P. Virigilii Maronis Opera. Interpretatione et notis illustravit Carolus Ruæus Soc. Jesu jussu christianissimi regis, ad usum serenissimi delphini. Tomus 1. 4.

발행: 1714년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 시학

81쪽

a 1 v N. De grege non ausim quicquam deponere

tecum.

Est mihi namque domi pater , est injusta noverca rBisque die numerant ambo pecus , alter & haedos. 3s Verum , id quod multo tute ipse fatebere majus , Insanire libet quoniam tibi, pocula ponam Fagina caelatum divini opus Alcimedontis :ME N. De grege non acusim eouocara in Dontione tecum: habeo enim domi patrem , habeo novercam disseilem : is bis quotidie Neensent uter gregem , alteruter vero hados . At, siquidem

tibi pi cet stultum esse , oponam id quod tu ipse fateberis esse longe pretiosius, eaDices ὲ fago con' sectos, opus incisum a pro missi tm Alcimedonte

dicitur pro ipsa ad Ione mulgendi 34. Bisone die , me. J I.

Se ivius lac explicat, ut alter ad novercam referatur : &

sic receiasio totius pecoris videatur uni patri attribui. Male, tum quia ambo pecus numerant, ergo non solus Pater : tum quia alter ad masculi luci genus pertinet, ergo non ad novercam. II. Cerdanus sic : ambo pecus Numerant; alier , id est pater seorsum haedos. III.Nannius vero , quem l eqttimur,

sic r Ambo pecus , id est , matres numerant ; alter, id est alteruter. haedos , id est Retus; eo quod ad majorem numerum bini custodes adhibendi sint , ad minorem unus sufficiat. Insenire. Mecum se rando, qui te multo doctior

sum.

de hestre juxta Plinium l. IS. 38 si e re aliquando in hono. re & in usu sacrorum: recensentur tamen a foetis in pauperu supellcctili. Ovid. Fast. s. 321. Terra νubens , crater s poenia , fagur erat. 37. Caelatum. J Impremum,

incisum, per cavitatem exsculpturn , a κοτλον cavum

unde & coeli nomen per e scribendum et sive pro superiore illa & concava mundi parte , sive pro scalpro su

matur.

3 . Aliimedontis. J seuIν-α toris nomen , ab αλκὴ auxilium Ec μεδ ἐω rego , cHro Inomen heroi , quam sculptori, aptius.

C iiij,

82쪽

R VIRGILII MARON is

Lenta quibus torno facili: luperaddita vitis , Dissu sos hedera vestit pallente corymboS. is arsibus Cimen hederae superadjectum ope torni δε- eius , implicas frondibus hedero pallida eoombossississensos.

Ienta quibus , ere. Jitur :.usu tamon esse factum, Salmasiva d Cerdanus dupli mret promiscue haberenturuceni hic artem agnosciInt , FaVet insuper etymon , toris tornaturam & caelaturam rjnMs enim a τερεω vel τεἱρω . aiunt quippe,vitem, corym- τετορα, tero , trivi e teritur hos, hominum figuras torno autem materia non solum

fieri non posse , quo lygna cum versando raditur , sed teruntur tantum & levigan de cum repetita scalpri im- eur; lea solius caeli sive ical - pressione , ineiditur. pri opus esse,quo sive ligna, 8. Torno Jatili. J I. ix e metalla inciduntur dc alia explicant, rude, & faciis excavantur. Hi locum istumili nec longiori opera elabo ita explicant, ut velint qui- ratum, II Alii , versa iis , busesth ablativi catus, torno quemadmodum UIrg. n. g. Litivi, hoc pacto: an quibus,3 Io. Facilesqs ocuus fert omlenta υ in per caelaturam ad-mnia circum. III. Alii , facito idisa es, orno strue materiae st equens, δέ ad ligni teneri-jam tornatae Ego I. vix pu- tudinem reserunt, quem actitem tornum pro materia tor- modum Tibul I. I. Αω1 oci

nata, latitie aici. II. Video, la de facili composuitqtie luto.

