Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

921쪽

st et a m Summa Imper. Potestate circa Sacra.' ini dona consamus. frequentius apud Gra Cos,quam signa & thesauros templorum suorum

ad belli sumptus computare. Egestaei Siculi

in armorum societatem contra Syracusanos Athenienses tracturi, inter alia opes offerunt que τον πολεμον ἱκανα : quae illa Τ non profana

tantum , reditus scilicet dc divitias civitatis aer xiique publici opulentiam, sed Deorum etiam donaria & ornatus. Mox enim Legati, Athenis Egestam missi , ' HU δὐ των πιμάτων σκεψόμενοι

cles obstupescentes ad suas calamitates Athenas erexit, numeratis scilicet opibus divini & hum ni juris, quibus tueri rempublicam adversus Lacedaemonios possent. Nam post recensitos am snuos reditus fundoque aerarii excusso ad res s cras ipsumque adeo mundum Deae pergit, eum simulacro detrahendum servandae patriae causa nihil dubitans. b ' Xωειο δὲ dς

A Syracusis tempore Timoleontis idem factum r

922쪽

; Opu. De sminente rumi, circa Sacra. se sta Mithridate dictam inopia aerarii etiam ex sacrisa vasis conficiunt. Portius Cato arbores religi

η μου lucoss succidi permisit, sacrificiopri m3 AIo, cujus rei rationem quoque eodem voluminea tradidit, inquit ab Plinius. Sulla bello Mithria datico donaria ab Olympia, Epidauro , Dei a phis abstulit,in belli impensa Judaei quoties eoi dem iure usi i quoties ad redimendam pacem SP i ris Assyriisque magna auri & argenti vis appen-j sa, & inter illa etiam exhaustis regni bonis maxi- mi templi opes t praecipue , Regibus, nEq, malis, i neq;ob id IDeo increpitis, sed quod tam probro- so obsequio a fiducia defecissent, quam sibi sumi mumNumen voluit exhiberi. b)Joas HasseeliSP ro muneris nomine dedit, quicquid in c6secratis honis reperit. Tantundem O Hiskias ille Optui mus& religiosissimus Princeps Sanheribo Assy-j xlorum Regi mittit, regias scilicet omnes & 1 l cras opes. Apud Christianos eximia est Divi oi Ambrosii sententia. Si agros desiderat , Impe- rator scit.) potesatem habet vendicandorum , i nemo nostrum intervenit e potest pauperibuat costatio populi redundare. Non faciant de agris, invidiam,to stant eos, subitum es. Imperatori, non iuno,sed non nego e quid efficacius pro emi nente dominio dici posset ρ quid civilius & mm: clestius pro iure Principis i Ubi hodie illud tant, eximita patientiae & obsequii specimen ξ non, certe inter aestuantes minas, fulmina, seditiones. : vendicandi agros potestatem Imperator habetili ut ea semper legitima est, justa est : quia semper ta

923쪽

8 8 4 Summa IN. Potestate circa Sacra. Deo: quicquid vis intervenit aut injuriae, non

ipsi poterati imputandum , sed opposito vitio,

tyrannidi &injustae usurpationi. Sicut liber litas semper virtus, cui nullum ex prodigalitate devio I se vitio opprobrium. Non faciant de Mgris invidiam, ita Ambrosius iubet: at superiore

seculo secere , recalcitravere , clammere

inera sacrilegii, furti, raptus, parricidii ac nescio cujus non impietatis crimina : fecere invidiam apud populum in concionibus , arcanis conse sionum, scholis atque conviviis : ignaram rei &chedulam plebem secreta & horribili iuramenti religione obstrinxere pro sui ordinis desensione contra legitimos Dominos. Denique quod ubtimum est meditatae seditionis, fulmina uno in

phu in Principes eusa iaculata ue; subditi libearati ab obsequio , tum toto regno improviso ad arma conclamatum, signo primum exambone in Ecclesiis, ubi minime decet, dato, moXque per pridem comparatas factiones tubis atque

