장음표시 사용
21쪽
Similiter determinata eLab eodem in hisce, quae de philosephia dicuntur. Animal quidem ipsum exi suu
ius id formaue: ex longitudine prima, est latitu dine profunditateve constare. caetera verosi amori. seeutulum similiter autem O in his , quae fiunt de philosophia diadicia Pla- cti, determinatus ipsum quid animalexi avnius idea, exprima longitudine e latitudine carestitarine, alia autem I mili modo.
Vbi ostendit anima esse ex principijs similiter. Circas sciendum est, quod Plato p uit ιν intelligibilia essent per se subsistentia.& separata,& essent semper in actu,&essent causa cognitionis& ese rebus sensibilibus Quod Arist. tanquam inconueniens volens euitare coactus est ponere intellectum agentem. Vnde sequebatiar ex positione Platonis, ν secundum in aliqui sunt abstraeia perimellectum,sic essent aliqua,quae elisit per se subsiste Abst actio tia dein actu. Habemus autem duplicem modum a duplex. stractionis per intellectum, urni qui empanicularibus ad uniuersalia i alium per quem abstralumus miliemiscea a sensibilibus. Et sic cogebantur ex hoc ponere tria subsilietia, s stillibilia: orathonatica,te volutasalia: quς essent causan quorum participatione, res etiam sensibiale, & mathematies essent. t tem ponebit Plato numeros esse causam rerum . di hoc faciebat, quia nesciuit distin
guere inter unum, ut conuertitur cum ente: de unum Purium tam in principium numeri, plout est stricies quantitatis .
tandeii, , At quo sequc batur, cum uniuersale separatu poneret calim iramen iam rerum, & numeros esse sol,lutiam rerum, obuiuia tale . modi uniuersalia essent ex numeris. Dicebat, in prioricipia omnium entium ellent species ti munerin sinis cus,quem vocabat speciscum tanquam compositum ex speciebus.Nam & ipsum numerum ria ςbat tanqua in principia & elementa in unum Se dualitatem. Nam cis ex uno nihil procederet, ideo necessaria fuit ipsi viii ii qua subiecta natura, a qua multitudo produceretur, de hanc vocavit dualitatem. Et secundum ordinem mahe . . Italitatis ordinabat illa tria. Quia m. sensibilia si utinaeis materialia quam mathematicρ, α uniueis li j iiκ lita. Haliora mathematicis,ideo primo posuit sensibilia,si praVniuersa- quae posuit mathematica, de supra haec, uniuersalia sep lia. rata de ideas quae disterum mathematici . qui in marithematicis in una specie sunt ρliquaquς dister via; se dum numers,sed in ideis di substantijs sepirati non inueniuntur aliqua unius si ciet, quae dii Lx pinumero. unius.n.speciei unam potuit ideam. Quas ideas dicit esse
ex numeris, de secundum numeros in eis esse rationes rerum sensibilium,que quide incolunt ex lolitudine latitudine & profunditate. Et ideo dixit ideam longitudinis este primam dualitatem, lonitudo enim est ab oeno ad unum, s. de puncto ad punctum. Latitudinis auipi mam trinitatem. nam ligura iriangularis est prima si perficialium figurarum. Prosi itatis autem quae corinent longitudinem de latitudine ideam dixit ese prima quaternitatem: primὶ enim ligura corporii est pyramisquet
quatuor angulis consistit. unde cum Plato poneret ani-''' mam sensibilem, posuit anima separatam,quae etat causa eius, o hane sicut alia separata, e ideas,dixit ese ex numeris cilicet ex unitate N. Valitate, quae ponebat principia rerum. Tertio cui indicit.
. Insuperi alio pacto .intensire quid esse um0siae iiii. sum. Ipsa vero duo, scietivam. v enim illa tantum ad
opinio. reum procisio. Superficiei praeterea vi rerum. Opini Musas. nerui uari, sensum v nuaveri quium forma iis principia dicebantur. ηἰ autem sa et untis. Res venroparum intellectu , partim scientia, partim o 'ione ,
parturi sensu dhudicantur et discernuutur. Atq; lanumera formae sint rerum. Adhac aut 'aliter,isitellictum quidem usi sientium autem duo. singulariter enim ad unum. Plania tem numerum, ad omnimem et sensum Nero, evm, qui mi. umerum quidem, 'ecies in principia entium dic
bantur. Sunt autem ex ele totis. Iudicantur autem res,
aliae quidem intellectu: alia xero scientia, aliae autem opinione lita verosensu. Species amem, numerabi, re rem 'SPonit tertium dictu Platonis, perq'' apparet, quod Tettiam diis ipse dixerat animam compolitam ex principi s. Platoa . cium Pla: .posuit numeros, sicut dictum est,species de principia re- nis . rum. unde, um loqueretur de anima, potuit eam secum elim hoc venire iii cognitione emiuinti' erat compositam principi j , sex numeris, Z omnes Operationestius ab eis procedere. Invenimui .n.in anima a diuersas potentias ad apprehensionementium,scua tellectum, sciuum, opinionem,& sensum. Diuit ergo animam habere inie lectum do eius operationem ex idea unius: quia. s. est in ea natura miratis, intellectus.n. una apprehensions a prehendit unum. Item scientia ex prirna dualitate,stantia.n est ab uno ad uni i, de principij, ad conclusionens. Vinionem Vero ex pruina trinitate: opinio enim est de Quid inteuvno ad dira est. n.de principijs ad c mclutionem csi se te s. Hi e alterius, de si e sunt ibi tria. Principium: & diue conclusiones una conclusa de alia sesmidata. Sensum aute habet amma , prima quaternitate: est.n. quaternitaspi iiii, idea corporis, quod consistit ex quatuor angulis. dictum est: sensus autem corporu est. Cum ergo res lamnes cognoscantur istis quatuor,scintellectu, icientia, opinione,& sensu,& has potentias dicit, habete animam elandum quod particis it naturam unitatis, dualitatis, terna ij,& quaternarijsmanis eliu est, quod dixit ani-m,m separatam, quam posuit ideam huius animae,compositam ex numeris,qui sunt principia & elementa reru. Eine patet, quod Plato dixit animam ese compositam ex principijs. Consequenter cum dicit. cum autem anima multa cogηitimum siti quid utrunq; complexi sunt: atque animam numerum esseo ipsam mouentem asseruerunt. 'Quonam autem oe motivu videbatur a ima GD Ἀα eo eo seditiuum iste quidam complexi sunt ex Vtrisq; eno meruis..iantes animam esse numerum mouentem seipsu .
Ponti quod quidam philosephi dili inter in rc v Nil ori aurum incognitione anime ex motu de sensu simul seu co- quo idam gnitione: dicens, quia anima videbatur in esse motiva piuloseph per se&c noscitiua,complexi sunt ista duo, odistinae
rum animam ex utriscis. .motu G cognitione, dicenses, moui&quod anima est numerus mouens se ipsum. Per numeru sit. quidem insinuantes potentiam cognoscit tuam, quia se cundum quod suprapositum est ex hoe dicebant habere animam vim cognoscitiuam rerum, quod participabat naturam numeri specifici,quod erat de opinione Plat nis . Per mouere autes seipsam, insinuantes potentiam
Π Vatias philos. 'rum opiniones adducit, qui animam ipsim
unum aliquod tentabilium elementorum,elle existimauerunt.
O M i ta en de principiis qua O quot sunt mur.
sedissem ire videntur. Atq; a equidem ,
qui corporea putant eo ab hisce asta M, qui
22쪽
O ex viri lue principiaren assignaueri: t. Digentiunt etiam O de multitudine eor dema idam enimi unum, quidam plura principia docum esse . Atque ut de
princip Issensierunt sic de anima etia deteramnauerunt. Hon enim aben a ratione: in primorum natura, mouen i causam collocare.
Disserunt aurem de principiis, quae O quot sunt: maxime corporea facientes O incorporea. His autem -- Icentes,Cr ab utrisiue principia enuntiantes. Disserunt rimo' circa multitudinem: hi quidem enim unum,illiis Nero plura dicunt. consequenter autem is animam amnant: motivum enim naturam primorum existimaverunt non irrationabiliter.
In praecedentibus ollemlit in quo antiqui philosophi
conueniebam quantum ad cosiderationem de anima, in hoc uod anima est principium motus de cognitionis.
In parte autem ista ostendit qualiter dicti phili, sophi diauetiuicati sunt circa hoc commune. Diuiditur aut e pars ista in partes tres. Primo. n. ponit radice diuersitatis philosephorum quantum ad considerationem de anima.See vero illamdiuersitatem specialiter emimerat ibi.
3 Vnde quibusda,&αF Tertio colligit & epilogat ea, qcirca huiusmodi diuertitates coiideranda sunt ibi. Disia
finiunt autem omnes Radix aute diuersitatis phi- Io phorum in eoiideratione de anima est i quia ipsi attribuebant animam principijs,si ut dictum est: & ideo secundum disseremiam dictorum philosophorum circa considerationem principiorum,eli etiam disteremia ip- serum in consideratione de anima. Dicti vero philotaphi licet omnes ponant animam componi ex principi js,
non tamen conueniunt, quod ponant animam componi
ex eisdem principijs: sed sicut disserunt de principi j ita
etiam dii serum de consideratione animae. Dii erunt autem de principus quantum ad duo. Primo quantum adsibbstantiam principiorum i ius P scilicet lim: de qua
tum ad numerum i quot, scilicet sint. Quantum au- xton ad substantiam quidem,quia cluidam punebant principia corporalia: illi, scilicet qui potuerunt ignem, aut aquam,aut aerem: quidam vero ii corporalia & inam terialia,sicut qui potueruiit numeros S ideas : quida vero miscentes utraque, icut pilaionici, qui posuerunt principia sensibilia de leparata. Circa numerii verint eu n. ultitudinem disserunt:quia quidam pol iunt tantum v nuptimum principium, licut Heraclitus, qui posuit aerem. & alius ignem, quidam vero dicunt plura prima princissa,Mut Empe. qui posuit quatuor elementa. Et secu dum has suppositiones de principijs consequenter assi Dant animam his principijs, quia qui ponebant principalia materialia, dixerunt animam ex ipsis coponi, sicut Empti de similiter hi, qui ponebam immaterialia: sicut
plato. Omnes autem exitii mauerunt animam esse id, quod maxime motivum est. Consequenter cum dicit.
