P. Virigilii Maronis Opera. Interpretatione et notis illustravit Carolus Ruæus Soc. Jesu jussu christianissimi regis, ad usum serenissimi delphini. Tomus 1. 4.

발행: 1714년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 시학

111쪽

BUCOLICA ECL. V.

MOP. Immo haec , in viridi nuper quae cortice sagi Carmina descripsi , & modulans alterna notavi, is Experiar: tu deinde iubeto certet Amyntas. MEN. Lenta salix quantum pallenti cedit olivae , Puniceis humilis quantum saliunca rosetis e Iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas. MOP. Sed tu desine plura puer e successimus antro. ,o Extinctum Nymphae crudeli funere Daphnim Mo P. Meditabor potius illa earmina, qui nuper seripsi in cartice fagi, per vices canens inscu U : tu postea fae υτ eontendat Amyntas. M E N. si anio salix flexilis inferior est olivo , quanto parva saliunca rubentibus rosis ς tanto tibi i ferior es Amyntas , mea quidem sententia. M o P. At tu, puer, omisto plura loqui, ingressi sumus in an trum. Drfunctum fers morte . NImpha Daphnim

laederet ripse sumpto lignatoris habitu, jurgiis aliquos ex hostibus' lacessivit , ab iisque occisus es: hostes recognita sine praelio victi d

mum abierunt. Phyllis tamen , Alco. 8c Codrus, fortasse hic pastoritia nomina sunt. Fuit L Codrus poe-

ea , .de quo Ecl. 7. 22.24. modulans aterna noiastavi.J Ita ut modo canerem, modo quae cantaveram ,

describerem in fagi cortice. De fago Ecl. I. I. II. Puniceis. Puri ceus ssive phoeniceus color sphendi de rubet: qi es fructus pati

le incocti e unde spadicis ophoenicei nomen eΗ a inquit Gellius I. 1. ιε. σπάδιξ enim Dorice significat , amuhum e palma termitem cum fructu et & communiter,

fructus. Ilunca. J Ex Plin. I. 2I. I. Foliosa quidem est , sed brevis oe qua necti non

possit r radici numerosa cohaeret, herba verius quam sui. yrsibus interponi eam gratissimum. Alii Lavendulan esse putat .alii Mardu Celticam. xo. Cru.eli funere Daphnim J Aptum mihi videtur Julio Caesari nsmis e Lauis ream enim significat.At Caesar,exsuer.c. 4s. Calvitii suid ormitatem cum iniquissime ferret: ex omnibus decreti i sibi a senatu populoq; honoribus , non aliud, aut recepit , aut usurpamir ιibentius , quam1us laurea coron terpurio gestan . Bene item , crudeli funere Quia Caesar medio in senatu, tribus & visisti pu-ionum ictibus occisus est ,ucibus cojurationis Bruto

de Cassio , ejusdem familiaribus , idibus Martis.

112쪽

σε P. UIRGILII MARONI s

rrebant : vos coryli testes & flumina Nyirphis rCum . complexa sui corpus miserabile nati ,

Atque Deos atque astra vocat crudelia marer. A

Non ulli pastos illis egere diebus a S Frigida. Daphni, boves ad flumina r ulla neque

amnem

: Libavit quadrupes , nec graminis attigit herbam. Daphni , tuum Poenos etiam ingemuisse leones Interitum . montesque seri sylvaeque loquuntur.

pharum luctus. Dum mater amplexa miserandum

cadater filiis.i , ct deos ct sidera fera speia

taret. o Daphni . nullus boves deduxis epasu ad fluvios frigi os , per illos dies : nulla. quadrupes, nee degustavit aquam, nee attigit herbam gramminis. O Daphni , is montes inculti, ct Dius , dicunt leones imos Africa doluisse mortem tuam.

