장음표시 사용
191쪽
CAP. V. De Legislat. Imp. ni. eirea Sacra. I
ratrono contra resertatum recensita ab antiquitate petiminis insumpta. . Aliae Protestantium rati res a potestatis risi .ac. Sua ἀ Catholicis contrariis argumentu refutant ria I. Examinantur utriuos partis rationes , Uenritur, Hotestantes certo modo confosis in Ecclesiasticum res pa
Auod etiam ab s illorum consensu saleret. υ. Protestatis autoris r s - innabret. Tractatum transitio. 3o. In prima Mangelicorum conditiones pacis ne
3r. Et prima Catholicoram. 3 a. Ab iisἀem paulo mox mitigna. 33. Protestantium secunda conditiones. Et legati Saxonici adjectio. 31. Ultima Catholicorum rariones paris ab oratore imperatorio strvosita. 4ω U Gangelicorum. 3 . risae tandem ea de re in instrumento pacissantitum. 33. De tempore restitutionu. M. De bonis Ecclesia ficis mediatu, s rationes Gangelicorum projure reformandi. o. Catholicorum ratisnes contra reformationis με. vl. Gangelicorum ρν mae eonditiones pacis. - ου a. Et Primae Caesolicorum. 3. Legati Caesarei intercesso. . M rejonsio mangelicorem. F. Sanctio pragmatica ex in=ra-nto pacis de bat c τ'. s. Da jurisdictionis Ecclesiastica stens me. I. De reditibus. I. De jure subditorum in mutanda religione. p. De jure sub aeuorum in mutata menaea e s emigratismi libertate. so. De RMInandea Declaratione.
192쪽
rco De Summa IN. Potestate circa saera.
1 . Et quarta. II. De smmessiata Nobilitate. 13. De Cisitatibus imperialib-υ. Monitum de non se sileanda Nligiosa eo. o. Alia sis legum in damnandis es amoliandisseris , quin
falsa aut non toleranda iudicant. ori pol. Sua non improbanda , quia malum coercere Princeps duet, i. e. ut Dei VicariM. . Dum si praeceptasquitur defendit. D. Id amplius argumento Pseudopropoetis sensum. Et ab exemptis morum Principum. s. Deinde q ua Summus Cistia is curatoriori Tertio qua Fir bonus. I. Argumenta contraria addulla ta refutata. I. Interdum tamen tolerata disersa religionem . Permissionis altim gradus explicati. o. Legislatoraa potestaι etiam ad singula momenta reman extenditur: quod exe lis ostin m. 1. Caroli M.qGermanorum Casarum quadam jura se
Nunc ad speciales quosdam imperii circa sa
cra actus veniendum est, qui tam late serupatent, quam tota majestatis natura, sed nos potiora tantum deCerpemus. Eminet inter hos
legislatoria in rebus lacris potestas , quae in omni Republica ad eum spectat, qui summum iubendi vetandique ius habet. Hic de rebns &definitis & indefinitis leges seri, nec in profanis tantum , sed & religionis &saCrorum negotio, quibus si iustae simi & pior, stare subditi tenentur,
193쪽
CAP. V. De Legislat. Imp. 't. circa Sacrn. isse quamvis a Pontifice & Clers sita auctoritate non sint probatae r Sin minus,negato quoad istum imis perii actum, qui ad illicita sertur, obsiequio contenti in aliis rebus fidem non exuant: Oppido
insigni fraude Paulus III. Pontifex Carolo U. it. Iu sit, quando leges de religione sancire non esse imperatorium munus assirmayit, sed sacerdotum Domini, sed imprimis Pontificis, quibus Deus potestatε ligandi & solvendi dedisinam solvendi illud & lis di ius in nuda divini iudicii declaratione subsistit, nec praejudicat legislatoriae imperantium facultati,ut jam ante nimadverti. Certe ab omni orbis coditi serie 'tam apud gentiles quam veramDeiEcclpsis de h cPrincipis p l. testate addubitare sacrilegium fuit, ut in mutatione tanti momenti merito privilegium divinum desideremus, quod curiae Romanae coelitus missum esse oportuit : alias veniam meremur di excusationem , si nobis ea in re non licet esse s Ciles , qui tandiu rem in suo pristino statu consistere dicimus , donec murata appareat, Quod enim hanC in rem de petra inconcussa, de Ovium cura, aut aliunde capillitio trahunt, ut vulgare proverbium habet, cum a veneranda anti-δuitate purioris adhuc S sanctioris Ecclesiae:hristianae isto sensu nunquam sit creditum,
Commento propius videtur,quam veritati: tasse verbhoc Vicariatus generalis diploma cum donatione Constantini M, eodem loco reconditum fugit lucem & conspectum hominum, ne si ex superstitiosis tenebris extrahatur, multum dovenpratione sua amittat.
