P. Virigilii Maronis Opera. Interpretatione et notis illustravit Carolus Ruæus Soc. Jesu jussu christianissimi regis, ad usum serenissimi delphini. Tomus 1. 4.

발행: 1714년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 시학

201쪽

Praedarique lupos jussit , pontumque moveti: Mellaque decussit seliis, ignemque removit et

Et palum rivis currentia vina repressit :Ut. varias usus meditando extunderet artes

Paulatim , & sulcis frumenti quaereret berbam,r3s Et silicis venis abstrusum excuderet ignem. Τunc alnos primum fluvii senstre cavatas: Navita tum stellis numeros & nomina secit, Pleiadas , Hyadas , claramque Lycaonis Arcton.

voluit Iupos voraces es, ct mare agitari , cteri sit mel ὸ foliis arborum oeeultavis ignem , sitis minum ubique fluens in rivos. τι experientia obserυando exeogitaret paulatim diversas artes eolligeret spicas frumenti e sulcis , ex rimeret ignem occultum ὸ venis lapisim. Tune primo Ilumina tuleruns arbores cavatas e turie nauta attriia

buit ordinem nomina sideribus ; appellans Plei α-ias, F Iadas , ct lucidam ursam Lycaonis filiam.

III. Ignemque remomit. JNon' extinxit , aut abstulit; sed tantum occuuiit, vel in lapidibus . vel in terrae vi Reeribus. Illum vero , quia necest artum ad humanos msus, dicitur Prometheus dola sutatus esse: ut jam narravimus Ecl. s. 62

a18 Ptiladas J Stellae sune septem in collo Tauri. Sic dictae , a πλω navigo, quia

navigandi tempus iudicant, cum oriantur circa aequinoctium vernum, unde dicum tur Latinis a vere, Vergiliae. Dicuntur etiam Atlantides, ab Atlante Mauritaniae reinge , cujus filiae fuerunt , ex Pleione s Nympha. Harum nomina Elenta , Aic Noe x Celaeno , Sterope , Taneta , Maia Mereue ii mater exJO-ve , quae sex dicitntur apparere , quia Deos amatores habuctunt ; septima Merc. pe , quia mortali Si pho nupsit, prae pudore latere. Pleiadas , hic quadris η bum est: apud Ovid . Fast. 4. 1σ9.trisyllabum est Plei . des incipiunt humeros relevare raternos: apud Statium SylV. r. 3. ys, etiam prima

- 13 . Maias. J stellae suis septem in Dotne Tauri. Si edictae ab υω pluo , quia pluvias creant. Latinae Suevi ab eadem illa Graeca voce; non a suibus , quam imperitorum ess e opinionem , ait Cicero. De nat. Deor. . iri. Finguntur quoque

202쪽

rsa P. VIRGILII MARONI s

Tum laqueis captare feras, & fallere viscor o Inventum : & magnos canibus circundare saltus Atque alius Iatum funda jam verberat amnem Alta petens, pelagoque alius trahit humida lina Tum ferri rigor, atque argutae lamina sertae ;

Nam primi cuneis sciudebant fissile lignum

3 4 F Tum variae venere artes. Labor omnia vincit ne repertum est, rapere feras laqueis, , dee perae visco : Θ cingere canibus magnas Blum. Et jam alius rojicit ratieutium in latum stavium . se committens Ito fluvio,inalius trahit e mari retia hunvida. Tunc

venit durities ferri ,-Lamina serra stridentis ; nam majores diυidebant eumis lignum sissile. y

Tunc varia urtes prodierunt: superat omnia labortlantis fuisse filiae exAEthra lmatre: quae cum Hyantem, lfratrem suum , a leone interfectum, insolabiliter lugerent , miseratione Iovis totidem in 1hellas conversae sunt : dc ad pietatis memoriam nomine fratris,& imbrifela virtute insignitae. Nomina : Ambrosia , Eudoxa . Pasithoe , Corone, Alexaras ris , Utho , Diae.1 8. Locoonis arcton. Ivrsa, Glaece αρητος, signum coeleste. Duplex est , major& min br: utraque circa polum septentrionalem. , qui inde vocatur Arcticus. Major vocatur etiam Helice, ab ελιξ circula volutio , quia circa polum Volvitur majori circuitu. , quam minor. Minor vocatur Ouo ura , a κυων canis, & ουροὶ eatidae smajorem nauta Graeci, minorem naua a Phoenices intuebantur. Major fuit Lycaonis Arcadiae' regis filia,

