Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

501쪽

OR UL De Furisdict. rea Sacra. ες sprudentia sua& moderatione commendat. MD, ane ne hoc quidem adreprobandum videtur quodsiubinde hesium molimur in Turcas. Male profecto agitur cum religione Christiana, si idius incolumitas a talibus pendet praesidiis , neque

consentaneum es , his initiis bono gigni Chrisianos. . Quod ferro paratum es , se

ro vicissim amittitur. Vis Turcas ad Chri- sum adducere, ne sentemus opes . ne militum manum. Videant in nobis non titulum tantum , sed certas istin hominis Christiani no-t- mitam innoxiam, sudium bene merendi etiam de hostibus, invictam omnium injuriarum roserantiam, pecuniae contemptum, gloria neglectum, vitam vium: audiant caelestem illam doctrinam cum hujusmodi vita congruem rem. His armis optime subiguntur Turcae. Nunc sape numero mali pugnamus cum malis, dicam

aliud, O utinam audacitas, quam verius, s tuetulum eructu tosin insigne , Nurea cum Tureis diglaiamur. Similitum manu constituta est

religio I ferro confirmata, Abesiis aucta, tu Amur eam iisdem praesidiis. IV σου si di sit rationibus peracta sunt omnia,cur veluti raria sipraesidio di ad ethnicas confugimuου sun tias. nexis dum volunt miriri valde Chrisiani , sudent Turcis quam plurimum facere

mali,o quod facere non possunt, execranteae -- precantur,cum hoc ipso argumento parum Chrisianum liceat deprehendere : ita nonnulla dum

motant videri vehementer oribodoxi, diris emecrationibus devovent, quos vocant haereticos ,

i fortassi digniores hoc vocabulo:qui vult crint f s thodoxus

502쪽

4s s De Summa I . Potestate Hrea saera. rhodoxus videri , mansuetis rationibus a Liatur, ut qui errat, resipiscat. i veteres Evangelii Pracones hoc animo fuissenst in nos, quo nos sumus in Tureas, ubi nos nunc essemus, qui illarum tolerantia fiumin Christiani ρ curae Turcis,ex impiis potes,reddito, pios inon potes, opo , oe agnoscam mentem Christianam. Tam musti sunt in orbe Monachorum mendracato viventium ordineae, qui sie columnas Ecclesia videri volunt: ex tot mi um quotmquisqueen,qui pro religione Christiana propaganda via ramflam vilem habeat ' Sed fas non est, inqui

interim commemorem de moribus apostolicis.

Ne miracula quidem nos destitura e , s uiadem id postularet Christi gloria. Num quis

Petri principis Ecclem, qui caeterorum Apo Bolorum Vicarios ac successorewgloriantur,plerunque totam Muciam inhumanis prasidiu construtMunt. Issi vero rigidi vera religionis professa res versantur in inhibus opulentis ac luxu pe ditu, tibi facilius corrumpantur ipsi quam alios reddant emendatiores, acubis assutim pastorum, qui populum doceant, ac Sacerdotum,qui Iaudes Deo canant. Hersantur in aulis Primcipum , ubi quid agant, inpraesientia non res ram, utinam ne qui pejus , quam canis in halneo, ore. & pauli, post commemoratam Cleri in-yluViem , 3Varitiam , ambitionem, libidines rNos totam inquit Asiam se Africam ferro paramin extinguere , quum plurimi r istie vel

Christiani vel Semiιhristiani Z quin non istos

503쪽

CM. Vet. De Drudia. Imp. tarea Zacra. 4s agnosiimuου poti- , hos fovemus es clementer emendamus. Auod sistudemus imperio propagando, si inhiamus istorum opibuι, quar rei tam profana Chrisi titulum praeteximus : diuidquod interim, dum humanis opibus tantum adorimur iris, hoc ipsum, quod superes nobis exorbe, totum in manissum diserimen adduciamus t quantulin Orbis angulus nobis reliquus eis r quam barbarorum multitudinem quam pauci provocamus 8 Si volumis Christo vinc re , nccingamur gladio sermonio Evangelici,ssumamin galeam salutis, Osurum ei r re. quam s vere apostolieampanoptiam: itaset,

