장음표시 사용
621쪽
, r v v Vt κτvs habere propriu erit. Valet etiam hic locus in accisse te, ouoniam ijstam quatenus eadem sunt, eadem cO uenire,aut non convcnire debent. Coniunctii huic locus est in resutatione, cum eorum, quae sunt eiusdem
speciei,no id quod semper cst ciusdem speciei propria explicatur.non enim rei illius id,quod postum est,proprium crit . ut litonia eiusdem generis homo & equus habentur, neque semper proprium cst equi a se stare, ne hominis quidem proprium crit a se semper moueri S agitari. Sunt enim eiusdem generis moueri & stare DCr se, quoniam utrique eoru quatenus animalia sunt haec conueniant. In confirmatione autem illud videi dum est, an eorum, q iae sunt ciusdem generis, id propria statuatur, quod semper ad idem genus reseratur, erit enim proprium, quod non esse proprium postuna est. vi quoniam hominis proprium est e se gradietem, bipedem,auis etiam proprium erit volucrem esse bipedem. Ssitcnim haec eiusdem generis omnia.alia cnim ut species, quae sub eodem sunt genere,csi sint animal, subiecta,alia vero ut generis animalis differentiar.Sed hic locus salsus est,cum alterum eorum,quae numerata erunt,uni alicui soli speciei conueniet.alterum pluribus,qualia sunt gradiens quadrupes. Quoniam autem idem & alterum multis modis dicuntur, dissicile est si sallaciter sumas unius & soliuς alicuius rci explicare proprium. Quod enim conuenit alicui, citi quid accidit,etiam accidenti convcniet, si cum co intelligatur, di sumatur cu i couenit.ut quod inest in homine,etiam in albo homine,si modo sit albus,reperietur. Itemquestiod in albo homine inest, id etiam in homine inerit. Sed quispiam multa propria refellet, s subiectu ali tilper se faciat, aliud si cum accidente coniunctuin st. xiii dicat, aliud esse hominem, aliud album hominem :idem fiet s aliud ponat habitum,aliud id,quod ex habitu nominetur. Ut enim quod in habitu inest, in eo etiam inest, quod ab habitu appellatur, se quod in Poquod ex habitu nominatur,inest,ctiam in habitu insit occusse in. veluti quoniam artifex arte & scientia sus
622쪽
dissici dicitur non erit scientiae proprium non posse ratione disii aderi quippe cum isto pacto artifex sit futit rus eici modi qui nulla ratione de sententia deduci cumouerim Possit. In confirmatione aute dicendum est,
nori esse aliud omnino id quod accidit,& aliud id ipsa
cui accidit,si cu eo comprehcndatur,cui conuenit. sed ob eam causam aliud dici soler ,quod corum sit natura diuersa, quoniam aliud est homine elso hominem,& aliud hominem album e se hominem album. Praeterea,t casibus ducendum argumentum Est,non suturum
esse artificem aliquid, quod ratione mutari non possit, sed cum qui ipsum ratione dili uaderi non possit.nec artem Sc scientiam esse id, quod ratione sit immutabile, sed ipsam ratione esse immutabilem. Nam ci, Mi ona
nino,omniq; ex Parte occurret,contrarius omnino ordo opponudus est. In resutatione proximus locirs erit,
si quis velit aliquid quod natura inest explicare, comuerbo id ponat, ut id semper in sic de Haret: Sic enim siet,ut iacere id & ruet 2 quod post in est pro trium videatur:ut si quis hominis prcpria dicat, esse bipcdom, vult ille quide exponere aliquid, quod natura insitum cst, s d orationet tua id quod semper in tum cst, signiscat . ita non est futurum hominis roprium bipedem esse, quandoquidem non omnis homo quos habet pedes. In confrinatione autem huius fodit usus erit, si id, quod natura insitum est, proprium st: tuere velimus, idq; oratione nostra exponamus. Neque enim propriuex hac parte tolletur aut corruet, si quis proprium hominis ponat hoc totum, animal ad disciplinam & cognitionem percipiendam natum, idque significet oratione sita, natura illud essc insitum proprium, hac ex rarte nunquam improbabitur hominis proprium est id quod diximus. Iam vero omnium corum, quae daaliquid aliud primum reseruntur, arit ut primum ipsum dissicile cst explicare proprium. Nam si eius proprium dederit, quod in alio aliquo thtelligi uiri etiam de primo vero dicetur, sin autem primi proprium ponat, tiam in illo quod in alio intelligitur,reperietur.