f. a. Leges, de rebus latae, quae in sapris de-
194쪽
xca De Simma Dis. Potestate cireu Sacra. finitae sunt, 'vel totam religionem concernunt, vel singulas eius partes. Illae eo imprimis pomtinent, ut definiant, quae nam religio in Civitate publice doceri & exerceri debeat, quod in arbitrio& iure Imperantis esse omnes Politici comcordibus su Tragiis statuunt, qua in re, si in ulla alia, vis summi imperii magnifice eluce Pit, clequo nos nec sensus dubitare sinunt, nec experientia r Quaerentibus enim curalia religio in Hispania Italiave vigeat, alia in Suecia aut Dani ad imperantes , ut mutationis jus causiam proximam , recurritur, hujus vel illius religioni addictos. In Anglia Maria regnante Romana s cra sequebantur homines;Elisabetha vero, Evam gelica religio restituta, utrobique voluntate4mperantium , qui hanc vel illam publicedosemdam iusserunt. Objiciunt hic nonnulli mutam dae religionis periculum, si uni Principis arbitrio committatur, verum satis maligne, ut opinor, aut imprudenter. Quodsi enim legitimae pol statis usum propter incertUm abusin metum i distincte tollere volumus , jam nullum ius erit, quod Principi relinquetur et non iuris dicundi. cum iniuriam facere possit; non gerendi belli.
cum injustum gerete, aut justum etiam minus provide seu opportune , non tributorum indicendorum , Cum bonis subditos sipoliare et non alius cujuscunque, quo abuti licet: ut enim nihil tam molle est aut voluptuarium, quo Vir bonus non sancte utatur, sic nihil sua bonitate abusiam omnem excludit. RespUblica ut beata sit dc felix, religione opus habet, eaque certa aC publi Comesidio profitenda, quae speciali definitione
195쪽
- CARV De Legis iat. Imp. post circa Sacra. Ig debet publicari. Hanc definitionem quamvis ' Princeps alii commiserit, de homine bitur ad homines non minore mutationis periculo. Quamobrem unicum solatium in providentia divina est, quae Regum animos ita flectit & ducit, ut Ecclesiae optimum & saluberrimum : Etiam . Tyranni, etiam perseCutores fidelium cultui si pius magis profuere , quam Christiani Principes,Ecclesia inter dirissima stupplicia, imo ab ipso
ferro opes animumq; ducente. Sive potestas, veritati favens, inquit Augustinus, aliquem corrigat, laudem habet ex ista, qui fuerit emem datus e sive inimica veritati in aliquem βω- at, laudem habet ex ita, qui fuerit coronas u
Itemque : Imperatores cum in errore siunt, pro errore siuo contra veritatem legeου dant, pers suasjusi se probantur or coronantur, non faciendo,quod i Eijubent,quia Deus prohibet. ' Exet dverso cum a metu externo vacat religio, instipsam haud raro vertitur, Pastoribus ambitione
N ingenii per inutiles disputationes ostentodi
illecebris ad schismata&haereses mox defiCienti laus , per quas Ecclesia Christiana plus detrii menti cepit, quam decem gravissimae, quas nu- merant , sub paganismo persecutiones non dei cierunt. In primordiis Christianae fidei sedulon hi Viri pii & sancti caverunt, ne quocunque
religionis propagandae aut instituendae coloretia τα publico ac vi uterentur , quamvis summi post Imperatorem Magistratus, Praesides Provini clariam , Praetores, Senatoresve jam dudum a Claristo nomen dedissent, opportuna prosect6s novandis rebus manubria , si eo tempore sedi-
196쪽
164 De Summa Imp. Potestate circa gacro. tiosios Pontifices invenilient Et mirum iacie est, nostros majores non ignaviae incusemus Rusi rei Christianae proditae, qui tam oportunam o
casionem fidei propagandae ε manibus lii: m-