Quapropter ignis piabusta esse νidetur. Iserumsu tilissi inarum o paritum: er longe magis φιam elementa caetera ncorporeus . Mouetur in per, er cateran momouet. Democritus autem Osistιlias dixit: cum signauerit cur en ιdorum Hrunque. Dιrit erum animam
Tex. mentemque idem esse: hoc autem ipsis piamuonio DE , indivisibilibus corporibus esse . Atque partium quι-- d mobsubtilitatem mouere γbjiguram Hromoueri. Figuram autem omiιum mobilissimam, figuram rotunda maderit: talem esse intellectum nem.
Vnde quibu)dam visum est ignem esse. Etenim bis in partibus sublividimus est, γ' μοι me elemen rum incor
poreus . Adhue autem movetur: pvia o mouet alia primo. Democritus autem dulcius dixit, enuucrans propter quid Hrunq; horum. Ammam quidem enim intellectum idem esse. Istud autem esse exprimis O indivisibialibus corporibus. Motiua autem propter subtilitatem partium c figuram. returarum acit Eleuater mobιtissimam, Pharicam dicit. Huiusmodi aut esse intellectu er ignem.
Enumerat diuersitates philosophoiu in .peciali Δ ndum autem est,ν inter illos qui ponebant unum corporum esse principium reru, nubus dignatus est ponere s Iam terra,sed alij posuer ut ignem primum principium rati; aeremodi j aquam, terram vero nullus posuit,nisi qui
posuit omnia elementa quatuor esse primum principi u. 1 t ratis, huius est,quia terra propter sua grossitiem,ma .pis videbatur esse composita ex principijs, quam ipsa et set principium. Et ideo circa hanc panem tria iacit. Primo enim ponit opiniones illorum, qui posuerunt primu principium di animam esse ignem. Secundo vero ponit opinionem illorum , qui posuerunt primum principium de animam esse aerem. ibi. Diogenes autem, S ciba ertio vero ponit opiniones illors, qui posuerili aquam esse primum principiu de animam. . Magis aui rudium.FCirca primu stiendum est, P propter hoc ut animae
attribuitur motivum de cognolcitiuu,visum est quibusdam, animam esse illud, quod est maxime miluude cognoscitiuum,& quia illud,quod est maxime subtile, videbatur eis esse maxime motivum & cognoscit iuu:ideo dixerunt animam esse ignem, qui est inter corpora m sis subtilis de activus. Et licet pluies essent huiu, opimonis,& sie opinarentur animam esse ignem, Democritus in subtilius&rationabilius dixit: h s uncians propter quid utrunq; eorumF. i. rationabilem motus & co gnitionis magis expressit. Volebat M. sicut dictum est . v omnia essent composita ex athomis. Et licet secundueum huiusmodi atomi essent principium omnium reru, nihilominus tame volebat,u, at homi qui lunt figurae rotundae,essent de natura ignis, Ac ideo dicebat anima componi exiliis,qui sunt figurae sui ricae. Et baec inquantus tot prima principia, dicebat habere ratiotae cognoscenisds,inquantum vero rotunda, rationem mouendi,& ideo inquantum anima erat composita ex huiusmodi corporibus iii diuiti bilibus rotundis, dicebat eam cog Iccreti ni ouere omnia. Vnde ponens illa corpora rotunda de natura ignis, concordabat cum ii iis in omnia ellent de natura ignis. C lequenter cum dicit. At Anaxagoro ridetur quidem aliud anima. atisdintellectum mentemve dicere: quemadmodum o antea
diximus. Vtitior tamen virisque, perinctasq; Ha nutura et verum mentem principium maxime omni u ponti. 1
tam itaq; rerum omnium ipsam simplicem er non mxta O puram esse sinceramqN dixit. Atque eidem principio
haec Hraque tribuit: cognitionem, inquam, et motum , dicens uniuersum mentem esse. Anaxagoras autem videtur quidem alteram dicere animam oemtellectum,sicu diximus prius. Vtitur autem νtri que sicut ν natura. Veruntamen intellectum
ponit principium omnium maxime, solumque dicit ipsam Gramintae sunt, simplicem se et immotum purum. Mignat autem Hrunq; eidem principio, cognoscerequeo misere: dicens intelliatum misere omne. Ponit Anax. opinioncm, qui in hoc concordabat capra cedentibus eidem. sanimae, attribuit rationem cognolcendi de mouendi. Hic autem aliquando vidctur alterum dicere esse ammam de inrullectum, licut dictu est
23쪽
superlus, sed aliquando utitur viri' s. anim L intellectu, sicut una natura. Ipse.m dicebat animam esse motiuam se cognoicit tuam. unde , cum ipse poneret intellectum mouente omnia Ad cognoscentem, pro eodem accipiebat anima & intellectum. Sed in ii disserebat ab alijs,qtria Democritus ponebat animam esse natum corporcae, utpote ex materialibus principi js compositam. Anax. vero dicit intellectum essest implicem ut excludat diuersitatem in essentia sim mixtu ut excludat componit cu alio l& purum ut excludat additione ab alio. Sed mouerere cognoscere assignat ei te principio .intellectui. Nam intellectus ex natura sua babet, a, sit c gnoscen motum aut habet,quia ipse, silcut dictu est, dicit intellestu omnia mouere. Consequenter cum dicit. Thais et i utiletur ex hise, quae tradita memoria sint, mutuom qui Udamanti m Us esse putasse. Si pridem dixit masnetem habere animam, quia n et raditque I rum. Te, .eom. Videtur anmcit Thares, ex quibo re minuis, min. i. motiviamati quid animam opinari: siquidem dixit lapi- Opinio dem animum habere, quoniamstm mouet. a in cut . opinionem cuiusda i 1 losephi. s. Thaletis, qui in hoc tum concordat cu superioribus,quia illud dicit esse anima, quod habet virtutem motivam. Hic enitILL Thile, i ii Thalos uir unus de septem sapientibus. Et cum omnesinu, rei a na alij studerent circa moralia hic solus dedit se inquiliti innalia inda ni terii naturalium, deest primus naturalis philosophus. z. - ideo dicit. Ex quibus reminiscuntur,Fscilicet qui volum P aqua esset principium omnium rerum2Jic enim secundum conliderationem principi j in rebus animatis opinabatur esse principium omnium rerum.Vnde,cum principia seu semina omnium animatotu sint humida,
voluit ιν illud esset principiti omnium reru quod ell maxime liumidum, & quia huiusmodi est aqua, dixit aqua
esse principium omnium rerum. Sed tamen non consequitur opinionem suam in hoe quod diceret anima esse
aquam, sed illud dixit anima,quod habet virtutem motiuam . Vnde, cum lapis quidam,s magnes, moueat se rum dixit illum habere animam. Ponantur ergo Anax.& 4 hales cum istis, non q, dicant anima esse ignem, sed quia dicunt illud esse animam, quod habet rationem sens, & cognitionis, licut dixit Anaxagoras: Ieu motuus cui dixit Thales. Deinde cum dicit. Tex. eom. Diogenes autem, sicut o alij quida rem ipsumce
mea. 33. suit esse: hocsubtilissimae substantis, rerumq; principis
Diogenes autem, sicut O alteri quidam, aerem hunc opinans omnium se titissimum esse . principium, propter hoc cognostere oe mouere ammam. Secundum qui
dem quia primum est, oe ex hoc reliqua cogntscere: β-cundam Hro quod ubtilissimum est, tiuum esse. Ponit opiniones illorum,qui dicunt aerem esse primu principiu & animam. Et ij quidem sunt tres. Primo erso ponit opinione Diogenis, qui volebat quod aer esset principium omnium, & esset iubet illisimu omnium eo
. Porum. Vnde de animam dixit esse aerem, de ex hoc habete virtutem cognoscendi de mouendi. Virtutem quidem cognoscendi habet, quia aer secundu eum est principium omnium. Cum enim cognitio fiat per simile, iis cui dictum est, oportiliat Uli anima cognosceret Omnia, citet combolita ex principijs omnium rerum. Virtute varo mouendi habet quia aer est subtilis, mi oi uincorpora, Ae ideo maxime mobilis. Secundoctim dicit.
Heraclitus quoq; principium est animam elle . cur ' Opinio uepe cum exhalationem esse. ex qua caetera dicit e stare: Ur Lacilii.
maxinu incorporeum esse: O semper fuere dicat, atq; id
quod mouetuir, ab eo quo motu cietur, cognosci cortilat.
Moueri autem res uniuersas er ipse at complures arbitrabant. .
