장음표시 사용
631쪽
O d ad natura, & stata pertinoi proprisi, ne id quide, is
quod ad interitu pertinet,illius quod ciusdem cis generis,nec quod ad ori si ullius, caui dς generis propria erit ei. ut si exempli causa,hois no est propriuiesse animal, no se, ςrit propriu huius toti φ , holem gigni, illud totu, alat inseri nec hola interitus proprius est interitus occasusq; viti
aiantis. Eodeq; modo sum edat argumeta sunt ex ortu, t .
conchidedo statu & interitu, ireq; ex intcritu:cocludedo statu & ortu, quemadmodii papto autς,ex statu con ςlusu, ortus & interitus est.In confirmatione aute hoc hi
modo, Si id quod ad sta v pertinet, est alicuius eiusde G. seneris Proprium,eius etia, quod ad ortu pertinet erit ἀpropriu id qqod eiusde est Mneris,& illiva quod ad in- ri,
tale est, Si hominis propriu est esse m0rtale uua hola si ortua pr0prisi eri nasci mortale, interitus hominis, mortalς interire,eodeq; mudo concludedus est,ex Or- , tu & interitu, latus ortus quemadm0do hic locus in mressitatione ς postus est . scyuitur locus ex forma rei Dpositae In refutatione quido huius loci t lis crit tra- .
qua id dicitur conuenire cuius proprisi datu est, quod .propria pustu est non erit propriu. ut si ipsi homini no couenit quie4,quia homo lit,sed quia idca,no erit pro- irriu quiescere, In confirmatione a lxς locus est ei; sinu sidi, Si quid speciei conuenit,idque hos ipso conuenit, i. quia dicaxur de eo ipso cuius ponitur ii se esse propriv, is erit propriu id quod positu est no es. proprisi. ut si con tinepit ipsi aiali,ςx animo corpore cuperet, essu, idq; .ςi,quia animal sit,couenit;ςcrxe δ'imali propriu eripi ς Apim a corpore costare.Sequitur locus cop ratio P, piS ex maiore α minore,qui quadripartito distributui ζ' est , quorsi primus i refutatione trariabitur hoc modo, i bi quod elatione habet alterius, eiusὸς generi no est Ppriv,ne id quide,quod subnussione habet ullius eius 'dς guneris propriu erit: nec quod minima habet ali
632쪽
i toris eor oris non est propriis,nec minus colore corporii; propriu erit nee insectu esse c6lore corporis om-hinci . In confirmatione aute huius locis tractatio et it
talis , Si id quod elatione habet, eiusde generis alimius propriu est, id etia quod submissione habet, alieti ius eius ge generis propriu erit. Iteq; id quod minima habet submisone alterius biusdem generis,& st maxima habet elatione alicuius eiusde generis, & quod oninino dicitur,& semel,alicuius eiusdem generis sit pro niti neeesse est.cuius ex eptu cst eiusmodi. Si eiu g quoamagis uiuit , magis sentire proprio cst, etia eliis quod m i ni is vivit, id si od milius seittit in eius rei, quae mari xiiii e vivit, maxilii e sentire.' eius quod minimo bene seio vitae utitur, minime sentire: &lcius quod emnino vivit,olo sentire peopriu erit. Atu; etia ex eo quod orinino dicitur, argumeta ducenda sint. In reprehesione
qui de hoc modo: Si id quod oto dicitur,alterius eius δε generis non est propriu,ne id quide quod elatibne habe eius quod est eius degeneris,neque id quod sitis irsione habes alterius eius de generis, neq; id qu6d in ximam habet elationem alteritis ne ite id quod mini mam habet submissione altesius erit pFbpriu. hilod eqhoe ex eplo intelligi potest. Sihois no est propriti,bbita esse,ne eius quidem qui huis nomine masis atri potius in appellatii probiore esse proprio erit. At in c6sistatio tot ne argumentu ab hoc loco se sit metus: Si id omnino dicitur eius quod est eiusae generis prophiu est, id etia uod maiore elatione habet alterius , & qu6d minoi h habet submissione, quodq; minima ac maxima habet, alteri ux eius leni teneris proprisi suturii est ut si ignis a petu est siti sum ferri natura, eius etia propria erit,pignis potῖus dicitus eelebili; in superiore loca suapte natura serri. Eodόq; modo ere caeteris haec cdeludenda sunt oia. Alles locus est in hephelte sone talix, si qu6aelationi habe lio est phophiu alteriit; eius de genehirino ei it pr61 fiuid qubd habet submissione illius quod est genesis eiusde.Eius loei tale exestu et it , Si uialis magis phol fili est sentire, quam hominis stare,nec propriti est alitii, sentire.nυ erit h0mini3 seire prophid.hi'