623쪽
ut si quis superficiei propriu dicat colore insc;, etfata, colore infici in corpore dicetur, quod si in corpore, C-tiani in superficie Ata set,ut non in quo oratio,nomen quoque vere dicatur. Saepe autem aecidit,ut in litiburdam proprijs explicadis peccetur, propterea quod nec quo modo, nec quorum proprium ponat, explicent. Omnes enim enitatur proprium statuere id, quod aut natura insitum est, quale est hominis bipes: aut quod hoc tempore conuenit, ut hominis alicuius quatuor habere digitos: aut specie, quemadmodum ignis tenuissimis ex partibus constare: aut omnino & per se,ut animalis vivere: aut per aliud,ut animi prudentia esse praeditum: aut quas in quo primum aliquid inest,ut in parte animi, quae rationis est particeps , praeciatiae cc se sede , aut ex co quod aliquid habet,quemadmodum artificis est proprium ratione de sententia deduci non Polle. neque enim ex alia re, quam ex eo quod habet ouicqua 1atione de sententia dcduci potest. Aut etiam statuitur proprium ex eo quod aliquid habetur, sicuti proprium est scientia bratione non posse mutari,aut ex eo quod aliquid communicatur , quale proprium est animalis sentire. Nam & si aliquid aliud veluti homo sentit, tamen iam cum illo hoc communicatur, aut ex eo quod communicat, ut alicuius animalis vivere. si igitur non adiungatur illud natura, certe in eo pecca tur,propterea quod seri potest,ut quoa natura insitu piest,ei non conueniat cui natura coti neniij quc madio dum homini duos habere pcdes. Quod si non explicet se id dare,quod inest, quod non est futurum eiusmodi, ut ei certo tempore contieniat. tale est, quatuor h/be se digitos hominem. Quod si non exponat se id proprium ponere quod primum si, aut quod ex alio ducitur , non in quo oratio,etiam n men vere dicetur. ut siquis colore insectum esse, vel ext rc mitatis vel coi p inris proprium cxpositerit. Quod si non ante explicarit se id proprium dare, vel quia habcat ipsiunt, uel quia habeatur certe ici quod dedit,non est suturis proprium. Nam si ex eo quod habeatur & contineatur, proprium statuerit, in
624쪽
statuerit , etiam et,qui habet conueniet. quod si etiam ei, tu i habet conuenit,ei etiam quod habetur & continetur. quod fiet,si hoc totum ratione non posse dissu deri, scientiae aut artificis pro prium esse pon/tur. Ad que etiam peccabit in explicado proprio, qui non ex rostiurit se id statuere proprium quod dat . vel ex eo quod conueniat,vel ex eo quod communicetur, propterea quod isto pacto aliis quibusda conueniat proprau . Nam si ex eo statuat, quia communicatur cum iIs, qui participant conueniet: sin ex eo quod participat, i)aqua: Communicantur. ut si quis alicuius animalis . aut animalis propriu ponat vivere, nec de specie id explicet. certc uni soli eorum,quae illis stibiis sunt, cuius proprium statuitur conueniet. Quod enim praestat, o excellit,id uni soli conuenit,ut igni conssen t celeritas maxima. Fit etiam interdum,ut is aberrot in tradendo proprio,qui species mentionem inducit, Eorum cnim, quae exponuntur, debet esse una si ciςs, quando speciei siet mentio. quod in nonnullis non contingit, quo ex genereagnis est, neque enim una est species ignis, quandoquidem species inter se differunt, pruna, ua ma,ct lumen,quorum unumquodque igni4 est,ob eamquc causam, cum speciei nome adiungitur, ita species
