장음표시 사용
71쪽
quae non sit eadem Versu instructa. Aristoteles Cap. XXIV. ab Epopoeia omne aliud genus versuum habet segregatum praeter heXame trum, & huius quidem causa , quod solum he-Xametrum, tantae dignitati ferendae suppar esse
cum & tetrametrum mobilia sunt & leuiora; hoc quidem saltationi, illud vero rebus agendis idoneum. Ecquidnam causae erit, cur in familiari sermone satis sit dignitatis, dc roboris ; non sit vero in iambo, & tetrametro Me
rium maxime ,-maXime tumidum grando malim ego dicere, quia tumor nostra hac aetate calumniam patitur ) Epopoeiae quaeritur ab Aristotele, & erit, qui putet sermo
nem satis esse posse Z Qui potuit Philosophus
diligentius, sancte magis constituere non posse Epopoeiam sine verui consistere , quam si metrum in eius definitionem includeret Θ inclusit vero non semel, quidem cap. XXIII. quam disertissime. Cum in definitione alterai pars dicatur genus, altera differentia, haec intimior est, magis censetur : differt autem Epopoeia a Tragoedia , etiam Versu. .
72쪽
D. Auctoritate etiam fidem sibi conciliat Philosophus, ex eo quod ne unuS quidem omnium alio metri genere, quam heXametro Epopoeiam scripserit. VI. ACTIONEM inter,& fabulam id interest. Actio est materia Epopoeiae; fabula vero est actionis prima informatio, aC proinde forma. εQ θ αγροξε- ιμ θος Id est, Mi mero fabula imitatio actionu. S ubnectit deinde,
Definio fabulam ese compositionem rerum. Si ad fabulam accesserint eius laudeS omnes, aCvirtutes ; tum efflorebit Epopoeia omni suo mundo pulcherrima. sit igitur actio , argumentum rude , siue materia indigesta Epopoeiae. Fabula vero prima eius delincatio siue forma. Mores, dictio, sententia, erunt fabulae ornatus. Quidquid huius est , a similitudine picturae, qua Arii teles hoc in libro non semel usus est, clarebit Pictur materia est Socrates, qui pingi debet i is actionem in Epopoeia repraesentat. Membrorum prima descriptio cum apta dispositione est tarma ; atque haec fabulie comparatur. Colorum varietas, temperamentum, quod est ornatus pictu-
73쪽
2 DIssERΤΑΤ. PARS I. rae , Cum fabulae ornamentis conferetur. Ea porro similitudo,quae a pictura ducitur, nemini non placuit; qua post Simonidem usus est Plutarchus lib. quomodo sint audiendi poetae. Docet enim , , eth qm, d--πν θ m-- Eia Accedunt Plato, Horatius, Cicero, & quotquot deinde scripsere viri docti. VII. ACTIONIS porro duas esse species auctor est Philosophus capite X. alteram appellat απλιῶ simplicem , alteram πι-εχαενοι implexam. Illam his verbis definit eodem Capi
ι--οαπς μα- . Id est, pello simplicem actionem eam , ex qua una, ct continua existente, ut diactum est, absique peripetiia, aut agnitione fit tran- Atin. Implexam vero ibidem describit. Πεπυ
μο-cαας sit . Id est , Implexam vero eam , ex qua cum agnitione , oeperipetia , aut vitaque μmul sit transitus. vi II. AT hic difficultas est non leuis, qui fieri possit; ut Epopoeia, aut Τragoedia, aut Fabula quaecumque esse possit sine peripetia; cum exitus fabulae sit commutatio fortunae:
74쪽
commutatio vero fortunae Videatur esse peri-petia. est enim peripetia eX cap. XI. εὼ ν- α cολη'. Pacius hic occasionem peccandi multis dedit, qui rem implicuit. Ιncommodus enim est, qui vocem istam με mcααν, quae est in definitione utriusque actionis, Vertat in istam, mutationem. Quare CX eius tralatione conficitur, in actione simplici esse mutatiotiem, siquidem est μααcααι. Erit igitur in
