장음표시 사용
191쪽
I6o D Is SERΤΑΤ. ΡΑRs II Errauit, postquam Troiasacru oppidum euertiti Multorum hominum vidit urbes,oemores nouit.
coctastos tero idem in mari passus est dolore uoin animo,
Intentus seruare re suam animam , oe reditum sciorum. Hem s obtrudunt aduersarij totum illius reditum, S quidquid in eo contigit aggreditur poeta, ut ipse profitetur ; & id Horatius docet quam accurate. Nam Epistol. lib. I. Epistol. ii. his versibus argumentum OdyssComplexus est. Vtile prvosuit nobis exemplar Vlu siem: Cui domitor Troia multorum prouidus urbes, Et mores hominum inspexit, latumque per quor Dum sibi, dum jociis reditu parat, assera multa Pertulit , aduersis rerum immer bilis undis. Sirenum voces , re Circes pocula nosti;
siVas cum soriis stultus , cupiduseque bibisset
Sub domina meretrice fuisset turpis , re excora, Vixisset canis immundus , vel amica luto sus. IX. A R IS TOT E LI itaque opponitur poeta Vterq; N potior a quibusdam habetur. At praepostere &iniuria. quando enim eo prouocant, Homeri iudicio lis decidatur. Homerus ubi tot,&tata proposuit,non illa omnia vir diuinus
192쪽
sibi proponit, sed tantum partem, quod re cte monuit Philosophus , Cum ait Qui fidem facimus t Homeri auctoritate. loquatur ille per sese, ν-γε λὰ θυμ ηιών. Horum partem aliquam Dea filia Iouis dic nobis. Partem aliquam sinquit) non omnia. Deinde incipit poeta, uti Calypso illum in Ogygia retinuerit, & ab ea illum Ithacam deducit, atque in Epis diis Zc Circen, &Polyphemum , se reliqua cecinit. Fateantur itaque aduersarij se indiligentes hac in re fuisse,
dc Aristotelem in rerum natura vestiganda accuratiorem extitisse
Nunc Horatius Vlyssis labores varios nobis minime proponit in argumentum Epopoeiae,& Odysseae ; sed in exemplum vitae, & morum ; dc ut ostenderet quid virtus ut ipse lo
quitur) re quid japientia prosit.
Nos numerus sumus oe fruges consumere nati Sponsi Penelopes, nebulones, Alcinoique oec. Neque id docet in Arte poetica Horatius; sed in Epist. ubi recte vivendi praeceptis, non scribendi poematis informat Lollium. Haud aliter de AEneide atque de Odyssea
est sentiendum. Omnium enim auctorum de utraque idem est iudicium, atque censura; ne-
193쪽
161 DISSERTA T. PARS II. que fraudi esse potest Propositio aut Inuocatio Ene1dis, quae sic se habet: Arma , virumque cano Troia qui primus ab oris 'aliam fato profugus , Lavinaque etenis
Littora ; multum ille oe terris iactatus , re alto Visuperum , a memorem iunonis ob iram. Recipit enim in se, & pollicetur Virum cantare , qui haec fecerit, tuleritve I non tamen omnia , sed partem aliquam , ut de Homero iudi- Catum est. quare eius initium est: Vis e 'conspectu Sicula telluris in altum Vela dabant oe .X. IA M vero vis nulla est petitionibus illis, quibus oppugnamur, nam Historicus a Poeta differt, quia verum qua verum est: Poeta verisimile, aut Verum qua verisimile sectatur: Historicus actiones etiam plures complecti potest, Poeta unam: Historicus ab Episodiis sibi temperat; Poeta indulget largiter: Historicus voluptati, & admirationi minime necessario studet , Poeta utramque venatur: Historicus sine flagitio nequit fingere ; Poeta Cum laude potest, Sc debet. Deinde quod vitio vertunt perbreve fore argumentum Odysseae. & vehemens putant ad obiurgandum ; laudi ductimus : id totum ex Aristotelaea disciplina con-
194쪽
DE FORMA EPOPOEIAE. I Q stitutum est supra, quaest. I. huius II. partis. Maneat igitur easdem esse partes Fabulae sine Episodiis , & Actionis. Quamobrem ab iisdem exorditur Poeta, a quibus Actio incipit , dc hanc per incrementa prosequutus, in iisdem cum illa desinit, atque conquiescit. AEs ΤΙΟ ΤERTI A. De unitate Fabulae.
