장음표시 사용
611쪽
AC primum quidem videndum est, recte& ret
apto,nec ne explicatum sit proprium. Esse au- illa tem recte aut minus recte explicatum , ex Vno valloeo illo intelligemus,si rebus minime notioribus,aut ivit rebu magis perspicuis expositum sit proprium. Acis quidem,qui refellit, num rebus minus notis , is autem sciqui confirmabit,an verbis magis perspicuis proprium hi illustratum sit, videbit. Esse autem expositum verbis est minus perspicuis & notis cognoscemus primum, cum m. omnino obscurius & magis inuolutum erit proprium aetquod datur, quam id,cui attribuitur proprium.Neque et :enim proprium apte & commode propontum erit, qua cidoquidem cognoicendae & illustrandae rei gratia pro- tarprium inuentum est. Nam & proprium,& definitiones diu discendi cognoscendio; causa adhibemus. Verbis istitur ningis perspicuis illustranda sunt, sic enim facilius i inici ligemus. Vt,qui posuit ignis proprium esse,proxume ad animi similitudinem accedereus certe obscurio r axe rsus est verbo animi,Quam ignis: quoniam facilius quid ignis sit,quam quid animus,cognoscimus.ita non
recte minusq; apte propositum fuit proprium ignis ec
se ad animi,similitudinem proxime accedere. Seinde, cum minus planum sit ac perspicuum hoc illi conuenire. non enim solum proprium re clarius & notius esse debet,verum etiam rci conuenire. qui enim nescit an
huic rei proprium conueniat,ne illud quidem, an huic
rei soli coueniat,intelliget. Ita sit, ut si alterutrum horum interueniat, incertum de obscurum futurum sit proprium . Vt quando aliquis ignis proprium esse ponit, quo primum animi sedes est, eo utitur, quod o scurius est igne, animum in igne. & in eo primum consstere.ex quo fit,proprium thnis non esse apte positum id,in quo primo animus inest natura. In confirmati ne autem, ut rc bus magis perspicuis, & ijs perspicuis magis duobus modis,quos exposuimus, videndum est.
612쪽
Sic enim apte di commode proprium explicabitur: quandoquidem loci ij, qui ad confirmandum aliquid recte exponi v lςnt, ari ex hoe solum, alij omnino recte expositum docebunt. veluti, si quis proprium ani-nialium dicat hab ore sensim, is rebus magis perspicuis&planius, utroque genere proprium cxplicabit. A te igitur expositum est, ex eo animalis proprium esse sensum habere. Proximus locus est in refutari ne,si quod verbum eorum, quibui proprium explic tur,pluribus modi, dicatur, aut oratio ipsa multa declaret omnino. Sic enim minui apte positum exit proprium. veluti quoniam sentire plura significat, unum . . habere sensium,alterum uti sentu, certo animalis non erit apte explicatum propria, sentire nat ira, ob e q; cavsam non est utendum verbo, aut oratione, quae pili ribui modis dicatur, qua proprium exponamus, pr pterea quod ea, quae multis modis dicuntur,obscuram iaciunt orationem, cum praesertim in dubium veniat ei, qui argumentaturus est, utrum tandem alter dicat eorum,quae multa deci rant, profecto enim cogniti nis calixa cψmp/raxum est proprium. Iam vero praeterea necesse cu eos reprehendi,qui isto pacto explicant proprium, quando aliquis ratiocinationem conficit ex eo,quod multis modis dicitur.In cui firmatione huius loci vsh est, si id qRod proprium datur, nec multa
significat,neque ullum verbum, neque ipsa oratio. sic enim ex eo apte proprium ponetur, veluti quoniam nec corpus muli declarat, nec id, quod celerrime sit ritum sertur,neque ea,quae ex his verbii constat oratio , ob eam causam reste ponetur ignis proprium esse, corpusapiod maxima celeritate sursum mouetur. Sequi-xur locus in resutatione, si multis modis dicatur id, cuius proprium explicetur, neque exponatur cuius eorum ponatur esse proprium. seque enim recte pri
prium illud datum est . quibus autem de causis, ex ijs, quae supra dixi, intelligi potest. Eadem enim necesse erit concludere hoc modo. Quoniam aliquid sciren ita significat nam A scientiam habere aliquid, No o scientia
613쪽
