pec atum, nec repertus en olus in ore 6-: qui cum maledictu incessererare , non rege Omaledicta, nec cum Pateret r, minatus est. o a Sersus amet dominum eum timore Dei, etiamsi
impios sit I malus. ἡ Θιμυν J Contra regnum nes s est in rora. .
174쪽
1 1 De Summa Imper. potestate circa saera.
r. Cuν de judicio eirca sera agendum. a. Desinitio judicii circa Sacra. 3. 0-rim disso . Probatur summum illud Principi competere. s. Resutata aliorum objectio, quoae Princeps labipossit. c. Demi, alia de summo Christi judicio.
δε μα- exercendi judicium explicatus. Distinguendum tamen inteν rectitudinem actionis ta esta saliditatem.
V Isb& asserto imperio , quod imperantibus
circa sacra competit , nunc insigniora ejus iura seu partes potestativas percurrere animus est. Quoniam vero omnem imperandi acturr praecedit judicium , est enim imperare voluntatis , iudicare vero intellectus, qui rem ipsam pruus examinat, ac deinde voluntati agendam committit, ideoque hic etiam nonnulla de judicio circa sacra summo & humano in quavis Republica dicenda sunt. f. a. Judicium potissima sua & genuina significatione actum stuperioris denotat, quo inter partes litigantes desinit, quod justum est , a quo postea & locus ille, ubi jus redditur, judicium appellatum, ut judi Cium Aulicum, Rotmellense, Provinciale et Magis vulgariter pro quacunque definitione sumitur, etiam interna, in omnibus, quae Contemplamur aut agimus: Ita judici-
175쪽
p. IV De 'dicio I . circa sacra. I 4 um circa sacra in communi est verse religionis de cultus divini designatio, quam qui que hominum ex intellectu recto & libero depronit, qui obiectum seu religionem ut veram cognoscitae iudicat: in singularibus definitio illius, quod inquavis religionis negotio dubio aut controverso occurrit: ut exempli causia infantes etiam baptizari posse e sacram Synaxin sub utraque dandam S sumendam : bonis operibus non mereri coelum. Pontificem non esse universialem Pastoremti Ecclesiae Catholicae visibile caput. Haec omnia intellectus sacris literis, Conciliis liberis & im corruptis , Patrumque traditionibus congruentia judicat, adeoque voluntati credenda & confitenda tradit. g. 3. Hac ratione iudicium circa agenda unia versialiter sumptum duplex est et unum , quod propriis actionibus praeit:alterum quod per proprias actiones resertur ad alienas, quod rursus dupliciter fit: refertur enim ad actiones alienas per actiones proprias Vel per modum intellectus, quod judicium directivum recte vocari potest: vel per modum voluntatis , unde iudicium imperativum , de quo ultimo nunc nobis laboran. dum , nam directivum etiam aliis, qui summo imperio subsunt, in ipsos quoque imperantes citra imperativi discrimen aut damnum compe- f. q. Quamobrem pdm summum imperium in sacris non minus quam profanis apud eum sit, cui Dii civitatis clavum, seu, ut Tacitus loquitur,
summum rerum arbitrium dederunt, rationis
est, ut eidem quoque summum judicium tribuatura
176쪽
I De Summa Imper. potesate Hrea Sacra. tur, quod imperium actu& tempore praecedit et id enim, quod rectum piumque iudicavit, imperat.Competit vero eidem iudicium no ab lutum,quod soliusDei est,qui &absolute regnat siectrestritium,& summu in ordine adsubditos, eodo plane modo,quo summum imperium in rebus cia vilibus,cui superius divinum nihil quicquam detrahit. Veru hoe esse, quod diximus Vel ex eo Patet, quod nemo in tota civitate reperiatur, cujus superiore judicio leges & sententiae Principis r tractari aut rescindi possint:nam neq;ordo civilis
neq; sana ratio patitur, ut cum Sacrorum ordinatio & negotium religionis tam in suo universali complexu quam singulis circumstantiis, certam quandam determinationem, eamque in civitate quavis supremam in ordine ad homines inter se, requirant, sicut aliae civiles res, ista determinatio & iudicium subditis magis, quorum conditio in obsequio consistit , quam imperantibus competat , quibus tota Civitatis cura incumbit. Apage hinc Pontificem, se universalem omnium Ecclesiarum ac summum Curatorem fastidiose venditantem: facti est&ambitionis, non juris, quicquid usurpat: ex seculi imprudentia aut infelicitate dominatus, non divino instituto : neque enim in sacris oraculis vel umbram tantae potestatis invenire licet: in sanus profecth fuerit,