Heraclitus aurem principium esse disit animam, si idem vaporem ex quo alia constant: etenim incorporati
simum esset fluens si per . a Ud vero mouetur ab eo quod mouetur cognosii. Inmota autem esse qua sunt, ille arbitratus est cy multi. Ponit opinionem Heracliti, cpii non dicebat simpliciter aerem esse principium rem, aliquod coniuncta aeri,cvaporem, qui est medius inter aerem de aqua. Hie enim non posuit aquam,seu ignem, vel aerem principii rerum, sed aliud medium, quia non posuit nisi materia- lia tantum . unde illud voluit esse principium rerum, Pesset magis reminum 1 contrarietate. Et hoc videbatue et v, esset vapor . 5e ideo secundum Me voluit, ν anima esset vapor,quia ex hoc dicebat animam maxime cognosciuuam 5e motivam esse. Ipse. nubit huius opinionis, in omnia essent in continuo fluxu, dco nihil ves ad horam quiesceret, nec poterat aliqua oratio determiuat edidi. Vnde cum vapor esset inter alia maxime fluxibilibus, di xit illum esse omnium rerum principium. Et hunc dicit esse animam. Et dixit η, naturam cognos itiuam habet
ex hoc ut eli principium t motiva vero ex hoc quod ei: incorporalissimum 6c fluxibile. Tertio vero cum dicit. Simili modo ct Alimeon de anima putasse videtur . Dicit enim ipsam immortalem esse, ex eo, quia similis ipsis immortalibus e l. Quod quidem ideo dixit ipsi c--
petore , quia inper mouetur. Novetur enim O res omnes diui continae semper: Iana, inquam, Sol, Stellae,
Similiter autem Us O Alcmeon opinaini visus est de opinio Alla anima. Dicit n. ipsam immortalem esse, propter boc quia in rara , a Marur mortalibus. Hoc acti inesse lysi, tanquam
semper mota: moveri enim er diuina omnia continue semper: Lunam, Solem, Astra Er totum carium.
Ponit Opinionem Alcmeonis, qui cocordabat cu istis quarum ad motum tantu, qui diccbat animam esse quid mobilissimum. unde, quia semper mouetur,assimilatur immortalibus, scorporibus cmilibus, Ic ideo dicit eam immortalem,sicut corpora coelestia, de sic esse de natura coelesti de diuina,quae semper mouetur, ut luna,& sol, de huiusmodi, quae semper mouentur de immortalia sunt. Nam fm eum, sicut motus causat in eis immortalitate .
ita te in ala,qus naturς mobilissimς est. Deinde cu dicitia iram o magis importuni animam aquam esse dixerunt: ut Hippo. Qui quidem ad hanc sententiam ratione seminis ridetur eo Esu,quia omnium semen tamidum est.Etenim redarguit eos,quisanguinem animam asserunt: quia semen sanguis non eIt. Hoc vero primam animam ese ait. Magis autem Rudium est' aquam quidam existimave o tarunt: ut Hippo. suaderi enim vis sunt ex genitura,quo- Hipp-niam omnium humida est. Et nanq; arguit anguinem diacentes animam: quo mam gessitura non es anguis. Hanc autem esse primam animam. Hic ponit opinionem illorum, qui posuerunt aqua . primum principiu omnium rerum. Fuerunt. n. luidam
rudes discipuli, ex sequaces a lilius: qui, sicut dictu cli,
24쪽
voliterunt comparare principium unius reiaa principiti totius iraturae. Et isti videbant,mpriticipium onanium viventium sit humidivi unde opitiabantur, P eodem modo principium omnium reta lit humidum. Cum igitur aqua sit humidius elementum inter caetera, dixerunt irsam esse principiti omnium rerum r& usq; ad hoc secuti sint magistrum suum s aletem. Sed in hoc disierunt: quia I hales, licet poneret aqua esse omnium principiti, non in dixit animam esse aquam sed virtute mouentem, sicut dictum est. Isti vero de numero rudium dixerunt anima esse aquam: ut Hippo. Hic nanq; arguebat quosdam,qui dicebant,anima ei se sanguinem, ex hoc ut saris suis no est genitura seu semen rerum animatarum, qua dicebant esse primam animam: de hoc attribuebat aquae propter humiditatem. Conlequenter cum dicit.
muc qui sanguinem ipsam esse dixerB,νι Critia
Seruire ipsum maxime propria animae esse putatura: quod quidem copetere propter naturam sar vinu credideris. opinio amem fariuinem, quemaim dum cratias, ip- Critia. sumsentire, animae maxime proprium opinantes: hoc a tem inesse propter naturam sanguuiis. Potui opinionem cui da philosophi, qui magis co Merans animam quatum ad cognitionem, adhuc groiasius locutus est de ipsa : dicens ipsam esse sanguinem. Cuius ratio est,quia in animali non est sensus sine sanguine, di ideo,cum anima lit principium cognoscendi, dixit ipsam esse sanguine, sitne quo non esi sensus animali, examsuta enim, puta olla & ungues de dentes, line sensu sunt, licet nerui sine sanguine existetes maxime sentiti ui sint.1it hoc dixit Critias. Quia vero pollet quaeri, quare in
consideratione de anima non facit mentionem de terra, sicut de ali; selementis, ideo excit sat se cum dicit.
Ita omnia elementa, praeter terram, iudicem habu runt . Hanc autem nemo tribuit anima: nisi quid iam di- aer ιι ex omnibus elemextis constare, aut Omma esse. Omuia enim elementa iudicem acceperor, prater terravi. Hanc autem uulti protulerunt: nise aliqais dixeriti am ex omnibus elementu es aut omma.
Quod iecundum hoc opinati tum de anima ,sicut de princ: pij Vnde terra nullum iudicem accepit .i.nullus iudicauit eam esse principium, tu per consequens nullus dixit animam esse terram, nisi ibi te aliquis dixerit animam componi ex omnibus prim i Pijs,licut Emped. aut omnia priticipia,sicut Delia risu . Deinde cum dicit. Vt igitur in summam omnia redigamus, tribus his omnes ammain: motu, si D,incorporeoq; dimiant: quoruriumquodq; reduci ur ad prιnopia retis, ut patuit: se uapropter q, quι cognitione domunt animum, aut elementum aut ex elementis faciunt ipsam nutuer omnes, praetcr unum, dicentes. Iniuiunt enimsi lesimilisbic insit. Atq; cum νmutua cog stat ac percipiat iamma ex uniueri rerum principi s Q am constare dicunt. et ibus igitur placuit νnam causam , elementumq; misi
rem esse ponunt: Qui uero plura rebas principia tribuat, ιν plura quoq; di ni ammam esse.
Tex. ---Di niunt autem omnes amimam, tribiis cur est die o 3 - ro intuoensi, incorporeo. Horum actς numpω 'ireducitur ad principia. Vnde in cognoscendo domentes ima aut elementum,aut ex elementis faciunt licentes similiter inuicem praeter una. Dicunt msimile e Inobisi illi. Quoniam aute anima omnia cognoscit, cohsituunt eam ex omnibus principi s. Quicunque quidem uitur νου aliquam dicunt causam,ocrem Iu unci e r animam via ponimi, vi ignem, aut aerem.Plura Pe radicentes principia, cr animam plura dicunt.
Epilogat di colligit ex his omnibus, quae dixit, suam intentionem. Et primo quantu ad ipla principia. Secum do vero quantum ad coit arietates,quae sunt in ipsis principijs. ibi. Quicunq; autem cotrarietates,&c. F Q tantum vero ad ipsa principia auia ipsi illa attribuebant animae, cui sit quid subtilissimum: v, sit quid cognos itiuu, R ip sit quid motivum,& haec tria,s sensus, motus, & in
corporeum,reducunt in principium. Illud.n.dicunt esse
principium, quod est simplex. Item principium ex se habet ut iit cognoscitiuum,quia, sicut dictum est,simile tamili cognostitur, undeta dicebat animam componi ex elementis, aut esse elementa, quia dicebant v, simile simili cognoscitur, praeter Anax.qui ponebat intellectum
immixtum. Item quia principium in subtilissimum,di.
cebat illud maxime motivum: de quia anima cognoscit omnia, dicunt ipsam coponi ex omnibus principijs. Ethoe dicunt omnes: quia secundum ui ponunt principia,
ita ponunt animam. Vnde quicunque ponunt unam allia quam causam seu principiu de elemctum unum, illi diit anima esse illud unum, sicut iam patetr ut ignem, aut a
rem,seu aquam. Item illi,qui dicunt plura principia esse, isti si se aiunt anima esse plura illa, siue ex his componi.
Solus autem Anaxagoras mentem passone vacare dicit: O nihil prorsus cum cateris habere commune. Uerum, cum talis sit, quonam pacto cognoscet, O quam obca OU,neq; ille dixit, nes ex dictu heroici potest. Enaxagoras autem solus impobilem dicit intellectum, o nihil commune nulli aliorum habere. Huiusemodi aut cum sit, quomodo cognoscit, O propter quam cosam, neq; ille dixit :H; ex bis,qua dictasunt, conlicuum est.
