Dactyliotheca Smithiana volumen primum secundum Volumen primum gemmarum ectypa et Antonii Francisci Gorii enarrationes complectens

발행: 1767년

분량: 333페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

ccxxx

HISTORIA

FRANCISCUS FRANCIA Bononiensis, Saec. XV. & XVI. Mirabile fuit FRANCIAE Bononiensis ingenium, &ad ardua ac pulchra quaeque opera capessenda valde pronum, atque paratissimum ; quod in eius Vita aperte ostendit VAsARius , quem cum Caradota de gloria & praestantia in absolvendis imaginibus in numi malis contendere potuisse adfirmat. Floruit labente saeculo XV. eximius Aurifex, Sculptor argentarius, Camlator , encausticae artis peritus , numismatum fictor &cusor laudatissimus, Pictor mabni nominis, qui sua tempestate a solo Raphael e Sanctio Urbinate superatus, ut id suis oculis doctus iudex conspexit , animi maxima perculsus aegritudine anno CID. ID. XVIII. in patria sua mortuus est . Quod & Gemmis scalpendis operam dederit, colligimus ex Cl. ViCTORIO, qui de eo ita scribit: i) Franciscus Francia piFimae laude tale atur, gemmarumste es m mismatnm sculptura.

PROPERTIA Io. Martini DE ROSSIIS Mutinensis F. S THOMAS VAGHIUS, Saec. XVI.

Quamvis mira prorsus habeatur humani ingenii praestantia , nilque arduum & difficile sit, quod homo a te & meditatione sua non possit perficere i haec tamen laus, etsi rara, minime etiam feminis deneganda est, quae, si optimis artibus dent operam, cum hominibus de praestantia & gloria certare possunt . Huius rei exemplum esse potest PROpERTIA Ioannis Martini DE Rosiastis Mutinensis Filia, quae sexum Vicit atque aetatem, S multarum artium opificio mirifice sua aetate excelluit

262쪽

GLYPTO GRAPHICA. ccxxxj

luit. Sciebam Mutinenses complures numerari egregios Pictores, Sculptores & Architectos , sed quum inter eos Scalptores quoque opifices multa nominis laude floruisse suspicarer, de memoratos non invenirem; de hac restripsi ad Clarisi. Utrum Domini cum Uandellium amicum meum in litterario orbe ob edita praeclari ingenii monumenta celebrem , qui mihi consulenti epistola sua scripta V. Kal. Maias huius anni MDCCLIII. ita respondit : quam responsionem eius ipsissimis verbis, honoris causa, proferre libet: Molli eccellentiis Pittori , Scultori , ed Architelli ha prodotio questo

is nostro Paesei ma quasi ni uno, cli' io sappia, e riu- is scito nelr arte d incidere Cammei e Gemme . Ut eis ben stata una tale PaopEk21A f. di Gio. Martino de' - Rossi Modanese, Scultrice famosa ; quantunque ii ViZo zani nel Lib. XI. delle sue Storie, ove solio I' anno se is 33. riserisce la sua morte, la chlami Gentildonnais Bolognese , la quale per te sue maravigliose opere se in duro marmo, da let con dolia mano intagitate, is merito di esser celebrata fra i piu degni Scultori delis la sua eta. Anche ii Uasari a c. 76. la fa Bologne,, se . L' Alidosito pero nel Libro intitolato Instrudoire is delis esse notabili di 'signa, destrivendo a c. I 7. Iasi gran facciata della Chiesia di S. Petronio, fra te al- ,, tre cose maravi gliose, dice esserui te Porte historia- is te per mano di eccellenti Maestri, & alcune di Pκο-- νERZiA figliuola di Giovanni Martino Rossi da Mo

is dena. Questa PROpERZi A nacque veramente da Padreis Modanese ; ma per la sua lunga dimora e virtu siri acquislo Ia Citta linanga Bolognesse. Lo stesso Vasariis per esprimere ii suo valore e destre2ga d' ingegno is in molle arti e scienete, dice, ebe sit messe ad intagii

263쪽

ecxxxij HISTORIAre mccii si di pesche, o fiam persichi, i quasi si bene, e tauranta pariense' u ris , che su se singolare si interii, noli flainente per L mbilia dei lavoro, ma per L fmeite: P delis fgure , che in qi illi fac a , e per la delicatissma mansera

certamente era tur miracolo medere sopra tin mcciolo cosa pice

A ti ita la Passione di Cristo satia con bellissim intagiis, mi im infinita di persone , olare si C cisi seri , e gli Apsoli .