qui illud quod de ovium Pastu a Christo Petro
commendato affertur , huc inaudita violentia rapuerit, cum non Petrum magis quam quemvis alium Pastorem concernat. Sed sit ille, quod tamen absit) supremus iudex inter omnes Chri-
stianos, nihil decedet flammitati judicii Princi-
177쪽
pis in quaque civitate , quemadmodum nec eudem divinum judicium obest: Nam qui Episcopos statim Pontifici substituunt, excluis penitus imperante, nae illi omnem ordinem invertunt, di in una Republica duo summa faciunt, unum in civilihus, & alterum in sacris, quod nihil aliud est, quam palam insanire et Enim vero si ad antia quiora tempora paulatim respicimus, ubi R mana hierarchia nondum tam monstrose parturiit, omnes Imperatores & Reges suum iudicium in sacris stupra illud quoque Pontificis, nedum liorumEpiscoporum,esse judicarunt. Testes in
id locupletissimi stat Synodi & Concilia O
cumenica, in quibus S: praesederunt Principes seculares . fc sua auctoritate atque judicio de vora religione deciderunt , damnatis haeressibus.' Ita imperatoria Constantini M. sententia in Concilio Nicarno Arriana somnia damnata sunta ita idem Imperator cognoscere voluit, an quae ab Episcopis Tyri acta erant , recte se haberent vel secus: ita Martianus Dum negotium esse duxit rectam se veram sidem omnibus declarare: Ita Theodotius& Valentinianus : inter caeter πιμί- licitudinώ, quin amor publicus pervigili nobis cogitatione indixit . praecipuam imperatorie majestatis curam esse prospicimus religionis imdagationem: cujus si cultum retinere potueriamus, iter pro peritatis humanis aperitur ine piis. Ita Theodosius ad Hormisdam: inquisitio vera religionis praecipuas soEicitudo imperia tis majestatis. Ita Justinianus ad Epiphanium. Nos maximam habemus fossicituinem circa veri Dei dogmata circa Sacerdotum Mn
178쪽
a s De Summa Imper. Potestate eirca Saera. statem. Ita Carolus M. in Feliciana controversia arbitrum se vocat ; decernendo , quid esset aeoae inquisitione firmiter tuendum. In liberis Rebuspublicis, ubi vel apud optimates, vel populum rerum summa est, iudicium de religione illis adhaeret, quibus & imperandi ius, inter quos si minus conveniat, iudicio majoris partis stabitur, nisi aliter conventum: nec enim indistincte& extra nostram Rem publicam ubique gentium verum est , quod hodie in omnium ore volutatur axioma , maiora in religionis causa non valere , cum naturalis illa latio, quae partem ad salutem totius ordinat ,& tacitus in icietatem coeuntium consensus inter negotia sacra S profana nullum distrimen faciat e sermo enim hic est de publico iudicio, quo de religione definitur non inter privatos parietes habenda . sed publica auctoritate & legum praesidio docenda, quod cur in minoris potius partis iure , quam maioris poni debeat, nullam causam video i neC refert , quod pars ista minor possit aliquando mctius de Deo sentire r nam & deterius senture potest, sicut in foederatis Belgii Provinciis di Anglia Photiniani, Sociniani, Ana baptistae & lia huius farinae apum infernalium examina, quae eodem modo majorem Orthodoxorum partem vincant necesse fuerit. Et haec ita se habent, nisi pactis conventis quaevis Civitas sibi & subditis Gliter prosipexerit, sicut interdum evenire vide. mus , ut iudietium illud circa religionem, ut m testatis etiam iuia ab Imperantibus civibus aliis, qui dignitate & imperio pollent , communiCC- tur, ut quilibet in suis ditionibus id exercendi ci.tra
179쪽
CAP. I . De guricio Imp. et ea Sarra. 147tra summi Principis interventionem ius habeat. In Patria nostra & Romano . Germanico imperio multis retro seculis ad Carolum usque quintum iudicium de religione publicum Imper toris fuit, donec ob cauponarias quorundam emissariorum artes & opum cum miserae plebis dispendio aeterno ac temporali congerendarum plus quam Erisichthoniam famem melior Ger
maniae pars ex diuturno veterno tandem evigia
lavit , & a dirissima servitute se in Christianam Ii .