prudenter elabi passi stant. Sicuti verbsub imperio Ethnicorum Principum religio nostra ubi-zue depressa & adflicta, ita continuo eadem Polt Constantini M. Christiani Imperatoris tempora tuta & quod aiunt, in portu, ut lecundum Deum tam repentine felicitatis pretier ipsiumPrincipem nulla alia cauta afferri possit, id quod aeis etiam accidisse legimus, quorum religio ad Regiam ingenia si inde in prius meliu e mutaVit, quo nomine di a Deo vel laudati siunt vel in Gosti. Nec minus ad coercendam vetitarum rein ligionum luxuriam, quam receptam tuendam,
summis Potestatibus ius est, qua in re si rectam viam insistunt, id Dei imprimis beneficium, ecfortunae: non enim excidunt propterea iure tuo,
cum pro errore stant, & impiis edictis veritatem pugnant, quod saepius primis a Christo nato trecentis annis factum legimus. Constantino regnante seliciora demum Ecclesiae Christianae tempora inciderunt, quae accessione Imperatorum nobilitata tam pie superstitiosos gentium ritus publica auctoritate di iudicio sensun celevit , uuam flagitiose olim ab ipsis in cursu salutaris fidei impedita fuit: Tum primum imperiali lege Idolorum templa in orbe Romano Claula sunt, tum vetitum gentium Diis adolere, tum omnes subditi ad Christianam religionem cum secure docendam, tum amplectendam , mandatis , hortamentis, benignitate di elementia tua
197쪽
p. V. De regulat. I .nt. Hrea Saera. I gς qua pertracti, qua invitati, nec in publicis saltem a locis offendicula illa & irritamenta malorum ii amota, sed in privatis quoque domibus, superi ' re nimirum Principis imperio, cum antea nemi-j ni privatorum publicum religionis exercitium seu vi arripere , seu detestandam idolomaniama evertere licuisset: Quicquid illis hac in re iuris fuit, id omne intra parietes proprios substitit; ins publicum prodire nefaς erat cum aliqua coacti ' ne, quam Veteres Christiani religionis ardores in privatis, adeoque iubendi cogendique faculo late destitutis nunquam excusarunt. Concilia
3 um Elibertinum , squis idola fremerit, sibiai dem pressius fuerit, in numerum Martyrum re-ο cipi vetat, quodnes in B noelio scriptum sit . il nes ab Apostolis traditum reperiatur. Chri-ι stiani illius supra memini , quem alii ob disce , ptum Maximiani & Diocletiani Imperatorum si Edictum crudele . contra Christianos Nicomediae propositum, iure eaesum pronunciarunt; &i optimo iudicio Nicephorus Abdam Episcopum
1 reprehendit, qubd Persiarum πυρειον extinxerit, quae res ibidem magno damno rei Christiantes cessit. Scilicet Apostolorum & qui eos secutis sunt, arma ad fidem tradendam spiritualia fus, runt,ut Dei verbum, & morum ac disciplinae iani ctitas, cum extrema injuriarum & contemptusis patientiae non carnalia, minae, vis, gladius, quae, per privatos arripi ne quidem in iustissima causa, Christus permisit r itaque monstrasse errores, a monuisse devios satis habuerunt, non remotis σ offendiculis , quae publiea auctoritate defensa a privata tolli non debuerunt. Expectanda erant
198쪽
166 De Summa IN. Potesate circa Saera. ipsorum Imperantium judicia, donec agnito lapsu eandem opem ad destruendas superstitiones conferrent, quam ante ad fovendas et quo sensu interpretari convenit a Deuteronomii illam
legem , qua Judaei gentilium aris diruere
euaae frangere, lucossuccidere osculptilia com-ώurerejubentur, ut nimirum illi, qui imperium habent, mandatis praeeant, subditi prompta ex cutione imperantibus praesto sint, quod his ver- his optime bὰ Augustinus exposluit: Cum acceperitis potestatem, haec facite; ubi non es datas
nobis potesaae, non facimus, ubi data es , hora praetermittimuου. Multi pagani habent abominationes istin infundisssis, nunquid acciatminac confringimus : Prim enim ut idola in eorum
cord in confringamus , quando es Chrisiani facIi sunt, ibi aut invitant nos ad tam bonum
