Dissertatio peripatetica de epico carmine. Auctore Petro Mambruno Aruerno è Societate Iesu

41쪽

DISSERTAT ION IS,

PARS PRIMA.

HAC pareeprima explicatur Materia Ep poeiae , quae comprehenditur octo quaestio

VAESTI O PRIMA. I. Mens Ari telis de obiecto cuiusuis dissipliana aperitur. II. Qua sit in obiecto eiusnodi Materia. III. Quaesit in eodem obiecto Fomma. IV. Undena voces 'ua sint.

V M haec quaestio ex media Philosophia petita sit, iis certe qui philosophice nesciunt,stomacho esse non poterit; quamobrem si tuto, & re incolumi mea licitum fuisset, consilium fuerat eam praetermittere : Sed quoniam id integrum non est, potius esse duxi, paucis ea comprehendere, quae in Philosophia pluribus disputantur.

42쪽

DE MATERIA EPOPOEIAE. trita enim futurum est maxime id, cui nunc studeo : Nam dc certa fient, quae subinde istis initiis nitentur quaestiones; & ipsa breuitate medebor eorum fastidio , qui philosophicis. minus delectantur. Cuilibet disciplinae subiecta materia , siue obiectum quatuor laudibus ex Aristotelis decreto efforescit. Prima est ἰνο-ι siue Vnitas generica. Alcera , Ut Unitatem conciliet ei disciplinae , cuius obiectum esse dicitur. Tertia , ut eandem disciplinam ab omni alia secernat, atque segreget. Quarta, Vt ea omnia de quibus illa scientia quaerit, & disputat , eidem obiecto accepta quodammodo

referantur.

Primae est assertor,& vindex Philosophus VI. Μetaphysicae Cap. I. hiS Verbis : Γαι

γματώο s. Id est, omnes s disciplinae) vno quopiam genere circum Vra in istoseam nauant

operam.

Alterius proprietatis est auctor idem lib.

- ν ἀμων. Id est, ut de iis, qua sana seunt, a

sscientia; ita de aliis penitiendum est. Vbi loci

43쪽

disputat, sitne Ens genus ; eo sane , scientiae unius uti esse demonstret de illo disserere. Τertiae proprietatis meminit VI. Meta-

M ακ νη-. Id est, Physica in iis occupatur rebus , qua a materia segregari nequeunt, quaque

moueri possunt i Mathematicae pars quadam in iis , qua motus quidem , ed non fortassis materia expertes sunt. Prima vero Philosophia , quae nobis Metaphysica dicitur) re in separatis amateria, m omni motu nasiis. Huc si quis ani mum aduertere velit, facile intelliget scientiam quamlibet ab alia secerni per obiectum. Quamobrem a sequioris minusque Latinae' aetatis auctoribus , scientia dicuntur secari ,

ut res.

Quartam laudem defendit , & vendicat Philosophus IV. Metaph. cap. 11. Vbi disputat qui negationes sint potestatis Metaphysicae. quia sinquit ) communione quadam entis gaudent. Nam dicimus negationes non

Haec sunt Aristotelis placita de obiecto Cuiusuis disciplinae; quibus lux accedet ab eXem-

44쪽

DE MAΤΕRIA EPOPOEIAE. I3plis. Physicae obiectum ex eodem Philosopho VI. Metaphysicae cap. I. est ens ψυMin quatenus moueri potest. At illud est unum genere, quae prima fuit obiecti laus ; nam dc corpora simplicia, ut elementa; & corpora miXta, Vt plantae & animantes corpore naturali tanquam genere comprehenduntur. Vtrum verδ illud sit genus παγωο ιρος an ἐμωνυμ . Id est. Vtrum pari

potestate ad inferiora descendat, an dispari; nostra quidem nihil interest. Deinde Physica unitatem ducit ab illo ente naturali . Quae enim est demonstratio de ente naturali, est eadem Physicae ditionis; SI si qua

demonstratio non est de ente naturali, est eadem extra Physicam potestatem. Tertio perens naturale Physica secernitur ab omni alia disciplina. Nulla est enim alia,quae elatiS Naturalis , quatenus naturale est, satagat. De mum omnia, de quibus Physica disputat, tribuuntur enti naturali, qua naturale est,ut iam

monuimus.

II. Α Τ in illo obiecto squae cautio est diligens ) quippiam est, quod Graeci, noS materiam dicimus, aliud vero quod ab illis, a nobis Forma appellatur. Materia in obiecto scientiae cuiusuis est id, de quo scientia quae-

B iij

45쪽

14 . DIs SERΤAT: PARs I. dam disputat, sed non sola. Velut in obiecto Physico , quod ex Aristotele monuimus esse

Corpus naturale, Ut patiens est motus; materia esto corpus naturale. id enim uni Physicae non est addictum, si quidem etiam ars medendi de corpore naturali disserit. III. FORMA vero in obiecto est id, quod inii scientiae sic affixum est, ut ad alteram adduci nequeat; verbi gratia in obiecto Physicae, g ut naturale, forma erit. nam ad unam Physicam id restringitur. Non enim ars medendi corporis naturalis, Vt naturalis, rationem habet sed ut medicinae, M sanationis patiens

est.

IV. Α LT E RI nomen materiae 3 alteri, mae appellatio quaesita est a re physica per tra lationem. Nam ut ea pars compositi physici, quae pluribus formis sui copiam facit, materia Vocitatur 3 quae Vero pars materiam illam v gam, dc incertam ad unum Certum compost- tum adigit, format nomen habet: Ita in obiectis disciplinarum , quae pars ad plures arteSattinere potest, materia dicitur; quae Vero Vni certae illigatur, & addicitur, formae appellationem sortita est..