toreumata , proprie in D. L. λ. veteribus glosi .exponuntur, opera torno, rasa'. sumi promiscue a pD barisimis scri toribus pro caelato opere :cujusmodi sunt calices. cratere , signa hominum ac seis ne, quod mitieula vocatur ararum exeuntia extatiaque. Plinio; hederam vero pro Sic Martialis l. 4. 39. Solus foliis, hoc sensu: vimen heia Thidiaci tore tima coeli. Sic deracesi implicat foliis pan' Cicero frequenter in Uerr. lentibus corymbos suos. II eodem sensu. III. Plinii is l. . dera. J du Iιerre, ideo pocul M 4 8. artis toreutices inven- insculpua,quia Baccho sacra torem memorat Pli id iam , is, Cor mbos. J κορυμ ciet consummatorem. Polycle- Isidoro est annulus in hede- tume quos sculptores ac sta- .ra, quo proxima quaeque tuarios, non solum tornato- comprehendit atq; alligat rres , fuisse constat. Unde sed Plinio, est racemus heia exis himo, licet exacte tornus derae id orbem circumactuet.

k caelo ec sc3lero distingua- , Corymbus primo appellatinti vitem & hederam hic implexas fuisse volunt. Ego cumNannio solam hic hede.

ram agnosco : Vitemque acincipio pto ipso hederae vim

83쪽

ω, . In medio duo signa , Conon : & quis suit alter , Descripsit radio totum qu , gentibus orbem Tempora quae messes , quae curvus arator haberet Necdum illis labra admovi, sed condita servo. D A M. Et nobis idem Alcimedon duo pocula secit, Et molli circum est ansas amplexus acantho : In medio dux sunt effigies, Conone quis'it alter, qui vitrea distinxit populis totum mundum, & temo aqua essent apta messori, clyus cumo aratori 3 Neque a

hue illos calices attigi labiis , sed servo abditos. DAM. Mihi quoque idem Alcimedon fabri amit duos calices , o cireumambiit ansas acantho faxili, ,

est subrectio quaedam & suggestus capillorum in Atti-

unda & κορυs galea. - Conon. J Non dux ille celebris Atheniensium , sed nobilis Mathematicus , patria sam ius. qui in gratiam Ptolemaei Euergetae AEgupti regis, comam Berenices ejus conjugis inter sydera finxit esse relatam : ut habet Callimachus in Epigr. quod a

Catullo Latine redditum extat. IEqualis & amicus fuit Archimedis : immo, ut Opi natur Pomponius. , etiam

in Mathem. mabister. 4o. Et quis fuit alter, . Joblitus pastor Mathematici alterius, se ipsum interrogat;

dc non occurrente: nomine,

personam describit ab operibus , iis maxime , quae ad agrestem usum pertinent qualis est divisio temporum

sationis εc arationis. ber

autem ille . vel Aratus est 2oe ta talansis, qui scripsit graece Thaenomena, sive mo. tum situmque stellarum ρ quo quidem opere sic Romani delectati sunt , ut illud Cicero ado' escens, Claud: usitem , Fc Germanicus , Lati num reddiderint Vel Hesiodus est poeta , ex Ascra. Boeotiae oppidulo , qui inter alia scripsit opera o dies , sive Georgica. Vel deniqire probabilius Archimedes Co- nonis vel discipulus, vel saltem amicus, celebris an re alios Mathematicus di bellia carum machina ruiti inveniator r qui in expugnatione Syracusarum , ab ignoto Marcelli victoris milite interfectus est , cum figuras in arena describerεt. r. Radio. J Radius hie virga est sive baculus mathematicus, quo variae coeleterrarumque partes am-gnantur , & figurae in arei describuntur. 4s. Acam bἰ. J Herba eoea canthiis longo laroque flexuoso lolio. 4rambe

84쪽

Orpheaque in medio p'suit, sylva'iae sequente ρNecdum illis labra admovi , sed condita servo , Si ad vitulam spectes , nihil est quod pocula laudes, M Ε N. Nunquam hodie effugies . veniam qu

cumque vocari S.

