M. Minucii Felicis Octavius cum integris Woweri, Elmenhorstii, Heraldi & Rigaltii notis aliorumque hinc inde collectis ex recensione Iacobi Gronovii qui emendationes & explicationes suas adjecit. Accedunt Caecilius Cyprianus De idolorum vanitate. & I

발행: 1709년

분량: 537페이지

출처: archive.org

분류: 로마

451쪽

id est in ipsis auspiciis positus dixit : Serapis voca

ιus, ct intra corpus hominis collocatus talia respondit. Dicanununc mihi perditi homines, quis potior est, qui vocat & imperat dc includit, an qui vocatur & paret & cum venerit, in suscipientis hominis Corpore po- teltate jubentis includitur ξ Gratias agimus, Ρorphyri , quod libris tuis Deorum tuorum nobis subitantiam prodidisti. Didicimus per tu, quatenus Dii tui

hominibus viventibus serviant. Serapis tuus ab homine vocatur, & venit, & cum venerit 1hatim justus includitur, id loquendi . necessitas nolenti forsitan imperatur: Sic apud nos Deos vestros . Cum hominibus nocere coeperint, religiosii sermonis flagella Calligant.

Sic in corpore hominum constituti Dii vestri verbo Dei spiritualium flammarum igne torquentur, dc qui apud vos quasi dii coluntur, apud nos religios e fidei medela Christi gratia humano su b jacentes imperio , dctormenta repugnantes sustinent, & victi poenis ultricibus subjugantur. 3 Penatcs etiam qui sint, explicare Contendam ne quid a me sit praetermisium. Qui nihil aliud putant c ste vitam , nisi vescendi de potandi licentiam , hos sibi Deos ex cupiditatis suae humilitate

finxerunt, nutrimenta corporis, quae ex quotidianis epulis comparantiar, hoet nomine pro salute hominum Consecrantes. Quia per epulas corporis reficitur infirmitas, alimenta solam.esie Deum sanxerunt, nescientesi Mest, in ipsis auspiciis posi- Origenes homil. in Iosiva.

tus J Puto irrepsisse e glossa. Stipimica virtus daemonis ob ea x Religiosi sermonis flagesta ea- a neu us corpus, adhibeantur autem Ripant J Infra: Adhaerens homini multae exorcissarum inυocationes OIaceratur, uritur , vapulat, Olad haec omnia surdus Laemon in ob-βaιim de eommissis feleribus consite ur. Cyprianus de idolor. vanitate. Videas idos i Daemonasin no-sra voce ει operatione maj satis occultae flagris caeri, igne torreri, lucremento poenaε propagantis ex- rivili, ellulare , gemere, deprecari.

sese corpore persi at, facilius strens exorcissarum paenas, ω adhibita sibi ex Dei nominis invocatione tormenta. Vide , quae notamus ad Minucium. 3 Penates etiamJ Cic. 1. de Nat.

Deorum. '

452쪽

tes divini oraculi veritatem. Cum enim Dominus no ster Iesus Christus cum Diabolo pro nostra salute sol . Iicitus ; divina majestatis suae colluctatione certaret adc ut .dc faucibus ejus, quem gerebat, hominem liberaret, hac cum responsione quas avit. Nam cum diceret ei D: abolus : Si filius Dei es , fac ut isti lapides pana, flant. Respondens ei Dominus dixit : η Non in pane tantum vivit homo , sed in omni verbo Dei. Nel cientes itaque substantiam generis humani , quotidianas cpulas hoc nomine consecrarunt. Nam omne , quo ucscuntur homines ρ penus vocatur ; hinc & cella penaria, hinc & Dii penates, ab abjectis ic pro flTatis hominibus miscra sunt cogitatione composita. ' Uella autem quid sit discite , ne puteti S antiquum aliquid , aut cum summo terrore inventum. ignis est dometticus , qui in focis quotidianis usibus servit. Quapropter coquos habeat , non mi icras virgines se Cerdotes, quae contemnentes ignis ipsius favillas, Ut prolii tuto corpore peccare coguntur , aut in Virginitate Perseverantes perdunt honestam gloriosi nominis dignitatem. Palladii. etiam quid sit numen audite. Simulacrum est ex ossibus Pelopis factum. ' Hoc avarus Scytha fecisse perhibetur , jam quale sit considerate , quod Scytha barbarus consecravit. Estne aliquid apud Scythas humana ratione compositum , dc

illa cisera gens hominum J & crudeli atque inhuma-

mora. Varro.4. de lingua Lat. .

