장음표시 사용
681쪽
nibus c, Iia. . Ex organis sensoriis externis perinJe ac iacorpore humano nervi ad cerebrum extenduntur, per 'do motum fibrallis ejus impressum ad cerebrum propagati, testa modo ostendi potest, quo idem in corpore humano exicieta , m. , ut a 'eo brutis eadem sint idea materiales, quet ho minibus css. ita . Jam constat animam humanam ideo illliri corpori, quod sibi repraeleutet sensibi Ita convenienter miliato nibus in organa seniria factis sia. , ut ideis materialitia continuo coexistant sensuales , Ii3. . Quamobrem cussista repugnet, sensibilia repraestentari convenieater mulatiostilus, quae in organis brutorum contingunt , etiam in orgaab Ujῖοι
persectis, sI. 7ι5δ, atque adeo possibiles sint idea ista ales, amaterialibus ideis brutorum coexistant; naturae autem sinu toribus abunde perspectum sit, eam in omni varietate stilludini studere, sic hinc eadem eodem fine fieri in divellis: irpi mento ab analogia delumto recte omnino colligitur, brutaΨse animas. Canestani animadvertentes fieri posse, vim horta in brutis sola vi mechanismi eorporis tonse ἐιmt. existiam animarum in iisdem negarum ti bruta in meria monas tranqsermarunt. Enimvero quod argumento. iμπnulla insit vis concludendi. sitis superque intellipaerunquae de harmonia praestabilita in superioribu, elui siet i sis. & seqq. . Non neg amas in brutis mali in his vimus, lata vi mechmismi consequi: negamur tuatalis,liqua probabilitatis speeie, multo minus reno inlini. de ii brutis esse anima . Quod brutorum , praeseri tritistum. organa eandem habeam structuram, quam hi καπna corporia humani, nudo adspectu 1gnuse r. ii ego senseri a brutorum ac hominum, veluti oeuli, eultro eo subiiciamur: quod nemo nisi in omni tuterii pitvilienus ae hospes ignorat. Ex identitate autem strues '
682쪽
experimento saeile eiusdem convincitur. Etenim nemo est qui nesciat, modo in experimentando fuerit versatus, in oeulis brutorum objectorum visibilium imagines inversas perindeae in oculo humano delineari. Argumentum ab analogia de- sumtum etsi in probabilium numero sit, in rebus tamen naturalibus maximum habere pondus, ita ut spodictico plerum que aequipollear, non ignorant qui vel in sola Astronomia catis sunt versati. Aristotelico Seholastiet animas brutis tribuerunt, propterea quod sibi persuaderent, absque iis actiones bru torum explieari minime posse : quod eum non probaverint. nee hrutorum animas existere probarunt. Atque ea de ea uia fanum est, ut Cartesiani easdem rejeeerint, contrarii probabiliter persuasi: ad istam vero analogiam, qua nos utimur inprobanda existentia animarum brutorum, animum non adFer
Bria: imperfectiora vero, quibus pauciora. Dantur autem in inter anima.
impersectioribus plures impersectionis species.
Ita animalia impersectiori sunt ostrem eochlea , muscae, sormieae & insem alia. Etenim hae e bruta tantum rami gaudent & qui in nonnullis vocantur oculi, tales non sunr, eum defietat oeulorum structura quem, d modum dudum observavit Claudiui Per avis in Mechanica animalium pari. I. cap. . Oper. pag. 336. S seqq. Perfectiora sunt animalia quadrupedis, quibus omnes esse sensus nemo ignorat. tisdem accensendae fiunt a Ues di proxime ad ea aceedunt pisce ν. Gradu tamen
differre sensua tam in persectioribus, quam impersectioribus 'neminem figit., 7SI. Bruta sibi perceptionum suarum conscia sint. Patet enim, Misura a quod sensu distinguant sensibilia, quae in organa ψῆrum Uunti perceptio pse sane ostrea tactu discemit vim ad testas divellendas adli, g -- Lbitam. Et de insectis curiosae admodum colligi possunt Ob'
683쪽
servationes idem confirmantes. Habent adeo perceptiostipartiales claras atque hine totales distinctas f. M. hytam r. . Cum adeo sint in statu perceptionum distinctarda f. 43 Pθωοί empiri Di sibi perceptionum tuarum edati sunt f. I, . Idem etiam sic ostenditur. Brutis persectioribus ta dem sunt organa sensoria, qua hominibus f l. 73o.) 6 S.