tympanis in omnibus imperii provinciis iusto belli classico excepto : His artibus Gallia superiore seculo a parricidis debellata. His Anglia pene abfuit, submersia. Sed aliud antiquae piet tis institutum fuit: ibi agnita potestas vendicandi agros, nemo Praesulum intervenit, nemo In-ψdiam secit: tollere si libitum est licuit: non donantur imperatori, quia jam sua si iit eminentis dominii jure: sed non negantur, non retinentur aliena , cuique ius suum tribuitur ex praecepto naturae lesis. Hae disciplinae sanctitate imbuti Christiani, Pontifices , Episcopi, Sacerdotes,

924쪽

CARIV De Eminente Dominabea Sacra.'r' vasa in gravi necessitate seu oppignoranti seu in

nummos convertenti auro & argento omni c6 Bato. Quamvis vero inundante seq*ioris e

, clesiasticae libertatis aestu obruta pristini iuris, majestas, & primae innocentiae lenitatisque hi i- 'men in generosios vanissimae ambitionis spiriciis transiit, emicuere nihilominus hujus potest tisa interdum aliquae scintillae ex densa illa tenebr rum caligine, sed transeunte breviquet sicintilIaa tione, subinde celeri concursatione eorum r*s stincta,quibus mundum decipi lucro fuit. Cer- 1 te Eneas Silvius , nondum ille Pius Pontifex, s adeoque incorrupta adhuc & recta indole, quam 1 mox insiperata dignitas in deterius mutaVit, eXimie causam egit eminentis dominii & imperatorii juris. Dicendum est etiam aliuae, inquit, quod aliquibin fortasse durum videbitu=, ab urdum et se non debet taceri quoa verum, es,dictus utile. Nempe liberum es Imperatoris non Flum homini nequam, sed etiam viro bono

i ac de Republica bene merito proprium urum,

proprio domuu, propriasiposse ones auferre, sit Reipublicae necessitas Mexpostulat. Hinc via

mus praeria rustica, quae bestis imminentibus δε- mnosasknt civitati, cum aedisciis incendi, agros ' emodi, vineas amputari, frumenta ex privatis ' Horreis pecunias L arcis ad publicum usum δε- duci: quamvis hoc gularibus hominibus viis deatur esse damnosum , minus tamen malum s est, privatos viros quam Rempublicam pessum- dari. Nullum hic ab AEnea Ordinis vitaeque diso, crimen factum, bonorum virorum , di qui de

925쪽

as 6 rusumma p. potesate errea erra. republica bene meriti sunt,agros,domus, posseS. sones in praedam Imperatori dat: at tales etiam viri procul dubio videri omnis clerus vult et permittit rustica praedia cum aedificiis incendi,agros emodi, vineas amputari et at haec certe ECclesiarum esse possunt. Eo enim necessitatis temporo non possessorum habetur ratio, sed conditionis ipsarum rerum , an scilicet relictae commodo limstibus esse possunt: aut dum mature occupat tur , usui Reipublicae. Sed quid ex antiquitatu testimonia atque exempla conquirimus Z Quantum satis est patria habemus , & in ipso sinu n Brae Reipublicae asservata. Cum Imperator se irae intra unius seculi complexum pacis causa his opulentissima praedia,totos Episcopatus,Prmbendas, Abbatias, Canonicatus, aliaque olim

sacro ordini propria huic ablata Principibus imperii addixit, seu in usum suae religionis 1

mendis repurgatae, seu fisici incrementum. Hoc ultimum imprimis nuper paCificatione Osna-hmgensi aliquorum Statuum gratiae datum, qu hus vel compensationis loco, vel sub titulo siumptuum belli damnorumque refundendorum tDras Archiepiseopatus : ut lachrymose & mi- ieranter Innocentius Pontifex , Zelo scilicet

domus Dei animum ejus commovente , Verius. avariti & ambitione seu πολ- ραγι συνν dixi

set, conqueritur, Episcopatu Monaseria, Praepositurae, Liviae, Commendae , Canonicaim

otia beneficia se hona Ecclesiastica Principibuου , ut quidem bono Patri visium ) haereticis eorum