Et quia dixerat,st omnes coueniunt in hoc,quod discunt animam coponi ex principijuquia oportet cognos i limite simili: praeter unum, s. Anaxa. ideo cum dicit Anaxa. autem solus Pollendit qualiter differt ab eis, diis cens s Anax. selus dixit intellectum esse impasii bilem, nec habere aliquid comune alicuib. nulli eorum,qus cognoscit limi em. Sed qualiter cognoscit intellectus, MAnax. dixit, neq; est manifestum ex his,quae dicta sunt. Consequenter etiam cum dieit. At vero qui cotrarietates in princi 'Iaciuncti commiunt animam etiam ex contrariis. Quι Nero tantμm alterum ponunt contrariorum, calidum inquam, aut sit
dum,aut aliquid aliud huius modi f similiter oe animarium istorum asserunt esse. Quapropter o nomina ipsa sequuntur. Nam j,qui calida esse dicunt unde, inquiunt,
issum νιuere ductum nominatumque fuisse. Et is ruristi, qui frigidum esse censent,animam inde nuncupatam ob restirationem O refrigerationem asserunt esse. Hsc igitur, quae de anima tradita sunt a maioribus noIIris, O haec sunt causae, ob quaa illitatia de ipsa dixeram.
Quicunq; autem contrarietates faciunt in principiis, Te coniiser ammam ex contra's constituunt. Quicunque ratem --3x alterum contrariorum,ut calidum,aut frigulum, aut ali
quid huiusmodi aliad O animam similiter νnum aliquid
horum ponunt. Vnde nominibus co equuntur, ut calidum quidem dicentes,quia propter hoc Cr hoc uiuere nominatum est. Qui autem frigidum propter resti rationem refrigerationem vocari animam. adita quidem igitur de amma, propter quas causas dicunt se,lac Iunt.
Colligit intentionem suam quantum ad coiitrai letates, quae in ipsis principij, sunt: dicens,quod quidam ponunt Principia rerum contraria, se ij collatuunt animam
25쪽
principijs contrariis, si in Em e. Dans enim element is caliditatem, frigiditatem,l, nuditatem I siccitatem, dat & aninas inesse contrarietates has. Dixit enim, ii terra terram intuemur,aquam autem aqua,&c. Quida vero posuerit m principium omium ei te unum elemento rurn dc illivsqualitatem apposuerunt animae, ij quidem ignis caliditatera qui dixerunt principium omnium esse ignem,illi ve ui dicunt primum principium aqua apponunt animae trigiditatem. Vnde secundum qualitates principiorum,quae ponunt, dicut similiter esse anima vi de natura caloris aut frigoris, & huiusmodi. Et hoc etiam ostendunt ex nominibus,quibus nominant ip animam. quia illi, qui dicebant anima esse de natura ca-s- loris,denominabat eam a sin vel Soin,i.viuere, quod e nominatum eii sein, quos est seruere. Illi vero, qui dicer j. δΠ ma de natura trigoris, nominabat eam psichron. quod est si igidum, unde se ab hoc venit psichi, i .anima propter refrigerationem, quae saluat animal ex respiratione. Sic ergo patet 0, alij nominabat animam a vita, a liqui dicebant ipsam de natura caloris. Alij autem respiratione,s illi qui dicebantjerat de natura frigoris. Exliis omnibus concludit dicen quod haec sunt, quo tradiata sunt de anima, & Ppter quas caussis sic dicunt de ipsa. LECTIO VI.
Aduersu, illos Diribus rationibus eontendit,qui animam se cundum substantiam moueri opinabantur .
Cossiderandi est autem primum de motu. Nam
talem esse, qualem ii disum, qui anima id assci aut ese, iacteipsum mouet,aut mouerentes ed etiam unans ese preddam νι de reorum, quae nequeunt esse, motu, inquam, ipsi inesse,atq; competere. Non necessarium igiatur esse id omne moueri quod mouet, olim iam diximus Oprobauimus: cum cutem omne quod motu mouetur, dupliciter moueatur,aut enim per aliud, aut per se movetur. Per aliud autem id omne moueri dicimus , quod est meo, quod motu movet. Vt nauigantis: hi nanque non perinde atq; nauis mouentur. Hac enim per e mouetur, illi vero Moueri du- motu movetur. Quod
plicites ebri quidem ita esse patet in partibus.7 Iotus enim proprius tingit per se dum,est ambulatior qua mouentur homine . tune aut mmu in patet,in navigantibus. Cum mouetur, H diximus, biseriam dicaturino uera consideremus nunc oporter anima, si perste moveatur, motusq; particeps t. τει. eom. considerandum autem primum quidem de motu. FG-
metv K lassis enim nonsitu album Udub stantiam Vsius huiusmodi esse,qualem aiunt dicentes animam esse,quis esse ipsum movens, aut pssibile mouere. Sed νnum quiddam Tex. eom- impossibilium inesse ipsi motum. a d quidem igitur nomς 3 7. nece lesit, movens oe ipsum mouera, prius dictum est. Dupliciter. n. moueti tr omne. Aut enim secundum alierum,
aut fecundum seipsum. Secundum alterum dicimus,quae
eunque mouentur ex esse in eo quod mouetur, Pt nauta.
Tex .eom. Rcvtu v i. Haec quidem fecundis in L s. ipsim mstuetur, illi autem esse in eo quod mouentur. Nanifestum aut E in partibus es. Troprius quidem. n. motus pedum, ambulatio,haec ast O hominu est. 2 inest aut nautis tunc: Dupliciter itaq; HG moueri, nunc intendimus de anima, si per scipsam movetur et participat motu.
supra posuit Philosephus opiniones aliorum philosephoi uni de anima, hic consequenter disputat contra eas.
bunt aute itia, quae dicti philo oPlii attribucbant alii nig,
scilicet in sit principium motus, o sit principium cognitionis& sit incorporalissimum. Inter quae duo ex eis veteres plusunt quasi principalia, quae primo&per se animae attri- ioso u tria buebant,ccli sit princip'ummotiis,&quod sit principitior nitionis. Tertium autem,quod attribuebant ammae. 'scilicet ιν iit subtilissimum, quantum ad aliquid bene dicitur,quantum ad aliquid male. Si enim subtilissim si a cipiatur simpliciter dictum de anima, sic bene dici iur, quia sine dubio anima incorporalissima de subtilissimaeli. Si autem non accipiatur simpliciter, sed cum cor'. re, ut dicatiar anima subtilissimum eorpus,sic maledici tur. Et ideo philosophus non utitur nisi duobus tantu, motu de cognitione. Diuiditur aute pars illa in tres par tes. Primo enim inquirit de anima contra opiniones philosophonim secundum quas dixerunt ipsam anima ella principium motus, Secundo contra opiniones eoru qui
dixerunt ipsam esse principium cognitionis. ibi inibus
autem modis traditis, &αγ Terito vero mouet quIdam quaestionc virum, .mouere,sentire, de cognoscere attribuantur animae, sicut uni principio, vel sicut diuersis. tibi scuoniam aut cognoscere an in eli .FPrima pars diuiditur in duas. In pi ima disputat contra ea quς dicuntur de anima secundum quod eli principium motus, ex
eo oponunt ipsam principium motus. Secundo contra quandam opinionem, quia supra hoc ut dixerant anima esse principium motus, quidam attribuunt ipsi animae aliquid aliud, st sit numerus mouens seipsum.ita Multis aut his quae dicta sunt irrationabilius. I Prima pars diutuditur in duas. Primo enim disputat contra opiniones illorum,qui attribuebat motum animae,s ndum Pipsi attribuunt animae motum. Secundo inquirit,utrum per aliqua aliam viam, motus anime attribui possit.ibi sit tionab: lius auicin dubitabit,&αγ Pars prima diuiditur in duas. Primo enim disputat incommuni contra illos, qui dicunt animam principi u motus. Secundo vero e
scendit ad quasdam quaestiones in speciali.ibi iuuidam
autem de mouere,&c.b Prima pars diuiditur in duas. Primo enim manifestat suam intentionem. Secundo ponit rationes ad propositum ostendendum, ibi. Quatuor autem modis cum lint, dec.b Dicit ergo primo, P sicut ex superioribus habetur, Philosophi ex duobus venerui incognitionem animae.l. motu S sensu. Et inter ii primo considera dum est de motu . Omnes autem Philotimi,
qui venerunt in cognitionem animae ex motu,lim principium habebant comune, si omne, quod mouet, m uetur r unde quia naturale eli animae ut moueret, crede
bant tu, ei sit conaturale θ moueretur,& hoc haure animam ex substantia sua.vnde & ponebant in eius distiniatione motum, dicentes animam esse quid mouens sis'. sim. Eil erso hic contra duo di utandum. s.contrara tionem positionis, Ac contra ipsam possitionem. Vtrunq; cnim est falsum.Nam de ratio positionis illotu salia erat, de eorum positio. Hocincluod supponebant tanqua per
se verum, s. p omne quini mouet mouetur,falsum eli,s
cui satis probatur. in. S. Phylicubi ostenditur, quod est iisti 'quoddam mouens immobile.Et quantum ad hoc pertinet, breuiter potest ostendi si si aliquid mouet, Goportet ty moueatur. Collat enim P secundum P mouet, citin actu,secundum 9, moueti: est in poteris, de sic idem& secundum idem elis in actu&potentia, quintesti conueniens. Sed hoc prstermista disputemus ad positi
nem eorum, virum, icilicet anima moueatur. Dicebant autem illi duo.s.quod anima mouetur, S ui motus esset
26쪽
cres quod IFortassis JHoc d est, quia nondum probauerat hoc,quod die t,u, non solii salsum est quod motus sit de substintia anim fis quod dictit distinientes ipsam, dicentes animi esse quod est seipsum mouens, aut possibile mouere, sed totaliter impos ibile est ipsi animae conuenire ut moueatur. Et hocprius dictu est, cin. 8.Physi.
rem com videlicet quod non sit necesse omne mouens moueri. In mouente etiam seipsum,duo sint,vnum moues, de aliud
motum: de impossibile est,a, illud, quod est mouem,moveatur per se. In animalibus aut e licet nGn moueatur per L pars mouens mouetur tamen per accidens. Omne. n. quod mouetur, mouetur dupliciter: quia vel secundum se,vel secundum alterum,seu per accidenti secundum se, quando res ipsa mouetur, ut nauis: per accidens, vel secundum alterum,quando non mouetur ipsum,sed illud, in quo est,sicut nauta in naui mouetur,non quia ipse moueatur sed quia muis mouetur. Vnde hac est vera, nauis mouetur secundu se,nauta vero secundum accidens.