scientia uti aliquid,& scientiam esse et his, id scietia utiei ob eam causam nullum proprium recte darip terit illius scire aliquid,nisi cuius eorum proprium ponat,explicetur. In confirmatione autem cius , si, crit, si multis modis non dicatur id,cuius proprium poni tur, unumque si & simplex. ex hoc enim proprium apte explicabitur. ut quoniam homo uno modo dicitur, homini recte proprium tribuetur animal mansireti m natura. Coniunetiis huic locus in resutatione valebit, si sepe idem in proprio dimitia erit. tape enim fallunt nos ij qui hoc faciunt, ut in definitionibus, sic in propri3 s. quod si in Proprio contingat, non erit recte datum,quippe cum id quod ispe et itur & iteratur, auditorem conturbet. ex quo sit,ut & obscura sit oratio, &praeterea delirent. P nrigentili,' 'ti eam inducunt. Duobus autem modi, aliquid idem tape repetitur. Primo, cum eadem rem cipe nominabit. ut si quis dicat, ignis proprium esse corpus leuistinuim corporum, sic enimi e dixit corpus. Deinde,si quis pro nominibu , orationes dicat . ut ii qui, terrae proprium tribuat natura quae naturaliter fertur celerrime corporu deorsum, deinde utatur pro corporum illo nomine substantiarum talium,quoniam corpus idcm valet quod sibilantia talis ex qiro ciscitur substantiae nomen iterari,ut neutinproprium recte tributum esse videatur.At vero in confirmatione huius loci usus erit, si nullo verbo eodem pe utare. hac enim ex parte apte propriti statuetur ut si quis proprium hominis dixerit animal ad cogni-rion m S scientiam natum, is nec tape eodem verbo tetur,& hac ex parte recte homini proprium statuet. Se ruit locus in refutatione,si tale aliquod verbum in Proprio expresserit,' conueniat rcbus omnibuS. inusitatum cnim & minus aptum erit verbum,quod a nullo separat. Atqui,ut in definitionibus, sc quod in propriis exprimitur, debet seiunsere non igitur recte cx-Positum crit proprium. ut si quis proprium scientiae dicat opinionem,quae ratione dimoueri non potest,esist una,quoniam in proprio exponendo aliquo eiuso, o
614쪽
di vis est,unius scilicet nomine,quod rebus. nnibus conuenit, prosecto scientiar proprium recte post tu nullo modo videri potest. In colirmatione valebit hicla,cus,si nullum verbum comune adhibeatur, sed ciuL. modi quod a re aliqua se paret. hac enim ex parte prae
ςlare positum erit proprium ut si qetis animali proprisi
tribuat habere animum, i,, quoniam nullo verbo Communi usius est habere animum, recte hac ex parte animalis proprium dedit.Proximus Iocus est in resutatione, si quis plura propria eidem statuat neque se plura ponere explicet: tum enim haud recte positu erit proprium. Vt enim in definitionibus nihil adhibendum
cst, praeter orationem , quae rei vim ex naturam explicet,sic ne in proprijs quidem, praeter Orationem , quae proprium id si, datum est essiciat, quicquam exprimendum est. quand0quide inusitatuna minusq; aptum est, quod praeterea additur. Id quod continget, si quis ignis proprium dixerit corpus tenui uim dccelerrimum,Vtrunque enim de solo igne vere dici potest. ex quo ciscitur ignis proprium corpus tenuissimum & leuis inium non esse recte datum . in confirmatione huius loci usus erit,si non plura propria ciusdem,sed unuesse ponatur. hac enim ex parte proprium recte pura tur . ut si quis dicat humoris proprium corpus,quod in omnem sormam fi ctitur, is, quoniam unum expres.stproprium,non multa,eo recte usus est humoris proprio. Sequitur locus in refutatione,si vel co utatur,curus proprium explicat, aut corum aliquo, quae ei tribuuntur. Nam,quoniam cognitionis gratia inuentum est proprium, eo modo non recte ponit. Eadem quideres tempet aeque obscura est, quod autet in alicui tributum est,id,quoniam eo est posterili non est magis perspicuum: ita fit,ut ex his nihil disci cognosciq; possit ut si quis proprium apitolis ponat suo stantiam, cuius est species homo, is, quia aliqua re usus est carum, sitae animali tributae sisnt , profecto non commode usus est proprio. In confirmatione autem ita demum
proprium recte hac ex parte statuctur , si nec co ,
615쪽