633쪽
eonfirmatione aute hoc modo tractabitur, Si id cui illud minus additur,alterius cui ide adiungitur,est propriu etia id cui magis additur,alterius,cui ide adiungitur est futura propria, ut si minus hominis propriu est, cicure & humanu esse natura, quam animalis uiuerer hominis aute est proprium mansueta esse suapte natura, & humanu, prosecto animalis propriu erit, uiuere. Tertius locus ex maiore & minore in reprehcsione ta- Ii, est: Si quid eius cuius magis est propriu, proprium non est,ne eius quide propriu erit, cuius minus cst proprium,& si illius est,no etia liuius erit.ut si colore intaei extremitatis magi, propriu est,q corporis, nec propriu est extremitatis, non urit proprium corporis Gino colore infici. quod s est exircinitatis propriu non erit corporis Drourisi. At uero in confirmatione huius loci nullus usus est , cum praesertim idenaultors proprium esse nullo modo possit. Quartus locus est in resutati ne hiliusniodi,Si quod magis propriu uidetur a Iicuius, id noli est eius proprium, ne id quidem proprium erit, quod minus propriu eius vr.Cuius exemptu tale est iatalis ningis propria est sesii perciet si secari i partes, ct aialis no est propriu seni percipi,no erit atalis proprium in partes secari. In confirmatione aute tractabitur hoc na Si quod minus proprisi est alicuius, id eius proprium est, certe quod masis propriuim est,eius erit propria.ut si minus est proprium atalis sentire q viuere,& aialis sentire est proprium, prosccto alatis priuerit vivere. Deinceps sequitur locus eorum, q cquatrreueniat. cuius loci tractatio i refutatione haee prima erit,Si quod aeque est proprium, non est proprium ali- euius, cuius aeque Sprium est,ne id quidem quod aeque proprium est,eius erit proprisi, ius aeque Sprium est ut si aeque proprium e si partis at in qua voluptates versentur appetere,ac eius que ronis ch p rticeps rocinari, & eius partis in qua voluptates versantur no est proprium appetere, non erit etia rocinari eius, quae ronisust particeps, proprium. In confirmatione aut huius loci tractatio erit eiusmodi,Si id quod ari e propriu est. eius est proprium, cuius ςquc Proprium ςst,erit etiam quod
634쪽
quod aeque proprium est,eius propri si cuius aeque er
priiam cst. cuius exemplum tale est.Si aeque proprium est par is ai,quae ronis est compo prima esse sedem sapieriae, atq; cius in qua voluillatcs habitat, prima esse sede xenmςrantiae,& partis eius,quae compos est mnis,
prim cse scde sapientiae proprium est,illius etiam in
qua Vraluptates habitat proprium erit prima sede esse teperanciae.Alter locus in reprehesone talis emSiqiu pari rone alicuius est propi tum, no est proprium eius, quod aeque proprium est,id no erit eiusdem proprium. t si cernere aeque proprium est hois ac audire, hois
aute no est proprium cernere, no erit etia audire liciis
Noe isi. In confirmatione aute talis usus erit. Si quod pari ratione alicuius est proprium,id eius Spritim est, etiam id quod aeque proprium , eius erit proprium, vis aequc proprium est animi, eius eartem valere ad adipetendum, ac posse ratiocinari primum , animi autem prurium est uius partem esse, quae primum appetat, nimi etiam proprium erit, partem eius primum iri L si ratiocinari. Tertius Iocus est in reprehensione eius. modi, Si quid non est proprium eius, cuius aeque proprium est,nsi erit proprium eius, cuius pari ratione est proprium, & si illius est proprium, alterius proprium non erit. Quod hoc exemplo illustradum est,Si,exempli causa. incendere aeque proprium est flammae atquet prunarum, & mmae incendere non est proprium, non