stat eorundem eandem esse strilibram, quae in organis eos seris humani deprehenditur. Nervi quoque eodem modo raorganis senBriis ad cerebrum propagantur, o cerebrum e i dem struelitrae deprehenditur, quam in humano vi tu dii a guere liceti Nullum igitur est dubium, quin sensibilia , di gana brutorum persectiorum agentia eandem mutatioaeci ii dem inducant, quam hominum organis inducunt, ti motas nervis sensoriis impressi eodem modo ad cerebrum propa 'tur, quo in hominibus propagari solent l. Iti. , et adeo x cies impressae ct ideae materiales eadem esse debeant, qua, hominibus f. III. , consequenter dubitandum non est, via eadem quoque ipsis respondeant idea sensuales t, ii , fata vero nobis iunt perceptiones sensibilium elaret atque diuisitis. Tales igitur quoque esse debent brutis persectioribus. quo niam itaque perceptiones clarae atque distinctet id hoc unt, ut rerum percepiarum sibi conscia sit anima s, n); gelabruta quoque persectiora sibi rerum perceptarum aesticia illi dubitandum non est. De brutis imperfectioribus, qua unicum talltsscires habere videntur sensum, scilicet tachim, constat, quemaino hum ct Perrauis lota eit. Observavit, ea tactu ei polluti atio; eodem distinguero minime Valemus, ut actiones ipfora. subtilitate hujus sensus pendentes in admiratione: n in naturae contemplator , Nesiesse igitur est, ideas sesaias actui respondeat inulto ας clariores , quam ia hometura D
684쪽
Enimvero cum homo sibi conscius sit tangibilium vi istius claritatis, quam ideae suae sensuales habent; non sine ratione colligitur animalia quoque imperfectiora siti conscia esse debere.
Non verendum est, ne sie brutis tribuamur animae spirituales; neque enim ad spiritualitatem sussieit apperceptio, seu ut subjectuin pereipiens pereeptionum suarum sibi si conscium S. 643. . Si instes ex Carte ianorum principiis apperceptio. nem esse characterem spiritualitatis ; objectionem insuper hahemus, cum non autoritate, sed rationibus moveamur.
Animae brutorum materiales seu corporeae non sunt. Aniis Immateria. mae enim brutorum sibi consciae sunt rerum perceptarum cI. 7Si. Sed corpus cogitare, sieu sibi rerum perceptarum con st ut um ictum esse ninnit I. 44 , nec ea facultas, quam per se non habet, eidem communicari potest f. 46. . Animae igitur brutorum Corpora esse nequeunt, consequenter nec materiales sunt F. Iaa. IAI. Cosmia .
Eodem prorsus modo adstruimr immaterialitas animae brutorum, quo supra immaterialitatem animae nostrae evicimus I, 7. . Ceterum novum non est animas brutis tribui imis materiales: dudum hoe serere stholastici, veluti Soetus, Dinctor subulis.
g. 733 Anime brutorum sum substantiae simplices. Anima enim Otisdem
brutorum nee corpus est fg. 73a nec aliquod corpori com Ismplicitari municatum attributum f. 46. , adeoque nec ens compostum est,nec enti cuidam composito inhaeret cf. II9. Cosmia). Omne vero ens vel siniplex est, vel compositum 3. 683. Onto Animae igitur brutorum simi entia simplicia. Jam porro perceptiones, quas experiuntur bruta, Conti nuo mutantur, actionibus fetabilium in organa continuo mutatis: quod nemo non agnoscit. Sunt igitur modi animarum
685쪽
LIII. Ouot , atque ideo animae brutorum moli cibiles luato intol.). Eaedem cum eorporibus brutorum pereusasti: quod denuo nemo non admittere tenetur, qui earum exilitat iratin dubium minime revocat. Sunt igitur etiam perdurabiles l
766. Onta. . Quoniam subjectum perdurabile ti moli tibi,
substantia est j. 768. Onto ); animas brutorum lubilauicite: patet, easque simplices py demonstrata.