si Seguita it Vasari a destrivere, com'ella fece pol una se parte deli' ornamento delle tre Porte di S. Petronio is tutia a figure di marino. Si diede anche ad intagii a- is re stampe in ranae con gran lode, e fece moli' attreis cose; e fini di vivere in Bologna nel Iue 33. e su sepis pellita neli' Ospitale della Morte. μ, Sed quoniam extra choream aliquantulum vagari mihi , aequus Lector , non negabit , reliqua etiam quae subiecit idem doctus Vandellius adseram , quae

cultores veterum elegantiarum non parum obteitare

possunt. NICCo LETTO, detio da Modena, su insigneis e valente Incisore in Rame. Le sue Carte vanno le-

is gale con quelle di Alberto Duro, di Luca di olan ,, da, dei Tintoretto, e di altri uomini di mirabile in

ri gegno, che fiori rono dat Isoo. at is 3o. is NICCOLo' CAVALA 1No su emgiatore famoso di,, bassirit levi. Molle delle sue opere si conservano tutis lavia ne'Gabinetti, e Gallerie di gran Signori comeis cose pregiose, ed in particolare di questa Serenissima se Casa d' Este. In una medaglia d' argento emgio Cariois V. Imperadore, e coli' occasione det suo passaggio perse Modena, quando ando a farsi incoronare net Novemia bre Isr9. a Bologna , gliela presento in dono, e gliis su gratissima. Ed olire l' onore e lode ne riporto unn Aran premio. Uco isti ipso by Corale

264쪽

GLYPTO GRAPHICA. ccxxxiiiis Uco DA CARpi, primo inventore delle stampe diis legno di pili colori fioriva net Isio. Di tui ne paria is it riseri ed altri.

A GIROLAΜo CAVALARINo , Discepolo di Domenicori Carnevali Pittore , fu eccellente in Ogni arte, cheis richiegga disegno; cloe s'esercitb in legno, in ma ri mo, net dipignere , net bolinare, ed in lagitare in is serro , principalmente nelle armi da ossessi , in cuiis ebbe pochi pari per la finegeta.

- chiere . Servi solio Alsonso II. Duca di Ferrara eis Modena, Cesare Duca di Modena, e Ranuccio Ducasi di Parma, ove fini di vivere in ela di 39. anni .is It suo cadavero su trasportato a Modena , ed ebbeis sepol tura nella Chiesa det Carmine ii a8. Nove se bre 1 6. Il suo valore si puo dedurre dat coniciis delle monete di oro, e di argento, e metallo, delis te quali ancora parecchie se ne conservano. is TroVo memoria, che ancora vi e stato un ToM-- ΜΑso VAGHI Intagitatore in gioie , un GiAcoMois CHIAvENNA Orefice eccellente , ii quale dopo essereis stato Iunso tempo in Roma , torno alia Patria, eis a tui subito dalla Corte su commessa i' opera d'una si Cassetia tutia eifigiata di bassirili evi e stimata deis Ma di esser mandata in dono at Duca di Savoia . - Μori di pestileneta, che attacco questa Citta nel 163o. - LUiGI NICHiNI o ANICHINI Ferrarese , famosisi,, simo Scultore di pietre pregiose, volgarmente Camis mei. Fiori net XVI. Secolo. Lavoro in Roma, in is Venezia, ed in attre Citta. Di tui ne paria it Uais sari nelle Vite de' Pittori Parte Vol. I. is ALFosso I. Estense Duca di Ferram e Modena ec. N n n ra

265쪽

HISTORIA

M Di virtu militare, e regie doti adorno , quando siis trovava libero dat te cure dei suo governo , impie-ἡ gava ii suo tempo nel fondere artiglierie, e si eser se citava ne' lavori fabbrili, e di stultura, che ottima , mente sapeva. Lavoro armi di diversi generi, e scolpiis at cune cose in marmo, e tuite ad eccellcnZa . Sinois sul principio det secolo presente si vedeva in Fer se rara in uno Appartamento della Palaagina di Mar ἡ ssa d' Este collocata nella Giudecca, e di contro al-ἡ la Chiesia di S. Silvestro , un Camino di finissimori marino blanco lavorato tutio di mano dei detio Al se sonso, iaci quale erano migliata di fori, e frondi , se scolpite con nobilia, e squisiteZZa di lavoro. Fu potis levato da Ferrara , e trasportato in Toscana d' or se dine de'Duchi di Massa e Carrara. Delle Artiglieri rie, e particolarmente di uno sontuoso peZgo detiose si glan Diami Α, ne canto i Ariosio net Furioso:

MARCUs ACTIUS MORETUS

Bononiensis, Saec. XVI. Quamvis Poetae, praesertim si spe praemii, & adulatione tangantur , in laudibus fusiores esse plerumque soleant, inque his abundare; tamen si Ioannis Baptistae Ρii dos i viri auctoritatem carminibus editam amplectamur, fatendum est , MARCUM ACTIUM MORETUM Bononiensem sui temporis egregium Gemmarum Opificem fuisse ; nam ut Chloridem in lapillo effingeret, amice ac studiose ita hortatus est Eleg. XI. Lib. IV. quam Diqiliaco by Corale