hertatem asseruit. Dici non potest, quam aegre,
Romana curia generosam hanc Germanorum prudentiam tulerit, coelum&tartara motura,
ipsi pristino nidore adoleatur , unde civilibus bellis Germania misere conflictata est , quae primis principiis captivitate Saxonis &Hessi inL sta nobis tandem Mauritio Duce ac liberatore, Carolique ignominosa fuga in melius S pacem religiosam, de qua plura mox, Verterunt, per quam iugum Pontificium denuo v nostris Cervi cibus generose excussum & religio resecta traditionum humanarum mole ad pristinam sanctitatem, qua tunc licuit, reducta est. Ab illo tempore statibus imperii iudicium aliquod in relugionis purgandae oegotio summo quidem Imperatoris inferius, sed tale tamen, q uod nec ab eodem ' pro lubitu possit impediri tollive, concessum, quo in suis provinciis adhuc utuntur, inquantum scilicet per pacem illam religiosam licet, haud ita pridem Usnabrugensi pacificatione multis locis aut explicatam aut in melius , quod judicium hoc attinet,redactam: nam & id, quod ordines habent, aliqua ex parte restrictum, ut
iubuitos suos ante Januarii primum diem anni
180쪽
x m mmma Imperi potestate elaca di . in possessione religionis cuiusque ex receptis deprehensos reformare invitos il lis non amplius ius sit, ut plenius deinde dicemus. . s. Quae ab aliis contra iudicium Summa
rum potestatum circa sarea adseruntur, nihili omnino aestimam c Nam qui idebomne ludicium Principi negant, quod labi possit α errar non vident eundem hac ratione ab omnibus cia vilibus negotiis arceri. Quoties in iure dicundo, in consilliis capiendis, in bello & pace, in sc deribus, in legibus serendis gravissime Impingit r, quae omnia tamen in iure Principum iunt. Quid vero x Pontifice interdum maritia α --hitione ebrio non idem lapsius errorisVe Periculum Z Vehementer fallor, aut ipsaemet huius riae traditiones & commenta divitiis parancis ouim pietati propiora luculentum id testim nium perhibent. Quare non pugnant invicem
labi posse, di iudicare, nisi omnia iudicia den
manis etiam rebus tollere velis et obtusius est rationis acumen, quam ut siemper in veritatem p netrez ,quae in puteo delitescit; lora dc perticae,nuibus illam inde extrahimus,ludicium est,quod ire uuaerenda cum ideo deterremus, quali labile sit & incertum , veritas ipsa nunquam invenI
turi Iam si privatus quisque tum sim salutisc
xandae , tam familiae ordinandae causia circa v
ram religionem iudicium sibi ssimila, ouanwm nus illud Principi negandum est ad felicitatem civitatis procurandam Z Quoniam verbin Re publica pro personarum conditione & grada o to ab imo ad summum datur, iudicia quoquet