Callisto dicta i quae a Joveainata , a Iunone in ursanu conversa est; eaque sub sol ma cu ab Arcade filio, quem ex Jove susceperat, propelesset occidenda , in coelum a Jove cum eodem filio rapta est r 3c ipsa quidem' ita sidus ejusdem nominis , fi liuia ii Bootem sive Arctoaphylacem mutatus est. Mi isnor ursa Nympha fuit ἡ nu tricibusJovis in grati animi

testimonium eo translata.

De majore hic sermo est. 'igi. Fundi. J Reticulum est quod in amnem projicitur, a fundendσdictum, inquit Servius, e melius a fundo , ut Taubmannus suggerit. Humida lina .. J. Retia E

lino contexta.

343. Ferri rigor. J Ars indurandi serri , & sub haci

specie artes metallicae in nes, exprimum M.

203쪽

Improbus, & duris urgens in rebus egestas. Prima Ceres serro mortales vertere terram

Instituit e cum jam glandes atque arbuta sacrae Deficerent sylvat , & victum Dodona negaret. O mox & frumentis labor additus e ud mala culmo Esset rubigo , segnisque horreret in arvis Carduus: intereunt segetes , subit aspera sylva , Lappaeque , tribulique : interque nitentia culta magnus , necessitas urgens in rerum invia. Ceres . prima dscuit homines movere terram ferro e cum jam standes arbuta facra, o ab descerent , ct Domdona recusaret cibos. Demia addita es frugibu

Iriateries Iaboris : nempe , ut noxia rubigo absumeret ealamos , ct carduus inutilis horresceret in agris: segetes emoriuntur : succedis copia herbarum

x s. Improbus. J Id est ,

juxta Servium , magnus et juxta Pomponium , contiis

imus , juxta Ascensium . modum nesciens, & quasi insatiabilis: juxta Ram irem, improbatus et juxta alios, incommodus, importlinus, dif-rilis. Eodem omnes fere re cidunt. Sic AEn. I 2. 687. Fertiir in abruptMm magno mons improbus actu.iΑ . Prima Ceres. supra

buti, Ecl. 3. 81. Dodona. JSylva in Epiro : supra v. S.& Ecl. s. ι .. Ist. Rubigo. J Vidii genus, quo culminigrescunt,nulle, Ex nebula nascitur : vel ex pluvia aut rore , cum e spica non decutitur , sed solis superventu putrescit. Hinc

apud Romanos Robitus Deus , de Robigalia festa , A. Kal. Maias , ad aVirtem dam hanc pestem. Is .. Pera bima J Usun-patur & pro arundinibus, AEn. Io. Tro. Diva pastinarundinea. Pro capillis , a .pud Iuvenal. Sat. s. Is Horrida sicca Diva comae. Pro leguminibus , supra ri

6. Tristisque lupini Iustuleris fragiles calamos, II aris .

que sonantem. Pro verbis, apud Cicer. De Orat. 3.1O . Solia rerum sententiarum comparanda est. Igitur signi ficadi translative , eviam

multarum rerum. Et usua. Venie, ut poetae congeriem

breviorum poematum , dia . versi carminis εc argumen- . ri , Dimas vocarent : immS & singulatim eorum ufium .viodque bimam. Tales habemus Statii Papinii bimas libros quinque. III. Lan 'Me , tribulia

204쪽

Infelix lolium iu steriles dominantur avenae e

as1 Quod nisi & assiduis terram insectabere rastris.