eius quod dictum est , non debet esse quasi alijs magis, alijs minus id quod proprium exelicatum est, dcbeat conuenire. Cuius generis est tenuissumum esse, si igni Proprium esse ponatur, nam ct prunarum, & fiamma: lumen tenuissimum est quod non debet *ccidere, qu xies nomen non dicitur magis in eo , in quo Qxaxio v rius dicitur, sin minus, non est laturum aliquid,in quo sit in gis oratio, ctiam nomen magis potiusque dicatur Praeterea,ita fiet, ut sit idem proprium, & illius quod omnino, & illius, quod maxime inest in eo quod omnino tale vel tale existit, qualem habet rationen subtilissimum corpus ad igne. Nam di luminis & ignis omnino illud ipsum futuru proprium est, quippe cum lumen sit temussimum. Ac si quis isto pacto pxoprium statuerit,argumenta contraducen da ςrunt . nec Lame'
625쪽
ex hoe loco occurrero & resistere dcbcbit,sed ut primu propriu posuerit,quemadmodum & cΗiua generis pro-Prium ponat expiacare. In resutatione yroximus crit locus i quis ivlipsius proprium ualuat, neque
enim proprii vim obtinebit quod positum est ea se proprium. Quicquid enim idem cst quod aliquid id cm,id
naturam cxplicat quod aulcm naturam Criplicat, nota
est propritim sed dia finitio, ut si quis honesti proprium dieat cub decorum,is quia aliquid suiipsus ponit Pr prium honestum enim idem cst quod decorum certe non erit hon sii d orum proprium. Huius autem l ci vius titit in confirmatione, si aliquid suiipsius non ponamus Clia proprium,di tamen eiusmodi quod vicisi uti dicatur. sic enim quod proprium non est E statutum est, proprij vim re nomen obtinebit. quod fiet, si quis
proprium animalis ponet hoc totum, natura animata. neque enim aliquid sui ipsius proprium icta ponit, cum interim vicissi a dicatur. Ita proretia animalis erit,animata napura . Iam in ijs,quae ex suestibus eiusdemque genetri, partibus constant,videndum erit in resutatione, totius ne proprium in parte non vere intelligatur, an proprium partis in toto miniine dicatur : quoniam non rcete explicatum erit quod positum est esse pro-Prium . hoc enim in quibusdam ce et contingere. sicri cnim potest, ut iis quispiam proprium tribuat, quae exsta sinulibus eiusdemq; Mn iis partibv. contiant,modo totius, modo parti, laabita rationc, quorum neutrum re explicabit. Exemplum totius erit, si quis dicat maris proprium hoc totu, aqua quae maxima cxParic falsa cit. Nani alicuius,quod cx sui similibus partibii concrctum est proprium ponit, sed uiusmodi, quod in parte no veru dicatur. quandoquidem certum quoddam niare non est, aqua maxima cx parte falsa, ita ni ris proprium hon crit hoc totum,plurima aqua, quae salsa est. Partis autem excinplum tale cst,Si quis
auris proprium esse dicat,quod i cipirabile est, is alicules, quod ex sui similibus partibus constat, ponit proprium, scd eiusmodi, quod & si de quodam aere veta dicitur,
626쪽
T O p I C o R V Μ. 296 dicitur , tamen de uniuerso non dicatur, quippe cum non omni, aer sit respirabilis: auarc spirabile aeris suturum non est proprium. In confirmatione autem cxhoc loco argumentum ducemus,si proprium, quod dabimus de unoquoque, quod cx sui similibus partibvia constat, vere dicetur,ita tamen ut proprium sit corum totius ratione . sic enim quod proprium non esse positum est, erit proprii m. Vt, quoniam in uniuersa terraucre intelligiti ir in inferiorem locum servi natura, cer te proprium erit hoc ipsiim alicuius terrae omnino, quia terra est.nam de terra, & de natura terrae dicitur. ex quo essestur , ut terrae sit proprium, natura ferri ad inferiores Partcs.
Vsrtutis proprium est reddere ea in quo est bonum.
Propritim non sticat naturam rei.