erit prunarum proprium incendere.quod li flamae pro prium est, non erit erunarum propriui Huius autem loci nullus usus est in confirmatione . Interest autem inter locum eorum, quae eodem modo ad rem airecta
sunt, & locum similitudinis, quod ille ex proportione sumitur, non ex co quod aliquid conuenit: hic autem
ex coparatione rerum ducitur. Deinceps locus in resu
tatione tractatur,si quis ex vi propriu statuet apriuq; vi ad id quod nou est acc5modabit, nec vis poterit rei quae non est conuenire, non erit propria quod post iest proprium esse. ut si quis dicat aeris 'prium esse spirabile esse,ex vi Dprium statuit,quandoquide tale pro
635쪽
t i , v κ Nut NTVS prium statuit rei, quae nulla est, siquide iubIato a Bli quod respirare aerem solet,aer esse potest. neo ante si nullum lit alat, fieri potest ut quid respiret,ita fit ut aeris non fit futiirum proprium euismodi quod respirari test,tum cum animal nullum erit tale quod respiret eptare acris ploprium non erit spirabile esse. At in eonfirmatione huius loci usus erit , quado ex vi propriunt taplicabimus, quod aut ad id qii6d est, aut ad id siti non est resertur,ut vis ipsa ret,quae nulla est,possit con
uenire. sic enim proprium eri , id quod postum est m sic proprium, ut si suis eius quod 'est proprium ponaeeile pati vel saeeseus ex vi proprium expressit,idq; ad id quod est accomodauit. Quadiu enim aliquid est& pati aliquid de sacere potest , ita , eius quod est pro
prium,erit posse pati ves sacere.Extremus locus rosit Honis erit, mi ado in plaestatia & excelletia propriit exponitur, propritim no est quod positu est esel ρω prium.ij. n. iii hoc pacto proprium statuunt, faciunt iis quo oratio,in eo non etia nomen vere dicatur ubi ira enim re,tame stabit oratio , quippe cuna alitat e ui rem,quae sitiat ebnueniat maxime.ut si filiis igni, hi, is dicat ese hoc totum, corpus leuissimum, igne sublat Serit eorpus aliquod leuissimum, no est igitur 1gnii: yprium libe totum, corpus lauissimum. In coarmationεaute,ne praestantia statuamus proprium piovidendunt est,ex ea enim Parte recte ponetur pro rium.ut si quis homἰnis proprium ponat hoc toto, animal naturii A. eur & humanum, is, quoniam no explicauit proprium ex praestantia, ex ea parte proprium recte statuit .
CON CL v S Io N E S. sapientia est in parte animi rationis compote, temo perantia uero in parte animi , quae νoluptatibu ocitur.
636쪽
diferanthis . De .locis desinitionum rerum com lmsitarum, in iis omnibus praedicamenpis e cita
N tractatione autem locorur definitionis,quinque ad repres hendendum nobis pyoponem debemus. primu omnino no. vere disi,de quo nomen,etia' orationem. dcber enim in o - . ni homine vere dici hominix definitio. Alteriim non esse pub
modato genere id genus, quod uirin definitione.Nani, qui desinit rem,debet ad genus differentiam adi geribi estim eorum,quae in definitione:colloca stur,ret,quae definiendo explicatur, naturam genus d , claret maxime.Tertium non esse propriam oratione quoniam debet propria este definitio, quemadniodum supra dixi. Quartum,ut omnia,quae dixi,persecta sint , non tamen rem definitam esse, nec eius vim explica- itam.postremum est vitium, si omnia explic ta sunt non autem recte. Ac si te quo nomen , notaetiam i
637쪽
tio vere dicitur, ex locis accidentis ad id demonstrandum & concludendum argumenta ducenda eritiat. ILlic enim hoc unum egimus,ut vere ne, an falso dicer tur,cognosceremus,cum priesertim quando disserebamus accidens conuenire, vere dici, quando non conuenire,non vere dici fateremur. Non esse aut2m aptum