Et sonitu terrebis aves , & ruris opaci Falce premes umbras , votimue vocaveris imbrem Heu , magnum alterius fruitra spe stabis acervum,

Concussaque is em in sylvis solanere quercu.rso Dicendum & quae sint duris agrestibus arma rQueis sine, nec potuere seri , nec surgere messes. Vomis, & inflexi primum nave robur aratri, seriusque avena regnant , infelix lolium. n s, ct assidua terram prosciadas rastris , terre

volucres fontiu , amputes falce ramos arborum

ruris umbrosi , ct pretibus obtinueris pluviam : heu , frusra videbis magnum acervum alterius, co eris subvenire fami succutiendo quercum in Divis. Dicen- um est quρqua , qua sint infrumonia durorum agri estiarum : sine quibus segetes me seminari, nec cresce, re possunt. primo vomer, is gravis moles eumi aratri

ron , bardane et herba , capirula ferens hamis aspera rquae vestibus praeterentium adhaerent. Tr huius r herbahem floribus aculeatis. Gallico nomine caret. Lolium , ιον, de Patrale.Nitentia cuba. J Loca culta dc pinguia r nitere enim dicuntur vulgo quae Pinguia sunt.. Pati forma dicet infra s V. 393. Aperta Ierena , id est. spatia aeris serena 3c aperta. 1s7. umbras. J Ramos r sic infra v. tyr. At si luxuria foliorum exhuberat umbra. Iso. Dicendum is ,-J III. PAR s. De rusticis istiuis

vomis vel vomer , ferrum aratri, terram secans, te foede Ia eharrue Plaustrum , Mareite. Tribulum, tabula

ferro asperata,qua terebanis tur fruges e nunc sine nomiisne. Trahea, vel traha , ge-: Lus vehiculi sine rotisneau. Rastrum , in plurali νυ Iri vel rastra , ferreis, ain ligneis dentibus armatum sraseau. Virgea suppellex ,

panniers d'ψeν.Crates,elveo' ex arbuto arbore contexta.' EcL 3. ix. Uannus , crubrum vel ventilabrum se mentarium , cribti,man. 362. cyrame robur aratri. I Robur , vel est aratrι moles

& pondus ipsum , quod duis

rum ac robiistum est i sieaEn. 7. 6o'. sentum AErei claudunt vectes , aeternaque ferri robora. Vel est lignum quodcumqire, unde aratrum fabricatur di si enim ali,

quando robur sumitur , Pr

205쪽

Tardaque Eleusinae imatris volventia plaustra, Tribulaque , trabeae que, & iniquo pondere rastri et Virgea praeterea Celei, vilisque supellex , Arbuteae crates , & mystica vannus Iacchi. Omnia quae multo ante memor provisa tepones κSi te digna manet divini gloria ruris. Continuo in sylvis magna vi flexa domatur m In burim, & curvi formam accipit ulmus aratri. ρει ira Cereris matris dissessa volubilia, tributa , is trahε , rastri magni ponderis. Praterea vilis se siminea sustellex Celei, crates ex arbu-- , , sacra vainnus Bares . omnia memineris mulo ante parare , servare : si te Deciat mera laur'. beati ruris. Principio in fisa , ma avi inflexa, ID bigitur ulmus in burim ς e, formam eur υι aratri.

ligno quovis duriore: infra, V. 37s. Et suspensa Deis ex

Ioret roborafumus. Sumitur etiam aliquan to pro specie arboris e querceo genere. ιε'. Tardaque Eleusinae o-e. J Plaustra, quorum rotae non erant radiarae , sed instar tympanorum ὸ solidis tabulis ; atque ira axi impa-etae , ut una cum eo Vol Ue-.-rentu . Tali vehiculo simu lacrumCereris circum agros ducebatur : adhibebarur etiam ferendis aliis oneribus. Esus uiuas, tam in sacris Cereris, quam in re frumentaria, ab Eleusi, Atticae urbe, ubi regnavit Celeus , supra. v. I9. Volventia. J Passive significat et ut AEnω I. 238. Volientibur aunis. id est,revolutis . volubilibus.1 66. stica vannus Iaeest. INystica, id est, in mysteriis Bacchi adhibita. Vel quia Isis dicitur cribro impostari membra Osiridis , sive 'ae- ehi, a Typhone dilaniatae Uel potius quia Baccho pri-

initias frugum in vanno ruis stici offerebant. De Iaccho, Bacchi nomine, EcI. s. 1 f.