266쪽

GLYPTO GRAPHIC A . ccxxxv quam nobis proposuit Auctor Dissertationis Glypto- graphicae. Pis eici femude nepos, cui prisca Mine a Corpora in exiguo fingere dat lapide,

Parcamnque colos paris exorare lapillo, i mortem aeterna misere ab arte facis e

Si te fama iuvat, merces si perpetis aemi, Si tua post eineres caela mirare cupis Chlorida mi miridem caesa s tamen aspice rae dum L lapidem, illa tuam sculpat imago animam

sit am comitant Paphia centum tam matre volucYes, Mellitisque premens morsibus ora mapor.

Floruit Mo ETTus sedente Iulio II. Pontifice Maximo, initio saeculi decimisexti.

IACOBUS TRECIUS

Mediolanensis, Sec. XVI. In scribendo gentilitio nomine huius praestantissimi Lithographi variant inter se Scriptores. VAsARius scribit Italice Iare' da neqM ; quasi ab aliquo pago nomen acceperit , S, ni fallor, eum confundit, ubi etiam memorat Osimo da Ter o , quo in loco typographi incuria mendum inrepsisse videtur, quum scribendum esset Iacopo da Tre Ap. Franciscus Uictorius Ill. Equestris Ordinis S. Stephani Ρ. & M. Commendator duos ita cognominatos recenset i , Vasarianum Elenchum secutus, O mam de De , & Iacobum de Trea p. De Cosma nihil Mariettus, de Iacobo vero complura notatu digna adfert. Nescio num Cosma Iacobi Trecii, vel Pater , vel fiater, aut filius fuerit , quod aliis investigandum

267쪽

ccxxxvj HISTORIA relinquo . Abrahamus Gortaeus in sua Dactyliotheca r eum ita nominat, Iacobus Treccia. At in epigraphe, quae in hypobasi scripta est operis eius perinsignis, ac maximi, quam dictavit Arias Montanus, de qua mox 'sermo, insculptum legitur: Opus Iacobi necti Mediolanensis, quae quidem adpellatio vero longe similior videtur ; haud enim credibile est in regali opere erratum fuisse in vero eius nomine, & cognomine adnotando ad posterorum memoriam , quam quidcm ipse sequi malui. Quia vero in his nominibus, quae plerumque geminatis litteris pronuntiantur , altera supprimi solet , ita

crediderim pro TRECCIVS scriptum fuisse TRECIUS;

atque adeo quia Italico sermone C per Ζ, & vice versa efferri let, unde Treceio ea tempestate , ut opinor, dici consuevit. Hinc & in numis maximi moduli ab eo faberrime elaboratis in honorem Philippi II. Hispaniarum Regis, atque etiam eius Coniugis Augustae , legitur: IACOBUS TREZZA fecit. Sed antequam huius eximii Artificis in lapidibus pretiosis incidendis , construendisque, praestantiam spectemus, memorare lubet, eum & in numismatibus cuden dis perficiendisque laudatissimum extitisse. Cl. Mariettus unicum , sed insisne exemplum adfert, laudatque numisma, in quo scriptum eius nomen cum anno CID. ID.

LXXVIII. in quo affabre expressa Imago Iohannis De Herrera Architecti Philippi II. Hispaniarum Regis, qui in magnifico Escurialis Aedificio extruendo , Iohanni Baptistae de Toledo successerat. In his numismatis, quae

eum inventorem ostendebant , eum magis excelluisse , quam

. έ r Pag. ro. primae edit. quae prodiit anno MDCI.

268쪽

GLYPTO GRAPHICA. eex vii quam in exprimendis antiquis rarioribus, adnotat idem

MariettuS. Quemadmodum evenire videmus ut orto Sole ad eius immensam lucem contemplandam omnium gentium

oculi rapiantur, vel, si eam ferre non possunt, vicina editiora loca ab eius splendore conlustrata, atque ini minata summa animi voluptate conspiciunt; ita etiam ubi summi viri vel litteris vel artibus praecellentes ingenio suo omnia conlustrant, illud plerumque accide. re solet, ut non homines tantum, verum etiam Primcipes & Reges in admirationem rapiantur, si optim rum artium sint cultores, atque aestimatores perspicacissimi. Huiusmodi decus nactus est , virtute sua d ce , Iacobus Decius Mediolanensis , qui in Gemmis scalpendis , imaginibusque spiranti ore ad viventium exemplum , atque absolutissimam similitudinem exprimendis e pretiosis lapillis, tantam nominis famam tota Europa adeptus fuerat , ut eum Hispaniam adciverit Philippus ΙΙ. Catholicus Rex generosissimus . Hic Trecii mentem manumque omnium admirandorum πω rum capacem, ac mirifice instructam peritamque quum vidisset, statuit alterum Orbis miraculum Escurialis r gium domicilium emcere, quare ei praecepit ut Altare maius in Ecclesia eius Monasterii dedicandum, magnificentia sua , dc animi magnitudine dignum , parque