I. Unitatem in fabula desiderat Philosephus. II. Quἰ fabula una possit esse , sua sit
ρο- - . III tabulas Homeri florere laude unitatis, ac primo quidem Iliadis fabulam. IV. Fabula Odusta una. v. Fabula AEneidos . . Fabula yoth redi non est satis una,quare nonnihil peccat in artem. I. HE fabulae unitate diserte monet, &- cauet quam sancta Philosophus cap. v L-α Id est, bula est una. quod eodem Capite iterum, atque alibi saepe repetit. Praeterea multus est in unitate illa explicanda, ita ut liquido demente ems, dc sententia constet. Disputat ibidem , qui Fabula queat esse Vna, dc ex quibus rebus eam laudem in se de-
195쪽
164 DISSERTA T. PARS II. tiuet. Non sinquit) ab uno homine , neque ab uno tempore ; sed ab unitate Actionis.
est. quemadmodum in aliis facultatibus , quae in imitatione positae sunt, una unius est: ita fabula , cum actionis sit imitatio , unius est. Id autem conficit iisdem rationibus, quae priori parte huius dissertationis a nobis pro unitate actionis disputata sunt. II. ΑΤ hic nodus est ; qui fabuIa Epopoeiae sit una, quae reipsa sit -multarum partium,&specie tenus πηλ multarum fabularum, quaeque Episodiis bene multis augeatur. Quis inquam ) Vna sit, quae tot ex partibus , tot actionibus, & fabulis sit compacta. Aristoteles edicit fabulam fore unam, si partium inter sese illigatio , & nexus fuerit ve, is , Vel V m εδοι. Necessario, Vel congruenter, & apte. Sapienter sinquit) & eximie Homerus siue duce natura , siue arte, in Odysseam non Conclusit omnia , quae ab Vlysse gesta sunt ;non vulnus in Parnasso acceptum ; non inse-niam in delectu simulatam, di c. Quia Vnum ex alio aptum, &suspensuminon est.
196쪽
DE FORMA EPOPOEIAE. Isseodem capite pronunciat partes illas, ex quibus assurgit Fabula, debere esse eiusmodi; ut, si quae illarum vel moueatur loco, Vel putetur, aut circumcidatur, fabula non sit eadem, neque constet sibi. Quod enim rei non officit absentia, & praesentia sui non prodest, ne quidem pars est rei. Quid porro vult Philosophus, Cum capite X VIII. ait Constitutionem Epopoeiae esse multarum fabularum,& in exemplum adducit Iliadem , Uetatque Tragoediam esse eiusmodi. Nempe docet Iliadem, &Epopoeiam quamlibet esse unam, atque πιλυμυλ et, neque hanc virtutem priori officere. Nam Vna er1t, si partes illius ex sese aptae sint, atque pendeant; Vero non c,& actu; sed, ιαμ i, atque potestate; quatenus ex singulis, si diuellantur, tragoediae totidem queant componi: Sed id disputatum est priori parte dissertationis, nec non dc caetera quae de Unitate quaeri possunt. Fabula itaque Unitate gaudet, cuius partes, Sc Epistodia apte, decenter, Sc quadam necessitate coalescunt. ΙH. Q f AN D O vel eo nomine Philosophus celebrat Homerum, qui unitati studuerit imprimis , faciamus eius laudis periculum in Ilia- de , dc Odyssea, deinde etiam in AEneide, dc Hierosolym a liberata. , X iij
197쪽
166 DIssERTAT. PARs II. Ac primum Benius controuersia X L VILunitatem Iliadi abiudicat. 'proinde inquit 'quocunque te vertae , Ilias absit ab unitate. Idq-dne oristoteles quidem non fatetur, cum non
olum neget in Iliade perfectam esse unitatem , ve
rum etiam vetet , ne Tragica poesis , Iliadis inflarsit πιλυμλς. At pace Benij, non ait Aristoteles Epopoeiae fabulam non esse unam , sed minus unam, quam sit tragica. Est autem minus una quia est , ut explicatum est Cap. XXVI. Rem propius agnoscamus. Iliadis fabula tribus maxime constat. Iurgio, ocsimultatibus inter Achillem dc Agamemno nem: tum praeliis , dc dimicationibus, quibus Troiani lc Graeci vexati sunt: demum nece Hectoris: At partes istae inter sese adistissima necessitudine committuntur. Etenim propter iurgium illud Achilles a bello abstinet, Graecorum Vires acciduntur, Patroclus necatur,
necem Patrocli sequitur mors Hectoris, Ita ut una ex istis partibus diuulsa, non constet sibi fabula. Inane. est quod obiicit Benius, Argumentum Iliadis, eme excidium Ilij, quod a nomine studet ostendere. At secus sentit Homerus qui de se profitetur,
198쪽
DEFORMA EPOPOEIAE. . I 67 Iram cane Dea, dcc.