is s. Continuo in salvis se me. j Aratri descriptio. Ul-- ,srme, apta ejus materia Buris, aratri curvatura , 8e praecipua pars aratri,cui caeis reta aptantur. Temo. qui us.

que ad iugum , inter boves

aut equos extenditur. Denis

talia , quibus vomer infigiis tur & imponitur : dicuntur

go explicatur, tare , & erasue et ut Georg. 3. 87, At diat

plex ar ur per bumbos frinar vel quia reipsa duplex ha

hent latus. aureF, annexi circa vomerem asserculi

quibus sulcus amplior fit. Jugum, quo domantur alligati equi aut boves r idque, vel ex tilia , arbore levis

206쪽

3ta v I RG ILII MARONI s

Huic a stirpe pedes temo protenta; in octo, Binae aures , duplici aptantur dentalia dorsi. , Caeditur & tilia ante tu o levis , altaque fagus se Stivaque , quae currus a tergo torqueat imos o Et suspensa focis explorat robora fumus. Possum multa tibi veterum praecepta referre rNi refugis , tenuesque piget cognoscere curas. Area cumprimis ingenti aequanda Πlindro , Et vertenda manu , & eret a solidanda tenaci r

13o Ne subeant herbae , neu pusvere victa fatiscat Tum variae istudunt pestes. Saepe exiguus mus IIuie buri jungitur per insam partem remo exte, fus in octo pedes, nccommodantur bina. aures, Θ dentalia quae habent duplex dorsum. Amputatis quoque prius tilia lavis ad jugum fagus alta r, or silva , regas posteriorem aratra partem :-

fumus probat ligna illa sussens ad Deum . Possunν

enarrare tibi multa antiquorum pracvta , nisi res ρuas , te radeat discere minima quaque. Pracipue oportet complanare aream magno Q lindro , ct m nu tractare terram, se firmare creta tenari: ne herbas, nascantur, ne area fritate resoluta rimas agas. Fraterea varii ho es nocens , sala parius mi

rna , tillent; vel ex fago ,

pestire, de qua, Ecl. I. I. Stoma, pars quam agricola manu tenet, ad regσndum aratrum , te manche. I76. Curius torqueat imos. JAratrum , quod quibusdam in regionibus iKstruitur rotis. Posteriorem aratri pa rtem, quae i. circo ima .est,quia vomerem continet, atque ita magis' in terram propendet.

I s. Exploras robora fumus. J Probatae enim solidi ratis ea sunt ligna, quae fumo exposita rimas non a

gunt. Supra V. Dς 2. IT 8.Area eumprimis, oec.JInstrumentis rusticis anne

ctit praeceptum , ve paran. da ad frustes ferendas area' Patre. Calindro J Lapide rotatil, S: tereti, id est, longo'

ac rotundo , in modum coinlumnae , a κυλινδω volvo.379 Cieta. Terra agilis

sa ac tenaci.

rusticus ast subteriamur ν

207쪽

ses, ternis posuitque domos , atque horrea fecit ἐν Rut oculis capti fodere cubilia talpae . Inventusque cavis bufo, & quae pluriina terrae Monstra feruntipopulatque ingentem serris acervum Curculio, atque incipi metuens sermica senectae. Contemplator item , cum se nux plurima sylvis Induci in florem, & ramos curvabit olentes: Si superant scelus, pariter frumenta sequentur ,πso Magnaque cum magno veniet tritura calore. At ii luxuria foliorum exuberat umbra, Ne quicquam pingues palea teret area culmos. Semina vidi equidem multos medicare serentes,

facit domum sAb terris , struit horrea : aut talpo priυati oeulii fodiunt cubilia : is bufo in cavernis

peritur , multa alia animalia qua terra promducit: mroelio, formico providens e na δε--nectuti , corradu t magnum cumulum sumenti. Fraterea eontemplare : eum in Divis mμIta nux vin

stin se foribus , ct demitter ramos odoriferas : si fores plures sint quam solia , similiter frumenta is

cedent ; veniet magna ubertas, cum magno colore. At si rami abundent nimia evia frondium frustra conteres in area manipulas, palea cra fos. Ego vidi quidem mu ιρι satores conssim semina,m etd t. i8 4. sino , crapauit 186. Curculio , vermis seu menta corroὰens e dictus quasi gurgulio , quia nihil in eo fere praeter guttur, ca Ient re , chare o r. 187. NMx. J Nucis variae sunt species:amygdalam hic intelligunt rei rusticae scriptores , cujus flores fertilitatis indicium esse statuunt. Iso. Tritura Terendi actio , & hic pro fertilitate usurpatur: ubi en in multae

fruges , ibi multa pyxis est

tritura.