so Audiat haec tantum vel qui venit , ecce Palaemon.'Essiciam posthac ne quemquam voce lacessas. locavit in medio Orpheum ct arbores sequentes. Issisque adhuc illos attigi labiis, sed serυo adiditos. Si tamen ad Iuυeneam respicim , non est cur Asii

mes calices. M E N. Nullia tenus hodie evitabis cer-Famen, descendam ad quascumque eonditiones me a rixeris. Tantummodo, idem icta qui venit, ea aud an En Palamon. Faciam ne deineus uisum provores cantu.

eapitulis eolumnarum, in Ordine Corinthio adhiberi lita ad ornatum : unde Romanis Marmoratria dicta est , auctore Fuschio. 6. Orpheaque. I orpheus Thrax Apollinis de Calliopes filius. lyram a patre, aut a Mercurio acceptam , ira suaviter impellebat , ut fluminum sistere cursus , ω sylvas ferasque trahere dictus sit. Ejus cum Eurydice mores , profectionem ad inferos , & mortem lege

49.N3 mqua hodie essories, Uri. J Deposuerat it vencam. negaverat Menalcas se obratris metu posse iuvencam depoti re , ω pocula obtule .rat : haerebat tamen in sponsone iuvencae Damoetas , si ad vi ut AEm se ectes , nihil est,ine. atque adeo videbatur mertamen subter sugere ,

ωwd.hac sponsione admitti

a Menalca non poterat. Ergo Menalcas ne ad vertarius e Dr fugiat . admittit iuvencae conditionemi; de potato, per 'spem victoriae, patris & no

vercae metu. Veniam quOcnxnq; vocaris Unde arbiter

Palaemoli, die praemio deinde judicium serens, nullam po- culorum , sed juvencae dumtaxat mentionem fici r. Et vitula tu HInni ,-hic. so. Atidiat hae taurum. IAdsumus hic uterque . adsunt pignora, deest tantum judex : audiat ille qui venit. Vel quiω it. Menalcas vis, eminus pallore, necdum im. specto vultu , hujus se subis licit arbitrio , quicumque

tandem ille sit i inest quippe ea vis huic voci: mel: venit. Mox agnito Palaemo ne , ipsum nomine compellat,&aemulum auda eius alloquitur , einciam roba

85쪽

Quin age si quid habes r in me mora non erit ulla , Nec quemquam fugio : tantum vicine Palaemon , Sensibus haec imis, res est non parva , reponas,. v P A L. Dicite : quandoquidem in molli consedimus herba Et nunc omnis ager , nunc omnis parturit arbos. Nunc frondem 6lvae, nunc formotissimus annus. Incipe Damoeta , tu deinde sequεre Menalca.

Alternis dicetis : amant alterna Camenae.

- D a M. Ab J ove principium , Musae ., Jovis omniae

plena: II A M. Ergo age habes aliqui , ego nullo modo morabor: neque recuso ullum judicem. Unum precor bFalamon mi Cici nee id penitus defige animo, res est nouovis. P es L. Canite,siquidem sedimus in tenero grami

ne : is nunc omvis arbor, . nune omnis campus parit: nunc nemora virescunt, nuce nouus pulcherrimus est.

Incipe, ό Dammta, tu deinde succedes, o Menalca: canetis vicissim , vici tu ἀo placet Musis. DAM . A IO ducamus initium , ὀ Musa e omnia plena sunt Ioυe.

19. Omena. J Musae: prius

dictae Carmena, bc Casmena, ex Varn Radix , carmeu squod prius distum est , eas

meri: sicut arbor , arena, 1 miror ; prius arbos, asena, i mitos, ex eodem Varr. Unde errant qui scribant Camoenae, di deducunt a cantu amaens.sO. Ab . Iove princ pium ,

piamus, oe in Iovem desinite, ὀ musae s Idyl. I . I. Unde male quid: m hic legut Μη in genitivo: Quasi essset,Ab Iove principiumMuse, id est,

carminis. Jovis onia plena. JTum quia Deorum ille prin ceps oc rerum omnium antisina: tum quia Iovis nomen aeri tributum est , undique diffiiso Georg. 2. in . THm Pateν omni. ote faecundis imis bribus aether coni Vis tu gremium lata de fi endit, oe om

nes magnus aut m .igna commixtΜs corpore foetus.

os. M. dis J Jovis & Mne mosvnes h liae novem , artia p. aesides t Calliope, Clio, Erat O. Thalia, Melpomene, Terpsichore , Euterpe , Polymnia , Urania a natae ini Pieria regione Macedoniae:

sedem habere dicuntur in Helicone Boeotiae , 3c Pari nasso Phocidis montibus im

86쪽

P. VIRGILII MARONrg

ille colit terras . illi mea carmina curae.