46쪽

DE M ATERIA EPOPOEIAE. is

statuitur obiectum Epicae Artis.

Ostenditur 'ex eAristotele obiectum Epicae artis Actionem unam, totam , illustrem , certa magnitudinis, Pae narratione dramatica, re mersu hexametro P mari' debrat, ad miros principes cum admirationὸ , re delectatione ad primarias virtutes excitandos.

EX illo Aristotelis ledictio i, quod vi nobis

isquaestione prima explic cum . est , . id Conficitur , ut Epicae s appello autem Epicam, illam Poeticae partem, quae Epopoeiam Cou-ficie , obiectum six actio Vna,: Lota, perfecta, illustris , Ec certae cuiusdami magnirudinis, quae narratione dramatica, & Versis hexametro exornari debeax,ad viri principes enmadmiratione Voluptaxu ad priniaria Nirdates excitandos Singulae partes subinde accurabuntur diligenter, nunc temporis nobis satis. erit aucto ritate Philosophi illas confirmareo Q. . Apud Aristotelem libro de Poetica Cap. XXIII. id unum conatur Epica; ut actionem,

47쪽

. DISSERTΑΤ. PARS. I. T qualem hic descripsimus, imitetur, & exhibeat. Pronunciat siquidem illo Cap. eam Ver

ὐ-Ιd est, circa actionem unam, totam , integram , initio , , atque fine conflantem. Ex iis dotibus , quibus instruximus actionem , una hic desideratur, quod sit illustris. At illam sufficit cap. V. H - οι- έχω L. 6

sancit fabulam etiam Epopoeita debere esse

copiam dubitandi , qui Epopoeiam eodem

uama

Carmen hexametrum ita asciscit, Vt omne aliud genus metri repudiet. Hρωικὰν η -

heroisin statarius est, αρ dignitate magnus, qua

re nemo longiorem fabulam epicam) seri r

atio metro.

Admirationem in Epopoeia dominari iu-

ω bet,

48쪽

DE MATERIA EPOPOEIAE. IIbet, cap. XXI v. Oportet quidem inquit) in

tragoediis admirationem excitare, multo magis

Delectatio ex admiratione nascitur. eodem capite 2 Principes viros adhortatur Epopoeia. Nam ut ipsa est imitatrix actionum illustrium, quod monuimus 3 ita claros, dc Illustres viros adhortatur. Virtutum primarum est conciliatrix , dc expultrix Vitiorum. Omnis quippe poesis avitiis deterret, & ad Virtutes eXcitat . atque

hic est finis potaeos. Aristoteles in Politicis lib. vltimo, pollicetur se in poeticis disputaturum de eXpiatione , quae fit per musicam,& poeticam. I λ-τίω ,νά

pars libri de poetica tempus non tulit, dc eX-cidit. Cum itaque cuiuilibet poesis ossicium sit avitiis expiare ; Epopoeiae partes erunt non tantum a peccato deterrere, sed etiam ad primarias virtutes adhortari.

Haec ab Aristotele petita, in syllogismum Placet concludere. Obiectium cuiustibet disci-

49쪽

plinae quatuor proprietatibus florere debet. quas prima quaestione attulimus. At illud, quod Epicae a nobis tributum est, iis floret. Nam actio genus est; cuius quidem multiplices sunt species, ut ex iis clarebit, quae infra dicentur; duae nunc quidem satis erunt, quas ab Aristot. cap. X. adduco. Ea M

Fabularum alia sunt simolires, alia implexa. Etenim actiones , quas saluti imitantur , tales sunt. Est haec itaque prima proprietas,En alteram. Ab unitate actionis unitas Epicae pendeteX cap. VIII. Vbi ea de causa disputat de unitate Epopoeiae, dc Actionis; de illa nos diligenter suo loco quaeremus. Τertia proprietas obiecti est, ut per id quaevis disciplina ab omni aliae segregetur; & haec quoque in obiecto nostro locum habet. Neque enim Tragoedia, aut Comoedia, aut poesis alia quaecumque actionem eiusmodi imitatur; quod pluribus sigillatim deinde explicabitur. Quarta proprietas. ostenditurquam facile. Nihil est enim in totὶ Epica, quod actioni ornandae non seruiat.

50쪽

Q v IEs TIO T E RTI A. De Materia Epopoeia . a. Statuitur qua sit Epoparia materia. II. D-lius Scaliger i ustra retum oe Joannes V

r. 1 O sT QVAM integrum Epopoeiae ob-IL iectum est actio una, tota, Cum Caeteris dotibus , quae prima quaestione laudatae sunt ;nunc in Controuersia est , quaenam sit obiem illius materia, quae forma. De forma quidem Constituet pars huius libri altera ; Nunc de materia sit disputatio. In obiecto cuiuscumque scientiae id materiae locum tenet, quod illi scientiae commune est cum aliis, ut disputatum fuit, erit igitur materia Epopoeiae actio Vna, tota, perista, illustris,& certae magnitudinis. Nam in actionem eiusmodi Tragoedia, & Epopoeia conueniunt i atque in ea operam suam ponunt. De Tragoedia auctor est scholae dictator cap. V I. EQ3 ο- παγωδια ψμ-ς- έεως -οληας ψ αλείμ, &c. Id est, Tragoedia

igitur est imitatio actionis etnius, illam , persequa magnitudinem habeat.