Et quod mouetur nauta per se, palet : quia qn aliquis mouetur per se, mouetur secundu partes sua sicut in ambulatione prius est pedu ambulatu & hosicum est na ta in naui,non inest ei. Sic ergo patet, quod moueri dicitur dupliciter, secundum se, e r m accidens, sed illi attribuebant animae moueri secundu se,& ideo prstermisso,
ad praesens utrum anima moueatur per accidens intendamus de anima si moue ut sis se, & participat motu, sicut isti dicebat. Et in non mouetur per se probat Arist.
Aliterarere sex rationibus. Circa quas rationes considerandum est, menta ut v licet rationes Atii l. parum videantur valete,nihilominus sunt efiicaces, quia sunt ad eositionem. Aliter.n.a aeui. gumentandum est ad eum,qui simpliciter intendit veritatem,quia ex veris oportet pr euere, sed qui arguit ad post ionem, procedit ex datis & ideo frequenter Ari de quando argumentatur ad positiones, videtur ut inducat rationes parii ef scaces, quia procedit ex datis ad interi me adsi possi ionem. Sic ergo primam ronem poniti ibi.
cum igitur quatuor sint motus: Latio, alteratio, a cretio atq; decretio, sorum ν ,aut plurilius,aut ommbus cmi patet mouebitur. Quodsi no per accidens moveatur natura sane motus inerit ipsi. Atyhoesit, locus etiam eidem identidem competet. Omnes enim iam dicti
motus in loco sunt. Quods substantia sit anima,sei ammotu movere,non ter accidens inerit ipsi motra, ut iurii albessint,aut tri cubito. Mouentur enim o ipsa, veru per accidens: quippe tu corpus id moueatur, cui res tales ι
sunt. Quapropter locus nullus ipsoru est. Ateritani mae sine controversia locus, si natura motus particeps est.
Tex. eo, quatuor autem motud cumsint: loci mutationis,altenaen.3'. rationis augmentι,er decrementi. Gecundum vnti h rum mouebitur,aut secundum plures, aut omnes. Sι Hromouetur non secundu accidens, natura inerit motus ipsi. Si autem Me,ein locus. Omnes.n .dicti motus in loco t.
Si autem est, ctantia animae mouere stipsam: non secundum accidens moueri ipsi inerit , sicut tri bitor mouentur.n. O haec, sed secundum accidens. Cret. u.hic in unt,mouetur illud corpus. Unde no est locus imorum. Anima autem erit :siquidem natura motu participat.
Anim, non Quae talis est. Si anima mouetur, aut mouetur per se, moueri per aut per accidens: Si per accidenutu ne motus non erit de
se Fbat s subst uitia animati quod est cotra eos, d mouetur sicut album & tri cubitum, atrae mouentur secundu accidens,' α ideo non exigitur ad hoc locus ipsis. Si vcro mouetur per te,ergo mouctur aliqua specie motus. Species autem motus sutit quatuor,scilicet si undum locu,augmenti,&decrementi, de alternationis . Generat Io.n. eorruptio non sunt proprie motus,sed mutationes, quia motus sunt successivi, sed generatio& corruptio sunt mutationes instantanes. Ergo anima mouebitur aliqua specie istorum motuum, vel secundum locum, vel secundum augmentum, vel secundum decrementum,vel secundum alterationem. Si ergo mouetur aliquo istoru,& omnes hi m tus sunt in loco, ergo anima erit in loco. I n hac autem ra Dubium
tione videnturesse duo dubia. Vnum de hoc, quod dicit, ν omnes dicti motus sunt in loco: de quidem de to cali de de motu augmenti 5: decremeti manifesti im est rsed de alteratione videtui dissicile. quidem ac in Responso. telligitur ab aliquibus, quia omne quod alteratur est corpus, e corpus est in loco, ideo alteratio dicitur fieri in loco. Sed hoc non saluat literam Arist. quia Arist. dicitu, huiusmodi motus sunt in loco, de no sunt secundum LN tio. cum. Et ideo dicendum v, sine dubio alteratio est in lo- Sec sate-co. Aliud enim est motus in loco, de aliud minum esse se 'cundum locum. Alteratio non est secundum locum, sed in loco. Nam in alternatione oportet xl sit appropinqua sieti alterantis ad alteratu, d sine hoc nihil alteratur. Vn- ino: in loci cum appropinquatio sat per motum localem, opor- cra . .
tet ut sit ibi motus localis ut causa. Secundu dubium est, P tum quia secundum istos no erit inconueniens si anima esset in loco,cum ponerent eam moueli per se, de ideo non videtur valere sua ratio. Ad hoc autem potest responderi Resbonso dupliciter. Vno modo .istud inconuenien deducitur duplouper sequens rones. Alio modo quia i ter hoc est inconuenien quia si anima esset in loco, oporteret quod assignaretur sibi locus proprius in corpore separatus, de sienon esset forma totius corporis. Secundam rationem
ponit cum dicit. Praeterea si natura motu elatur, ri quoque mouerip test, si vi mouetur, o natura mouerι potest. Eodem modo de quiete quoque dicere possumus. In hoc enim natura res quiescere solet: hi quὸd suapte natura mouetur. In hupari modo vi plane qaiescit, in quod vi pulsa mouetur. At qui motus erum anima molenti, quietesue, neque si fingere volumus, esignare 'cile possumus.
Ampliris autem y natura mouetur, C violentia m nebitur,os violentia,'natura . Eodem autem modo mea. se habet de quiete In quod enim movetur natura in hoc natura quiescit. Si liter autem ad quod movetur Niolantia , , quiescit in hoc violentia. Gales autem violenti motus animae erunt, oe quietes neq; fingere volentibus facile en reddere. Quae talis est. Si anima mouetur per se secundum i
cum, mouetur naturaliter: omne autem quod mouetur naturaliter, mouetur violentensiali mouetur naturaliter quiescit naturaliter,de si quiescit naturaliter, quiescit
violenter,ergo anima mouetur violenter,de quiescit violenter. Sed hoc est impossibile.cu, moueatur violenter, de quiescat violenter,quia motus animae de quies sunt voluntarii. In hac autem ratione videtur dubium esse, si nasuri id quod mouetur naturaliter, moueatur violenter: nam estum mouetur naturaliter, non in violenter. Ad hoc di RE*o .cendum est, ir illa proposito G veritatem salsa est, sed
fm positionem vera, quia isti nullii corpus ponebant naturaliter motu, nisi quatuor clemeta, in quibus videmus motus de quietes naturaliter de violeto seri, de secunduhoc procedit ratio. Tertiam rationem ponit cum dicit.
At xero si sursum mouebitu , ignis erit: se deorsum
terra . Hisce nanq; corporibus in motus couectunt. Eadem est O de med i corporibus ratio. Ampi us,
27쪽
ANEM , si quidem surs rebitur, ignis erit: svero deorsum terna. Horum enim corpora motus hi sunt. Eadem aute a ratio G de mediis. Testia ta. Quae talis eli. Illi dicunt quod anima mouetur, de ex N. hoc mouet corpus, Se hunc motum dicunt habere ab aliquo elementorum et aut ergo sequitur motum ignis, aut tars ut aliorum elementorum: Si emo participat motum ignis mouebitur solum sursum: si terrae, deorsum iased hoc est salsum quia anima mouet ad omne pariem. Et haec ratio procedit ex suppositione. Quartam rationem ponit cum dicit. Praeterea cum videatur anima corpus mouere, rationi consentaneum est, ijs motibus ipsum mouere, quibus Oipsa mouetur. Quo id sit conuertendo vere auri; dicere possumus, eo ipsem motu moveri, quo movetur c ' compus. At latione corpus mouetur. Gare mutabitur Cranima perinde atq; corpus, oe' aut tota, aut partibus Io
cum mutabit. Quod si id fieri potest, fieri quoq; potest,κα
egressa, rursus corpus ingrediatur . Ex quo fiet, νt animilium ea, qua mortem obierunt, resurgant. Tex. eom. 2Joniam autem videtur mouere corpus, rationabilemen. i. est his movere motibus, quibus oe ipsa mouetur.si autem hoc, convertentibus erit dicere verum quὀd secundunt quod corpus mouetur hoc O ipsa. Corpus autem mouetur secundum loci mutationem, quare se anima moaebitis secundum corpus, aut tota,aut secundum partes transata. Si dotem hoc eontingit, exeuntem iterum in 'edi continget, feri nullo modo potest, ut mortui reuiuiscant. Ad hoc autem siequetur, resurgere mortua animalium. Quae talis est. Vos dicitis animam ex hoc moueri, in mouet corpus, ergo rationabile est dicere, O illis motibus mouet corpus, quibus ipsa mouetur: & ecouersi verum erit dicereri illis motibus mouetur, quibus mouet corpus. Sed corpus mouetur secundu loci mutationem, ergo anima mouetur secundu locum. Sed si moueri animam secundum locum est mutare corpus, contingit ipsam animam exeuntem iter u intrare corpus. Et quia animatis ingredi corpus eli vivificare corpus, sequit ad hoc mortua de numero animalium, sin naturam resurgere, o lactio, quod impostibile. Cotra bane ronem aliqui obiici ut dicentes, quod hoc, quod anima moueat eisdem molibus quibus mouetur,non est verum,quia anima no mouetur nili secundum appetitu & voluntatem, mouet autem eorpus alijs motibus. Ad quod dicendum, v appetere , & velle, & huiusmodi non sunt motus animae, sed Motus ab operationes. Motus aut Sc operatio disserunt quia m operatione tus est actus imperfecti, operatio vero est actus iter se
diiungin cti . Nihilominus tamen verae si illa propositio secundutae utilis' positionem,quia illi dicebant animam non aliter mobi-- finem. lem, nisi G quod movet corpus. Sed nunquid sequitur illud inconueniens, inresurgant corpora animabu si anima mouetur fm locum. Dicendumst quibusdam dixerunt quod anima est comixta toti corpori,& unitasmquadam proportionem, & st non separatur nisi soluatur illa proportio, unde quantum ad isti. non sequitur. Sed quantum ad illos qui dicunt anima esse in corpore, ut in loco seu in vase de intrare, & egredi aliqn, sequitur illud inconueniens Arist. Quintam rationem ponit cu dicit. At enim motum per accidons,d si alio quoque mouebitur. Animal enim vi pelti potest. on autem oportet,cuius tu substantia inest stipso numer id ab alio, tu moverι,nis per accidens, quemadmodum neque quod perse,
vel propter se bonum es Voc quidem propter ilia, tau
vero alterius cuiuil la gratia esse oportet. Animam aut, si mouetur,a sensibilibus maxima qrei lyram dicet moverι.