actione simplici peripetia, secus ac docuerat Philosophus. Hinc tenebrae, dc labes, quae sic detergentur. Aliud est apuA Aristotelem hoc
in libro ,--λας, aliud, Nam mmcαεις est inclinatio fortunae in ipso fabulae transitu: Mε-cολη autem inclinatio fortunae ante transi-
tum. est igitur in omniassione etiam simplici μααζοιας, siquidem in omni actione ad finem fit transitus, & in illo transitu fortuna mutatur; non est tamen ,--cολή , quia ante transitum non erat mutatio fortunae. eXemplum facio. In Iliade est non Nam in tota Iliade 1dem est tenor usque ad finem, Scaequabilis persenarum dignitas. Quare merito cap. XXIV. de Iliade pronunciauit Aristo
75쪽
cum Odyssea vero implexum. De peripetia Vero,
dc Agnitione ,-Fabula subinde disputabitur
accuratius. At hic merito quaeri potest explicatio facilior mutationis transitus . aio itaque transitum hic ab Arithoi. accipi pro Commutatione fortunae in alterum statum, in quo fortuna stet & consistat quodammodo. Verbi gratia, quia in Odyssea post necem procorum,oc pacem inter Vlyssem,ic primarios Ithacenses stat fortuna , commutatio talis dici debet transitus. At mutatio dicitur de priori commutatione , quae est ante transitum. Vt cum Vly ses se egenum finxit & emendicauit, est mutatio non transitus , quia in illo statu mancre non debuit. IX. ACTIO porro implexa est ea ; quae per Agnitionem, dc Peripetiam, Vel utramque, Vel alterutram habet transitum; itavi sit
nexus quidam aut necessarius, aut verisimilis, quo Vnum ex altero aptum sit, atque pendeat.
atque hic quoque indiligens fuit Pacius. Cauet enim Aristoteles cap. X. γε-
reo u Dissere sinquit )multum hac esse propter haec, an post haec. Vertit Pacius. Dissere multum fiant hac per haec , auex sis. Nam Μ Ταδε non significat ex his, sed
76쪽
DE MATERIA EPOPOELE. 4s post haec. Non autem id, quod est post aliud, est propterea ex alio , ut Logici docentur in libro de categoriis capite de priori. Castigat vero Aristoteles poetas illos, qui Peripetias,& Agnitiones, tanquam aliena membra in fabulae corpus inserunt. Vult itaq9e parteS Omnes inter se sic aptas esse, atque Commissas; uti necessarium sit , aut saltem verisimile unum
cap. X. Quod etiam cauet Horatius initio de arte. At de neXU accommodate magis in altera di i putationis parte quae
X. D E veritate actionis , siue argumenti id in quaestionem vocari potest ; possitne actio fingi in solidum. Parum perite Vulgus putat materiam omnis poematis fictam esse debere; atque adeo inscite magis , quia fabulam accipit in eam partem , quasi sit Vsquequaque. Commentitium quiddam, quo ineptum nihil est magis. Illud itaque Pelusiotae lib. 2. Epist.228. HUο ira; υλίω res et. ψ δειε Id est, Poeticae materia est mendacium, qui de puro puti que mendacio interpretatus fuerit, is non cum
Philosophis , sed cum imperita plebe sense-F iij
77쪽
λοπηιηπι - , petitur ratio , leuis est , & diluta Quia etsi actio vera sit, quam ornat i tamen nullum a se aspernatur ex istis nominibus. Imitatur enim actionem, quae Uere contigit,
sed illam ita ornat, quasi pingat imaginem, dc illius similitudinem exprimat. Philosophiae . nΟS reddamus. Quaestio est. An quae fabulae subiecta est actio , debeat esse Usquequaque ficta. In comoedia censet Aristoteles poste ;& ut plurimum debere : In tragoedia minus libenter concesserit, sinit tamen , dc laudat Agathonis poetae fabulam, Cui nomen
In quibusdam stragoediis) nihil retinetur, mi in gathonis fore. nam in hac tragoedia pariter, oe res, oe nomina ficta siunt nihilo tamen