t02. Tingues palea. J Alii legum pale & referunt ad

lius alii cum Servio paleέ in ablat.& referunt ad pingues: sensitasque est; culmos, non granis & fructu . sed inutili palea pingues fore. 393. Seminμ vi i, oc. Aliqd addit praeceptum, Peseminum cura. Qua de re duo consipiit, medicationem, Mmajorum electionem semiis

num , sed istud masis.

208쪽

ut P. VIRGILII MARONI s

Et nitro prius & nigra perfundere amurca et Iss Grandior ut scelus siliquis fallacibus esset. Et quamvis igni exiguo properata maderent, Vidi Iecta diu , Ic multo spectata labore, Degenerare amen ; ni vis humana quotannis Maxima qRaeque manu legeret: sic omnia fatis Eoo In peius ruere, ac rethd sublapsa referri. Non aliter quam qui adversia vi, flumine lembum Remigiis subigit: si brachia sorte remisit, Atque illum in praeceps prono rapit alveus amni, Praeterea tam sunt Arcturi sidera nobis. spargere prius num ac nigra amurca: ut gra smajora esseni in folliculis vulgo inanibus. Ac licea modico igne madefacta properarentur et tamen vidi ea , diu elam , magna cura explorata, degene- rara r nisi hominum indus a singulis a is eligeret maxima quaque grana. Eic solent omnia vi fatorum abire in pejus , retro acta converti. Perinde Mille , qui eoni mrio flumina Agre impellit remis Ombam : si forte remittat brachia , flatim alisus rapit illum in pro emens , quu prope et fluvius Vraterea, nos agricolae, tam debeMu; sellam Arcturias . Et nitro prius o , Nitrum, succus cali- .dae naturae, sal I assinis; De quens in ea AEgypti regione, quae inde Nitria vocata est.

Fitque , vel Nili aqua , vel pluvia solis ardore concocta dapidis in modum.Vulgo salpetrae dicitur , silpetre s sed

rum , sive sedimentum &sordes olei. I9s. Fall. cibus. J Vulgo enim leguminum folliculi, laxiores & ampliores, minima grana continent. Ict6, Properara madere1 id

rem vi caloris eductum: atisque ita fieri dicitur , ut ci. tius frescant femina.

2.3. Atque. J Hic significat statim , ut explicat Geialius , I. IO. 19.2 4. Fraterem, ere. J IV. PARI De remporibus osterum rusticorum. Monet tam esse agricolis observanda silera, quam nautis : ea praesertim quae tempestates cient , ut Arcturus, de quo v. 68. H.

di ; stellae duae in humero aurigae , sive Erichthonii.

Anguis, nempe septentrionalis: nam triplex cst , unus

ad sertentrionem , alter in

209쪽

xos Maedorumque dies servandi , & lucidus anguis ;Quam quibus in patriam veniosa per aequora vectis Pontus & ostriferi fauces tentantur Abydi. Libra die somnique pares iisti fecerit horas, Et medium luci atque umbris iam dividet orbem r Io Exercete , viri, rauros, serite hordea campis , usque sub extremum brumae intractabilis imbrem . Necnon 3c lini segetem x cereale papaver

conem ς quam ii qui , vecti in patriam per ven

tosum mare , exponunt se Mellesponto . se freto Abydi ostriferi. mundo Libra feceris horas diei moisis aquales , ct jam disribuet medium mundum

iaci ae tenebris: exercete tauros , ὀ agricolε , semina

te hordea in agris, usque ad ultimas cinriter pluvias ura bruma. Segeum quoquν lini is papaver Cereris