Deorum

3 Simulaerum ex ossibus Peloi, JClemens Protrept. Arnob. lib. 4. 4 Hoc avarus Sorba fecisse perhibetur J scribendum : Hoc Aba- , is Sedilha feeisse. Idem error paulo post: Hoe Troiianis Abaris tra- idit. Non avarus. Ego nunquam memini apud alium scriptorem Iegere Palladium Trojanorum ex ossibus Pelopis conciu- natum suisse, neque Abarim Trojanis vendidisse, qui enim potirisset, qui multis seculis posterior fuit Trojanis temporibus Τ Sed τήνωρυοπλατην Pelopis ex Pici Ilium delatam scribit Pausianias in Eliacis , quod sine illo osse , & areu Philoctete s ιον δυσαλωτον Oraculo accepissent. Hic locus notabilis.

453쪽

DE ERRORE PRO p. RELIGI

semper atrocitate grasi ita, in constitvcndij religionibus rectum aliquid potuit invenire λ Simul acriani hoc Trojanis avarus vendidit, stultis hominibus vana promittens. Vendebatur Deus, ut prodesset emptori;& emptor suppliciter adorabat, quicquid paulo ante viderat subhastatum: Substantia autem simulacri ipsius ex ossibus Pelopis est. Si humana vis miseros homines ossa venerari, purioris saltem ic castioris hominis re liquias collige. Accedat idolo quod facis, ex hominis virtutibus meritum. Pelops in deliciis amatoris fuit;& diu prostituti pudoris damna sustinu,t. Sed nec ad ulto ei scelus defuit Is enim cujus filiam petebat. Cum fraude proditoris occidit. Proditorem etiam ipsunt pci juriis aggrestus est , & ne promissa redderct praemia , hunc eundem per abrupta praecipitia jactavit: En cujus clecta sunt ossa, ut Deus fieret, qui urbes

8c regna servaret. Sed nec servavit aliquando nec profuit, dc quid se maneat, ex urbium in quibus fuit, casibus vidit. Incensa est Troja a Graecis . a Gallis Roma, dc ex utroque incendio Palladium resti attini est. Sed reservatum non propriis virtutibus, sed humano praesidio: ab utroque enim loco homines liberant, & transsatum est , ne humano flagraret incendio. Tanto numini humana fuerunt praesidia necessaria, & ne arderet, humanum quaesivit auxilium. Dilatum est Palladium ab incendio, non liberatum. Si ad sententia, manet poena, ignis imminet, ignis urger; quem vitare non poterit. Jam parturit flamma coelestis , jam divinae animadversionis monstratur adventus, jam futurae cladis nunciatur exitium, in hoc incendio Palladium latebras invenire non poterit, ignis iste 1crutatur abdita , quaerit absconsa : dc quicquid errantes homines vanis persuasionibus perdidit . rapida flammarum populatione complectitur : 'Venit enim inquit) dies Domini ut ardens clibanus. Audisti quid veniat. Nihil cst, quod ex te collectum in apothecis

454쪽

36 IULII FIRMICI MAT.

dominicis reponi possit, ardebis ut stipula, cujus in

nis vilitas in cinercs favillasque servatur , quam rapax ignis violentia congeniti spiritus pascitur. Hic est exitus finisque vestero haec est poena, quam pro deceptis hominibus Deus. 1latuit, ut perpetuis ardeat flammis, qui contra voluntatem Dei miserum hominem aut decepit aut pcrdidit. Volo sane diligenter inquirere , cujus Minervae hoc volunt esse signum. Plures enim Minervas fuisse constat , nec aliquis in ista parte dissentit. Singularum itaque genus, institutum , artem propositumque dicamus, ut eX nis omnibus invcniri possit, Pal Iadium cujus Minervae sit nomine consecratum. Quinque Minervas fuisse lcgentibus nobis tradit antiquitas. . Una est Vulcani tilia, quae Athenas condidit , quam ex agrestibus locis ad