II E N. Et me Phoebus amat: Phoebo sua semper apud me Munera iunt , lauri , & strave rubens hyacinthus.

D A M. Malo me Galatea petit , lasciva puella :

ID faeeundat terras , ille curat meos versus MEN Phoebus quoque me amat uni sempe apud me dona s

era Phoebo. lauri, lyhyacinthus suaviter purpurascens. D .ri M. Galatea , jocosa puella , me ferit malo ,

r nae filius- , codem partu vocabulo . Irιs; vel ob colo- cum Diana editus in insula rum diversitatem vel de- Delo : medicinae repertor formato nomine a ξἱρις divinationis , musicae , &M Hoc multis probat Salma-po eos Deus. Plicebux dic-isius in Solin. p. 24. I. Extas , quas, lumen Columella I .. s. 4. Coelestis

s a. sim semper apud me minis , ut mniti habent comune a. J sacra munera dices : quid porro coelestoe Phoebo, laurus & hyacin-jaiomen nisi Iris II. Ex Paru thus: de laωο quidem Ecl radio l. I. 7. malint s. 3. 34. Macinthus flos ortu siqui Iris, mel gladiolus, dicie vulnero pueri cognominis, thir. III. Glaaiolus habet in qui Zephyro ec Apollini cum solio distiirrentes lineas, placeret, dc aliquando disco quae multa A , dc multa I .hideret cum Apolline , Le ' confuse saltem exprimunt rphyri invidia inter luden. at hyacinthus, ai ai 's ha-dulii periit et disco , quem bet inscriptum. Ovid Metam. Apollo libraverat, in pueri IO. x in IV. Gladiolus mancaput maligne deflexo Qui signitudine de specie accedi e autem flos ille sit, quaeritur. ad lilium : at hyacinthus , Certe ncn is est , qui vulgo formamque capit σ3tiam Iilia . sic nominatur, caeruleus to- si non purpureus color his, a tus,& ab que ullis literarumigenteus ess t in illis. Ovid notis. Certissime is est , qui Met. Io. xi T. V. Gladiolus Graecis ves dici purpureus est ; unde & fertur , hoc est , aetitus: Lari rugineus , & niger , & ru

Bis autem , gladio Ius , obibens, ut explicuimus Ecl. T. acutorum utrimque longo, i R. Qui omnes colores tris

xumque folioriim cum gla-ibuuntur hyacintho a poeti αα viuilitudinem : Gallis, eliqua. iusta Iop.

87쪽

ἘUCOLICA. ECL. ITI. 3 M Et fugit ad salices , & se cupit ante videri.

MEN. At mihi sese offert ultro meus ignis Amyntas: Notior ut iam sit canibus non Delia nostris. D A M. Parta meae Veneri sunt munera r namque notavi

Ipse locum , aeriae quo congessere palumbes. 7o M E Quod potui, puero sylvestri ex arbore lecta Α urea mala decem misi , cras altera mittam.

o fugit ad salices , γ optat se videri a me prius

quam fugiat. M E N. Am ntas vero , meus amor , se sponte exhibet mihi: ita ut jam Delia ipsa nisfit familiarων canibus meis. D A M. Dona iam pam ta sunt amica mege nam observavi ipse locum, tu quo palumbes aeria nidificaverunt. M E N. Misi Amynta decem mala flava, electa ex arbore Bisori unum potui facere : oras Mittam totidem' εν. Delia. J Diana , Luna , Venationi, Dea , cujus in tutela canes : Latonae filia tDror Phoebi , Delia dicta , ut ille Delius. Uel quod luce ua omnia ιρη- . id est , manifesta faciant. Uel ab

insula Delo: quae cum aut a lateret , aut juxta alios erraret mari, Latonae locum

ad partum quaerenti subito e inersit , & se e obtulit tunde- in praemium assixa est uni loco , dc con picua deinceps ac stabilis tacta :dicta Delos , quasi δηλος manifesta. Tamen hic Delia forte non Dea . sed Menalcae famula , ex insula Delo :cui sane multo quam Deae convenit magis ista cum canibus familiaritas. De omnia. λα. 2.s8. Mea Veneri. J Amat rum blanditiae t amicas Ue