genus id,quod positum est,aut non esse propriam oratione,que data est.quod ex locis generis & proprij,qui sunt expositi,docebimus. quod autem reliquum est,n5 esse d. finitam rem, aut non recte definitam, quemadmodum intelligimus,meditamur dicere. Primum quidem,an minus apte res definita sit,videndum emqtian doquidem facilius est facere aliquid, luam recte facCre. ex quo perspicitum est,saepius iti hoc ipso peccari, quandoquidem dissicilius est, ita argumenta iacilius in hoc si in illo genere suppetent. Sunt autem dii partes eius rei,quae non apte definita est. Vna,s; dubia Seobscura interpretatione utamur. debet enim is, qui teni definit, quam potest apertissima interpretationeni,quando quidem cognoscendae rei causa traditur desinitio. Altera est, si aὸ rem aliam definitio transseratur : se enim sirperuacaneum erit,quic iii id adiectuin erit in ea definitione. Rursus utrunque eorum quae exposita sunt in plures partes distributum est.Ac phimus quidem locus ad probandum definitionem esse obscuram,erit,cum aliquod verbum, quod in definitione tatinetur, ambiguum erit . ut si quis definiat ortum m tum ad naturam serentem. aut valetudinem esse aptaealoris & frigoris temperationem & moderationem. est enim ut motus, se moderationis ambiguum Verbum: ita dubium erit,utrum velit significare corum, quae explicata sunt & declarata,co verbo,quod multis modis dicitur. Quod idem continget,quoties res,que definitur, multis modis dicitur, neq; explicatur. Sic enim incertum erit, verius definitionem explicati rit,inciduntq; tum cauillationes,quasi non ad omnia , quae definiendo explicata sunt,accommodetur definitio . adi tum incidet maxime,cum obscura est & lates ambiguitas. nil
638쪽
ambiguitas. Atq; etiam ratiocinatio confici potest, de uisione & explicatione adhibita, quot modis dicatur, id quod in definitione concluditur. Si enim satis explicatum non sit, ulla ratione earum, quibus id dicitur , prosccto eo modo res recte explicata non erit. Proxiamus locus est, quando per transsationem definitio e
plicatur. ut si quis scientiam definiat immutabilem
esse,& quae nunquam decidat,aut terram altricem, aut temperantiam concentum. Est enim Obscurum qui quid per transsationem dicitur. Calumniari etiam poterimus aduersus eum,qui transsatione usus erit, st n6 proprio verbo sit usus: quandoquidem non apte erit explicata definitio,' in temperantia contino it, quandoquide in sonis omnis concentus cernitur. Praeterea,
si concentus genus sit temperantiae, idem in duobus generibus erit,quorum neutrum alteri continet. neq; enim concentus virtutem contin sit,nec virtus conce
tum. Deinceps locus sequitur. quando aliquis in deiaciendo verbis inusitatis utitur. id quod Plato secie, qui oculum iφσυeo κιο, .i. cilii umbra definiuit,& araneam . i. ut ita dicam putri mordacem. aut ἀ quis medullam ossium procreatrice dicat . quicquid cium instatum est id obscurum est. Sunt etiam nonulla, quae nec per ambiguitatem, nec per xranssationem nec proprie dicuntur. ut si lex defusaxo. csta modus vcl imago eorum, quae natura iusta sunt, quae omnia transsatione deteriora sunt. 4 ranslatio enim illustrat, declara'; quodammodo propter similitudinem id. quod significatur: quippe cum omnes, qui trai seruue erba,ea propter quandam similitudinem traniserant. At vero illud tale nullo modo rem illustrat, quandoquidem similitudo nulla reperitur, praetcr quam lex, modus,ant simulachrum dicatur: nec id proprie dictsolet. ita fi modum proprie,aut simulachrum lege ua diicant esse,mentiuntur,iisq; definiant, mentiuntur. Est enim simulachrum id,cuius origo ab imitatione profacta est, quod in lege non reperitur. Quod si improprie id escant, certe obscure loquuntur, atque dete-
639쪽