minus placet. cap. V II. Rationem adducit, cur id minus liceat in tragoedia, quam in comoedia ; quia res & personae in Comoedia obscuriores sunt, neque admodum sese parietibus domesticis efferunt. Quamobrem verisimilius ignorantur ; neque tamen carent proba
78쪽
DE MATERIA EPOPOEIAE. 47hilitate, si perite fabula fingatur. At cum in tragoedia personae , & actiones sint illustres ;probabiliter ignorari nequeunt. In Epico Carmine me auctore nemo id audebit; cum nullius ex antiquis exemplo se tutari queat. XI. ID Vero longe grauissimum. Quid 3 si actio vera quidem sit , sed non verisimilis. nihil diligentius, nihil accuratius monet Philosophus ; quam ut verisimili studeatur. Neutiquam inquit cap. IX. ) est in ossicio poetae i Vt ea, quae facta sunt, canat , neque ea, quae fieri, aut etiam qui fieri possitnt, nisi cum verisimili congruant. Tum ab historico dis
. Sed propterea quod historicin ea narret, qua facta seunt s poeta vero qualia fieri potueruntis εἰώι, ut qui verisimili studeat. Tum poe- sim historiae praetulit , aitque esse viri φώτερον B αννυχα -οντε sapientius atque melius aliquid, quia historia hominis singularis veluti Alcibiadis facta prosequitur: poesiS Vero ea, quae ab homine quopiam uniuerse N non
facta, sed quae secundum verisimilitudinem potuere fieri. Constitui itaque primo iubetamonem fabulae subiectam, sine nominibus;
79쪽
48 DISSERTA T. PARS I. quo, posita omni perturbatione, siue odij siue amoris , verisimilitudini consulatur melius. Τum personis nomina induci iubet , quae etiam & probabili subserviant. Eminuero ridet eos, qui se purgant quasi fabula ornari non possit, nisi aliquid contra verisimile
Oportuit cnim abstinere se , studium suum ab iis a ionibus ; quae legis, formae patien
Atque hic Pacij transsatio desicit. Sic enim
γεῖὀῖ . Luapropterloquutumsuisse dicere, fabula quidem ridicula esset. Haec verba sensu , δί intelligentia casa sunt.. Hoc ipsum cuim Aristotcle monuerat Horatius in ars C. Nec desilies imitator in anctum
de pedem proferre pudor vetet,aut operis lex. Sed redeat oratio , unde progressa est. Si Philosophus ab ea actione temperandum putat , quae per fabulam exornari nequit cum Veirisimili ue quantum ab ea abhorrebit, quae CX
sese cum verisimili pugnat Z vix dici potest; quam inepta sit ad Epopoeiam. Siquid tamen in Epopoeia sit parum verisimile, illud in Epi- sodiis,
80쪽
DE MATERIA EPOPOElaE. 49 diis, ferri utcunque potest,& extra fabulae
constitutionem, quam , non μιλν VΟ-
Cat. Si 5 μη, inquit 'H θωμαι. Ad haec , in quo plurimum esse momenti necesse est, id quod fieri non potest , & est in
αλιυά ς, si tamen sit verisimile, ipsi Vero anteponit Philosophus. -- αλ υ m
Quae verba deficiunt 8c abundant ; deficiunt quidem ista particula : abundant ista, m; Vt recte monuit Robortellus. Quare mirum non est Rico boni versionem nitore Caruisse. Graece itaque sic ille legit ex manuscr. - ra δεῖ
Oportet eligere potius ea quaesieri nequeunt,si tamen verisimilia sunt,&c. Auctor tamen est Philosophus , ea quae ab antiquis excogitata stat, licet minus sint verisimilia , tolerari posse; ut de expositione Vlyssis a Phyacibus in littore Ithaco; quia fortasse priscae illius aetatis aut patientia , aut oscitantia , verisimilitudinis speciem merentur. Id tamen diligenter monet, si quid tale est apud antiquos, illud minime in actionem: sed in epistodia, dc fabulae or