Notum autem secundu accidens, . ab altero mouea- Tex. eom. tur. Depellatur enim utiq; violentia animal. 'nop - ς ε
tet aute cui a seipsi moueri inest insubstantia, hoc ab aliis moueri,nisi secundum accidens scut neq; quod secundam sebonii ut propterseipsum, hoc quidem propter aliud esse, hoc aut alterius causa. Animam autem maxι me vicci T . coin.
aliquis νtiq; asiensibilibus Moueri, si quidem mouetur. I Qur talis est. Constat v, illud,quod secundu se inest Quinta raalicui rei, non est necesse u, insit ei jecundum aliud, nisi uo. sorte per accidens. Si ergo inest anima moueatur locundum se,& fm naturam suam, necessarium est in anima sit mobilis secundum se, ergo no indiget ut m ea tur per aliud & ab alio. Sed nos videmus quod mouetur
E sensibilibus in sentiendo, & ab appetibilibus in appetendo, non ergo anima per se mouetur. Ad hoc obviant solutio. Platonici dicentes, quod anima non mouetur a sensibilibus,sed occurrunt motui animae, inquantum anima discurrit per ea. Sed hoc est salsum,quia sicut Aristin .pr bat, intellectus possibilis reducitur per ipsas. per species rerum sensibilium,in aetum,& ideo oportet in moueatur ab eis hoc modo. Sextam roncm ponit cum dicit.
At vero si mouet stipsam anima, ct ipsa quoq; movetur . Quare cum omnis motus, exitus atque remotio sit eius, quod motu movetur, ea ratione, qua motum subit,
anima nimirum ex Abstantia dimouetur exit, nisi β- ipsam per accidens mouet. At motus, τι inquiunt , ub-santiae est ipsius perse. At vero si mouet ipsa seipsam, O ipsa mouetur utiq;. uare, si omnis motus ex distantia est ab eo quod move- rur, secundum qu)d movetur, Cr anima distabit vir'; a
substantia ipsius secundum seipsa , nisi fecundu accidens seipsum moueat, sed est motus sub antiae ipsius perse.
Quae talis est. Si anima mouet seipsam,constat quod stata ipsa mouebitur fm suam subilantiam: scd omne quod uo. mouetur , distat vel exit ab eo a quo & secundum quod mouetur. sicut si aliquid mouetur a quatitate,exit, S: distat ab ipsa quantitate qua mouetur. Si ergo anima mouetur a substantia sua & a seipsa, sicut illi dicunt & dista bit&exibit, subitantia sua, di se motus erit sibi causa corruptionis: quod est contrariu illis, qui dicebant an iis mam propter motu ipsum assimilari diuinis,& immo talem esse,ut superius patet. Et haec ratio procedit quantum ad eos, qui nodis linguebant inter operationem &motum. Operatio enim no sacit distare,sed perficit operantem, sed in motu Oportet quod sit exitus. L E C T I O VI L
Reprobat Deniocriti sententia deminia,qui eam voluit moneri ex athoniis: S adducit de anima Platonis sententiam.
Vidam autem aserum animam id corpus,in quo Dedali es. est, eodem maere modo quo G ipsa mouetur τι ficium. Democritus. Qui quidem per inde atq; Philippus comicus dicis. Illa nanq; Dedalum ait ligneam Venerem confecisse quae motu movebatur argent ι νtui, quod iuiliam infudit. Democritus pari modo pilas indiu ibiles secum trahere corpur totum Atq; mouere idem ex eo, quia nunqua ipsa quiescunt uapte natura, desnuntq; moveri. Quidam aut cir mouere animam dicunt corpus in quo
est sicut ipsa mouetur,ut Democritus similiter dicens Philippo comediaris Didascalo. Refert.n.Daedalum mobilem fecisse ligneam Venerem, cam in illa infulisset argentum sutile.
28쪽
fusile. similiter autem O Democritus dicit.IIoiadarun-quit iresiuisibile, baras pi opter id quod aptae nataesunt
Si pra posua philosophus rationes in conannini contra eos qui posuerunt animam secundum se moueri, hic vero ponit rationes in speciali contra quosda qui aliquid specialis disticultatis videntur dixisse circa Opinione e tum de motu anime. Et circa hoc tria facit. Primo.nt nil rationes ad opinionem Democriti.Secundo vero ad opinionem Platonis ibi. t Eodem aut modo, c. Terito vero ad qirandam aliam opinionem ibi. t Alia aute quedam opinio, c. Circa primum duo facit. Primo. n. nil opinione Democriti de motu animῖ, id exponit eam. o Secundo vero obijcit in contrarium ibi. Nos aut interrogabimus. F Circa primu sciendum est,q, in prs cedentibus ponitur in una ratione, in quarta A ris h. contra ilialos, qui ponunt animam moueri r m te, & ex hoc mouet corpus,l sit anima mouet corpus,necesse est ιν illis motibus mouea quibus ipsa mouetur. Et hoc concedebant quidam,quidni animam mouere corpus in quo est, ii ut ipsa mouetur,i. illis motibus moucre quibus ipsa mouetur. Et hic suit Democritus. Et inducebat ad hoc sim litudinem: quia erat quida ni agiller comediarii nomine Philippus. Hic recitauit in libris suis, in quidam nomine Daedalus secit statuam ligneam deae Veneris, At lige st tua erat mobilis ex eo φ erat intus a gentum sasile.i .viuum, Ic moliebatur motu ipsius argenti vivi. Simile et go huic dicit Democritus in opinione sua de motu anime. Diciti.* anima est copolita ex indivisibilibus Iphiris,ut superius patet. Et quia limoi indivisibiles sphsrs.l.
allu mi sunt figurae rotundae, continue mouentur, ex eo quod nunquam quiescunt, contrahunt te mouent totum
corpus secundum st ipse mouentur. Deinde cum dicit. Os autem ipsum interrogabimussi quietem etia idipsum faciat nanquam. A quonam pacto quietem faciet, dissicile en dictu, vel potius dicι non poteιi. Os autem interrogabimur,sio quiescere facit Me. acto modo aut esui et hoc, dissicile aut impossibile dicere.