ut tum maxime vincamus, quum vinceremur dNon hae dixerim, quod in totum damnem emperitionem ιn Tureas ,s nos ultro impetant: saut bestum, cui Chrsum autorem praeteximus, animis Chrisianis, Chris prae iis geramur. Sentiant se se adsalutem invitari , non peti ad p dam : adferamus ad isios moreου Evangelio dignos, si lingua deerit, quihin cum istis congrediamurr magnam habebit eloquentiam ct i amita. Adferamu dei professionem simplicem, vereg apoisolicam,non tot articulis humanitus additis oneraram: eaporis 2mum exigamm abiffis,qua nobis aperte sacrumo lumini in or spo-sourum literis tradit ahunt: in paucis facit orerit consensim es facilis. eonsabit concordis , sin pleros liberum erit in 'o cuissense abun- , dare, tantum ut absit contentio. Tantum de Turcico bello Desiderius. 3. 3 r. Haec est Principis iurisdictio circa totum religionis corpus. Nec minor in singulis

504쪽

s s De Summa Imper. Potesate eirca Sacra partibus ejusdem auctoritas, quelatissime diffusa per omnes lege quae de religione, sacrisque rebus & personis aliquid definiunt: Nos summatim comprehendemus: nam aut in personas illa agit, aut res.: sed quae de rebus ius dicit, dominium voratur, singulari capite deinde a nobis explicandum : nunc illam circa perssinas vide mur, imperio animatam : cujus iterum duplex officium : aut enim de moribus, vita & delictis

Ecclesiastici ordinis cognostit, praemiis in bonos distributis, &in malos suppliciis et aut seperiore iure, eoque potiore rescindit ea, quae per. Clerum suo munere & auctoritate turpiter ab-.utentem acta sunt, non ut aequum est & decorum , sed ex ambitione aut avaritia. De criminibus persisnarum prius inquirendum : est enim hoc argumentum latissima contentionum seges,

quas cum Pontificiis habemus , dividentibus quasi orbem cum Christianis Principibus,quibus in unam suae Reipublicae partem omne imperuum & iurisdictionem de causis vel oblique rei,

gionem concernentibus stuperbe & contumaciter rapiunt quam inique id quidem & fatali

nostrum errore,ex superioribus constat et Nunc in praesentia id tantum nobis curae sit docuisse per exempla vel ipsis ntificiis non inficianda, cum ipsum Romanum Pontificem, tum omnem Clerum ab Imperatoribus olim iudicatum esse: Nec in Orientali imperso multum morabimur,

ubi vel unius Justiniani in Vigilium Papam

animadversio, quod Anthimum Episcopatui suo nollet restituere, ut fidem dederat, de illibata

adhuc

in Niceph. l. II. cap. I 6.

505쪽

CAP. VI. De Jurisdict. Imp. circa Sacra. adhuc potestate luculentissimum testimonium perhibet: accitus enim Byzantium ad imperato- .rium tribunal Pontifex &ob pertinaciorem linguae libertatem alapis iniuriose castigatus cam rem pro palatio habuit, unde vix post biennium ad Narsetis intercessionem dimissus est: sed novimus , postquam Ecclesia Romana ab Oriente

per factiones , tumultus & contumacia armascessionem secit e tantum non omnes illorum Caesarum actiones data opera criminatam esse.

ut pudorem suum sublevaret, qui verecundissumis hominibus perduellionis crimine proculdubio suffusius est. Quamobrem paulo inserius ad Carolina & Ottoniana tempora desicendemus, ictim versiantibus ita fatis Romanum in Occidente imperium praecipua ipsorum Praesulum ope de industria prim6 in Carolum & ejus stirpem rmox deficiente illa aut negligente per Ottonem

in Germanos translatum est. Faciamus autem

principium ab ipsa Romana Ecclesia , quia sit in

illam iurisdictio Imperatorum evincitur , facilior assensus de caeteris erit , quas sere pro cauda reputat. Nec de electione & confirmatione Pontificis hic verbosi erimus , singulare enim caput ea res desiderat ; sed actu iam sedentem Pontificem excutiamus tantum, quo jure in eum Imperator usus sit et Coronato Romae ipsis natalitiis Carolo M. Leo Pontifex prostrato ad pedes sacros Imperatoris corpore fidelitatem &subiectionem praestitit, scilicet adorando more

Antiquorum Principum , ut annales Francici aiunt. In eundem Leonem jam anno coronationem imperialem praecedente constituto iudicio Carolus