eXtrueret, ornata luculenter eius aedicula columnis, basibus, capitulis, epistyliis, omni denique architeinarae ornatu, e sumptuosis, ac pretiosis lapidibus , ac gemmis, mole atque opificio stupendis, S quod perpetuo Iaudandum esset, dc quidem ex his lapidibus, quae e pretiosis Hispaniae fodinis eruuntur. Genio magnanimo tanti Regis satis Decius fecit , immensumque opus O o o mira

269쪽

eexxxviij HISTORIA mira, celeritate , ingenio opificioque excellentissimo pera fecit , & spatio annorum septem , stupentibus Hispanorum animis , quod raro evenire solet, absolvit i . Opus probavit Rex, iussitque ut haec epigraphe ab Aria Montano composta conspicuo Altaris loco ad perpetuam memoriam , nempe in hypobasi eius Aediculae

incideretur: s

IESU CHRISTO

, SACERDOTI AC VICTIMAE PHILIΡΡUS II. REX D.

OpUS IACOBI TRECII MEDIOLANENSIS TOTUM HISPANO E LAΡΙDE

Flas Iaudes, viae Iacobo Decio tribuendae sunt, V sarius Cosmae Trecto, si Ve de Tre , memoria , ut opinor, lapsus tribuit, qui de hac Ara maxima , deque eius Aedicula quam nos Itali CAUnum dicimus nihil memorat; sed narrat Coimam in incidendis lapidibus, S gratiam, & honores maximos a Philippo II. Hispaniarum Rege consecutum esse: Iacobum vero ita mox laudati ut vix egressum e patrio tecto Mediolanensi suspicari possimus. Sed in hac Artificum confusione eidem Vasario magno viro p rcendum, vel in describendis hisce operibus eius adiutori menda tribuenda sunt. Cl. Mariettus in suis Cimeliis se habere gloriatur imaginem eiusdem Philippi Regis Chalcedonio, egregio exstanti opere, excalptam, quam eius auctori tribuit Iacobo Trecto , fretus quibusdam coniecturis suis. Alteram insignem gemmam, nempe Saphyrum album adfert in Tab. CXIX. Vol. 1I. ab eodeni Trecto insculptum, in quo protome eiusdem Philippi Hispa

niarum

270쪽

niariim Regis, ct Caroli Insentis eius filii cum epigraphe in a bitu : PHI. REX. HISP. CARO, PHIL.FIL. hisce barbaris numeris, Lauciat inter alios Auctores percelebrem Treccium Leo Allatius in Animadversionibus suis in Antiquitatum Etruscarum fragmenta' edit. Romae anno MDCXLII.

pag. 49. hoc elogio: Primu Desinu Treecia, si non satilis Anto itis Gu ara, Gentilitia Stemmata Philippi Hispani ruin Regis amante insculpsit. Sed quoniam heic incidit sermo de Regum, ac procerum Gentilibus Stemmatibus vulgo Armi sculptis a Gemmariis Lithographis, haud ab re erit, erudita quaedam de huiusmodi

apud veteres usitata caelatura, eiusque origine ex eodem Allatio adferre, quae, quia liber heic memoratus per-

rarus est, viris doctis Antiquitatis cultoribus haud di- plicere posse arbitror. Aregi ius, inquit Allatius, apud Suetonimi in Diploma. tibi s lib. llisque, is epistolis signandis initis Sphinge ustus est sitiρκ i nagine Mugni Alexanisi , nonuissime sua , Di inridis manu scidpta ; qua signare consi priui quoque ninei's perse runt rcpud Ciceranem in Catilinam Lentulus sigillum habuit , in quo erat iustiola imago Aui sui: apud Plinium lib. 37, cap. 1. Pit tarchum in quita SFllae , Valerium Maximum Cap. I s. lib. 8.Dlla Dictarer sigillum, in quo imago Iugurthge minRi. Mae' ccnas praetorea, reserenu Plinis, Ranam in signo babuit e Pompeius Magnus Ionem Ensiferum insculptum in gemma , υτ scribit Plutare se Galba, cte Dione , si gnatorium habuit amnulum maioribus fus familiarem, cuius erat sculptura, Canis ς prora se proclinans . In Seleuci an si anchora victa mi latur, inius imago in femore pastoris familiae natime adparuit. I radit Iosephus Antiq. Iudais. lib. I a. eap. s. mrium Aquilae sigilis draconem unguibus tenentis usis fuisse s Macrian

SEARCH

MENU NAVIGATION