urbanae conversationis ordinem rustica turba comitata

est. Fuit alia in AEgypto , Nili regis filia, textrinae

artis magistra. Tertia vero patre Saturno genita est. Sed hanc viragi ncm fuisse commemorant: nam nunquam se intra foeminei si Xus verecundiam tenuit, sed arma semper strepitumque pugnarum , & cruenta sequuta est studia bellorum. Quarta Iovis Cretici regis fuit filia, quae occisum patri detulit Liberum. Quinta Pallante patre, & Tritonide matre orta est , quM patris appellata nomine, Pallas est ab hominibus nuncupata. Haec parricidalis amentia furoris & vesanae temeritatis instinctu , patrem Pallantem crudeli morte jugulavit. Ncc simplici patris morte contenta, ut diutius malis suis frueretur , dc ut de morte patris crudelius triumpharet , exuviis Corporis Hus Ornata est,

et Quinque Minervas J Idem

455쪽

est , ut parricidii facinus ex crudeli ottentatione publicaret . . Hujus cst Palladium , pro nefast nomine Consecratum. Haec est Pallas quae colitur , haec eth quae pontificali lege servatur , 8c cujus facinus severius damnari debuerat, ejus imago suppliciter adoratur. Apponite ignem , augete flammas, ut quotidianis sacrificiis veliris dicatur ardere. Quid enim mere tur aliud parricida, nisi ut perpetua mutatione flammarum ante sententiam Dei quotidie flammis ultricibus concremetur ξ Bulta sunt, sacratissimi Imperatores, appellanda, non templa. Rogi sunt potius dicendi miscrorum. Nam in honorem hominum perditorum aedes pro sepulchris miseranda hominum servitus facit. Hic crematorum corporum favillae ser-Vantur , hic cineres mortuorum irreligiosa lege conduntur , Ut acerbarum mortium casus quotidiano victimarum sanguine recrudescat, ut tristis lamentationis exitus renovatus annuis luctibus. rcnascatur , ut sopitos fletus recentior ululatus exagitet, ut parricidia, vel incesta, vel mortes ex sacrorum ritu miseram ins hominum & colere discat & facere. Amputanda sunt haec, sacratissimi Imperatores, penitus atque delenda , & severissimis edictorum vestrorum legibus corrigenda ne diutius Romanum orbem praesumptionis istius error funestus commaculet, ne pestifero: consuetudinis convalescat improbitas. Quicquid hominem Dei conatur perdere, ne diutius in terra dominetur. Nolunt quidam & repugnant, & exitium suum prona cupiditate desiderant : sed subvenite miseris, liberate pereuntes, ad hoc vobis Deus summus Commisit imperium, ut per vos Vulneris illius plaga

curetur. Facinoris eorum periculum scimus, erroras

notae sunt poenae . sed melius est, ut liberetis invitos,

quam ut volentibus concedatis exitium. AEgrotandes

contraria delectant , & cum corpus hominis adversi aletudo postedorit , contra salutem suam a laboranti- Et e R hus

456쪽

DE ERRORE PRO F. RELIG. 439

monstravit. Frugum substantiam volunt Proserpinam dicere ; quia fruges hominibus, cum seri coeperint Irosunt. Terram ipsam Cererem nominant, nomen oc a serendis fructibus mutuarum. Ex bellorum casibus Mavors nomen accepit . quasi magna vertat. Minerva similiter bellicum nomen est, quasi aut minuat aut minetur. Venustas hominum Venus dicta est. Apollinis nomen ex humanis finxerunt casibus, sermone Graeco, quasi omnia commi si a sibi, aut amittat aut perdat .. Solem etiam quidam Apollinem dicunt, quia quotidie in occasu constitutus splendorem luminis perdat. Perdere autem Graeci ἁHλ ιν dicunt. Videtis ut vestros cmentitos & ficticios Deos turbulentus error cxcogitaverit , ut superstitionibus anili bus & formae vobis traditae sunt ic nomina. Sed haec omnia veritas detexit, dc ratio sanae mentis invenit, ut investigatis omnibus atque detectis, quae sacrilegus error absconderat, veritatis semita luceret. Haec enim omnia cum essent male composita, terrori primum fuere mortalibus: dehinC consumpta novitate, quasi eX longa aegritudine convalescentibus hominibus , natus est quidam ex admiratione contemptus. Sic paulatim, quod stupebat animus, ausus est diligenter inquirere, statim in arcana fictarum ac vanarum superstitionum sagax misit ingenium. Tunc ex assiduis tractatibus latcntium ratione collecta pervenit ad causas, ut Profanarum rcligionum miseranda Commenta humanum genus primum disceret & deinde contemneret, tertioe recusaret. Liabet nunc explanare, quibus se signis

vel quibus symbolis in ipsis superstitionibus miseranda hominum turba cognoscat. Habent enim propria signa, propria responsa , quae illis in illis sacrilegiorum coetibus Diaboli tradidit disciplina. In quodam templo , ut in interiores partes homo moriturus πί- sit qdmitti, dicit: de tympano manducavi , de cym'