Hredibin etiam siublata denominatione ecci

fas AE in seudum perpetuumsub duritatis

926쪽

C IV De Eminenti nomis.cim Saera. vularis titulo concessa sunt. Primo Suecise regno pro locorum diuturno illo bello occupatorum restitutione Imperator omnium ordinum consensu inter alia hona imperii Pomeraniam citeriorem Rugiaeque Principatum in perpetuum & immediatum seudum concessit cis cum ditionibus loci' annexis, omnibus σ gulis ad ea pertinentibus territoriis, proe ris, urbibus,caclesiis, oppidis, vicis, pagis, hom numineudis, minibus, insulis, lacubus, limior,bin, portubus , sationibus, antiquuveritigalibus, ct reditibin , o QurgusCuNetu E ALIIS. EccLEsiΑSTicis ecularism bonis, nec non tri. ruus, dignitatibin , praeminentiis , immuniarat Um, spraerogativis, caeteriss OMNisus Aa SINGULIs ECcLEsIAsTicis iuribus ac privilegii tauicquid etiam juris in costatione Praelaturarum o Praebendarum pituli Caminensis aut hac habuerunt Duces Pomerania citerioris , habeat inposerum reeia Majestas, regnums eiaeperpetuo, ET CuM POTESTATE EXTINQuENDER EDiΤus E MENfAE DucALI pos modernorum Canonicorum oe Capitularium decessum Appi,cANDi. Porro, H Imperator de consensu totius

927쪽

s g q De Summa I . Potestate ebea Sarra. nomane vocatis terra maris IN PERPETu M ΕΥ IMMEDIATuΜ ΙΜpERii FEuDuM sub bolitis quidem insigniis, SED TiTui o Ducψus ; CESSANTE CAPI-TuLoRuM CAETERORuΜQuE COLLqGIORuM E CLEsIASTIcoRuM ELIGENDi ET PosTuLANDI OMNI-QuE ALIO JuRE , administratione se gubernatione terrarum ad hos Ducatus pertinentium. D inde Electori Brandenburgico pro compensatione cessae Pomeraniae, in quam ipsum extincta antiquorum Ducum sanguine oportuit succedere, a) Macri Caesarea Maiestate de consensis Statuum imperii O praecipue interessetorum

sopatus Domino Electori totis sua Domui sequatis masculis cum eorum successoribus es h redibus massulis, ordine, quosibi in vicem suxc Mnt, I REDITARius MANEAT, atque Cay tuisnusium in in eligendo σ postulando vel etiam regimine Episcopatus, ct iis, qui eo pertinent, reliquum sit. Sed modo dictus Dominus Et ctor se juxta ordinem successorium reliqui ea potesate in hoc Episcopatu utantur, qua retra qui Principes imperii in Dis torritoriis usum

rur. LicEATQuE QuARTAM PARTEM CANONic TuuM , excepta Praepositura in hanc comput rionem non numeranda, decedentibus successu temporis modernis eorum possessoribus, Emi CuzRE, EORuΜQuE REDITus MENfAE EPIsco'LI,

928쪽

p.ra. De Eminente Domin circa sacra. 8 89J seu potius Principali: nomine enim tituloquela Principatus, ut infra definitur, hic Episcopatus y . Cum duobus sequentibus datus est Brandenbu i glcae Domui, ex quo se etiam Principes non Epia sCopos appellano INcORPORARE. Auodsitot C ii nonici Augustanae confessionis non sunt, qui