I r B c V f Μ Υ v sneque aIi quo eorum,quae ei tributa situ tutamur. quod fiet,si proprium animalis ponamus,' ex animo ae cor pore concrctum est . sic enim neq: ipsum' neque qui quam ipsius adhibemus. eη quo enicietur,ut praeclaro hac in parte animalis Droprium m licemus. Eademq; ratione ea spectanda sunt in aliis etiam rebus, que no faciunt,aut que faciunt aliquid planius,iam vero in re sutatione videndum est,an tale aliquid adhibitum fit
quod aut contrarium sit, aut onmino aeque antiquum naturae ordine, aut posterius: neque enim recte pro prium ponetur. Nam contraria fiunt ordine natura aeque antiqua ii quod autem aequalesic alicuius naturae
ordine, & eo posterius, non facit ipsum planius, neque declara . V si quis boni proprium dicat', mali, maxime esse dotrarium,is bonis contrarium adhibuit: ob eamq; causam propriu boni haud recte explicauit In cofirmatione autem huius loci usui erit,si nec con trario utemur, 'eqtie ullo alio,quod aequale sit ordine: naturae, vel posterius, sic enim recte hac in parte statuemus proprium. ut si quis scientie proprium ponat, Opinionem,quae maximo fidem facit, is quia nillil adhibuit, nec quod scientiae esset contrarium, nec quod omnino simul esset cum ea, aut ea posterilia natura ordine, eo recte proprium scientiae hac ex parte statuit. Sequitur locus in resutatione, si quod non semper si quitur, proprium positum est, sed id suod interdum , non proprium est: non enim praeclaro& comodo proprium erit explicatum. Neque enim in eo nomen ne cζssario vere dicitur,in quo inesse ipsum intelligimus: neque in eo necesse est nomen non dici, cui illud non
intelligimus conuenire. Ita non erit recte expressum proprium. Praeterea, non erit perspicuum an conii
niat id quod statutum est es e proprium, si tale sit, vepraetermitti separariq; possit. Itaq; non erit perspiacuum,ne'; apertum proprium. ut si quis proprium animalia ponat,moueri interdum, aut stare: is quia tale statuit proprium,quod interdum non proprium esses tu certe haud apte proprium statuit, in confirmati
616쪽
ne considerabimus,aii id proprium statutum si, quod semper est in re necessario: hac enim ex parte recte . proprium potactur.Vt s quis virtutis proprium dicat , eum in quo sit,bonum eincere, is quia pro riu statuit , quod scinper conssequcns est, ob cani caulam recte vietiitis proprium hac ex parte constituit.Sequitur locus
in rcprchensione,si id quod hoc te inpore irroprium cst statuat,neque se proprium huius temporis dare exponat.ncque enim recte statuet proprium.Plinium enim
quod contra mores & consuetudinem statuitur, id onine enodationis indiget. Atqui solet sere omnes id proprium statuere,quod sempiternuin est. Deinde,ineer tum est is,ne qui non cxplicat mentem suam , velit id ponere, quod hoc tempore si proprium. Non igitur dare debet reprehensionis occasonem : quod contii
get,si qui, ponat alicuius hominis proprium esse , si
de re una cum aliquo homine, illud ch hoc tempore pro prium esse non statuat. Neq; enim illud recte statuae proprium,nisi se dixisse hoc tempore proprium esse explicet. Atque hic locus ad confirmandum valebit, si explicemus cum aliquid proprium statuemus hoc teni
pore,nos proprium hoc tempore ponere : sic enim recte proprium hac in parte statuemus. Exempli causa siquis alicuius hominis proprium dicat esse, aliquo in loco hoc vol illo tempore deambulare: quoniam di- sinctione usus est, secte id proprium esse posuit. Pro ximus in rcpreliens one locus erit , si quis tale statuat proprium, quod conuenire aliter, quam sensiti perspi ci non licet. Neque enim tum positum proprium erit: quandoquidem quicquid mouet sensum,si id extra Ipia sum si , obscurum est. ineertum cnini est an iam con ueniat , propterea quod selisu tantuninio O intellista-i tui . Quod verum esse in ijs, quae non necessario sciri per consequuntur , perspiciemiis. veluti si quis Solis
proprium esse dicat, astrum splendidissimum, quod sipi a terram sertiis, is aeshibet in proprio illud, quod sit pra terram scitur , quod quidem quia selisu coginosei tur , non recte sui sproprium statuit. 1iacchium en int