Nec Veneres nostras hoc fautit. Mariti autem , uxor suas Iunones 3, uxores vici si in , maritos Ioves appellant. Plaut. In Cas L. f. I d a mea .funa , nou decet te esse tam trictem evo Fovi. as. aeria quo o CPe. J Palumbes, piseons ramierae V aneri sacrae , cujus trahendo currui addicuntur. Aeria.Jvel quia ai rii sunt coloris , inquit servius , & liυiae appellantur : vel potius , quia edais in arboribus nidificant. congessere, I accumuis lavere semicas,floccos, alia id genus : quae Plautus LaRud. 3. c. 11. OidamentanuhcuPata .

88쪽

TI A M. O quoties , & quae nobis Galatea Iocula est l

Partem aliquam , venti, divum reseratis ad aures.'

ME. N. inlid prodest quod me ipse animo non

spernis, Amynta :νs si, dum tu sectaris apros , ego retia servo pD A M. Phyllida mitte mihi, meus est natalis, Iol Cum faciam vitula pro frugibus , ipse venito. o E IV. Phylli 'a amo ante alias: nam me discedere flevit: A M. O quoties, qua verba missis DelasMalea

vi ventiferae ad aureo Deorum aliquam eorum paraem.

Ouidpredast mihi, o Amynta, quod tu me non aspernaris animo; si ego servo netia, dum tu apros in queris ' D A M. O Iola mitte ad me Phyllida. Meus es dies natalis. MFando immolabo mitulam pro terra fructibus , tu ipse veni. ME N. o Iola, alligo Plallida pra, aliis, me enim abeunte ploravit sos. Divum referatis ad au res. J Uel quia inest his verbis tanta suavitas , ut beatissimos Deos beare possint; vel ut Dii testes sint promissorum Galateae.

:o c. I Damoetas ostendit antea gaudium situm de colloquiis cum amica praesente. Nunc Menalcas majori ais moris testimonio dolorem bum testatur. primo de a uici absentia et secundo de ejusdem periculo; sectari, iapros : tertio de sua securi tare , ego retiaservo. In quo isc haeret ut Amyntae amo-gem inutilem putet , nisi iocietatem pariat etiam ξο- sicuIortu λ. i

Iolas pastor ab interjectione ιω heu Iolae fumula Thistis.

communis alnica Damoetae

de Menancae a φυλλον selluris. 76. Meus est natatis. J N tali in sacrificio licebat voia luptati indulgere: non item in ambarvali, quod pro te tae iligibus Cereri offerebatur iter ducta circum agros, aut agna, aut vitula immolata. Unde puella invitatue ad natale , solus pastor ad ambarvale. De ambarvaia

77. Cum faciam virula. IFacere & operari sine addito est sacra facere , sacris oper

ri. Et facere visuta , est sacrafviser a munia.

89쪽

Et , longum sol mose vale . vale, inquit, Iola. D A M. Trit te Iuus stabulis, matutis frugi gimbres sArboribus venti: nobis Amaryllidis irae. M E N. Dulce satis humor, depulsis arbutus haedis. Lenta salix foeto pecori : mihi solus Amyntas. TIAM. Pollio amat nostram, quamvis est Iustica ε

1s Pierides , vitulam lectori pasci e vestro. se diu dixit: vate , v te, O formose. DAM. Lupusso insta res egrregibui, pluvia segetibus maturis, venuis oribus: nobis ira Amaryllidia. ME N. Humorgrata res est tenerisneribus, μrbutus haris a lacte depulsis .falix flexilis gregi Pagnant mihi solita a nimis D A M. Pollio diligit mea semina, licet Ais agrestia ra Musa, nutrite juvencam Pollioni, qui vos legis.