Cois, of Obijcit Arilio. contra hanc opinionem Democriti, monε De- duabus rationibus. Prima ratio talis est. Constat,*an misim nia non solii est causa motus in anima ii, sed quietis. Sed di i opinione Democriti, anima non est causa quie
Pituis ii iis,licet sit caula minus in animali, quia dilucile aut im
. polabile est dicere,* illa corpora sphaerica indivisibilia
quiescant,cum nunquam immota permaneant, ut dictu est . Secundam rationem ponit cum dicit. Omnino autem anima non sic mouere videtur animal, ut iisqaiunt ipsi ,sed electione quadam, intellectionesie . Omnimi autem non sic videtur anima mouere animal, sed per voluntatem quandam intellectum. Meunda ta sentiat in motus,quem argentum vi- . uum causat in statua, non eis motus voluntatius, i ta vi lentus. Sed motus animς nocti violentus, sed volutarius, quia mouet per voluntatem 5e intellectum,de ideo nulla ut videtur est positio Democriti. Deinde cum dicit. Eodem autem modo Timaeus etiam anima corpus movere dicit. Mouere.n ipsam ex eo censet, atq; asserit, cor pus quia mouetur: propterea quod ad ipsum connexa est. x. eo, in tam modo Timaeus p0siologi Ut anima ruina.io. m ere corpus. Ex eo enim quod ipsa mouetur,etiam eorpus ipsum mouet propterea quod cum eo connexa en. Ponit opinione Platonis. Et circa hoc duo sicit. PH-mo ponit opinione Platonis. Secundo reprobat eam bi
primu igitur,&c. Nirca primu duo ucit. Primo oste
dit similitudinem opinionis Platonice ad opinionE Democriti. Secudo explicat opinionsi Platonicis de anima. ibi s stitutam aut ex elemeti , S ci Dicit ergo primo, s sicut Democritus posuit coipus moueri ab anima in quantu anima coniuncta ipsi mouetur, ita N: Thimaeus, qui introducit θ Platone loquens, assignat ronem quali
terata mouet corpus. Dicit. n. id, anima mouet corpus in
quantu ipsa molietur, hoc is, anima coniuncta est corpori per modii cuiusdam colligationis. Dein decu dici . Opi exaraiicit ex elementis iam constituta n. reisue distinctam sonoris, ut insinum sonoritatis at 3; concentus habeat sensum, oe uniuersum feratur consῖnis lationibus. Constitutam autem ex Hementis di artitam secundum harmonicos numeros, quatenus connaturalem
sensum harmoniae habeat, O ut omne feratur sicanium
Explicat opinione Platonis. Et primo exprimit comstitutionem substantiae ipsius.Secundo ex nit quoni indo ex ea procedit motus. ibi s A spectiu rectu in circulum restexit .F Circa primu sciendum est, q, Plato lisc verba, quae hie ponuntur in simso prosequitur loquens de anima mundi,qua imitatur,fm ipsum, inferiores anime. Et ideo per hoc si, hic tangitur de natura animae mundi,tangitur quodammodo natura cis animq. Sciendiam eii igitur,u, sicut supradictu es , Plato posuit substat iam olum rerum esse numeru ratione superius dicta. Elementa aut numeri ponebat unum.q. formale,& duo. q. materiale. Lx vnO.n.& duobus oes numeri constituuntur. Et quia impar numerus quodammodo retinet aliquid de indiuisione unitatis, potuit duo elemeta numeri, par& impar, di impari attribuit identitatem 5e finitatem,pari aut attribuit alteritatem & infinitatem . Cuius signia tangitur Tex. eoi in. 3. Phyc quia si supra unitate impares numeri per Or- mea. 16.dinem addantur,semper producitur eade figura num ratis. Puta si supra unu addantur tria,qui est primus impar,cosiargunt ipsum quatuor, qui est numerus quadratus: quibus rursus si addatur secundis impar. qirinarius co surgit novenarius,qui item est numerus quadratus, de se semper in infinitu.Sed in numeris paribus semper surgit alia de alia figura. St.n. unitati addat binarius, qui est rosei trimus pars,colurpit ternarius, qui est numerus triangu numero timitis,quibus si rursus addatur quaternarius,qui est secun buerat Platodus par,c5sdrgit septenarius, qui est septanguis figurs, tisic in infinitu. Sic ergo Plato ponebat idem,&diuertum
esse elementa otum retu,quoru unu attribucrat numero
impari,aliud vero numero pari. Quia vero substantiam animae timebat mediam inter subnatias superiores,quae semper eodem modo se lint, de substantias corporeas,inuibus alteritas,de motus inuenitur. Posuit ammam conare ex his elemetis, faex eode & diuerso, de ex numeris paribus & imparibus. Medium .n.debet esse amne viti pextremorii. Et ideo dicit, i posuit eam costituta ex elementis. Item sciendu est,u, in numeris sunt diuersae proportiones de infinitae,quarum aliquae sunt harmonics.l. cosonantiaru causa. Nam dupla proportio est causa colanantis,qus dicitur diapason, sesquialtera Pp tio causat Diipasta consonantia, quς dicitur diatessaron. sesqui octava a por Diatetur λtio causat tonu, te alis cosonantis,quibus da alijs proportionibus causantur. Puta eassus est copolita ex diapason de diapente causatur ex tripla.ea qus sub diapason caulatur ex quadrilla, qua qui de Pythagoras deprehendit,ut Boeti resert in musica, ex perculsione quatuor malle rum.qui consi,nates sonos reddebant fm praedictas proportiones .puta si unus martellus ponderaret. I 2. v mcas, b. I hinsuper Anima. B si
29쪽
. eom- Trimam quidem igitur non bene dicitur, animam nims'itumem ese. Eara enim, quae omnis, talem esse vult, cualis est alui uando vocatus intellecto. Non enim ve-- ima est, neq; Vt deside1 artua. Harum enim in πια r. rua non cir latio est intellectus aut evnus edi continuus, sicut O intelligentia G. Intelligentia autem conceptiones. Haec autem eo quod inns quenter νntim, sicut numeres, sed non sicut munitudo, propopter quod neq; iure
lectus sic continuus,sed aut ι artibilis, aut non, sic, Ut Magnitudo aliqua continuus est. l osita opinione Platonis.hie Aricreprobat eam.Vbi notandum est,ta, Arist. pleriam; quando reprobat opiniones Platonis, non reprobat eas quantum ad intentio
nem Platonis,sed quaium ad sonii verbors eius. in odi leo suit, quia Plato habuit malu modum doctili.Umniavi. figurate dicit, At per sim la docet: intendes aliud per vota, vim lanent ipsa verba, sicut quod dixit an sinnum esse circulum. Et ideo ne aliquis propter ipsa verba incidat in errore. Arist. disputat contra eum quantum ad id quod verba eius sonant. Ponit autem Aris. rationes decem ad destruendum suprapositam opinionem,quaru quaedam sunt contra eum de quedam contra verba eius. Norun Plato voluit secundum veritate intellectuseia tioncitati set magnitudo quantitativa, seu circulus & motus circuor . putide laris, sed metaphorice hoc attribuit intellectui. Niliit minus tamen Arist.ne aliquis ex hoc erret disputat co tra eum secundum P verba sonant. Primo ergo Aristo.
circa prima rationem manifestat de qua anim Plato in- lexit .de anima. uniuersi. Et ha b canimam AEquges omnis, P.Luniuersi vult esse intellectivam tantu. Non enim est vegetabilis, quia non indiget nutrimento: nec est sensibilis,quia caret organo: cest desideratiua,quia
desiderativa cosequitur sensitiuatri. Et dixit ideo anima uniuersi m esse sensibilem, neq; desiderativam,quia ipse
voluit ut motus anime uniuersi esset circularis. Vnde cumotus haruma sensibilis de desiderativae non sit circularis n .n. sensus reflectitur super seipsum, intellectus vero reflectitur supra seipsum. homo. n. intelligit se i relligero ideo dicit illam animam, intellectivam talum esse,& ideo dicit intellectu esse magnitudiuem quandam di circulum. Et hoc Arist. reprobat dicens, ν Plato non bene dixit anima esse magnitudine. Et q, locutus est de
ea, sicut de ma nitudiue circulari,diuidens eam in duos circulos,malefecit. Et v, malefecerit ostendit. In natura enim animae hoc est,ut iudicium de aliqua potentia anianae sumatur ex actu, seu operatione ipsius potentiae, iudicium vero operationis ex obieci potentiaea απn
santur per actus, actus vero per obiecta, di inde est v, in Muti uis potentiae ponitur eius actus,&indisfinitione ictus ponitur obtinus. Gllat autem o res ab eo a quolia i esse di speciem,ab eo et id habet unitatem.Si ergo intellectus sit& ivitiatur speclam ab intelligibili cust eius obiectum dico intellectu in actu, cum nihil sit ante intelligere manifestum est v, si sit unus & cotinuus sicut Plato posuitu, eodem modo intellectus erit unus& continuus pro intelligibilia sunt unum & cotinuum. intellectus enim no est unus nisi sicut intelligentia, i.operatio eius, γε est intelligere,nec actus est om nili sicut obiectum eius est unum,quia actus distinguuntur penes obiecta. Vnde, cum obiectum intellectus sint intelligibilia, haec autem,s. intellisibilia, non sunt unu ut magnitudo seu cotinuum,sed sicut numerus, eoinconsequeta
ur se habeant,manifestum est ιν intellectus non est mos i ta usicut Plato dicebat. aut eli impartibilis,llia.
cut se habet ratio primorum terminoru, aut non est continuus , sicut aliqua magnitudo. sed sicut numerus, inquantum unu post aliud intelligimus,& saepe plures te minantur in unia, sicut in syllogismis terminantur propositiones in conclutiom m. Secundam ronem ponit ibi.