617쪽
erit, cum sol occiderit, an supra terram seratur, subdium sensus oculorum nos cichcit. At in confirmatione huius loci usus erit, si proprium statuamus citismodi, quod sensu non si perspicuum: aut certe quod si ser sum mouet, perspici potest necessario connenire. hae enim ex parte rem statutum erit proprium . ut si suis supellici ci proprium ponat quod primum colore inscitur, is illo toto colore inficitur, quod sensim mouet, ille quidem utitur, sed ciusmodi quod persi icuum cst sempor conuenire. Ita hac ex parte recte statutum est superficieiproprium Iam in reprehensone videndum erit,an definitionem ut propriu posuerit, scenim proprium non recte ponetur: quandoquidcm non debet proprium rei vim naturamq; explicare. Cuius exemplum crit si quis hominis proprium dicat,an mal gradiens,bipe5. propriu enim hominis statiici,quod quidre, sit explicat. Non igitur rcet. statuit hominis proprium. In consi matione aute huius loci usus erat, si propritim eiusnodi statuamus,quod vicistim dicatur , neq; rei vim natiiramq; declaret. Frit.n. hac ex parte recte explicatum proprium. ut si quis hominiis propria ponat, animal mansuetum naturar proprium ille quidem statuci quod vicissim dicitur, sed quod non quid
res sit indicat. Ita siet, ut hac ex parte recte statutum fit hominis proprium. Coniunctus huic locus est in reprehensione & resutationet, cum proprium datur, cuius nihil id res sit explicui. Oportet cmm vides-nitionum, sc proprium primum genus exprimi, dei de iam hoc pacto adiungi caetera quae separant atquz seiungunt. Non igitur rcetc proprium potactur, quod non eo modo statuetur. Vt si quas proprium animalis
dicat, animum habere non ponet in quaestione nati rae animat: ex quo sequetur, animalis proprium non recte postum esse. In confirmatione autem consid ran inmest, an collocatum sit in quaestione naturae, id cuius proprium explicctur, ct ita demum adiungaritur caetera. Hac enim zx parte recte proprium datum
618쪽
ad scientiam & cognitionem natum, iis & proprium quod in quaestione nature aliqua ex parte positum C st, dabit, & ea ex parte hominis proprium recte explicabit. Ac virunt recte, an minus recte proprium datumst , ta explicatum, ex ijs locis qui adhuc sunt ex sti, intolligere debemu . Utrum autem id propriiurist omnino quod explicatur & datur,necne, ex ijs quos deinceps exponemus, licebit concludere. Ijsdem enim locis aliquid recte poni proprium concludemus, quibus proprium omnino statuitur. Quorum primus erit, in resutatione diligens eorum omnium animaduersio & consideratio, quorum propria dabuntur. V luti videndum erit, an ex ea parte qua datur, non Vere dicatur, an vero non sit proprium unitis cuiusque eorum eius, ratione cuius proprium explicetur . sic enim non erit proprium quod esse ponebatur. Vt quia de yzonactra non vere dicitur, cum nulla ratione fallipo,ec fallitur enim geometer in salsi description: non est proprium suturum docti & artificis non falli ratione .In confirmatione autem, an omni ex parte Vercdicatur, S hac ex parte videndum est, quoniam pro prium crit quod positum est e se propriimi ut quia animal ad cognitionem & discis linam percipiendam natum, in omni homine vere dicitur,& quia homo sit eo hominis proprium crit, animal ad dilciplinam pereipiendam natum. Huius autem loci usiis erit in refictatione , quoties in quo nomen non etiam oratio Vere dicctur : & cum in quo oratio, non etiam nomen tutelligi licet. In consi matione autem, cum in quo mν men, etiam oratio,& in quo oratio, nomen quoque intelligetur. Alter locus & refutationis, cum de quo. oratio, non etiam nomen vere dicitur, & cum de quo nomCn, non etiam Vere dicitur oratio . tum en iniquod postum est esse proprium, non erit proprium quod ex hoc cxemplo intelligi potest. Animal enim ad disciplinam & scientiam percipiendam natum in Deo vere intelligitur , homo non intelligitur . Ex quo eiscitur,non esie proprium hominis hoc totum, O o animal
619쪽