Tyta Vale , inquit rata. Jirat.od. l. r. I. Lia Mugo . Illa vox Iola, non est Phyl- ν di membra sub arbuta st Iidis a i Iolam , cui vale di. rus. Fructus profert instareat; sed Menalcar ad Iolam. cera tum , aut fragorum a Ut enim Da metas compel- cum aliqua dulcedine aspe-1averat prius Iolam : O Io- ros r Vacantur a P 'inio uneis Io. mitte mihi Thysii . Ita dones squod, inquit , plures nunc Menalcas eumdem edi non possint propter a compellat: O tila amo PDI- peritate me a Virgilio arbata. lida , nam dixit mibi tingu- a. i. t 48.. Cum jam glandes, male. atque arbuta sacra deficerenoli ..Amaollidis irae J Cum btia. Et G. x. s2O. Davvideat Damoetas Menalcam ' arbuta salva. in iii ore Phyllidis rivalem Mihi solus Aonias. Isibi obstare , imo praeferri s Ut Ostendat Menalcas, quic- ad alium amorem defiestit, quid a sede luctu Phyllidis.& jam Amaryllidi dicit deque suo in eam amore di- blanditias. De nomine A-ictum est , per locum dictumana ostidis Eel. 3. 3r. esse , quo Danaarta in aliquasi . arbutus. J Arbor soliis invidia stimularet: nunc uia lauro assinibus , sed raris , tro profitetur se praeter Ain arbo. sierit in deliciis ejus um- i myntam , amare neminem.

90쪽

P. VIRGILII MARONISM E N. Pollio & ipse facit nova carmina: pascite

taurum.

Iam cornu petat , & pedibus qui spargat arenam. D.M. Qui te , Pollio . amat; veniat , quo te quoque gaudet :Mella fluant illi, ferat & Tubus asper amomum. so M E 'N. Qui Bavium non odit . amet tua carmina , MaevirM E N. Ipse etiam Pollio eomponit novos versus emutrite illi taurum , qui jam cornibus feriat, spargat arenam calcibus. D A M. st isquis te dia Ilii , o Pollio perveniat ad ea , ad qua latatuν te quoque pervenisse : illi mel fluat , vepres rigidi producant amomum. M E N. Quisquis non odit Eavium , amet suos mersus , o Mavi ivem , cle quibus v. so. Sic ldictae,vel a Pierio Tliessaliae lmonte, ubi ex Jove & Mne-:mosyne natae dicuntur : vel iex victoria , in Pieri Mace 'ldonis novem filias , relata; quae Musas ausae ad cantum provocare, & ab iisdem m. Peratae, totidem in picas ab iis niuratae sunt.

86. Pollio cir ipse. J Quis

fuerit, fit se habetur in Arissum. Ecl 4. pervenit ad silmmana. Oratoris , histori ci & poetae laudem; ad conasutatum anno u. c. TI . ad triumphum anno Tis. Equihus l .iudibus poeticam solam hoc loco ei tribuit aperte Virgilius '. Follio cirisse facit no υa carmina: caeteros honores, ut pastor itiis modulis graviores , tantum innuit lais vocibus rpeniat quo te quoque gaudet: sicine ad consulatum , &triumphum.

Vota sunt ejus in gratiam , quicumque Pollionem amaverit. 89. Arnonium. J Parvus est frutex, magni inter aro. mala nominis, ex ligno sese convolvens in racemi mo dum r aureo colore , flore

exiguo , ceu violae albae iligno subrufo dc valde odorato : in Assyria , Armenia, Ponto, & Media optimum. Ita fere a Dio .coride describitur. Plerique tamen ab ea descriptione dissentiunt. so. sui Bavium non odit, me. J Bavius dc Maevius, pol tae pessimi , Virgilio pariter oc Horat o infesti. Ima

l precatio est respondens ἡ

contrario votis Damoetae pro

Pollione r si quis non oditi v vium , ita stultus fiat, ut

SEARCH

MENU NAVIGATION