23. Mater. J Cerdanus, transfert hunc affectu in ad uxorem Julii Calpurniam, quae paulo ante diem caedis, somniavit maritum in greinio suo eonfodia ex Suet. 11. Ego matrem Romam puto rquae corpus ejus , inedio in toro , pro rostris , insolito cumultu & gentiu omnium' comploratione combussit rigne ex ipsis tribunalibus ae ubselliis excitato et ut est apud Sueton. 84. 24. Non ulli pastos , edi c. JHuc refero Suetonii verba , c. 8 t. de prodigiis quae mortem Caesaiis praecesserunt. Froximis diebus aquorum greges , quφs inerasciendo Rubicone flumine is raras, ac vagus er sine custode dimiserat . comperie pMMηacissime pabulo ali in re , tibertimque fere. Equi per Buadrupedem hic signifi

2 adrupedemque itum femratia calce fatigat. Libavit J gustavit , at

cos , id est Carthaginenses , seu Af icanos. Carth. go enim urbs Africae precipua, cujus incolae P xiii dicti , quasi Plioeni: Oia e Plioenicia profecti , auce Elisa esive Didone. . n. I. 3 8. Ferax autem leonum demonstrorum est Africa . In qua Caesar Catonem , Sci

pionem , oc Iubam vicerat.

113쪽

BUCOLICA. ECL. r. M

Daphnis & Armenias curru subjungere tigres 3 o festituit: Daphnis thiasos inducere Baccho , Et seliis lentas intexere mollibus hastas. Vitis ut arboribus decori est . ut vitibus uvae , Ut gregibus tauri ; segetes ut pinguibus arvis ;Tu decus omne tuis : postquam te fata tulerunt, Daphni, etiam induxit morem subligandi tigres Armenias ad currum , is celebrandi choreas in honorem Bacchi , induendi flexile, has Mteneris frondibus. ut vitis es ornamentum arborum , ut racemi vitium , ut tauri armentorum , ut messes agrorum fertilium α sic tu eras ornamentum omne tuorum οῦ ex quo mors te absutre,a'. Daphnis Armenis, J Hoc aperte ad sarem . pertinet , qtιem constat primum sacra Liberi patris transititisse Romam , O Liberalia institu e , inquit Servius.

Quo tamen id auctore di. car, Ignoratur : immo sacra Liberi multo ante nota fuisse Romae manifestum est Nisi forte dicatur magnificentius ea deinceps aIulio cele-hrara: eo quod periculosissimo certamine Pompeii filios ad Mundam vicisset , ipso Liberalium die, ἐν inquit Plutarchus inCaesare: quo eodem die , aute quadriennium , Pompeius ad bellum exiisse quoque dicebatur. Praecipua autem Bacchi insignia fuere , Tigres rquibus currui sit bligatis circumvehi solitus est. Tarsus, hasta erat, vestita pampinis 8c hedera , armata cuspide in coni formam desinente tyacchi gestamen & comi- Rrminarum, quas Bacchas vocabant. Thyrsius

quippe dieitur, quicquid hastargit , ut in gracilitatem tenuetur : quemadmodum caulis medius 'fruticum Ecplantarum. Thiasus est chorus , sive sacra sodalitas canentium , saltantium , cOR. vivantium t non semper ad Bacchum, sed ad alia etiam divina pertinens Dicitur- qtie , a λεῖα l ivi nacanere. De Baccho infra v.

19. Curru subjungere estres.

Crurru pro currui. Veteres e

nim in nominibus quartae , t gςni ivum extulere u1s, curruis: & dativum per ui, cum rui. Utide postea sicut seni

tivum contraxere in us, curis

ruis , currus f ita aliquando contraxere dativum in v .eurrui , curru. Hoc innui e Gellius , l. 4. 16. qui multa congerit exemplaWrgilii re

aliorum. Sic AEn. i. as .