animal qudd ad disciplinam cognitionemq; percipiendam natum est. In confirmatione autem valebit,quoties in quibus omnibus oratio, nomen etiam dicetur: di in quibus nomen, etiam oratio. quod enim proprium positum est eue, proprium erit. quod hinc intelligi potest, quia de quibus illud totum habere anim una. etiam animal vere dicitur:& de quibus animal, etiam animatum . ita habere aninaum, animalis proprium est. Resutationis tertius locus crit,si subiecturi eius esse proprium statitatur, quod in subiecto esse dicatur.ut si qui, proprium statuat tenuissime rei igne, quia sibiectum propriu ei quod dicitur tribuit , certe non recte posuit ignem proprium esse rei tenuissimae. Ob eamq; causam, non est futurum proprium subi ctum eius quod in subiecto esse dicitur . sic enim idem multoruna,& quae specie differunt proprium est, quandoquidem multa quaedam,quae specie dist runt,cidem coiiuenilint, quae de eo solo dicuntur e quorum omnium subiectum proprium suturum est, si quis isto pacto statuat proprium. Ad confirmandum auicin valebit,si id, quod in subiecto inest, subiecti proprium esse ponatur : quandoquidem proprium futuriisti est id, quod pontum est non esse proprium: si quidem in soloco intelligitur, ut dixi,proprium , cuius proprium esse dicitur . ut si qui, terrae proprium dicat,corpus gratiis simum specie,quia proprium subiecti dedit eius inodi , bd & de sola re,& ut proprium dicitur , cffcitur, ut recte positum sit terrae proprium. Sequitur lociis proprius refutationis, si quis per communicationem pro prium tribuat. non enim erit proprium quod positum est esse proprium : quippe cum id quod communione quadam conuenit,ad vam naturamque rei explicandam pertineat. quod sane in differentiarum numero habebitur, propterea G, in specie aliqua dicitur. ut si quis propolim hominis dicat hoc totum, gradiens bipes, per communionem quandam proprium explicabit. ex quo fiet,ut non sit proprium hominis,gradiens bipes. Hoc loco videbat lia qui confirmandi partes obtine bita
620쪽
ble , ne per communionem proprium eXplicet, neque
vim naturamque rei declaret: ita tamen, ut vicistim
de re dicatur, Quod enim positu est no esse proprium , id proprium, futurum est. vi si qui, animalis proprium ponat hoc totum,quod vim habet sentiendi,is nec proprij communionem explicabit, neque tale quod vim
naturamque rei declaret,& tamen eiusnodi,qudd votissim de re dicatur.Ita proprium erit animalis hoc totum quod vim habet sciaticndi. Proximus locus resutationis erit, si doceatur proprium non posse una cum re, euius proprium ponitur, cohaerere, sed vel posterius vel prius, quam ad cuius nomen est. Sic enim aut nunquam, alit certe non semper proprium est futurum id,
quod positum est esse proprium; ut si volitare in foro hominem,potest & posterius quam homo alicui conuenire, certe volitare in foro, aut nunquam, aut non semper, hominis est proprium. In confirmatione autem huius loci usus erit, cum id quo proprium ponitur, una cum re semper aderit necessario, neque definitionis vim, neque differentiae habebit. Sic enim proprium erit, quod positum est non esse proprium. ut quia hoc totum, animal quod ad disciplinam cognitionem fluenatum est, una cum homine scmper existit necessario. neque differentia est, neque definitio, certe hominis proprium id ipsum suturum est. Sequitur locus resut tionis , cum eorundem, quia eadem sint, non est idem proprium. Non enim quod positum cst proprium este, proprium erit. Quod intelligi potest ex hoc exemplo. Nam quia eius, quod perseqiicndum est,proprium noni est, vi4eri nonnullis bonum. ne eius quidem quod e petendum est proprium erit, videri nonntillis bonum. idem cnim valent quod persequendum est,& quod e
petendum.Is autem,qui confirmabit, ex hoc loco argumentum ducet,quando eiusde rei,quia cadem si idcrii
proprium essΘ ponetur. Nam proprium crit quod licitatum est non esse proprium. Vt hominis quatenu est honio, proprium dicitur, habere animum tripartitum. , mortalis, quatenus mortalis est, tripartitu animum habere