457쪽

facinore confiteris; pestiferum veneni virus hausisti.& nefario furoris instinctu lethale poculum lambis , cibum istum mors sequitur semper , & poena aeterna. Hoc, quod bibisse te praedicas, vitalem venam stringit in mortem , dc sedes animae contaminata malorum te continuatione conturbat. Alius est cibus, qui si i litem largitur de vitam ; alius est cibus , qui hominem summe Deo ic commendat lc reddit; est cibus, qui languentes relevat, errantes revocat , lapsos eri 'Rit , qui morientibus aeternae immoris litatis largitur

insignia. Christi panem, Christi poculum quaere, ut terrena fragilitate contempta , substantia hominis immortali pabulo saginetur. Quis est autem hic panis, vel quod poculum ξ de quo in libris Salomonis sapientia magna voce praeclamat. ait enim: ' Venire , ct manducate de meis panibus , ct bibite vinum, quod miscui. dc Melchisedech Rex Salem , dc Licerdos summi Dei, revertenti Abrahae cum pane & vino benedictionis obtulit gratiam. Ilaac etiam cum Jacob benedixisset, cum hoc idem Esau a patre suppliciter exi-Lerct, respondit ei pater : Dominum tuum feci illum, re omnes fratres ejus feci servos , tritico ct vino confirmavi illum. Tunc Esau casus suos misera lamentatione

deflevit, quia tritici & vini, id est, futurae felicitatis perdidit gratiam. Quod autem consecratis hominibus a Deo panis divinus iste praestetur, per Esiliam dicit Spiritus Sanctus: . Sic dicit Dominis, Ecce qui serviunt

mihi manducabunt, vos autem esurietis. Ecce qui serviunt mihi , jucundabuntur , vos confundemini , vos interficiet Dominus. Non solum panis iste a Deo lummo sacri

legis & impiis denegatur , sed N poena promittitur ,

. . e m

458쪽

εc acerbae mortis decernuntur exitia , ut esurientibus faucibus divinae animadversionis exitus ingeratur. Sequuntur etiam hoc idem XXxm. Psal. veneranda responsa, ait enim per David Spiritus Sanctus: Gustatasir videte queniam dulcis est Dominus , dulce est c Heste pabulum , dulcis Dei cibus , nec habet in se misera famis

triste tormentum , ct de medullis hominum , praecedentis veneni virus excludit. Haec ita esse sequentia oraculi responsa declarant. ait enim : Timete Dominum sancti ejus , quia non est inopia eis, qui metuunt eum. Divites eguerunt, ct esurierunt , qui autem inquirunt dominum , non indigebunt omni bono. Qui sic in templo praetextaqtus incedis , qui fulges purpura, cujus caput aut au TO , aut lauro premitur, errorem tuum turpis egestas insequitur , dc cervicibus tuis onerosum paupertatis

imminet pondus. Illum quem despicis pauperem, largus & dives est , spatium illi Abraham in sinu suo praeparat. Tunc tu per interjecta flammarum spacia

ad mitigandae conscientiae tuae vulnera, tenuem ab eo .

stillantis aquae guttulam postulabis, nec tibi volens L zarus lenimentum doloris tui aut dare poterit aut impetrare. Siugulorum enim pari gratia merita pensan'tur , illi vita confertur propter hujus seculi mala, tibi propior hujus seculi bona perpetua tormentorum

Poena decernitur. Ut autem manifestius diceretur quinam ille esset panis, per quem miserae mortis Vincuntur exitia, iplo Dominus sancto ac venerando ore signavit, ne per diversos tractatus spes hominum pravis interpretationibus fallerentur. Dicit enim in Euan- .gelio Iohannis : Ego sium panis vita, qui υenerit ad me, non esuriet , ct qui in me crediderit , non sitiet uηquam.