, I o. COOgle

114쪽

- P. VIR G ILI I MARONI s

sy Ipsa Pales agros, atque ipse reliquit Apollo. Grandia saepe quibus maiidavimis hordea sulcis, . Infelix lolium , & steriles dominantur avenae. Pro molli viola, pro purpureo narcisse , Carduus & spinis surgit paliurus acutis. εο Spargite humum foliis , inducite sontibus umbras Pastores : mandat fieri sibi talia Daphnis. Et tumulum facile , & tumulo superaddite carmen. Dδphnis ego in sylvis hinc usque ad sidera notus et Formosi pecoris custos formosior ipse. ipsa Pales atque ipse Apollo desemit ama. Sape m

ferum tolium , ct infaecunda avena regnant in Diaris , quibus commisimus magna harisa. Carduus , aut paliurus armatus spinis acutis, nascitur pra

/ulci viola , ct narcisso purpureo. Spargite fron/es

per terram, tegite fontos umbraculis : ο pastores r

erum , e, adjici e sepulcro vis hium : Ego Daphnis hic laceo , eelebris in Disis hine usque ad eo tum et magister pulchri pecoris , ipse pulchrior.

Venatu inυigilant pueri. T i- 'gres. JBeneArmenias. Tigris enim vox est Armena , ex Varr. aut Medica , ex Plinio et quae celeritatem significat. Unde apud eos, se miliam, sagittam , & flumen' celebre significat. 3s. Ipsa Pales. σe. J Pales Dea pastorum di pabuli a

quam tamen Varro vult esse

masculini generis. Apollo. JHic Apollo Nomius intelligitur di sic dictus a piis

CHrem; quia greges olim Admeti regis pavit. Georg. 3.

36. Grandia hordea. J speciem pro genere , hordeum pro quolibet frumento.

Lolium, de I,mroer Graecis Amena. J duplex ealtera sativa & ad equinum pabulum utilis; altera plane inanIs ac sterilis , de qua hic serms. In hanc ultimam , & in lolium dicuntur frumenta degenerare. 38. Purpureo narcis. J Duo plex narcissi species praecipua , ex Dioscoride. l. 4.is r. Flos albus , inquit, inistus croceus , κροπιῶδες ό in quibus m purp-eus, πορφυρο ἐρές. 39. Carduus , cre. J Carduus agrestis , chardon. Faliurus. J herba , vel juxta alios frutex asperrimus t

quidam spinam albam pu

tant.

115쪽

M EN. Tale tuum carmen nobis, divine poeta'; uale sopor sessis in gramine, quale per aestum

Dulcis aquae saliente sitim restinguere rivo. Nec calamis solum aequiparas , sed voce magistam. Fortunate puer , tu nunc eris alter ab illo r o Nos tamen haec quocum: modo tibi nostra vicissim Dicemus , Daphninque tuum tollemus ad astra :Daa in ad astra feremus t amavit nos quoque Daphnis.

MOP. An quicquam nobis tali sit munere majus E Et puer ipse fuit cantari dignus , Sc ista 3 Iampridem Stimichou laudavit carmina nobis. M a N. Tatis mihi sunt versus tui, o divine poeta . qualis res est fatigatis somnus in herba, ct qualiares est astuantibus se re sitim scaturiente rimo du cis aqua. Nec tantum Aquas magistrum si ulἡ , filetiam voce. Felix juvenil , tu modo eris primus post eum. Nos tamen vicissim tibi qualicumque mo-- do eanemus hae nostra . is Daphnim tuum tollemus in earum : Daphnim tollemus in caelum, Daphnis xissetiam dilexit. MOP. .An uIla res mihi sit pretiosior . quam hoc munus ' puer ipse m ruit celebrari , Iamdudum Mimico laudavit mihi tuos istos Oersus.

9. Alier ab ilia. J Secun- Co don ardebat Alexim idus, non dignitate quidem, hac eadem docuit, ere Virgi- quia doctrina par utrique lium autem non amavit I. cec calamis δε- Caesar, quippe ignotum ad- tam aquiparas , sed more ma- huc tunc temporis i atquaristrum et sed ordine tantum adeo Daphnis non est I. Cae- temporis: ita ut alter alteri sat. Sed nihil obstat , quo- sit similis , sed magister pri- minus dicamus amatos amus & antiquior , Mopsus Caesare Mantuanos , & caea vero secundus & junior .mteros Galliae Cisalpinae po- Magister autem ille Mopsi , pulos et utpote ex ea provi videtur ipse suille Daphnis./cia , quam Caesar tantoper sx. Amavit nos quoque expetiisset. Virgilius autem Daphnis. J At , inquiunt. Mantuanus fuit.