opus , aut praveniunt nos. Unde satis nunc apparet, legibus dc externa coercitione non nisi
summis potestatibus licuisse paganismum eve tere : nec paganismum solum, sed & haereses, quae unionem fidei dirimerent, & pravis superstitionibus aut errore pernicioso Catholicae Ecclesiae & simpliciorum conscientiis insidiari viderentur. Hoc modo Imperatores Christiani
Vetuerunt haereticorum coitiones & concillabula, ademerunt eis basilicarum usum, &ex testamento quicquam capiendi, vel ad honores &publica munera perveniendi sipem , imb nulla non alia imperatoria indignatione prosecuti sunt, sicut ex Codice nostro Justinianeo clarum
est, praeterquam quod sanguine & ultimis supplicus
199쪽
O MDe Legislat. I .Pon circa aera. I inpliciis parcius usi sint, quo nomine Idaei is &Ithacius a Gallis Epist is damnati, quod in Priscipi nistas quoseam gladio animadverti su
si ent. Aliquando tamen cum diversae a Christiana religiones, thm haereses ti schismata pro temporum & Reipublicae conditione tolerataesiant,ut J udaeorqm p Vicax & coeca pietas, semetilium. item damnan i. ritus , quos erimis suae conversionis .annis Const/ntinus statim abrogare noluit, sub aliisImperatoribus. , iisque non minus piis sectarium virus. impunitum plane fuit : Quin quod magis mirere , extanx adhuc leges in omnium oculis, quae Judae'rum religionem haud incurie ordinant,ut cinnstantini , valentiniani, Valentis, Arcadii & Honorii, Theodosiidustiniani tributis iisdem juribus Judaeorum
Arcbi synagogis, quae Christianorum. Epistopis ,&vetitis in ipsorum sectam recipi, qui Primati-hus eorum . displicent, vel resurrection . ac ju- dieitam supremum negant: quam Caesiarum in hoe negotio sollicitudine non eo accusaret possumus, quod nimium ad aliorum impietates &Ω- perstitiolas ritus conniverint, cum Glam in lege
divina facti quasdam permissiones non tam v, Deo probatas , qu2m artis limitibus, ne latius
agentur,circumscriptas inveniamus.
I. 3. Perduxit nos hic locus ad quaestionem in politica prudentia haud postremam,an ex usu sit&securitate imperantis, varias in GVitate, easque a se divertias religiones liberE subditis permittere t Scimus, quae AEgyptiorum Regum mens & consilia, qui variam & miscellam religionem induxerunt stabiliendo sceptro: dissicilius
200쪽
1ςq De Summa Imper. Potestate cirea Sarea. enim in ipsum Regem conspiraturos arbitrati sunt, quibus inter se male conveniret, nec qui
quam adversus subditos utilius, quam si inter se non tonssirere e Et probavit Iulianus Apo- stata , qui Ammano teste, ut dispostorum roboraret sectum, di dentes Christianorum Amrisites cum plebe discissa in palatium intromi fos monebat , ut civilibus discordiis eonsopitis fua qui' religioni serviret intrepidus , quod agebat ideo obsinate, ut dissensiones augente cricentia non timeret unanimantem pollea pD- hem. nec ratione videtur institutum carere 3
quod a) Cato in familia sua spectavit&eflectui
Princeps in Republica Z ubi b) Societas lapidum fornicationi simillima es, quae casura n invicem obstarent hoc Vso eontinetur. Quod ego ut in levibus dissidiis non reprobem , ita in religione vix admitto , qua divisa nestiunt subditi odiorum modum , sed perpetuis agitantur tu bis, in quibus quod praesidium Principi esse potest Z incidit concordite vinculum, qui unitatem religionis , ex quo partes & factiones in imperio, c) quaefuerunt erunis plurisin populis magis
exitio , quam besti externa, qua ames moris bive, quas alia in Desim iras Uelut ultima malorum vertunt .ut duo quercus robora, cuneo medio Iuspensa eo luxato violenter coeunt tum summo m liventis periculo ita scissis reli.