Item in sequentibus hoc idem simili modo significat;

ait enim : Si quis sitit veniat es bibat, qui credit in me. Et rursus ipse, ut majestatis suae substantiam credentibus traderet, ait: Nisi ederitis carnem filii hominis, O

459쪽

hiberitis sanguinem ejus , non habebitis vitam in vobis. Quare nihil vobis sit cum tympanis, cibo odii , miseri mortales ; salutaris cibi gratiam qu rite, dc immortale poculum bibite. Christus vos cpulis si is revocat ad lucem, ec gravi veneno putres artus, & torpescentia membra vivificat. Coelesti cibo renovate ho- an inem perditum , ut quicquid in Vobis mortuum cst, divinis beneficiis renascatur. Didici stis quid vos facere conveniat, eligite quod vultis; inde mors nascitur, hinc immortalis vita donatur. Dicis etiam:

Quid sic miserum hominem per abrupta propcipitas , calamitosa persuasio ξ uuid illi falsis spei polliceris insignia 3 Nullum apud te lumen

est , nec est aliquis sponsus qui hoc mereatur audire. Unum lumen est, unus cit sponsus hominum , quorum gratiam Christus accepit. Non poteris ad te alienae fclicitatis transferre gloriam , nec poteris coelestis numinis spicndore decorari. In tenebras squalioresque projectus es: illic sordes, squallor, caligo, tenebrae,& perpetuae noctis dominatur horror. Si vis ut tenuis saltem tibi splendor luminis luceat, erige vultus, &demerses erige oculos, dc desertis his ad eum te Confer qui dixit : sitim lux mundi s cujus divinis

Praeceptis continetur , ut in hac terrena conversati Ο- ne opus nostrum per dies singulos luceat. Lucere autem non potest nisi immaculata nos conscientiae oris namenta proteXerint , ni 11 integra nos dc incorrupta Uita commendet, tunc orietur nobis Veri luminis gratia: tunc se nobis lucis auctor insinuet: tunc Verum

lumen & accipere positimus di videre. Sed ut sacrilegae vocis comprimatur improbitas, quis sit vere sponsus , sacrarum Jectionum oraculis comprobabo ; ut probetur sponsum esse Christum , sponsam Ecclesiam: ex quo venerando patri spirituales filii per dies singu-Ios procreantur. In hac Probatione arcana prophetarum veneranda pandantur. Adsistat nobis sanctorum

460쪽

oraculorum fides. Ioel divino spiritu monente sic dicit : ' Canite tuba in Syon , sanctificate jeyunium , ct indicite curationem, aggregate populum , sanctificate Ecclesiam , excipite majores natu , colligite parvulos la Ientes , procedat sunsus de cubiculo suo , ct sponsa de thalamo suo. Hoc idem Ieremias simili ratione significat; ait enim cum Hierosolymae truci minatur oraculo : Et auferam de civitatibus Iuda , ct de urbibus Hierusalem vocem lae antium , vocem 'onsi ct vocem sponsa. Processum sponsi etiam per Psalmos praedicat Spiritus Sanctus. In XI IX. Psalmo hoc invenitur oraculum ; ait enim: Ex ipse velut sponsius egrediens de thalamo suo exultavit, ut Giagas viam currere. A summo caeli profectio ejus, ct decursio ejus usique ad summum ejus, ct non est qui lateat a calore us. 4 Secretiora pandantur arcana, in Apocalypsi. quis sit sponsus inveniemus , ita enim scriptum est:

mini, ostendam tibi novam nuptam uxorem agni. Et duxit me in *iritu in montem magnam, ct ostendit mihi civitatem sanctam Hierusalem dessendentem de caelo. Investigandum est, quid etiam nobis dc hac ipsa re tradat Euangelica disciplina ; inveniemus enim in Evangelio Joannis ita esse signatum : . V mihi testes estis, quoniam dixi eis, qui missi siunt ab Hierosolymis ad me, quia non sum Christus , sed quoniam missus seum ante ipsum. cui enim habet 1ponsam , Jonseus est s amicui autem sponsi est , qui sat ct audit eum , ct gaudio gaudet propter vocem sponsi. Hujus rei mysterium ostensum est, hujus sponsi adventum sapientium virginum chorus CXpeiactat, huic praefert lumina pervigili cura sancta virginitas, expectantibus sponsum servis Relicium prae

miorum promittitur munus. Invenimus enim in Euangelio Lucae: Sint lumbi vestri praecincti, ct lucer na ardentes, ct vos similes hρminibus expeEtantibus domia

num a cap. I. cap. 26. q. cap. . eap. 3. it Mat. 2s. cap. Q.

1 Apocat si , id es , in revelatione J Dese glossema: is es, is

SEARCH

MENU NAVIGATION