Menalcas Virgilius ess , si s . Et puer ipse. J Negarnuidem deinde dicit de sua servius posse id convenire nstula : HAEc nos . semiosum J. Caesari, i non pucra

116쪽

cs P. VIRGILII MARONI

. MEN. Candidus insuetum miratur limen Olymps, Sub pedibusque Widet nubes & sidera Daphnis. Ergo alacris sylvas & caetera rura voluptas , Panaque , Ustoresque tenet , Dryadasque puella', ' Nec lupus insidias pecori, nec retia cervi SUlla dolum meditantur : amat bonus otia Daphnis. Ipsi laetitioe voces ad sidera jactant intonsi montes : ipsae iam carmina Iupes , 'MEN- Daphnis utiniuem miratur porta eoeli a se χων nte vim , despicit sub pedibus nubita

Ergo Ia,ta voINRas occupat nemora , camposque om

nes , O Pana , o, pastores , Θ Dryadas virgines. Neque lupus fruit in i lias. gregi , neqae ulla plagα

moliuntur fraudem ramis. Daphnis bonus diligit pa- m. Ipsi mon et inculti e ttunt clanores asor prae gaudio , ipsa rupes moduliantur versus .

annos natus s. imerfectus est. Ego existimo Cartarern costilio h e vocari; puerum; cuia relatim saerat inter coe- Iesi s Deos: Dii vero cense . ham ut vigorem, semper habere juvenilem ;: nec aliam ob causam Heben, sive Jumen tam, Diis ad pocula mi nisi tandae adhibebant. Contra senectus inter inferna

numina numerabatur. AEn.

g. 27 Trimviue in faucibus Orco mero. pallentesque habi-νant morbi trist Aue senectus.

Sic Oviis. Mel. P 4. ra. de Baccho, canit. di Tibi enim inconsiumpta iuventa itu puer ternus , tu formosi sus alta. sonspicariν caelo.. Candidus. J Color Diis sit perix adlictus , ut niger inseris & mortuis. Tibul. l. 'ias. t. Candide Liber ades.

. laseri, Deum ; Candidus huevemas. Adde quod heroas in lacte a cit culo crederent habitare, ex Cicer. in somnio. Scio. qui circulus Gn ma' e. coeli vestibulum & Iimen vocari potest. Limen. 3 est: tra versum in janua lignum se inferius vel superius. Sic dicitur, vel a limeς , quia ter-

l mih xux hic domus ; vel 1

Iimus , id est , obliquus rese tranfoersut . at vult Festus ..t 16 Obmpi. I Mont S. I duodecim hoc nomine ini- gnit, sunt. Praecipitus in ea parte Thessaliae , quae ad Macedoniam vergit : cujus vertex ita editus , ut nubes penetrare , & ad coelum usque pertinere dicatur ; immo, dc pro coelo sumatur a poeti&.Dictus quasi ολολαμπὲς totus lucidus, quia nubes taeduioc sole

117쪽

ipsa sonant arbusta : Deus , Deus ille , Menalca. sis bonus 5 selixque tuis i en quattuor aras :Ecce duas tibi Daphni , duoque altaria Phoebo. Pocula bina novo spumantia lacte quotannis, Craterasque duos statuam tibi pinguis olivit Et multo in priniis hilarans convivia Baccho , Ante secum . s frigus crit; si messis in umbra .