mr quam ea, qua pertransationem dicuntur. Locus alius erit ', quando contrarij desinitio ex ea qui datam ,non intelligetur. Quae enim recte gefinitiones constituuntlir, etiam contrarias signiscant , atque declarant. At quando per se prolata,non perspicuum crit cuiuk sit degnitio, idq; in ijs usu venit, quae veteres pin- ebant,quae quidem, nisi quae superscripsisset,nunquaognosci intelligique potuissent . ac ex ijs quidem locis ad probandum non esse dei nitionem dilucida argumeta ducentur. Quando autem ea,quae ad aliam rem tracferetur, dabitur & constitii etur definitio, primum vi dendum erit, an verbiim aliquod adhibitum fit ei uia modi,quod conueniat omnibus rebus, aut quae sunt omnino in rerum naturia,aut quae si ibiectae sunt sciacri ei dem rerum earum, quae definiuntur. Sic enini ad alia rem transferatur definitio necesse est. Natiq&gelius icieteris, & disserentia ab aliqψo eorum,quae senian eodem genere, lebet rem,uue definitur se iungerc. Atqui nec quod robus omnibus convehit omnino, a nulla separat, nec quod omibus, quae subiectae nihl ciabili generi conuenit, ab ijs ques sunt in eodem genere sece nit,ita superuaraneum est tale illud quod adiectu est. Alius locus erit,quando id quod adiectiim est, est pro prium: suo sublato,& reliqua oratio propria est, dc naturam rei explicat: Quare est in hominis desilitione hoc totimi quod ad ij citur , natum ad disciplinam , eo enim sublato propria est definitio, natura inq: hei indicat,atque,ut uno verbo complectatur omnia, id omne superuacancuni est & redundans, quo sublato, quod
reliquum est planum saeit rem eam, quae definitur . Qualis est etiam animi definitioi si quidem numerus sis, se ipse movem & agitans. Est enim an imus id, uod se ipsum niouet,quemadmodum plato definiuit: nisi serte proprium est illiid quidem, quod expositum est ,
sed numero sublato, rei vim naturainq; non declarat, ploruisi utrum vessus sit, dissicile est explicare.In his autem omnibus,quantum utilitatis ratio postulet, videndum est. Qualis est piissitas definitio illa humor.
640쪽
primus ex cibo incoctus. unus enim primus humor est, non multi ita redundat illud incoctus, quandoquiisdem, jublato illo, ptopria reliqua est sutura definitio. Fieri 'ςnim non potest, ut aliquid ex cibo decidat, Raliud primum decidat, nisi forte pituita non est id omnino ,quod ex cibo primum decidit, sed primum est
rum, quarnqn sunt concocta, ut illud num concoctum adde dum esse videatur. Nam si illo modo dicatur,non vera erit definitio, si quidem non est primili omnium. Proximu* locus erit, quoties aliquid eorum, quη in desinitione continemur, non omnibus ijs, quae sunt b eadem specie, conuenit. Qualis definitio deterius & absurdius explicata est ijs omnibus,
in quibus aliquid adhibet lx, quod omnibus naturis conuenit, illo enim modo reliqua propria erit dcfin tio , R. tota propria erit: qμandoquidςm s ad prypriualiquid, quod verum est addatur, omnino propria e4t xota oratio. At si quid eorum, qux in definitione conlocat ssent, non omnibus conueniat ijs, quae cidem speciei subijciuntur,tota esse oratio propria nullo modo potest. Neque enim de re vicissim dicetur: cui generii est hoc tutum, animal gradiens bipes quatuor cubitorum . neque enim eiusmodi definitio durς vicissim dicitur ,propterea quod non omnibus ijs, quae eidem speciei lubi)ciuntur ; magnitudo quatuor cub
torum conuenit. Illud etiam videndum erit, an verbum idem iteratum est, ut si quis appetitionem dei piat,volaptatis & delectationis cupiditate. Rei cium iucunde omnis appetitio est,ita idςm valet iucundi olpid ita quod appetitio. Non erit igitur appetitionis definitio cupidit i rei iucundae & suauis . nihil cni' interest,appetitionem dicamus an cupiditatem rςi iucundae,ut utrunque eorum proprium sit voluptatis,
s sorte hoc alienum videri non potest: homo enina cum bipes sit: certe bipei idem est qu0d homo, Est avxcim idem, quod homo, animal gradiens bipe,,ita aniniat.gry iens bipes, bipes est. Sed non ex hoc ali sum quicquam Siscommodum eiscitur:.quando tu