Simplieitas animarum brutorum supposita immiterillitiet denuo eodem modo evincitur, quo smplieitatem re 2,γmanae evicimus 48. . Materialistae, qui animis hemiali materiales esse defendunt f. 36.ὶ, brutorum quo sie ma materiales Leere debent, bruta in meras maehinis edd tritates. Iis adeo adstipulantur Cartessari, qui bruta proma machinis habent audaciores Magistro suo, qui subdub Iulide re loquitur. ' ν , Π
ligem Mimae dirutorura obstruant legem sensiviim . cum edustis arismi istiusmodi organa sensoria habeant, qualia sunt stiba observcl. Supra iam css. 749ὼ hinc collegimus, quod sibi remsitata sensibilia in organa ista agentiae onvenienter mutationibus d si iplis organis factis. Enimem lex tensationum hete est, qua animae hutnanae Observare tenentur: si in organo aliquo sialoes ab objecto sensibili quaedam producitur mutatio; ia citate dem coexillis sensatio per illam intelligibili modo ex iuris seu rationem sussicientem in illa agnoscens, cur jam ratar Lalti eur talis sit 9. 8S. PBcb. empir. . Anima igitur laudiunt gem sensationum Oblervanti
Poterant Porro ad animas brutorum transisti, labia de animabus humanis evicimus, sciliret quod ri qui ua πditae sint l. 33-ὶ , quR omnel ejus auidaea ιθ isten et,e,mur I. 6O. : quod Vis taeerantummodo anici se lin& quidem repraelent ri a universi pro sin eorρ en in universo. con enienter Mutationibus, dis latinum
686쪽
tingunt i . 6a. , quodque in hae vi essentia S natura anima. rum brurorum consistat f. 66. 679. Enimvero cum singula eodem modo probemur, quo ea de animbus nostris probata sunt; non opus est ut hisce diatius immoremur. Susiecerit nobis proposuisse principia generalia, quae in phaenomenis specialibus, quae de brutis observamus , explicandis usui esse polianr.
Brutorum animae imaginatione cI memoria e dent. Ex Bruta num actionibus brutorum id colligitur a posteriori. Nen o est qui imoημtio' hoc nesciat: si quis canis baculo aliquoties fuerit percussus, ad ης σ)ης 'conspectum baculi elevati vociferatur O sugit a plagis sibi me- π tuens. Quoniam ideo vociferatur S sugit, quia baculo percussus suit; necesse est ut idea baculi elevati resuscitet ideam plagarum ac inde orti doloris. Reproducitur adeo idea plagarum ac doloris, quam ante habuit, consequenter anima canis facultate imaginandi gaudet I. 92. 0 h. - r. . Similiter nemo non novit, canes dormientes voce & motu corporis saepius fgna somniorum inquietorum edere. Quamobrem cum somnia vi imaginationis producantur c . ras schol. empiri sex iis quoque recte insertur animam canis sucultate imaginandi gaudere. Eodem modo idem ex actionibus aliorum brut rum colligitur. Jam quia canis idea plagarum ti doloris inde percepti resuscitata vociferatur & fugit, plagas illas sibi repraesentare debet tanquam nunc infligendas ct dolorem tanquam nunc inde percipiendum. Quamobrem cum sibi conscius sit percepti num suarum β. 75i. , necesse est ut sibi quoque conscius sit plagarum tanquam sibi antea inni larum di doloris tanquam inde percepti, cum non alia si ratio, cur sbi plagas repraesentet tanquam denuo infligendas ct dolorem tanquam denuo inde percipiendum. Ιdeas adeo reprodii has recognoscit f. 173. PUcta empira consequenter memoria gaudet cf. 173. POcbumpis. .