unam scilicet Achillis iram canit, & partes illi adiunctas vel ex necessitate, vel xs si ε . De nomine, dc appellatione & intercessio futilis est. Nam a loco etiam Tragoediis, MComoediis nomen quaesitum est. I V. ODYSS EAE Vnitatem haec oppugnant.
I. tacita Telemachi peregrinatione ; integra,& incolumis est Aetio, dc fabula Odysseae. II. Telemachi peregrinatio cum non sit pars reditus Vlyssis, si quid ad fabulam attineret, es.set in Epi diis : id autem esse nequit, nam Epis odia intexuntur, &in medium poema inseruntur , uti fidem facit notatio nominis. III. Accedit auctoritas Virgilij, qui prudenter scopulum illum vitavit. Α Sicilia enim AEneam deducere aggreditur 3 praemisit nihil. Petitiones istae facile confutantur: prima quidem , quia Vt illa peregrinatio non esset pars Aetionis primariae, est tamen pars Fabulae, neque sine illa satis integra esse potest Epopoeia. prodest enim, dc nexa est non tantum 4 m, quod esset satis ; sed etiam Etenim auditor doceri debuit, quo loco esset res domestica Vlyssis. Tum Telemachi virtus enitere debuit, ea enim ille erat aetate, ut in
199쪽
168 DISSERΤAT. PARS II. eo fortitudo, dc in parentem charitas desideraretur. Deinde, assiicha regiae domus fortuna Deos commouit. Est itaque peregrinatio Telemachi cum rebus circunstantibus pars fabulae legitima , cum dc utilis sit , & necessario apta cum aliis: Altera exceptio eluditur, quia
illa peregrinatio non est in Epi diis ; sed pars
Epopoeiae. Τertiae Vis est nulla. non enim AEneas in Italia familiam habuit. unde illum deduceret Virgilius. Multos ludificata est unitas illa duplex, quarum altera est Actionis; altera Fabulae: unitate Utraque gaudent Odyssea dc Ilias. neutra enim actio est , fabula autem est πιλυ
v. D E A1neide dubio non est locus, quin sit una, cuius unitati si quid ossicere videri posset,
maxime amores Didus. At non ossiciunt, haec enim recte committuntur; nauigatio, tempestas, appulsus in Africam, humanitas Didus. Ad haec utriusque conditio, & fortuna par fuit, Vterque viduus,eXul, & rex : quid conuenientius,& aptius nuptiis inter eos coniuges VI. HIEROSOLYMA Torquati dubij copiam facit. qui enim amores Reginaldi edic Armidae cum actione Gothosredi connectuntur
200쪽
DE FORMA EP ΟΡΟΕIAE. I 69tur totos tres,& plures libros solidos complent, ubi nulla Gothosredi mentio habetur. quid ego de Tancredi, Herminiae, Chlorin-dae & aliorum variis episse diis querar, qua longe maximam atque nobilissimam partem poematis efficiunt, sine quibus non actio tantum , sed etiam fabula poematis esse poterat tota. Deleantur enim epistodiaReginaldi,Τancredi,&c. integra erit Epopoeia. neque se Virgilii auctoritate purgauerit, aut Homeri. Quia Didus amores sunt U ε-, & cum verisimilitudine , necnon narrationes .Vlyssis apud Alcinoum ; deinde Heroi conueniunt, non alteri. Hospitem rogat hospes. quis sit,&Vnde eiectus in littus. quid aequius quam ab eo illa narrari, quae postulantur a bene meritis. Vnde varij affectus excitantur. At Episodia illa longissima , quae nihil ad Heroem pertineant, peccata sunt in artem poeticam grauissima. Περὶ uti fabulae, scilicet quod sit tota, quod moneam, Vnum est, Fabulam totam esse, & integram , quae Actionem totam complectatur; Quamobrem Ilias, Odyssea, AEneis Hierosolyma, illa laude florent.