Vina novum iandam calathis Aivisa nectar. ipse arbores modulantur hoc : Deus , o Menalca . Deus ille est. Utinam sis rin modus, propitius tuis : ecce quatuor aras, ecce duas tibi , , duo ADtaria Phoebo erecta. Singulis annis osseram tibi aeuo asa recenti lacte undantia ,-dno et a pingo is olei. Prasertimque latificans eiulas copioso mino ; ad

ignem , si fuerit D/msi sub umbraculis, si fuerit astas:

undam e caἰicibus υina Chia, quae sunt nisu nectari

64. De Μs , Deus ille , Oe JConstat honore a divinos I. Caesari a Τriumviris decie.

tos esse , pau'o post Trium. viratum constitutum , anno U C. 7i 2. Lepido i I. EcMunatio Planco Cosi. Hi autem honores praecipue

faeruiit: ut aeqes ei in foro, ubi crematum ejus cadaver fuerat, construeretur: ui si lmulacrum ejus ludis Circens bus una cum simulacro iveneris circum serietur: ut, si qua victoria nunciaretur,ei : eorsum quasi victori Q. erificaretur: ut qui in ejus aedem confugisset, ab injuria tutus esset. Et ab eo rem in re Octavianus se Dimi nitum appellavit. ε .Fιlixque tuis. J Felix 4icitur, tam is qui habet fe-

tinxem , quam is qui facit

alios felices. AEn. 1. 3I4.ε8. crateiasque. J crater Graeca vox , κρατὴρ a κεράννυμι misceo, istud autema κοῦρας cornu : quod veteres cavis eornibus , aut effictis in figuram cornuum poculis biberent , in iisque vinum aqua miscerent.

69. Baccho. J Vino cujus inventor Bacchus a poetis dicitur : Jovis ex Semele filius: διμάτορ bimater dictus,

quia ex utero matris sui minatae translatus in Jovis se. mur , inde maturo partus tempore irerum prodiit orisbem terrarum peragravit, Indos domuit , primus omnium triumpLavit invectus elephanto : turba stipatus temulentarum dc vocifer an tium foeminarum , quas ab eo Sacchas dixere. supra

118쪽

.3 P. VIRGILII MARONI s

Cantabunt mihi Damoetas, & Lyctius AEgon et Saltantes Satyros imitabitur Alpiiesiboeus. Haec tibi semper erunt ,& cum solennia Wγtari Reddemns Nymphis , & cum lustrabimus a ros. Dum juga montis aper , fluvios dum piscis amabite Dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae. Semper honos nomenque tuum , laudesque

manebunt.

Damoetas : 9 AEgon Cretensis mihi eanent: Alphesiboeus exprimet choreas Saurorum. Hae in honorem tuum semper fient , eum Disemus Pomphis vota annua , ct cum eircuibimus eam os cum hostia. Quamdiu aper amabit culmina montium , quamdiu piscis amnes : quamdiu apes alentur thymo , qu maeiu cicada rore e sem

per gloria , is nomen tuum , o Iaudes durabunt.

Arviso, promontorio Chii

3nsulae , in mari AEgaeo, ubi vinum exquisitissimum. Neetar. 3 Potus Deorum , ut inmbrosia cibus t saepe tamen Proiniscue sumuntur : u- Trumq; immortalitatem significat. Nectar enim a νε II vata particula, M.ccida ; ambrosia , ab ἀ pri- vativo , & βροτος mortalis Utrumq; ministrarunt Diis

Hebe , sive Iuventa ; & Ga' nymedes. Calathis. J Pqculis

ad speciem calathorum sorismatis EcI. 2. 6s. Et Mar. tialis Ap hor. lo . de calathis ait: Nos Sat rus , nos Bacchus amat et unde patet eaIathum poculum quoque esse , non tantum canis

trum.

φἐω invenio,& βοῦt bos. Hoc loco nomen pastoris proprium est : sed apud Homerum Il. r8. epithetinnest puellarum , quae proprer sermam reperiebant multos juvenes , a quibus boves acincipiebant munerum Ioco rquia opes omnes illis temporibus in gregibus sitae

erant. De Sataris , Ecl. s. in Argum. 4. Et eum solennia vota.J Sacra Nymphis fieri solita ;vel in agris , ut Turnebo plaeet ; vel etiam in domi. hus , ut Victorio. Solennia sunt quae solum in anno

fiunt, id est, semel singulis

annis.

r. Et eum Itimabimus agros. a Sacrificium innuit dictum Ambarvale. De P.