506쪽

46o De Summa I . Potestate circa Sacra. C irolus inquisiivit , quod multorum criminum ab inimicis postularetur : nec recusavit iurisdictionem summus Sacerdos , sed ad Pauli exemplum coram illo tribunali voluit iudicarit igitur causa ventilata, Verba sunt a Reginonis, cumnusius probator aut resis legitimm appareret, qui locum controversia subire prasumeret ,' fatus Pontifex coram omni populo in domo S. P tri Evangelium portans ambonem conscendit, invocatog S. Trinitatis nomine jurejurando ab Objectis se criminibvspurgavit. Tantum Papae necesse fuit suspicione criminum onerato etiam deficientibus accusatoribus innocentiam suam Principi probare,quasi ex officio inquirentii Post coronationε vero inter Carolum & Leonem pro Romani Pontificis electione & obsequio certae te, ges perscriptae sunt,quas etsi nobis temporum iniuria inviderit,earum tamen mentionem faciunt tabulae donationis Ottonis II PontifiCe recens electo talem in praesentia missorum Dorum, vel

fui sui , seu universa generalitatis promissionem pro omnium fatisfactione atque futura conservatione requirentis, qualem Dominus ovenerandus Spiritualis Pater Leo oonte fecissὸ dignoscitur. Propemod um vero ex antiquissimo scriptore Italo, coaevo Otton ibus, quem vulgo Eutropii continuatorem vocant, quid is promissiones sibi voluerint, colligere licet: Sculicet inventum es , ut omnes majoru Roma essent imperial homines , tam Episcopi quam laici, O omne vulguου pariter cum his faceret fiadelitatem Imperatori, O ut Dus missus omni

tem.

507쪽

CAP. VI. De gurisdict. Imp. circa Sacra. 46 tempore moraretur Romae ad deliberandas sit gio is contentioneτ. Morabatur quippe in P ratio S. Petri , O erat constitutum , quanta Oqualia sipendia de Palatio ei darentur quot, die : quod autem reliquum erat de seupra dictis monasteriu vel patrimoniu, deferebatur φω- ter. nta ne e imperialis viri' ibi vigebat, uiliis letali judicio minoris velinscii ca apro- poneretur, iis alicujus consilio pedes teneret logati Imperatoris etens ab eo iust legem,omi sus adjuraret Principes Romanorum dicens: Per eam fidem,quamDomino Imperatori debetis, facite huis homini iustam lege,nemo ausus erat δε- cimare nes ad dextram nes adsinistra, etiamsii propinquis Pontiscis istata esset injuria. Mu totiM Nero non ante ApsoΔιώm,sed in judicimis Ioco ad lateranum , ubi quidam locus dicitur

ad lupam, qua mater vocabatur Romanorum,

ibi judiciariam legem finiebant. Compositi nM.quoque, qua solebant a malesectoribus μι- , aequaliter dividebantur Misso Imperatorise, Apostolici. Si autem talis culpa erat , ut res scelerata co publicosubderetur, non ad Eccles tuam transibat lubjectionem, nisi per domtivum imperiale praeceptum. Si enim aliquis iram incurrebat isopus aut 'dex Romanus, placitum esset Casiari venire Romam , venie-hat : sin autem , mittebatur Dux Spoletanu comprehendebatur osse or, se ducebatur in exilium, domin vero istius signabatur aamulo RG gis inque ad ejus consevisum: ut si quando reverteretur adgratiam, haberet propria fatua: sinuo π, per imperialia praecepta disribuebatur

508쪽

η ca De Summa I . Potestate circa Sacra.

ciebatur quisquam, se Caesaris aisaereret u mentia , mittebatur pro tali negotio legatus ab Imperatore, qui diligenter examinaret rei v

ritatem, O sejectu propriam haberet cullam, 'stineret injuriam. Haec ille , quisquis est,