Tres sunt ignis species; lux, flamma, O carbo. id per superabundantia dicitur, cu soli couenit
locis communibus omnibus dialecticis quaestionubii,,sumptis vel ab oppositis,vel a simili, aut ab eo, quod est magis S minus,& aequale,siue a Casibus αi si coniugatis,vel ab ortu&interitu. Cap. 3. - v s X contrarijs autem multa argumenta in utran, que partem elici possunt. Primum,in rc sutatio, ne ex contrarijs, quae aduersa dicuntur , erit, quando contrarij non est contrarium proprium.neque cnim pro risi contrarij contrarium futura est hoc ni do,Si iustitia iniustitiae cotraria est,re optimo id quod is est deterrimu, iustitiae aute optimum non est proprisi, , non erit igitur iniustitiae quod deterrimu est, proprio. In confirmatione autem usus erit quoties contrari, contrarisi est proprium. fies nim fiet, ut contrari j pr
627쪽
prium sit contrarium.exemplum tale est, Si malum bono contrarium est, & id quod fugiendum est, ei quod est expetendum, est autem boni proprium id, luod expetendum est, prosccto mali proprium erit,id quod sugiendum est. Alter locus est ex ijs,quae cum aliquo conseruntur. In resutatione quidem hoc modo tractabiatur,Si quid eorum 'uae cum aliquo conser intur,alic ius eiusdem generis non est proprium, ne id quidem quod est in ijs, quae cum aliquo construntur, ullius eiusdem generis proprium erit. quod ex hoc exempla intelligi licet, Si duplum simpli duplum dieitur, & id quod vincit illius quod vincitur:id autem quod vincit non est dupli proprium, certe sinpli id quod vincitur.& superatur, non erit proprium. In confirmatione autem hoc modo, si illius quod cum aliquo consertur,aliquid eiusdem generis proprium est, id etiam quod ex eo genere est, alterim eiusdem generis erit proprium. Cuius cxemplum est, Si duplum cum simplo conse tur , unum cum duobus, & duo cum vno: dupli autem proprium est id,quod duorum babet rationem ad uisii. prosecto dupli proprium sit, id quod unius ad duo rationem habet, necesse est. Proximus locus est ex pii-tiantibus,qui in resutatione tractabitur hoc modo. Si rei res non est proprium, ne priuationis quidem pro Pritim priuatio erit. Et si priuationis priuatio non est Proprinmine rei quidem res eroprium erit, ut si surdi . ratis proprium non est, vacuitatu esse sensus est enim id coeterorum sensem commune ) ne auditus quidemi rum esse omerium uidebituran confirmatione hoe modo. Si res rei proprium est, etiam priuationis proprium eri priuatio, & si priuationis priuatio pro- Prium cst, rei etiam res proprium erit, ut si aspectus Proprium cst cernere, ex ςo quod aspectrum habem is,
caecitatis etiam proprium erit non cernere, quia aspectum non habeamus, cum natura d tus nobis aspectui cile uideatur. Sequitur locus ex affirmantibu dc n gantibus , qui in multas partes distributus est. ae primi quidem, qui ex iis quae dicuntur, ducitur in resut
628쪽
T o P I c ο R y η-tione solvinusus est hoc modo, Si id quod affirmat,al, terius quod afirmet est pyoprium, non erit proprium id quod negat Et si id quod negat, elui quod negat propriuna sit, id quod assirmat non est illius futurum proprium . ut si animalis pr0prium est id quod anima tum est, no erit animalis proprium id,quod non est animatum. Alter est ex ijs,qua: dicuntur,aut non dicuntur, ex ij ride quibus dicuntur,aut non dicuntur,qui in confirmatiuno tractabitur hoc modo, si id quod assirmat eius qRod assirmat non est proprist,ne id quidem quod negat,ciui propriu est quod negat Et hoc modo, Si ia uod negat eius proprisi non est quod negat, ne id qui-em,quod assirmat,eiu quod afirmat futurum est proprium Cuiui qxemplii est tale, Si hominis propriu noest animai,nς ciu qqile, quod no ςst homo,proprium
non est nomo. ea non videatur propria, qua: non est Rc genere animaliu, ne hominis quide animal proprium est suturii. In confirmatione aute huius loci t ractatio
ea tali si eius quod est,id quod ait est propriu,etiam eius quod ne*at,id quod negat erit proprium,& si eius quod negax ia quod negat proprium est,etia eius quod ait,id quod ait proprium erit, quod hoc exemplo illi strari potest,Si eius qqod est non animal proprhum in
no vivere, certe animalis vivere erit proprisi. cotrach,
s vivere animalis est propriii,certe eius etiam rei quae est non animal, proprisierit non vixiere. Terxiv loci in ex ijs, quae subiiciuntur,cuius in resutatione tractatio erit talis, Si ea quae statut ssent esse propria amrmanti in sint propria M' crimi c*dem etia nesant myropria, si negantium expressa sint propria, aientisspropria no' erunt.Exemphim tale est,Si animalii propriti est quod anim tum est, certe quod animδtum est, ςρς proprium eius quod est no nim l nullo modo potest, In confrin tione autu hoc modo,Si ea quae posita simi eue propria, no simi Ermantium, negantist erat. QuanqRamnic locus interdsi vitiosus est,α captiosus. Nam nec assirmantia negantisi, nec negantia affrmantiu propria simi.afirmantia enim negantibys non con