119쪽

BUCOLICA E C L. V.

ut Baccho Cererique , tibi sic vota quotannis ro Agricolae facient: damnabis tu quoque votis. MOP. Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona

Nam neque me tantum venientis sibilus Austri, Nec percussa juvant fluctu tam litora , nec quae Saxosas inter decurrunt flumina valles. 33 MEN. Hac te nos fragili donabimus ante cicuta Haec nos, formosum Corydon ardebat Alexim.:.

Haec eadem docuit , Cujum pecus ξ an Meliboei 3 Agrases singulis annis se tibi vota facient, quenm

admodum Baccho is Cereri. Tu quoque adiges eos ad αota solienda. Mo P. Qualia tibi , qualia munera reponam pro tali cantu λ Neque enim susurrus Austri ingruentis, nec ripa undis verberata sic me delectant, neque fluvii qui inter lapidosas valles molCuntur. M E N . prius tibi dabo hanc tenuem uiam qua ego didici canere: Foimosum Cor don amabast

Alexim; iademque didici: jum an Melibatar

s. Cererique. JCeres Satur. ni & Opis filia , ni iter Proserpinae , quam a Plutone raptam fertur laboriosissime toto orbe quaesivisse : seu

gum , & cultus terrae , in gna ex parte repertria. 8s. Damnabis tu quoque

motis. J Qui vota suscipit, postulat aliquid a Deo , eidemque aliquid promittit. Si Deus promissa annuat rium vovens quasi damnatur, di judicio tenetur promissa

exolvere.Unde Deus dieitur damnare motis vel moti, cum postulata annuit ,& sic adigit voventem ad exolvenda promissa. Livius,dec. s. l. 7., Da Me precabamur. ωρ i is faustum ter felixque

e pissent. AEneid. s. a T. eo. dem sensu dicitur, ποιι reΜs.

8 L. Vementis sibilus Austri. J Venientis , id est,

nascentis : tunc enim poti gest aura , quam ventus. Sicas n. l. 344. Gratior o pulchra veniens in cevsre virtus:id est,nascens o cre sens. De Austro, Ecl. 2. Is.

δέ. Hae nos formosum , Gre. J Hae eadem fistula cecinimus Eclogam L. quae imcipiti Formotum λψον cor don, ere. Item Eia. quae incipit e Die mihi Damoeta,

120쪽

Mo P. At tu sume pedum , quod me . eum saeper garet νNon tulit Antigenes & erat tum dignus amari Formosum paribus nodis atque aere , Menalca. M o P Tu vero , 3 alea , accipe pedum insene nomdis aqualiter distantibus , is are: quod Antigenesnm obtinuit, Iieet sua a me petaret I ct nune tamen

merebatur amari 88. Pedum. J Virgam pan l & nodis paribus , id est , toralem incu. vam: formo- nodis qui aequali intervallo sum .ere, quo suppactum est: l a se invicem dii antis

ARGUMENTUM.

IIanus pueros chromin Mnasilum doeer prλ. o mam rerum originem , juxta doctrinam Epicuri, a s litrus varias fabulas Per Silenum , Saronem Epicureum philosephum ; per Chromin Mnaseum , V rgilium Varum , Dronis ea in philosophia di cipulos , intelligunt interpretes. zerte Roma pune temporis vigebat hse secta plurimum. Et Virgilium quidem ostendit Ecloga disciplina Lute asi quando adb se. Nam con equentibus annis videtur ad mlhagoram aut Platonem deflexisse ρ cujus philosophiam sequitur Isu. 6. 724. Varum autεm illum , de quo his sarmo , ab Epicuri disciplina , etiam in m risus , non abhorruisse eonjicist , ex o de Horatii 13. Iib. t. qua ad eum scripta est , , plane 'i- eurum sapit. De Syrone utriusque ρνε ceptore habemus apud Ciceronem, is quod ipsius Ciceronis amicus famis, Epist. fami l. l. s. i I. quod vir

SEARCH

MENU NAVIGATION