Eutropii continuatur: & mox adjungit, hac comsuetuatne insunt Romani inque ad Ludovicum Magnum Imperatorem. Vides hic omnes Romanos cives nullo ordinis discrimine homines imperiales, id est, Imperatori fidelitate & obsequio devinctos et vides tam EpisCopos quam laicos: & inter Episcopos ipsum Romanum Pontuficem : is enim & primarius erat Ecclesiae Romanae Praesul , &Reipublicae civis r Vides Missum Imperatoris, qui sua vice ius Romae diceret, de litigantium audiret causias : vides stipendia ex palatio S. Petri, id est, ut opinor, Ecclesiae rediistibus ei procedentia. Vides majestatis Caesareae vim & inter Romanos summam venerationem, quae iudices ad injuriam Sassectus pronos solo nominis sui sui mine correxit. Vides propinquos Pontificis coram Missis Imperatoris causam agentes: sed illi saepius Ecclesiasticae personae sunt, ad Cardinalitiam vel Episcopalem dignitatem ambitu, prensatione&studiis promoti. vides locum iudicii & mulctas imperatorio fisco debi- . tas : Vides eos, qui Principis indignationem iramque sceleribus aut contumacia sua provocarunt, exilio damnatos bonis Confiscatis : Vides

nullum inter Episcopos & Judices disserentiam factam: vides ipsos Discopos Romanos in eandem classem trahi, iudicandos vel per ipsum Impera.

509쪽

CAP. n. De 'rudis. Imp. circa Sacra. 4 Caperatorem, si ei libuit accedere Romam: vel pervicarium ejus Spoletanum Ducem, qui hoc absente in causis gravioribus ad jus dicendum Romam missus est. Vides denique gratiam a solo Imperatore factam, nec id prius , quam per legatum in cauta merita & rei veritatem diligentee

inquisitum esset. Quid clarius hoc ipso pro Imperatoris iurisdictione in Pontificem & totum clerum dici potuit Z quid nubium nunc novi Centauri captant i quid refugii eis est in tanta Planitie'quid non erubescunt tam alieni a malorum suorum institutis i quid perfidia sua & crimine gloriantur Z quid ne quidem hoc ipso sacrilegio contenti longiore ambitione in nostra quoq; involant, & violentiore impetu, quam ille Homerici Jovis, coelum terram cum omnibus Diis per ludibrium pedibus trahunt i O ambitionem inter jejunia, castitatem, preces & ipsa silcra prodigiosa natam l O temerariam audaCiam, quae praeterfluentem rapide amnem ad piscatum in tral l O seculi coecitatem & veternum, quando ad priora tempora resipicimus exemplo captato lsed etiam o inanes querelas & in ventum effusast Immedicabile hoc malum est, & uitra Chironium vulnus aut morsum aspidis. Praestat abstinere manum:nocet medicina in sanitatem aegrotantis mista. Levis enim & imbellis morbi pertinacia vincitur : violenta turbati Fatis curae

sit plena Ecclesiae restitutio ad antiquam sanctimoniam : quod possumus . nos ipsos sepiamus. ne maiore naufragio ambitio sacra reliquam Principum majestatem mergat: sed in queris luctum nunc intempestive praecipites cadimus

510쪽

η σι ID Summa Imper. Potestate circa Sacra. Hemi in viam & ad nos redeundum est: nam has lachrymas dolor ibras vocat , &Christianae rei lugubre funus, quod ducimus quotidie. Igitur

ut ceptum filum urgeamus, Carolus ad modsi ac praescriptum illarum conventionum, quae so lassis haud longe a natura & indole Capitulationum abierunt, regiminis modum certis legibus' definientes , nec non auctoritati ic potestati E clesiae dependenti, quam in bona donata ab Imperatore accepit, erospicientes) continuo cepit Rempublicam administrare: inde cum in Pontuficis adversam factionem exilio animadvertisset, porro animum ad negotia Romanae Urbis totiusque Italiae ordinanda adiecit, non publica tantum , sed or Ecclesia ica, ut disertim a Regino& Annales Francici memorant. Hinc paret, ris imperatorii fuisse , ordinare sacras res &Εε-clesiasticum statum, ubi Pontifici sine dubio priama manus admota, quippe cuius res eo tempore valde debiles de confusae praecipuam curationem

desiderabant. Ludovicus Pius , Caroli filius, missis in Italiam legatis in eundem Leonem imquisivit, quod aliquos Romanorum Optimates adversus se conjurantes inscio Caesiare morte multasset : nec prius Imperatori satisfactiam quam Pontifex illi peroratores se humiliter purgasset: Hanc rem M annales Francici ita nobis enarrant. Priusquam tamen istac scilicet Pa-drabr nam, ubi generalem populi sui conve tum habebat sed domi adhuc esset, astarum en ei, quosdam de primoribus Romanorum a m-rerficiendum Leonem Papam in i a urbe Roma