687쪽
empir. Per analogiam idem inferre licet de animabus alio
rum brutorum, salva differentia, quam inter facultates lixessorum brutorum intercedere debere, diversitas actiost loquitur. Bruta, saltem persectiora & quae ad ea propius accestat, eandem habent cerebri struthiram, quae hominibus est, qdad, tum sensuum judicio constat. Quamobrem cum per lim&ram cerebrum humanum contrahat sicilitatem reproducellii ideas materiales g. et r. , ct in potentia reproductionis ita ginatio β. 227. , in sacilitate vero memoria materialis eoa stat g. 29 .); brutis cerebrum habentibus imaginatio ἁ π moria materialis tribuenda venit. Enimvero cum bruta h beant animas a corpore distinctas perinde ac homines f. 7 y lct vi legis sensiationis ideis materialibus in terebro sentiales , anima respondeant 754. , quemadmodum in humistitui I. ii 3. in nobis autem phantasmata ideis quoque materiali bus in cerebro respondent, ut adeo imaginatio materialis nostsiit sue immateriali in anima f. 227δ, nec memoria malefit lis sne immateriali, quae animae inest . 294.); per anῖος am ex memoria ct imaginatione materiali in corpore recte col ligitur immaterialis in anima, consequenter animas brutoluctfacultate imaginandi & memoria gaudere tanto minus dlibitra' dum, quanto magis in brutis obtervantur actiones similes iis, quae a nobis sine imaginationis S memoriae vi non edullia cum hinc argumentum ab analogia majus robur aequint.
Philosophi veteres & Seholastis animibus brutorum sim
haest itione imaginationem & memoriam tribuerunt, si ora in terminorum significatu non prorsus eum nobi3 esseῖο ant, reppoductionem idearum praeteritarum id mmd is
reserentes & fingendi, quam diximus, saeuitatem imagistamnis nomine compellantes. Sed eur nobis signiscitum tis 'spor immutare libuerit, ex Psychologit empiriea abun e tos' stat. Nituatur autem illi analogia auiduuae brutorum ditu
688쪽
Irarum, qua1 absque imaginatione S memoria in se dari non posse experiuntur. . 21. . g. 75SBraua observant i gem imaginationis. Omnium clarissi- rime hoe patet, si ad actiones brutorum animum advertimus. imasinaris. Ita in exemplo canis ad conlpe stum baculi eIevati vociferantis nis obferct fugientis, quo modo usi simius ad imaginationis exissenti- P m. in evincendam, vidimus idea baculi elevati resiuscitari ideam plagarum ac doloris, propterea quod baculo ante percussus dolarem percepit. Quoniam itaque vi Iegis imaginationis pereeptione unius eorum, quae semel percepta fuere, reproducta perceptio quoqe ceterorum reproducitur 6, III l hoc em-pis 3 canes observare legem imaginationis patet. Hinc vero Per analogiam concluditur, bruta quoque reliqua legem imaginationis observare. Idem quoque sic ostenditur. Lex imaginationis rationem mechanieam in structura cerebri habet os. 232. . Quamobrem cum brutis persectioribus eadem sit structura cerebri, quae hominibus; ratio, quae datur in structura cerebri humani, adesse quoque debet in strutfhira cerebri brutorum persectiorum. Consequenter lex imaginationis quoque poni debet perstructuram cerebri brutorum persectiorum ri8. Ontia. Bruta igitur persectiora legem imaginationis observare palam est. Quodsi ergo in ceteris quoque brutis imaginationis v stigia' sese produnt; per analogiam insertur, eadem quoque observare legem imaginationis.
Argumento anaIogiae plurimum hae in re tribuendum. Constat enim legibus iisdem regi e pora r quidni ergo & animas' Sane omnia eorpora mundi totalia easdem observant te.' ges: omnia eorpora in eonfli mi iisdem se ieiuntur legibus. e. dam sunt leges, quibus regitur motus omnium gravium. Sunt lege ῆ generale , quibus generatio omnium animalium eum ipsa generatione plantarum constitngitur.