Atque si magnitudo sit, quonam pacto quacunq;sua
rum intelliget partium t siue illaesint magnitudines, siue etiam punera, si haec quoque partes ancilare oporteat. telligentum m si puncto, puncta vero hunt infinita, nunquam per. vli, an vero
transibit, νι patet. sin magnitudine, saepius Hi infinities 'RδqW que idem intelliget . at wdetur. O semel intelligere posse. myodsi sat es quamuis parti ct tangere, quid oportet aut orbe versari, aut omnino munitudinem ipsum habere luso si necesseeIn ipsum intesigere toto tangentem cιrcula,quis est ipsarum partium tactus. m. aciter autem tmelliget, magnitudo eum sit: virum uniuersaliter,an qualibet partium si psius t partium aurem,aut secundum magnitudinem: tbecundum punctu,s oportet O hoe partem dicere. Siquidem igitur secun dum punctum , haec autem infinita, manifestum vi, quoniam nunquam pertransibit, si vero sicundum magnitu- Tex. -
ditiem, multotiens O infinitιes intelliget idem. Vide- lur autem O Iemel contingere. Si autem susciens qualibet partium tangere, quid oportet circulo mρueri, auto omnino magnitudinem taberet si autem necessarium intelligere toto circulo tangente,quis est partibus tactus. Quae talis est. Posset aliquis dicere, o Plato non po- seeunda fuit magnitudinem ut intellectu propter multa intelligi- τλ--bilia, sed oportet ut sit in intellectu magnitudo etia proptet v numquodq; intelligibilium. Contra. Hoc no' po Thomi, si, teli esse . Plato.n. ponit& opinatus est intelligere non m te . . a. sat peraeceptionem specierum in intellectu,sed ut intel Lectio. laetus intelligat per quendam contactum, inquantumescourrit de obuiat speciebus intelligibilibus,& illucon
tactum attribuit circulo, sicut supra dictum est. Quaero ergo a te,s intellectus est magnitudo, & intelligit secundum cottactum, qualiter intelligat: Aut enim hoc quod
intelligit tangit secundum totum, aut secundum partem eius: li secundum torii contingens,intelligit totum, tunc partes non erunt necessariae, sed erunt frustra, & sic non eli necesse V iit intellectus magnitudo & circulus. Si vero secundum partes cotingens, intelligit partes, aut hoc. erit secundum plures paries,aut secundum unam tantur
si secundum vi a tantum, sic idem quod prius, quia alieerunt superfluae,& sla non erit necellarium ponere intellectum habere partes. Si vero contingens secundum omnes partes, intelliget, aut hoc erit secundum partes pu ctales, aut secundum paries quantitati se si secundum paries punctales, tunc cum in qualibet magnitudine sint infinita puncta, oportet quod inlinities tangat antequaintelligat, di sic nunquam intelliget,cum non sit infinita pertransire. Dicit autem. spartes punctales. non ip v lit magnitudinem in paries undiales diuidi, sed disputat ad rationem Platonis, qui fuit huius opinionis quod corpus componeretur ex superficiebus, se superficies ex lineis , de linea ex punctis. Quod ipse improbat in.vj an
prin. Physi. Vbi ollendit quia punctum additum puncto nihil addit. Si vero intelligit contingens secundum partes quantitatiuas, tunc cum quaelibet pars diuidat ut in multas partes, sequitur θ multotiens intelligat idem. Item, cum omnis qualitas sit diuitibilis in infinitum si
cundum eandem proportionem, L non secundum ea, rem qualitatem, si uitur quod infinities intelligat quod αS.Thia per Anima. B a eth
30쪽
est inconueniens. Videtur ergo, quod non contingat n, si semel,& sie nullo modo debet attribui intellectui magnitudo,neq; quantii ad multa intelligibilia, neci; quanium ad unum. Et notandum quod hic Α rillin. occulte ostendit quod intellectus de natura sua non est partibi-r,stelliti- Is, sed quid impar tibile. Intelligibile. n.in unaquaque re
n xura rei est tota in qualibet parie,sicut
ut a. ih qt Olibet indiuiduo. tota enim se iustus ira; in ahanainis est in quolibet indiuiduo, doli est inciri. diuisibile. unde illud quod est intelligibile in qualibet re, est indivisibile, & per consequens intellectri. Te
tiam rationem ponit cum dicit.
Traeterea quonam pacto aret impartibili partibile, veti ambile partibiti ipsie intemget. Amplius, quomodo intelliget partibile in artibili,
aut impartibili partibili. Tiniata. Quae talis est. Conilat quod si nos ponimus intelle-tioctum impartibilem de sacili halebit rati quomodo i telligat impar tibile Se partibile, quia impat tibile intelli-set fis proprietatem suae naturae, eo quod impar tibiliseil, ut dictum est, parii bile vero intelliget abstrahendo a partibili. Sed si intellectus ponatur partibilis sicui .luquod Plato ruit,impossibile erit inuenire rationem quomodo intelligit impar tibile. Et sic videtur quod inconuenienter Plato ponat intellectu esse magnitudinem seu partibilem. Quartam rationem ponit cum dicit. meesse est auteni integemmes e circulum hunc. Ii tetictus ni 7: insitu intellcctio est. Circuli vo cem emss. Si igitur intellectio conuerso est,O circulus is intel-lictus erit profecta, mus tam conmersio intellectio est. Qtod praeter semper intelliget. Oportet enim ipsum aliquid intelligere semper: qaippe ca conuersio m peremis,
atq; perpetua. et tam connat intcssectionum rerum rara qua caduntsub actionem terminos esse ae fines. omnes n. ab iussiunigratia. cotemplatio quos ratioribus idoridem terminantur. Et rutanti aliami nisionem, a iEdemonstrationem esse patet, demonstrationes autem et ex principio sint finem habent quodammodo ratiocinationem aut conclusionem. uJodsi non terminantur at saltem ad principiam redeunt, sed medium extremamq; se resumentes, rectaproficis muri in conuerso rursus cn puero ad principium redit, atq; re lictitur. Dise
tiones etiam ursint omnes, ac tremnarae.
scessarium autem esse circulum intellectu hanc.D- testectus quidem enim motus,intelligentia,circuli aut et circulatio. Si ergo intel entia, circulatio, inresectus utiq; erit circulus, cuius talu circulatio sit intelligentia. Semper autem aliavid intelliget, oportet enim siquidem
retua sit circulatio. Practicarum quidem enim intelliaru termini sunt, omnis enim asterius causa sunt..culatiua autem rationibus terminantur similiter. Ratio aurein omnis donitis ea, aut demonstratio. Demo
Hrationes vero a Arincipio sunt, est habent quodammodo sinem bilusinum, aut conclusionem. Si autem nane cludantur, sed non resectuntur iter ii in principium.
accipientes semper mediumstritima, recte procedunt et sed circulatio iterum in principium reflectitar. Di nitiones autem omnes sinitae sunt. - uae talis est. Tu dicis intellectum esse circulum, deis in ellactu moveri: sed motus circuli eli circulatio, motus vero intellectus eii intelligetis, hoe eli intelligere: ergo si intellectus est circulus, de necestitate intellia Tex com- gentia erit circulatio. Sed limest sil sum, quia cum in ciri . . culatione non sit inutili se actu priaci tu.n, neq; finem,
ut probatur in. 8. Phys sequitur etiam, prod intellige ita seu operatio ipsius intellectus,qugeli intelligere,nunquam terminatur. Sed hoc eli salsum: quia intelligentia habet actu & principium & finem: ergo intelligentia Accirculatio non sunt idem,& per consequens, nec intellectus est circulus. Quod autem in elligentia habeat principium & sinem actu probatur, quia omnis inteli gentia
aut est practica, in spkulatiuae sed constat quod practicarum intelligentiarum termini sunt.i. snes . Nam Omnes sunt alterius causa. operis,& ad opus terminantur. Speculatiuae etiam intelligetiae sinem habent, crationes,
omnes. n. terminantur ad aliquas rationes. quae quidem
rationes aut sunt diffinitiob. s. in simplici intelligentiai aut idemonstratioP. um componit α diuidit, icis demonstrationes primae ex principijs certis sunt & habent quodammodo finem, syllogismum aut conclusionem. Et si dicatur' ex una conclusione sequitur alia, de sic no oblim:
terminatur, nihilominus tamen potest dici θ conclusic- Diluvio. nes non sunt circulares, quia non est circulo demonstra- Lectio.s.
re,ut probatur in primo posteriorum, sed tendunt in rectum, & impossibile est in rectum iuuenire motum i finitum seu piocesilam. Diuinitiones etiam habent principium de finem, quia non est astandere in infinitum in generibus,sed accipitural primum genus generalissimu. nec ei iam est descendere in insilitum in speciebus, sed eli stare in specie specialissima. Vnde genus generalissu 'mum est principium, species vero specialissima sicut terminus seu finis in diffinitionibus. Et sic patet,quod omnis intelligentia principiu habet & sinem actu. Qui
Praescrea ,sesepius eadem conuerosit, idem saepius
intelligere oportebit. Amplius autem, si eadem circulatio multotiensen,
oportebit multotiens intelligere idem.
Quae pendet quodammodo ex praecedenti, ac est: q. Quinti
quoddam membrum eius. Supra. n.probatum est,quod ratio.
si intellectus est circulus, sicut Plato posuit, intelligetitia erit circulatio,& probauit superiori ratione v intestigentia noxii cireulatio,de hoc idem probat hic tali ratione. Videmus ut hic differentia est inter circulatione de alios motus, quia impossibile est in alijs molibus unu de eundem motum rei te rari super eandem qualitatem multotiens. Et hoc apparet deducendo per lingulas species motus. In alteratione.n. impossibile est eundem motum siseeer idem reiterari, non. n.idem secundum idem de albo sit nigrum, de de nigro album. I n motu etiam augumeti
impossibile est unu de idem fis idem augmentati de diminui . In motu etia locali impossibile eli eundem motum secundu idem reiterari, quia in motu locali fis rectum semper sunt duo termini, cactu. Vnde si rei ter ars tur oporteret icrmino adque vii bis, quia ut fine de principio, de de necessitate interueniret ibi quies,& se no e
set idem motus numero. In circulatione vero solum hoc coringiti purius de idem motus sm eandem quantitate multotiens rei teraretur. Cuius rati est, quia in circula tione non sunt aliqui termini actu, de ideo quantuncunq;
rei: eretur non interuenit quies, nec variatur motus. Ex
hoc ergo sie arguit: Tu dicis ea, intellectus est circulus, ergo de intelligentia sic circulatio est : sed hoc eli inconueniens. l. limelligentia lit circulatio: ergo de primum. Quod sit in uettiens sic ollendi Constat sin eadem circulatio secundu unum c. idem multotiens elui .rciter a tuta ergo, si intelligentia est circulatio, sicut tia dicis, intelliaeua multotiens 1 m vnu in ta eundem motu, de sa-