629쪽
tieniunt omnino,negantia autem affirmatibus illa qui iude reueniunt,sed non ut propria. Sequitur locus CX di- αDisione,cuius in resutatione tractatio talis est, Si corii 1 quae in diuisione enumeratur, nihil ullius reliquorum est proprium,ne id quide quod eius positum est esse a di prium, illius futurum est proprium. ut si alal,quod ieri titsum mouet, nullius aliorum mortalium animatiu est in proprium, ne id quide aiat quod intelligentia & rone siti continetur,Dei proprium est. In confirmatione autem di hic locus nobis copia ad argumetandum suppeditabit, quoties quiduis reliquorum olum qitae i diuisione enu semerata sunt, sumetur proprium uniuscuiusq; corum , nae distributa sunt. Quod si est alicuius corii syrium di quae enumerata sunt in diuisione, etiam reliquum pro ae prium erit illius alterius, ius proprium no esse statue ii tur.id quod ex hoc exemplo intelligi noterit.Si prudeliae Sprium est,per se virtutem esse eius partis ai, quae Uronis est particeps caeterarumq; virtutum, quarum singulae hoc mo assiiniuntur, certe temperatiae proprium Eerit per se naturaq; sua virtutem esse eius partis ais in tam a voluptates versantur. Sequitur locus ex similiter rieadentibus, qui in resutatione hoc m6 tractabitur, Si is casus alterius casus no est proprium, ne id quidum, 'Ur Hsmiliter cadit, alterius propriu erit. cuius exemplum si est tale.Si eius quod iuste fit non est proprium praeci re fieri,nee iusti id quod praeclarum est proprium erit. ἀIn cofirmatione aute eius loci talis in tractatio. Si id riquod eadit alterius proprium est, ctia casus erit alterius proprium, ut si hois proprium est hoc totum, gra- ndiens bipes,ctia hoi proprium erit gradiente bipedem Messe.Non solum autem ex ijs,quae exposuimus a simili- ter cadentibus,sed etia a contrarijs,quemadmodum insuperioribus locis explicatum est, argumeta ducenda . sunt,ac in reprehensione quidc in hoc modo, Si contra rii casus non est proprium casui alicuius contrarii, ne contrarii quidem casus alterius casui contrarii fiunt si tiest eroprium .cilius exemplum cst tale,Si eius quod iuste ni, non est proprium recte fieri, certe eius quod est, milituste fit, improbe fieri proprium non erit. In confise umatio.
630쪽
matione autem ducetur hoc mo,Si eontrarii easiis alterius contrarij casui proprium statuitur, etia contrarii casus alterius contrarii casui ponetur proerium, ut si boni proprium,est optimum, mali quoque id quod deterrimum est,proprium erit.Sequitur locus a Iimili,cuius in reprehensione talis erit illi,s,Si similium similia non sunt propria, nec similium similia propria erunt. Si enim exempli gratia,architectus eandem habet rationem ad extruenda dnmum,qua medicus ad eiscienda & restituenda valetudinem, medici autem Dprium no est ciscere valetudinem, ne architecti quidem extruere domum Pprium erit. In confirmatione aute hic
locus hoc modo cxponitur , Si similia similia propria sunt, similium quoq; propria erunt similia. ut si medicus eandem habet ronem ad efficienda valetudinem, qua gymnasij praesectus ad eisicienda firma constitutionem,& sic proprium praesectis gymnasij vim habere adessicienda firma corporis constitutionem,erit etia medici proprium esse effectorem valetudinis. Proximus locus est eorum,quae habent eandem Sportionem,c ius tractatio est eiusmodi in resutatione. Si ea,quae cade habet sportione aliorum, quae eandem habent proportionem,non sunt propria,nec ea, uae eodem modo asssecta sunt, aliorum quae eandem habent affectionem propria erunt.Et si quid eorum,quae eodem mo ait inassent:alterius proprium est, id non erit proprium eius, cuius proprium eise ponitur, ut si eodem modo prudentia affecta est ad honestum & turpe, quod utrunq; eoru est scientia,prudeliae aute proprium non est scientiam esse honini: prosecto non erit proprium prudeliae: rei turpis esse scientia.Et si prudentiae proprium est, honesti scie tiam esse, eius certe rei turpis scientiam esseno erit proprium, quandoquidem idem proprium multorum esse non potest. In confirmatione autem huius loci nullus est usus. quippe cum id quod eodem modo affuctum est,unum cum multis comparetur. Proximus Iocus est ex iis quae ad naturam, origine, interitum reseruntur,qui in reprehesione tractabitur hoc modo.