Ophiucho iub aequatore circulo, tertius ad kst rhim: de ultimo hic sermonem esse putat Servias; de primo cae teri omnes, quia nobis magis est conspicuus.1 7.Pontus o=riferi,cte. JPlerique Pontum intelligunt 'fluxinsem, latissimum illum maris sinum, inter Propon eidem & Maeotidem paludem. Ego de Hellesponto accipio , detroit de Gallipoli , cujus in angustissima parte duae sunt arces , mille passuum trajestu dissitae, Sestos in Europa , Abdos in Asia, Ies 'nardanelles.Totum illud litus ostreis ferax, unde Enyius : Murer sunt ni , astospra ostrea plurima Abydi αo8. Libra die . m. J I. Praeceptum, De fatione hordei, lini. papaveris. Ab ar

principio libras ad extremos usque bruma dies. Uhi bru

ma , non pro tota hyeme ,

sed pro byberno solstitio po.

nitur , quod cadi t in extremum Decembrem: qile ita Virgilium explicat Plinius , l. l8. 24. Die.J 2 iei; anti. quorum more, qui sic genitativum illum efferebant. Probat enim exemplis Gelliuslib s. 14. ab iis dictum esse 'huius dies , hujus dii, hujus die ; quod nunc est, huius

diei. I 2. Cereale papaver. J Sic dictum di vel quia inventum a Cerere duxta Eusebium de praepar. Evang l. 3.Vel quod eo Ceres usa 1 uerit ad obli vione in doloris de amista Proserpina, juxta Servium. Vel quod si inulacra Cereris illud in manu gestarent;

210쪽

Tempus humo tegere,& iamdudum incubere aratrue Dum sieca tellure licet, dum nubila pendent. ras Vere fabis satio : tum te quoque, Medica, putres Accipiunt sulci & milio venit annua cura :Candidus auratis aperit cum cornibus annum rempus est abscondere terra : quamprimum sincumbere aratris ; dum terra sicca id permiseris , nubes pluviae suspensa sunt. Vere fit seme ιis fabarum : tunc etiam sulci molles exe piunt te , O Medica : redit annuus cultus milii , quando fulgens aureis cornibus inaehoat annum

VH quod frequens nascatur lin segetibus, quae in Cereris tureia sunt: juxta Probum. Vel potius , quia papaveris eandidi semen tostum in secunda mensa cran melle apud antiquos dabatur, panis νustici crusta eo inspergebatur, juxta Plin. l, I9. 8, idque ad

delicias & famem excitan . dam: ara de t/esium papaver, 'id est , edule dicitur Georg. 234. Dum sicca tellure licet, yc. J Pleriqtie post servium

interpretantii r : Ante uam

Pluat, dum imber imminet, necdum venit pluνiosa tem pestas. Ego sie ; Quoties, in illa ipsa pluviosa tempestate, terra erit paullo siccior, di imber suspensus. Lt Ver Poeta sationem illam assi.

gnat autumno, cujus ultima pars p Iuviosa esse eamdem

que sationem profert usque sub extremum brumn imbrem: non igitur jubet praeveniri te inpes fatem imbriferam ;fed illius tempestatis eos

eligi dies, qui sicci magis

ac sereni erunt. Σis Vere fabis , o c. J II. Praeceptum , De tempore ferenda sab , meditae , milii. Medica , herba est, in Grae. eiam a Medis advecta, per

bella Persarum, quae Graecis Darius intulit: similis trifolio , optimum animalium pGulum , arand trem , ou Din de Bouuοgne; semel sata , dicitur durare tricenis annis a Plin. l. i8.is. Unde hic opponitur milio, au mi Llet , cujus est annua cura . quia singulis annis serendum est. LII. in candidus auratis . De. I Tempus illius sationis assignat, non initium veris, sed ver jam adurium 'quando ca hicula sive Sirius, quae stella est in ore ςanis majoris r occidit acronice cum sole, apud taurum tunc exi iastente i id est , quando Stiarius de'scendit infra hori-

sontem nostrum occidentalem, eodem momento, quo

sol in tauro existens infra eumdem horisontem descendit. Hic est enim occasus acroni ν, ab antos extremn

SEARCH

MENU NAVIGATION