a CHS. Adhaec , Eidem Domino Electori pras Osuccesseribus suis traditur EpiscopATus MI , Nus cum omnibus juribus se pertinentiis parii ratione, ut ante memoratus Episcopa us HAL, herstadiensis, IN FEuDuM PERPETuuM a Sacrai Caesiarea Majestate de consensis Statuum impos riti Amplius, Dicto Domino Electorio cee , . foribω suis EPIscoyψus QuoetvE CAMINENsisIMi FEuDuΜ PERPETuuM ab Imperatore O imperior conceditur, eodem plane jure o modo, uisupra

de Episcopatu Halberradiens se Mindano diri postum est e sedcum hoc tamen discrimine , uti in Episicopatu Caminens integrum sit Dominos Hectori Canonicatus pois decessum praesentium

tia in Archiepiscopatum Magdeburgenstem, ita quidem , ut quandocunque eundem morte aut μGessione in Electoratu, vel 'acunque aliac successione praesentis Administratoris, Dominii Augusti, cis Saxoni vacare contigerit, tormiste Archiepiscopatus eum omnibuΥ eo pertinen-

929쪽

sso De Summa Imper. potestate ei rea Iaera. Domino Electori, sevi,spoiseris in successoribus haeredibus se ainatis maycutis,non obstante usta electione aut postulatione interea temporis ive cum, sive pala acta, tradatur se conserm ur Is F unuΜ PERpETuuΜ, si1 eidem velit dem jm authoritate propria vacantem apprehendendi possessionem. Post alia,statum praesentem Archiepiscopatus iuraque Civitatis Magd humi tangentia additur r Ratione tituli autem conventum est, ut jam dictus Dominus Hector cum tota Domo Brandenburgica se in ea omnas Osinguli Marchiones Brandenhurgici Ducre Magdeburge ετ se Principes Halbersale ues Mindenses a Nesientur oesribantur. Tantum de bonis ecclesiasticis , pro indemnitate Brandenburgico Electori praestanda seculo redditis. Pro eo vero, quod Duci Megapolumno Suerinensi, Domino Adolpho Friderico in alienatione civitatu portuso, Quinariensis ae cedit, competant ipse effing haeredibus mascuIo

-LI APPLIc Di , eoque nomine habeat sessionem in Conventibus imperii se circuli Saxoniae

inferioris, cum duplici Principis titulo es voto.

930쪽

ORIX.De minente Domin. sunt a. 8't Ea paulo deinde. Pro majori vero dictae Domus Asellenburgensessatisfactione cedant ipso mmenda ordinis equesrisDivi Johannis Hier Domitavi Mirοvv ct Nemerοτυ in iso Ducmositae in perpetuum, donec de controversiis religionis in imperio conventum fuerit. Laiadgravis Hasso-C siellani obtinuere, ut ipsi ejusque successorει Abbatiam Hir eldensem, quae di- gnitate principali clara, di ingentis opulentiae Mauritio ejectis Monachis occupata valde Pomtificiorum animos exussit,) cum omnibus Appe tinentiuscularibus es Ecclesiasticis, sue imrra sive extra territorium, retineant, es eo nomine invesituram a Caesarea Mah te totis , quot G casim evenerit, petant, ct sidelitatem, praestent. Itemque jus directi O utilis Dom i nil in Praefecturas Schaumburg, g, xenhagen, o Stat agen, Epscopatui Min-

dano ante hac a Fertum, es adjudicatum, pi o naris. perpetuum, citra ulteriorem dicti Epiat scopaim aut alterius cujusve contradictionem aut turbationem. Hactenus de Ecclesiis e ..in xumque patrimoniis, quae expressa Imperatoriss iussione statum suum mutarunt: in caeteros im- perii Status multo plus tacito quodam &indibo recto scedere collatum, jurium scilicet omnium' & possessionum confirmatione ac restitutione, quae quisque anno hujus seculi vigesimo quarto, Calendis Ianuarii habuisse probare potuit. antum enim I Passaviensis transactionis temporo' usque ad illa vigesimi quarti fatalia ex mediatisi' immediatisquq s cxi Ordinis fortunis comperti

o suo