689쪽
ari brutis Mura habens appetitum sensitiuum s aversatiam stremictu silvam. Bruta vocem variare solant ad appetitum Udjἔiuγοποι dum. Ita gallina voce allicit pullos, quiam in aliis tr huinon suadir. Peculiari quoque voce utitur, ubi ipsi ia diast untur. Similiter canis latratum variat di vocem triste melleae miscet eum eiulatu, ubi in conclavi lotus relictus exire te LHine igitur aperte patet brutis eo appetitum. Nolun yddro est ex superioribus, cauem fugere, si elevato baculo tussi percutere tentes, ut plaga evitentur. Habes adeo tenua aversionis indicium. Jam bruta habent se tam n ), tabent imaginationem 3. 733. , habent me rum ML, o iviam itaque appetitus sentitivus enaschur ex eonsula Mai s o. ' bol empir. , aversatio sensitiva ex coasula tali mpraesentatione ID. lybot empir. , ad confidam vero b ni ct mali repreleutationem sensus ti imaginatio tum me 'ria sustkit, cum distincta repraesentatio ad intellistra peni' at c=. 27s ' bot empir. ; bruta appetitum stillima staveriathonem sensitivam habent. Idem etiam sie ostenditur. Constat bruta affectibus eoarmoveri, veluti c3nem invidia 1 ira, subinde etiam fruilia Enimvero affectus sunt ad us vehementiores appellius lethi issi avernationes sensitivae ω3. PBctit e in . Puta iptur habeat appetitum sensitivum ci aversationem sentiiNT.
Qui ad actiones brutorum animum eduertit, abullit σε vineitur, ipsis appetitum & ava sitionem Maesul M. posse.
690쪽
rei tanquam malas i l. 369. Isin empis.1 Similiter constat inere animalia alia quaecunque ob imminens ipsis periculum . quo damnum corpori inserri potest, ct psittacum sibi metuere a plagis non minus, quam canem. Ex adverso canis estiriens Ossa Projecta adpetit, vel panis frustum, quod ipsi porrigitur, ct junia De δppetit res quascunque, quas non sine voluptate dilacerare potess Appetit ergo uterque, quod sibi repraesentat tanquam bonum I. s&. PD . empir. . Et idem patet in brutis aliis.
Brutis pauea sentiquae appetunt. Etenim non appetunt nisi Pae ad ritae eonservationem & Aeetes suae propaga tionem spe. Mant, ct pauca quaedam. quae ipsis voluptatem creant, eum istis Plerumque eonnexa. Natura ipsorum paucis contenta: Pauca igitur iisdem appetibilia. Non aversantur nisi quae in appetendo impedimenta o ieiunt & viraeae eorpori damnum inse. ni. fauea igitur ipsis sunt avertibilia. Observant in iis te. gem appetitua & aversationis tenaeirer & minus ad devia d βςctant quam homines. quibus voluptas ae molestia nimium imponunta
Brua d inruunsis uaribus arrieulatis , quitas ta- - Mura sem iis pereeptiones iarum res terceptas indiguare valent. Nemra mone non percepreone 2assea res terreptas indigitare valent. Nemra mone nonias ' ' 1 in is qui nesciat, ut exemplis non sit opus. Sane bruta, veluti rumum α. si nes, qui consortio hominum constanter utuntur, sermonisu.
nunquam consi uuntur, etsi organa vocis non snt inepta vocem articulandam, quemadmodum sermo requirit. --. Q ante plures annos in Saxonia fuisse canem, qui plura v 24bula germanica de gallica bene pronuntiare poterati Et quem μ' , oso ' ,Migit psittacos voeabula haud pauca immo integras propositiones. - Prounciare posse, certo indicio organa vocis ita moveri possis. i t eidem articulandae sumesant. Ex adverso homines inter e. ' ἰ b iis leducari loquelae non fiunt compotes, quemadmodum pm te templum ejus, qui inter ursos fuerat educatus β. 46I., U colligitur, brutis in more non esse positum, ut perceptione